Ναπολέων Λαπαθιώτης

[spiros]

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ (31 Οκτωβρίου 1888 – 7 Ιανουαρίου 1944)


Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης (31 Οκτωβρίου 1888 – 7 Ιανουαρίου 1944) ήταν Έλληνας ποιητής του μεσοπολέμου.

Γεννήθηκε στην Αθήνα, τη νύχτα προς τα ξημερώματα σε ένα σπίτι της πλατείας Αγίων Θεοδώρων. Άρχισε την συγγραφή και έκδοση ποιημάτων από ένδεκα χρονών. Ο πατέρας του, Λεωνίδας, ήταν κυπριακής καταγωγής, ενώ η μητέρα του ήταν ανιψιά του Χαρ. Τρικούπη. Ο πατέρας του, που είχε ασχοληθεί με την ποίηση, ήταν μαθηματικός και ανώτατος στρατιωτικός και έγινε υπουργός των εξωτερικών το 1909 και αργότερα βουλευτής. Το 1907 μαζί με άλλους εννιά νεαρούς λογοτέχνες ίδρυσαν το περιοδικό Ηγησώ.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και το 1909 πήρε δίπλωμα νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Το έργο του βρίσκεται σκορπισμένο σε περιοδικά. Η μοναδική του ποιητική συλλογή δημοσιεύτηκε το 1939. Ο θάνατός του ήρθε από αυτοκτονία το 1944 βρίσκοντάς τον φτωχό και καταπονημένο από τα ναρκωτικά. Ζούσε σε σπίτι κάτω από το λόφο του Στρέφη.

Το κινηματογραφικό έργο Μετέωρο και σκιά (1985) βασίζεται στην ζωή του.

Επί χρόνια ολόκληρα, πριν ακόμα, εκδώσει το μοναδικό βιβλίο των ποιημάτων του, o Ναπολέων Λαπαθιώτης ήταν από τους μετρημένους συντελεστές της ποιητικής κίνησης στον τόπο μας και οι στίχοι του γνώρισαν τo ευρύτερο κοινό που μπορούσε να διαθέτει ή Ελλάδα. Γιος του στρατηγού Λαπαθιώτη, γεννήθηκε το 1891 στην Αθήνα. Διαπλασόπoυλο κι αυτός, όπως οι περισσότεροι ομότεχνοι της γενιάς του, έκαμε την πρώτη φιλολογική του εμφάνιση με το περιοδικό του Παπαδοπούλου κι ύστερα, επισημότερα, από τις στήλες της «Ηγησώς». Εσπούδασε νομικά, άλλα κυρίως αφοσιώθηκε στη ζωγραφική, τη μουσική και τις ξένες γλώσσες—αγγλικά, γαλλικά, Ιταλικά — γλώσσες απ’ τις όποιες μετέφερε στη δική μας θαυμάσιες φιλολογικές σελίδες.

Αργότερα συνεργάστηκε στα περιοδικά «Παναθήναια», «Πυρσός» «Νουμάς», «Ανεμώνη», «Μπουκέτο», «Πειθαρχία», «Εικονογραφημένη της Ελλάδος», «Νέα Εστία», «Νεοελληνικά Γράμματα», «Πειραϊκά Γράμματα».

Ένας θρύλος, άλλοτε ανυπόστατος, άλλοτε πιθανός, εσκέπαζε τη ζωή του. Τραβηγμένος σ’ ευγενικήν απομόνωση, κάτω από πέπλα φαντασίας και ωραιοπάθειας, ζούσε με τα βιβλία, τις σκιές, τη σιωπή και τις αναμνήσεις. Όλα γύρω του ήσαν απήχηση των συναισθημάτων του. Το κλίμα που ανέπνεε ήταν κλίμα μιας άλλης εποχής και ή πραγματικότητα, εισχωρώντας κάποτε ως εκεί, μεταβαλλόταν σε όνειρο. Εκεί μέσα κυοφορήθηκαν οι ποιητικές του εμπνεύσεις.

Άπλες και συγκινημένες, διακριτικά ελεγειακές, με τόνους λυγρούς και απαλά ισορροπημένους στη μουσική ευαισθησία. Ή έξαρση τους συγκρατημένη στα όρια της ποιητικής αξιοπρέπειας, οι εικόνες ήρεμες, η θλίψη ψιθυριστή, κι από κάτω, υπόστρωμα, ή ρομαντική εγκαρτέρηση. Διάθεση πού κραδαίνεται απ’ το μυστικό ρίγος πού πάντοτε διατρέχει τη γνήσια ποίηση.
 
«Η μουσική της, έγραφε ο Μήτσος Παπανικολάου, συγκρατημένη, γεμάτη μελαγχολία και γλύκα, υπερβολικά γλυκεία μερικές φορές, πού αντηχεί πάντοτε γοητευτικά στο αυτί και πού φτάνει μόνη της για να μεταμορφώσει το κείμενο και να το κάνει μια ψιθυριστή εκμυστηρευσητικήν άποψη τής φύσεως, παρά στην καθαρά εσωτερική της ουσία. Το τοπίο του, ζωηρά γραφικό, εικονίζεται με έντονους λεκτικούς χρωματισμούς της ψυχής, μια εκμυστήρευση που δεν γίνεται με λόγια, μα με ήχους και με εικόνες, και πού βρίσκει αμέσως την ανταπόκριση της στη δική μας

Η ευαισθησία του Λαπαθιώτη ενδιαφέρεται για όλες τις δυστυχίες του περιβάλλοντος, συγκινείται ιδιαίτερα από το δράμα του θανάτου κι εντρυφά στο γοητευτικό πέρασμα τής παιδικής ηλικίας, πού ή ρευστή, από μνήμη και ολβιότητα, ουσία της, γεμίζει πολλές ώρες ονειροπολήσεων. (Το ρομάντσο της παιδικής του ζωής εδημοσίευσε με άλλα στοιχεία αυτοβιογραφίας στο «Μπουκέτο» του 1940). Ένα ακόμα προτέρημα του Λαπαθιώτη είναι ή άψογη χρησιμοποίηση των μέσο» της τεχνικής, η ποικιλία και το ευλύγιστο τής στιχουργικής του, ή επίμονη επεξεργασία, ώσπου το ποίημα να προσλάβει την ομαλή του μορφή — αποτέλεσμα καλού γούστου και δοκιμασμένης πείρας, πού πολύ συνετέλεσαν ώστε να διατηρεί τη φήμη ένας ποιητή από τους περισσότερον αντιπροσωπευτικούς των νεώτερων χρόνων.

Έκτος από τους στίχους, εδημοσίευσεν ακόμη αισθητικές μελέτες, φιλοσοφικούς στοχασμούς, κριτικές, και μια νουβέλα (Νέα Εστία) με τον τίτλο «Κάπου περνούσε μια φωνή».

Κατά τη διάρκεια τής Κατοχής, πληγωμένος βαθύτατα και ξεχασμένος σε περήφανη αλλά οδυνηρή εγκατάλειψη, προτίμησε την αιωνία σιγή προς την όποια και έφυγεν αυτοχειριασθείς, τη νύχτα τής 7ης προς την 8ην Ιανουαρίου 1944. Κηδεύτηκε, κατά την επιθυμία του, μετά τέσσερις μέρες και με έξοδα πού συγκεντρώθηκαν από έρανο.

Η ιδέα του θεληματικού θανάτου του έγινεν οδυνηρότατα έμμονη στο τέλος του 1943 και την τραγούδησε με σειρά τραγουδιών. Εκείνο πού σχεδιάζονταν μέσα του σαν πένθιμο προοιώνισμα ελεγειακής ιδιοσυγκρασίας, στερεώθηκε, βρεμένο από την πίκρα των γεγονότων, σε θανατερή απελπισία, λίγο ύστερα από την κατοχή. Χάνοντας τα κτήματα του της Πάτρας έμεινε δίχως εισόδημα. Χάνοντας τον πατέρα του, έμεινε χωρίς συντροφιά. Αδέξιος ο ίδιος για την πρακτική ζωή, έπεσε θύμα επιτήδειων και ύποπτων προσώπων, που αγόραζαν τα βιβλία του, τα έπιπλα του, τα μπιμπλώ του — μικρούς πολύτιμους θησαυρούς, αποκτήματα τής άκρας καλαισθησίας του, για τα όποια καμώνονταν τώρα πώς δεν τον ενδιαφέρουν, πως άδικα πιάνουν χώρο... Έμεινε μόνος, πολύ μόνος, σ’ ένα σπίτι πού άδειαζε, στο παλιό σπίτι — φρούριο των Εξαρχείων, με τον απάνω όροφο σκοτεινό και ακατοίκητον, με το ισόγειο εξίσου σκοτεινό, με τα παράθυρα σφαλισμένα, με την ψυχή του άδεια. Πιο οξύ, ωστόσο, επήγαζε το πένθος από μέσα του. Το κατοχικό δράμα ταυτίζονταν με την εσωτερική αγωνία του, πού τη διέχεε, με την έξαρση των ναρκωτικών, σε τεχνητούς κόσμους φαντασίας, όπου εκέρδιζαν άλλην απόχρωση και η ένταση των απαγορευμένων παθών του και ο τρόμος τής πληγωμένης του ευπάθειας. Ο Λαπαθιώτης είχε γίνει πλέον σκιά, μια νυχτοδίαιτη εξαΰλωση με τη χλωμή διαφάνεια του θανάτου που τον ζούσε μέσα του πολύ πριν του δοθεί.

Μοναχή συντροφιά σου μένει ή θύμηση τώρα,
το στοιχείο του σπιτιού σου,
όλο πάει να σημάνει κι αναβάλλεται η ώρα του στέρνου λυτρωμού σου...

τον τραγούδησεν ή Μυρτιώτισσα. Ώσπου ό λυτρωμός ήρθε — ένας μαύρος εραστής για τον ίδιον και μια τραγική επισημοποίηση τής ποιητικής του ειλικρίνειας. Της ειλικρίνειας που είχεν άλλοτε επιβάλει τον Καρυωτάκη, μα που εδώ — φαίνεται πως και ή σύμπτωση των ευνοϊκών περιστάσεων αποτελεί έναν απ’ τους παράγοντες τής επιβολής— εδώ πέρασε απαρατήρητη. Είχε γίνει τόσο φτηνό πράγμα η ζωή, στην περίοδο της κατοχής!

[Ανθολογία Περάνθη, τόμος τέταρτος
Σφάλματα κατά τη μεταγραφή βιογραφικού και ποιημάτων του Λαπαθιώτη είναι εξ ολοκλήρου δική μου ευθύνη
Τις επόμενες ημέρες θα προστεθούν αρκετά ποιήματα του Λαπαθιώτη]

Έργα:
— «Οι Περιπέτειες του Κονστάν Λαβρέτ» ημιτελές μυθιστόρημα (πρωτόλειο)
— «Νέρων ο Τύραννος», 1901 θεατρικό παιδικό έργο, που το τύπωσε ο πατέρας του
— «ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ», άρθρο στο Νουμά 1916
— Ναπολέων Λαπαθιώτης: «Ο Δημοφών κι ο θάνατος» (από το: «Οι νέοι διηγηματογράφοι», Επιμέλεια: Α. Δ. Παπαδήμα, Εκδοτικός οίκος «Αθηνά» Αρ. Ι. Ράλλη, Ευριπίδου 6, Αθήναι 1923, σελ. 272).
— «Η Ζωή μου», ημιτελής αυτοβιογραφία (φτάνει έως το 1917) που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό Μπουκέτο το 1940.
— Τα ευρισκόμενα Ν. Λαπαθιώτη, 1964
— Ναπολέων Λαπαθιώτης, Ποιήματα, εκδόσεις Ζήτρος, 2001

Βιβλιογραφικά βοηθήματα:
— Γ. ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΣ: Ναπολέων Λαπαθιώτης, π. Νεοελληνικά Γράμματα, φ. 71, 9.4.38.
— Μ. ΔΗΜΑΚΗΣ: Οι τελευταίοι της παράδοσης, Ηράκλειο, 1939.
— Μ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τα ποιήματα, Ν. Εστία, 1940. σ. 968.
— AIM. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΟΣ: Τα ποιήματα, εφ. Καθημερινή, 15. 1.40.
— Α. ΙΝΤΙΑΝΟΣ: Τα ποιήματα, π. Κυπριακά Γράμματα, τ. Δ', 1940, σ. 583.
— Π. ΧΑΡΗΣ: Τρεις ποιηταί, εφ. «Πρωία», 27.5.40.
— Γ. ΧΑΤΖΙΝΗΣ: Τα ποιήματα, π. «Πνευματική Ζωή», 25.5.40.
— Γ. ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ: Με τον Λαπαθιώτη, π. Νεοελληνικά Γράμματα, φ. 190, 20.7.40.
— Γ. ΜΥΛΩΝΟΓΙΑΝΝΗΣ: Τα Ποιήματα, π. Νεοελληνικά Γράμματα, φ. 200, 18.9.40.
— Π. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ: Ο θάνατος του ποιητή, εφ. Αθηναϊκά Νέα, 10.1.44.
— Γ. ΒΑΛΕΤΑΣ: Ναπολέων Λαπαθιώτης, εφ. Πρωία, 12.1.44.
— Γ. ΓΕΡΑΛΗΣ: Ναπολέων Λαπαθιώτης, π. Καλλιτεχνικά Νέα, 15.1.44.
— ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ: τ. 35, τεύχ. 398-9 με άρθρο αφιερ. στο Λαπαθιώτη. (ΚΛ. ΠΑΡΑΣΧΟΥ: Ναπολέων Λαπαθιώτης).
— Τ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ: Ο Λαπαθιώτης μετέωρο και σκιά.
— Τ. ΑΓΡΑΣ: Έργον τέχνης.
— Π. ΧΑΡΗΣ: Ένα χρέος.
— Τ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ: Ο ποιητής Λαπαθιώτης, π. Γράμματα, τεύχ. 1, 1944.
— Γ. ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ν. Λαπαθιώτης, π. «Τέχνη και Ζωή», αρ. 4, 1944.
— Γ. ΒΕΡΙΤΗΣ: Ένας κόσμος που φεύγει, π. «Ακτίνες», τεύχ. 44, Σεπτ. 1944.
— Γ. ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗ: Ναπολέων Λαπαθιώτης, π. «Ο αιώνας μας», Ιανουάριος 1951.
— MIX. ΧΕΛΙΩΤΗΣ: Ν. Λαπαθιώτης, ο εραστής του θανάτου, εφ. Βραδυνή, 8.1.1954.
— ΣΠ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η πεζογραφία του Λαπαθιώτη, π. «Φιλολ. Πρωτοχρονιά», 1957, σ. 47.
— Σ. ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ: Ένας Μοραΐτης ποιητής, π. «Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά», τ. Ε', 1961, σ. 11-13.
— «ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ» αφιέρωμα στον Λαπαθιώτη, 15.3.1964
— Δ.Ι. ΠΛΑΓΙΑΝΝΗΣ: «Τα ευρισκόμενα» του Ναπ. Λαπαθιώτη, Ν.Ε., τ. 76, 1964, σ. 1205
— ΞΕΝ. ΚΑΡΑΚΑΛΟΣ: «Τα ευρισκόμενα» του Ναπ. Λαπαθιώτη, α. 1206
— Τ. ΑΛΑΣΑΚΗΣ: «Ναπ. Λαπαθιώτης», εφ. «Βραδυνή», 22 Φεβρ. 1965
— Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΓΝΗΣ: «Τα ποιήματα και η ιδιωτική ζωή του Ν.Λ.», εφ. «Ελεύθερος», 28 Αυγ. 1965
— Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: «Ν. Λαπαθιώτης», π. «Γυναίκα», 15 Ιουλ. 1970.
— Ανθολογία Περάνθη, τόμος 4ος
— Άρης Δικταίος: Ναπολέων Λαπαθιώτης (Η ζωή του, το έργο του), εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 1984

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Αδώνια
• ΒΑΟ, ΓΑΟ , ΔΑΟ
• Βρήκα στο δρόμο μου προχτές
• Είμαι μόνος...
• Ένα τραγούδι της αυγής
• Επεισόδιο
• Κι έπινα μέσ’ από τα χείλια σου
• Ερωτικό
• Κακό Φθινόπωρο
• Κι έτσι, είναι κάπου μια ψυχή...
• Lux in tenebris
• Μικρό τραγούδι
• Παραμυθάκι
• Spleen
• Τοπίο χειμωνιάτικο
• Ψυχή της νύχτας

Σύνδεσμοι για τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη
— Ναπολέων Λαπαθιώτης (πλούσια συλλογή με ποιήματα και κριτικά κείμενα)
— Ναπολέων Λαπαθιώτης - Ποιήματα σε πολυτονικό
— Ναπολέων Λαπαθιώτης - Μελοποιημένα Ποιήματα
— Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888-1943), Τα Ποιήματα της Σκιάς
— Βαγγέλης Ψαραδάκης, Ο θάνατος, η κηδεία του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη (31-10-1888 / 8-1-1944) και άλλα τινά

[spiros]

Αδώνια
Ναπολέων Λαπαθιώτης
 
«...Και ανατέλλει ο ήλιος και δύνει ο ήλιος, και εις τον τόπον αυτού έλκει·
αυτός ανατέλλων εκεί πορεύεται προς νότον και κυκλοί προς βορράν·
κυκλοί κυκλών, πορεύεται το πνεύμα, και επί κύκλοις αυτού επιστρέφει το πνεύμα».
Εκκλησιαστής


Είμαι τ’ Αρχαίο το Πνεύμα
Σαρκωμένο – κι είμαι
Ο Στοχασμος ο ανορμήνευτος κι ωραίος.
 
Φέρνω το χρώμα το παλιό
Το νοσταλγικό. – Βασιλέματα                 
Σε θαμπά παραθύρια.
 
Το τραγούδι ματαλέω
Τ’ Αλησμονημένο. «Στα παλάτια αποκοιμήθη πλια των παραμυθιώνε
Η χλωμή Βασιλοπούλα...».
 
Η Απόλαψη
Της Ζωής με τα χίλια στόματα· η Απόλαψη
Με τα χίλια στόματα και με τα χίλια μαστά­ρια.
 
Με δένει ένα Τι,
Μιαν ασύγκριτη Μελαγχολία προς τα Περα­σμένα.
– Οι Διθύραμβοι. Τα Λήναια και τ’ Αδώνια.
Μιαν αδερφικιά Ενατένιση
Προς τα Μακρυνά. Τ’ ό,τι δεν ειπώθη. Ο αιώνιος
Ερχομός κι ο μισεμός – και του μισεμού ο καημός.
 
Τα ρόδα και τ’ άστρα.
Ο εναρμόνιος κύκλος οπού φέρνει πάντα
Πίσω από μιαν Άνοιξη κι ένα Χινόπωρο – και πάλε απ' την αρχή.
 
Νυχτοβάτης.
Με πλανέσαν οι σκιές και τα σεληνόφωτα
Κι οι βαθιές Λαχτάρες να βρούμε τ’ ανεύρετο
και να ιδούμε τ’ ανίδωτο
 
Νυχτοβάτης κι Ανέλπιδος…

[spiros]

Lux in tenebris
Ναπολέων Λαπαθιώτης
 
«Εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι
αίματος καταβαίνοντες επί την γην...»
(Κ.Δ.)

Και είτανε τα μάτια μου
Από Σένα θαμπωμένα·
 
Και είτανε τα χείλια μου
Απ΄ τα χείλια Σου αναμμένα·
 
Και είτανε τα χέρια μου –
Απ΄ τα χάδια Σου – γιομάτα,
 
Και σαν Ήλιος έφεγγεν
Του Μαρτυρίου η στράτα...
 
Κι ο πηχτός ο κουρνιαχτός
Που τυραννάει – ω Θε μου,
 
Τα μάτια μου, και χύνεται
Κι ομπρός κι απάνωθέ μου,
 
Και – σαν πέλαο άσωστο
Περνάει από κοντά μου,
 
Γίνεται ο Λιβανωτός
Τ΄ ανέσπερου Έρωτά μου...
 
Και στο δρόμο τον πικρό,
Και στο μαρτύριο πούμαι, –
 
Σε ΄νειρεύουμαι βαθιά
Και σε συλλογούμαι.
 
Κι όσο μου φωτοβολάς,
–Καλέ γλυκέ μου Κρίνε,
 
Κι όσο μου γλυκοφωτάς,
Μαρτύριο πια δεν είναι
 
Κι ο πικρός μου ο ίδρωτας
Χάμου γλυκός σταλάει,–
 
Και τριαντάφυλλα από μπρος,
Τριαντάφυλλα από πλάι...

Ο Νουμάς, Τόμ. 8, Αρ. 411 (1910)

[spiros]

Κι έτσι, είναι κάπου μια ψυχή ...
Ναπολέων Λαπαθιώτης
 

Κι έτσι, είναι κάπου μια ψυχή κι ανίδεη και καλή,
που την ποθώ και με ποθεί, και πού με περιμένει,
—μα πέφτει η νύχτα τι νωρίς, κι οι δρόμοι είναι θολοί,
κι όλοι τραβάμε βιαστικοί, σαν αργοπορημένοι...

Το βράδι πέφτει, κι είν’ άργά, κι oι δρόμοι είναι θολοί,
κι ούτε πιο γνώριμα—με τι;—μπορούμε να ντυθούμε.
Κι ένα παρόμοιο δειλινό, θλιμμένοι πιο πολύ,
δίπλα θ’ αντιπεράσουμε και δε θ’ απαντηθούμε...

[spiros]

Επεισόδιο
Ναπολέων Λαπαθιώτης

Μάτι δειλό, που σε κοιτάζει
βαθιά, βουβά και σκοτεινά,
κι έτσι πιστά, σα να σου τάζει:
Θα σ’ αγαπώ παντοτινά

Ψηλό, λιγνό, τρελό για χάδι,
δουλεύει σ’ ένα μαγαζί.
Το πήρα ένα Σάββατο βράδι
και κοιμηθήκαμε μαζί.



Το χειρόγραφο από την ανθολογία Περάνθη

[spiros]

Είμαι μόνος...
Ναπολέων Λαπαθιώτης

Είμαι μόνος. Βραδιάζει. Τι να κάνω...
Τα χέρια μου είναι τόσο απελπισμένα!
Τα χέρια μου είναι τόσο κουρασμένα!
Τ’ αφήνω και γλιστρούν, αργά, στο πιάνο...

Παίζω στην τύχη κάτι αγαπημένο,
κάτι παλιό, και γνώριμο, και πλάνο...
Και πάλι σταματώ. Δεν επιμένω.
Θα προτιμούσα, μάλλον να πεθάνω...

Ίσως το πιο αγαπημένο μου ποίημα του Λαπαθιώτη
Ναπολέων Λαπαθιώτης, Ποιήματα, εκδόσεις Ζήτρος, 2001, σ. 257

[Vasilis]

Ελπίζω να μην προτιμάς να πεθάνεις και συ... (lol)

[wings]

Αν το προτιμάει, Βασίλη μου, είναι μόνος και μόνος θα παραμείνει. Απλά και ξεκάθαρα είναι μερικά πράγματα...

[spiros]

Η ρίμα «πιάνο» και «πλάνο» (σε διαφορετικές στροφές) είναι πραγματικά γοητευτική.

Θα έλεγα ψέμματα αν ισχυριζόμουν ότι δεν μου έχει τύχει, ιδίως αργά το βράδι, να παίξω κάτι παλιό, και γνώριμο, και πλάνο...

Συχνά βέβαια, με αυτά που ακούει και βλέπει κανείς από τους ανθρώπους, είναι, αν όχι να θέλει να πεθάνει, τουλάχιστον να προτιμάει την ευγενή συντροφιά του πιάνου του ;)

Όπως λέει και ο Keats:

A thing of beauty is a joy for ever:
Its loveliness increases; it will never
Pass into nothingness...

Δεν είναι πολλοί οι άνθρωποι που βιώνουν την ποιότητα της συντροφιάς της κλασικής μουσικής όταν βγαίνει από τα δάχτυλά τους...

[wings]

Λίγοι είναι και όσοι νιώθουν την ποιότητα της καλής μουσικής κάθε λογής όταν μπαίνει στ' αφτιά τους, αν δεν έχουν το χάρισμα να παίζουν οι ίδιοι...

[spiros]

Δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητο να παίζει κανείς για να νοιώθει τη μουσική. Βέβαια για την κλασική μια σχετική παιδεία βοηθάει πολύ· ωστόσο, γνωρίζω ερμηνευτές κλασικής μουσικής (ιδίως μέλη σε ορχήστρες) οι οποίοι εκτελούν τις διαδικασίες εντελώς μηχανικά («they go through the motions» όπως λένε και οι Άγγλοι). Το συναίσθημα (ιδίως από την πλευρά του ερμηνευτή), δεν είναι κάτι που ταυτίζεται πάντα με τη δεξιοτεχνία. Η ευαισθησία είναι πάντα ευχή και κατάρα πολύ λίγων («pulchrum est paucorum...»).

[wings]

Το συναίσθημα, είτε συμμετέχεις στην «παραγωγή» τέχνης είτε είσαι ακροατής, θεατής, αναγνώστης κ.ο.κ., απαιτεί υψηλό δείκτη ψυχικής ευαισθησίας κι αυτός θα πρέπει να καταλάβουν οι πολλοί ότι δεν έρχεται με επιφοίτηση. Απαιτεί συνεχή άσκηση και σκληρή δουλειά, δική σου, καταδική σου με «αντίπαλο δέος» τον εαυτό σου και μόνο.

[spiros]

Ναι, δυστυχώς, η ευαισθησία είναι κάτι που δεν καλλιεργείται με «δημόσιες σχέσεις», ιδίως αν αυτές είναι τόσο κενές, όσο η ψυχή του ανθρώπου που τις διάγει.

[spiros]

Ψυχή της νύχτας
Ναπολέων Λαπαθιώτης
 
Παίζει το φως με το νερό, στην άκρη του γιαλού,
μα γω είμαι μόνος και μακριά – κι είναι η ψυχή μου αλλού·
κι ενώ στα γύρω φαίνεται χαμένη και δοσμένη,
με διπλωμένα τα φτερά, το δειλινό προσμένει.

γιατί, η ψυχή μου, όσο το φως απλώνεται, δε ζει,
είν’ αδερφή των σκοταδιών και χάνεται μαζί
κι ανίσως, τώρα, μες στο φως, έτσι μακριά μου μοιάζει
πάλι θα ζήσουμε μαζί τις ώρες που βραδιάζει...

Αφιερωμένο στις ψυχές που είναι «αδερφές των σκοταδιών» και «όσο το φως απλώνεται, δε ζουν»...

[spiros]

Ένα τραγούδι της αυγής
Ναπολέων Λαπαθιώτης

Δροσοσταλίδες ήμερες, βαλτές πάνου στα κρίνα,
σα χίλιες διαμαντόπετρες, μες στη γλαρήν αυγή·
πουλάκια πρωτοξύπνητα, που λαχταράν κι εκείνα,
πότε να τρέξει του φωτός η αστέρευτη πηγή·

άρρητα ανθάκια σύχαρα, μες στο δροσό λουσμένα,
ευωδερά και φλογερά, με τη γλυκιά θωριά·
φαιδρά νεράκια, που ξυπνάν και, μισοκοιμισμένα,
παίρνουν το δρόμο, τρέχοντας, προς την κατηφοριά·

χιονάτα αρνάκια, που λακάν ολόχαρα απ' τη στάνη,
και πηλαλάν κουδουνιστά, μες στο λευκό στρατί·
κλώνοι των δέντρων, άλλοι φως, και φλόγα, και στεφάνι,
κι άλλοι γερμένοι και βουβοί, και σα γονατιστοί:

ας ήταν έτσι, σήμερα, με τόση απαλοσύνη,
με τόσα ρόδα, τόσο φως, και τόσες ευωδιές,
να 'χε μιλήσει της αυγής η μάνα καλοσύνη,
σ’ όλες τις σκέψεις τις κακές, και σ' όλες τις καρδιές...

Να λοιπόν που ο Λαπαθιώτης, είχε ακουστά για τον «Λακάν».
Κι ένα τραγούδι που ταιριάζει μαγικά με αυτό το ποίημα... (mouse over πάνω από το εικονίδιο με τις νότες και μετά κλικ στο κουμπί αναπαραγωγής).