Σεμινάριο Λεξικογραφίας τον Δεκέμβριο στη meta|φραση (από 12/12/06)

[Σουρπουίτσα]

When they told me to grow up (που λες εκεί κάτω), I wasn't listening.

I'm so glad you weren't, indeed :)

[banned8]

(Συνέχεια από το προηγούμενο)

Εκείνη τη χρονιά είχα αφήσει το φροντιστήριο και περιοριζόμουν σε ιδιαίτερα μαθήματα. Είχα νοικιάσει ένα μικρό διαμέρισμα με τέσσερα δωματιάκια στο αδιέξοδο της Σωτήρος, λίγα μέτρα πιο κάτω από το σπίτι μου. Το ένα με τον καλύτερο φυσικό φωτισμό έγινε γραφείο, ένα άλλο αίθουσα διδασκαλίας για γκρουπάκια. Η δουλειά ξεκινούσε λίγο πριν από το μεσημέρι, το βράδυ έκανα μαθήματα και μέχρι τις τρεις το πρωί πάλι διορθώσεις. Κάθε τόσο έπαιρνα το δρόμο μέσα στην άγρια νύχτα (η Αθήνα της χούντας δεν είχε τόσους ξενύχτηδες στις τρεις και τέσσερις το πρωί) και πήγαινα στη Χρήστου Λαδά να αφήσω το φάκελο με τις τελευταίες διορθώσεις.

Πέρασαν πολλοί άνθρωποι από εκείνο το διαμέρισμα. Τη θέση του Νίκου του Φωκά στο παρακείμενο έπιπλο γραφείου πήρε για ένα διάστημα η πανέμορφη Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου, μια από τις καλύτερες μεταφράστριες που είχαμε – τα βρόντηξε κάτω νέα, πάνε τρία χρόνια. Στο παραμέσα δωματιάκι έκανε κάνα δικό της μάθημα η συνάδελφος δασκάλα Jenny, που στη συνέχεια παντρεύτηκε τον Stuart Holland (τι να κάνει αυτή η ψυχή – έχω από το ’77 να τους δω). Ο Άρης Μ., που με πάντρεψε αργότερα, περνούσε πότε-πότε και στήναμε στην αίθουσα διδασκαλίας ένα στόχο για νταρτς και βγάζαμε πάνω του όλη μας την ένταση (εκείνο τον καιρό εκείνος μετέφραζε Γκίνσμπεργκ). Περιέργως, η μανία με τα νταρτς μού κόπηκε όταν πήγα στην Αγγλία. Αναρωτιέμαι, τώρα που το θυμήθηκα, μήπως πρέπει να ξαναστήσω στο γραφείο μου ένα στόχο και να ξεθυμαίνω εκεί πάνω αντί για τα φόρουμ. Κι άλλοι φίλοι καλοί, πολλοί απ’ αυτούς πρώην μαθητές: ο Αργύρης Ζ., που έγινε μέγας και τρανός μουσικοκριτικός, έφερνε και μοιραζόταν τους δίσκους του, ο Άθως Μ., που φτιάχνει καράβια στην Κορέα, ο Θανάσης, ο Τάκης, ο Θόδωρος. Μπήκε ανάμεσά μας η Μάγχη αργότερα και μας χώρισε.

Ήταν μια συναρπαστική περίοδος, που το άρωμα της πλακιώτικης γαρδένιας γινόταν ένα με την τσίκνα από το χταποδάκι που έψηνε κάθε απόγευμα στα κάρβουνα ο ταβερνιάρης της γωνιάς (έκτοτε δεν έχω πάει σε μαγαζί που έχει χταποδάκι στα κάρβουνα και να μην παραγγείλω). Και ήταν και οι τελευταίοι σπασμοί της χούντας. Μετά από μια μικρή αντιστασιακή περιπέτεια χρειάστηκε να κρυφτώ και πήγα να «παραδοθώ» στο γραφείο του Σμαΐλη αφού είχα πρώτα πάρει εγγύηση, από υψηλό μέσο, ότι δεν θα φάω ξύλο. Ο αστυνόμος με κέρασε πορτοκαλάδα. Όπως είπε ο Άρης, «Μάλλον κατάλαβε ότι ήθελες να γυρίσεις στο λεξικό σου».

Ένα απόγευμα ανεβαίναμε με τον Βασιλειάδη στα γραφεία της Εξπρές στον Παράδεισο και τον άκουσα να μιλάει για τις τρέλες της χούντας του Ιωαννίδη στην Κύπρο. Λίγες μέρες αργότερα έγινε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, η τουρκική εισβολή, η επιστράτευση. Σκεφτόμουν σοβαρά να ξενιτευτώ μέχρι που ανακάλυψα ότι δεν καλούσαν το δικό μου χρώμα φύλλου πορείας. Για δεύτερη φορά, είχε σωθεί το λεξικό από διακοπή αορίστου χρόνου.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και τέλειωσε και η δική μου δουλειά για το Penguin. Δεν έχω ακόμα ξεχάσει τη μέρα που κατέθεσα τον τελευταίο φάκελο και ένα-ένα μάζεψα τα λεξικά που μήνες ολόκληρους βρίσκονταν απλωμένα πάνω στο σχεδιαστήριο με την κεκλιμένη επιφάνεια, αγορασμένο ειδικά γι’ αυτή τη δουλειά. Ένα γερό καθάρισμα με αμμωνιαζόλ έβαλε τέλος σ’ αυτό το κεφάλαιο της ζωής μου. Είχα κουραστεί. Σταμάτησα τα πολλά μαθήματα, έκανα ένα χρόνο στην αυστραλιανή πρεσβεία και ύστερα ήρθε η ώρα του Λονδίνου.

Μπλέχτηκε όλη αυτή η δουλειά του λεξικού με μια περίοδο της ζωής μου που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό το υπόλοιπό της, αλλά και με μια πολυτάραχη εποχή της σύγχρονης ιστορίας μας. Δεν ξέρω πόσο επηρέασε τη λεξικογραφία και τη μετάφραση. Το πιο συχνό από τα θετικά σχόλια που έχω ακούσει κατά καιρούς από υπεύθυνα στόματα (περιέργως κανένας δεν παραπονέθηκε ποτέ για την καθαρεύουσα) ήταν σε σχέση με την προσθήκη αρκετών συνωνύμων σε διάφορα λήμματα. Τους βοηθούσε στη μετάφραση. Ομολογουμένως, το ξέσκισα το Αντιλεξικόν του Βοσταντζόγλου, που ήταν από τα πιο χρήσιμα βοηθήματα.

Βλέπω ότι περισσότερα είπα για την προσωπική μου ζωή στα χρόνια του λεξικού παρά για τα «κόλπα» της λεξικογραφίας. Μα για τα δεύτερα, γίνεται το σεμινάριο.

Με τον Σπύρο Γαλαίο ξανασυνεργάστηκα για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, όταν γύρισα στην Ελλάδα. Από εκείνη τη συνεργασία προέκυψε ένα μικρό μαθητικό λεξικό. Ωστόσο, γρήγορα με απορρόφησε ολοκληρωτικά η δουλειά στο βιβλιοπωλείο που είχε ανοίξει η Βίκυ. Το Penguin έπεσε αργότερα θύμα κληρονομικών διαφορών και εξαφανίστηκε από τα βιβλιοπωλεία. Ποτέ δεν εμπλουτίστηκε.

Κάποια στιγμή, το ενενήντα κάτι, έπεσε στα χέρια μου το ηλεκτρονικό GWord και αντιλήφθηκα αμέσως ότι το αγγλοελληνικό κομμάτι του ήταν το Penguin, χωρίς κανένα εμπλουτισμό ή διορθώσεις, αλλά ολοκληρωτικά προσαρμοσμένο στη νεοελληνική. Πουθενά δεν υπήρχε αναφορά της προέλευσης, των συντακτών. Ήταν το λεξικό-φάντασμα. Και δεν θα πω περισσότερα για να μην εκθέσω κόσμο.

Ακολούθησαν κι άλλες λεξικογραφικές δουλειές, μικρές και μεγάλες, όλες με τα μικρά ή μεγάλα προβλήματά τους. Τα συμπεράσματα, λεξικογραφικά και άλλα, θα τα καταθέσω μετά το σεμινάριο.

[zephyrous]

Ευχαριστούμε, Νίκο. :)

[banned8]

Να σημειωθεί ότι Πέμπτη 21/12, μετά το τέλος του σεμιναρίου, γύρω στις 9:30 δηλαδή, θα είναι αναπόφευκτο να τσουλήσουμε κάποιοι από το χώρο της Ακαδημίας 52 προς κρασιά και πιατέλες της γύρω περιοχής. Θα συζητηθεί αποκλειστικά ορολογία της κουζίνας. Δεν χρειάζεται να δηλώσετε ποιοι θα έρθετε. Surprise us (or don't).

[inertia]

Μου φέρανε ένα τσουρέκι από Θεσσαλονίκη! Να έρθω; (αν πάλι δεν έρθω το έφαγα και ντρέπομαι να εμφανιστώ...)

[banned8]

Μου φέρανε ένα τσουρέκι από Θεσσαλονίκη! Να έρθω; (αν πάλι δεν έρθω το έφαγα και ντρέπομαι να εμφανιστώ...)

Όλοι οι καλοί είναι ευπρόσδεκτοι (ιδιαίτερα εσύ, που έχουμε καιρό να σε δούμε) και χωρίς τσουρέκι (θα γκρεμιστεί κανένας φούρνος).