μακρό φωνήεν ή μακρύ φωνήεν; → μακρό φωνήεν ή μακρόχρονο φωνήεν

[chrysalida]

Καλημέρα, φίλτατοι.

Στο πλαίσιο μιας επιμέλειας που κάνω, αναρωτιέμαι αν ένα φωνήεν εκτός από μακρό μπορεί να χαρακτηριστεί και μακρύ.
Προσωπικά το έχω μάθει μακρό/μακρόχρονο φωνήεν και έχω μείνει εκεί. Είναι σωστό να πούμε "μακρύ φωνήεν", "μακριά φωνήεντα";

Το ΛΚΝ δίνει τις παρακάτω ερμηνείες, οι οποίες επιβεβαιώνουν ό,τι γνωρίζω μέχρι τώρα.

μακρός -ά -ό [makrós] Ε2 : 1. (γραμμ.) μακρόχρονος: Mακρό φωνήεν, φωνήεν που η διάρκεια της προφοράς του είναι μεγαλύτερη από των άλλων φωνηέντων: H αρχαία ελληνική και η λατινική διέκριναν τα φωνήεντα σε μακρά και βραχέα. Mακρά συλλαβή, που έχει μακρό φωνήεν. Φύσει* / θέσει* μακρά συλλαβή.

μακρύς -ιά -ύ [makrís] Ε7 : 1. που έχει μεγάλο μήκος: ~ ποταμός / δρόμος. Mακριά γαϊδούρα*. ΦΡ έχω μακριά γλώσσα*. || ANT κοντός. α. που έχει μεγαλύτερο μήκος από ό,τι συνηθίζεται: Ένα κορίτσι με μακριά μαλλιά. Άνθρωπος με μακριά χέρια / πόδια. Mακρύ σακάκι / παλτό / ρούχο. β. (για ορισμένα ρούχα ή τμήματά τους) που καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του αντίστοιχου τμήματος του σώματος: Mακρύ παντελόνι, που φτάνει ως τη φτέρνα περίπου. Mακριά φούστα ή μακρύ φουστάνι, που φτάνει πολύ κάτω από το γόνατο· (πρβ. μάξι). Mακρύ μανίκι, που φτάνει ως τον καρπό του χεριού. 2α. μακροχρόνιος: Mακρύ ταξίδι. β. (σπάν.) μακροσκελής: Mακρύς λόγος. ΦΡ (λέει) ο ένας το κοντό* του κι ο άλλος το μακρύ του.

 

[spiros]

Στη σύγκριση ανευρέσεων μακρά φωνήεντα και μακριά φωνήεντα φαίνεται ότι υπερισχύει το πρώτο και ότι στο δεύτερο υπάρχουν παρά πολλές ανευρέσεις μηχανικής μετάφρασης. Επίσης, στο πρώτο οι ανευρέσεις είναι σε μεγάλο βαθμό από έγκριτους ιστότοπους γλώσσας. Έστω αν θεωρήσουμε νοηματικά ισοδύναμες τις δύο εκδοχές, το βάρος της σύναψης καθιστά άκυρη τη δεύτερη.

1. γραμμ. φθόγγος που μπορεί να εκφωνηθεί μόνος του, που μπορεί να σχηματίσει μόνος του συλλαβή (α. «τα φωνήεντα είναι επτά, τα: α, ε, η, ι, ο, υ και ω» β. «φωνήεντα δὲ ἐστι τῶν στοιχείων ἑπτά», Διογ. Λαέρ.)
2. φρ. α) «μακρά φωνήεντα»
γραμμ. φωνήεντα μακρότερης διάρκειας, τα η και ω
β) «βραχέα φωνήεντα»
γραμμ. φωνήεντα βραχύτερης διάρκειας, τών οποίων η προφορά διαρκεί λιγότερο, τα ε και ο
— Πάπυρος – Μέγα Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας

στην Αρχαία Ελληνική υπήρχαν μακρά φωνήεντα (δηλώνονταν με τα γράμματα η και ω), βραχέα φωνήεντα (ε, ο) και δίχρονα (α, ι και υ).
— Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γεωργίου Μπαμπινιώτη

Μακρά ή Μακρόχρονα, Βραχέα ή Βραχύχρονα, Δίχρονα

το μακρό   το μακρόν (λόγ.)
του μακρού   
το μακρό   το μακρόν (λόγ.)
μακρό   μακρόν (λόγ.)
τα μακρά   
των μακρών   
τα μακρά   
μακρά

το μακρύ   
του μακριού / μακρύ   
το μακρύ   
μακρύ   
τα μακριά   
των μακριών   
τα μακριά   
μακριά

[chrysalida]

Ευχαριστώ πολύ, Σπύρο.