Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Απόηχοι αρχαίας ικεσίας

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Χαίρε, ημέρα φαεινή, θεόπεμπτον φως του ηλίου!
Ευριπίδης, Ιφιγένεια εν Αυλίδι

Ένα κορίτσι μια Ιφιγένεια
βλέμμα σβηστό ρούχο τριμμένο
–φορεμένο κι από άλλα κορμάκια–
σε ένδειας κλοιό καθηλωμένο
ισορροπεί σε πάγους ραγισμένους
Τριγύρω στήθηκαν βωμοί· τρομάζει
ασώματα τα μάτια φτερουγίζουν
λόγια ασυναίσθητα ψελλίζει
απόηχοι αρχαίας ικεσίας
Ήλιε, Ήλιε βγες! Ήλιε, Ήλιε βγες! Ή...

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Ακολουθία

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Αμνοί πορεύονται σκυφτοί
Αγελαία αγάλματα εν κινήσει
Ακολουθούν σκιρτήματα φτερών
Ασθμαίνουσες αγάπανθων ανάσες
Αντιφεγγίσματα ιριδισμών
Αντανακλάσεις δακρύων
Ατελεύτητοι οι σταυροί
Αργεί ακόμη η Αναστάσιμος
Ακολουθία

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Μέσα σε γήπεδα

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Μέσα σε γήπεδα εθνικά
μας κόλλησαν στο στήθος
την κόκκινη σφραγίδα
Σημαδεμένα αρνιά
στο τραπέζι του Πάσχα
Αμνοί εμείς σε παράταξη
χαμογελούσαμε
και συντονίζαμε το βήμα
Στην κερκίδα επευφημίες
και χειροκροτήματα
Έπνιγαν με ρυθμό
κραυγές εναγώνιες

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Κραύγαζαν

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Κραύγαζαν τα μαλλιά
Κατέγραφαν ηλεκτρισμένα
Εστίες ηφαιστείου στα μάτια
Πύρινες λόγχες τα βλέμματα
Βίαιου εγκλεισμού διακορευτές
Σφιχτά κατήγγειλαν τα χείλη
Ο ιδρώτας έρρεε λάβα διάπυρη

Τα σάπια έκαιγε πατώματα

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Δε θέλω

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Δε θέλω άλλα σύννεφα
Στο σκοτεινό κελί χαράξτε μου καμπύλη
Να βλέπω ουρανό να ονειρεύομαι
Στέρνα στεριώσατε στα σφραγιστά παράθυρα
Φουρφούρι να φυσά παιδιού χαμόγελο
Λίγο αέρα ν’ ανασάνω λίγο α… έρα
− έραααααααα

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Τιμής ένεκεν

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Μια ζωή δούλευε τον χαλκό
Χτυπούσε σμίλευε γυάλιζε
Στο γηραλέο πρόσωπο
Πατίνα υποδόρια

Εγχάραξε βρύα
Τιμής ένεκεν

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Ο σώζων εαυτόν

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Ψαχούλευε τον κάδο
Στο καρότσι απορρίμματα 
Και μια σακούλα κάρβουνα
Προσπέρασα αδιάφορα
Προσωπείο επιβεβλημένο
Δεν ενδείκνυνται αντιδράσεις
Προπάντων διακριτικότητα
Έτσι κι αλλιώς τι
Ο σώζων εαυτόν...

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Ζητείται βροχοποιός

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Οι γιδοβοσκοί εναλλάσσονται
Το κοπάδι παραμένει διψασμένο
Τα γίδια γίδια όχι λύκοι ή πρόβατα
Το νερό νεράκι, η δίψα δίψα

Ζητείται βροχοποιός

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Μάνα ψωμί

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

− Πινακωτή* πινακωτή, έλα από τ’ άλλο μου τ’ αυτί, είμαι κωφή...

Κάποιες φορές
φεγγοβολά στα σκοτεινά η μνήμη, εγείρεται
προζύμι ανεβαίνει
Στη σανιδένια σκάφη σκυμμένη Αρχόντισσα
μανίκια ανασηκώνει ιδρωμένα όνειρα
δένει αντοχές φακιόλι σφουγγισμένα δάκρυα
Ζυμώνει εικοσιδύο στρόγγυλες αγκαλιές
να μας χορτάσει
Πλάθει καρβέλια πόθους
τα αραδιάζει στην πινακωτή
σε υφαντά μισάλια** τα φασκιώνει
Σα να ακούω
ξερά πουρνάρια τσιτσιρίζουν μέσα μας
γίνονται κάρβουνα
πυρώνουν πέτρες παγωμένες
μας τσουρουφλίζουν
Μάνα ψωμί
πεινάμε μα***
του κόσμου τα παιδιά
πεινάμε

*Πινακωτή: παραδοσιακό παιχνίδι.
**μισάλια: ειδικά υφαντά στο μήκος πινακωτής για τύλιγμα πλασμένου ψωμιού πριν το φούρνισμα.
***μα: μάνα

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Μάη

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Μάη που μας μάγευες στις όχθες του Στρυμόνα
Μάη που μας στεφάνωνες με χαμομήλι και μολόχα
Μάη που μας κούναγες με τον άνεμο στα καραγάτσια
Μάη παιδίσκης έρωτα που έπαιζες κρυφτό στα στάχυα
Μάη που σου ’πλεκε τα μαλλιά η μάνα στο κατώφλι
Μάη κόκκινα λάβαρα στην Drottninggatan* και στο Slottsbacken**
Μάη μαύρο άλογο που μάτωσες την πιο αβρή μας παπαρούνα

*Οδός Βασιλίσσης, κεντρική στην Ουψάλα, όπου γίνεται η εργατική διαδήλωση
**Ο Λόφος του παλατιού, στην Ουψάλα, όπου καταλήγει σε συγκέντρωση η διαδήλωση

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Το ναυάγιο

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

κύμα σιώπα
στης θάλασσας το χείλος
παιδιά κοιμούνται

Τις νύχτες νύχια παιδιών σκαλίζουν σοβάδες
μανάδες μπήγουν στα στήθη καρφιά
άνδρες κολλάνε στους τοίχους τα πρόσωπα
Η πείνα κατοικεί στα παράθυρα
σε αχρηστία τα χέρια
Πλοκάμια απλωμένα τα δάχτυλα
τυλίγονται θηλιά στο λαιμό
Πόδια παπούτσια απόμαχου
σε συρμάτινα φράγματα
Σκαρφαλώνουν ξυπόλητοι
κι ο γιαλός μετρά κεκοιμημένους

Κάδοι σε κεντρομόλο υπόσταση
απέκτησαν θαμώνες νυχτόβιους
λέσχη λερή σ’ ανυπέρβλητη δημοφιλία
Τυμβωρύχοι απορριμμάτων
εκσκαφείς σκάβουν ελπίδες
 
Πικρός χυμός η ανέχεια
μασουλάν γαϊδουράγκαθα
θηλάζουν ανθούς ακακίας
Από δίπλα κλειστές πύλες χλιδής
όνειδος ακατάσχετης βουλιμίας
Θα περνάμε όμορφα είπαν
θα πετάμε οι έχοντες θα γλείφουν πεινώντες
Έχει και η χαμέρπεια τη δικαιοσύνη της

Προ πολλού είχε καταγραφεί το ναυάγιο
προδιαγεγραμμένο από τα γεννοφάσκια
Ακρίδες αδηφάγες την πανίδα κατέφαγαν
ενεχυροδανειστές ονείρων άδολων
Το έρμα διέβρωσαν ευπατρίδες

Υποκύανες αχιβάδες οι μέρες μας
ώχρα ταπείνωσης οι στιγμές
Τ’ αλέτρι κρεμάσαμε στον εξώτοιχο
σκιάχτρο για πεινασμένους σπουργίτες
Επαίτες βουλιάζουμε έντρομοι
κύματα σκάμε σε βράχια αλαζονείας

Όμως αν δε χάσεις τον εαυτό δε χάνεται τίποτα
αν στο όλον συνέχεσαι όλος τα έχεις όλα
Ναυαγοί και σανίδα και ταξίδι εμείς
ναυπηγούμε πελαγίσια ναυάγια

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Μίλα

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Το εβδομήντα οκτώ (’78) είδα συντρίμμια σάρκινα
τ’ ογδόντα επτά (’87) αίφνης σαν θερινή νεροποντή
με τα σανδάλια στο χέρι ήρθα πλάνης του Βορρά
Κατακλυσμός να πνίγεσαι σε τσιμεντένιο δάσος
στα ψηλά αυλίζονταν κρεμάμενα εκμαγεία
Ασύνειδη κυτταρική καταγραφή ανέσυρε
κηλίδες μνήμης ανήλεου αποδεκατισμού
μου φανερώθηκαν φρίκης απολυμαντήρια
Έναν πουλίν εμοιρολόινεν κι έκλαιεν κι έλεεν
«μέρ έρθαμε μερ ερούκσανεμασε σα τσαμούρε
Καλομερέας τ’ αλυκά ση δάκρεμουν την άκρεν
ενέσπαλεν μας κι ο Θεγόν κι εμάς θα τσατσαλίζνε»*
Κρίνα χλωμά που έσβησαν στις στάχτες του Άουσβιτς
αναδύονταν ενύπνια απωθημένα μύρα
Εκείνοι μοιραίοι βυθίζονταν να αναβαπτιστούν
στο «Ουζερί Τσιτσάνης» στ’ «Αμπελάκι» «Στα κούτσουρα»
σε ολονύχτιες ωδές σε υμνούσαν νύμφη αφρόλουστη
Σ’ είπαν ερωτική κι εσύ ξεγύμνωσες τα στήθη
στρώθηκες ν’ αφανίσουν της ζωής τον Ερωτικό
μα σμάρι μελισσών ζουζούνιζαν ζζζζει και Ζει
Και πώς να μη σε αγαπώ γέννημα συ του Κάσσανδρου
αδελφή του Μέγα Αλέξανδρου Θεσ-Σαλών-Νίκη
κι εμείς απόγονοί σου κατ’ εικόνα και ομοίωση
Κόρη πολύπαθων φυλών νουνίζς κιγονουσιεύς τιδέν κι λες**
κρύβεις πληγές κι η σιωπή βάσανος –σε ικετεύω– μίλα

* Ένα πουλί μοιρολογούσε κι έκλαιγε κι έλεγε
«πού ήρθαμε πού μας πετάξανε μέσα στις λάσπες
στ’ αλμυρά της Καλής μεριάς (Καλαμαριάς) στου δάκρυ μας την άκρη
εμάς κι ο θεός μάς ξέχασ’ αυτοί θα μας διαλύσουν»
**σκέπτεσαι δεν μιλάς δε λες τίποτα

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Εν υποψία

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

είναι ένα μάρμαρο στο φως, μα το κεφάλι του
είναι στο σκοτάδι.
Γιώργος Σεφέρης, «Το φως»

Βιώνουμε υποψία επαφής με υποτελή κατοικίδια
Υποψία αγγίγματος στο απαλό τους πέλος
Υποψία πανίδας μ’ αγριοπερίστερα
Υποψία χλωρίδας με γεράνια στη γλάστρα
Υποψία συμπόνιας στον ζητιάνο του δρόμου
Υποψία ανάσας στο καζάνι που βράζει
Υποψία κοινότητας σε απρόσωπα δίκτυα
Υποψία ύπαρξης σ’ ευτελή παράθυρα
Υποψία πραγμάτωσης στον καθρέφτη του Νάρκισσου
Υποψία ελπίδας σε νεύμα αθέατου άλλου
Υποψία διαφυγής σε πλανήτες ανοίκειους
Υποψία φωτός στο σφάλισμα των βλεφάρων
Διάγουμε τον βίο εν υποψία

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Νηρόν ύδωρ

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Είναι καιρός η αφελής ηθική της πραγματοποίησης τελειότητας να κάνει τόπο στην απαιτητικότερη ηθική της ευθύνης.
Χανς Γιώνας, Η αρχή της ευθύνης

Μια διψασμένη θάλασσα λουφάζει εντός μου
κάποιες φορές φουρτούνες φέρνει ενύπνιες
Φουσκώνει κύματα, φτάνει στην επιφάνεια
αγγίζει τη στεγνή μου μάσκα
μεταμορφώνεται ρυάκι
Βουτώ βρέχω το πρόσωπο τον αυχένα
νίβομαι καθρεφτίζομαι
αφουγκράζομαι κελάρυσμα αρχαίο
Απότομα ξυπνώ πετιέμαι έντρομη 
αφυδατωμένα θρύμματα
διαγράφονται υποδόρια όλων τα πρόσωπα
Ηχούν υπόκωφα μουρμουρητά ψαλμοί απόκοσμοι
νεύματα αλλοπρόσαλλα παραληρούν οι λέξεις
Σαύρες συρόμαστε σρρρρρρρ
πομπή ατέλειωτη μυρμήγκια σε κάθοδο μυρίων

Αλήθεια η λιτανεία χρεώνεται;
Μονο-πωλείται το νερό;
Χωρά η πηγή σε πλαστικό μπουκάλι;
Ποιοι καταπίνουν τη βροχή;
Και πώς στεγνώνουν σύννεφα;
Ο Αϊ-Λιας λένε καταποντίστηκε
νέφη οι προφητείες του μυθεύματα
Οι Νηρηίδες όνειρο, άφαντος ο Νηρέας
Γυρίνοι γυροφέρνουν στέρνες στεγνές
απολιθώματα δεινοσαύρων διψάμε ΝΗΡΟΝ ΥΔΩΡ*

Μια θυμωμένη φάλαινα πλέον με κατοικεί
θλίβεται ξεβράζει λύματα πετρέλαια βαρέα μέταλλα
ψάρια νεκρά βρεφών βαφτιστικά σκουφιά κουφάρια ανέστιων
Μετρά μ’ απόγνωση ραγισματιές παγόβουνων
βρυχάται χολή τα φυτοφάρμακα

Μια θυμωμένη φάλαινα πλέον με κατοικεί

*Νηρόν ύδωρ: φρέσκο νερό

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)

[wings]

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Ο τύμβος

[Ενότητα Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα]

Καταβύθιση αιώνων εγείρεται μυστηριακά
Επικαλύπτουν πολυεπίπεδα νεφελώματα
Ο Λέων έκπτωτος μετοίκησε παρόχθια
Σε κατατονία οι ενταφιασμένοι ένοικοι
Μηρυκάζουν μνήμη στα οστέινα στόματα
Σφαλιστές αχιβάδες τα άσαρκα χείλη
Φυλάγουν καλά τα αρχαία φωνήματα
Οι κόγχες αόμματες γομωμένες φως
Αναμοχλεύουν ανάκτηση ταυτότητας
Οι σφίγγες σιωπούν αινιγματικά
Η κεφαλή αστράφτει παρακείμενη
Το πρόσωπο δύσθυμο μειδιά ενορμήσεις
Καρυάτιδες υποβαστάζουν το εποικοδόμημα
Η Περσεφόνη καθηλωμένη στο δάπεδο
Σκηνοθετεί διαφυγή απ’ τον Άδη
Ο Τύμβος κοσμικού Όλου απείκασμα
Ορθώνεται να αναλάμψει στα πέρατα
Τόπους ανοίκειους λαμπρύνουν σπαράγματα
Φτερούγες διάσπαρτες στους ανέμους
Η έλευση θάμβους σε αργία αναμένει
Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα

Για να δεις θέλει να εγκύψεις στα σκότη
Γερό πάτημα να προσπελάσεις την Πύλη

Μύστες ανιχνεύουν μηνύματα

τας θύρας, τας θύρας· εν σοφία...

Από τη συλλογή Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα (2020)