ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Ο σπόρος που καρποφόρησε Τη διαδικασία διαμόρφωσης του λογοτεχνικού τοπίου στην πόλη της Θεσσαλονίκης παρακολουθεί ο Κωνσταντίνος Ν. Πλαστήρας στο βιβλίο του με τίτλο “Δημιουργική Λογοτεχνία στη Θεσσαλονίκη (1850-1912)”.Του
Κώστα ΜαρίνουΟ υπότιτλος του βιβλίου “Πρώτες αισθητές διαμορφώσεις” ορίζει σαφέστερα το περιεχόμενό του, που είναι η αναζήτηση στο δημόσιο λόγο της εμφάνισης των πρώτων συγγραφέων, αυτών που δοκίμασαν να εκφράσουν με λογοτεχνικό ύφος συναισθήματα και εικόνες ζωής.
“Τα πρώτα δείγματα που έχουμε είναι ποίηση και πεζογραφία στα γνωστά ρομαντικά πλαίσια”, λέει ο Κ. Πλαστήρας. “Φιλοξενούνται κυρίως στις δύο πρώτες -ελληνικές- εφημερίδες της πόλης: τον ‘Ερμή’ του Σοφοκλή Γκαρμπολά, που κυκλοφορεί από το 1876 έως το 1881 και αλλάζει τίτλο και γίνεται ‘Φάρος της Μακεδονίας’ και φτάνει ώς το 1895. Διαφοροποιείται και πάλι ως ‘Φάρος της Θεσσαλονίκης’ και φτάνει ώς το 1912. Υπάρχουν και περιοδικά, όπως ο ‘Αριστοτέλης’, που κυκλοφορεί από το 1889 έως το 1890”.
Δραστηριότητα πνευματική που εντόπισε ο επί δεκαετίες βιβλιοθηκάριος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Κωνσταντίνος Ν. Πλαστήρας σε έρευνα των εντύπων της εποχής αλλά και στις διηγήσεις όσων την έζησαν. Με γενναιοδωρία ψυχική ο κ. Πλαστήρας προσθέτει ότι “το βιβλίο δεν είναι προϊόν παρθενογένεσης. Υπάρχουν πολλοί, όπως ο Χριστιανόπουλος αλλά και δημοσιογράφοι και δημοσιολόγοι, που συμμετείχαν στην ιστορία της περιγραφής της εποχής της Τουρκοκρατίας”.
Ο τόμος των περίπου 300 σελίδων εκδόθηκε από την ΕΜΣ ως παράρτημα του περιοδικού συγγράμματος “Ελληνικά” και δεν είναι μία στενά φιλολογική έρευνα. Ο συγγραφέας με αξιοσημείωτη επιμέλεια δίνει στον αναγνώστη τα ιστορικά, κοινωνικά και πολιτιστικά στοιχεία που θα τον βοηθήσουν να αντιληφθεί πληρέστερα τις διαδικασίες που οδήγησαν στα πρώτα σκιρτήματα και στη συνέχεια στην ενδυνάμωση της λογοτεχνίας στη Θεσσαλονίκη.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου, που είχε κατατεθεί ως διδακτορική διατριβή του συγγραφέα, και άρα, όπως λέει, “έχει πρωτοτυπία στο θέμα και οφείλει να είναι τεκμηριωμένο”, έχει γενικό τίτλο “Τα χρόνια 1850-1897: οι απαρχές της έντυπης νεότερης λογοτεχνίας στη Θεσσαλονίκη”. Στα κεφάλαια του δεύτερου μέρους έπειτα από μία αναφορά στην “περιρρέουσα ατμόσφαιρα” των ετών 1897-1912, όπου παρατηρείται έξαρση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, ακολουθούν ειδικότερες αναφορές στις εκδόσεις της εποχής και στη λογοτεχνική παραγωγή. Συμβολή στην έρευνα αποτελούν οι πίνακες που παρατίθενται στο επίμετρο του βιβλίου, ενώ ο αναγνώστης μπορεί να αποκτήσει μία εικόνα των προβληματισμών των συγγραφέων της εποχής στο μικρό ανθολόγιο που έχει συμπεριληφθεί στον τόμο.
Έπαινος αξίζει τόσο για την εικονογράφηση του βιβλίου όσο και για το πλήρες ευρετήριο, που θα αποτελέσει εργαλείο δουλειάς για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της πόλης. Και μία διευκρίνιση του συγγραφέα: “Δηλώνω ότι κοιτώ την ελληνική παρουσία και μόνο. Δεν είναι μία περιγραφή όλων όσα συνέβαιναν τότε”.
Πηγή:
makthes.gr (9 Ιουνίου 2009)
