Από Φέισμπουκ:
http://www.facebook.com/kostas.valeontis?ref=tn_tnmnΟ μύθος της «μεγαλύτερης διάρκειας του ωμέγα από το όμικρον»Απάντηση σ’ αυτούς που ισχυρίζονται πως στην σημερινή φάση της ελληνικής γλώσσας, την Κοινή Νεοελληνική (ΚΝ), ο φθόγγος που συμβολίζεται (στην γραφή) με το γράμμα «
ω» (ωμέγα) προφέρεται διαφορετικά – και συγκεκριμένα με μεγαλύτερη διάρκεια – από τον φθόγγο που συμβολίζεται (στην γραφή) με το γράμμα «
ο» (όμικρον).
Ας πάρουμε τις ίδιες τις λέξεις «
όμικρον» και «
ωμέγα» στην γραπτή τους μορφή. Η πρώτη αρχίζει από «
ο» που ακολουθείται από «
μ» και η δεύτερη αρχίζει από «
ω» που επίσης ακολουθείται από «
μ». Στην πρώτη το «
ο» είναι τονισμένο (έχει τον τόνο της λέξης), ενώ στην δεύτερη το «
ω» είναι άτονο. Ας εκφέρουμε τις δύο αυτές λέξεις την μία μετά την άλλη, με την ίδια ένταση και την ίδια ταχύτητα, τις ηχογραφήσουμε και μετά τις ακούσουμε. Και χωρίς ειδική εξάσκηση, μπορεί το αυτί μας – είτε κατά την εκφορά των λέξεων είτε κατά την ακρόασή τους – να διακρίνει ότι, πράγματι, οι δύο πρώτοι φθόγγοι των λέξεων «
όμικρον» και «
ωμέγα» ακούγονται με διαφορετική διάρκεια. Αλλά τί περίεργο! Ο πρώτος φθόγγος της λέξης «
όμικρον» ακούγεται
σαν να διαρκεί περισσότερο από τον πρώτο φθόγγο της λέξης «
ωμέγα»! Δηλαδή,
το αντίθετο ακριβώς από τον ισχυρισμό της «
μεγαλύτερης διάρκειας του ωμέγα»! Και πράγματι, αυτό συμβαίνει!
Ο σημερινός τονισμός της ελληνικής είναι
δυναμικός· δηλαδή η συλλαβή της λέξης που έχει τον τόνο προφέρεται
δυνατότερα από τις άλλες. Εκτός, όμως, από την
ένταση υπάρχουν άλλα δύο μεγέθη που αλλάζουν ανεπαίσθητα στην
τονιζόμενη συλλαβή: η
διάρκεια και η
συχνότητα (ακριβέστερα:
οι συχνότητες). Η τονιζόμενη συλλαβή ακούγεται
με ελαφρώς μεγαλύτερη διάρκεια και το φασματικό περιεχόμενό της μετατοπίζεται
ελαφρώς προς τις υψηλότερες συχνότητες.
Έτσι, ο τονισμένος φθόγγος [
ó] έχει
λίγο μεγαλύτερη διάρκεια από τον άτονο φθόγγο [
o] ανεξάρτητα από τον συμβολισμό του καθενός τους μέσα σε συγκεκριμένες λέξεις. Δηλαδή, τα τονισμένα «
ό» και «
ώ» (για να είμαστε αυστηροί, οι φθόγγοι που αυτά παριστάνουν) δεν διαφέρουν μεταξύ τους και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από τα άτονα «
ο» και «
ω» που και αυτά δεν διαφέρουν μεταξύ τους. Για τον ίδιο λόγο, τα τονισμένα «
ή», «
ί», «
ύ», «
οί», «
εί» και «
υί» (για να είμαστε αυστηροί, οι φθόγγοι που αυτά παριστάνουν) δεν διαφέρουν μεταξύ τους και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από τα άτονα «
η», «
ι», «
υ», «
οι», «
ει» και «
υι» που και αυτά δεν διαφέρουν μεταξύ τους.
Ώστε, λοιπόν,
το «
ό» διαρκεί περισσότερο από τα «
ο» και «
ω» π.χ. στις λέξεις:
Όμορφος και
Ομορφιά –
Όμορφος και
Ωραίος
το «
ώ» διαρκεί περισσότερο από τα «
ο» και «
ω» π.χ. στις λέξεις:
αι
Ω΄νιος και καται
Ονισμός – αι
Ω΄νιος και αι
Ωνίως,
Συμπέρασμα:
ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΟΥΣ (με τον πρώτο φθόγγο τους)
καταρρίπτουν τον μύθο της «μεγαλύτερης διάρκειας» του «
ω» από το «
ο», γιατί αποδεικνύουν ότι στην περίπτωσή τους ισχύει το αντίθετο!
Αυτό που πρέπει να «μας μείνει» είναι ότι:
ο ΤΟΝΟΣ είναι αυτός που συντελεί στην ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ.
Ας το δούμε αυτό και σε ένα πρόχειρο πείραμα. Ας ακούσουμε τις δύο λέξεις που η γραφή τους είναι «
όμικρον» και «
ωμέγα» στο παρακάτω
ηχογράφημα:
http://imageshack.us/clip/my-videos/856/yl7jcrtcowhaefstayodcl.mp4/Στην παρακάτω
εικόνα φαίνεται το διάγραμμα του παραπάνω ηχογραφήματος σε άξονες πλάτος–χρόνος με «σκιασμένη» την διάρκεια του φθόγγου [
ó] («
ό») της λέξης «
όμικρον»
Στην παρακάτω
εικόνα φαίνεται το ίδιο διάγραμμα του παραπάνω ηχογραφήματος με «σκιασμένη» την διάρκεια του φθόγγου [
o] («
ω») της λέξης «
ωμέγα»
Ύστερα από τα παραπάνω,
προκαλώ – ως άτομο και όχι ως εκπρόσωπος κανενός φορέα – αυτούς που
ισχυρίζονται ότι ισχύει ο μύθος του τίτλου, που «
πιστεύουν» σ’αυτόν και τον διαδίδουν «
ανά τας ρύμας και τας αγυιάς» του κυβερνοχώρου (ή «κυβερνοχωριού») με την ακόλουθη πρόταση:
Εφόσον ενδιαφέρονται τόσο πολύ για την ελληνική γλώσσα, αφού εξασφαλίσουν την απαιτούμενη χρηματοδοτική πηγή να εισηγηθούν επώνυμα (συλλογικά ή ατομικά) σε αρμόδιο σπουδαστήριο, έδρα κτλ. γλωσσολογίας ελληνικού ΑΕΙ (π.χ. ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, ...), ή στο Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ), να διεξαχθεί έρευνα για την προφορική νεοελληνική γλώσσα, με θέμα «Φωνητική–Φωνολογία της Κοινής Νεοελληνικής» και με τις εξής βασικές προϋποθέσεις:
– ο Υπεύθυνος της ερευνητικής ομάδας να είναι γλωσσολόγος, οπωσδήποτε με ειδίκευση/έργο στην φωνολογία και φωνητική της νεοελληνικής και να είναι αποδεκτός από όλα τα μέλη της ομάδας
– 4 μέλη γλωσσολόγοι από αντίστοιχα ΑΕΙ κατά προτίμηση με ειδίκευση/έργο στην φωνολογία και φωνητική της νεοελληνικής
– 1 μέλος από το Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ), με ειδίκευση/έργο στην επεξεργασία φυσικής φωνής
– 1 μέλος από την Ελληνική Εταιρεία Ορολογίας (ΕΛΕΤΟ) ως σύμβουλος στα θέματα γλώσσας – ορολογίας.
– 1 μέλος καθηγητής φωνητικής–ορθοφωνίας από το Εθνικό Θέατρο ή από το ΚΘΒΕ
– ο σχεδιασμός της έρευνας να γίνει από την ομάδα και να καλύπτει όχι μόνο την διάρκεια των φθόγγων / συλλαβών / λέξεων αλλά και όλες τις άλλες χρήσιμες παραμέτρους.
Και για να μην θεωρηθεί ότι «βλογάω τα γένια μου», προσωπικά προσφέρομαι να συμμετάσχω στις εργασίες της ομάδας ως
άμισθος παρατηρητής.
Και, σύμφωνα με τα παραπάνω, κάθε άλλο παρά τους εγγυώμαι ότι θα προκύψουν αποτελέσματα που θα επαληθεύουν τον μύθο του τίτλου. Θα είναι, όμως ικανοποιημένοι, γιατί θα έχουν συμβάλει σε ένα έργο μελέτης της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας εξαιρετικά χρήσιμο.
K.B.