Translation - Μετάφραση

Favourite texts, movies, lyrics, quotations, recipes => Favourite Poetry => Favourite Music and Lyrics => Poetry of Thessaloniki => Topic started by: wings on 27 Nov, 2005, 15:23:04

Title: Ζωή Καρέλλη
Post by: wings on 27 Nov, 2005, 15:23:04
Ζωή Καρέλλη (1901-1998)

(https://thepoetsiloved.files.wordpress.com/2019/03/karelli_zoe.jpg)

Η Ζωή Καρέλλη (Χρυσούλα Αργυριάδου το γένος Πεντζίκη) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1901. Αδελφός της ήταν ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=6785.0). Ασχολήθηκε με την εκμάθηση ξένων γλωσσών και τη μουσική και παρακολούθησε μαθήματα Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά το 1944 ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων το 1935 από τις στήλες του περιοδικού «Το 3ο μάτι», όπου δημοσίευσε το πεζογράφημα «Διαθέσεις». Το 1937 πρωτοδημοσίευσε ποίημά της (Φετεπουρσικρί) στο περιοδικό «Μακεδονικές Ημέρες». Υπήρξε μέλος του κύκλου του περιοδικού «Κοχλίας της Θεσσαλονίκης». Αξιοσημείωτο είναι επίσης το δοκιμιακό της έργο κυρίως γύρω από τη λογοτεχνία και το θέατρο. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1998.

Ποιητικές συλλογές:
«Πορεία Ι», εκδ. Πυρσός, Αθήνα, 1940
«Η εποχή του θανάτου (Εκδοχές και παρατηρήσεις)», έκδοση του περιοδ. Κοχλίας, Θεσσαλονίκη, 1948
«Φαντασία του χρόνου», Θεσσαλονίκη, 1949
«Της μοναξιάς και της έπαρσης», Θεσσαλονίκη, 1951
«Χαλκογραφίες και εικονίσματα», Θεσσαλονίκη, 1952
«Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα», Αθήνα, 1955
«Το πλοίο», Αθήνα, 1955
«Παραμύθια του κήπου», Αθήνα, 1955
«Αντιθέσεις», εκδ. Δίφρος, Αθήνα, 1957
«Ο καθρέφτης του μεσονυκτίου», εκδ. Δίφρος, Αθήνα, 1958
«Το σταυροδρόμι», 1973
«Τα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη | Τόμος Α' (1940-1955)», Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα, 1973
«Τα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη | Τόμος Β' (1955-1973)», Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα, 1973
«Για τα λουλούδια», εκδ. Ροές, Αθήνα, 1988
«Για τη σελήνη», εκδ. Ροές, Αθήνα, 1988
«Για τον άνεμο», εκδ. Ροές, Αθήνα, 1988
«Μικρό ανθολόγιο (Επιλογή)» (πρόλογος: Αλέξανδρος Κοσματόπουλος), εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1988
«Ποιήματα» (συγκεντρωτική έκδοση), εκδ. Ερμής, Αθήνα, 1996

Θεατρικά έργα:
«Ο διάβολος και η 7η εντολή», εκδ. Δίφρος, Αθήνα, 1959
«Ικέτιδες», εκδ. Δίφρος, Αθήνα, 1962
«Σιμωνίς, βασιλόπαις του Βυζαντίου», 1965
«Ορέστης», 1971

Δοκίμια:
«Περί αμφιβολίας», 1958
«Το απόλυτο στο έργο του Κλωντέλ», 1959
«Περιμένοντας τον Γκοντό ή Το πάθος της αδράνειας», 1967
«Περί ελευθερίας και ενθουσιασμού στην ποίηση - Παρατηρήσεις», εκδ. Αστρολάβος/Ευθύνη, Αθήνα, 1982
«Παρατηρήσεις», εκδ. Αστρολάβος/Ευθύνη, Αθήνα, 1982
«Παρατηρήσεις Β'», εκδ. Αστρολάβος/Ευθύνη, Αθήνα, 1994

[Πηγή για το βιογραφικό και την εργογραφία: ΕΚΕΒΙ (http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=212) / πηγή για τη φωτογραφία: Δήμος Θεσσαλονίκης (http://www.thessalonikicity.gr/eikones/texni-poiisi-2.htm)]

Ανθολογημένα ποιήματα:


Συνεντεύξεις της Ζωής Καρέλλη:

Έγραψαν για τη Ζωή Καρέλλη:


[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=9084.0) ]
Title: Ζωή Καρέλλη, 10 Απριλίου 1938
Post by: wings on 06 Jan, 2007, 16:01:58
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.famousartistsgallery.com%2Fgallery%2Fart%2Fderain-c6.jpg&hash=8095fb5099f3f984443706310a5c65fe6e28c980)

André Derain, Composition, 1906
Πηγή: Andre Derain: Composition - 1906 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/derain-c6.html)


Ζωή Καρέλλη, 10 Απριλίου 1938

Κύριε, μη μου δίνεις την οδύνη που περιέχω.
Είμαι το διεσταλμένο ρόδο δίχως σεμνότητα,
είμαι ο καρπός που αποστάζει ασύστολα χυμό,
είμαι η θερμότατη καλοκαιρινή μέρα
που αντηχεί το φως, την πυράδα του ήλιου.
Είμαι βαρύς από τον ίδιο τον εαυτό μου,
υποφέρω την έννοια του εαυτού μου,
σε βάρος αισθήσεων υπέρμετρο.
Πολύχρωμο έντομο με έντονο χνούδι χρωμάτων
να πετάξω δεν δύναμαι πια.
Πού ν’ αποθέσω τον εαυτό μου;

Η ζωή πιο ωραία,
ισάξια του θανάτου, με πληρώνει.
Κύριε, μη με παραδίνεις στις δυνάμεις που περιέχω.
Να καταστρέψει η αρμονία
την ηδονή που αναθρώσκει,
να συνθέσω τη γαλήνη.

Τα λόγια μου σπρώχνονται
στα στόματα απ’ το σώμα μου
όπως η ζωή που αναβλύζει απ’ τη γη
στην ορμή απ’ το θερμό φως.

Στους νεκρούς ανάμεσα πέρασα
γεμάτος ζωής προσφορά,
πώς θα μου απαντήσει
η σιωπηλή ζωή;
Έκραξα στους ζωντανούς ανάμεσα,
ποιοι είναι οι επιζώντες
και δεν ακούω ομιλία καμιά;

Με διαπερνούν τα πρόσωπα,
ανόητοι περιπατητές της Κυριακής ημέρας,
άσχημος όχλος.
Περιέχω τον δρόμο με τα βρόμικα χαρτιά,
με τ’ ακατάλληλα σκουπίδια,
κατέχω τη στεκούμενη κατάσταση
της στατικής αηδίας στάσιμης,
μιλώ τα φθαρμένα λόγια της κοινής αντίληψης,
χαμογελώ στα πρόσωπα τα βδελυρά κι αδιάφορα
χωρίζομαι, αποχωρίζομαι, δεν υπάρχω,
βρίσκομαι στην αποσύνθεση.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Re: Ζωή Καρέλλη
Post by: banned on 19 Sep, 2007, 19:04:25
H Ζωή Καρέλλη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Χρυσούλας Αργυριάδου) ήταν κόρη πλούσιας αστικής οικογένειας, η μεγάλη αδελφή του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, μια φεμινίστρια και αμαζόνα της εποχής της, και μια από τις σημαντικότερες ελληνίδες ποιήτριες.

Η Μαρία Αγαθοπούλου (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=8469.0), που την θαύμαζε και την αγαπούσε ιδιαίτερα, στάθηκε πλάι της ως την τελευταία στιγμή. Ίσως μπορεί κανείς να παρατηρήσει και επιδράσεις της Καρέλλη στο ποιητικό έργο της Αγαθοπούλου. Παράξενη σύμπτωση το ό,τι η Μαρία Αγαθοπούλου είναι χρονολογικά η επόμενη σημαντική ποιήτρια στην πόλη μας. Γεγονός που σημαίνει ότι η πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=44363.0) ουσιαστικά περιλαμβάνει μόνο μία ποιήτρια. Αργότερα, βέβαια, οι ισορροπίες αποκαταστάθηκαν και, τα τελευταία χρόνια, οι ποιήτριες ίσως να είναι περισσότερες από τους ποιητές.

Title: Re: Ζωή Καρέλλη
Post by: wings on 20 Sep, 2007, 10:25:39
Ουκ εν τω πολλώ το ευ στη σημερινή εκπροσώπηση των γυναικών στα ποιητικά δρώμενα της πόλης μας, Τόλη. Ωστόσο, για να μην αδικούμε την πρώτη μεταπολεμική γενιά, οι εποχές και οι συνθήκες τότε ήταν πολύ περίεργες για τις γυναίκες και η χειραφέτησή τους σχεδόν ανύπαρκτη. Η καταγωγή μάλλον βοηθούσε μια γυναίκα σαν τη Ζωή Καρέλλη να διακριθεί σε πολλούς τομείς - μου άρεσε ο χαρακτηρισμός «φεμινίστρια και αμαζόνα της εποχής της».

Σε μερικά σημεία διαφαίνεται ότι η Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=8469.0) έχει επηρεαστεί από το έργο της Ζωής Καρέλλη, αλλά δεν είναι τόσο αισθητή όσο θα αναμενόταν η επιρροή αυτή στην ποίηση της Μαρίας.

Να αποτολμήσω με την ευκαιρία της κουβέντας αυτής κι ένα σχόλιο για το ποίημα Αναμνήσεις (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1559.msg159732#msg159732) που διάβασα προχτές: το θεωρώ ένα από τα πιο μεστά, στοχαστικά και «γυναικεία» ποιήματα της Ζωής Καρέλλη και πιστεύω ότι είναι από τα πιο ωραία ποιήματα που θα εμφανιστούν σε τούτο το νήμα. Θαρρώ πως οι σπουδαίοι ποιητές ξεχωρίζουν γιατί μιλάνε με λόγια απλά, ξεκάθαρα και χωρίς τη παραμικρή προσπάθεια εντυπωσιασμού του αναγνώστη με ευρηματικές ή έξυπνες λέξεις - αλλά, τα 'χουμε ξαναπεί αυτά και σε άλλα νήματα της ανθολογίας.
Title: Ζωή Καρέλλη, Θεσσαλονίκη 904 μ.Χ.
Post by: wings on 26 Oct, 2007, 11:59:18
Ζωή Καρέλλη, Θεσσαλονίκη 904 μ.Χ.

Μαζευτείτε άνθρωποι,
κάτοικοι της πολιτείας τούτης,
συναθροιστείτε όλοι μαζί,
πνοή θανάτου περνά από πάνω της.
Άγγελοι συντριβής φαίνονται,
αιτίες καταστροφής έρχονται,
πλήγματα ακούονται φοβερά,
όνειρα φτάνουν φριχτά.

Βάρβαροι, πειρατές, εχθροί,
οι πιο κακοί πλησιάζουν
στην αγαπητή πόλη.
Μαζευτείτε χριστιανοί,
όλοι μαζί, σε βοήν ικεσίας,
σε παράκληση απελπισίας,
χωρέστε όλοι μαζί στης εκκλησίας
την πλούσια περιοχή, τη σπουδαία,
στου αγίου την προσευχή, την προσφυγή,
τρέξετε να προφτάσετε, πριν έρθουν οι χείριστοι.

Παρακαλέστε της πόλης μας τον προστάτη,
φωνάξτε το φόβο σας και την ελπίδα
που σ’ αυτόν έχετε και πάντα κρατάτε.
Μαζευτείτε κάτοικοι της πόλης Θεσσαλονίκης,
ζητείστε και πάλι το θαύμα, καταφύγιο,
έλεος να φανεί ο αρχηγός να σας δείξει
τον δρόμο στρατηγός ο ανίκητος,
άγγελος του καλού, άγιος.
Για βοήθεια βοήστε υπέροχη
πέρ’ από κάθε ανθρώπου
προσπάθεια και γνώμη κι αντίληψη.
Ν’ αφανιστούν οι εχθροί, να σκορπιστούν!

Πιστεύουμε, πιστεύουμε!

Ω πόσος ο πόνος κι' η απελπισία
για τον κίνδυνο. Αντοχή
κάνε τα «σέμνωμα της πόλης σου
καύχημα, ο υπέρλαμπρος στέφανος».
Δείξε δόξα στη δυστυχία μας.
Απόδειξη είσαι της δύναμης
που σ’ ανέδειξε πιο δυνατόν,
απ’ όλους τους κατακτητές, πάντοτε.

«Καταλάμβανον τον πανευπρεπέστατον οίκον
του πανενδόξου μάρτυρος Δημητρίου
και θρηνώδεις χορούς συνιστάμενοι επεβόων
τω μάρτυρι, προστάτην αυτοίς γενέσθαι».


Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Θεσσαλονίκη 904 μ.Χ.
Post by: wings on 26 Oct, 2007, 20:12:09
Γιατί αναφέρεται στο 904 μ.Χ. η Ζωή Καρέλλη:

904 μ. Χ.
Άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Σαρακηνούς. Ακολουθεί λεηλασία και καταστροφή της πόλης,  σφαγή και εξανδραποδισμός των κατοίκων, όπως περιγράφει ο Ιωάννης Καμινιάτης.

http://www.thessalonikeis.gr/THESSALONIKEISELIDES/SelisXronologio.htm

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.it.uom.gr%2Fproject%2Fmonuments%2Fsdimitri.JPG&hash=4cceb4f124226a9117162ddeb2083d0b18b6745f)

Το 904, όταν η Θεσσαλονίκη καταλήφθηκε από τους Σαρακηνούς Άραβες, ο ναός λεηλατήθηκε άγρια και το ιερό "Κιβώριο" του Αγίου αρπάχθηκε σε κομμάτια από τους εισβολείς. ʼλλη διαρπαγή του νέου πια "Κιβώριου" του τάφου του Αγίου Δημητρίου έγινε με την ίδια βαναυσότητα από τους Νορμανδούς 281 χρόνια αργότερα, όταν καταλήφθηκε από αυτούς η πόλη (1185).
UsersKOSTASCostaschurches (http://www.it.uom.gr/project/monuments/a_dimitr.htm)

Οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γρηγόριος ο Παλαμάς, Δημήτριος Χρυσολωράς κ.α., αναφέρουν ότι το σώμα του Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος μετεβλήθη σε βαθύ φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, εξ ου και η προσωνυμία του Μυροβλήτου. Με την ανάδοση του μύρου συνδυάζονται και τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου που, όπως αναφέρουν οι συναξαριστές του, συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με την γενέτειρά του Θεσσαλονίκη, της οποίας υπήρξε «ο μόνος ακριβής φρουρός», «φύλαξ άυπνος», «πύργος απόρθητος», αλλά και «παντοίων, ιατρός, νοσημάτων». Σε ημέρες δοκιμασίας, όπως η επιδρομές των Σαρακηνών, Σλάβων, Αβάρων, Αράβων κ.α., οι Θεσσαλονικείς τον ήθελαν να αγωνίζεται μαζί τους και να νικά. Μάλιστα, όταν η πόλη έπεσε στα χέρια των Σαρακηνών το 904 μ.Χ., ο Άγιος Δημήτριος φέρεται να είπε με πόνο ψυχής στον Άγιο Αχίλλειο «Εάλω μοι η πόλις»! Για την τελευταία και πιο μακρόχρονη (482 έτη) άλωσή της το 1430 μ.Χ από τους Τούρκους, ο Μυροβλύτης Άγιος «αποζημίωσε» την πόλη του αξιώνοντας να απελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό ανήμερα της εορτής του, την 26ην Οκτωβρίου 1912 και για τον λόγο αυτό η εορτή του είναι τόσο θρησκευτική, όσο και εθνική.
http://www.e-grammes.gr/2002/10/dimitrios.htm
Title: Ζωή Καρέλλη, Η στενή πύλη
Post by: wings on 02 Nov, 2007, 12:34:55
https://www.youtube.com/watch?v=xYwHORQMex4&t=114s

Η Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα) στη Θεσσαλονίκη

Ζωή Καρέλλη, Η στενή πύλη

(Αψίς Γαλερίου, Θεσσαλονίκη 1959)

Ονομασία της οδού Εγνατία,
από Βασιλευούσης μέχρι Δυρραχίου
δόξα του Βυζαντίου
στην πατρίδα, τότε,
«περικλεεστάτη, λογία, πρεσβυτάτη»
αυτή έχει μείνει, τώρα,
απομεινάρι της απέραντης κυριαρχίας,
της αχανούς επικράτειας.
Καθώς έχει διανοιχτεί, κοινή,
πόλης αρκετά μεγάλης, βέβαια∙
με τις καινούριες πολυκατοικίες,
τα φαρδιά πεζοδρόμια, δε στερείται
σημασίας τούτη της πολιτείας η αρτηρία.
Άλλη όμως η δική μου αφετηρία,
απ’ όπου προσπαθώ να ξεκινήσω,
προς τα πίσω οδεύοντας.

Γνώση της ιστορίας, της μοίρας
του Ελληνισμού φιλοδοξίες
και κάποιες ευτυχισμένες του έθνους στιγμές.
Είσοδος του Ελληνικού στρατού,
ελευθερία τη μέρα της γιορτής του Πολιούχου.
Παρελάσεις, ζητωκραυγές,
ύστερα, οδομαχίες, φωτιές...

Μακραίνουν, μικραίνουν οι ενθυμήσεις, οι διηγήσεις,
η πραγματικότητα έχει αλλάξει
και σου εμποδίζει τη φαντασία
ο δρόμος ευρύς, καλοστρωμένος
προκαλεί νόμιμη αδιαφορία.

Μνήμη αχνή, παιδική,
όταν η αψίδα του Γαλερίου
με τα τριμμένα, γεμάτα σκόνη ανάγλυφα,
κατείχε το χώρο, επιβλητική
και σ’ αυτή γύρω, συγκεντρωμένα
τα μικρομάγαζα και τα πιο μεγάλα
καταστήματα, κάπως καινούρια, τότε –
τα μεγάλα σπίτια με τις κλεισμένες,
αρχοντικές αυλές και τα μικρότερα,
όλα τριγύρω στην Καμάρα.
Εκεί γύρω, πυκνώνονταν οι συνοικίες μας,
ημών των υποτελών μαζί κι οι εκκλησιές μας.

Νοσταλγία. Πώς αισθανόσουν, τότε,
τον εαυτό σου, μέσα στην πόλη σου!
Βεβαιότητα για τα γνωστά, στέρεα πλαίσια.
– Σχεδόν τίποτα, δεν έχει απομείνει
απ’ την παλιά Θεσσαλονίκη
με τους αυστηρούς της αστούς.
Παρατηρώ την παραμερισμένην αψίδα
του Γαλερίου, αυτοκράτορος των Ρωμαίων,
έτος 300 περίπου μ.Χ.
Προς το δείλι,
σκιές κυανές και οι ρόδινες
προσέρχονται απ’ τα γύρω στενορύμια,
αυτές προσθέτουν τη μουσική
ασύλληπτων ήχων στο αρχαίο μνημείο.
Ανάβουν ύστερα, ηλεκτρικοί γλόμποι,
μάλλον φτωχικοί.
Ώσπου,
πάνω απ’ τα σπίτια της πόλης,
να υψωθεί η σελήνη μαγεύουσα.
Αυτή αφήνει να φανερωθεί η σιωπηλή κουστωδία:
στρατιές, οι αρχοντικές παραστάσεις,
οι μάχες, δηώσεις, σφαγές.
Πού να περάσουν όλες αυτές
οι μεγάλες ιστορικές ώρες, να χωρέσουν
φοβερές και ογκώδεις, οι τρομερές κραυγές
θριάμβου και πόνου, τώρα φανταστικές,
κάτω απ' το χαμηλό τόξο, που βαστά
τη μεγαλοπρέπεια τόσου βίου,
με μικρή πια την επιβολή!

Εγνατία Οδός
κι εσύ της Αψίδας πύλη στενή,
προς το μέλλον της μνήμης πορεία,
της ψυχής οδηγία διαρκής.

Θεσσαλονίκη 19...

Πότε το σώμα θα ξυπνήσει,
στην πάσα του Θεού αγάπη και σοφία,
τ’ όνειρο πότε θα εξηγήσει τη ζωή;

Παράκληση και η ανάκληση, η θαυμαστή
του ανθρώπου δύναμη κι αδυναμία άδολη,
επίμοχθα σ’ έχω αποζητήσει.
Ανήσυχος, πλανώμενος, μόνος
ή μ’ άλλους εγώ μαζί, εγώ,
περήφανος και ταπεινός,
με φοβισμένο θαυμασμό, απλός
ο μετρημένος και περίπλοκος άνθρωπος
ζητώ κι ως φαίνεται τη δύναμη δεν έχω
συγκεντρώσει κι εκείνον τον καημό,
μες στον περίβλεπτο ναό της πόλης
και πατρίδας μου τον κόρφο,
ονομαστή της πάνσεπτης Σοφίας οικοδομή,
εκεί να προσπέσω, ν’ αποκοιμηθώ
και ν’ αναβλέψω,
να ξυπνήσω, όπως πρέπει,
σε προστασία, σκέπη κι ανάπαυση.

Όψη της Πλατυτέρας, στην πάγχρυση Κόγχη,
συμπαραστάτις, η συμπονούσα, «γέφυρα
η μετάγουσα από την γη στον ουρανό»,
Συ, η των δύο μετέχουσα, πλησιφαής,
το διφυές μυστήριον γνωρίζουσα
και σιωπώσα την ιερή σιωπή!

Της γης κάποτε η θεά γονιμοτάτη,
το τέκνον που σου αφήρεσαν σε υποχθόνια
βάθη και ξέσπασες σε θρήνους γοερούς
που κι οι θεοί τους φοβήθηκαν.
Όμως, όταν σταυρώσαν τον Μονογενή,
του κόσμου έαρ το γλυκύτατον,
τότε, απόμεινες αμίλητη,
του πόνου η ευλαβεστάτη,
Μητέρα απειράριθμη, απέραντη,
η καθημένη στο θρονί και η προσβλέπουσα
το φως του κόσμου η κρατήσασα
«ως νήπιον νέον τον προ αιώνων Θεόν»,
τον κόσμον η κινήσασα προς νέαν αρχήν,
της γυναικός περιβληθείσα δόξα την απτόητη.
Φέγγει από Σε ο ισχυρός, βαρύς ναός,
κίονες και πεσσοί, οι σκοτεινοι
κι ορθοί, πνευματικά ορθούμενοι,
λάμπεις και ο ναός σε καταλάμπει
και Σε κρατεί η του Θεού Σοφία,
στην καρδιά της πόλης Θεσσαλονίκης,
«Επισημοτάτης».

Μικρά σκεπτόμενος, ο άνθρωπος εγώ,
πρέπει ν’ αρχίσω πάλι, στους δρόμους
περιδιαβάζοντας της πολιτείας, αγαπητής,
όπου ανήκω
κι έχω ακολουθήσει
σκολιάς οδούς κι έχω χαθεί και αρνηθεί
κι έχω παραιτηθεί και πάντα ξαναρχίζω,
ζητώντας την αρχή, και την επιστροφή
στους κόλπους της ορθοδοξίας, καθώς
τόσο με παιδεύουν οδηγίες πολύμορφες,
υποφέρω, δίχως να φέρω την υποταγή∙

το εναντίον, την αποστροφή του πόνου
δοξάζω, αντί τον πόνο των ανθρώπων να ομολογώ.
Βρίθει κι έβριθε στους δρόμους της πόλης,
γεμάτους αίματα και κοπριές.
Κράζω, ως πότε θα θεριεύει η τιμωρία;
Τόσες οι αμαρτίες μας, οι προσβολές
και οι αρνήσεις οι κρυφές και φανερές!
Κι έξαφνα, καθόλου δεν τις βλέπω,
τις προσταγές Σου δεν ακούω,
το ύψος δεν αισθάνομαι Σου.
Τι γίνεται ο άνθρωπος δίχως το νόημά Σου;
Προσκυνητής, αναζητώ κανόνα προσφυγής
τον τρόπο κι άλλους δε βρίσκω τρόπους
για να γρηγορήσω, παρά
ως έχω μάθει και διδαχτεί, ζητώ
σε όνειρο να μου δοθεί η χάρη
της παρουσίας Σου εντός μου.
Τους εφιάλτες ν’ απεκδυθώ των ημερών
που μ’ αποσπούν και με χωρίζουν,
απ’ το εφήμερό μου σχήμα ν’ αφαιρεθώ
και να εξηγηθώ στην ιστορία
της «περικλεεστάτης» πατρίδος μου
Θεσσαλονίκης.

Να επισκεφτώ
στον δρόμο, τον παράμερο ναό
του Αγίου Αντωνίου, βιώσαντος στην έρημο.
Με κατατρύχουν πειρασμοί διπλοί και δίχρονοι,
οι δίβουλοι, δισυπόστατοι, πολλοί
και τερατόμορφοι, πολύηχοι, με διπλοκεφαλές,
με γλώσσες τις διχαλωτές, λαλούν
του κόσμου όλες τις γλώσσες.
Και τις ακούω, εννοώ και μεγαλώνει μου
η ακοή κι είναι απρόσιτη η αναχώρησή μου,
γίνεται περιττή, όταν έρημος δεν υπάρχει
να δεχτεί, εκείνη την ερήμωση ψυχής
που περιφέρω.
Και πάλι, ούτε κατέχω,
ύστερα, την απελπισία κι απορώ
γιατί ποτέ την έχω φανταστεί,
αφού έχω τη δύναμη να γεωργήσω
τας ερήμους, μόνο του πνεύματός μου
την ξηρότητα δεν μπορώ να καρπίσω.
Στου σώματός μου την πυκνότητα,
βλέπω διπλό το νόημα του κόσμου,
ρωτιέμαι, ποιος ο εαυτός μου,
συ, των παράφορων ψυχών ο ιατρός
δεν μένεις βοηθός μου.

Μακριά δεν είναι η εκκλησιά, όπου
η θεοσεβής μητέρα μου πήγαινε τακτικά,
στη Γοργοεπήκοο ή την ελπιδοφόρο Δεξιά.
Παλιά κι η άλλη εκκλησία, γλυκιά η Γρηγορήτρα
«η Παναγούδα» ως την αποκαλούσαν
η μάμμη, η προμάμμη, όλες γυναίκες
φιλόθρησκες, σεμνές και σοβαρές,
στέκονταν στα στασίδια και προσεύχονταν
τις κατανυκτικές τους επικλήσεις,
αγνές, συνεσταλμένες έψαλλαν
παρακλήσεις μικρές και τις μεγάλες
δεήσεις, αγιασμούς και ωραία τροπάρια,
στις αγρυπνίες, ολονυκτίες κι άνοιγαν
τα κλεισμένα παρεκκλήσια για ευχαριστίες,
υπέρ υγείας αγαπημένων προσώπων
όταν ασθενούσαν και διάβαζαν ευχές∙

κι όταν υπέφεραν, προσέτρεχαν,
επιμελώς
εκοίταζαν και μάθαιναν τη σοβαρότητα
της μορφής Σου, Υπεραγία, «των θλιβομένων η χαρά»,
διδάσκονταν την εγκαρτέρηση της έκφρασής Σου
την οδυνηρή χαρά. Τώρα, Σεπτή, είναι
μεγάλη η επιβουλή και η ευλάβεια μικρή
κι η πίστη παίρνει άλλη δύναμη.

Μένει κλειστή η πύλη, καθώς
κανείς δε σκέφτεται να την ανοίξει,
όπως εκείνη η μητέρα που ζήτησε και πήρε
το κλειδί, από το εκκλησάκι του Σωτήρος,
και ’τοίμασε την τελετή, ευχαριστίες
να προσφέρει για τη σωτηρία
του μικρού παιδιού. Την είδες στ’ όνειρό της
κι όχι μόνο αυτή, συγγενείς και φίλοι άλλοι
είδαν κι έβλεπαν όνειρα κι άκουγαν κρότους
μυστικούς κι ανακαλύπτονταν ναοί
αγίων και μαρτύρων κι οι εκκλησίες
ήταν μέσα στις κατοικίες των ανθρώπων
κι οι κατοικίες των ανθρώπων βρίσκονταν
γύρω σ’ αυτές, αυλές πλατύτατες,
περιοχές χριστιανικές, προφυλαγμένες.

Οδός η Εγνατία της πόλης Θεσσαλονίκης
είναι διανθισμένη απ’ αυτές,
Άγιος Αθανάσιος,
η Παναγία των Χαλκέων, περίκαλλη,
σαν άνθος λαξευμένη, η Αχειροποίητος,
κάποτε τουρκεμένη κι ενδόξως επιστραφείσα,
όπως του Μυροβλήτη η περίβλεπτος βασιλική.

Ανοδικοί οι δρόμοι προς τα εκεί,
σ’ αυτούς κτισμένοι ναοί μικροί κι ευρύτεροι,
της πόλης κόσμημα λαμπρό,
της Λαοδηγητρίας και της Αγίας Αικατερίνης,
του προστάτου των ορφανών Δαυίδ του Οσίου...

Και προς τα τείχη της πόλης μου η πίστη
των προγόνων με υψώνει, αγάπης άνθιση.
Η άνοδός μου όμως δύστροπη
κι άγνωστη μένει μου η παραδοχή.

Αιώνια των πραγμάτων η μορφή
που μεταλλάζει, χάνεται για να ξαναβρεθεί
ακόμα και στην άρνηση
έξοχη μνήμη μ’ ακολουθεί.

(Αυτού παρέμεινε η εξομολόγηση του ζητήσαντος τη χάρη της Εγκοίμησης και μη αξιωθέντος την δωρεάν οράματος.)

Από τη συλλογή Το σταυροδρόμι (1973)
Title: Ζωή Καρέλλη, Έρωτες
Post by: wings on 27 Nov, 2007, 20:23:55
Ζωή Καρέλλη, Έρωτες

Ι

Σ’ αγκαλιές τα σώματα ζητούν,
να ξεκουραστούν μαθημένα,
η θλίψη κι η ασκήμια να τυραννούν.

Ανάπαυση μέτρια,
περίσκεπτη εμπιστοσύνη,
μετρημένη παράδοση του σώματος,
σχεδόν υπόκριση ερωτική
ατελής ομιλία, η απαγορευμένη.

Στρέφονται από δω κι από κει
τυράννια και συστροφή, τα σώματα,
συμπλοκή άχαρη, καμιά παρηγορία.

Τα σώματα μένουν φτωχά,
άκαμπτα και κουρασμένα.
Τα παιδεύει της ηδονής εκμηδένιση.

ΙΙ

Σκέφτομαι τις πόρνες με τα σώματα πεθαμένα,
–απ’ την κούραση κιόλας απ’ την ανάγκη–
που πρέπει ακόμα να ζήσουν.
Σκέφτομαι τις πόρνες, που φιλούν τα στόματα,
όταν, από καιρό, έχουν πεθάνει τα δικά των σώματα,
φιλούν τα χαλασμένα στόματα, σπασμένα, γεροντικά,
χαλαρά, σιχαμερά, που δεν έχουν
ομιλία καμιά, ήχον φωνής να ταιριάζει,
την φοβερήν ώρα, όταν πλαγιάζει
το ένα σώμα στ’ άλλο κοντά.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εστάμπα
Post by: wings on 10 Dec, 2007, 21:07:50
https://www.youtube.com/watch?v=c_f4NSqDOvo

Ζωή Καρέλλη & Νένα Βενετσάνου, Εστάμπα (δίσκος: Καφέ Γκρέκο (2003))

Ζωή Καρέλλη, Εστάμπα

Από τις άκρες των δαχτύλων της
κυλάει φως.
Από τα δάχτυλά της κυλάει
ένας ήχος οπάλινος.
Γέρνουν τα δάχτυλά της
και γλιστράν οι σταγόνες στιλπνές
ξεφεύγουν, μικρές, διάφανες φωνές...

και στη μια παλάμη
έχει τον άγνωστο καρπό,
που τον κυβερνά το ευλύγιστο
λύγισμα, του λιγνού, δικού της καρπού.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Πειρασμός
Post by: wings on 19 Dec, 2007, 18:51:57
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg713.imageshack.us%2Fimg713%2F8820%2Fdalithetemptationofstan.jpg&hash=1a10e02369831b517996b87b183960c087267b4a)

Salvador Dali, The Temptation of St Anthony, 1946
Πηγή: famousartistsgallery.com (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/dali-sa.html)

Ζωή Καρέλλη, Πειρασμός

[Από την ενότητα Χαλκογραφίες]

Εωσφόρε το πρόσωπό σου είναι σκοτεινό,
το βλέμμα σου πυρό φλογίζει,
το πάθος σου ηδονικά τυραννεί.
Η δύναμή σου ανάβει τα σπλάχνα μας.

Τα δεσμά σου ποιος ένοιωσε ηδονή
και μπόρεσε να σε λησμονήσει!
Μεθάς το φτωχό μας κορμί
και πλούσιο το δένεις σε ορμήν ακατάβλητη.

Τι κι αν η ζωή μας πληρώνει τυραννική
τη γνώση, σκληρότατη ανταμοιβή;
Τι κι αν η μοίρα μας είναι καταστροφή;
Η γοητεία σου μας έχει στυλώσει
σ’ επιμονή τυραννισμένη, περήφανη.

Ω, η οδύνη της άκαμπτης υπεροψίας
στο χαλκόχρυσο του προσώπου σου!
Τι να την κάνουμε την υπομονή;
Μέθη μας παρασέρνει με σένα που κρατάς
τη μορφή ωραιότατη και στη συντριβή σου
το βλέμμα λαμπρό.
Καίει φωτιά
η αχόρταστη, πιο πολύ μας σκληραίνει.

Πρόσωπο της δοκιμασίας μας,
τ’ αστραφτερά σου μάτια κι αν δεν έχουν
της αφθαρσίας το φως, μας ξεσηκώνουν
σε δυνάμεις ανταρσίας που ξεπληρώνουν
την ύπαρξή μας, ανθρώπινη.

Πόσες φορές την εμορφιά σου
προσπάθησα ν’ αποσπάσω από μέσα μου
κι ατόνησα, άγγελε αποδιωγμένε
απ’ το αιώνιο πνεύμα. Με φόβο
σ’ ατένισα κι επιθυμία,
να χορτάσω
περίμενα τη γέψη της ζωής,
απ’ τη γνώση της αμαρτίας, ύστερα.
 
Από τη συλλογή Χαλκογραφίες και εικονίσματα (1952)
[/center]
Title: Ζωή Καρέλλη, Οι ουλές
Post by: wings on 20 Dec, 2007, 23:06:30
Ζωή Καρέλλη, Οι ουλές

Σαν πεινασμένα στόματα που δεν εχόρτασαν,
ανοίγουν οι επιθυμίες πληγές απάνω μας,
που μένουν ανοιχτές και δεν περνούν,
πληγές που μας πονούν.

Αν χέρι συμπονετικό δε μας τις γιάνει,
αν λόγος συμπονετικός δεν μας γλυκάνει,
λόγος παρήγορος, που ξέρει, απαλός,
τα τραύματα αφορμίζουν.
Περνάει καιρός και κλείνουν,
γιατί πρέπει να ζήσουμε.
Όμως σημάδια αφήνουνε,
ουλές, που φαίνονται άσχημες, βαθιές.
Οι αληθινές μορφές είναι τυραννισμένες.

Κι ας μη μας λένε τότε,
ας μην κατηγορούν, που είμαστε
οι παραμορφωμένοι.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης (1)
Post by: wings on 24 Dec, 2007, 18:15:36
Bing Crosby - White Christmas (1950).avi - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=_3ZC45Q82pg)

Bing Crosby: White Christmas

Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης

1ο


Στον όγκο του χρόνου υπάρχει η στιγμή.
Επίσημη την τοιμάσαμε, τη θελήσαμε,
τοιμάσαμε την έκσταση, θελήσαμε τον θαυμασμό.
τοιμάσαμε την ανάταση, θελήσαμε τη χαρά,
τοιμάσαμε τη γιορτή, θελήσαμε τον εαυτό μας
γεμάτον έκσταση, θαυμασμό και χαρά.

«Εν ανθρώποις ευδοκία».
Βγαίνουν οι άνθρωποι,
λαλούν οι άνθρωποι στην παγερή έναστρη νύχτα
που λάμπει ιώδης και μαύρη,
κρυστάλλινη, διαυγής, διάφανη, άυλη.

Οι άνθρωποι είναι πολλοί μαζί
και μιλούν, γελούν κι απαντούν ο ένας στον άλλο,
πηγαίνουν ν’ ακούσουν και δεν ακούν
τη φωνή του ανθρώπου καν μέσα τους.
Ήσυχοι, κουρασμένοι, ανύποπτοι,
στέκονται και περπατούν, διαβαίνουν.
Οι άνθρωποι είναι γελαστοί.

Αύριο είναι γιορτή,
αύριο είναι διασκέδαση,
αύριο είναι ανάπαψη.
Οι άνθρωποι χαίρονται, χαίρονται,
πηγαίνουν, περπατούν, διαβαίνουν,
βλέπουν ό,τι έμαθαν να βλέπουν.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης (2)
Post by: wings on 25 Dec, 2007, 15:34:33
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg580.imageshack.us%2Fimg580%2F3849%2F2xgc.jpg&hash=2264b117b7a44f5bf72e6118d468789b19c68af2)

Gerard David, Holy night (late 15th century) (http://encarta.msn.com/media_461547092_761556859_-1_1/holy_night.html)

Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης

2ο


Δάκρυα εμποδίστε μου το βλέμμα.
Δάκρυα κλείστε μου τα μάτια.
Δάκρυα σκοτίστε μου το κοίταγμα.

Ψυχή χτυπημένη,
νικημένη απ’ τον ίδιον εαυτό μου,
ψυχή μου αφανισμένη απ' το βάρος,
του ανθρώπινου σώματος δύσκολο βάρος,
δεν έχεις φωνή, ψυχή μου, ν’ ακουστεί,
για ν’ ακούσεις στης νύχτας το φέγγος
υπερούσια λόγια, ψυχή μου, δεν τοίμασες
συνοδεία αγγέλων στη νύχτα του σκότους δεν τοίμασες,
συνοδεία μες στη νύχτα για σένα δεν τοίμασες.
Σωπαίνεις και δεν ακούς
τη φωνή της έναστρης νύχτας ακόμα,
κινούνται τ’ άστρα, το φέγγος κινείται
ιώδες και μαύρο, γαλάζιο,
κινούνται τ’ ακίνητα πάντα ακόμα,
ψυχή μονάχη, δίχως φωνή
παραμένεις, δίχως ακοή περιμένεις ακόμα
δεν έχεις φωνή να φωνάξεις
τον εαυτό σου στους άλλους
ανάμεσα να χαθείς, να βρεθείς
να μην είσαι μονάχη, ψυχή μοναχή.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης (3)
Post by: wings on 26 Dec, 2007, 15:51:04
(https://uploads4.wikiart.org/00103/images/maarten-de-vos/nativity-1577.jpg!Large.jpg)

Martin de Vos, Nativity, 1577 Oil on panel. O.L.Vrouwekathedraal, Antwerp. (https://www.wikiart.org/en/maarten-de-vos/nativity-1577)

Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης

3ο


Γέλια και μιλήματα,
φωνές γλυκές παιδιάτικες,
ψιλές φωνές γυναικείες
και βαριές αντρικές.
Ακούν όλοι∙ εκκλησία
τους κλείνει η έκκληση,
καλούν το παιδί
που υπάρχει υπέροχο,
την ασώματη υπερέχουσα ύλη

που το γεννά απείραχτη,
άφθαρτη, αειπάρθενη, διαρκής
παρθένος στους αιώνες των αιώνων.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης (4)
Post by: wings on 27 Dec, 2007, 13:48:05
(https://www.wga.hu/art/g/grunewal/2isenhei/2view/2view1c.jpg)

Matthias Grünewald, Concert of Angels (left) and Nativity (right), 1510-1515 (https://www.wga.hu/html_m/g/grunewal/2isenhei/2view/2view1c.html)
Oil on panel. Musée d'Unterlinden, Colmar, France.


Ζωή Καρέλλη, Παραμονή της Γέννησης

4ο


Αμήν αμήν λέγω, Κύριε,
συγχώρησε την αδυναμία μου,
χώρον χάρισε στην αδυναμία μου, Κύριε,
με την αδυναμία μου να χωρέσω στην έκκληση
της ψυχής μου. Συγχώρεσε
την σκληρή κατάπτωση,
της σκληρότητας ψυχρής την κατάσταση,
της στείρας ψυχρότητας την κατάκτηση,
της σκληρότατης πτώσης τη στάση,
της ψυχής τη στειρότητα.

Εκείνος που δεν γεννά, δεν γεννάται,
δεν αναγεννάται ποτέ, Κύριε,
της Γέννησης «σκήνωσον εν εμοί»,
ο την Σάραν και την Ελισάβετ
γονίμους διδάξας, προς δόξαν σου αιώνιαν.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Το ταξίδι των μάγων
Post by: wings on 28 Dec, 2007, 12:28:07
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg292.imageshack.us%2Fimg292%2F6585%2Fleonardodavincifk4.jpg&hash=b3bea147bc6ebd2fff54dc9860e3b05ed4fe82c7)

Leonardo da Vinci, Adoration of the Magi, 1481-1482 (http://www.merry-christmas.com/famous.paintings/painting13.htm)
Oil on wood. Uffizi Gallery, Florence, Italy.

Ζωή Καρέλλη, Το ταξίδι των μάγων

Έπρεπε να ’μαστε τρεις.
Αν δεν ήταν τόσο σκοτάδι,
θα καταλάβαινα ίσως, γιατί
έχω μείνει τόσο μονάχος.

Πόσο έχω ξεχάσει.
Πρέπει απ’ αρχής πάλι το ταξίδι
ν’ αρχίσει.
Πότε ξεκινήσαμε, τότε, οι τρεις;
Ή μήπως, κάποτε, είχαμε ανταμώσει...
Μαζί πορευτήκαμε ένα διάστημα,
όσο μας οδηγούσε άστρο λαμπρό.
Αυτό άλλαξε την οδό ή εγώ
τίποτα πια να δω δεν μπορώ;
Πού βρίσκομαι τώρα, σε τέτοιον καιρό,
σκληρό, ανένδοτο, δύσκολο,
εγώ, ανήσυχος, βιαστικός.
Μήπως κι η ώρα πλησίασε;
Πού να το ξέρω!

Πού είναι τα δώρα;
είχαμε τότε τοιμάσει δώρα
ήμερα, ήσυχα
δώρα ημών των ταπεινών, χρυσόν
λίβανον και σμύρναν άλλοτε
με θαυμασμό κι ευλάβεια του φέρναμε.

Τώρα σ’ αυτόν τον καιρό
σίδερο, κεραυνό και φωτιά.

Ήμασταν τρεις,
τώρα κανέναν άλλον δε βλέπω
κι αισθάνομαι τα χέρια μου
πότε άδεια, πότε βαριά.
Βασιλείς τότε προς τον βασιλέα
του κόσμου, τώρα κανείς
δε βασιλεύει με βεβαιότητα.
Σκοτάδι βαρύ. Ποιος μ’ οδηγεί;
Δίχως συντροφιά,
δίχως άστρο κανένα πηγαίνω.
Μόνη προσφορά, η μεγάλη που γνωρίζω,
συμφορά της στέρησής Του.
Τι να προσφέρω σημάδι ευλάβειας
κι υποταγής; Εμείς, άνθρωποι
της παράφορης τούτης εποχής,
τι μπορούμε, δικό μας, ευτυχείς
να Του δώσουμε; Είναι ανάγκη
να βρούμε την προσφορά.
Τίποτα δεν προσφέρει της ψυχής μας
ο τόσος αγώνας.
Χρυσόν, λίβανον και σμύρναν
άλλοτε, δώρα απλά.
Μας παιδεύει η ασυμπλήρωτη προσφορά.
Τώρα που πορεύομαι στο σκοτάδι,
χωρίς τη χαρά των δώρων, μονάχος,
δεν έχω παρά τον εαυτό μου να δώσω.

Εν συντριβή βαδίζοντα.

Από τη συλλογή Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Το πορτοκάλι ή χρυσόμηλον
Post by: wings on 30 Dec, 2007, 13:38:51
Ζωή Καρέλλη, Το πορτοκάλι ή χρυσόμηλον

[Ενότητα Ημερολόγιο (1955-1973)]

44

το πορτοκάλι ή χρυσόμηλον

Όταν μένεις βαρύθυμος:

σκέψου ένα πορτοκάλι.
Το βέβαιο, καθαρό του σχήμα,
τον πυκνό φλοιό, μα πιο πολύ
το ζωντανό του χρώμα, απερίσπαστο.

Ίσως μπορέσεις τότε να συλλογιστείς,
ίσως και να πιστέψεις
πως ο καρπός αυτός, αληθινά
είναι του ήλιου προσφορά.

Κι όταν τ’ ανοίξεις, την γεωμετρική του τάξη
θ’ αντιληφθείς, χυμώδη, κρυσταλλώδη.

Θυμούμαι ένα πρωινό του φθινοπώρου
και μια μαούνα μαύρη
απ’ την πολυκαιρία στα νερά∙
στο μώλο ήταν δεμένη,
με πορτοκάλια φορτωμένη χαρωπά,
ανάκατα ριγμένα, άφθονα,
φερμένα από ηλιόλουστα ακρογιάλια και νησιά.

Στον κόλπο της Θεσσαλονίκης,
η θάλασσά μας ήταν τη μέρα εκείνη,
πράσινη και σταχτιά, ακίνητη βαριά,
όμως τα πορτοκάλια μέναν νικηφόρα
και νεανικά.
 
Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τα ποιήματα, τόμος Β' (1973)
Title: Ζωή Καρέλλη: Μνήμη απίθανη...
Post by: wings on 31 Dec, 2007, 17:35:35
Ζωή Καρέλλη: Μνήμη απίθανη...

... σαν όνειρο,
ή κάποια φαντασία ωραίου χρόνου
της ζωής.
Ιδανικής νεότητας χαρά,
άσπιλη καθαρότητα,
προτού αρχίσει η πάλη,
ακάθαρτη.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εντυπώσεις
Post by: wings on 31 Dec, 2007, 20:18:28
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.famousartistsgallery.com%2Fassorted%2Fart%2Fchagall-7f.jpg&hash=32fd57972bffb1fc015020da5f266a1fd497e11e)

Marc Chagall, Self-portrait with Seven Fingers, 1913 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/chagall-7f.html)


Ζωή Καρέλλη, Εντυπώσεις

[Ενότητα Αίσθημα]

Οι εντυπώσεις είναι δάχτυλα,
πότε φιλντισένια, πότε πιο ρόδινα
ελαφριά πάνω στο μέτωπο,
στους κρόταφους, εκεί,
στις ρίζες των μαλλιών ηδονή
στα ευαίσθητα βλέφαρα.
Κι είναι βάρβαρα χέρια,
πλατιά ή μυτερά
που σκεπάζουν το πρόσωπο
απότομα ή το ξεσκίζουν.
Όμως για να εισχωρήσουν στο κλειστό μυστικό του σώματος,
εκεί ν’ αποτεθούν και να χωρέσουν
στη γυμνή ψυχή, πρέπει να περιμένουμε
ίσως πολύ για την ανάμνηση.
Τότε, το αποτέλεσμα φαίνεται
κι ας έχουμε εμείς ξεχάσει
την εντύπωση, γίνεται διαφορετική
αποδίνεται απ’ την ψυχή μας
απροσδόκητο, το σχέδιο,
της φυλαγμένης απάντησης.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)


Στην ίδια συλλογή ακολουθεί το ποίημα Αναμνήσεις (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1559.msg159732#msg159732). Αυτά τα δύο μοιάζουν να είναι «δίδυμα» ποιήματα.
Title: Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (I)
Post by: wings on 02 Mar, 2008, 01:22:21
https://www.youtube.com/watch?v=O6txOvK-mAk

Wilhelm Kempff plays Beethoven's Moonlight Sonata (1st movement)

Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (I)

[Ενότητα Της σελήνης]

I

Με ξύπνησαν τα δάχτυλα από το σεληνόφως.
Άυλο χάδι, ψυχρό.
Αισθανόμουν ρίγη.
Τούτη η απροσδιόριστη, αόριστη θωπεία
μετέδινε στην παρουσία μου
την αργυρόηχη δύναμή της,
ελαφρότατη σαν σκιά,
επίμονη, άγνωστη ομιλία.
Ω, η αδυσώπητη αφή, αίσθηση δεινή,
όπως ν’ αγγίξει μπορεί
ήχος μακρινός, εξαίσια λυπητερός.
Έτρεμα απ’ την πιο ακίνητην ηδονή
και το φως ήθελε να μ’ ανησυχεί
σιωπηλό, άλλου κόσμου φωνή ερωτική.

Τούτ’ η ανησυχία,
μέσ' στην πλήρη νυχτερινήν ησυχία,
με περιτρέχει. Ήμουν ακίνητος σαν κοιμισμένος
κι όμως, μαζί φοβερά ξυπνητός,
όπως στα όνειρα.
Στην τέλεια σιγή μέσα,
έξαφνα, αισθάνθηκα τότε,
όλη την ψυχρήν ειρωνεία απ’ το φως αυτό,
εκείνην που έχουν τα σκιώδη, τα φευγαλέα,
εκείνα που γλιστράν απ’ τα χέρια μας,
τα ονειρώδη εκείνα, που η αφή μας αποζητά
και χάνονται,
αφήνοντας τα χέρια μας ανοιχτά,
πεινασμένα, πυρετώδη να περιμένουν.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (II)
Post by: wings on 08 Mar, 2008, 01:15:29
https://www.youtube.com/watch?v=oqSulR9Fymg

Wilhelm Kempff plays Beethoven's Moonlight Sonata (3rd movement)

Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (II)

[Από την ενότητα Της σελήνης]

II

Αργυρόηχη, μελίχροη, χρυσορόδινη,
μειλιχόμειδη ερωμένη, ασύλληπτη.
Ηδονή ομιχλώδης η χάρη σου, η καλλονή
πάρα πολύ σιωπηλή,
βασίλισσα
στο μαβί, στιλπνό στερέωμα,
του σκοταδιού αργυρή αρχόντισσα, μακρινή.

Είναι το φως σου παράξενα οδυνηρό
και μαγικό, σαν τη σκιά
εκείνων που αγαπήσαμε τρυφερά
και ξανάρχονται να μας ψιθυρίσουν,
να πουν για τ’ ανύπαρχτα, για τα φανταστικά,
για κείνα τα μυστικά,
που μόνο οι ανήσυχες ψυχές
έχουν μέσα τους.
Παρηγοριά εκείνων που γνωρίζουν τη μοναξιά,
την πλήρη ονείρων κατάσταση
που το φως σου ξυπνά,
καθώς τις σκιές διαπερνά,
δίχως να τις κυνηγά να φύγουν.

Τόσο υπερήφανη, ασυγκίνητη στην εμορφιά σου
λάμψη διαβρωτική, ύπουλα διαπεραστική
εντός μου σταλάζεις
τα μυστικά της νύχτας.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)


Συνηθίζω να λέω έστω ένα «μπράβο» στους ποιητές που τα ποιήματά τους με συναρπάζουν. Τι κρίμα που δεν μπορώ να το πω σε όσους δεν ζουν πια και δεν κυκλοφορούν ανάμεσά μας και, κυρίως, σ’ αυτούς τους σπουδαίους προπολεμικούς ποιητές της πόλης μας που άνοιξαν νέους δρόμους για την πνευματική της ζωή. Ίσως αυτό το γεγονός που επισημαίνω τώρα να είναι μια αφορμή για να πάψουμε να είμαστε τόσο φειδωλοί στα σχόλια και τις κρίσεις μας για τα ποιήματα όσων δημιουργών αυτής της πόλης συνεχίζουν να κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Κανένα σχόλιο στην ποίηση, ίσως και γενικά στη λογοτεχνία, δεν είναι υπερβολικό όταν εκφράζει τα συναισθήματα και τις άμεσες αντιδράσεις του αναγνώστη σαν πρωτοδιαβάζει ένα στίχο, μια στροφή, ένα ποίημα. Γιατί κανείς δεν έχει το δικαίωμα να πει ότι τάχα υπερβάλλει η ψυχή μας.

Αφού, λοιπόν, η Ζωή Καρέλλη δεν είναι πια κοντά μας, θα αρκεστώ να πω ότι βρίσκω αυτό το δεύτερο σκέλος του ποιήματός της για τη σελήνη εξαιρετικό. Γιατί; Ακόμα και για μένα που λατρεύω τον ήλιο και λίγη σημασία έχω δώσει στο φεγγάρι όλα μου τα χρόνια, κάλυψε με τρόπο αριστοτεχνικό τις μύχιες σκέψεις μου, τις πιο κρυφές μου επιθυμίες, τις πιο τρυφερές μου σκιές. Και όσα χρόνια κι αν περάσουν από τότε που πρωτοδιάβασα ποιήματά της, δεν θα παύω να νιώθω περήφανη που η πόλη μου γέννησε σε περίεργες (ιστορικά και κοινωνικά) εποχές μια από τις κορυφαίες Ελληνίδες ποιήτριες όλων των εποχών – τη Ζωή Καρέλλη. Η σειρά κατάταξής της στο πάνθεον της ποίησης καμιά σημασία δεν έχει.

Για να συνοψίσω, πιστεύω ότι το συγκεκριμένο δεύτερο σκέλος είναι το καλύτερο ποίημα της Ζωής Καρέλλη που έχω δημοσιεύσει μέχρι στιγμής στην ανθολογία μας. Μη με ρωτήσετε γιατί. Έτσι το νιώθω (ως δείγμα ποίησης υψηλού επιπέδου για τα δικά μου δεδομένα) και δεν έχω λόγο να σας το κρύψω.
 
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (ΙΙ)
Post by: banned on 08 Mar, 2008, 01:21:11
Συμφωνώ.
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (ΙΙ)
Post by: sassa on 08 Mar, 2008, 02:34:27
Όμορφο. Ό,τι πρέπει γι' αυτές τις μικρές κι ατέλειωτες ώρες...
Title: Ζωή Καρέλλη, Άνθηση
Post by: wings on 28 Mar, 2008, 01:05:35
https://www.youtube.com/watch?v=vavyUR_8-VA

Antonio Lucio Vivaldi, Le quattro stagioni / La primavera (1723)

Ζωή Καρέλλη, Άνθηση

Έμορφα της ζωής ξεσπάσματα
των δέντρων άνθη, ανθίσματα
της ορμής που ανεβαίνει
στο σιωπηλό, κλειστό κορμό.
Ανοίγουν οι εύχρωμες λαλιές τους,
εύηχες
γίνονται προσφορές.
Ευαίσθητες, λεπτές εκφράσεις
του έρωτα λέξεις ερωτικές,
πάνω στο σκληρό σώμα των δέντρων
της άνοιξης.

Από τη συλλογή Παραμύθια του κήπου (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Διονυσιασμός
Post by: wings on 05 Apr, 2008, 03:49:16
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2F4.bp.blogspot.com%2F_JeBaGtxOoPo%2FS5IOeYQqDuI%2FAAAAAAAAAYs%2FuZlw_dSkURo%2Fs1600%2Fkandinsky-yellow.red.blue.jpg&hash=5df638d838aa20b63c137f7af52182e3ad5cb37e)

Wassily Kandinsky, Yellow-Red-Blue, 1925 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/kandinsky-yr.html)

Ζωή Καρέλλη, Διονυσιασμός

Τι μπορούν να γνωρίζουν οι μέτρια ζώντες
απ’ το μαρτύριο το υπέροχο, της ζωής
μαρτυρίαν ηδονικήν έκφραση ολόκληρη
παραφορά της ύπαρξης προσφορά,
χαρά της έξοχης είδησης
αστραφτερή ώρα ένταση, αίσθηση
ακόρεστη, μοναδική, ακόρεστα μοναχική.

Τι μπορούν να ξέρουν αυτοί
που περπατούν πάνω στη γη
και δεν αισθάνονταί την
που αποπνέει ανάσα, μέθη,
όταν ο ήλιος την ανάβει ερωμένη
ευτυχισμένη κι υπάκουη.

Απάντηση του προσφέρει εκείνη
στους πύρινους πόθους την έκσταση
της καλοκαιρινής καλλονής.

Μεσημεριάτικα, όταν το φως
είναι αλαλαγμός κρυστάλλινος,
γίνονται οι γάμοι με το φως,
που δέχονται τα έγκατα της γόνιμης μητέρας.

Τι απ’ το φως αυτό μπορούν
να αισθανθούν, να πάρουν, να δεχτούν
εκείνοι που τόσο λίγο ζουν
και τη λαχτάρα πόνο βαθύ την αγνοούν.

Τι βλέπουν οι ολίγον ζώντες
από τη μέθη τής ζωής;
Γι’ αυτούς ο πόνος την ηδονή δεν ανταμώνει.

Δεν βλέπουν τον πόνο και την ηδονή
σ’ αγκάλιασμα σφοδρό και βίαιο
να υπάρχουν σ’ ακέριες, ακατάλυτες στιγμές.

Όσοι μονάχα ζουν χωρίς το πάθος
της ζωής, δίχως παραφορά και μέθη,
δεν ακούν και του θανάτου πίσω τους τα βήματα.
Δεν τον αισθάνονται να υπάρχει δυνατός
και να ζητάει απ’ τ’ αγκάλιασμά του
στη ζωή, το πνεύμα της να γεννηθεί,
να λάμψει όνειρο ακατάλυτο,
ήλιος που βασιλεύει,
δίχως να νικηθεί απ’ τη νύχτα.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αισθηματικό
Post by: wings on 14 Apr, 2008, 18:21:27
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.famousartistsgallery.com%2Fgallery%2Fart%2Fchagall-lv.jpg&hash=6a0e5075e659c31be84194ce120eddf89e5599e0)

Marc Chagall, The Lovers, 1913-1914 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/chagall-ch.html)


Ζωή Καρέλλη, Αισθηματικό

... Η μελωδία φτηνή
κι ευχάριστη όμως η νοσταλγία
κάποιο άγχος φέρνει. Απ’ το σκοτάδι
ελαφριά φτάν’ η φωνή.
Όχι δα και τίποτε σπουδαία,
κάπως βραχνή, εφηβική.

Ο πόθος παιχνίδι, ευχάριστος
ο ήχος στο χόρευμα οδηγεί.

Ο άνθρωπος είναι περίεργος
με τα κομμάτια συμπτώσεων μέσα του.
Παρατηρώ την ανοιχτή μπαλκονόπορτα,
το ελαφρύ σαλεύει παραπέτασμα.
Έξω στο στιλπνό στερέωμα φέγγουν
με φως γλυκύ, τ’ άστρα.

Απ’ το φιλμ είναι το τραγούδι γνωστό,
αισθηματικό. Η κόρη κι ο νέος
προβάλλονται σ’ επιτήδειο φίλημα.
Πόσο άλλαξαν οι γυναίκες... λησμόνησαν
ή ποτέ δεν έμαθαν το δισυπόστατο της ηδονής;

Υπάρχουν όμως αισθήματα στο βραχνό αχό,
στα χείλη του εφήβου;
Τραγουδά ίσως αμέριμνα. Μόνον εγώ
βρήκα τον πονεμένο ήχο, νοσταλγικό,
για ό,τι μένει ανεκπλήρωτο;

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Η άνθρωπος
Post by: wings on 10 May, 2008, 20:41:53
https://www.youtube.com/watch?v=h33_K5Orxg4

John Lennon, Woman (album: Double fantasy (1980))

Ζωή Καρέλλη, Η άνθρωπος

Εγώ γυναίκα, η άνθρωπος,
ζητούσα το πρόσωπό Σου πάντοτε,
ήταν ως τώρα του ανδρός
και δεν μπορώ αλλιώς να το γνωρίσω.

Ποιος είναι και πώς
πιο πολύ μονάχος,
παράφορα, απελπισμένα μονάχος,
τώρα, εγώ ή εκείνος;
Πίστεψα πως υπάρχω, θα υπάρχω,
όμως πότε υπήρχα δίχως του
και τώρα,
πώς στέκομαι, σε ποιο φως,
ποιος είναι ο δικός μου ακόμα καημός;
Ω, πόσο διπλά υποφέρω,
χάνομαι διαρκώς,
όταν Εσύ οδηγός μου δεν είσαι.

Πώς θα ιδώ το πρόσωπό μου,
την ψυχή μου πώς θα παραδεχτώ,
όταν τόσο παλεύω
και δεν μπορώ ν’ αρμοστώ.

«Ότι δια σου αρμόζεται
γυνί τω ανδρί.»

Δεν φαίνεται ακόμα το τραγικό
του απρόσωπου, ούτε κι εγώ
δεν μπορώ να το φανταστώ ακόμα, ακόμα.
Τι θα γίνει που τόσο καλά,
τόσο πολλά ξέρω και γνωρίζω καλύτερα,
πως απ’ το πλευρό του δεν μ’ έβγαλες.

Και λέω πως είμαι ακέριος άνθρωπος
και μόνος. Δίχως του δεν εγινόμουν
και τώρα είμαι και μπορώ
κι είμαστε ζεύγος χωρισμένο, εκείνος
κι εγώ, έχω το δικό μου φως,
εγώ ποτέ, σελήνη,
είπα πως δεν θα βαστώ απ’ τον ήλιο
κι έχω τόσην υπερηφάνεια
που πάω τη δική του να φτάσω
και να ξεπεραστώ, εγώ,
που τώρα μαθαίνομαι και πλήρως
μαθαίνω πως θέλω σ’ εκείνον ν’ αντισταθώ
και δεν θέλω από κείνον τίποτα
να δεχτώ και δεν θέλω να περιμένω.

Δεν κλαίω, ούτε τραγούδι ψάλλω.
Μα γίνεται πιο οδυνηρό το δικό μου
ξέσκισμα που τοιμάζω,
για να γνωρίσω τον κόσμο δι’ εμού,
για να πω το λόγο δικό μου,
εγώ που ως τώρα υπήρξα
για να θαυμάζω, να σέβομαι και ν’ αγαπώ,

εγώ πια δεν του ανήκω
και πρέπει μονάχη να είμαι,
εγώ, η άνθρωπος.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Η άνθρωπος
Post by: lionpsyche on 11 May, 2008, 13:14:35
Καταπληκτικό, Βικούλα! Με βαθιά νοήματα...
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Η άνθρωπος
Post by: wings on 12 May, 2008, 23:15:41
Αυτό, Μαρινάκι, είναι ένα πολύ ωραίο ποίημα της Ζωής Καρέλλη. Δεν μπορώ να πω αν είναι το σπουδαιότερό της (δεν ξέρω πώς να το συγκρίνω με άλλα ποιήματά της κι ούτε καν θέλω να το κάνω). Είναι όμως σίγουρα το γνωστότερο της ποιήτριας.

Είναι ένα αναμφίβολα πολύ δυνατό ποίημα τόσο νοηματικά όσο και φραστικά, αλλά και αντιπροσωπευτικό της χαρακτηριστικής ποιητικής της γραφής και σκέψης.

Ίσως είναι και ένα από τα ελάχιστα τόσο έντονα «γυναικεία» ποιήματά της, όπου μάλιστα μιλά εμμέσως πλην σαφώς για τον εαυτό της. Δεν το συνηθίζει αυτό η Ζωή Καρέλλη. Βέβαια, όπως πάντα, ξεφεύγει από την απλή παράθεση απολύτως προσωπικών της σκέψεων και το ποίημα αποκτά μια «οικουμενικότητα» και φτάνει τελικά να αφορά όλους τους αναγνώστες, ανεξαρτήτως φύλου.

Το μόνο που ξέρω είναι ότι αυτό το ποίημα το πρωτοδιάβασα πριν από 25 χρόνια και από τότε κάθε φορά που το διαβάζω ξανά νιώθω να ανακαλύπτω όλο και περισσότερο την ποιήτρια. Θα σου συνιστούσα να κάνεις το ίδιο. Να το διαβάσεις πολλές φορές. Όχι τώρα, αλλά μετά από μήνες ή χρόνια, ξανά και ξανά.
Title: Ζωή Καρέλλη: [Ψυχή, μη λησμονείς...]
Post by: wings on 14 May, 2008, 22:58:00
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg261.imageshack.us%2Fimg261%2F9420%2Fchagallflyingcarriage.jpg&hash=277c7ece43f67c11bacca46f733f517e77247512)

Marc Chagall, Flying Carriage, 1913 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/chagall-fc.html)

Ζωή Καρέλλη: [Ψυχή, μη λησμονείς...]

Ψυχή, μη λησμονείς την έπαρση.
Το άσπονδο που τρέφεις,
σαν έρωτας σκληρότατος υπάρχει
και εισχωρεί ως το μεδούλι του σκελετού,
που συγκρατεί του σώματος την ύψωση.

Μη λησμονείς την έπαρση,
φαρμάκι αδυσώπητο, φάρμακο δυνατό
κρατάει την έκφραση άκαμπτη
και δυναμώνει η γνώση του χωρισμού.

Ποιος χωρισμός θα σε βαστάξει ανένδοτη
κι ακέρια; Πώς ημπορεί
μια τέτοια να συγχωρήσει προσφορά;
Ω συμφορά, τα χέρια της αγάπης παραλύουν
και προχωρεί στο δρόμο της πορείας,
εξόριστος ο άνθρωπος.

Δίχως της συγκατάβασης τη χάρη,
στεγνών’ η δύναμη την ευφορία του σώματος.
Σα θάνατος αδιέξοδος η δύναμη της έπαρσης,
σπάνιο, απαίσιο χάρισμα της μοναξιάς αγέρωχης.

Μη λησμονείς την έπαρση.
Μονάχα, όταν σου γίνει δοκιμασία, ψυχή,
θα μάθεις τη σημασία
της άκρατης, σφοδρής υπερηφάνειας
το ακόρεστο μυστικό.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Άτιτλο (Ψυχή, μη λησμονείς...)
Post by: Anastasia on 19 May, 2008, 09:07:05
Ακόμη ένα ποίημα της Ζωής Καρέλλη με βαθιά νοήματα. Νομίζω ότι σ' αυτό το ποίημα η ποιήτρια βουτάει βαθιά στην ψυχή της και βγάζει στην επιφάνεια κρυμμένα συναισθήματα και σκέψεις που έμεναν στον πάτο σαν ναυάγια. Έχω την εντύπωση ότι υπάρχουν πολλοί και πολλές που ταυτίζονται με τούτες τις φράσεις και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, καθώς το ποίημα θα μπορούσε να θεωρηθεί διαχρονικό.

Καλημέρα, παιδιά.
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Άτιτλο (Ψυχή, μη λησμονείς...)
Post by: wings on 19 May, 2008, 17:38:57
Βαθύτατα νοήματα, Αναστασία. Σε αντίθεση μ’ αυτό που είπα τις προάλλες στη Μαρίνα για το ποίημα «Η άνθρωπος», εδώ είμαι πεπεισμένη ότι έχουμε να κάνουμε με ένα από τα σημαντικότερα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη που παράλληλα είναι αρκετά γνωστό.

Λες γι’ αυτούς που ταυτίζονται με τις φράσεις και τις σκέψεις της ποιήτριας και ότι το ποίημα θα μπορούσε να θεωρηθεί διαχρονικό. Θα πω κατηγορηματικά ότι επιβάλλεται να θεωρηθεί διαχρονικό. Τόσο όσο κι αυτή καθεαυτή η έπαρση. Μια ανθρώπινη αντίδραση, ενίοτε και στάση ζωής που ταλανίζει αυτόν που διακατέχει, όσο κι αν δείχνει να μην το αντιλαμβάνεται ο ίδιος, και που, δυστυχώς, καταδυναστεύει τους ανθρώπους που τον περιβάλλουν και πλήττει την αξιοπρέπειά τους. 

Τα λέει όλα η Καρέλλη με τα δύο τελευταία τετράστιχα:

Δίχως της συγκατάβασης τη χάρη,
στεγνών’ η δύναμη την ευφορία του σώματος.
Σα θάνατος αδιέξοδος η δύναμη της έπαρσης,
σπάνιο, απαίσιο χάρισμα της μοναξιάς αγέρωχης.

Μη λησμονείς την έπαρση.
Μονάχα, όταν σου γίνει δοκιμασία, ψυχή,
θα μάθεις τη σημασία
της άκρατης, σφοδρής υπερηφάνειας
το ακόρεστο μυστικό.


Και μην ξεχνάμε τι λέει το αγαπημένο μας λεξικό για τη λέξη «έπαρση»:

ΛΚΝ
έπαρση
η [éparsi] O33  : 1.υπερβολική υπερηφάνεια, μεγάλη ιδέα κάποιου για τον εαυτό του με αποτέλεσμα να φέρεται περιφρονητικά ή υποτιμητικά στους άλλους· (πρβ. αλαζονεία, υπεροψία): Άνθρωπος γεμάτος ~. H ~ της απόλυτης βεβαιότητας. Διηγείται με ~ τα κατορθώματά του. 2. ανύψωση σημαίας στον ιστό. ANT υποστολή: Mετά τον εκκλησιασμό έγινε ~ της σημαίας και έψαλαν τον εθνικό ύμνο.   [λόγ. < ελνστ. ἔπαρ(σις) -ση, αρχ. σημ.: `φούσκωμα΄]

Κι η Ζωή Καρέλλη κάνει κάποια αδιόρατα παιχνίδια σ’ όλο το ποίημα με τους δύο ορισμούς της λέξης για να φτάσει στο τέλος να την αντιπαραβάλει με τη λέξη «υπερηφάνεια», για λόγους ευνόητους:

ΛΚΝ
υπερηφάνεια
η [iperifánia] O27 & περηφάνια η [perifá<n>a] O25α  : 1.αυξημένο συναίσθημα αξιοπρέπειας, η συναίσθηση που έχει κάποιος για την ηθική του αξία και η πρόθεσή του να τη διαφυλάξει: Mην πεις τίποτα που θα μπορούσε να πληγώσει την υπερηφάνειά του. Oι νίκες των βαλκανικών πολέμων τόνωσαν την εθνική ~. 2. συναίσθημα ικανοποίησης και χαράς για κτ. που απόκτησα, για κτ. που κατάφερα να κάνω. (έκφρ.) φουσκώνει* το στήθος μου από ~. || (μειωτ.) συναίσθημα ματαιοδοξίας και αλαζονείας.  [υπερ-: λόγ. επίδρ. στο περηφάνεια (πρβ. αρχ. ὑπερηφανία ίδ. σημ.)· περ-: περήφαν(ος) -εια (ορθογρ. απλοπ.)]
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Άτιτλο (Ψυχή, μη λησμονείς...)
Post by: Anastasia on 19 May, 2008, 21:02:28
Δεν θα μπορούσες να το θέσεις καλύτερα, Βίκυ. Η ποιήτρια μιλάει για συναισθήματα που πολλές φορές γίνονται στάση και τρόπος ζωής των ανθρώπων. Το αποτέλεσμα το περιγράφει εξαίσια η Ζωή Καρέλλη με τα τελευταία τετράστιχα, όπως πολύ σωστά επισημαίνεις.

Γενικά, πιστεύω ότι οι άνθρωποι που διακατέχονται από τέτοιου είδους συναισθήματα, ιδίως στο βαθμό που τα συναισθήματα αυτά ορίζουν την καθημερινότητα τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους, είναι πολύ απασχολημένοι με τον εαυτό τους για να καταλάβουν τα καταστροφικά αποτελέσματα των κινήσεων τους. Όλα αυτά, βέβαια, γίνονται αντιληπτά με την άφιξη της μοναξιάς...
Title: Re: Ζωή Καρέλλη, Άτιτλο (Ψυχή, μη λησμονείς...)
Post by: lionpsyche on 19 May, 2008, 21:37:17
Συμφωνώ μαζί σου, Anastasia. Όπως και με το δίστιχο:

Σα θάνατος αδιέξοδος η δύναμη της έπαρσης,
σπάνιο, απαίσιο χάρισμα της μοναξιάς αγέρωχης.


Όσοι μένουν μόνοι τους έχουν αυτό το απαίσιο, μα απόλυτα απαίσιο ίσως «χάρισμα»: να νιώθουν, να αισθάνονται αγέρωχοι και νομίζουν πως μόνο αυτοί υπάρχουν, αφού δε συναναστρέφονται με άλλους ανθρώπους. Είναι αυτοί και τίποτε άλλο στον κόσμο. Τα λέει καταπληκτικά η Ζωή Καρέλλη. Τα ποιήματά της έχουν κάτι το αγέρωχο, με τη θετική του έννοια. Είναι... αριστοκρατικά. Μιλάνε για την ίδια τη ζωή και την αποστασιοποίηση των ανθρώπων, τουλάχιστον το τελευταίο, από την ίδια τη ζωή!
Title: Ζωή Καρέλλη, Υπαρκτικά (IV)
Post by: wings on 31 May, 2008, 16:56:27
Ζωή Καρέλλη, Υπαρκτικά (IV)

[Ενότητα Υπαρκτικά]

IV

Τόσο είναι το πάθος μου της ζωής
που θα μπορούσα να πεθάνω.

Τόσο ζω που καταλαβαίνω
πόσο πεθαίνω.

Τόση είναι η ζωή μου
που με πεθαίνει.

Τόσο μπορώ να ζήσω
που μπορώ ν’ αδιαφορήσω αν ζω.

Τόσο ζητώ να ζήσω
που δεν αντέχω να ζω.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη: Σκιές στομ χρόνο (Ι)
Post by: wings on 14 Jun, 2008, 00:33:09
Ζωή Καρέλλη: Σκιές στον χρόνο

[Ενότητα Αίσθημα]

Trattando l' ombra come cosa salda
Purgatorio c. 21 v. 136


Ι

Μόλις άνοιξα το βιβλίο με τις σειρές,
άρχισαν οι σκιές να γλιστρούν.
Γι’ αυτό δεν μπορώ ποτέ να ησυχάσω
σε κανένα καιρό, όσο υπάρχουν
τόσα φαντάσματα, ακατάλυτα
σε παρελθόν και μέλλον.
Πώς οι άνθρωποι συζούν,
ζώντας σε χρόνους διάφορους;
Ποιος τους συνδέει καιρός,
πώς λησμονούν;

Σκιές σειρές που προσέρχονται
και παρέρχονται,
σηκώνομαι
να κινηθώ και δεν είμαι
μαζί μου. Σκιώδεις κινήσεις,
θα έπρεπε κάποτε να βρεθώ
ευτυχείς να βρεθούμε σε αρμονίες,
στις εποχές βέβαιοι,
πως υπάρχουμε στην επιθυμία
του χρόνου. Άλλα, άλλοτε, αλλού,
πού ψυχή μου;
Μια πάνω στην άλλη
χαλάν αυτές, γίνονται σκιές
οι επιθυμίες,
ξαναρχίζουν πάλι
καταστάσεις παλιές να ξανάρχονται,
στιγμές αχάλαστες, οι σκιές
υπάρχοντας άτρωτες φαντασίες
δεν καταστρέφονται.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ενδυμίων
Post by: wings on 01 Jul, 2008, 02:41:40
Ζωή Καρέλλη, Ενδυμίων

Η Σελήνη αγάπησε τον Ενδυμίωνα,
ίσως γιατί αποκοιμήθηκε αυτός
τον γλυκόν ύπνο βαθιά.
Δεν θα ταράξει με λαμπρές κινήσεις
κι απότομες των νέων ανθρώπων,
την εμορφιά του προσώπου της,
ησυχία σχεδόν παγερή.
Ο νέος που κοιμάται ευτυχής,
δεν θα φοβηθεί την Κυρά της Νύχτας,
με το αργυρό, άσπιλο πρόσωπο, λείο
και την άχρονη ηλικία, άχροη
την παντοτινή της παρθενικότητα.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αγάπη
Post by: wings on 29 Jul, 2008, 23:39:46
Ζωή Καρέλλη, Αγάπη

Ποιος ημπορεί ν’ απλώσει
τη γλυκιά την ώρα,
να τυλιχτεί σ’ αυτήν και ν’ αποκοιμηθεί;
Σε όνειρο να θυμηθεί
της μάνας του τα σπλάχνα,
για να μη φοβηθεί
που στην πυκνή τη γη θα ξαπλωθεί.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παραμύθια του κήπου (Ι)
Post by: wings on 04 Sep, 2008, 01:15:13
Ζωή Καρέλλη, Παραμύθια του κήπου (Ι)

[Ενότητα Παραμύθια του κήπου]

I

Η αναρριχώμενη τριανταφυλλιά
άσπρα φορεί, άσπρα κρατεί, άσπρη είναι η φορεσιά της.
Απλώνεται, ξαπλώνεται στον ήλιο,
και περιμένει να της φιλήσει
τα μικρά τριαντάφυλλα, να τα μεθύσει τόσο
από χρυσάφι και φωτιά γλυκιά,
ώσπου να κοκκινίσουνε
απ’ την πολλή του αγάπη.

Από τη συλλογή Παραμύθια του κήπου (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Καρκίνος (απόσπασμα)
Post by: wings on 25 Sep, 2008, 22:42:29
Ζωή Καρέλλη, Καρκίνος (απόσπασμα)

[Απόσπασμα από το ποίημα Καρκίνος]

[...]

Σε κάθε σκαλοπάτι αχνάρια
από αίμα και λάσπη.
Μην τα πατήσεις νομίζοντας
πως εσύ θα τα σβήσεις.
Κοίταξέ τα καλά,
αίμα και λάσπη.

Όλα τα σκαλοπάτια είναι ίδια.
Κάποτε νομίζεις πως θα σε φέρουν
ψηλά, όπου δεν υπάρχουν πια
αυτά τα σημάδια.
Γελιέσαι. Κοίταξέ τα καλά,
αίμα και λάσπη.

Αυτά είναι τ’ ανθρώπινα αχνάρια
τ’ αληθινά. Ούτε βρίσκονται ποτέ
άλλα. Μη γελιέσαι.
Κοίταξέ τα καλά.
Να θυμάσαι, το σώμα είναι πάντα
αίμα και λάσπη.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις
Post by: wings on 14 Oct, 2008, 03:18:47
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg147.imageshack.us%2Fimg147%2F4637%2Fmironorthsouthvr6.jpg&hash=3ab7f2ec9ee5c6803f1ade8d8920c159a5346032)

Joan Miró, North-South, 1917, oil on canvas (62 x 70 cm). Private collection. (http://www.abcgallery.com/M/miro/miro.html)

Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

Όλ’ αυτά τα όνειρα, που πέρασαν,
χωρίς να τ’ ακολουθήσουμε.
Μέρες της άνοιξης θολές, έσβησαν,
άνθη, δεν έδεσαν σε καρπό, φυλλορρόησαν,
επιθυμίες, που χάλασαν,
λόγια που στο στόμα απόμειναν
και πικράθηκαν χαμόγελα δισταχτικά,
που μαράθηκαν, δεν θα φανούν στα πρόσωπα
των ονείρων, που χάθηκαν,
σα να μην υπήρχαν.

Δεν υπάρχουν τα όνειρα.

Τι θα κάνουμε τα όνειρα,
τις επιθυμίες, που δεν ξεπληρώθηκαν
μας αφήνουν αδιάφορους, όπως οι αδύνατοι
δε μας προφταίνουν και κλαιν πίσω μας
λόγια και θρήνους. Δεν ωφελεί με λόγια
και θρήνους να παρακαλούν. Προχωρούμε
να ζήσουμε όλη τη δύναμη που μας οδηγεί
και πεθαίνουν οι αδύνατοι.

Εμείς είμαστε βέβαιοι πως πρέπει να ζήσουμε.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Η λύση
Post by: wings on 02 Nov, 2008, 00:06:43
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg291.imageshack.us%2Fimg291%2F1318%2Fhallpanemcircenses.jpg&hash=5a7f6af42d50ed0587afaeb1b0f1b2dc662ca8d5)

Whitney M. Hall, Panem et Circenses (Oil on Canvas)
Πηγή: whitneymhall.com (http://www.whitneymhall.com/dataviewer.asp?keyvalue=7336&subkeyvalue=167641&page=WorksDetail)


Ζωή Καρέλλη, Η λύση

Φαγί και θεάματα. Διασκεδάσεις,
σκόρπισμα του νου γυρεύουμε
που βαραίνει τα βήματά μας.
Άμα χρειαστεί, θα παλέψουμε κιόλας.
είτε σαν καλοί στρατιώτες,
είτε και γλαδιάτορες για το θάνατο
ορισμένοι. Όμως πριν, θέλουμε
να κορεστούμε, να μεθύσουμε τόσο πολύ,
που να μη σκεφτούμε, τι θ’ απογίνει
η αιώνια ψυχή μας.
Ας τελειώσει τούτ’ η πείνα,
που μας κατατρώγει τα σωθικά,
τυραννεί τ’ άπληστο βλέμμα μας.

Είχαμε ποτέ φαντασία δική μας;
Θέλουμε να μας την δώσουν. Να μην
αισθανόμαστε την μονότονη φτώχεια μας.
Φαγί και θεάματα. Είμαστε πολλοί
και δε χορταίνουμ’ εύκολα.
Ζητούμε να ξεχάσουμε τον εαυτό μας,
να τον σκεφτόμαστε δεν ωφελεί.
Όσο για τους θεούς – μήπως
δεν τους διασκεδάζουμε αρκετά
έτσι που ζούμε;
Βέβαια θα τους αρκεί
τούτο, αφού τέτοιους μας όρισαν

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Συνέπειες
Post by: wings on 30 Nov, 2008, 01:27:08
Ζωή Καρέλλη, Συνέπειες

[Ενότητα Χαλκογραφίες]

Είναι σαν Ερινύες οι Συνέπειες...
Σκληρές στέκονται και μας εμποδίζουν τη δράση.
Πίσω μας γυρίζουν, μας κυνηγούν
φαντάσματα της φαντασίας μας,
φαντάσματ’ από πράξεις
που δε θανατώσαμε καν.
Ίσκιοι ψυχροί παγώνουν την κίνησή μας
οι Συνέπειες, καθώς μας περιμένουν.
Ποια γνώση της πραγματικότητας
εμπόδια τις υψώνει; Φανταστικά ίσως
ακόμα πιο τρομαχτικά,
αφού προέρχονται από μας τους ίδιους.
Δημιουργούνται οι Συνέπειες δυνατές
απ’ την αδυναμία μας,
για να μας κατατρέχουν.
 
Από τη συλλογή Χαλκογραφίες και εικονίσματα (1952)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αναμνήσεις
Post by: wings on 27 Dec, 2008, 00:54:11
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg145.imageshack.us%2Fimg145%2F3033%2Fdalithepersistenceofmemwv5.jpg&hash=df0589f7c8f414751098b4c3324da36dafec0b72)

Salvador Dali, The Persistence of Memory, 1931 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/dali-pm.html)

Ζωή Καρέλλη, Αναμνήσεις

[Ενότητα Αίσθημα]

Ημέρες...
ή μάλλον ώρες της ζωής μου
δεμένες με βάρος, ξανάρχονται
εμπρός μου, γύρω μου δε φεύγουν.

Φαντάσματα του χρόνου,
του εκείνου δικού μου καιρού,
ανήσυχες ψυχές από στιγμές
που μείναν ανάρμοστα οδυνηρές,
δίχως απάντηση, στο γιατί της οδύνης.

Ώρες δίχως εγκαρτέρηση κι υπομονή,
δίχως παραδοχή, δεν λησμονούνται
τούτες οι πληγές που ανοιχτές μένουν
στο σώμα του χρόνου εκεί,
εκείνου που αγάπησα παράφορα,
οι αναμνήσεις επιμένουν επίπονες.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Στον χρόνο
Post by: wings on 24 Jan, 2009, 02:40:40
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg141.imageshack.us%2Fimg141%2F9990%2Fkandinskycomposition6ha8.jpg&hash=fb78c357e2350630b7be18c5db7d1c779bdd4ff2)

Wassily Kandinsky, Composition VI, 1913 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/kandinsky-gg.html)

Ζωή Καρέλλη, Στον χρόνο

[Ενότητα Αίσθημα]

Η αλλαγή δεν ήρθε να μου προσφέρει
την αλλαγή. Τι είναι μήπως
η αλλαγή και τι μπορεί ν’ αλλάξει,
απαλλαγή καμιά δεν θα υπάρξει
του εαυτού μας το τέλμα
μα κρατάει καλά. Αυτό είναι
και το τέρμα.

Η αρχή ωστόσο είναι
μόνο κάποια συναλλαγή.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σεχραζάντ
Post by: wings on 19 Feb, 2009, 02:48:12
https://www.youtube.com/watch?v=05msMRKZT2k
       
https://www.youtube.com/watch?v=Y7W9hOArIuQ

https://www.youtube.com/watch?v=jUYQBUI-_KY
       
https://www.youtube.com/watch?v=LKKQbd3tllg

Nikolai Rimsky-Korsakov, Scheherazade (1888)

Ζωή Καρέλλη, Σεχραζάντ

Της Κ.

Σαν πλησιάζει το ήσυχο βράδυ,
περιμένω τον ερχομό σου.
Τότε ζει η ψυχή μου,
το σώμα που, όλη τη μέρα,
σαν όνειρο συντροφεύει δική σου,
η σκέψη μου.
Δε χαλά,
καθημερινή, της αναμονής η χαρά
κι ας περνά της ζωής μου ο χρόνος.
Η αγάπη μου, της κάθε ώρας λαχτάρα,
κάθε βράδυ για σένα ξυπνά,
σαν τη μυστική αντηλιά του νυχτερινού άνθους,
που περιμένει να βασιλέψει ο ήλιος,
για να λάμψει η χλωμή του θωριά.

Όταν έρχεσαι από κει,
όπου εσύ βασιλεύεις και δείχνεις
της δύναμής σου τη σημασία,
τοιμάζομαι ανήσυχη.
Γλυκός ο τρόμος περνά
τις φλέβες των χεριών μου,
που θ’ απλωθούν σε σένα δισταχτικά,
προσφορά ορμητική
και συγκρατημένη παραφορά με κρατεί
και σε σένα με φέρνει.

Ολημερίς συλλογίστηκα την ομιλία
που θ’ αλαφρώσει τη δική σου προσπάθεια.
Το χαμόγελο να τοιμάσω
που σου αλλάζει την έκφραση
και ξεκουράζει τη δική σου ορμή.
Θα φανερώσει το πρόσωπό σου
όπως εγώ μονάχα το γνωρίζω.
Δόξα μου γίνεται η αλλαγή σου.

Τούτην αποζητώ και δική μου νίκη
την έχω εγώ μ’ αυτήν σε κρατώ
και σου δίνω, ό,τι σε κάνει
πιο βέβαιο και πιο δυνατό,
για να ξαναρχίζεις με τον πρωινό ήλιο
το δρόμο σου, αφήνοντάς με πάλι
να σε περιμένω, γνωρίζοντας
πως πάντα σ’ ακολουθώ με την έγνοια μου.

Τόσο υπάρχω για σένα,
που σ’ αισθάνομαι πάντα κι έχοντας
τη δική σου ζωή, εγώ ζω
κι είμαι κοντά σου, για να τη φυλάγω,
όταν η προσοχή σου καταλαγιάζει,
κι η δύναμή σου έχει ανάγκη
απ’ τη δική μου αδυναμία,
χρειάζεται να παραδοθεί,
για να ησυχάζει αμέριμνη.                                                   

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Η συνοδεία των ποιητών
Post by: wings on 21 Mar, 2009, 16:11:54
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg96.imageshack.us%2Fimg96%2F6180%2Fgauguinwheredowecomefro.jpg&hash=f06e8f90baac9e0eec3f263a1e2d289603381516)

Paul Gauguin, Where Do We Come From? What Are We? Where Are We Going?, 1897 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/gauguin-ww.html)

Ζωή Καρέλλη, Η συνοδεία των ποιητών

Να, τούτ’ είναι η συνοδεία
απ’ τους ιερείς του λόγου,
που παν τραγουδώντας, γιατί
μόνο να τραγουδούν, να λεν
λόγια ξέρουν αυτοί κι από κει πέρα
τίποτ’ άλλο μην περιμένεις
απ’ το χέρι τους. Ούτε καμιά τελετή
επιβλητική, ούτε λειτουργία
ξέρουν άλλη, παρά μόνο ν’ απαγγέλλουν,
ν’ αγγέλουν λόγια, που λεν πως τα βλέπουν.
Για κοίταξε το βλέμμα τους∙
λένε πως βλέπουν αγγέλους
οι άνθρωποι αυτοί,
πως οι άγγελοι τους δίνουν λόγια
ν’ αγγίξουν στα διψασμένα στόματα.
Πράγματι, νηστεύουν και φαίνονται
στερημένοι. Κοίταξε τα πρόσωπά τους,
είν’ αλλόκοτα, έτσι αλλοιωμένα
που μιλούν, έτσι που θέλουν
να μας πείσουν πως μας χαρίζουν
των αγγέλων τα δώρα,
αγγελίες υπέροχες. Τα ζητούν
με προσευχές και μεγάλους καημούς
παρακαλούν με αγώνα,
τα δέχονται με συντριβή.
Είναι
πράγματι άλλη των ματιών τους η έκφραση
κι αλλιώτικα γίνονται τα μιλήματα
που αυτοί τραγουδούν, οι ποιητές,
για να αιστανθούμ’ εμείς τις διαφορές τους.

Βέβαια να τυραννιστούν αυτοί πρέπει,
για να πιστέψουμ’ εμείς,
για να μας πείσουν. Έχουμ’ άλλες
απασχολήσεις εμείς, αυτοί
απασχολούνται με τα μάταια λόγια.
Θέλουν να τα συγκρατήσουν,
να μας τα χαρίσουν λεν,
για να τους δεχτούμε στην τελετή
της ζωής. Τούτοι των λόγων
οι άνθρωποι για να μας κερδίσουν,
λεν, πως θα μας ονομάσουν εμάς
και τη σημασία της ζωής μας.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Πριν την Ανάσταση
Post by: wings on 18 Apr, 2009, 22:36:21
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg513.imageshack.us%2Fimg513%2F449%2Fresurrection.jpg&hash=b97b64c38d94d69fc676706d326cd4a426e79809)

Piero della Francesca, Resurrection, 1463-65 (http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/p/piero/francesc/resurrex.html)
Mural in fresco and tempera, 225 x 200 cm
Pinacoteca Comunale, Sansepolcro


Ζωή Καρέλλη, Πριν την Ανάσταση

Ίσως να ήταν περί το μεσονύχτι,
πριν ή μετά, δεν ξέρω, ξύπνησα
στο σκοτάδι όμως, θαρρείς,
δεν ανοίγουν τα μάτια.

Τι ώρα πηγαίναμε στην εκκλησία τότε;
Κάποτε δεν κοιμόμασταν, περιμένοντας,
ή μας έπιανε ύπνος ελαφρύς
και ξυπνούσαμε καλοδιάθετοι,
με τις πρώτες καμπάνες.

Χρόνια τώρα, δεν πηγαίνω στην εκκλησία.
Χάνεται μέσα μου η σημασία της,
ώσπου πια καθόλου... Είναι δυνατόν,
τίποτα να μην απομένει
απ’ την εύχαρη του ανθρώπου ηλικία;
Πόσο είχα παρακαλέσει, ώσπου έπαψα.
Ανάσταση περίμενα απ’ τις φτωχές μου
αισθήσεις, του σώματος. Αν όχι τίποτ’ άλλο,
τώρα, που δεν πιστεύω, γνωρίζω
την αμαρτία μου.
Πόσο ήταν ωραία, τότε...
Στεκόμασταν στον αυλόγυρο,
γεμάτον κόσμο ελεύθερο. Γελούσαν,
μιλούσαν οι άνθρωποι.
Η ορθοδοξία
αφήνει ακέριο το πνεύμα της προσφοράς.
Ελεύθερα να προσέλθω σε σένα, Κύριε.
Οι άνθρωποι φαίνονταν ξεκούραστοι,
την γιορτή περιμένοντας, το αύριο
νά ’ρθει της χαρούμενης μέρας,
έλαμπε το βλέμμα, το πρόσωπο.

Με πνίγει τούτο το σκοτάδι.
Δεν θέλω ν’ ανάψω το μέτριο φως.
Θα μου στερήσει τα ενθύμια που βλέπω,
τα πράγματα ορίζοντας γύρω μου.
Πώς περιμέναμε την Ανάσταση!
Δίχως αμφιβολία έρχονταν η Λαμπρή,
«Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί».
Άνοιγαν οι πύλες, η πομπή προχωρούσε
με ψαλμούς κι' εξαπτέρυγα, άστραφταν
τα πολύτιμα, άναβαν μυριάδες τα κεριά
των χριστιανών, φλόγες πίστης,
σημείο χαράς.
Μιαν μικρήν εικόνα της Ανάστασης
είχε η ενορία μας. Σπρωχνόμασταν
για ν’ ασπαστούμε, οχλαγωγή. Γελούσαν
χαρούμενοι οι πιστοί, στα χέρια
κόκκιν’ αυγά, άναβαν βεγγαλικά
κι οι μεγαλύτεροι σαν τα παιδιά.

«Ουκ έστιν ώδε αλλ’ ηγέρθη».
Μένω ξαπλωμένος, δεν ανάβω το φως,
δεν περιμένω τίποτα.
Δεν πάω με τους άλλους να μοιραστώ
την πλάνη της χαράς.
Χαρά δεν υπάρχει;

Υπάρχει πάντα η ανάσταση,
όχι ορισμένη και πιθανή,
υπάρχει απίθανη περίλαμπρη δόξα,
η φωτεινή έκσταση, δεν μπορούν
δίχως αυτήν οι άνθρωποι,
που περιμένουν σε νηστεία και προσευχή.

«Ουκ έστιν ώδε αλλ’ ηγέρθη».
Ακόμα δεν ήρθε η ώρα, φαίνεται.
Δεν ακούω τους χαρμόσυνους ήχους.
Πόσο ακόμα και τότε, σαν η καταστροφή
της άρνησης, η αμφιβολία είχεν αρχίσει,
με συγκινούσε βαθιά η χαρά
πάνδημη του κόσμου συμμετοχή, στην γιορτή.

«Χριστός ανέστη». Ύμνος κι οι κρότοι
των όπλων κι όλες οι καμπάνες μαζί,
σ’ όλην την πόλη κι οι άνθρωποι
όλοι μαζί είχαν την ίδια χαρά,
τέλειωνε η προσφορά της προσπάθειας,
τους πένθους, της συλλοής.

Κοιτάζω το παρελθόν.
Δεν σ’ αρνιέμαι, Κύριε, της αγάπης,
της ανάστασης ένδοξης του ανθρώπου.
Πολλή με σκεπάζει αμαρτία της γνώσης,
όμως θα περιμένω μιαν αρχή της αγάπης
ξανά, που δίνεται παρηγοριά
της θλιμμένης επίμονης σκέψης.

Αρχή, χαραυγή,
«ήν δε όρθρου βαθέος...»
Να πιστέψουμε στην ημέρα της ζωής.
Ελπίδες, αναμνήσεις δεν αρκούν
οι κόποι. Η σκέψη θολώνει
το κόκκινο της θυσίας αίμα.

Πρέπει το σώμα να σηκωθεί,
να πάει με τους άλλους μαζί, να χαρεί
την γιορτή, την απλή χαρά,
να δεχτεί την πλούσια συμμετοχή,
να παραδεχτεί τη χαρά προσιτή.
Ανάσταση να χαρεί, λευτεριά
ύστερ’ απ’ το πλήθος του πόνου,
πίστη, την αγάπη του ανθρώπου.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)


Μ’ αυτό το επίκαιρο ποίημα της αρχόντισσας της Θεσσαλονίκης (http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=14590), της Ζωής Καρέλλη, οι ποιητές της Θεσσαλονίκης, ο Σπύρος κι εγώ, ευχόμαστε στους απανταχού της γης Έλληνες καλή Ανάσταση!
Title: Ζωή Καρέλλη, Ενυδρείο
Post by: wings on 06 May, 2009, 16:44:25
Ζωή Καρέλλη, Ενυδρείο

Αποκλεισμένα ψάρια φανταχτερά
οι σκέψεις σε θολούρα του μυαλού.
Κάθομαι ακίνητος σχεδόν και τις αισθάνομαι
να διαπερνούνε τον εγκέφαλό μου σχήματα
μυτερά, χρυσίζοντα, επάργυρα
κι άλλα κοσμήματα με σμάλτα, με σχέδια
αγνώριστα.

Τελικά, θέλω να βρω
το νόημα, σαν εξήγηση ονείρου
σε όλ’ αυτά και αναπάντεχα καταλαβαίνω
τη διαφυγή τους, τη φυγή σε βάθη άδυτα.

Κάποτε μου απομένουν υπολείμματα σκιώδη
κάτι λέπια και κόκαλα αγκαθωτά.

Δημοσιευμένο στο περιοδικό Το Δέντρο
Title: Ζωή Καρέλλη, Της δύσης
Post by: wings on 13 May, 2009, 23:07:25
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg19.imageshack.us%2Fimg19%2F9850%2Fmonetmarineviewsunset.jpg&hash=317391d149debd0cf361cbd8d4ed528a728d39dc)

Claude Monet: Marine View, Sunset, 1874 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/monet-c2.html)

Ζωή Καρέλλη, Της δύσης

Στο μέτωπο αχτίδα μελαγχολίας το φεγγάρι
και στο σώμα, ακόμα,
η φλόγα του ήλιου που βασιλεύει∙

εσπέρα, η δύναμή σου διπλόηχη μουσική
του λυκόφωτος κι η σιωπή που προχωρεί
είναι βαριά απ’ τη συγκομιδή
όλων των ήχων που φώναξε
η ξακουστή μέρα με τα ηχηρά λόγια,
το άφθονο φως.

Καθώς τώρα λιγοστεύει το φως,
ψίθυρος θ’ απομείνει πνοή γεμάτη σκιές
του χρόνου μαγεία, σκιόφως.

Εσπέρα, με περιβάλλεις
κι είναι τα σπλάχνα μου ρόδι
σκασμένο απ’ την πολλήν πύρα
που δέχτηκε πρόθυμη.

Η σκιά δροσίζει, εισχωρώντας,
ανάμεσα στους λάμποντας ρόδινους σπόρους.

Όταν παύεις να τοξεύεις, θείε Απόλλωνα,
ξεκινά η χλωμή, λυγερή αδελφή σου,
για το γοργό κυνήγι των ονείρων.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ημερολόγιο (94)
Post by: wings on 20 May, 2009, 14:57:46
Ζωή Καρέλλη, Ημερολόγιο (94)

[Ενότητα Ημερολόγιο (1955-1973)]

94

προλήψεις

Πάντα παίρναν το ίδιο παγωτό,
κρέμα με φρούτο,
όσο βάσταξε τ’ ωραίο εκείνο καλοκαίρι:
χαμόγελα και βλέμματα
κι ο ενθουσιασμός ειλικρινής.
Ο ήλιος ήταν δυνατός, πλούσιο το φως
γι’ αυτούς που συμφωνούσαν διαρκώς.

Μια μέρα, ζήτησε αυτός πραλίνα,
εκείνη δεν είχε προφτάσει
αυτή του την επιθυμία να συμμεριστεί.

Όταν φέραν το δίσκο με τα παγωτά
σε χρώματα διαφορετικά,
σφίχτηκε η καρδιά της,
αισθάνθηκε τη διαφορά της.

Προληπτική δεν ήταν, όμως,
αίφνης κατάλαβε τη σημασία της πρόληψης:
Όταν τα γεγονότα δεν τα προλαβαίνεις
κι αυτά, ήδη ετοιμασμένα, συμβαίνουν
και μαρτυρούν τα κρύφια συμβάντα.
 
Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τα ποιήματα, τόμος Β' (1973)
Title: Ζωή Καρέλλη, Το τραγούδι της παλλακής
Post by: wings on 05 Jun, 2009, 23:41:06
Ζωή Καρέλλη, Το τραγούδι της παλλακής

Απόψε ο αφέντης θα πάει με την κυρά.
Εκείνη τον περιμένει. Στολίστηκε τη χαρά,
φόρεσε την αγάπη της.
Την έβαλε στα μάτια, στο πρόσωπό της,
την έχει στη λαλιά, στα χείλη
που θα του μιλήσουν, θα τον φιλήσουν
στα μάτια, στα σγουρά μαλλιά,
τρυφερά κι ύστερα πιο σκληρά∙
μα ίσως η κυρά να μη γνωρίζει
να φιλεί σκληρά. Δεν έχει μάθει,
έχει η αγάπη της τρανή σειρά.

Ο αφέντης είναι περήφανο,
γυμνό βουνό που το πυρώνει ο ήλιος.
Δέντρο μοναχικό,
τα χέρια του είναι κλαδιά που περιπλέκουν,
τα δάχτυλά του φύλλα δροσερά.
Τα πόδια του είναι κολόνες στο γεφύρι,
όπου περνούνε οι γυναίκες εκεί
που δεν θα τον ξεχάσουν πια.
Το μελαχρινό του στήθος είναι
μια μπρούτζινη πόρτα, απ' όπου μπαίνεις
σε κάμαρη μυστική και χάνεσαι.

Κρατάει ψηλά την κεφαλή του
και σκύβεις δίχως να το σκεφτείς.
Τα μάτια του είναι σαν του άγριου πουλιού
που δε λογαριάζει.
Δεν λογαριάζει
ο αφέντης τίποτα όταν σε κοιτάζει.
Σε λυγίζει και φεύγει.
Απόψε γυρίζει στης κυράς.

Κλείνω τα μάτια για μην ιδώ
κι αυτόν βλέπω μπροστά μου.
Τα χέρια μου σφιχτά κλειδώνω,
τα πόδια μου βάζω να περπατούν,
θέλω να σκίσω τη λαλιά μου.

Τι ήθελε κι ακούμπησε το χέρι
στην καρδιά μου.
Γιατί έσκυψε απάνω μου,
δε μ’ άφηνε στη μοναξιά μου
και τώρα τον γνωρίζω και φαντάζομαι.

Ας δείξει εκείνη τη λαχτάρα της,
ας τον αγγίξει.
Αυτός
που ξέρει με τα λόγια να σ’ αγγίζει
επίτηδες, όπου πονείς, τι θα της πει;

Γυρεύω απάνω μου τ’ αχνάρια του
κι έχουνε φύγει τα καλά σημάδια.
Γυρεύω τη λαλιά του μέσα μου
και γλίστρησε η φωνή σαν το νερό
από στάμνα ραϊσμένη.

Πώς μου πονεί το ράισμα
και μου παθαίνεται η ψυχή,
που θέλει να κρυφτεί,
να μη φανεί πόσο υποφέρει.

Και μου τσακίζει το κορμί
υποταγή ασήκωτη
και προσμονή αφανισμένη.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ηδυπάθεια
Post by: wings on 11 Aug, 2009, 20:00:05
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fartslooking.files.wordpress.com%2F2013%2F03%2Fsalvador-dali-rosa-meditativa-1958.jpg%3Fw%3D500&hash=dddb13dbf7368fb4d01cc74e7ae7a785bdac1da0)

Salvador Dali, Rosa meditativa (1958)
Πηγή: artslooking.wordpress.com (http://artslooking.wordpress.com/2013/03/11/rose-meditating/salvador-dali-rosa-meditativa-1958/)


Ζωή Καρέλλη, Ηδυπάθεια

Στο χέρι κρατούσε ένα ρόδο ανοιγμένο,
ένα ρόδο πολύ ανοιχτό.
Στο πρόσωπό της είχε το στόμα
μισοανοιχτό και τα χείλη ανοίγαν
στη θήκη γεμάτη χυμό
των δοντιών, τα ρόδινα ούλα
έφεγγαν, κοκκίνιζαν χωρίς ντροπή,
όπως το σπασμένο ρόδι, τ’ ανοιχτό ρόδο.

*

Οι ωραίες γυναίκες είναι
λουλούδια και καρποί μαζί.
Μη ζητάς πιο πολύ,
όταν η ζωή σού χαρίσει
το ένα και τ' άλλο.
Η ανάμνησή τους είναι
που ξυπνάει την αγιάτρευτη στέρηση.
Απ’ αυτήν θρέψε την ακούραστη
ψυχή, ανθρώπινη,
της φαντασίας.

Από τη συλλογή Παραμύθια του κήπου (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μουσικότητα
Post by: wings on 01 Dec, 2009, 22:09:28
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2F3.bp.blogspot.com%2F_UWwSslpW3-s%2FSo1mFPc7rBI%2FAAAAAAAAAhA%2FTqgy6cz72a8%2Fs400%2Frain-x.jpg&hash=be8b13a73eade7991d81e811ef14008b6ac1dad5)

Γιάννης Σταύρου: Μετά τη βροχή, Θεσσαλονίκη (λάδι σε καμβά)
Πηγή: http://paintings2-yannisstavrou.blogspot.com/2009/08/12.html


Ζωή Καρέλλη, Μουσικότητα

[Ενότητα Παραμύθια του κήπου]

Έμορφη μουσικότητα των φθινοπωρινών
ημερών στη Θεσσαλονίκη,
όταν η βροχή πέφτει πότε πυκνή,
αραιώνει κι ύστερα πάλι
πυκνώνει η ασημένια βροχή,
των πρώτων φθινοπωρινών ημερών,
διάφανη και λεπτή τόσο, σαν

σιγανή μουσική ομιλία γυναικών
στο φθινόπωρο της ζωής των.
Εκείνων των γυναικών που μένουν
ήσυχες και σιωπηλές, μοιάζουν,
λιγάκι περήφανες ή μελαγχολικές
και κάποτε, όταν μιλήσουν,
βιάζονται να πουν εκείνο
που ζητούν ίσως να λησμονήσουν.

Από τη συλλογή Παραμύθια του κήπου (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Στέρηση
Post by: wings on 11 Mar, 2010, 20:09:47
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg507.imageshack.us%2Fimg507%2F3066%2Fmiroabstraction.jpg&hash=0af53d53e21999697a3e2a275611c1b637829055)

Joan Miró, Abstraction (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/miro-fh.html)

Ζωή Καρέλλη, Στέρηση

Πρόσωπο ανθρώπινο, δεν μπορώ
να σ’ αγγίξω, με ζαλίζει τόση επιθυμία,
που χάνομαι, δίχως τη χαρά ν’ ακουμπήσω
το χέρι μου απάνω σου.
Η στέρησή σου
σε όνειρα με φέρνει πολύ δυνατά
κι απείραχτα. Αν σε πειράξω,
με την δική μου έννοια, σε χάνω,
σαν την όμορφη φαντασία.
Γιατί με πτοεί η δική σου
πραγματικότητα; Πέρ’ από σένα
μαίνεται η δική μου επιθυμία,
τόσο, που γίνεσαι πρόφαση
κι είσαι απ’ αρχής όλα τα πρόσωπα.
Της απαντοχής αθλιότητα.
Δεν είμαι αρκετός να σε καλέσω,
να μοιραστείς την ορισμένη μου
οντότητα. Όμως, όσο φεύγω,
τόσο, πιο κοντά σου
έρχομαι.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εργάτης στα εργαστήρια του χρόνου
Post by: wings on 16 Jul, 2010, 21:45:24
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg123.imageshack.us%2Fimg123%2F4181%2Fkandinskywatercolor1913.jpg&hash=f985faff4d3f33091a26d56779729d11989a956d)

Wassily Kandinsky, Watercolor, 1913 (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/kandinsky-wc.html)

Ζωή Καρέλλη, Εργάτης στα εργαστήρια του χρόνου

[Ενότητα Παρουσία]

Καθώς εργάζονταν το σχήμα,
εργάτης σε υαλουργείο,
κατάλαβε πολύ καλά τον έρωτα
για την ύλη,
όπου φυσούσε την πνοή του.
Κάποτε κρύσταλλο, κάποιο μαργαριτάρι,
φίλντισι, πολύτιμο ελεφαντοκόκαλο
ή οπάλι με χρώματα ομίχλης
προς το κυανό.
Όλ’ αυτά ύλη, που γινόταν σχήμα,
σχήμα ερωτικό, για ό,τι υπάρχει
μέσ' στο χρόνο.

Το σχήμα, δοχείο του χρόνου,
ερωτικό τον περιέβαλε,
προσφορά στο χρόνο,
προσδοκία και δέξιμο μαζί,
αγκάλιασμα στου χρόνου τη μορφή,
το σχήμα που σχημάτιζε ειδικό,
δικής του σημασίας,
δική του φαντασία.

Όμως καθώς το σχήμα έψαυε
τελειωμένο, ύστερα, το υλικό του χέρι,
κατάλαβε του χρόνου την υλικότητα∙
καθώς το χέρι το δικό του
και το σχήμα μαζί,
και το πολύτιμο ερωτικό υλικό
γινόταν διάφανη έννοια του χρόνου.
Όλα μαζί.
Ιδίως ο εαυτός του.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ημερολόγιο (34)
Post by: wings on 12 Dec, 2010, 16:06:42
https://www.youtube.com/watch?v=l99L-276Nvs

Νίκος Παπάζογλου, Φύσηξε ο βαρδάρης (δίσκος: Εν μέσω νεφών (1986)) (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=15952.0)

Ζωή Καρέλλη, Ημερολόγιο (34)

[Ενότητα Ημερολόγιο (1955-1973)]

34

Ο Κυρ Βοριάς είναι σκληρός,
όταν υψώνεται σφοδρός και παγερός
μπροστά σου.
Το πρόσωπο σου αρπάζει
με την τραχιάν αναπνοή του
και σου αλαλιάζει τα χέρια.

Βάζει τα βίαια κι απότομα σκέλη του,
ανάμεσα στα δικά σου,
εμποδίζει τους ώμους με τα ψυχρά δάκτυλά του
και σου βουίζει στο κεφάλι ηχηρές διαταγές.
Σε ταράζει, πληθαίνει, αυξαίνει,

όμως, έξαφνα, μπορεί να κοπάσει,
να εξαφανιστεί
κι εσύ ν’ απορείς για όλα
όσα έγιναν την ώρα της πάλης.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τα ποιήματα, τόμος Β' (1973)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μεγάλη Παρασκευή
Post by: wings on 03 May, 2013, 22:17:36
~ ΑΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ ~ - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=TJdq5FsTcug)

Αι γενεαί πάσαι (με τον Πέτρο Γαϊτάνο)

Ζωή Καρέλλη, Μεγάλη Παρασκευή

Στην καρδιά της Άνοιξης,
φέτος το Πάσχα έπεσε πολύ αργά
και το περιβάλλει η πάσα εμορφιά
της χαρούμενης εποχής.
Χαρά, όταν οι τελετές της ταφής
και της Ανάστασής Σου συμπίπτουν
με τα μειλίχια βραδινά, όπου η δροσιά
είναι μυρωμένη, καθώς ανακατωμένη
με το λιβάνι, την αισθάνομαι να μου έρχεται
στο περίσκεπτο πρόσωπο.

Χαίρομαι, χαιρόμουν δηλαδή στο παρελθόν.
Θυμούμαι και δοκιμάζω τη νοσταλγία εκείνη,
εκείνων των καιρών, όταν τα βραδινά,
–με το ιώδες χρώμα, της ανθισμένης γλυσίνας
κάπως, ή της πασχαλιάς που στρώνεται
πάνω στο επιτάφιο κέντημα–
τα έμορφα ανοιξιάτικα βραδινά,
πήγαινα ταχτικά ν’ ακούσω την ακολουθία
των Παθών Σου.
Κι άλλοτε το είπα,
πως δεν πηγαίνω πια στην εκκλησία.
Ψες πήγα.

Περάσαμε απ’ το δροσερό πάρκο,
γεμάτο σκιές που φυλάγουν την αμαρτία.
Ποιαν αμαρτία;
Γιατί να είναι αμαρτία
ο έρωτας των ανθρώπων την άνοιξη;
Αμφιβολία. με σκέψεις διπλές
προχώρησα και μπήκα στην εκκλησία Σου.
Μια εκκλησία καινούρια, άσχημη,
με εικόνες κακοβαμμένες.
Ένας χαμηλός ουρανός, το χρώμα στο ταβάνι,
με τα πολλά άστρα, φτηνό.
Δε σε βοηθούσε το περιβάλλον να συγκεντρωθείς
να λησμονηθείς στην ψαλμωδία
κι αυτή καθόλου κατανυκτική.

Μα εγώ, καθώς προσήλθα,
καθώς μπήκα στην εκκλησία Σου
κι αν τα είδα όλα αυτά, στο τι!
Εκείνο που μ’ άρπαξε σα χέρι βαρύ,
που απλώθηκε απάνω μου,
ήταν η αμαρτία που έκανα,
προσερχόμενος σε Σένα,
με την καρδιά μου κενή από Σένα.
Είναι κενή από Σένα η καρδιά μου;

Δεν ξέρω αν οι αναμνήσεις
μιας εποχής περίπαθης πίστης,
δε μ’ αφήνουν ακόμα εμένα
να χαρώ μόνο αισθητικά τη θρησκεία Σου.

Κύριε του Μυστικού Δείπνου, της Σταύρωσης,
της Μεγάλης κι ένδοξης Ανάστασης,
μέσα μου Σ’ αισθάνομαι
κι ας έχω απομακρυνθεί από Σένα.

Εύκολα δάκρυα μου υγραίνουν τα μάτια.
Πόσην ικανοποίηση μπορεί να μας δώσει
και της αθλιότητάς μας η αναγνώριση,
η ομολογία.

Ομολογία σε ποιον;
Στον ευπροσήγορο εαυτό μας;
Μεγαλώνει η αμαρτία.
Τίνος και με τι λογαριάζεται;
Κάνω να την αποτινάξω
και συλλογίζομαι πως ούτε αυτό
θα ’ταν δύσκολο, όταν έχεις κριτή τον εαυτό σου,
που έχει μαζέψει τόση δικαιολογία,
όσα είναι τα λουλούδια της άνοιξης,
οι καρποί του καλοκαιριού Σου,
που παίρνει το βάρος του φθινοπώρου Σου,
ώσπου να φτάσει ο χειμώνας...

Όμως είναι άνοιξη, άνοιξη απόψε,
ακόμα και για κείνους που γνώρισαν
τους βαρείς σου χειμώνες
κι οι γυναίκες αν κλαίνε τον Άδωνι,
θρηνούν με το πάθος της ερωτικής χαράς
που περιμένουν.

Είν’ η πολλή αγάπη για τη ζωή αμαρτία;
Κύριε, καθώς τόσος υπάρχει ο θάνατος,
που Εσύ τον έχεις για τον άνθρωπό Σου δεχτεί,
πώς θα δεχτούμε εμείς οι εφήμεροι,
δίχως Εσέ, τη φοβερή τιμωρία;
Η δική μου ψυχή που την αισθάνομαι
τόσο πολύ να μου δονεί το σώμα,
που την αισθάνομαι ν’ ανθίζει στο σώμα μου,
για μένα έπαψε να είναι αθάνατη.

Έχω φτάσει την παγερή αδιαφορία
για ό,τι αφορά τα μετά θάνατον.
Έχω παραδεχτεί το κενό, το μηδέν
και με κυριεύει της ζωής το πάθος,
πόσο η ψυχή μου υποφέρει το πολύ πάθος
του σώματος την δυναστεύει
και με κυνηγά του αμαρτήματος η σημασία,
πολύμορφη, δίχως να την καταλαβαίνω
ποια είναι.
Διάχυτη μου μολύνει τα μάτια, την όσφρηση,
την ακοή, τη γέψη και την αφή.
Μήπως τόσο πολύ την αισθάνομαι,
γιατί του βαπτίσματος τη στιγμή δέχτηκα
το δικό Σου άγιο Μύρο κι αυτό με χωρίζει
κι αυτό μου θυμίζει τη που σου οφείλω υποταγή.

Άλλοτε προσερχόμουν
στα καθημαγμένα Σου πόδια κι ευλαβικά,
–ποτέ πιο ψηλά δεν τολμούσα ν’ ατενίσω
προς το πρόσωπό Σου και τη δική σου ανθρώπινη υπόσταση
πνοή τόσο εφήμερη– ευλαβικά έψαυα
με τ’ αμαρτωλά των αισθήσεων χείλη...

Γιατί αμαρτωλά; Πώς τόσο αισθάνομαι
την ανάγκη συγχώρεσης!

Αόριστη συντριβή,
τούτη με συντρίβει η αοριστία,
γιατί δεν γνωρίζω πού ν’ αποθέσω
την αμαρτία μου για να κριθεί.
Μη δεν είναι ανύπαρχτη;
Φαντασία κι εκείνο που λογαριάζεται,
μένει η δύναμη μονάχα κι η αντοχή,
για να λογαριαστεί η ζωή μας.
Γιατί αισθάνομαι έξαφνα τη φθορά
της πλησμονής που με κατέχει,
του δυνατού πόθου που έχω παραδεχτεί,
γιατί δεν μπορεί να βαστάξει η ψυχή μου
την περήφανη ανθρώπινη στάση μου;
Ποια αιώνια στιγμή
έχει απομείνει από Σένα μέσα μου,
Κύριέ μου, και τι μου ζητεί η τυραννισμένη
μορφή Σου, ανθρώπινη;
Όταν Εσύ ήρθες σε μένα τόσο κοντά
κι εγώ φεύγω τώρα
κι έφτασα να μη βλέπω το θάνατό μου
σα συμφορά της ψυχής,
όταν θέλω να συμμαζέψω σε τούτης της γης
την εμορφιά την πάσα μου δύναμη,
όταν η δύναμή μου μ’ αντέχει σκληρά,
τι γυρεύω από Σένα Λόγε;

Της ύπαρξής μου το λόγο
το δέχτηκα λογικά, ακόμα
και την πάσαν ευθύνη.
Όταν μπήκα στην εκκλησιά Σου,
αισθάνθηκα τη μυστική μου φθορά,
ανησυχία βαθιά,
την αγνώριστή μου μετάνοια.

Από τη συλλογή Αντιθέσεις (1957)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ευνούχος
Post by: wings on 18 Oct, 2014, 16:44:02
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg26.imageshack.us%2Fimg26%2F3098%2Frosaeunuch.jpg&hash=38d807b48d0dfbdd91169a93e18201b9aaa7126f)

Salvator Rosa, The Baptism of the Eunuch, c. 1660 [Oil on canvas, 79 x 48 inches]
Gift of Walter P. Chrysler, Jr.
Chrysler Museum of Art (http://www.chrysler.org/italian06.asp)


Ζωή Καρέλλη, Ευνούχος

Πότε μου έγινε το κακό;
Βαθμηδόν, βαθμηδόν, πολύ κρυφά,
στην ψυχή μου μέσα, βαθιά,
έγινε το μεγάλο κακό,
μου απόκοψαν την ορμή,
μου κατέστρεψαν την αγάπη μου
για τους ανθρώπους. – Εγώ κατέστρεψα
την ορμή, την αγάπη μου για τους ανθρώπους.
Τι φταίν’ οι άλλοι;
Κανένας δε μαθαίνει τι κάνει του άλλου,
σαν τον πλησιάζει με τη δύναμή του,
τον σπρώχνει.
Δίχως να το καταλάβω,
δίχως να ’χω συναίσθηση, σα θέλησα
να μεταχειριστώ, να ευφρανθώ
την ορμή μου για τους ανθρώπους,
τότε κατάλαβα, πως δεν την είχα.
Δεν είχα πια αγάπη για τους ομοίους μου.

Ποιο δυνατό κι επίμονο ερπετό,
ύπουλο, τυλίχτηκε μέσα μου, γύρω της
κι εστραγγάλισε την αγάπη,
κατάπνιξε τη φωνή της ψυχής μου;
Ψυχρές μορφές, περηφάνια κι αμφιβολία,
η σκληρότατη αμφιβολία,
βλέμμα ψυχρό, λεπίδι γυαλιστερό,
απόκοψε την ορμή, που μ’ οδηγούσε
προς τους ανθρώπους.

Δάχτυλα μυτερά, από χέρια πολλά,
που δήθεν απλώθηκαν να με χαϊδέψουν,
αυτά, καθένα χωριστά,
όλα μαζί, απόκοψαν τις ίνες,
τις αισθήσεις, που βαστούσαν την ηδονή,
της συναναστροφής μου με τους ανθρώπους.

Ω, πώς θέλω τώρα να τους αγαπήσω
ακόμα έτσι όπως είναι
(όλ’ είμαστε όμοιοι).
Θέλω να τους ευφρανθώ,
και δεν μπορώ. Πέρ’ απ' όλα,
την αγάπη να κρατήσουμε!

Γιατί τους άφησα με τόσην αντοχή,
να μου καταστρέψουν την ηδονή;
Για να ησυχάσω το ήθελα.
Εκείνοι δεν ήξεραν.
Μόνον εγώ, που τόσο υπερήφανα,
δεν παρακαλούσα γι’ αγάπη,
ήθελα να λευτερωθώ,
απ’ της αγάπης τους την ανάγκη.

Τώρα έχω την απόλυτη μοναξιά.
Με κρατάει μακριά τους.
Κι όταν είμαι κοντά τους,
δεν μπορώ ν’ αγαπώ τους ανθρώπους.
Πηγαίνω μαζί τους, θέλω να ευφρανθώ,
νομίζω να ευφρανθώ,
αρχίζω να ευφρανθώ
και μένω κοντά τους, αδιάφορος.
Ούτε τους αγαπώ,
ούτε τους μισώ.
Έχω έναν θάνατο μέσα μου.
Νεκρή την αγάπη μέσα μου,
πρέπει να την κουβαλώ.
Νεκρό, άχρηστο μέλος, την ορμή,
τη μετάδοση της ζωής απ’ το σώμα μου.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Το πλοίο
Post by: wings on 08 Mar, 2015, 17:56:03
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2F1.bp.blogspot.com%2F_JeBaGtxOoPo%2FS5_03eCqirI%2FAAAAAAAAAY8%2FC01wzuJ1JCE%2Fs400%2FMonet-RedBoats.jpg&hash=78834d5b53d1369a61f3ca83ece62e1f38aa1f3f)

Claude Monet: Les Bateaux rouges, Argenteuil, 1875
Musée de l'Orangerie
Paris Collection Jean Walter et Paul Guillaume
Πηγή: intermonet.com (http://www.intermonet.com/oeuvre/bateaux.htm)


Ζωή Καρέλλη, Το πλοίο

Οι εκδοχές όλες υπάρχουν,
της φαντασίας περιοχές,
απ’ όπου περνάς,
όπου πήγες κι όπου θα πας.

Τρικυμίες πολλές, τιμωρίες,
η γαλήνη αδιάφορη, πυκνή
κι οδυνηρή κάποτε.
Κι ύστερα πάλι σαν αρχή,
ξεκίνημα πάλι, απ’ την αρχή...
Ως πότε μπορεί ν’ αρχίζει
κανείς τη ζωή του;
Καθώς ξεκινά πάντοτε, την αχάραχτη αυγή,
αφήνοντας το ξένο λιμάνι,
όπου ηδονικά, ίσως έχει ξεκουραστεί.

Αφού ακόμα και την επιστροφή
έχεις φανταστεί.
Εσένα που ξέρεις τι σε περιμένει,
τι σου απομένει να κάνεις;
Πού θα πας,
πού να βρεθείς θέλεις;
Για σένα δεν υπάρχει ούτε Ιθάκη,
δεν υπάρχει επιστροφή πραγματική
για σε που γνωρίζεις,
πως η πορεία του πλοίου υπάρχει,
μονάχα η ζωή σου για να ξοδευτεί.

Τι σου ψιθυρίζει λοιπόν
η φοβερή εκείνη φωνή,
καθώς η ψυχή σου οδηγεί
την πορεία του πλοίου;
Τι λοιπόν σου έχει πει,
μίλησε...
Δεν σου δίδαξε ακόμα
η αποτρόπαια αυτή και θαυμάσια φωνή,
πως μονάχα η σιωπή μπορεί
να χορτάσει την αστείρευτη δίψα σου
για την ιδανική πλάνη;

*

Κόγχη ερωτική τής αγάπης, ύλη
η γη θα σκαφτεί, μήτρα πρωτόγονη
θ’ ανοίξει, για να δεχτεί και μαζί
να προβάλλει τον έφηβο άγγελο.

Εκείνη, με τη δική της δύναμη
τον καλεί κι εκείνη τον ανυψώνει.
Τόσο τον έχει αγαπήσει,
που τον περιμένει πάλι να ’ρθει.
Έρωτα θα τον γεννήσει, μορφή
του δικού της παρόντος παιδί.

Του πνεύματος ύλη,
πνεύμα της ύλης,
της αντάμωσης δόξα,
προσφορά και παραδοχή.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αιχμάλωτοι τούτου του καιρού
Post by: wings on 31 Dec, 2015, 23:53:42
Ζωή Καρέλλη, Αιχμάλωτοι τούτου του καιρού

[Ενότητα Χώρος]

Τούτο, γιατί το μαστίγιο του πόνου
κρατάει ο αδέκαστος χρόνος,
δικός μας κριτής των ημερών μας
τη συνοδεία σπρώχνοντας, σε ποιον χώρο
συγκέντρωσης τις οδηγεί;
Πού θα τις αφήσει μόνο
να σταθούν, να ξαποστάσουν
όλες αυτές της ζωής τις όψεις;

Γιατί, γιατί τις δίκασε
με καταδίκες επίπονες,
τούτος ο χρόνος έκλεισε τις μέρες μας,
όρισε τόσο δυστυχισμένες;

Η συνοδεία καθώς προχωρεί
με φωνές και με βόγκο,
δε λέει καν να τελειώσει.

Ακόμα ο αμείλικτος τούτος καιρός
θα χτυπάει τις εκφράσεις μας;
Πού είναι οι σωτήριες εξηγήσεις;
Δε θα μας φέρει πουθενά
καμιά οδηγία;

*

Κρατώ, κάποτε,
τις έννοιες της ζωής μου
λουλούδια διαφορετικά,
απλά κι ασήμαντα ή
διαλεχτά, θαυμάσια, πικρά,
φαρμακερά λουλούδια,
με σχήματα τυραννισμένα.

Κρατώ την έννοια του καιρού
της ζωής μου, καρπό στο χέρι
κλειστό, με μυστικό πυρήνα,
που δε μου ανήκει.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σκηνοθεσία
Post by: wings on 01 Jan, 2016, 00:15:43
Ζωή Καρέλλη, Σκηνοθεσία

I

Η ήμερη μέρα μού προσφέρει
πρόσωπο ευγενικό
να τ’ αγγίξω με τ’ άρρωστά μου δάχτυλα.

Πολύτιμα δώρα, ώρες της ζωής,
με σάς κανένα οικοδόμημα ν’ αποκάμουν
δεν μπορούν τ’ άρρωστά μου δάχτυλα.

Βρίσκομαι, μέσα μου οικοδομείται
η καταστροφή διαλύσεων,
σιγανή, αόριστη, άπιαστη
δύναμη της αμφιβολίας με στυλώνει,
για να υπάρξει κατάπτωση.

Έχασα τα δάκρυα της παιδικής ομορφιάς,
της νεανικής αβρότητας,
δεν έχω να προσφέρω πόνου οιμωγή,
στην ανθρώπινη συναγωγή
κανένας οίκτος δεν με κατοικεί,
επιθυμώ να γελάσω κακόβουλα.

II

Ώρες σύνθετες από μόρια φρίκης,
μακρυές ώρες ασχημάτιστου μεγέθους,
κυλάει ο άυλος όγκος απάνω μου,
ματακυλάει σιγά προσεχτικά,
ν’ αποκομίσει τ’ άπειρα ρίγη
απ’ το σώμα μου, να μεγαλώσει πιο πολύ
η ώρα η μεγάλη με την προβολή
της ύλης του εαυτού μου.

Άμορφη μορφή απίθανης αμφιβολίας,
όλες οι πιθανότητες κατοικούν
τις ώρες του φόβου,
μου πήρε την έκφραση του προσώπου μου
ο τρόμος, πιο πολύ να μου επιβληθεί.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Προσπάθεια
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:31:29
Ζωή Καρέλλη, Προσπάθεια

Θ’ απομείνω να κοιτάζω στο φως
περιέχοντας τον εαυτό μου
με την ανησυχία ολόκληρη.

Τη συναίσθησή της θα συγκρατώ
όπως την αισθητή δίψα
που προσφέρει οράματα ηδονικά.

Οδύνη μεγαλόπρεπη με περιβάλλει
ουσία πολύτιμη,
κατεργάζεται τη ζωή.

Ανύπαρκτα δάκρυα, – ένδειξη
εφήμερου πόνου, – ανακούφιση επιζητεί
ο άνθρωπος που ζητά.

Έχασα τα προστατευτικά βλέφαρα
της ψυχής με κυνηγούν
όλα τα οράματα.

Ποια είναι η γαλήνη,
πώς καλείται η ονομαστί χαρά;

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Κυκλική συζήτηση
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:33:36
Ζωή Καρέλλη, Κυκλική συζήτηση

Γιατί ανακαλύψαμε το θάνατο,
δε μας φτάνει η βοερή ζωή;
Προσπάθειες γι’ αποκαλύψεις,
τι αποφέρει η διαστολή
στη δίνη τού ολόκληρου εαυτού μας;

Τι θα κάνουμε αύριο;
Περιμένουν τα χρώματα της μέρας,
ύστερα απ’ την ολόκληρη νύχτα.
Ποιος μπορεί να βρεθεί σταθερός
κοιτάζοντας την εμβολή τού τυχαίου;

Εμπλοκή στις περιστάσεις που κινούμε
σε συναγερμό μετακινούμε άσκοπα
την ατμόσφαιρα που μας περιβάλλει.
Τετράγωνα η ζωή, όπως το δάπεδο απ’ το σκάκι,
ποιο μάτι ταιριάζει τη σκληρή παιδιά;

Αρνητική προσφορά τού πόνου,
το αποτέλεσμα στέκεται άυλος ήχος,
φανταστικά χέρια απλώνονται ζεύγη,
δεν μας φτάνουν αυτά που έχουμε
να ψαύσουμε την ποιότητα υλική.

Πού θα βρω το θείον όραμα;
Εάν πληρωθώ με εικόνες ζωής
θα παραδοθώ στο άπειρο
δίχως ενδοιασμούς. Προκαταβολή
της αυριανής αγωνίας,
φανταστικό κέρδος από υφαιρέσεις,
σαν μετριέται το αίσθημα,
το πληρώνουν διαρκώς
συχνές προσφορές αισθημάτων.

Έξω απ’ τον κήπο ισχνού παραδείσου
εμποδίζουν τα μάτια μου εικόνες
ευφροσύνης φανταστικής.
Μέσα στις κόγχες βρίσκονται,
κάτω απ’ τα βλέφαρα,
βάρος στην ακμή των παρειών,
χρωματίζουν την ίριδα
με τους ιριδισμούς εκλεκτών δακρύων
που ιριδίζουν σε ήμερο φως εγκαρτέρησης.

Επέρασα το χέρι μου
απ’ το κάγκελο του κήπου,
να επικαθίσουν τα χρώματα
των εκλεκτών ανθέων.
Πού είναι η πρωταρχική ευφροσύνη;

Πέρα απ’ τη ζωή, σταθερή τοποθέτηση
στο κενό αξιών νεκρωμένων.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εφιαλτικός μονόλογος
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:37:59
Ζωή Καρέλλη, Εφιαλτικός μονόλογος

Ακούτ’ εκεί, ακούτ’ εκεί…
Θε μου, τι νύχτα είν’ εκείνη!
Θαρρείς εγώ την έφτιαξα
και πάω να την πιάσω με το χέρι.
Πώς βρίσκομαι ανεβασμένος στο στενό μου λόφο,
τακ τακ τακ, τον χτυπώ με τη φτέρνα μου
κι αχολογά. Κούφιος θόρυβος!
Μην είναι ψεύτικος ο λόφος;
Καλή σκηνοθεσία.
Μήπως μπορώ να πιάσω το κρεμασμένο άστρο;
Σουρώνει ο μαύρος ουρανός,
ποιος είναι από πίσω;
Τώρα να χτυπήσω το πόδι μου πιο δυνατά!
Περιέχει ξύλο ο λόφος μου.
Το σκοτεινό χρώμα τής πέτρας
σουρώνει κι αυτό σαν οθόνη.
Τι τραβούν εδώ κοντά μου
για να τ’ ακούσω να ξεσκιστεί;
Α πόσο είμαι μονάχος απάνω στο λόφο μου,
μυτερός, μοναχός βρίσκομαι δίχως συμμετρία.
Μα γιατί το διάστημα μου είναι στενό;
Το καταλαβαίνω απ’ την αναπνοή που ξανάρχεται.
Γιατί ξέρω πως λίγα βήματα να κάνω μπορώ,
χτυπώ λίγο το πόδι μου τακ τακ τακ.
Έχω ποδάρι λιγνό,
μήπως το μέσα κόκαλο τρίζει έτσι;
Ένα ποδάρι στην ανάγκη
μπορεί να γίνει τροκάνα,
να τη γυρίζω να φεύγουν οι εχθροί.
Οχ, οχ, οχ, οι εχθροί!

Τι να συμμαζέψω απ’ το λιγνό μου κορμί
πάνω στα κόκαλά μου;

Να σύρω το ξίφος μου πρέπει, το ξίφος!
Το ξίφος το ’χω βέβαια εδώ, από ζερβά,
χοπ το τραβώ.
Ξίφος μακρύ, αρκετά μυτερό όχι,
σαν κορδέλα, κορδέλα ασημένια.

Κι όμως λυγάει το ξίφος,
είναι μια κορδέλα από χαρτόνι
και δε σκίζεται, δε σκίζεται, ούτε σκίζεται.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ατομικό
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:40:32
Ζωή Καρέλλη, Ατομικό

Κολλημένο στο αόριστο πρόσωπό μου
αφαιρέστε μου το μειδίαμα του προσώπου,
μ’ ενοχλεί. Αποτέλεσμα οδυνηρό της προσπάθειας.

Πού πήγα και δε βρίσκομαι πουθενά;
Είμαι ο Λάζαρος που δεν πέθανε
για να τον αναστήσει ο Σωτήρ.

Θα επενδυθώ καρνάβαλον και θα πληρώσω
κάποιον να γελά στη θέση μου ρυθμικά.

Ποιο φως θα μου σχηματίσει το πρόσωπο;
Ποιος μ’ είδε ποτέ για να με θυμηθεί
και να μ’ αποζητήσει, να μ’ αναγκάσει
να παρατήσω ό,τι φορέθηκα,
για να ζήσω πριν να πεθάνω.

Κερδισμένη γαλήνη της ζωής αποσύνθεση,
τι θα προσφέρω στο θάνατο που διαλύει;
Κανένας εαυτός μου δε θ’ ακολουθήσει
την διαφορετική μου ανάμνηση.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ιδανικό
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:44:43
(https://uploads7.wikiart.org/images/joan-miro/hermitage.jpg)

Joan Miró, Hermitage (1924)
Πηγή: https://www.wikiart.org/en/joan-miro/hermitage


Ζωή Καρέλλη, Ιδανικό

Με κοιτάζει η σκιά μου που βαδίζω,
γυρίζω, μιλώ και προσφέρω συνεννοήσεις,
παρανοήσεις εννοιών, ομιλία ανθρώπινη.

Ως της υπέρτατης και απαγορευμένης ηδονής,
υπομονής κατάχρηση δε φτάνει,
δε θα σημάνει ποτέ η ώρα η ανθρώπινη,

συναλλαγή της συντροφιάς υπέροχη αξία,
καμιά αξία δε βρίσκεται να την πληρώσει,
να ολοκληρώσει την έννοια την ανθρώπινη.

Και μοναχός θα βρίσκομαι επαρκής,
διαρκής ο πόθος κλεισμένος εντός μου,
εαυτός μου η σκιά που δεν είναι ανθρώπινη.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Τύψη
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:47:28
Ζωή Καρέλλη, Τύψη

Φοβούμαι που θα ξυπνήσω
στον κακόβουλο εφιάλτη
των χαιρέκακων επιθυμιών
που εξετέλεσα.

Ακέφαλα σώματα της ύπαρξης
του εαυτού μου συνδεδεμένα
σε κεφαλή αυστηρότητας
που προκάλεσα.

Βρίσκομαι στη θήκη
που δεν έχει φως ανάληψης,
μόνο την ύλη ατομικής εισπνοής
που εξέπνευσα.

Ποθητή αγωνία, ανάγκη
του σώματος απορρέει
ο φόβος που περιβάλλει, ιδρώς
που τον φόρεσα.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Πεπρωμένο
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:50:03
Ζωή Καρέλλη, Πεπρωμένο

Συμπυκνωμένη ύλη των χρόνων του παρελθόντος,
με τι θ’ αναλύσουμε την απίθανη ουσία;

Γλοιώδης συρροή από τις αναμνήσεις,
δεν ξεκολλά από τη γεύση που κατέχουμε.

Να μεταχειριστούμε ό,τι μας δίνεται,
να χειριστούμε τον εαυτό μας στην προϋπόθεσή του.

Άναυδη θέληση, ανυπολόγιστης ολκής αλήθεια,
ό,τι αποζήσαμε, κατόπιν, ό,τι ζήσαμε, σέρνουμε.

Βάρος αλάθητο, ευθύνες μέλλοντος που δεν υπάρχει
προϋπάρχει η λέξη του εαυτού μας
στην πυκνή της ύλης σιωπή.

«Κουράσθηκε η θέληση
η επιθυμία μάς αποφεύγει».


Είναι σχεδόν παρελθόν
το μέλλον που έρχεται.
Το πρόσωπό μας είναι γνωστόν
που θαρθεί, το γνωρίζουμε,
διαρκώς το ίδιο συνθέτουμε,
δεν προσθέτουμε ήχο.
Στέκεται σύμβολο
διαλεγμένο απ’ τους φόβους μας,
ασπίδα η έκφρασή μας,
δίχως ελπίδα
δεν φοβάται κανείς το παρόν
που επέρχεται σαν
το μέλλον επιστρέφει σχεδόν.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Απορία (I)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:54:15
(https://uploads6.wikiart.org/images/marc-chagall/solitude-1933.jpg!Large.jpg)

March Chagall, Solitude (1933)
Πηγή: https://www.wikiart.org/en/marc-chagall/solitude-1933


Ζωή Καρέλλη, Απορία

I


Υπάρχει σε όλα
απορία για όλα.
Επιθυμίες αγνώριστες.
πόθοι άγνωμοι.
Πρόσωπα παρερχόμενα,
παρεχόμενα λόγια αδιάφορα,
ψυχή ακίνητη,
τέλμα της ύπαρξης
τέρμα κανένα.
Πού παν τα βήματα
ακίνητα, ρήγματα
σκέψης, κενά ασυμπλήρωτα.
Αμφίρροπη θέληση, θέση
αξεχώριστη, ανύπαρκτη,
απλανής σκέψη,
πλανημένη αντίληψη.

Πώς το βάδισμα μένει
μετέωρο, μουντό το προχώρημα,
ποιο δώρημα υπάρχει
να κρατήσει, τι κρατούμε,
στα χέρια ποιος μας κρατεί;
Κρατημένη υπόσταση,
απόσταση από κάθε ύπαρξη
γνώριμη. Άγνωστη λήξη
κάθε αξίας αυθύπαρκτης,
κρίση, κατάκριση της όλης ζωής.
Αυθαίρετη λέξη κάθε σκέψη
ανακόλουθη, δίχως ακολουθίες
ψαλμοί των αρνήσεων,
απηχήσεων τόσων λειτουργίες
ανάρμοστες, ευάρμοστες
υποψίες ανάξιας αξίας.

Ποιο βάδισμα, ποιος ο λόγος
ποια η σιγή, ποια είναι
η πάσα υποταγή;
Η μόνη πηγή του μοιραίου.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Απορία (II)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 20:58:00
Ζωή Καρέλλη, Απορία

II


Ξεπερνώ τ’ ακίνητα γεγονότα,
περνώ στα γεγονότα ανάμεσα
που υπάρχουν από πάντα,
ξαναπερνώ μπροστά στα ίδια
που είναι διαφορετικά και μένουν ίδια.

Ποιος είμαι που τολμώ
να μιλήσω στη μεγάλη σιωπή;
Γοργή κίνηση που υπάρχει
στην απέραντη γαλήνη, την απέριττη,
στη ζωή σε κίνηση αδιάφθορη.

Έχασα τη φωνή εντός μου,
ομιλώ με τα εκστατικά μάτια,
με την αφή που τυραννεί.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Απορία (III)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:00:11
Ζωή Καρέλλη, Απορία

III


Είμαι βαρύς από την έννοια
των λόγων που φέρω,
υποφέρω την έγνοια
της ευθύνης των λόγων,
πρόσωπα αποφέρουν κάθε λογής
τα λόγια που προφέρω,
ποια συγκατάθεση ζητούν
στης ύπαρξης την εκζήτηση;

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Απορία (IV)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:02:24
Ζωή Καρέλλη, Απορία

IV


Αν δε μου πεις, αδελφέ μου, «βλέπεις»,
πώς θα σε γνωρίσω;
Αν δε μου πεις «έχεις»,
δε βρίσκω ό,τι κατακρατώ,
αν δε μ’ απαντήσεις «σε βλέπω»,
πού θα σταθώ;
Αν δεν γνωρίσεις την ύπαρξή μου,
δεν υπάρχω.
Μετάλαβα την μοναξιά
και με παιδεύει η αγάπη για τους ανθρώπους.
Σ’ εκείνους προχωρώ
και αποκλείνομαι που δε με βλέπουν
να προσφέρω την πάσαν υποταγήν.

Δεν βρίσκω τον ορισμό
που λύνει την απομόνωση.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Απορία (V)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:04:11
Ζωή Καρέλλη, Απορία

V


Όταν δε θα βλέπω το είδωλό μου
στα μάτια σου, τι θα κάνω, αδελφέ μου;

Απομένω στη θέση μου,
προχωρώντας σε σένα,
δεν αισθάνομαι τα χέρια
που μ’ αγκάλιασαν.
Ποιος είσαι συ που μίλησες,
άκουσες τη φωνή μου ποτέ;

Πότε θα φορεθώ την πραγματική σιωπή
που ξεπληρώνει την ύπαρξη,
απελπισμένες επικλήσεις μου με περιζώνουν.

Δεν πηγαίνω προς την αδιάφορη προσφορά,
μένω στη θέση μου
να υπάρξω σε σένα.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Απορία (VI)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:06:33
Ζωή Καρέλλη, Απορία

VI


Όταν το πληρωμένο θα είναι κενό,
άδειο το πλαίσιο,
γεμάτο άχρηστα χρώματα σχημάτων,
πώς θα υποδεχτώ τον ονομαζόμενο θάνατο;
Τι θ’ αποδώσω στον ήλιο της ζωής;
Πώς θα εκλέξω την κραυγή που δημιουργεί,
θριάμβου και πόνου αρμονική;

Να μ’ επισκεφτεί ο ερχόμενος
για να υπάρξω εντός μου.
Να κρατήσω την έννοια της ζωής
στην αναγέννηση που επικρατεί,
αύριο υπήρχα, όπως θα υπάρξω χτες,
στην ατομική προσφορά της αλήθειας.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ασμοδαίος
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:09:48
(https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Asmodeus.jpg/220px-Asmodeus.jpg)

Asmodeus as depicted in Collin de Plancy’s Dictionnaire Infernal
Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Asmodeus


Ζωή Καρέλλη, Ασμοδαίος

Όταν το πληρωμένο θα είναι κενό,
άδειο το πλαίσιο,
γεμάτο άχρηστα χρώματα σχημάτων,
πώς θα υποδεχτώ τον ονομαζόμενο θάνατο;
Τι θ’ αποδώσω στον ήλιο της ζωής;
Πώς θα εκλέξω την κραυγή που δημιουργεί,
θριάμβου και πόνου αρμονική;

Να μ’ επισκεφτεί ο ερχόμενος
για να υπάρξω εντός μου.
Να κρατήσω την έννοια της ζωής
στην αναγέννηση που επικρατεί,
αύριο υπήρχα, όπως θα υπάρξω χτες,
στην ατομική προσφορά της αλήθειας.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Της αμαρτίας
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:13:02
https://www.youtube.com/watch?v=LPrxkcZyFEU

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Η προσευχή της παρθένου
(τραγούδι: Μελίνα Μερκούρη / δίσκος: Τα παράλογα (1976))


Ζωή Καρέλλη, Της αμαρτίας

Καλύτερα από κάθε ευδαιμονία,
ελεύθερος από τον πόθο της χαράς,
ακίνητος, δίχως τα πρόσωπα ανησυχίας,
χωρίς το κέντρον της ορμής,
καλλίτερα από κάθε ηδονή
ανύπαρκτη πια δεν θα υπάρχεις
εικόνα της αμαρτίας μου,
ζωή της αμαρτίας εντός μου,
ύπαρξη της αμαρτίας,
οσμή του εαυτού μου ορμή,
αμαρτία της ύπαρξής μου,
δεν θα υπάρχεις,
για να σε φοβούμαι
μέσα στο πολύτιμο σώμα μου
που με παραδίνει στο θάνατο.

Ο θάνατος μου ανοίγει
την αγκάλη του Θεού.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ο λόγος του ασώτου (I)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:16:43
https://www.youtube.com/watch?v=iIE74LFq5us

Μάριος Τόκας & Φίλιππος Γράψας, Η επιστροφή του ασώτου
(τραγούδι: Δημήτρης Μητροπάνος / δίσκος: Παρέα μ’ έναν ήλιο (1994))


Ζωή Καρέλλη, Ο λόγος του ασώτου

I


Κύριε, ελέησόν μου την τόλμην της ομολογίας.

Να δοκιμάσω την τροφήν των ζώων του πατέρα μου.
Αγαπητή γη, πατρικό χωράφι,
είν’ εύκολο να γονατίσει ο κουρασμένος.
Ευφροσύνη απ’ τη γνωστή όψη των πραγμάτων.
Πρόθυμη μετάνοια, θρεμμένη από αμαρτίες
αστήριχτες. Σαν έφευγα ήξερα πως θα γυρίσω,
γι’ αυτό επέστρεψα. Ν’ ακουμπήσω
τα κουρασμένα ανίκανα μέλη στην πρόθυμη γη.
Όνειρα χόρτασης, επιθυμίες που δεν χόρτασαν,
ποιος θα τις πληρώσει ποτέ; Πόσο βαστά
ευγνωμοσύνης η θαλπωρή και πώς θα βρεθούμε
ύστερα με τον πατέρα αντιμέτωποι;
Πατέρας του εαυτού μου εγώ
προσηνής και σκληρός νομοθέτης.

Κύριε, ελέησόν μου την συστολή του πόνου, να εισέλθω ολόκληρος στους κόλπους σου.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ο λόγος του ασώτου (II)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:18:59
Ζωή Καρέλλη, Ο λόγος του ασώτου

II


Το σπίτι του πατέρα μου
μέσα μου βρίσκεται.
Όπως τ’ απομεινάρια της τροφής των ζώων,
η πάσα ευωχία κι η έκφραση της χαράς,
η δική του μέσα μου κι η δική μου.
Ύμνος διπλόηχος,
ωσαννά σε υπέροχη κίνηση,
συνενούμενον νέφος υπερέχον,
τολύπη θυμιάματος συνεννόησης

Είμαι το δοχείον και το χέρι και ο οίνος της ζωής.
Είμαι το πνεύμα, η ύλη και η άυλη εξόδευση.
Είμαι ύπαρξη, καταστροφή και η γέννηση.
Είμαι ο ναός που περιέχει τον ψάλλοντα και ακούοντα.
Περιέχω το αποτέλεσμα της αμαρτίας
τη συγχώρεση. Διαστέλλομαι
όπως το άπειρο φως εν ονόματί μου.
Είμαι ο νόμος, ο νομοθέτης κι ο νομοταγής,
η τιμωρία κι ο τιμωρούμενος,
είμαι εικόνα του θείου που εικονίζω
στην προσπάθεια της ζωής.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ο λόγος του ασώτου (III)
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:21:15
https://www.youtube.com/watch?v=VxHyDqgNgi8

Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Παραβολή του Ασώτου
(τραγούδι: Μελίνα Κανά / δίσκος: Της αγάπης γερακάρης (1996))


Ζωή Καρέλλη, Ο λόγος του ασώτου

III


Έφυγα κουβαλώντας τη μέλλουσα επιστροφή μου.
Τον κύκλο επιχείρησα με τον πόθο ευθείας εξόδου,
επανάσταση αδιέξοδο πολεμώντας.

Εικόνα της νεανικής αγαθότητος ο πατέρας μέσα μου,
πάντα με προσκαλεί να ξαναρθώ στην αρχή
που γνωρίζει το τέλος της μόνης εφαρμογής.

Ποια δώρα προσφέρω στον εαυτό μου επανερχόμενος;
Εικόνες της φρίκης τού εαυτού μου αδιάσπαστες
με την ανάγκη της ειρηνικής ζωής.

Μαθητεία της ύπαρξης. Δίκαια η χαρά των αγγέλων
κι η ανάπαυση στους σταθερούς κόλπους
της αιώνιας ζωής, όπου θα διαλυθώ εν ειρήνη.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Τραγέλαφος
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:24:27
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.famousartistsgallery.com%2Flarge%2Fart%2Fmiro-si.jpg&hash=fe022e8bdda8a8b90a488efaa834aa2e3b31e491)

Joan Miró, Silence (1961)
Πηγή: Joan Miro: Silence - 1961 [Large View] (http://www.famousartistsgallery.com/large/miro-si.html)


Ζωή Καρέλλη, Τραγέλαφος

Όταν πεθάνω δε θα φοβούμαι τον θάνατο πια.
Σαν απομείνω μοναχός δε θα φοβούμαι τους ανθρώπους.
Σα με λιθοβολήσουν δε θα φοβηθώ πια τα χτυπήματα.
Σαν περιφρονηθώ δε θα με υπάρξει η περιφρόνηση.
Σα στερηθώ δε θάχω τη στέρηση.
Όταν θα μείνω γυμνός, δε θα μου χρειαστούν φορέματα.
Πόθος της ομιλίας γλυκύτατος, μεθυστικός, όταν δε θα μιλώ, δε θα μιλήσω πια.

Θα περιβληθώ το τρύπιο δέρμα της ευαισθησίας μου και θα ευωχούμαι θα εποχούμαι.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ατομισμός
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:27:53
Ζωή Καρέλλη, Ατομισμός

Κάποιαν ημέρα εννοούμε
πως το απόθεμα της αισιοδοξίας
ετελείωσε, τελείωσαν τα εφόδια.
Θα μείνουμε, θα διπλωθούμε, θα καθίσουμε
Δεν περιμένουμε καμίαν ανάγκη,
στέρεψαν όλες οι πηγές της γης,
στον ουρανό δε φαίνεται άγγελος κανείς,
σκιά ελπίδας, φαντασία του μέλλοντος,
να ρίξει καταγής το σώμα μας,
σημείο υποταγής.

Θα μείνουμε λοιπόν στο δρόμο αυτό,
σπίτι δεν είχαμε ποτέ εμείς;
Να ξύνουμε αθεράπευτες πηγές θα μείνουμε
μ’ αυτές να πορευτούμε, να παρηγορηθούμε,
γιατί τις βλέπουμε άσχημες, ανοιχτές;

Εμείς δεν περιμένουμε παιδιά
απ’ τις πολλές γυναίκες μας.
Εμείς δεν περιμένουμε ξανά τα περασμένα
πλούτη δεν θυμούμαστε,
για να ευλογούμε με αναμνήσεις.

Πρέπει να σηκωθούμε όρθιοι,
μας απομένει μόνο πως ορθωμένοι
πρέπει να μάθουμε τον θάνατο;

Τα όνειρα δε στέκονται στα μάτια μας,
ούτε οράματα μας πυρπολούν την όραση,
για να μη βλέπουμε τον εαυτό μας.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εγκώμιο
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:29:52
Ζωή Καρέλλη, Εγκώμιο

Μας περιμένει
δίχως τέλος ο θάνατος, βέβαιος.
Στο πλούσιο προβάλλει σκοτάδι
τη μορφή υπερούσια,
δυνατή, θαυμασία σχεδόν.

Είναι τόση μόνο η κουρασμένη ζωή μας,
κουρασμένοι κι εμείς,
γιατί δεν ζητούμε το ακέραιο
στην τέλεια εκμηδένιση;
Δόξα του θανάτου,
περίτρομη σ’ αντικρίζει
η μορφή μας ανθρώπινη,
με ανθρώπινους φόβους θρεμμένη
κι όνειρα θαυμαστά, στέφανους
φωτοστέφανους κι ελπίδες πολύτιμες
σου αποδίνει. Ό,τι σε σένα αποδίνουμε
τάζεις και μεις περιμένουμε ακόμα,
θέλουμε ακόμα. Δεν εκτιμούμε
τη γαλήνη, του θανάτου τη χάρη,
τη χαρά της απόλυτης λύσης το χάρισμα.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Λιποψυχία
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:32:36
Ζωή Καρέλλη, Λιποψυχία

Κάποτε χάνεται από μέσα μας
η έννοια απ’ τις εικόνες του εαυτού μας
η συνοχή. Δεν τον βλέπομε πια
να εκτελεί σε μέλλοντα που θα περάσουν
κινήσεις, επινοήσεις διαλεγμένες,
πετυχημένες επιτυχίες ευτυχείς.
Παγερό παρόν μάς περιβάλλει
σταματημένο δίχως πιθανότητες.

Έτσι ο εαυτός μας δεν αποδίνει τίποτα,
καμιά φωνή δεν μας προδίνει,
πως θα υπάρξουμε όπως πάντα,
όπως πριν, όπως ξανά.

Όπως όλα όμως
η κατάσταση αυτή περνά
σχετικά, γρήγορα.

*

Είδα τον άγγελο.
Μορφή αγαπημένη, μαζί υπήρξαμε,
σε περιείχα όταν εγεννήθηκα,
σ’ έπλασα ομοίωση του εαυτού μου,
ομολογία του ενιαίου.
Δεν εχρειάστηκα την αναζήτηση,
να γυρέψω για να πληρωθεί ο νόμος
της διαρκούς προσφοράς.
Παντού σε είδα.

Καθισμένη στο παραθύρι της εργασίας
είμαι καλότυχη, δεν περιέχω τη μοίρα,
ανάγκη της σύστασής μου, να κοιτάξω
τον καθρέφτη της φαντασίας που θα ραγίσει.
Είδα τον άγγελο.
Ξεδίπλωμα λαμπρό του εαυτού μου,
μεσουράνημα σε κανονισμένη τροχιά
ηλίου αναγνωρισμένου και μου είπε
το φως· ευαγγελίζου τη χαρά.
Και είδα τον εαυτό μου να χωρίζεται,
ν’ ανοίγει και να προσφέρεται,
όπως η δροσερή γη στη θέρμη
καλοκαιρινού ηλίου.
Είδα τον άγγελο.
Ανέβλυσεν η εντός μου ζωής πηγή,
καμιά απορία δεν μπορεί να σταθεί
για την άσπιλή μου σύλληψη.
Είμαι η παρθένος η απείραχτη
εκράτησα ακέραιο τον εαυτό μου,
είδα το φως που περιέχω να με περιβάλλει
τ’ αναγνώρισα, δίχως να τ’ αρνηθώ.
Δίχως ορμήν ανυπομονησίας σχηματίστηκε
του κρίνου ο κώνος στο υπομονετικό μου χέρι.

Μακάριοι που πιστεύουν.
καλότυχοι που περιβάλλουν με πίστη τη ζωή,
αρμονική φωνή αγγέλου, σε ώρα καλή
μιλεί σ’ αυτούς για τη χαρά που υπάρχει.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ποιητής
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:35:42
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.famousartistsgallery.com%2Fgallery%2Fart%2Fchagall-pb.jpg&hash=87497247313a6d11de824cc75d8170663341461b)

Marc Chagall, The poet with the birds (1911)
Πηγή: Marc Chagall: Circus Horse - 1964 [Legacy Linkage] (http://www.famousartistsgallery.com/gallery/chagall-ch.html)


Ζωή Καρέλλη, Ποιητής

Θα σταθώ όρθιος στο φως να μιλήσω.
Αφού βρίσκομαι πρέπει να μιλήσω.
Αφού άκουσα πρέπει να μιλήσω.

Μέσα στο φως που με περιέχει
ο αέρας, τα χρώματα, όλα τα σχήματα,
μου δίνουν το σχήμα μου.

Θ’ ανοίξω το στόμα μου να μιλήσω,
η ομιλία μου είναι ό,τι μ’ έπραξε
και ό,τι μέλλω να πράξω
γιατί ευρίσκομαι.

Είναι πράξη μου ο ορισμός της ζωής
που ορίζω και με ορίζει.
Καθορίζω τη στάση που με βαστά.

Ας με βοηθήσει ο Θεός μου να τον αναδείξω,
ν’ αποδείξω την εντός μου κατάθεσή του,
τη θέση μου του σώματος να κρατήσω.

Σώμα πολύτιμο, ύλη, δοχείο, κατάσταση της ψυχής,
η υλική μου γλώσσα μιλεί
την άυλη ομιλία μου.

Ποιο είναι το χρώμα απ’ τις λέξεις που ακούω;
Συγχρωτισμός του παντός στην ομαλή συγχορδία,
το σύμπαν εντός μου σε μια φωνή.

Ωσαννά εις τον Κύριον τον μεγαλοπρεπή,
δίνει τα όνειρα που υπερβάλλει
η αδάμαστη πραγματικότητα.

Η ζωή στην αγκάλη απ’ το θάνατο
περιφέρει το βλέμμα τής αναγέννησης
και ο κατέχων το δώρο τής ομιλίας,
ομιλεί τα υπάρχοντα οράματα.

*

Στο κατώφλι του θανάτου αναγνώρισα
την ζωή και μίλησα στον εαυτό μου
δίχως αγανάκτηση.
Καλώς έρχεται πάντα,
ο επανερχόμενος άνθρωπος των ενιαυτών,
ποιο πρόσωπο των προγόνων προσφέρει
στους διαρκείς απογόνους;

Μόρια της μονοτονίας εναλλάσσονται
και παρέρχεται η σταθερή ζωή.

Υπάρχει ο ήχος, ακούεται,
το κενόν γεμίζει της ομιλίας ο ήχος
πολυσχιδής, πολύμορφος, διαφορετικός, ένας.

Άνοιξα το στόμα κι άκουσα τη φωνή μου
και τότε κοίταξα τον πλησίον εαυτό μου.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Κοινωνία
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:39:53
https://www.youtube.com/watch?v=oVXTh2pEtpM

Αντώνης Βαρδής & Κώστας Τριπολίτης, Σχήμα λόγου
(τραγούδι: αδελφοί Κατσιμίχα, Αντώνης Βαρδής, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας & χορωδία / δίσκος: Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα (1986))


Ζωή Καρέλλη, Κοινωνία

Κύριε, συγχώρεσέ με που τόλμησα
να πάρω στα χέρια τον λόγο Σου.
Αφού δεν είμαι έτοιμος να παραδώσω
το αγαπητό σώμα, δεν μπορώ
να κρατήσω στα χέρια το πνεύμα
του σώματος, τα υπερούσια λόγια.
Λόγε, ολόκληρη η ζωή
πληρώνει την αλλαγή
της ουσίας σε λόγον,
τη στιγμή της μεταμόρφωσης.

Κύριε, ελέησόν μου την χαρά
να εγγίσω μόνο, μιλώντας, τον λόγο.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εγωκεντρισμός
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:42:08
Ζωή Καρέλλη, Εγωκεντρισμός

Τελειώνω εκεί που αρχίζω,
υψώνομαι για να φτάσω την ταπείνωση.

Είμαι γεμάτος από τον εαυτό μου,
φλεγόμενη βάτος με καίει η φωτιά μου.

Προσφέρω τα δώρα του εαυτού μου
στ’ αδιάφορο βλέμμα μου,
παρακαλώ τον ειρωνικόν εαυτό μου,
ομιλώ για να τρώγω τα λόγια μου.

Καπνός θυμιάματος καιομένη ουσία
του σώματος η σκληρή παρουσία,
η πλούσια σε προσφορές ύλη
στην εικόνα του άυλου εαυτού.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αμλετισμός
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 21:50:59
Ζωή Καρέλλη, Αμλετισμός

Σε καμιά πραγματικότητα δεν ανήκω,
αφορμισμένοι πόθοι όνειρα απίθανα γεννούν
και στέκονται τα οράματα
να εμποδίσουν μια γνώση των πραγμάτων.

Με μυκτηρίζει η λογική η αλλοπρόσαλλη,
άδικα απλώνω το χέρι μου μακραίνει ανώφελα,
γυρεύοντας να πιάσω το πρόσωπό της,
σκοπός ή τέλος είν’ η λογική;

Ποιο υλικό να μεταχειριστώ του εαυτού μου
και να την επενδύσω ένδυμα επιβλητικό,
να μου επιβληθεί, ν’ αναγνωρίσω
τους ανθρώπους της ίδιας παρουσίας, να γνωριστώ;

Τι να γνωρίσω στους άλλους του εαυτού μου
για να με περιβάλλει ησυχία,
να χαιρετίσω τους άλλους αδελφικά,
να προσπεράσω με την πρέπουσαν αδιαφορία;

Απομένω στην άκρη του δρόμου,
τι βλέπω απ’ την κοινή συναλλαγή;
Αλλόκοτες ακούω των άλλων τις φωνές
και μου ξεφεύγει ξένη η ομιλία μου.

Μένω ολόκληρος, ποιος είναι
ο ερχόμενος που θα με ονομάσει
και να δεχτώ το κάλεσμα,
να μην υπάρχω δίχως ύπαρξη.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αίνος
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:00:22
Ζωή Καρέλλη, Αίνος

Ήμερη η γλυκυτάτη,
η μη γνωρίσασα την αγανάκτησιν
η ουδέν ζητήσασα και τα πάντα λαβούσα
η μεταλαβούσα της θείας αγάπης
η κοινωνήσασα του θείου
η κοινοποιήσασα το θείον
η ως άνθος εύοσμον υψωθείσα
και τα πάντα χρώματα περιβληθείσα
Συ υπάρχει η αρχή και η πίστις
η αιωνία Παρθένος, η αμετάβλητος
η ουσία μόνο της χάριτος
καθαρά άνευ προεργασίας
θαύμα της φύσεως συμβολικόν
παρηγορία υπάρχουσα
ζώσα ευφροσύνη
υπομένουσα δίχως προσπάθειαν
αηδών λαλούσα
ήλιος σταθερός
εξωράισις του πόνου
ευγένεια της υπομονής
απείραχτη, ολόκληρη ολότης
άτρωτος, η μη γεννώσα την αμφιβολίαν
η γεννηθείσα διά να υπάρξεις
μετέωρον φωτεινόν.

Να μη ζητήσωμεν την εξήγησιν
και να δεχθώμεν την χαράν της υπάρξεώς σου.
Μακάριοι οι παραδιδόμενοι εις
μακάριοι οι προσβλέποντες εις σε
μακάριοι οι βλέποντες, οι οραματιζόμενοι
γοργῇ τῇ φωνῇ ψάλλοντες
και ουδέν ακούοντες άλλο, από το σον
εύμολπον μειδίαμα του στόματος,
του ομολογήσαντος το μέγα της ταπεινοσύνης.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παράκληση
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:07:06
Ζωή Καρέλλη, Παράκληση

Άγγελοι της ψυχής μου,
σηκώστε με. Σηκώστε μου
το κουρασμένο σώμα
που αφανίζει την ψυχή
και την κρατά
τόσο μακριά από σας.
Σηκώστε με, άγγελοι,
ελάτε. Η συνοδειά σας
να με πάρει, να με χωρίσει,
να μ’ αποχωρίσει απ’ το σώμα.
Άγγελοι της ψυχής μου,
να μ’ οδηγήσει η διαλεχτή,
η καθαρή φωνή σας
να μου μιλήσει, για ν’ ακούσω,
ν’ ακούσω, πρέπει ν’ ακούσω,
φωνή να με καλεί,
να μου μιλεί. Άγγελοι,
πότε θα μ’ αναγγείλετε
στον Κύριον;
Αργείτε
να φανερωθείτε δεν φαίνεστε
και πασπατεύω το σώμα μου
της ζωής αποτέλεσμα
γυρεύω πάνω στο σώμα μου,
μόνο που υπάρχει.
Ω αγωνία, ω αγωνίες
με παραστέκουν πλήθος,
οι αγωνίες γύρω μου στέκουν,
με περιμένουν ακόμα,
από μένα θέλουν
να ζήσουν. Κι οι άγγελοι
της χαράς, οι άγγελοι
φως ολόκληροι, οι άγγελοι
της ψυχής αργούν και σωπαίνουν.

Από τη συλλογή Πορεία (1940)
Title: Ζωή Καρέλλη, Επίγραμμα
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:09:27
Ζωή Καρέλλη, Επίγραμμα

Απίστευτη, η φοβερή ακινησία του θανάτου.
Η δυνατή ορμή με κατοικεί.
Θα διαλύσω τη φρικτή ακινησία
του θανάτου, δεν πιστεύω σ’ αυτή.
Πρέπει να σηκωθούνε οι νεκροί,
δε γίνεται. Να νικηθεί
η νίκη του θανάτου στη ζωή.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σοροί
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:16:33
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.abcgallery.com%2FB%2Fbruegel%2Fbruegel43.JPG&hash=2c52edb2c53db31d648bf49b28ba817023d60793)

Pieter Bruegel the Elder, The Triumph of Death (Detail. c. 1562)
Oil on panel. Museo del Prado, Madrid, Spain
Πηγή: Pieter Bruegel the Elder. The Triumph of Death. Detail - Olga's Gallery (http://www.abcgallery.com/B/bruegel/bruegel43.html)


Ζωή Καρέλλη, Σοροί

I

Μέσα σε κείνο το μακρόστενο κουτί,
με λουλούδια στις άκριες,
δεν ήταν πια ο άνθρωπος, σαν πράγμα
θα την κατέβαζαν μέσα στη γη,
εκεί θα τη σφαλούσαμε, να τοποθετηθεί.

Έλειπεν η θαυμάσια του σώματος παράσταση,
καθώς την κοίταζα, είχε συσπειρωθεί
σε έννοιαν άγνωστη, η παρουσία χάνονταν.
Μέσα στο σώμα το δικό μου
ζητούσα την εξήγησή της.

Η ακινησία, ίσως όχι μονάχ’ αυτό,
κάτι άλλο, εκείνο που είναι
μόνο το πεθαμένο, υλικό, σταματημένο
σώμα όπου φαίνεται η απουσία,
αδιάφορο κι οδυνηρό μαζί.
Το έβοσκε ψυχρή καταστροφή
η αποσύνθεση.

II

Περίμενα κάποιαν εξέγερση,
να εξακολουθήσει η πορεία.
Πώς, τούτο το πράγμα είναι
ο άνθρωπος ο υψηλός και όρθιος;
Σκιώδες πρόσωπο, δεν μπορώ
να καταλάβω ολόκληρη του πεθαμένου
την αδιαφορία, γυρεύω αλλού
κι αισθάνομαι ωσάν δική μου τούτη
την εξαφάνιση, άκαμπτη σταθερότητα.

Η σιωπή από το σώμα τούτο
μαζεύει και κρατεί όλα τα λόγια.

III

Αναπαύεται στην πυκνή γη
έχει ακουμπήσει το βαρύ της κεφάλι.
Τα μέλη απ’ το σώμα έχουν πάρει
την ήσυχη, νόμιμη στάση.
Θα ξαποστάσει στη σκοτεινή ανάπαυση
που τρομάζει τη φοβισμένη ψυχή
και ζητάει σ’ ουρανούς να βρεθεί ελαφρότατη.
Δε θα προβάλλει καμμιά κίνηση πια
τούτο το σώμα, σα μυστικό φυλαγμένο,
βαθμηδόν θα χαλάσει στο χώμα.
Θ’ απομείνει απ’ τα κόκκαλα
τ’ οξύτατο σχήμα, το πλούσιο χρώμα
της ζωής θα το πάρει η γης
ν’ ανθίσει πιο πλούσια.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χωρισμός
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:28:43
Ζωή Καρέλλη, Χωρισμός

Ολόλυζαν οι γυναίκες
πάνω στον τάφο που έκλεισε,
ύστερα φύγαν με συνοδειά
τη λύπη και το θρήνο τους.

Έτσι αφήνουν μόνο το νεκρό
και φεύγουν όλοι,
μονάχο στην απύθμενη
αγκάλη του θανάτου, ασυνήθιστον.

Κλείνεται στην πυκνή γη,
αποκλείνεται ο νεκρός,
δεν τολμά να μας ακολουθεί
ούτε το ίνδαλμά του.

Πρέπει να μείνει εκεί,
ανάμεσα στους άλλους πέτρινους σταυρούς,
ανάμεσα στους ξένους νεκρούς,
τους ζωντανούς ν’ αφήσει

που βιάζονται να ζήσουν.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Φαντάσματα
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:32:28
Ζωή Καρέλλη, Φαντάσματα

Σκληρότατο φύσημα ανεξήγητου ανέμου,
διαταγή φωνής ακατάληπτης όταν
μες στο σκοτάδι ή το ψυχρό
του φεγγαριού φως, ξυπνούν οι νεκροί.
Εγερθείτε, αφήστε της νεκρής γαλήνης
τους τρόπους, μπορείτε στης ζωής
να γευτείτε τους τόπους έρωτα πύρινο
και πυκνήν ηδονή.

Μες στη φριχτή,
παγωμένη ησυχία αρχίζουν τότε
οι νεκροί να τρέμουν ολόκληροι.
Τους σηκώνει ανήκουστη απαντοχή,
επίπονη, αποτρόπαια σχεδόν επιθυμία,
αρχίζουν να θυμούνται πάρα πολύ,
με δική τους θανατερή φαντασία.

– Πώς θα καταλάβει κανείς τέτοιο κάλεσμα
στης ζωής την ορμή μέσα
στο ύστερα μαζί και το πριν;

Ανίδεοι, δισταχτικοί ορθώνονται
αόριστοι, απαίσιοι, απεγνωσμένοι
και περιμένουνε την αλλαγή
οι πεθαμένοι ανάσταση θέλουν σωματική.
Κοιτάζουν εναγώνια με τα στεγνά τους μάτια
μένουνε γελασμένοι.
Ανησυχία πάλι,
η πάλη της ζωής, ο πόνος, η οδύνη
με διπλή σημασία μέσα στη σιγή.

Τότε αποσύρονται σιγά,
αισθάνονται βαθιά μέσα στα κόκαλά τους
την άδικη λαχτάρα, που τους σήκωσε,
καημό απίστευτο, απάνθρωπο και πεθαμένο,
για να ζήσουν, καθώς πάνε
να σβήσουν την παρουσία τους,
να δεχτούν την επαναφορά στο θάνατο.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Φόβος
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:36:09
Ζωή Καρέλλη, Φόβος

Ψες, εφοβήθηκα πολύ το θάνατο, –
μες στο σκοτάδι και στο ψύχος –
όλες εκείνες οι πόρτες ανοιχτές
τον άφηναν ελεύθερον να ’ρθει κοντά μου.
Τον προμηνούσε το ψυχρό σκοτάδι.
Μονάχο ήταν το σώμα μου και φοβισμένο,
που φοβούνταν, δεν μπορούσε
με τη ζωή του να επιβληθεί,
δεν πίστευε σ’ αυτή,
Ήταν πολλά τ’ ανοίγματα
και δεν μπορούσε να προφυλαχτεί,
πολύς εσχηματίζονταν ο θάνατος,
πολύμορφος, πλατύς, μεγάλος,
αόριστος, με το μεγάλο πρόσωπο,
σκληρός, ταχύς και αλαφρός.

Όλες εκείνες οι πόρτες ανοιχτές,
που άφηναν το σκοτάδι και το ψύχος
δυνατό να προχωρεί απάνω μου,
συμμαζευόμουν μες στο φόβο μου,
μονάχος μου μ’ αυτόν βρισκόμουν
κι ο θάνατος μπορούσε ελεύθερα
να προχωρήσει απάνω μου∙
όπως εφανταζόμουν, πως τον έβλεπα,
χωρίς καμία θαλπωρή τριγύρω μου,
σκοτάδι ανεμπόδιστο κι αδέσμευτο.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Του έρωτα μπροστά στον θάνατο
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:39:59
Ζωή Καρέλλη, Του έρωτα μπροστά στον θάνατο

Για δε σηκώθηκε ακόμα, δε θα σηκωθεί!
Ξύπνα καλή.
Το σπίτι είναι γεμάτο
από δικές σου κινήσεις.
Δεν ακούονται… Θρους της ανθρώπινης παρουσίας,
είσαι ακόμα εδώ, όμως δε θέλω μόνο
τη σκιά σου να βλέπω που μεγαλώνει
παράλογα, ζητώ την κίνησή σου εγκόσμια,
την αισθάνομαι ακόμα επάνω μου κι εσύ
μένεις ακίνητη,
ω, του θανάτου απάνθρωπη
φαντασία, η απελπισία με διώχνει έξω
από κάθε συνήθεια κοινή.
Τη δεχόμουν μ’ αδιαφορία ως τώρα
και τώρα, πάω να μάθω μοναχός
την πάλη με το θάνατο, με τη ζωή.

Ησυχία. Του θανάτου η στάση.
Δαιμονίζομαι, σηκώσου, θέλω τη ζωή σου,
αγάπη μου της ζωής περίλαμπρη, εσύ.
Γιατί οι νεκροί κοιμούνται τελείως;
Πόσο είν’ όμορφη, όμως η αγάπη μου
δεν την ξυπνά, όπως την Πεντάμορφη
ξύπνησε ο έρωτας, μια φορά κι έναν καιρό.

Αύριο θα ξυπνήσω μονάχος εγώ, θα υπάρχω.
Πώς να σ’ ανταμώσω θα ’ρθω;
Δεν μπορώ να δεχτώ της υποταγής το σημάδι
που διδάσκει ο θάνατος, να φανταστώ
τη δύναμη που τους νεκρούς εγείρει.
Πλήθος ψυχές αναμνήσεις, εικόνες
οι άγγελοι σβήσαν αστέρια που απολείπει
ο καιρός τους στο στιλπνό στερέωμα,
έναστροι κόσμοι, αστερισμοί, η αγάπη μου εκεί
δεν πηγαίνει σε άπειρο κόσμο.
Ήσουν εσύ ο κόσμος μόνος δικός μου,
δεν γνωρίζω να ιδώ πιο πολύ απ’ τον ήλιο
του προσώπου σου, δε θέλω να ιδώ.

Αδιάλλαχτος χωρισμός, κάθε μου κίνηση,
όλο το σώμα, το αίμα που σφύζει σε μένα,
γνωρίζει την παρουσία σου αισθάνομαι
τόσο πολύ κι είσαι, συ, το αίσθημά μου της ζωής,
εσύ, που τόσο πεθαμένη, μένεις ακίνητη.
Μην κοιμάσαι αγαπημένη του θανάτου
τον αράγιστο ύπνο.
Να σε κρύψω μέσα μου,
τόσο, που κανείς να μη μάθει πως πέθανες!
Να μην έρθει κανείς να σε πάρει.
Μυρωδιά των σωμάτων που σάπισαν.
Μουσική απ’ το σώμα σου η δική σου ευωδιά,
περπατούσες κι άκουγα ήχους, έβλεπα
απίθανα χρώματα, αρμονίας κρυμμένες αχτίδες,
ακριβή, ερωτική μου ζωή.

Με παιδεύει η μαρμάρινη όψη σου.
Ηδονή πιο πολύτιμη όταν είναι
διαλεχτή η συνάντηση έκθαμβη.
Φοβούμαι μονάχος, το ίδιο μου σώμα
φοβούμαι, το θάνατο αισθάνομαι
πάνω στο σώμα μου, αυτό, που είσαι συ.
Τόσο πίστεψα μαζί σου στη ζωή
που παλεύω το θάνατο ν’ αρνηθώ.
Μάθημα σκληρό με δένει η δική σου
ακινησία, την αισθάνομαι ολόκληρος,
παγώνω καθώς σ’ ακουμπώ, δίχως
απάντηση μένω. Διδαχή η μοναξιά του θανάτου.
Κοντά σου λησμόνησα την ανθρώπινη μοναξιά,
ονειρευόμουν κοντά σου, τώρα,
ο ύπνος σου με ξυπνά.

Η συντριβή μου δε με τελειώνει,
σκουλήκια μίσους η ψυχή μου γεννά,
χαλά απ’ το σώμα σου πιο νωρίς,
τον δικό σου ζω θάνατο με τη δύναμη
της δικής μου ζωής.

Ποιος λόγος θα συγχωρέσει το μυστικό
της ζωής, του θανάτου; Πού θα χωρέσει
ο χωρισμός της ζωής του θανάτου;
Δεν υπάρχει παρηγοριά του θανάτου
δίχως το Λόγο της ζωής.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ενατένιση
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:45:22
Ζωή Καρέλλη, Ενατένιση

Όνειρο θείο μας περιμένει ο θάνατος
μας δίνει τη δύναμη της αιωνιότητας.
Όταν ζούμε ακόμα την εφήμερη ζωή
της γοητείας δεν μπορούμε να τη γνωρίσουμε,
αν γευτούμε στα χείλη
το ασύλληπτο φίλημα του θανάτου
το νόημα και της ζωής.

Γυναίκα ωραιότατη, γόνιμη η ζωή,
την κρατά στην αγκάλη του
ο θάνατος, το πνεύμα της βεβαιότητας.

Ζούμε κι αν ζήσουμε,
για να πεθάνουμε είν’ η ζωή,
να την γνωρίσουμε πρέπει για να πεθάνουμε.

Το άπειρο μυστήριο στολίζει
την ηλιόχαρη ζωή και την βαστά,
όπως το στερέωμα σκοτεινό δείχνει
το θαύμα του έναστρου κόσμου.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μάιος του 1941
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:49:22
Ζωή Καρέλλη, Μάιος του 1941

Στην μεγάλη ανάγκη τον δεχόμαστε,
ο θάνατος, ευκαιρία απόδρασης, καταφύγιο.
Να ζήσουμε θέλουμε, όμως επιθυμούμε
να γνωρίσουμε πώς να ζήσουμε τη ζωή,
πιο έμορφη, την πιο δυνατή.

Γιατί δεν χωρούμε στη μεγάλη της δύναμη,
στην πλατιάν ομορφιά, δεν κοιτάζουμε
τη δύναμη, την αψιάν εμορφιά,
γνωρίζουμε το πρόσωπό μας, άσχημο,
τη μονάχη καρδιά μας φτωχιά;
Πλέγμα μας συνδέει σφιχτά,
τι θα καταστρέψουμε; Ζητώντας τη λευτεριά
χτυπούμε τα έμορφα μέλη απ’ το σώμα μας,
τα δικά μας και των άλλων,
που είναι ίδιοι με μάς.

Ως πότε θα χτυπούμε
ως πότε θα μας χτυπούν;
Δε θα μας πουν οι δυνάμεις μας,
πως πρέπει να σωθούν,
να τελειώσουν οι άγριες κραυγές,
ν’ ακούσουμε πώς μιλούν,
να μιλήσουν οι άνθρωποι, να συγχωρέσουν.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Φιλοσοφία
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:53:30
Ζωή Καρέλλη, Φιλοσοφία

Τότε σταμάτησε σχεδόν η ζωή μας,
που με βία τη σπρώχναμε,
όλο για να προφτάσουμε, λέγαμε,
τότε σιωπήσαμε σχεδόν
συναντήσαμε γαλήνια τους πολλούς νεκρούς,
τους αναγνωρίσαμε δίχως φόβο κανένα,
μας συνέδεσε λαμπρός χαιρετισμός,
μας έφερε κοντά τους.
Τότε πιστέψαμε στη γνώση μας,
δεχτήκαμε τη ζωή,
δεχτήκαμε και το θάνατο.
Τότε είχαμε τους αιώνιους νεκρούς
όρθιους μέσα μας.
Κλείσαμε το υλικό φως, πολύτιμο,
μέσα στα μυστικά σπλάχνα μας.
Ύστερα, πέρασε η φανταστική στιγμή.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παράτονο
Post by: wings on 04 Jan, 2018, 22:56:18
Ζωή Καρέλλη, Παράτονο

Ένα όνομα χρειάζεται στη λύση
του θανάτου συμφωνία.
Η ανησυχία να λησμονηθεί
από τη φαντασία των ανθρώπων.

Ύστερ’ απ’ όλα, μπορείς
να μη σκεφτείς και τίποτα
σαν έρθ’ η ώρα η μοναδική.
Μόνο σαν αγαπάς, γεννιέται
ο άπειρος κόσμος της φαντασίας,
δεν μένεις μοναχός,
μη θέλοντας κανέναν μοναχόν ν’ αφήσεις.

Μήπως χρειάζεται και ν’ αγαπάς
όμως, όταν πεθαίνεις;
Αυτού είναι η στάση της δοκιμασίας.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Αλεξάνδρα Μπακονίκα: Η πάλη με τις αισθήσεις στο έργο της Καρέλλη
Post by: wings on 08 Jan, 2018, 20:29:31
Η πάλη με τις αισθήσεις στο έργο της Καρέλλη (της Αλεξάνδρας Μπακονίκα)

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 στη γειτονιά μας, περιοχή 25ης Μαρτίου λίγο πριν την Ανθέων προς τη θάλασσα, απέναντι και πολύ κοντά στο σπίτι μας νοίκιαζε κι έμενε σε μια ωραία μονοκατοικία με κήπο ο γιος της Ζωής Καρέλλη με την οικογένειά του. Επειδή οι γονείς μου ενδιαφέρονταν για τις τέχνες και το βιβλίο, συχνά σχολίαζαν τις κινήσεις της Καρέλλη, όταν επισκεπτόταν την οικογένεια του γιού της που λεγόταν Αργυριάδης, όπως ήταν και το πραγματικό επίθετο της ποιήτριας. Αυτά τα σχόλια στο σπίτι μας, ήμουν στο δημοτικό τότε, επιβεβαίωναν το γεγονός ότι η Καρέλλη ήταν μια διακεκριμένη προσωπικότητα της Θεσσαλονίκης, και το ενδιαφέρον για το άτομό της είχε βάσιμη ουσία. Από ό,τι αχνά θυμάμαι, η ποιήτρια, αν και όμορφη γυναίκα, ήταν πολύ απλή στο ντύσιμο και στη εξωτερική της εμφάνιση. Όμως ιδιαίτερα  με εντυπωσίαζε η αίσθηση ότι έμοιαζε κλεισμένη στον εαυτό της, κατά κάποιο τρόπο χαμένη στις δικές της ενδότερες σκέψεις. Για την Καρέλλη άκουγα ξανά σχόλια αργότερα από τον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο, όταν σύχναζα στην γκαλερί του στις αρχές ης δεκαετίας του ’80 και μετά. Ο Χριστιανόπουλος μου ανέφερε ότι η Καρέλλη είχε ευρεία παιδεία, μόρφωση και καλλιέργεια, έκαναν συχνά παρέα και απολάμβαναν να προχωρούν σε εκτενείς αναλύσεις πάνω στην τέχνη και τη φιλοσοφία. Όμως αργότερα αυτές οι επαφές τους αραίωσαν και με την πάροδο του χρόνου σταμάτησαν.

Η στέρεα, συγκροτημένη παιδεία και πνευματικότητα της Καρέλλη συνέβαλαν καίρια στο να αποφεύγει το μελοδραματισμό, τις γλυκερές λυρικές εξάρσεις, την κάθε είδους κοινοτοπία στην  ποίησή της. Υπάρχει μια πρωτόγνωρη αδρότητα στους στίχους της, δραματική αιχμηρότητα, που αναδεικνύει τη δύναμη και ιδιότυπη γοητεία του έργου της. Και αυτή η διανοητική σκευή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς η Καρέλλη ανασκάπτει και φέρνει στην επιφάνεια με ένταση κι επιμονή το άλλο άκρο της ανθρώπινης υπόστασής μας, που είναι το ένστικτο, ο ερωτισμός, η λαγνεία, η παράδοση στην ηδυπάθεια. Την κατατάσσουν στους υπαρξιακούς ποιητές της Θεσσαλονίκης, μαζί με τον Γιώργο Βαφόπουλο και τον αδελφό της Ν.Γ. Πεντζίκη. Η αβεβαιότητα, η αμφιβολία, οι ανατροπές, το ανεπανόρθωτο ράγισμα κάθε συστήματος αξιών, όλα σημεία των καιρών που άρχισαν στην εποχή της και φτάνουν μέχρι τις μέρες μας, διαμόρφωσαν τους προβληματισμούς και την ευαισθησία της για να διερευνήσει το μέγα ζητούμενο, που είναι το νόημα της ύπαρξης.

Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι η ποιήτρια από την πρώτη συλλογή της με τον τίτλο «Πορεία» –στα 39 της χρόνια– εμφανίζεται εξαιρετικά ώριμη με το υψηλό ποιητικό επίπεδο που επιτυγχάνει. Η ήδη κατακτημένη  ποιότητα συνεχίζεται και στις επόμενες συλλογές της. Ένταση, απογύμνωση και σπαρακτική εξομολόγηση της εσωτερικής πάλης που αναταράσσει τον συναισθηματικό της κόσμο αποκομίζουμε από τους στίχους της. Η Καρέλλη όπως ένας ευαίσθητος σεισμογράφος καταγράφει και εκθέτει κάθε ρίγος, τράνταγμα, μετατόπιση, ανύψωση ή πτώση της ερωτικής ζωής της με τόλμη κι ευθύτητα. Μένουμε εντυπωσιασμένοι από τον πλούτο του αισθησιασμού  και της μέθης που μεταδίδει. Παραθέτω στίχους της: «Τα δεσμά σου ποιος ένιωσε ηδονή/και μπόρεσε να σε λησμονήσει!/Μεθάς το φτωχό μας κορμί/και πλούσιο το δένεις σε ορμή ακατάβλητη», επίσης στον  ίδιο φλογερό τόνο και οι στίχοι: «Ζάλη κι ηδονή αίσθηση της ζωής μου/… αδυναμία γίνεται κι όμως ζωή άφθονη/… υπάρχω με πάθος πρωτάκουστο/… εντός μας, πνοή ζωηρή, ανανέωση/… άνεμος δροσερός για την πύρα,/που τα πάθη πυρά αναμμένα,/δίχως να οδηγούν πουθενά/κατακαίουν τα σωθικά μας». Ο Σεφέρης έλεγε ότι για ό,τι περισσότερο νοιάζεται ο κάθε άξιος λόγου ποιητής είναι να μιλήσει για το σώμα του. Ως γνήσια ποιήτρια η Καρέλλη μίλησε με ιδιαίτερα αισθαντικό τρόπο για το σώμα της, αναγνωρίζοντας ότι είναι η βαθύτερη πηγή των ποιητικών της εμπνεύσεων. Ενδεικτικά σας διαβάζω στίχους της από το ποίημα «Ποιητής»: «Σώμα πολύτιμο, ύλη, δοχείο, κατάσταση ψυχής/η υλική μου γλώσσα μιλεί/την  άυλη ομιλία μου». Μέσα από το σώμα και τις αισθήσεις που αγγίζουν τα τρίσβαθα της ψυχής της αισθάνεται έτοιμη να σταθεί στο φως και να μιλήσει, γιατί  ο στόχος της ως ποιήτρια είναι να φτάσει στον ορισμό  της ζωής, έτσι ώστε  «να καθορίσει τη στάση που την βαστά».

Για την Καρέλλη οι άνθρωποι που δεν βίωσαν τον γλυκό πόνο του έρωτα είναι σαν να μην γεύτηκαν το ρίγος της εκστατικής χαράς. Σας διαβάζω από το ποίημα «Διονυσιασμός (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1559.msg119585#msg119585)»:

Τι μπορούν να γνωρίζουν οι μέτρια ζώντες
από το μαρτύριο υπέροχο της ζωής
μαρτυρία ηδονική έκφραση ολόκληρη
προσφορά της ύπαρξης,
χαρά της έξοχης είδησης
[…..]
Τι βλέπουν οι ολίγον ζώντες
από τη μέθη της ζωής;
Γι’ αυτούς ο πόνος την ηδονή δεν ανταμώνει.

Θέματα-πυλώνες στην ποίηση της Καρέλλη για τα οποία μίλησε εκτενώς στο έργο της είναι ο θάνατος, ο χρόνος, η μοναξιά, η απώλεια της αθωότητας, η ανάγκη της να πλησιάσει τους ανθρώπους, η διερεύνηση του εαυτού της με στόχο την αυτογνωσία, η κατάκτηση των δικαιωμάτων της γυναίκας ενάντια σε κοινωνικές συμβάσεις που τη υποβιβάζουν σε σχέση με τον άνδρα. Είναι άξιο παρατήρησης ότι σε κάθε ένα από αυτά τα θέματα, άλλοτε με έμφαση κι επιμονή κι άλλοτε υποδόρια, πάντα εισχωρεί το ερωτικό πάθος που λειτουργεί σαν καταλύτης για να φωτίσει, να διερευνήσει ή να δώσει καινούρια στροφή στη δίνη των στοχασμών και των αισθημάτων της.

Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στο έργο της Καρέλλη είναι η προσφυγή της στη θρησκεία, όταν ο δαιμονικός πυρετός των ερωτικών επιθυμιών της την εξουθενώνει. Όπως ο άσωτος που επιστρέφει στο σπίτι του πατέρα, έτσι κι εκείνη ζητάει τη συγχώρεση, αλλά και τη θαλπωρή της γαλήνης μέσα στους κόλπους της θεϊκής στοργής. Κατανικώντας την υπαρξιακή αγωνία, τον φόβο του θανάτου, το ανεξήγητο της φυγής του χρόνου, την αποξένωση της μέσα στους ανθρώπους, το αίνιγμα του έρωτα, τα μοιραία παιχνίδια της τύχης, τις αντιφατικότητες του ίδιου του εαυτού της, η Καρέλλη τελικά κι ευλαβικά θα ταχθεί με το μέρος της ζωής, όσο κι αν η φωτεινότητά της εμπεριέχει και σκοτάδι. Οι στίχοι της (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1559.msg129480#msg129480) το δηλώνουν περίτρανα:

Τόσο είναι το πάθος μου της ζωής
που θα μπορούσα να πεθάνω.
Τόσο ζω που καταλαβαίνω
πόσο πεθαίνω.
Τόση είναι η ζωή μου
που με πεθαίνει.
Τόσο μπορώ να ζήσω
που μπορώ ν’ αδιαφορήσω αν ζω.
Τόσο ζητώ να ζήσω
που δεν αντέχω να ζω.

Πηγή: ομιλία της Αλεξάνδρας Μπακονίκα στον πολιτιστικό σύλλογο «Τέχνη» του Κιλκίς τον Μάη του 2016, δημοσιευμένη στο περιοδικό «Θευθ» της Θεσσαλονίκης (τεύχος 5, Ιούνιος 2017)


Ευχαριστώ πολύ την ποιήτρια Αλεξάνδρα Μπακονίκα (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=11286.0) που μου έδωσε το κείμενό της.
Title: Ζωή Καρέλλη: «Σιωπηλοί περίμεναν...»
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 20:54:41
Ζωή Καρέλλη: «Σιωπηλοί περίμεναν...»

«Σιωπηλοί περίμεναν τις ειδήσεις.»

Η θλίψη είναι πιο δυνατή απ’ τις φωνές.
Δίχως φωνή επίκλησης,
δίχως βοήθειας επίκληση,
η απόφαση της υπομονής κυριεύει,
κύρια η θλίψη καίρια
βαστά, γίνεται θέληση
και βαστά την υπομονή,
γίνεται η θλίψη υπομονή
σταθερή κι ακέρια.

(Περί τα τέλη Αυγούστου 1939)

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Εικόνα
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 20:59:53
Ζωή Καρέλλη, Εικόνα

Ήταν ωραίος, σαν ένας άγιος,
που πέθανε πολύ νέος, δίχως
να δοκιμάσει την πικρία
του ώριμου ανθρώπου
για τον ίδιον εαυτό του.

Ούτε βίαιος ήταν ούτε
φαινόταν σκληρός κι άκαμπτος,
ήταν απλός κι ήσυχος.

«Είμαι ο ιερός θάνατος»,
είπε∙ «ίδιος και διαφορετικός,
ο δυνατός γίνομαι
θεός στην καταδίκη των ανθρώπων.»

Όμως δεν φαινόταν υπερήφανος,
ήταν μελαγχολικός,
σχεδόν ήταν πολύ ωραίος,
ο φοβερός των ανθρώπων θάνατος.

Απόμεινε σιωπηλός,
σκυθρωπός κι ήρεμος.

Ύστερα, έσβησε απ’ τη μνήμη μου.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αρρώστια
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 21:07:54
Ζωή Καρέλλη, Αρρώστια

Όλο τους πεθαμένους σκέφτομαι αυτές τις μέρες.
Πλούσια ’πό θάνατο η μνήμη μου
τους φέρνει εμπρός μου ζωντανούς.
Μιλούνε ορισμένα από τα λόγια τους:
— «Ένα πουκάμισο χρώμα σαν το καΐσι.»
— «Να σε φιλήσω γιατί πέθανα.»
— «Ζητούσα να σας δω και ήρθα.»
Πρόσωπα, λόγια πολλά, που τα κρατώ
σαν ξένα, θέλω δικά μου να τα κάνω
και δεν μπορώ γιατί δεν εννοώ
τον θάνατο, αρνιέμαι να τον καταλάβω.
Όμως ούτε και τη ζωή, έτσι,
μπορώ ν’ αγγίξω, όπως θέλω
να την κρατήσω, που βλέπω τις κινήσεις
των ζωντανών, σα να ’ναι μες στη μνήμη μου
κι αυτές και δεν μπορώ να τις αγγίξω
ζωντανές. Τις χαίρομαι συχνά,
τις αγαπώ, τις βλέπω εκστατικά,
κι έξαφνα γίνονται σαν από πεθαμένους.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χαιρετισμός
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 21:17:11
Ζωή Καρέλλη, Χαιρετισμός

Ατέλειωτο όνειρο, πλήρης σιωπή.
Η άγνωστη οπτασία,
το περίβλεπτο μυστήριο
το φοβερό, αλάνθαστο μυστικό,
ο άρχοντας με τ’ ακέραιο πρόσωπο.
Η ακίνητη ελευθερία,
η αδιαίρετη ολότητα.
Το πνεύμα της νύχτας,
σκοτάδι σαφέστατο.
Η απερίγραπτη στάση,
απαράγραπτη γραμμή,
άμωμη, άμεμπτη ακινησία.
Η οριστική αράγιστη αίγλη,
παθητική κατάσταση σταθερή,
ικανοποίηση γεμάτη τρομάρα,
δυσανάλογη, ανένδοτη, αέναη
προσφορά στερημένη ο θάνατος.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη: «Εις μνήμην» (1)
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 21:43:48
Ζωή Καρέλλη: «Εις μνήμην» (1)

Πυώδης πλευρίτις,
η κατάσταση αποτόμως οξεία,
μια παλιά φυματίωση
η αιτία και το κληρονομικό.
(Είχαν τρεις πεθάνει στο σπίτι του
απ’ την επάρατο νόσο.)
Πίστευε στη ζωή, ζητούσε να ζήσει.
Είχε δυνάμεις κι έλπιζε
ως το αόριστο τέλος. Πέθανε
στο σανατόριο μοναχός, δίχως
κανένας καημός να τον συνοδέψει
για τη δική του ζωή,
που ήταν σε ακμή ωραιότητας.

Μιλήσαμε γι’ αυτόν οι γνωστοί
με φόβον κάποιον, χαιρόμασταν κρυφά
για τη δική μας, αβέβαια εξασφάλιση.

Τον θυμούμαι,
τύψη μέσα στο σώμα μου
ζωής και θανάτου.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη: «Εις μνήμην» (2)
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 21:48:03
Ζωή Καρέλλη: «Εις μνήμην» (2)

Ήρθε τότε η συνοδεία της Σιωπής
να τον σηκώσει.
Γνώριζα ήδη πως περίμενε
απ’ την κλειστή θύρα, έξω.

Ήρθε η ησυχία με τ’ ακατάληπτα βήματα,
ο Άγγελος της απέραντης ανυπαρξίας,
οδηγός και φορέας,
με το πρόσωπο σκεπασμένο.
Ήρθαν οι φανταστικοί Ψίθυροι
και τ’ άγνωστα φώτα...

Κι αυτός αποβάλλοντας την αγωνία,
για να τ’ ακούσει, βέβαια, έμεινε πια,
τόσο ακίνητος.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη: «Της Κ.»
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 22:02:47
Ζωή Καρέλλη: «Της Κ.»

Αυτός ο χρόνος που πέρασε –
πώς, όμως, μπορεί να ξεπεραστεί εκείνο
που ποτέ δεν περνά, δεν αλλάζει; –
είναι ο αιώνιος.

Ένα ογκώδες κενό, ασήκωτο,
αμετάλλαγο κι ακίνητο,
αυτός ο άγριος, ο σκοτεινός μου
καιρός, ο καημός
πώς θ’ αφήσει να περάσει όποιος άλλος χρόνος
έρθει; Όποιος χρόνος κι αν έρχεται
πώς να προχωρήσει, όταν ο αδιέξοδος
τούτος καιρός, διαρκώς μεγαλώνει
κι αυξαίνει με τόσην απουσία,
με κείνη την απουσία,
μ’ όλη τη δική του αμετάκλητη απουσία
πληθαίνει ανένδοτα.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σχήμα
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 22:13:24
Ζωή Καρέλλη, Σχήμα

Τα μεγάλα παπούτσια, χοντρά, κάπως φθαρμένα
με πεταλάκια από σίδερο καρφωμένα,
πράγμα σκληρό, υλικό, πάνω στο σχήμα
που ο θάνατος κρατούσε πια στην άυλη
σημασία του, εξείχαν, καθώς
το σώμα βούλιαζε στο έρημο κρεβάτι.

Φύλλα και τα τελευταία λουλούδια
σκέπαζαν το λιγνό λείψανο, σχεδόν
το πρόσωπο σκοτεινό, τα μάγουλα βαθουλωμένα,
τα φωτεινά μάτια κλεισμένα.

Όμως, όταν ήρθε ο ζωντανός πατέρας,
σε μεγάλη καημό για τον πεθαμένο,
έπιανε, έσερνε τα χέρια του
που ζούσαν, επάνω στα παπούτσια τούτα,
καθώς έλεγε: «Πώς, όλα λοιπόν τέλειωσαν,
θα τελειώσουν, θα φύγει
ο Σταύρος δίχως επιστροφή!»
Του κρατούσε τα εξέχοντα εκείνα πόδια,
σα να μπορούσε να σταματήσει εκεί,
τα εξερχόμενα, άυλα βήματα.

Ύστερα, επειδή βγαίναν από την κάσα,
χάρισε τα υποδήματα της ταφής,
η οικογένεια, στον νεκροθάφτη.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μοιρολόγι
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 23:05:18
Ζωή Καρέλλη, Μοιρολόγι

Σώμα που απόμεινες τόσο φτωχό,
όσο πλούσιο ήσουν κι ωραίο.

Ας κλάψουμε τη νεκρή.

Σώμα, που κατάντησες άσημο,
που δεν έγινες άσχημο, σώμα αγαπητό.

Αδύναμο σώμα, τυραννισμένο, λιγνό,
χαλασμένο σώμα του πόνου
που έγινες σεμνό με τη φτώχεια σου.

Σώμα ελαφρότατο, μόνο φόρεμα έμεινες
κι έγινες ακέρια ψυχή,
σώμα ανύπαρχτο,
απόχτησες την υποταγή με τον θάνατο.

Κλαίμε ήσυχα τη νεκρή.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χέρια
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 23:10:01
Ζωή Καρέλλη, Χέρια

Τα χέρια σταυρωμένα

καθόλου περίλυπα.
Με την ιδιαίτερη του θανάτου αγνότητα.

Τα χέρια της επιθυμίας, της απληστίας,
του φόβου, οδύνης κι απελπισίας
ακίνητα. Κοντυλένια δάχτυλα χλωμά,
συμφιλιωμένα∙
τη μικρή υποβαστάζαν εικόνα,
συντροφιά για το αλύγιστο σώμα,
συγκρατημένο στου θανάτου την περιωπή.

Κι η ασάλευτη των δαχτύλων ησυχία
διατηρούσε τη μεγαλοσύνη εκείνη
που διδάσκει η ζωή
και συμπληρώνει ο θάνατος.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη: «Ιερό σαν ένα πεθαμένο μικρό παιδί»
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 23:17:51
Ζωή Καρέλλη: «Ιερό σαν ένα πεθαμένο μικρό παιδί»

Εμάς που ζήσαμε, μας συγκινεί
σα βλέπουμε, μέσα στη θέση του,
ένα παιδί που πέθανε.
Με φόβο, από σεβασμό στεκόμαστε
συμμαζωμένοι πλάι στο φοβερό μυστήριο.
Τούτ’ η ζωή δεν έζησε και τέλειωσε.
Κι είναι το πρόσωπο
του πεθαμένου παιδιού, πιο ιερό
εις τους νεκρούς ανάμεσα,
που βρίσκουν πια την αθωότητα,
ανέγγιχτο κι αγνό.

Εμείς, λυπούμαστε, στεκόμαστε
με λύπη φοβισμένη πλάι στον θάνατο.
Λυπούμαστε γιατί αυτ’ η ζωή δεν έζησε
να δοκιμάσει της ζωής την εμορφιά
και την κακιά πικρία.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Οι αποσυρόμενοι
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 23:37:10
Ζωή Καρέλλη, Οι αποσυρόμενοι

Οι Αποσυρόμενοι εν ακινησία
μεταφερόμενοι στη σιωπή
σ’ εκείνη την αυτοσυγκέντρωσή τους –
σαν έκπληξη δυνατή, συγκρατημένη
στα όρια ανεξήγητου θαυμασμού,
κάποτε της κατάνυξης, στυλωμένη
ανάμεσα στο εδώ και στο φανταστικό
εκείθεν... –
διάχυτη στην ψυχρή εκστατικήν όψη τους,
μ’ εκείνο το αδιάλλακτο μεγαλείο
της μυστικής τους αδιαφορίας∙
οι Αποσυρόμενοι,
στην τελευταία τους συνοδεία,
μας κρατούν σε απόσταση, παγεροί
κι επιτακτικοί.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Για την κηδεία
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 23:53:05
Ζωή Καρέλλη, Για την κηδεία

Μια συνοδεία χρειάζεται ο πεθαμένος
σαν έρθ’ η ώρα του να φύγει,
ίσως δεν πρέπει να ’ναι μοναχός,
ο άκακος, ανώφελος νεκρός.
Έτσι που κείτεται αποχωρισμένος
μια συνοδεία χρειάζεται,
αυτός, που μας αφήνει,
– ή τον αφήνουμε εμείς οι ζωντανοί;

Μαζεύονται τριγύρω του πολλοί,
που είναι ξαπλωμένος και τον κοιτούν,
δίχως να καταλάβουν – ω πόσο κιόλας
είναι μακρινός, όμως μονάχος
δε γίνεται να μείνει ένας νεκρός.
Θέλουν να τον παρασταθούν εκείνοι,
που φοβούνται τον θάνατο, γι’ αυτό
κρατούν τριγύρω του κεριά με φως
και λεν τις ορισμένες ψαλμωδίες,
που ξέρουν, τις τραγικές,
της φοβερής εκείνης ώρας.
Σάμπως ακούει ο νεκρός...
Οι ζωντανοί μιλούν για τον εαυτό τους.
Πόσο είν’ ακίνητος, σκληρός εκείνος,
ανίκητος είναι μόνον ο θάνατος.

Δάκρυα λυγμοί μαζεύονται τριγύρω
κι αυτός είναι ψυχρός.
Ω απαίσια ψύχρα του θανάτου, αμετάβλητη.
Όμως τη συνοδεία χρειάζεται ο νεκρός.
Είναι διπλή η αγωνία να σκέφτεσαι
πως κείτεται ολομόναχος ο άνθρωπος,
έτσι λογιάζεται ο θάνατος διπλός.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μυροφόρος
Post by: wings on 20 Nov, 2018, 23:58:42
Ζωή Καρέλλη, Μυροφόρος

Ελένη Δ.

Στο πρόσωπό της,
η γνώση του θανάτου, αίσθημα
αθανασίας∙

από ευγενή γυναικεία καρτερία,
από σεμνή ανθρώπινη περηφάνια,
από την προσπάθεια που δεν φαίνεται
κι είναι άνθηση πλούσια,
περίσσια, αόρατη και μαζί φανερή
της ψυχής ακτινοβολία.

Τα μετρημένα γύρω στον τάφο
βήματά της, η φροντίδα
για το επίπεδο, βουβό μνήμα,
ήταν ακέριας αγάπης
που συγκέρανε τη ζωή με τον θάνατο.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Για τους νεκρούς λόγια
Post by: wings on 16 Dec, 2018, 16:40:23
Ζωή Καρέλλη, Για τους νεκρούς λόγια

I

Τι απογίνονται οι αναμνήσεις των νεκρών
που μένουν μέσα μας; Τα πρόσωπά τους
κρατούν μελαγχολίας έκφραση,
σα να ρωτούν, γιατί δεν έζησαν μαζί μας;
Ο θάνατος είν’ απειράριθμος,
είναι οι νεκροί πολλοί και λησμονούμε,
όμως εκεί που δεν το περιμένουμε, θυμούμαστε,
θυμούμαστε πολύ, με πόνο
και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τον θάνατο
που κλείνει τη ζωή.

II

Αγαπημένα πρόσωπα, χαμένα, κανένα
δε θα μείνει απ’ αυτά, ούτε
μες στην καρδιά μας, ίσως.
Γι’ αυτό λυπούνται οι νεκροί.
Ξέρουν μες στην οδυνηρή γαλήνη τους,
στην ησυχία την τρομακτική
που τους ξαπλώνει, ξέρουν την αποσύνθεση
απ’ τη μορφή τους την περαστική,
απ’ την μοναδική, δική τους παρουσία
και πιο πολύ λυπούνται που θα χαλάσει
η εμορφιά τους, στη δική μας τη ζωή.

III

Τους πεθαμένους σκέφτομαι βιαίως,
εκείνους που πέθαναν, δίχως να θέλουν
να τελειώσει η ζωή τους, εκείνους
που να ζήσουν ήθελαν ακόμα
κι όμως έχασαν τη ζωή τους.
Είναι αυτοί, που ζούνε μέσα μας.
Κρατούμε τη ζωή τους, μέσα μας
απήχηση οδυνηρή, βάρος
απάνω στην ψυχή απ’ το σώμα μας
η ζωή τους, που τη φανταζόμαστε καλή
και ξέρουμε πως δεν την έζησαν.
Γίνονται οι κινήσεις που δεν έκαναν
μέρος της ζωής μας και σταματούν.
Τα μάτια μας πασκίζουν
να τους κοιτάζουν, τι θα έκαναν,
θέλουν να τους ιδούν. Έτσι τους αγαπούν.
Πασκίζουν να μη λησμονήσουν τις κινήσεις
που οι πεθαμένοι θα έκαναν,
ώσπου πια λησμονούν.

IV

Θέλουμε να νικήσουμε τον θάνατο
που κουβαλούμε μέσα μας.
Δίχως εξήγηση, τι θ’ απογίνουν
οι νεκροί, που ζούνε μέσα μας;

Ες βόθρον, ρέε δ’ αίμα κελαινεφές∙ αι δ’ εγέροντο
ψυχαί υπέξ ερέβης νεκύων κατατεθνηώτων.
[...]
οι πολλοί περί βόθρον εφοίτων άλλοθεν άλλοι
θεσπεσίῃ ιαχῇ [...]
Οδύσσειας Λ


Ω, πόσο τη ζωή αποζητούν οι πεθαμένοι!
Εκείνοι, που πέθαναν, κοιτάζουν
τους ζωντανούς και τους επιθυμούν.
Είν’ απαγορευμένοι αυτοί στα Ηλύσια.
Είναι οι χωριστοί, οι αποχωρισμένοι πια,μ
οι πεθαμένοι, καθώς έχουν πεθάνει
βλέπουν, μα δεν μπορούν
να πουν τίποτα πια πραγματικά
στους ζωντανούς. Πόσο τους θέλουν,
τους αγαπούν, ζητούν να παν κοντά τους,
μαζί τους να σταθούν, απ’ όλα πιο πολύ,
την αγάπη νοσταλγούν οι πεθαμένοι,
την αγάπη απ’ το σώμα που πλησιάζει,
όμως το ξέρουν, πως δεν μπορούν να πλησιάσουν,
που μένουν δίχως σώμα πια,
κι αυτό το νοσταλγούν και το θυμούνται
τ’ ωραίο σώμα των ανθρώπων της ζωής.
Είν’ η τυράννια τους πικρή,
ξέρουν κι αν τους επιτραπεί
να πλησιάσουν τους αγαπημένους
ωραίους ανθρώπους, που ζουν
κι αν παν να τους αγγίξουν, κοντά τους,
αυτοί δε θα αισθανθούν το άπιαστο άγγιγμά τους
και δε θα βρουν απάντηση οι άφαντοι πεθαμένοι.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Βραχνάς
Post by: wings on 16 Dec, 2018, 16:45:56
Ζωή Καρέλλη, Βραχνάς

Η συνοδεία των θανάτων φτάνει
–έρχεται των δικών μας πάντα–
η σειρά προχωρεί κι έχει τα πρόσωπα
σκεπασμένα με γυάλινους πέπλους,
πότε ειδεχθείς, διαρκώς δισυπόστατους,
πότε με τη σκληρή εκείνη
την έντονη διαφάνεια, που συγκρατεί
τα πάντα ορισμένα.
Προχωρεί η συνοδεία σιωπηλή
φορά, φθορά του εγκοσμίου θανάτου,
όταν όμως πάει ο ψίθυρος
να σηκωθεί λόγος παράλογος,
μυστικός, ανάμεσα στη σειρά
των θανάτων, τότε ο ανήκουστος
λόγος γίνεται φρίκη, φρίκη
δίχως καμία παρηγοριά,
καθώς των θανάτων τα βήματα
έρχονται, έρχονται, καθώς
πεθαίνουν οι εμφανίσεις μας.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μηδενισμός
Post by: wings on 16 Dec, 2018, 16:51:03
Ζωή Καρέλλη, Μηδενισμός

Όταν ξυπνούνε μέσα μας οι πεθαμένοι,
δεν θα κοιμηθούμε τον γλυκόν ύπνο
της ζωής, δώρο της καλής κούρασης.
Όταν τα σφαλιχτά τους μάτια
ανοίξουν μέσα μας το φοβερό τους βλέμμα,
αλίμονο, μας παρακολουθεί
και δεν μπορούμε να ησυχάσουμε
το σώμα της ζωής μας.
Γνώση των περασμένων πικρία,
χάλασμα του ολόκληρου κόσμου
πάλη εντός μας απ’ ό,τι ήταν πριν
και τώρα γίνεται απ’ ό,τι είμαστε.

Μάθημα η κενότητα του βλέμματος,
βάθος εντός μας των προγόνων,
που έπαψαν για τον εαυτό τους.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αδώνειο
Post by: wings on 01 Jan, 2019, 19:26:47
Ζωή Καρέλλη, Αδώνειο

Σώμα ερωτικό, δεν υπάρχεις!
Αυτά τα χέρια δε θα σ’ αγγίξουν πια
για να αισθανθούν την αφύλαχτη επαφή
που λησμονεί την καταστροφή σου.
Μένουν γυμνά, δυστυχισμένα, πιο άπληστα
για την ορμή εκείνη που αγγίζει
τόσο βαθιά το σώμα, ώσπου
συναντά την ψυχή.

Ω ποθητό όραμα της συνάντησης
που πιστεύουν ακόμα και τ’ άπιστα
μάτια της γνώσης, σαν την ζαλίζει
μέθη αβασάνιστη, πόθος ζωηρός
που ξεγελά κι όμως υπάρχει
δύναμη μαζί κι αδυναμία ωραία.

Ωραιότητα απ’ το νεότατο σώμα μου,
μήπως θα σ’ αρνηθώ, τώρα που έφθασε
η τέλεια ανάγκη να με δαμάσει!

Πώς, στον θάνατο ανήκεις τώρα, εσύ,
ο πιο ωραίος ανάμεσα στους θνητούς;
Πολυαγαπημένε, θέλω να σε χαρώ και να χαριστώ
κι όμως σταματώ, ερωτικέ εραστή της αγάπης
που προσφέρω, χαρά που γίνεσαι τιμωρία σκληρή.
Λόγια, περνάτε τα χείλη που δεν τα κούρασαν
τα πυκνά, επιτήδεια φιλήματα,
τα πληγώνετε. Πότε έγινες τόση οδύνη,
ηδονή;
Σώμα ψυχρότατο, η περηφάνια
του θανάτου άκαμπτο σε κρατεί.
Δεν αντέχει ερωτική θέληση,
πέρ’ απ’ τη φθαρτή καλλονή!
Πλούσια η ουσία του υλικού σώματος,
μα φοβούμαι και γυρεύω να βρω
το αυστηρό πνεύμα, αποζητώ αδέξια
θυμούμαι τη μέθη, αυτή μ’ εμποδίζει
της υλικής παρουσίας που βασανίζει,
ζητεί και μαζί παραδίνεται,
επιθυμία της νεότατης ζωής,
θάλλει δίχως περίσκεψη και μέτρο,
κι έτσι γεννιέται στα υλικά σπλάχνα
της γονιμότητας η δύναμη,
το πνεύμα του θανάτου λησμονείται.

Αναπότρεπτη βία, αβάσταχτη,
άρνηση που δεν την περίμενα,
ήττα που πρέπει να τη δεχτώ.
Στέκομαι νικημένη μ’ όλη τη δύναμη
της δικής μου ζωής.
Την πλούσιαν έννοια της ζωής
την αλλάζει ο θάνατος.
Το πνεύμα παιδεύει το σώμα
για να νικήσει τον θάνατο.
Τιμωρία η ανήσυχη απληστία,
εκείθε απ’ το πέρασμα της ζωής δεν προφτάνω,
δε με φτάνει εικόνα, η μνήμη σου.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Νανούρισμα
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:06:51
Ζωή Καρέλλη, Νανούρισμα

Μη φοβάσαι, μη φοβηθείς, σώμα,
αγαπημένο πρόσωπο θα κλείσεις τα μάτια
σε ύπνο βαθύ θα κοιμάσαι,
τον θάνατο μην τον φοβάσαι.

Είν’ η απέραντη αγκάλη του
δυνατή, θα σε περιβάλλει
βαριά, θα σε πάρει
μαζί με τους κόπους

και τα όνειρα. Σώπα,
σώπα, δε χρειάζεται τίποτα
να ’τοιμάσεις,να προσπαθείς,
δε χρειάζεται τίποτα για να πεθάνεις,

για να κοιμηθείς αιώνια.
Δίχως εμπόδια θα βρεθείς
μαζί με τον θάνατο. Σώπα,
μην κλαις και ζητείς

ν’ αποφύγεις, μη φεύγεις
δε χρειάζεται, δεν ωφελεί.
Μη φοβάσαι, δεν είναι πόνος
κίνδυνος κανένας δε σ’ απειλεί.

Είν’ ησυχία ατέλειωτη εκεί,
σε περιμένει απαλλαγή,
μη φοβάσαι ο θάνατος δεν είναι
καταστροφή, μόνο ανάπαυση

περίσσια η ακινησία πλούσια.
Δίχως δοκιμασία θ’ απολείψεις,
δε θα υπάρχεις, θα πας
στην απόλυτη επιστροφή.

Ένας άγγελος είναι αμίλητος,
ακατάλυτος και δυνατός.
Δεν είναι κακός, μην ακούς,
γίνεται αδελφός μας ο άφθαρτος θάνατος,

αγαπητός. Μην κλαις, μη φοβάσαι,
μαζί του θε να ’σαι ήσυχος
διαρκής, σώπα, μη λυπάσαι
που έρχεται. Θα κοιμηθείς.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Είναι καλός ο ευλογημένος ύπνος
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:15:19
Ζωή Καρέλλη, Είναι καλός ο ευλογημένος ύπνος

Είναι καλός ο ευλογημένος ύπνος,
όταν έρχεται με όνειρα που σβήνουν
ολοένα, όσο απομακρυνόμαστε
απ’ τη μουσική της ζωής.
Είναι καλός ο ύπνος της ησυχίας,
όμως δεν πρέπει να μας πουν
πως πεθαίνουμε τον τέλειο θάνατο.
Ας μην καταλάβουμε πως χάνουμε
τον δυνατόν έρωτα της ζωής.

Γι’ αυτό, ας μας ψάλλουν ύμνους.
Ας μας πουν λόγια πολλά
να ζαλιστούμε, να μην αποζητούμε
τη σκληρή ζωή
που με καημό αφήνουμε.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παρουσίες
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:20:11
Ζωή Καρέλλη, Παρουσίες

Θα μείνεις πολύ μοναχός
–ησυχία, εκείνη της εύθραυστης κίνησης
το άγχος της αντίληψης–
για νά ’ρθουν οι παρουσίες.

Ας μη φοβάσαι,
οι πεθαμένοι δεν χάνονται ποτέ,
ακόμα κι οι πιο ταπεινοί λησμονημένοι
υπάρχουν κι έρχονται, καθώς είσαι
πολύ μονάχος, κοντά σου,
περιβαλλόμενοι τη μυστική σιωπή
της απαράγραφτης,
της απαράμιλλης παρουσίας του ανθρώπου.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Επιτάφιο
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:22:59
Ζωή Καρέλλη, Επιτάφιο

Δε θα μετακινούνται οι ψυχές στα Ηλύσια.
Δίχως ταλάντευση, δίχως αμφιβολία,
στον θάνατο ανήκει η ψυχή μας σταθερή,
δίχως την τυραννία που προκαλεί
ταλάντευση η αμφιβολία.
Είν’ ησυχία στον θάνατο εκεί,
όπου ανήκουμε πραγματικά.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ο λόγος των νεκρών
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:26:35
Ζωή Καρέλλη, Ο λόγος των νεκρών

Αφήστε μας, μη μας φωνάζετε,
δεν ξέρουμε, δε μάθαμε τίποτα
αφού έχουμε πεθάνει.
Το τέλος κρατούμε απάνω μας
κι ακολουθούμε την δίχως τέλος πορεία.
Τι μας καλείτε; Η δική σας ελπίδα
δε μας ανταμώνει ποτέ.
Μη μας καλείτε, για να γνωρίσετε
τη νεκρή βεβαιότητα.
Κρατήστε την γενναιότητα
και την αμφιβολία της ζωής.

Σεις, μονάχα, με τα μάτια της ζωής
φαντάζεστε των νεκρών την περίβλεπτη
αιωνιότητα.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χριστιανικό
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:31:26
Ζωή Καρέλλη, Χριστιανικό

Μείναμε να φανταζόμαστε μονάχοι
τον θάνατο. Έφυγες απ’ την καρδιά μας,
που βαρέθηκε να μετράει την οδύνη,
βαρύς ο πόνος μάς φάνηκε,
είμαστε δίχως παρηγοριά,
παλεύουμε με τον άχαρο χάρο.
Δεν βλέπουμε την παρουσία Σου,
φοβούμαστε το στεγνό πρόσωπό μας
με τα μάτια ανοιχτά.

Αδιάκοπο πανηγύρι της ζωής,
εορτή πανέμορφη και μεις ξένοι,
οι λυπημένοι, πεθαίνουμε, πριν να ζήσουμε.

Με τη ζωή στα χέρια περιμένουμε
τον θάνατο δίχως να ξέρουμε, περιμένουμε
να μας πεις πως υπάρχουμε,
για να μάθουμε πώς να πεθάνουμε.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Καλοκαίρι του 1940
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 19:51:34
Ζωή Καρέλλη, Καλοκαίρι του 1940

I

Φίδια του Λαοκόοντα γινήκαν
τα ιδανικά μας και μας τα στέλνουν
οι δυνάμεις μας, για να μας πνίξουν.
Μαζί με τα παιδιά μας,
μας περιζώνουν τα ιδανικά
που τα περιγελάσαμε,
θελήσαμε να ξεγελάσουμε τον εαυτό μας
και δεν τα σεβαστήκαμε.

Έρχονται τώρα εκδικητικά,
μας σφίγγουν σε δυνάμεις
που δεν τις λογαριάσαμε,
μας καταπνίγουν με ορμή
που δεν μετρήσαμε,
όταν βάλαμε στα ιερά
δυνάμεις που νομίσαμε φανταστικές
και τώρα έφτασαν,
για να μας αφανίσουν.

II

Λυπηθείτε, εσείς που θα ’ρθείτε
από μας ύστερα.
Πνιγηρής ομίχλης κάτοικοι της καταιγίδας
πολεμούσαμε τον ίδιον εαυτό μας,
για να ζήσουμε. Δεν χωρίζαμε εχθρούς,
δεν γνωρίζαμε φίλους, δεν βλέπαμε.

Ήλιος μας καίει σκληρός,
σαν τα σύννεφα ξέσκεπους μας αφήνουν,
σα γυρεύουμε δρόσο στα μάτια μας
που ζητούν την αγάπη, ανίκανα
του Θεού παιδιά, λυπημένα,
μας αγκαλιάζει δυστυχία καιρών δύσκολων.
Ώρες εύκολες μας δόθηκαν ύπουλες,
όταν ήρθαν κοντά μας, σταθήκαν
ανίκανες να γιατρέψουν
τα στραβά νεκρά μέλη μας,
να ζωντανέψουν τις ελπίδες μας θνησιγενείς.

III

«Πηγαίναμε. Μου είπε∙ κατέβηκαν τα όρνια,
θα έχουμε πόλεμο.»

Βλέπεις, κατέβηκαν τα όρνια.
Πριν να χυθεί οσμίζονται το αίμα
που θα ποτίσει την αδιάφορη γη
τ’ άγρια δυνατά πουλιά
αισθάνονται την πνοή του θανάτου.

Κατεβαίνουν σιγά,
μετρημένο το πέταγμα, σκοτεινά
τα φτερά τους, βαριά η σκιά τους.
Το κρώξιμό τους βογκά μέσα μας,
μαρτυράει τον αγώνα που περιμένουμε.

Πρόωρη απελπισία μας τυραννεί
κι όμως απ’ ό,τι γνωρίζουμε
πιο πολύ ακόμα μας περιμένει.
Η δύναμη μας θα γίνει πολύ δυνατή,
για να πληρωθεί δική μας η δοκιμή,
θα ζητήσουμε πιο πολύ
απ’ το γενναίο, περίφημο θάρρος.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Η προσφυγή των αδυνάτων
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 20:12:11
Ζωή Καρέλλη, Η προσφυγή των αδυνάτων

Χαίρε Μαρία,
Μητέρα των χριστιανών καλή,
βοήθησέ μας να ζήσουμε,
είναι γλυκιά η δύσκολη ζωή
και φοβούμαστε να πεθάνουμε.
Σταμάτησε τη δύναμη των εχθρών,
κατάστρεψε την ορμή τους.
Συγχώρησε τις αμαρτίες μας,
τις κακές μας σκέψεις,
βοήθησε την αδυναμία μας.
Δε θέλουμε να πεθάνουμε,
δε δυνάμεθα, μας λείπει υποταγή,
τον θάνατο ν’ αντικρίσουμε.

Χαίρε Μαρία.
Βοήθησε τις δυνάμεις μας,
να νικήσουμε τον θάνατο,
να ζήσουμε, για να νικήσουμε.
Η χάρη σου είναι μεγάλη,
τόσο μεγάλη η δύναμή σου,
σταματά και χτυπά καίρια
των εχθρών την επιβουλή.
Δώσε μας αντοχή να σταθούμε,
θα ψάλλουμε τη δόξα σου,
εσένα νικήτρια θ’ ανακράξουμε,
που θα μας χαρίσεις τη ζωή.

Χαίρε Μαρία,
μας παιδεύει άγριος ο φόβος,
πού θα βρούμε την υπομονή;
Μητέρα των χριστιανών καλή,
πώς να γνωρίσουμε την υπομονή σου;
Λιγόστεψε η ψυχή μέσα μας.
Φώτισέ μας να δούμε το πρόσωπό σου,
θέλουμε να ζήσουμε και κυνηγούν
τη ζωή μας με σκληρότητα εχθρική.
Γιατί τόσο παιδεύεται η ζωή μας,
γιατί πάντα μας κυνηγούν οι εχθροί;

Χαίρε Μαρία,
βοήθησέ μας να πεθάνουμε.
Γλίτωσέ μας απ’ του θανάτου τον φόβο.
Δυνάμωσε τη ζωή μας,
να δυνηθούμε τον θάνατο.
Μην αποστρέψεις το βλέμμα σου
απ’ τ’ αδύναμο σώμα μας,
δοκιμάζεται σκληρά,
πριν απ’ τον θάνατο φόβος
μας θανατώνει σκληρά.
Δώσε μας δύναμη να υπομένουμε,
τη θέλησή σου να περιμένουμε.
Να ψάλλουμε το Χαίρε Μαρία.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μεταθανάτιο
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 20:22:08
Ζωή Καρέλλη, Μεταθανάτιο

Αγωνιστήκαμε ώσπου να πεθάνουμε.
Πόσο υποφέραμε, ώσπου να καταλάβουμε
την ώρα μας.
Έπρεπε νά ’ρθουν οι άλλοι πια
κι όμως, εμείς, δεν μπορούσαμε
έτσι ν’ αφήσουμε τη ζωή μας ατέλειωτη,
τόσο τυραννισμένη και γλυκιά,
δυνατή κι όμορφη.
Μας φαίνονταν ότι την αγαπούσαμε
περσότερο από κάθε άλλη φορά
που με δύναμη δυνατή αγάπησαν
με όλη τη δύναμή τους οι άνθρωποι τη ζωή.

Κι όμως έπρεπε να φύγουμε, να χαθούμε
για νά ’ρθουν εκείνοι που θα ζούσαν
απ’ τον δικό μας θάνατο. Ήμασταν
περίλυποι, θέλαμε και μεις,
θέλαμε να χαρούμε μαζί τους.
Γιατί μας λαχαίνει ο θάνατος;
λέγαμε, κλαίγαμε όλοι μαζί με φόβο
κι ο ένας πιο πολύ τον άλλο φοβόταν
πως θα πέθαινε δίχως τον άλλο,
φοβόταν πως θ’ απόμενε ο άλλος
στη ζωή και δεν ήθελε τον θάνατο μοναχός.
Ο αχός αυτής της αγωνίας,
–Θε μου, Εσύ ξέρεις πόσο παιδευτήκαμε
άδικα– θ’ αργήσει τουλάχιστο να διαλυθεί
πάνω στη γη που την αφήσαμε τόσο λυπημένοι,
γιατί πεθαίναμε πρόωρα. Κατά χιλιάδες πεθαίναμε
κι όμως ήμασταν χωρισμένοι. Θα γνωρίσουν
την αδελφοσύνη ίσως, λέγαμε, αυτοί
που έρχονται ύστερα από μας.
Η αγωνία μας βάσταξε
στο μεταίχμιο αυτό που άγγιξε
μυτερό της ψυχής την πιο βαθιάν άκρη.
Γευτήκαμε τον θάνατο ως την ψυχή.
Μας δοκίμασε ο θάνατος. Τον πολεμήσαμε
και δεν ξέρουμε αν νικήσαμε.
Ήρθαν οι άλλοι, ύστερα από μας
που με αγάπη δεν τους γνωρίσαμε.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Το στράτευμα
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 20:31:22
Ζωή Καρέλλη, Το στράτευμα

Αυτή η ψυχή η πολύμορφη
πάει προς την καταστροφή,
τραγουδώντας τα λόγια, που την κινούν,
όλους μας παρασέρνει, πηγαίνουμε
πίσω της, όλοι προς την καταστροφή.
Όλ’ αυτά τα νεανικά σώματα,
που συνθέτουν τη δύναμή της,
παν τραγουδώντας με άπειρα στόματα
τον θάνατο που περιμένει.
Θε μου, αυτό το άγριο τραγούδι
τ’ ακούσαμε ξανά σ’ όλους τους καιρούς
κι ήταν ίδια πάντα ιαχή
η πολεμική ορμή, που σπρώχνει
τους ωραίους, τους δυνατούς, τους αδύναμους
και φτωχούς ανθρώπους σέρνει
στην καταστροφή, στη δύσκολη τούτη στροφή,
στην επιστροφή την αιώνια.

Κι οι εφήμερες ακόμη αιτίες,
που δήθεν προκαλούν προκλητικές,
τους πάντα νέους ανθρώπους,
κι αυτές τραβήχτηκαν δισταχτικές
κι έκπληχτες, αλλόκοτες
φάνηκαν μπροστά στην ορμή,
στη δύναμη τη συμπαγή των ανθρώπων.

Ω αυτή η κλαγγή, η καταστροφή,
πώς ακούγεται κι ούτε θρήνος υπάρχει,
μόνο ορμή αναπόφευχτη
συντριβή των ανθρώπων.

Μήπως πρέπει να πεθαίνουν
να πεθάνουν οι άνθρωποι μαθαίνουν
πώς, ή να ζήσουν;

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Της νεότητος
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 20:41:09
Ζωή Καρέλλη, Της νεότητος

Εις μνήμην

Φάλαγγα του εχθρού
(αυτοκίνητα 12)
πήγε να σταματήσει με τη λεβεντιά του,
τον χτύπησαν.
– Ας χαιρετίσουμε τη δόξα και την ορμή,
που πιστεύει στα θαύματα.
Μεριμνάς, αμφιβολίες σκουλήκια
στου τρώνε τη θέληση σκέψεις.
– Ύστερα οι στρατιώτες τον ανέβασαν
στην κορφή του βουνού,
ξεψύχησε, πιστεύοντας στην ελευθερία.

Το νεότατο, σκέφτομαι,
που η ζωή εγκατέλειψε, σώμα.
Ζητώ ν’ αποστρέψω αλλού το βλέμμα
απ’ του θανάτου το πρόσωπο τούτο,
άδικο, απίστευτο γεγονός.
Γύρω του οι άλλοι,
νέοι σαν κι αυτόν, λυπούνται,
μα τον θάνατο δεν εννοούν.
Είναι πάντα βέβαιοι για τη ζωή,
λησμονούν την καταστροφή
μ’ αδιαφορία γενναίοι κι επίμονοι.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ανακομιδή
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 21:03:42
Ζωή Καρέλλη, Ανακομιδή

Έκαναν δέματα την ανθρώπινη παρουσία,
ό,τ’ είχε απομείνει απ’ τα σώματα,
για να τα στείλουν στην πατρίδα.
Ένα όνομα, μια ημερομηνία
κι είναι ο νέος άνθρωπος, που στέκονταν
όρθιος, στο φως της ζωής, γελούσε
ή έμενε σκεφτικός, όταν λυπούνταν.
Ίσως να ήταν ασήμαντος στη ζωή του,
είχε την ιδέα, μπόρεσε να πεθάνει
για το καθήκον.
Όμως η ζωή
είναι τόσον ωραία, πέρα
απ’ τη σκληρότατη πάλη,
για να ζήσουμε, υπάρχει εμορφιά
της μορφής μας, κόρη, που μοιάζει λουλούδι,
έφηβος, που είναι δέντρο δυνατό.

Διστάζω, που τόσο λυπούμαι
και μοιρολογώ την καταστροφή
των ανθρώπων. Η κλαγγή του θάρρους
πρέπει δυνατή ν’ ακουστεί,
να λησμονηθούν οι εχθροί πίσω μας,
για να περάσουμε τη στροφή.
Αδέλφια, μπορώ να σας πω
με ορμή και φωνή μεγάλη,
η ζωή μάς καλεί να λησμονούμε
τον θάνατο. (Των άλλων ή των δικών μας;)
Ας καταλάβουμε την υποταγή,
λύση καλή, να γνωρίσουμε την καρτερία,
περίσσιο να δοκιμάσουμε θάρρος
στην πορεία μας.

Σκέφτομαι
την ανθρώπινη παρουσία,
που τόσην αγάπη ξυπνά,
πόνο κι αισθήματα, πόθους,
που είναι δύναμη κι εμορφιά,
ύστερα μένει απρόσωπη σκιά.

(Ειδική υπηρεσία είχε ξεθάψει τους νεκρούς,
για να στείλει τα λείψανα στην πατρίδα τους.)


Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Των Εβραίων
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 21:09:38
Ζωή Καρέλλη, Των Εβραίων

Καθώς ανοίγαν οι πόρτες,
πέφταν τα πτώματα πάνω του
(βάρδια στο απαίσιο κτήριο)
κι όμως επέζησε.

Να βρει μια θέση η ψυχή μας
δίχως την ψυχρήν αδιαφορία
για τον αγώνα τόσων προσώπων
του θανάτου.
Πλήρης οδύνης
βαθύς στεναγμός, ο καημός.
Έκλεισε ο ουρανός των φωτεινών
επικλήσεων, τα οράματα
απομένουν πάνω στη γη.
Δεν φεύγει ο πόνος
για τους αιωνίως απόντας.

Τότε, σταματά η ζωή,
γίνεται αλλοπρόσαλλος ο επώδυνος
άνθρωπος απομένει κακός.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Δέηση
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 21:18:54
Ζωή Καρέλλη, Δέηση

«Είναι ευρύς ο δρόμος της ικεσίας.»
Ν. Γ. Πεντζίκης

Όταν γνωρίσω τις πράξεις μου
κι απελπιστώ όλη μου την πικρία,
με ποιες δυνάμεις θα εγκαταλειφθώ
στη θέλησή Σου, όταν χάσω
κάθε παρηγοριά, πώς θα Σ’ αναγνωρίσω;
Τι θα με διδάξει η αδυναμία μου;
Όταν απαρνιέμαι τη χάρη Σου
αυτή ζητώ. Στη βαθύτερη απελπισία μου
Εσένα αποζητώ. Ξεσκίζω τα μάτια μου
και ξαναβρίσκω το βλέμμα μου
γυρεύω και τηρώ, διαλογίζομαι,
εγκαταλείπομαι και ξαναβρίσκομαι.
Βαθύτατος στεναγμός μου κολπούται
κι ορθώνεται και μορφώνεται,
Σε παρακαλώ και Σ’ αποκαλώ.

Δίχως δική σου προσταγή
μας τρομάζει η καταστροφή, που λυμαίνεται
των ανθρώπων Σου το άχαρο πλήθος.
Πού πηγαίνουμε, άστοχο πλήθος, άτυχο,
πλήθος μας ξετρέχει από δυστυχία,
έχει ξεπεραστεί κάθε αμαρτία,
έχουν ξαγοραστεί όλα τα κρίματα,
όλη την ανομία κουβαλούν οι άνθρωποι.
Οι δυνάμεις έχουν ξεπεράσει τη δύναμή τους,
αφανίζουν πιο πολύ απ’ τη ζωή τους
κυνηγούν την ψυχή τους, αλύπητα
οι άνθρωποι έχασαν ανθρώπινη
τη φωνή τους, για να Σε παρακαλέσουν.
Το στόμα χόρτασε στη πηγή απ’ το έγκλημα
της αγάπης το αίτημα χάλασε,
πέρ’ απ’ τον θάνατο απομένει η ψυχή,
δίχως μετάνοια και διαφορά.
Σηκώνω να Σ’ επικαλεστώ τη φωνή
μέσα στ’ άναρχο πλήθος.
Μένω δίχως προσμονή, πέφτω
ανασηκώνομαι, βαδίζω, πηγαίνω,
λησμόνησα τον δρόμο που ακολουθώ
και προχωρώ, γυρεύω ν’ ακούσω
και σταματώ.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ύστερα
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 21:27:16
Ζωή Καρέλλη, Ύστερα

Αφού φάγαμε τα δάκρυά μας,
χορτάσαμε τους πολλούς πόνους,
δοκιμάσαμε κάθε μόχθο για παρηγοριά,
διακόψαμε την απελπισία,
τη διώξαμε από κοντά μας,
εγερθήκαμε όρθιοι.
Καταλάβαμε τη δύναμή μας, την αντοχή.
Κοντά μας δεν είχαμε τίποτα,
ούτε, δε θέλαμε τίποτα, ύστερα
από τόσες λαχτάρες κι επιθυμίες,
που σκοτώσαμε ύπουλα.
Είχαμε παρακαλέσει τους θεούς,
είχαμε παρακαλέσει πολύ τον Θεό
με ύποπτη αδυναμία.

Κι όμως μοναχοί μας βρισκόμασταν
πάλι, έρημοι πάντα και λυπημένοι,
φοβισμένοι ήμασταν ως την ώρα
που καταλάβαμε πως δεν χρειαζόταν
παρά η αντοχή, η σκληρότητα,
για να ζήσουμε. Αρχίσαμε
να φωνάζουμε τότε απαίσια
δίχως δισταγμό και τρομάρα,
με ορμή, για να εκφραστούμε,
όπως έπρεπε σε τούτη την τραχιάν ώρα,
λόγια δεν είχαμε να πούμε
μόνο φωνές, ηχηρές, οξύτατες,
άγριες φωνές, σίγουρες χρειάζονταν,
για να πούμε τη δύναμη,
που μας κρατούσε ακόμα στη ζωή,
που τη θέλαμε, πέρ’ από κάθε καταστροφή,
πέρ’ απ’ τη συντριβή θέλουμε
να δοκιμάσουμε τη ζωή που μας έλαχε.

Γι’ αυτό, σταθήκαμε μοναχοί,
όρθιοι κι αρχίσαμε να χτυπιόμαστε
με καινούρια σκληρότητα,
ύστερα για να ζήσουμε.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Γενναιότητα
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 21:31:41
Ζωή Καρέλλη, Γενναιότητα

Η περηφάνια μου ξεπερνά
την εφήμερη ζωή μου και με φέρνει
πέρ’ απ’ τον θάνατο, σε παντοτινά
οράματα από περασμένα και μέλλοντα.
Η αδυναμία μου γίνεται δύναμη.
Ακατάβλητη επιθυμία μου, μ’ οδηγείς
και με περηφανεύεις, πέρ’ απ’ τον θάνατο
θέλω την ανάγκη του Θεού την αγάπη.
Η ζωή μου είν’ αγάπη του αιώνιου.
Ορμή, τιμωρία και δόξα μου,
δοκιμασία και δοκιμή πηγαίνω
ως εκεί που τελειώνω κι αρχίζω.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη, Νεότεροι
Post by: wings on 13 Mar, 2019, 21:37:24
Ζωή Καρέλλη, Νεότεροι

Δεν θα πιστέψουμε πως είμαστε
οι ευτυχισμένοι ανθρώποι. Ποτέ
δε μάθαμε καλύτερα τη γέψη
της επιθυμίας μες στο στόμα μας.
Το σώμα μας αρνιέται να μας αποδώσει
στην ευφορία της ζωής.

Είμαστε μεις οι λυπημένοι, όμως
που δε λυπούνται, οι στερημένοι,
που δε θυμούνται τη στέρησή τους πια,
εμείς οι αφανισμένοι που αποχτούμε
δύναμη απ’ τη σκληρή μας τύχη.
Τα όνειρά μας πίσω τ’ αφήσαμε.
Τα μάτια μας δε θέλουμε να τα σφαλίσουμε,
μας μέλλεται να προχωρήσουμε πολύ μακριά
με τα λιγνά ποδάρια μας, τα άσχημα,
να ξεπεράσουμε οδεύουμε τον εαυτό μας.

Πίσω αφήνουμε τον πόνο μας,
εμείς οι πιο γυμνοί, οι πιο απελπισμένοι,
τιμωρημένοι, δίχως να πιστεύουμε
στην τιμωρία μας, πηγαίνουμε
να συναντήσουμε, να ορίσουμε ξανά
τη γνώση της νεότητας και του θανάτου.

Από τη συλλογή Η εποχή του θανάτου (1948)
Title: Ζωή Καρέλλη
Post by: spiros on 14 Mar, 2019, 13:24:07
Ακόμη ένα εκ βαθέων ποίημα της Καρέλλη. Πραγματικά μεγάλο δώρο να έχουμε την ευκαιρία να διαβάζουμε επιλεγμένα ποιήματα εδώ.
Title: Ζωή Καρέλλη
Post by: wings on 14 Mar, 2019, 13:27:06
Σπύρο, το μεγαλύτερο μέρος του έργου της περιλαμβάνει γραπτά αυτού του επιπέδου. Και έχουμε να διαβάσουμε πολλά ακόμη εδώ γιατί ακόμη είμαστε στις πρώτες συλλογές της.
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (1)
Post by: wings on 28 Jun, 2019, 18:47:10
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

1ο

Αγαπώ τις μέρες
σώματα χαραυγής,
μαλλιά ολόχρυσα
μεσημεριάτικου ήλιου,
οι ουρανοί γελούν στα μάτια τους,
έχουν φωτεινά πρόσωπα,
αγκαλιές φως, αχτίδες.

Εσπέρα με τα ιώδη βλέφαρα,
με τα σιωπηλά ήσυχα βήματα.
Τα μαλλιά της είναι σκιερά,
μελιχρό το σιντέφινο πρόσωπο,
το φόρεμά της σβήνει βαθμηδόν
των χρωμάτων τούς ήχους.
Η νύχτα έρχεται, βαστά
μιαν ατέλειωτη μυστική μελωδία,
γεμάτη άστρα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (2)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 13:28:38
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

2ο

Ώρες καλές και πρόθυμες,
ελαφρά πρόσωπα χαριτωμένα,
ευχάριστα, ανεπαίσθητα
σας φέρνει πνοή του χρόνου σάς παίρνει,
φαντασίες ατυράννιστες,
που δεν έχουν καημούς,
μόνο χαμόγελα έχουν επιείκειας
τα πρόσωπά σας που ανήκουν
στο φως, της ήμερης
του καλοκαιριού ημέρας.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (3)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 13:30:17
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

3ο

Απ’ τ’ ανοιχτό παράθυρο,
φως, μπήκε η ώρα η πρωινή,
το καλοκαίρι, λαμποκοπούσε από νιάτα.
Γέλασε χαρούμενα σχεδόν
τραγούδησε τα βήματά της
ελαφριά πάτησε, προχώρησε
ήσυχα, κρατώντας αχτίδες
τ’ άνθινα δάχτυλα, για να μαζέψει
αυτή, σε φούχτες ύστερα τον χρόνο,
που θα γινόταν δικός της, πολύτιμος.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (4)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 13:31:28
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

4ο

Ώρες ποικίλες, φανταχτερές
αλλαγές φανταστικές, φωνές διαφορετικές,
πάνω στο ίδιο μου το πρόσωπο
πνοές δυνατές κι ύστερα ήσυχες.
Αισθάνομαι, δέχομαι, καθώς
έρχεστε, παρέρχεστε, ώρες
γύρω μου περιέρχεστε, στέκεστε,
αγαπημένες, επιπόλαιες κι ασύγκριτες,
μονότονες και μοναδικές, περαστικές
κι ανεξάλειπτες πάνω στο σώμα μου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (5)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 13:36:33
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

5ο

Σαν ωραίες γυναίκες οι μέρες
του καλοκαιριού, με φωτεινά μέλη,
εκτείνονται μπρος στα μάτια μας,
με καλή νωχέλεια, ευχάριστη,
ευχαριστημένοι κι εμείς, κοιτάζουμε
τα λαμπρά χέρια απ’ το σώμα τους,
που απλώνονται απάνω μας,
για να μας περιβάλλουν.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (6)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 13:42:27
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

6ο

Είναι πολύ νέα κορίτσια
–κάποτε οι ώρες, στις μέρες του καλοκαιριού–
που φλοισβίζουν και σιγοτραγουδούν,
γελούν και μιλούν σιγά
και πιο δυνατά, πλούσιες
από ήχους διαφορετικούς, οι ώρες
το καλοκαίρι γεμάτες φως κυλούν,
τρέχουν, όπως οι πολύ νέοι
φαντάζονται πως πρέπει να βιαστούν
και να περάσουν.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (7)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 14:08:24
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

7ο

Σαν ωραίες γυναίκες γυμνές,
τούτες οι μέρες οι καλοκαιρινές
υπάρχουν με τη στιλπνότητα
των λαμπρών σωμάτων,
με την έκθαμβη προσφορά των,
με την έντονη περηφάνια,
μ’ εκείνη τη σταθερότητα,
που έχουν οι γυναίκες,
όταν είν’ ωραίες,
πολύ βέβαιες για την εμορφιά των∙
τόσο που μένουν έξαφνα
σκεφτικές, όμως ατάραχες,
γεμάτες προσμονή στέκονται
μ’ υπομονή γνωρίζουν,
γνωρίζουν να περιμένουν,
περιέχοντας τέλεια την ηδονή
του εαυτού των.
Έτσι,
οι έντονες του καλοκαιριού μέρες
φαίνονται ακέριες,
καθώς
τις περιβάλλουν νύχτες εξαίσιες
με πολύν έρωτα, μυστικόν.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (8)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 14:13:19
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

8ο

Της μέρας, που αρχίζει, το πρόσωπο
είναι μαργαριτάρι άσπρο και χρυσό.

Αλίμονο! Οι γυναίκες ποτέ
δεν μπορούν να ’ναι αγνότατες,
χρειάζεται πολύ να υποφέρουν.

Γι’ αυτό θα προχωρήσ’ η μέρα
ήρεμα, ήμερα, με βήματα
στην αρχή σιγαλά, ίσως δισταχτικά.
Δεν ξέρει πως ο χρόνος περιμένει
να την πάρει, πρώτα σαν ήλιος
την περιμένει, αφέντης δυνατός.

Και σαν ανάψει το λιοπύρι,
τότε θα φορτωθεί το πλήθος
της ζωής και θα πονέσει.

Δόξα του δειλινού χρυσοστεφάνωτη,
εσύ την βασιλεύεις. Εσπέρα
σεμνή, εσύ της δίνεις
τ’ όνομά της τελευταίο, σαν αποσύρεται
το φως και φεύγει, χάνεται η μέρα,
αφήνοντας στης νύχτας την πυκνότητα
τις αναμνήσεις, ουσία των ονείρων.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (9)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 14:19:18
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

9ο

Οι στιγμές πεθαίνουν απάνω μου,
σαν τα φύλλα απ’ το πιο έμορφο
λουλούδι αποσπώνται,
κάπως αιωρούνται ελαφρά κι ύστερα
χαμηλά πέφτουν, απογυμνώνουν
το σώμα του άνθους
μένει δίχως τη λαμπρή εμορφιά.

Δροσοσταλίδες ιριδωτές στεγνώνουν
κάποιες στιγμές κι εξαφανίζονται
οι λαμπρές αναμνήσεις.

Ήχος ανέμου, μουσική από φως,
οι στιγμές με πλησιάζουν
κι ύστερα σβήνουν, όπως
ο ζέφυρος λεπτός παύει
απ’ την έξαφνη ακινησία νικημένος.

Θρόμβοι από αίμα περνούν
μέσα στο σώμα οι στιγμές πνιχτές,
πτυχές του σώματός μου γίνονται
και λιώνουν διαλύονται απάνω μου
περαστικές αισθήσεις.

Στιγμές φευγαλέες, λόγια της ζωής
απολείπουν του βίου ψίθυροι,
η συνοδεία εξαφανίζεται
στο περίβλημα της σιωπής.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (10)
Post by: wings on 16 Jul, 2019, 14:22:47
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αισθήσεις]

10ο

Όπως η ευαίσθητη ώρα
της εσπέρας, βαθέος κυανού,
ιώδης, ίσως κάπως πένθιμη
που κλείνει της ημέρας τις ώρες.
Ώρα ρεμβώδης, ήσυχη
με φευγαλέα βήματα
ελαφρού άλγους, όπως
η καρτερική γυναίκα, σιωπηλή,
φυλάγει αιτίες,
για νά ’ρθ’ η πολυσύνθετη νύχτα,
μυστική, να φανούν τ’ άστρα, τόσα
όσα και τα όνειρα,
δίχως την πραγματικότητα των ανθρώπων.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (11)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 16:59:33
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

11ο

Πότε ήταν που γελούσαμε,
έχοντας αγκαλιά τις έμορφες
μέρες που έφυγαν;
Δε μας έβλεπαν
που θέλαμε να μιλήσουμε κιόλας
πως ήμασταν φοβισμένοι,
αισθανόμασταν δισταχτικοί.
Γρήγορα, γρήγορα βήματα σηκώνονται,
ακούμε, φέρνονται φεύγουν
κι εμείς ζητούμε να μείνουμε.
Κάποτε, άλλες είδαν
τα λυπημένα μας πρόσωπα
κι έφυγαν κι αυτές από πλάι μας,
διαρκώς τις ακούμε,
σαν τη ροή του νερού.
Φανταστήκαμε πως εμείς τρέχουμε
μαζί τους, όταν μένουμε,
ώσπου θα τις χάσουμε όλες
τις μετρημένες μέρες μας
κι απομένοντας δίχως συντροφιά,
θα σβήσουμε.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (12)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:01:10
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

12ο

Οι μέρες του χρόνου υποταχτικές,
οι ώρες αδελφές τους μικρές,
συμπονετικές, κάποτε φοβισμένες,
ζητούν όμως, αυτές, να μας παρασύρουν
προς το χαίνον τέλος.
Αδιόρατα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (13)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:04:42
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

13ο

Λουλούδι ολόκληρο η έννοια
του καιρού η έμορφη μέρα.

Η συνοδειά μπήκε απ’ τις ώρες,
σαν λουλούδια, απ’ την όψη
του παραθυριού του κήπου,
τριαντάφυλλα, με φύλλα πολλά,
στιγμές, με χίλια χρώματα
πορφυρά κι απαράλλαχτα, καθώς
άλλα χρωματίζονται απαλά,
τ’ απαλά περίφημα χρώματα,
κι απολείποντας σβήνουν.

Ώρες της ζωής,
συλλογίζομαι καθώς της δικής μου
ζωής οι ώρες περνούν,
περιμένω.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (14)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:05:51
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

14ο

Μην απορρίχνετε σαν άνθη ασήμαντα
τις περίφημες ώρες της ζωής.
Κρατήστε πολύτιμη τη στιγμή
μπροστά σας να μεγαλώσει,
να πληθαίνει σαν όνειρο μες στην ψυχή.
Είναι του χρόνου απουσία
να μη ζει ο άνθρωπος
την πάσαν ευτυχίαν της ύπαρξης.

Ο χρόνος, σχήμα τραγικό,
όμως οι ώρες κι οι μέρες
τον γλυκαίνουν.
Καθίστε
αναπασχόλητοι, αμέριμνοι,
-κάποτε- να τις δείτε,
πώς προσέρχονται ήσυχες,
οι μέρες, οι ώρες,
με δώρα στα χέρια,
φως, όψες ποικίλες χαίρονται
και χαρίζονται.
Καθίστε ήσυχοι, δίχως
τυράννια, -αν είναι δυνατόν-
δίχως τίποτα να ζητάτε -κάποτε-
τότε θ’ ακούσετε το εξαίσιο
τραγούδι της ζωής, που κυλά
εφήμερη, διάφανη – τότε.
Μη φοβηθείτε, μην τη θολώσετε
με κίνηση καμιά. Κρατάει το θάμβος
της ψυχής η ακινησία.
Η κίνηση καθάρια διαλύεται
και μένει δίχως βάρος,
όπως η ψυχή μας -τότε-
ας την ακούσουμε,
στον χρόνο, πώς συν βαίνει.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (15)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:16:03
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

15ο

Αγαπώ τις ώρες,
με κινήσεις προβαίνουν
ρυθμικά, ρυθμικές
οι ώρες της ζωής ταχτικές
κυλούν, όμως άνισες,
εύμολπες, εύσχημες κι έμορφες,
άλλες μεγαλύτερες πάλι,
μ’ έκφραση χαράς
και στο πρόσωπο έκπληξης.
Άλλες κροταλίζουν γέλια
και βήματα βιαστικά,
ψιθυρίζουν λόγια σχεδόν μυστικά.
Μα οι πιο βαριές,
ώρες πέρ’ απ’ την μελαγχολία,
που μπορεί ασήμαντη να φανεί,
επιφάνεια στυγνή της περίσκεψης,
είν’ εκείνες, που φαίνονται κενές,
οι ώρες, όπου σ’ αυτές μέσα χανόμαστε,
βυθιζόμαστε σα σε νερό, πυκνό,
έχοντας να γνωρίσουμε
τα πράγματα του ατέλειωτου χρόνου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (16)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:20:13
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

16ο

Μια βιάζεστε, πρόσωπα ήμερα.
Γελάτε χαριτωμένα,
παιγνιδίζουν τα βλέμματα
απ’ τα μάτια σας φωτεινά,
μη γελάτε ειρωνικά,
πρόσωπα αγαπημένα,
απ’ τις καλόβολες ώρες.
Σα να μην ξέρω πως
θα περάσετε. Σα να πιστεύω
πως θα σας κρατήσω.
Έμορφες ώρες,
που έχετε φως στις κινήσεις σας.
Μιλάτε γλυκόηχα
σαν καινούριες φωνές,
ώρες λαμπρές, φωτεινές,
τούτης της υπομονετικής μέρας
αδελφές, μείνετε, να σας γνωρίσω
καλές, να σας μιλήσω,
να σας γεμίσω με λόγια,
να σας ξεγελάσω με δικά μου λόγια,
να σας κρατήσω δικές μου,
φυλακισμένες στη διάφανη
της μνήμης φυλάκιση.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (17)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:26:36
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

17ο

Αγάπησα την ημέρα,
καθώς μου παρουσιάστηκε ίδια,
κάπως ήσυχη, απλή,
- εγώ συνήθως κάνω
το πρόσωπό της οδυνηρό,
τυραννισμένο, καθώς προσπαθώ
να την κοιτάξω παράλογα,
να τη φοβηθώ, τη στολίζω
με κινήσεις παράλογες, ζητώ
να της πάρω λόγια
κι εκείνη συχνά μαζεύεται
μ’ υπομονή με κοιτάζουν τα μάτια της
καρτερικά, τι θέλουμε απ’ τη ζωή
τόσο πολύ;

Αφού βλέπουμε
το φως, να ’μαστε ευχαριστημένοι,
δε φτάνει τούτο κι εμείς
φτάνουμε να μην καταλαβαίνουμε
πως ξανοίγει, όταν φαίνεται
η μέρα ήσυχη και καλή,
καλεί να την ακολουθήσουμε.
Βέβαια μονότονη προχωρεί
με βήματα μετρημένα.

Να τελειώσουμε τις καθημερινές δουλειές,
περνάει η ώρα βιαστική,
ύστερα να καθίσουμε,
να συλλογιστούμε μουσική
ή παραμύθια. Έτσι, δεν μπορεί
κανένας να μας πειράξει,
κανέναν να πειράξουμε.
Βλέπουμε τον κήπο, τα δέντρα,
τον δρόμο, τους ανθρώπους,
όλα παίρνουν στον χρόνο μια θέση...

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (18)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:29:49
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

18ο

Συνήθως βαριέμαι σπίτια με χαρτιά
στο τραπέζι πλάι στο παράθυρο.
Με καίει η δική μου πνοή,
τη φυσώ και πέφτουν ανάκατα.

Πικρίες, εγκαρτέρηση, αγάπη,
για τούτα τ’ ανώμαλα
που είμαστε ζώα... Όχι δα!
Προτιμώ να πιάσω τη μέρα
απ’ τα μαλλιά, να της τινάξω
το κεφάλι, για να βγάλει
τις άναρθρες που χρειάζομαι κραυγές.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (19)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:34:31
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

19ο

Ελένη Δ.

Αγαπώ την εβδομάδα
καθώς έρχεται, σ’ αυτή
καλόβολα ταιριάζεται η φροντίδα.
Έχει γλυκό ήμερο πρόσωπο
όπως η αδελφή μου,
όταν συλλογίζεται
τούτη και κείνη την εργασία
μες στο καθαρό σπιτικό της
τάξη κι ευπρέπεια,
δίχως ανάγκη και βία.
Τότε γελάει χαριτωμένα,
μιλάει πρόσχαρα, ξεχνάει
τον κόπο, τη δυσκολία,
λέει: «είν’ ωραίος ο καιρός
σήμερα, χαίρομαι...»

Κι έρχονται τότε οι μέρες
ήσυχες, υπομονετικές σαν
την αδελφή μου καλές,
περνούν, δίχως να θέλουν
να χαλάσουν την έγνοια της καλοσύνης,
γίνονται βολικές, σχεδόν
ολότελα χαρούμενες,
οι μέρες της ζωής έρχονται
ανάλαφρα, δίνοντας ήσυχες χαρές,
έχοντας χάρες διακριτικές,
όπως η αδελφή μου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (20)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:39:41
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

20ό

Μέρες αργές κι ελεύθερες,
σαν ωραίες γυναίκες απλές,
λιγομίλητες, γλυκομίλητες, δισταχτικές
όμως και βέβαιες μαζί.
Διαλεχτές, διαλεγμένες από πολλές
άλλες μαζί, συντρόφισσες καλές
κι αγαπητές, ήσυχες κι υπερήφανες
μορφές, που περνούν απείραχτες,
μέρες αρχόντισσες της ζωής, δυνατές,
μυστικές φίλες και πολύτιμες.

Ώρες μεγάλες φωτεινές.
Ώσπου να πεθάνουμε.

Μέρες αργές κι ελεύθερες,
φίλες υπομονετικές, πρόθυμες
και πρόσχαρες, καταδεχτικές.
Δεν είναι βιαστικές να φύγουν
ούτε να μας παρασύρουν
ούτε να σύρουν τα βήματά μας
όπου δε θέλουμε να φτάσουμε.
Συντρόφισσες καλές, δύσκολες
όσο πρέπει, για να χαρούμε
τις χαρές που μας ετοιμάζουν.
Έτσι λεν κι εμείς περιμένουμε
κάποτε σίγουροι κι ευχαριστημένοι.

Ύστερα πεθαίνουμε.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (21)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:45:19
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

21ο

Η καλύτερη επαύριον...
Ας μεριμνήσει περί εαυτής.

Καταντώ να μη ζω
απ’ το πλήθος της έγνοιας
επέρχεται η ματαιότητα.

Κρατήστε τα πολύτιμα της ζωής
περπατήματα, κύκλοι κλειστοί,
ένας πάνω στον άλλο κλειστοί.
Οι περιοχές αποκλείονται.

Θέλω να ησυχάσω στο σήμερα,
ποιος με σπρώχνει
τόσο διαρκώς;... Θέλω να κρατηθώ,
να καταλάβω πως ήταν χτες.
Γιατί έφυγε ο χρόνος.
Καταφεύγω στ’ άκρα, κοιτάζω,
κοιτάζω, οι βλέψεις μου είναι
ο χρόνος ολόκληρος κόσμος,

... όταν πουθενά δεν βρίσκομαι.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (22)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:49:27
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

22ο

Σκέφτομαι τους χρόνους,
χρόνια πάλι κι ύστερα,
η κούραση ξαναρχίζει.
Οι έγνοιες μαζεύονται,
με κλείνουν, να μην μπορώ πια
τίποτα να περιμένω.
Αυτές μου μαθαίνουν να μένω
δίχως διέξοδο.
Χρόνια
της ζωής μου, λυπούμαι,
καθώς μαζεμένα σας βλέπω,
μικρά κι εφήμερα,
κάποτε στολισμένα
με εικόνες οδύνης.
Στο τέλος βαριέμαι,
λυπούμαι κάπως αδιάφορα κιόλας,
που σκέφτομαι στη σειρά
της ζωής μου επίπονα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (23)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:53:30
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

23ο

Τούτων των ημερών

Ακούω την κραυγή
απ’ τις μέρες, που βιάζονται,
αυτόν τον καιρό της ζωής μου
κι ακούω παράπονο και κλάμα,
γιατί ο καιρός τούτος
πολύ βιάζει τις μέρες,
όταν θέλουν ακόμα
να μείνουν ήσυχες κι αγνές
κι εκείνος τις μεταχειρίζεται
βίαια, για να φύγουν,
απότομος είναι, εκείνες
για να φύγουν απότομα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Ημέρες και ώρες (24)
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 17:54:57
Ζωή Καρέλλη, Ημέρες και ώρες

[Ενότητα Αίσθημα]

24ο

Με περικύκλωσαν οι μέρες διαφορετικών καιρών,
δίχως αρχή και τέλος,
δεν ξέρω, πού να βγω.
Έτσι αγωνίζομαι με βλέμμα ανήσυχο
τα πρόσωπά τους να γνωρίσω,
πού ανήκουν.
Αυτά γελούν
αμφίβολα και βιάζονται γύρω μου,
δίχως να σταματήσουν κάπως
ξανάρχονται κι έξαφνα
σταματούν μπροστά μου παράλογα
και τόσο μεγαλώνουν,
που γίνονται αλλόκοτα, αγνώριστα,
μου κλείνουν την προοπτική του χρόνου
με την ασυμμετρία που αποχτούν.

Έτσι περνούν οι μέρες μου.
Κάποτε ακούω που τις φωνάζει
ο χρόνος,
σχεδόν βάρβαρα, ν’ αποτραβηχτούν
από πάνω μου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Δε μ' αφήνει
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 18:52:34
Ζωή Καρέλλη, Δε μ’ αφήνει

[Ενότητα Αίσθημα]

Εμποδίζει
εκείνο το παρελθόν είν’ ένα φράγμα
μες στο παρόν, όπου γλιστρώ.
Είν’ ένας χωρισμός τούτο το παρελθόν,
όπου αυτού μένω, περιμένοντας
κάποια λύση για κείνο που υπήρξε,
κάποια διόρθωση σε κείνα,
–εκεί στο παρελθόν πρέπει να γίνει,
το παρελθόν πρέπει ν’ αλλάξει,
να κλείσει η πληγή του πόνου εκεί–
που απομακρύνθηκαν, όμως
πάρα πολύ μέσα μου βρίσκονται.

Επιθυμώ να ξαναρθούν κείνες οι μέρες,
σε τούτες δω που μένω
– αν είναι δυνατόν... σ’ αυτό το περιβάλλον.

Το αντίθετο συμβαίνει. Το παρόν
γυρίζει πίσω, γνωρίζει
εκείνο που πέρασε, τη στιγμή,
και μ’ εμποδίζει οδυνηρά.
Κοιτάζω την ειδυλλιακήν ημέρα,
περίπου τη χαρά, τα έμορφα δέντρα,
της φύσης την εμορφιά
και θυμούμαι.

*

Σκόνη τα περασμένα αισθήματα,
κάποτε ιριδωτή, φαντασμάτων αισθήσεις
παλιές, άχνη πάνω στα πράγματα, σηκώνεται
για να μη φαίνεται η περιγραφή τους,
τ’ ορισμένο σχήμα τους.

Άσχημη σκόνη, εμποδίζει
ατμόσφαιρα συμπάθειας σκυθρωπής
για παρελθόντα, πορίζει νωθρότητα.

Αποτινάξτε τούτη τη μελαγχολία
του καιρού που πέρασε,
δεν επιστρέφει ο χρόνος.
Η ανεπαίσθητη τούτη ομίχλη,
ακάθαρτη κάπως, εμποδίζει,
ανάμεσα στις κινήσεις του χρόνου μας,
που τις θέλουμε πολύ νεανικές.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αλληγορία
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 18:58:44
Ζωή Καρέλλη, Αλληγορία

[Ενότητα Αίσθημα]

Το περίεργο πρόσωπο,
κάτω απ’ το μαγνάδι της φαντασίας...
(Τούτο το τίποτα γίνεται
πάρα πολύ, όλο και πιο πολύ.)
Έχω μιαν επιθυμία με αλλόκοτα βλέμματα,
μ’ ακολουθεί, ω αυτές οι γυναίκες,
πόσο είναι επίμονες,
δήθεν μυστηριώδεις, ενοχλητικές.

Όλα σήμερα είναι καθαρά,
πούθε προσέρχονται, γνωρίζεις
την αρχή και το τέλος τους σχεδόν
πάντα όμως αυτή η σκιά
πάνω στην ψυχή.
Δεν είναι τούτο,
δεν θέλω μελαγχολία ούτε αμφίβολη
νεότητα δεν κρατώ καμιά νοσταλγία
(δε θέλω δηλαδή να κρατήσω)
για ό,τι έγινε, για ό,τι δεν έγινε,
δεν υπήρξε.
Απότομα
μπορώ να σηκωθώ, πηγαίνω
στο παραθύρι του έξω κόσμου.
Το φως που λησμονεί,
το πουλί που θα λησμονήσει,
η ομορφιά της ζωής, που λησμόνησε.

Κανένας δεν μένει ίδιος
κι όμως ούτε αλλάζει.
Θυμούμαι μ’ έναν τρόπο παράδοξο,
ανάποδα, περιμένοντας
μέσα στο παρελθόν την αλλαγή.

Η καθαρή φαντασία φυλάγει
το πιο μυστικό πρόσωπο.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σκιές
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 19:04:58
Ζωή Καρέλλη, Σκιές

[Ενότητα Αίσθημα]

Καθώς στέκεται η ανάμνηση,
τούτ’ η επόμενη απόχρωση, χροιά,
γριά με νέο πρόσωπο,
κρατώντας στο χέρι τη νεότατη
προσφορά της άνοιξης

–δεν ξέρω, δε θυμούμαι,
κατάντησα να μη θυμούμαι, πως πιστεύω,
πώς είναι όλα,
πως είναι όλα τίποτα–

η οπτασία με φτερά διάφανα,
στέκεται η ανάμνηση
και πάω κοντά στο σχήμα
ρωτώ, ρωτώ επίμονα,
να μη μου απαντήσει επιθυμώ
η ανάμνηση, η οπτασία
εκείνου του καιρού, όταν έγινε
φόβος η ηδονή.
Ως πού σταματάνε, καθώς αντικριζόμαστε,
τα βήματα της ανάμνησης κι εγώ,
τούτο το σχήμα, που είμαι, το παράδοξο,
όνομα χωριστό, χωρισμένο δήθεν, εγώ,
καθώς όλα μαζί βρίσκονται.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σε ταξίδι
Post by: wings on 18 Jul, 2019, 19:09:32
Ζωή Καρέλλη, Σε ταξίδι

[Ενότητα Αίσθημα]

Εδώ τότε φανταστικά είχα έρθει.
Επιθυμούσα το πλούσιο ταξίδι.
Το επιθυμούσα πολύ,
περίεργο δε με συγκινεί τώρα.
Εκεί, με την επιθυμία έμεινε
η κίνηση επιθυμητή. Τότε και τώρα…
Πώς ν’ ανταμώσω τα χρόνια;
Μου φαίνεται δίχως όνειρο να κοιμούμαι,
κινούμαι ασήμαντα.
Εκείνο της επιθυμίας
μ’ εμποδίζει το πριν που έσβησε.
Δε θέλω να πω, κάπως βαριέμαι.
Όταν είναι νέος φεύγει κανείς,
μπορεί να φύγει απομένοντας.
– Εδώ να ευχαριστηθώ.
Με πειράζει, που ανησυχώ ακόμα.
Δεν ησυχάζει το πριν,
σαν να ξύπνησα στο πριν έξαφνα
θυμήθηκα, πόσο είχα φτάσει εδώ
με φαντασιόπληχτες επιθυμίες
της νεότητας αίσθηση.
Στο μεταξύ υπάρχει χρόνος που πέθανε.
Τώρα κάποιος πρέπει να πει:
«μα τι ωραίο ταξίδι…»
Ξέχασα να πάρω το φιλμ.
Η ματαιοδοξία δεν είναι κενή,
σημασία της μάταιας των ανθρώπων δόξας.
Κεντρίζεσαι για να βεβαιωθείς,
πως υπάρχεις στους άλλους ανάμεσα,
σ’ έναν καιρό απαράλλαχτο,
όπως στις φωτογραφίες της συλλογής
απ’ το ταξίδι της ζωής.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χρόνος θλίψης
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 14:15:03
Ζωή Καρέλλη, Χρόνος θλίψης

[Ενότητα Αίσθημα]

Τούτ’ οι τρεις μήνες που πέρασαν
είν’ έντεκα χρόνια.
Όλες οι περίλυπες ώρες,
όλ’ οι στριμωγμένοι καημοί
φούσκωσαν τον μετρημένο χρόνο
που πάει να ραΐσει.

Έτσι ο καιρός τούτος
βαρύς, ακίνητος, σταθερός,
επίμονος μ’ αφάνισε,
με τσάκισε με το βάρος του,
πότε σιγά σιγά βαραίνοντας,
πότε απότομα σπρώχνοντας,
όπως οι νεκροί, κύμα δυνατό
που ξεσπά, σπρώχνουν τους ζωντανούς
μ’ όλο το φοβερό εκείνο βάρος
της ζωής που πέρασε.

Έτσι πέρασε η ζωή μου
τούτη, τούτον τον καιρό
αξεδιάλυτο. Μυστηριώδεις
ριπές περνούσαν πάνω στην ψυχή μου
κι ας έδειχνα τον καθρέφτη, ατάραχο,
του προσώπου μου.

Τώρα πήρα το πρόσωπό μου
στα χέρια και το κοιτάζω.
Γιατί μέσα σε τόσο λίγον καιρό
φάνηκαν τούτες οι αυλακιές,
τούτες οι εκφράσεις;

Πολύ θυμούμαι,
θα με σκοτώσουν οι αναμνήσεις.
Κύματα διαρκώς ξεσπούν
το ’να στ’ άλλο επάνω, σχεδόν ίδια,
διαφορετικά κιόλας, ακούραστα,
αναμνήσεις μονάχες, ανήκουν
μονάχα σ’ εμένα, δεν δίνονται,
δεν χωρούν πουθενά.

Έρχονται,
δε θα φύγουμε ποτέ, λεν,
αν δε μας δώσεις εξήγηση.
Πού να βρω τα πορίσματα;
Δεν ξέρω τίποτα
κι ακούω πότε τα ίχνη της σιωπής,
πότε τη βλέπω και δέομαι.

Έντεκα περίμενα χρόνια,
σ’ αυτούς τους τρεις μήνες
απόσωσα την εγκαρτέρηση.
Η σιωπή, ο χρόνος κι η δική μου ζωή
δεν συνδέονται. Οι αναμνήσεις
αδέσμευτες, ανεξήγητες χαλούν
τον χρόνο της ζωής μου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Σκιές στον χρόνο (II)
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 14:23:02
Ζωή Καρέλλη, Σκιές στον χρόνο

[Ενότητα Αίσθημα]

Trattando l' ombra come cosa salda
Purgatorio c. 21 v. 136


ΙΙ

Δεν ξέρω πού κείται το φάσμα,
– εγώ μήπως είμαι; πού
υπάρχω λοιπόν, τότε;
Θε μου, Θε μου, γιατί μ’ εγκατέλειψες;

Ραγίστηκε κατακόρυφα του αιώνιου
χρόνου το οικοδόμημα, γι’ αυτό
μπορούν να βγουν οι νεκροί
χωρίς να ξέρουμε εμείς πότε ζούμε.

Περιμένουμε ή θυμούμαστε;
Και το παρόν παρέρχεται
σαν ακατάσχετο ρεύμα.

Τι περιμένεις σε τούτο
το γεφύρι της τρίχας;
Δεν μαθαίνεται η επιστροφή,
ποτέ δεν χορταίνεται
του χρόνου η έγνοια,
η φορά που στη ζωή θα περάσουμε.

Κανένας δε μήνυσε τίποτα,
ακόμα.
Το τραγικό της στροφής
του χρόνου γίνεται αβάσταχτη
συμφορά, κάθε φορά
της φυγής, της παρόδου, των παρελθόντων.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Σκιές στον χρόνο (III)
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 14:38:40
Ζωή Καρέλλη, Σκιές στον χρόνο

[Ενότητα Αίσθημα]

Trattando l' ombra come cosa salda
Purgatorio c. 21 v. 136


III

Παρατηρώ το πυκνό μου σώμα.
Συρροή, σύνθεση τόσων στιγμών.
Όλα λοιπόν γίνονται παρελθόν
πάνω στο σχήμα μου;
Αυτού μόνον υπάρχω και σκιάζομαι.

Ω ακατάλυτη φαντασία,
σε ποιον χρόνο με διατηρείς,
εσύ, δίχως πραγματικότητα!

Εξαφανίζομαι για να βρεθώ.
Απροσδόκητος χώρος, όπου
όλα γίνονται φαντασιώσεις,
σκιές της ψυχής,
υπέροχα ζωντανές, ύπουλα.

Αγγίζω, το πράγμα δεν δίνει
τη βεβαιότητα, όταν
οι σκιές επιμένουν.
Να συλλάβω
στην ατέλειωτη του χρόνου φυγή
τη σκιά πιστεύοντας της παρουσίας
– εμού;

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Σκιές στον χρόνο (IV)
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 14:43:43
Ζωή Καρέλλη, Σκιές στον χρόνο

[Ενότητα Αίσθημα]

Trattando l' ombra come cosa salda
Purgatorio c. 21 v. 136


IV

Παρελθόν επίμονο, άθιχτο.
Καταστρέφεται του χρόνου η φαντασία μου
έχει καταφαγωθεί με κείνα που πέρασαν.
Ανεξίτηλη ζωγραφιά της ψυχής
ορίζοντας.
Πώς έχω μορφή;
Κοιτάζομαι σε ποιαν εμορφιά
υπάρχει η ανεξιλέωτη σημασία;

Καθώς αι εκφράσεις παρέρχονται
του χρόνου οι χρόνοι,
δεν συνηθίζω κανένα μου πρόσωπο.
(Ανακαλύπτω ειρωνική περιέργεια
σ’ αυτό το επίμονο παρελθόν
που ζητάει εξηγήσεις.)

Όταν τα πάντα κυλούν,
τι επιμένω; Σε ποιο παρελθόν
τότε και τώρα; Τι σε νεκρό
περιμένω χώρο; Ποιο παρόν
μένει στη σύνθετη του χρόνου ορμή;

Σκιές, διαστάσεις συγχίζονται
συγχέονται στο ακόρεστο ρεύμα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Διαφορά
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 20:35:53
Ζωή Καρέλλη, Διαφορά

Βήματα του χρόνου, που φεύγουν
απ’ τα διαρκή που ακούονται,
όπως οι χτύποι στο εκκρεμές
ίδιοι, εαυτοί, σε ταυτότητες ρυθμικές
–ο χρόνος είναι ακέριος ρυθμός,
κανένας αριθμός δεν τον προφταίνει–
κι όμως που φαίνονται,
καθώς οι ώρες μετριούνται διαφορετικές
παρέχονται ήχοι του χρόνου παρέρχονται
τα βήματα, τα περπατήματα της ζωής μας.

Περπατώντας πηγαίνω
στη δενδροστοιχία, το φθινόπωρο, ήταν
ωραία με τις ψηλόκορμες λεύκες
ακίνητες, περήφανες,
πάλι αυτές
θα δεχτούν το αγκάλιασμα καλών καιρών,
θ’ αποχτήσουν φύλλα καινούρια
μιλήματα, με τις ανοιξιάτικες αύρες,
αβρές κινήσεις από κλαδιά και φύλλα,
τώρα κάπως διάφανα τα φυλλώματα πια,
ελαφριά χρυσίζοντα στο βαρύ απάνω
ιώδες απ’ τα σύννεφα η πυρή εμορφιά
των δένδρων περιβολή αποσπώνταν
τα φθίνοντα φύλλα αιωρούνταν αμφίβολα,

για να πέσουν στη γη, στα χώματα
της γης χρώματα πλούσια
της πολύτιμης φύσης, στιγμές της ζωής,
που περνούν κι έρχονται πάντα
προσθέτονται δίχως θάνατο
στον χρόνο, στους χρόνους της φύσης,
ρυθμός
– γυμνός της μεγάλης πόλης
ο δρόμος, με το περιποιημένο οδόστρωμα
δίχως χώματα, χρώματα.
Κι ήρθε ο καημός ξανάρθε
που δοκίμαζα τότε, πηγαίνοντας
γύρισα σ’ εκείνον τον χρόνο της θλίψης.

Ενάντιος στον χρόνο της φύσης
ο δικός επιστρέφει καιρός,
επιμένει ακέριος, παρελθόν
μες στο παρόν, μ’ αφαιρεί
καθώς επανέρχεται ο πόνος.
Η μνήμη μού παίρνει τα βήματα.
Αλλού με προσθέτει και στερεί
το παρόν μου,
βρίσκομαι
αφηρημένος σε χρόνο διπλό,
σε ρυθμό τυραννικό κι αμέτρητο.

Ώσπου να πάψ’ η ζωή
των για μένα κινήσεων, παιδεύομαι
σε χρόνο πυκνό.
Ποτέ δεν ξανάρχομαι
σε όμοιο χρόνο.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Περιμένοντας
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 20:39:43
Ζωή Καρέλλη, Περιμένοντας

Μπρος στο παράθυρο
τα δέντρα τα πυκνά, τα πυκνόφυλλα,
τα λουλούδια, τα χρώματα.
Πάλιν εδώ στέκομαι στο παράθυρο μπρος
του έξω κόσμου.
Πόσες φορές περιμένοντας,
θυμούμαι τις εποχές.
Αλλόκοτος ο χώρος της μνήμης,
δίχως αναλογίες, ακατάστατος.
Ορισμένα πράγματα μακρινά
είναι πολύ κοντά, έξαφνα.
Απορώ, καθώς οι μέρες έφυγαν
κι ο καιρός, καθώς εγώ φεύγω.
Γιατί με καραδοκεί πάλι ανεξήγητη,
αναμονή, με καραδοκεί παραμονή
ανεξήγητη τώρα υπομονή;

– Να, περιμένεις,
κι η αναμονή, με μιας η παραμονή,
υπομονή διαλύονται, όπως στα παραμύθια.
Μα δεν βγαίνουν από τούτες τις έγνοιες
νεράιδες περίκαλλες, οι έγνοιες δε γίνονται
με δώρα χρυσοπόρφυρα κι αστραφτερά.

Να ιδώ τουλάχιστον τα πράγματα
υπάρχοντα μέσα στο χρόνο.
Αν είναι δυνατόν!…
«Εκεί που καθόμουν και συλλογιόμουν
και πολύ δυσκολευόμουν»…

Πύρινος πόθος, αδιαφορία,
η φαντασία μας μένει εαυτή,
στον δικό μας που μένει καιρό,
στον χρόνο που μας περίμενε,
στον χρόνο που περιμέναμε
ποιον ερχομό;
Το ερχόμενο
πυκνό του χρόνου ατίθασο νόημα;

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Περίμενα...
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 21:08:25
Ζωή Καρέλλη: Περίμενα...

Απάντηση δεν ήρθε.
(Ούτε να έρθει πρόκειται απάντηση
ποτέ.) Καθώς επρόσμενα, την ήθελα,
όχι μ’ ανυπομονησία, κάτι
πιο διαφορετικό ακόμα
κι απ’ την υπομονή.
Βεβαιότητα του σώματος
οδυνηρή τούτ’ η αναμονή
–συμπλήρωσης ή πληρωμής, δεν ξέρω–
που διαρκώς διαψεύδεται.

Αυτό ναι ακριβώς το αίσθημα.
Η βέβαια, μύχια επιθυμία,
που διαψεύδεται, οδυνηρή,
ενώ περιμένει.
Κι ο χρόνος
τότε που περνά κρατάει
ανάλγητη ταυτότητα.

*

Η αρχή φαίνεται
αμυχή στο στερέωμα του χρόνου,
νομίζεις ότι θα περάσεις,
νομίζεις ότι θα περάσει∙
ή ότι ο χρόνος γύρω σου περνά
με ποικίλα τοπία και βλέψεις.
Όχι∙ η πληγή που πλαταίνει
μέσα σου γίνεται και σε κατατρώγει∙
«αφαίρεση δίχως πραγματικότητα».

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σιωπή
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 21:16:07
Ζωή Καρέλλη, Σιωπή

Έξαφνα ζητάς ν’ αγγίξεις
τα περασμένα δε νιώθεις
τ’ αβέβαια τωρινά.
Έξαφνα θαρρείς
πως πεθαίνεις σα βρίσκεσαι
σ’ απροετοίμαστα μέλλοντα.

Τότε ζητάς να ξεφύγεις
σε παρελθόντα και δεν μπορείς,
γιατί πρέπει ν’ αρνηθείς
τα ωραία της ζωής βήματα,
που με πολλήν δύναμη
θέλουν να φέρουν την κουρασμένη
ψυχή σου της πάλης, τόσο μακριά,
που να δεχτείς την διάρκεια.

*

Ο μοιραίος χρόνος φαίνεται μάταιος,
αόριστος, άφταστος.
Με συγχέει
συγχίζει, με χύνει
στο απεριόριστο.
Ερημία
μου πορίζει αυθαίρετα λόγια,
η φθαρμένη φθορά μου, και
τολμώ το απέραντο να φαντάζομαι
μυστήριο, το χάος κλειστό.

Εκφράζομαι με φωνή αντιπαθή.
Έχω να περιφρονήσω
την ασήμαντή μου ύπαρξη.
Μικρότατη αντίληψη
και ψηλώνω σε κατάσταση ύπουλη.
Εκφράζομαι μέτρια, θαρρώ
μετρημένα νοήματα γυρεύω
να σηκώσω, να φτάσω ψηλά
και φυλάγομαι.
Ζητώ να πιστέψω.

Μήπως το πρόσωπό μου
στον ατέλειωτο χρόνο;

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Αντιθέσεις (I)
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 21:22:13
Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

I

Πρέπει πάλι ν’ αρχίσ’ η αρχή
να ξαναρχίσει ποια δοκιμασία;

Περίεργη της αντίληψης σύνθεση,
η φαντασία, η σκέψη, προτρέχει
ή επιστρέφει ζητώντας το ύστερα;

Τι είναι του χρόνου η βεβαιότητα;
– Κοιτάζω το φως,
ζητώ βέβαιες,
καθώς προβαίνουν και τρέχουν,
στιγμές, στολίδια της μέρας.

Δοκιμάζω την ανυπαρξία, όταν
όλα υπάρχουν τόσο πολύ.
Γνώμη, γνώση, πικρία, ύστερα
η ώρα πέρ’ απ’ το τίποτα,
ξαναρχίζουν τ’ άστρα,
που αστράφτουν τη νύχτα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Αντιθέσεις (II)
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 21:28:13
Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

II

Παραδοχή δίχως εγκαρτέρηση.
Ροή δίχως την ειμαρμένη.
Εγκατάλειψη δίχως απελπισία.
Γέννηση δίχως σκέψη,
θάνατος δίχως καημό.

Ύστερα μες στον καιρό της ζωής,
έμαθα παράφορα ν’ αγαπώ.
– Χαρείτε ακόμα και για τον θάνατο.
Υπάρχει το απόλυτο ύστερα,
υπάρχει πάντα η αρχή,
σύνθεση μυστική του τέλους
και της διάρκειας.
Κύκλος του μηδενός, όπου
μπαίνω πιστός, καθώς το ύστερα
αρχίζει διαρκώς, καθώς
το πριν στέκεται.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Αντιθέσεις (III)
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 21:30:08
Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

III

Με κόβει το αίσθημα φυγής
τ’ ακούω να με διαπερνά
και πόνος με πονεί βαθύς,
ο πόνος της φυγής με τυραννεί
του άυλου χρόνου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Αντιθέσεις (IV)
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 21:34:04
Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

IV

Υπάρχουν τα γεγονότα
πράγματα έρχονται,
περνούν μπροστά μας
και μεις βιαζόμαστε.

Υπάρχουν στην αγκαλιά του χρόνου
να τα βλέπουμε,
τ’ αγγίζουμε κάπως παρέρχονται.
Και μεις φανταζόμαστε,
πως πρέπει να τρέξουμε
–τότε–
λαχανιάζοντας, όταν αρκεί
την ησυχία βέβαια να κρατήσουμε
ακόμα, μήπως
δε μας προφταίνει η συνοδεία
πάλι για να περάσει μέσα μας
η πορεία των γεγονότων.

Όταν βηματίζουμε στεκόμαστε,
μόνο που αλλάζουμε θωριά
κάπως σημαντικά κάποτε,
όταν βλέπουμε, όταν θα ιδούμε.

Τα γεγονότα υπάρχουν
πριν και μετά ’πό μας.
Με σταθερότητα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Αντιθέσεις (V)
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:07:17
Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

V

Υπάρχουν ολόκληρες
–γιατί τόσο φοβάσαι, ψυχή μου;–
προχωρούν ολόκληρες μέρες,
φτάνουν κι ανοίγουν πόρτες κλεισμένες
σε παλάτια όπως στα παραμύθια,
σε βάναυσα όπως στην καθημερινή ζωή.

Μέρες με τις αριθμημένες ώρες,
που γεμίζουν κοιτάγματα.
Φοβούμαι την έννοια του χρόνου,
είναι ψυχρή.
Αγκαλιάστε τα πρόσωπα
των ημερών, περπατήστε ώρες,
να μην ακούω την αλάνθαστη διάρκεια.

Τα πράγματα μέσα στις ώρες
της ζωής, φοβούμαι μην πεθάνουν,
τα βλέπω ακίνητα.
Αισθάνομαι την εξαφάνιση μέσα στον χρόνο.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Αντιθέσεις (VI)
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:10:13
Ζωή Καρέλλη, Αντιθέσεις

VI

Λυπούμαι, καθώς τον χρόνο
αισθάνομαι της ζωής μου
να τον χωρίζω με τις κινήσεις μου,
τον βλέπω να κυλά
ολόκληρον, ποτάμι με χίλιες
ανταύγειες ποικίλες και σκληρές.
Προσπαθώ –νομίζω– ενάντια
να πάω στο ρέμα, δίχως
ν’ αφεθώ στην έκθαμβή του
ισχυρότητα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ώρες
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:12:30
Ζωή Καρέλλη, Ώρες

Ώρες, φευγαλέα μουσική της ζωής,
κύκλοι κι ευθείες κάποτε
ωραιότατα βήματα
του ανθρώπινου καιρού.

Γλιστράτε πολύ αλαφριές,
πάνω στις απλωμένες
παλάμες του σώματός μου,
κρυστάλλινες, ακατάπαυστες
της ροής σταγόνες διάφανες.
Ώρες της ζωής,
βλέπω την έξοχη συνοδεία σας,
θαμπωμένος αισθάνομαι
το πέρασμα να με διαπερνά
της διάρκειας το νόημα
του χρόνου γίνεται τραγούδι,
ύμνος, λόγια προσευχής,
οδηγεί στην περιοχή
της μυστικής ύπαρξης.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ερωτικό του χρόνου
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:19:11
Ζωή Καρέλλη, Ερωτικό του χρόνου

Time an hymn without end
Yeats


Ο χρόνος εισδύει εντός μου
του σώματος πολύπλοκος
πολύ ποικίλη η σχέση μου
με τούτο το ζωντανό φαρμάκι
μεθυστικό κιόλας αίμα
μόριο μόρια της ζωής
του δικού μου χρόνου διάρκεια,
α, πόσο σ’ αισθάνομαι δοκιμασία
του χρόνου εγώ εν εμοί είμαι
σημασία συνθέτομαι και προσθέτομαι
μέσα στον χρόνο διαδίδομαι
κι εκδίδομαι στις σύνθετες μέρες.
Έτσι περιπλέκομαι γύρω μου
στον εαυτό μου βρίσκομαι
στον δικόν που μ’ ανήκει χρόνο
σε τούτον που έχω τον έρωτα της ζωής
και της δικής μου ζωής.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χώρος
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:24:17
Ζωή Καρέλλη, Χώρος

Το περίβλημα τούτης της μέρας
δεν ανοίγει, καθρέφτης κλειστός,
όπου περνά, ξαναπερνά
η παρουσία ορισμένη,
σε ορισμένο σύμβολο.

Πας, χτυπάς την περιγραφή,
όμως τίποτα... δεν ανοίγει.
Πας να σκίσεις το πλαίσιο,
την περιβολή, τίποτα, αυτό είναι
κι άλλο τίποτα.
Αν είναι δυνατόν
ο ουρανός, τόσο χαμηλός να ’ναι!
Αν είναι δυνατόν να σταματάει
έτσι, μονάχ’ αυτού ο ορίζοντας;
Είναι δυνατόν μονάχα τούτη
να περιμένει του καιρού επιφάνεια,
όπου περνάς και ξαναπερνάς
κι έξαφνα πονάς πάρα πολύ
για τη στενότητα του χρόνου,
τούτης της αδιέξοδης μέρας,
όπου κλείνεσαι δίχως επιστροφή,
δίχως δυνατή περιστροφή.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Πιο πολύ
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:27:28
Ζωή Καρέλλη, Πιο πολύ

Με πνίγουν οι ώρες της ζωής.
–Ποια ζητώ απίθανη, άγνωστη ελευθερία;–
Πύλες στενές για ό,τι θέλω
μ’ εμποδίζουν ώρες κλειστές.
Επιθυμώ παράφορα,
νομίζω πως θα βρεθώ
έξω απ’ αυτές, όταν τόσο πολύ
με την ορμή έχω ζητήσει
και πάθος αλγεινό δοκίμασα
μέσα στις ώρες της ζωής μου.

Αισθάνομαι τη φυλακή,
αυτές που με φυλάγουν
δίχως τη δύναμη να φύγω,

μ’ όλο τον έρωτα, περιπαθή,
προς τον χρόνο.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Του χρόνου
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:31:28
Ζωή Καρέλλη, Του χρόνου

Η φρίκη της φυγής
του χρόνου το αίσθημα, ο φόβος.
Το κενό του χρόνου,
τα διαρκή βήματα στο κενό.
Χαώδης του χρόνου έννοια.
Είσοδος προχώρημα στον χρόνο
δίχως αντίσταση μέσα.
Δεν μπορούν τα γεγονότα να εμποδίζουν
τίποτα. Εμβαπτίζονται στην άπειρη
έννοια του χρόνου και χάνονται,
βυθίζονται αυτού κι αν απομένουν,
είναι νεκρά ύστερα φοβερά.
Ο συμπαγής χρόνος κρατάει,
άυλος, την υλική παρουσία.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σχέσεις
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:43:48
Ζωή Καρέλλη, Σχέσεις

Νεφέλωμα με πυκνότητες αντιλήψεων,
τούτο και κείνο σε συρροή χρόνου.
Αντίληψη άυλη των πραγμάτων
μες στον χρόνο ύλη μου
γίνεται πράγμα. Εφήμερη
χάνεται δίχως μου την άυλη
των πραγμάτων αντίληψη.

Συμβαίνω στον χρόνο,
συν βαίνω τῷ χρόνῳ.

*

Φοβούμαι να περπατήσω πάνω στον χρόνο
(τον βλέπω καλά)∙ μήπως χαλάσω το διάστημα
καθώς βλέπω εμπρός μου πλούσιο.
Σύννεφα χαμηλά, πυκνές απόπνοιες,
σειρές, τολύπες σπειροειδείς εμποδίζουν,
αιθέρας η ουσία του χρόνου, νερό πηχτό,
διάφανο πάλι και ποικίλο, επίμονο και δύσκολο.
Τα πόδια του σώματος, μέλη της κίνησης,
απ’ το εφήμερο πέρασμα σύμβολα,
πότε μπερδεύονται, πότε λυγίζουν,
βήματα μπρος και πάλι πίσω
σημειωτά γλιστρήματα σημειωμένα
ανάμεσα στα μυστικά ρεύματα
κυματιστά που αλλάζουν,
μπερδεύονται εμποδίζουν.
Πόθος της κίνησης
η ακινησία συγκρατεί την ποιότητα,
αποκαλύπτει τον χρόνο.
Έξαφνα παρουσιάζεται η στιγμή,
κάποτε αποτέλεσμα του βίου συμπέρασμα
με προχωρεί βρίσκομαι.
Η τριλογία του χρόνου υπάρχει,
καθώς υπάρχω με πάσαν δύναμη δυνατή.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Φαντασία του εγώ
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:45:25
Ζωή Καρέλλη, Φαντασία του εγώ

Κάποτε τα βήματα του χρόνου
παύουν και τότε η σιωπή
γίνεται, πότε φοβερή κι απαίσια
γεμάτη σκοτάδι, έννοια
πυκνή αναπότρεπτη μοίρα,
πότε ξανοίγει, φαίνεται,
φανερώνεται ουσία φωτός
άπειρη, καθαρότατη, διάφανη,
τόσο ελαφριά, ελαφρότατη,
που δεν μπορείς
ούτ’ αυτού να σταθείς
καθώς φέγγεις, φέγγεσαι
έξαφνα οξύτατα,
καίεσαι από φως,
τη στιγμή της ησυχίας,
της παύσης του χρόνου
κι η φεγγερή σιωπή περιμένει,
στέκεται ο χρόνος και περιμένει,
για να εξαφανιστείς.

*

Ακίνητος σ’ όλα τα βλέμματα
είμαι δίχως κίνηση εκτελώ
πλήθος κινήσεις αισθάνομαι
την κίνηση πάσα
ηδονή
του χρόνου είσαι η φοβερή
αρχή εκεί συναντάται
η στέρηση και το πλήθος μεγάλο
έννοια διάρκειας ο χρόνος
διαρκεί ακατάβλητος αμετάβλητος
εκεί όπου αρκούμαι, διαρκούμε
εκεί ανευρίσκομαι, βρίσκομαι
ξανά και βλέπω
μέσ’ απ’ τον χώρο του χρόνου,
τον χρόνο του σώματος σώμα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Του αγνώστου
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:50:32
Ζωή Καρέλλη, Του αγνώστου

Βαρύτατος γδούπος ο χρόνος,
τούτα τα συνεχή βήματα,
κάποτε τ’ άγνωστα πατήματα
γοργά σχεδόν σφοδρά χτυπήματα,
στο εξωτερικό του σώματος μηνύματα,
ενώ η ψυχή ακούει μ’ αγωνία
κάτι συρόμενα βήματα
σε πλάκες μαρμάρινες, γυμνές,
διά της βίας ή σε δάπεδο ασταθές.
Ολόκληρες, άγνωστες, μυστηριώδεις
κινήσεις, στιγμές, όμως αυτές δεν είναι
οι πιο, στιγμές, φοβερές είναι,
όταν παύει κάθε κρότος,
τίποτα, τίποτα κι ο χρόνος
τότε γίνεται ένας πελώριος
καημός, ανήκουστη βουή
ανυπαρξίας.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: Βήματα προς...
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:55:08
Ζωή Καρέλλη: Βήματα προς...

Τότε στην ησυχία γνώρισα
–τώρα δε λησμονώ, γνωρίζω–
άκουσα τα φευγαλέα κι επίμονα,
επίμονα πλησίαζαν διαρκώς
–η διάρκεια είναι η ακέραια
επιμονή, η αδιάλειπτη μια παρουσία–
ως πόσο ακούω διαρκώς
τα επερχόμενα βήματα,
φευγαλέα κι επανερχόμενα,
παρέρχεται του χρόνου ο διαρκής καιρός
με ξύπνησε
για να γνωρίσω
τον συμπαγή χώρο,
όπου μένει ο χρόνος,
όπου υπάρχει τούτος ο γιγάντιος
έρωτας της διάρκειας.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Του βίου
Post by: wings on 05 Dec, 2019, 22:57:02
Ζωή Καρέλλη, Του βίου

Αόρατα της ζωής μου βήματα
ανεπαίσθητα προχωρώ,
σέρνοντας ελαφριά περπατήματα
με βάρος, πατήματα ίχνη άλλα
αιματηρά στου βίου το σημείο.

Κοιτάζω σημάδια επάνω μου
πότε και πότε γύρω μου.

Πηχτή ροή ρευστότητα
πλήθος ποικίλο πλέγμα
γλοιώδες ή γλαφυρό, γεγονότα
πλοκή, τέλμα της πλήξης
πληρωμή οι πληροφορίες
μιάσματα εικόνες
και τούτη η φοβερή
κι ανήκουστη ησυχία της σιωπής,
που δεν μπορεί ποτέ
να χαλάσει βρίσκεται
γεμάτη φόβο και θαυμασμό.

Υπάρχω εδώ σε βυθό,
υπάρχω σ’ έννοιες διάφανες και συμπαγείς.

Ο χρόνος Ωκεανός αρραγής.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Παρουσία
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 17:52:11
Ζωή Καρέλλη, Παρουσία

«Προσπαθούσα να συνθέσω
του χρόνου την επιμέλεια»


Οι μέρες συφιλιασμένες, στρωτές,
στρωμένες με βλέψεις ορθές,
μ’ όψεις ταχτικές κι επίμονες,
καλλιγραφημένα τετράδια.

Κι έξαφνα ένας κρότος τραχύς,
(χτυπήματα ίδια)
κι έξαφνα οξύς τριγμός,
ύστερ’ απαίσιος ένας δυνατός
θόρυβος δεινός, μια κραυγή αλησμόνητη.
Ένας πόνος που σκίζει σε δυο
κάθε σημασία κι αντίληψη.

Να που ο χρόνος χωρίστηκε
σε ζωή και σε θάνατο.
Να που έρως χωρίστηκε
σε δυο διαφορές.
Πάλι απαρχής η προσπάθεια,
η προθεσμία του χρόνου συγκέντρωση,
οικοδόμηση των αιτιών.

Συμπεράσματα ίδια πολλών
καιρών αποτελέσματα μαζεύω
συντρίμμια τώρα υποθέσεις.
Το αίνιγμα της παρουσίας παραμένει
αχάλαστο.

*

Ας μη θυμούμαστε πόσο
εξερχόμαστε από τον χρόνο,
καθώς η παρουσία μας
βυθίζεται σ’ αυτόν ολοένα περσότερο.
Εικόνα του δικού μου χρόνου
σβήνει το χρώμα απολείπει,
το σχήμα ο ιδικός χρόνος
περνά.
Πού είν’ ο έρως;
Πού θα εκλείψει ο πόθος διάπυρος;
Όρθιους μας αναδίνει
προς τον ουρανό,
η πνοή
της ματαιότητας πώς σβήνει
το φως της σημασίας μας;

Ω αν γινόταν απειράριθμη
στον ατέλειωτο χρόνο η αγάπη μας
ν’ αποσπάσει απ’ τον άμορφο καιρό,
το όριο που μας ανήκει τ’ όνειρο
της αιωνιότητας η βεβαιότητα να συμβεί.

Θ’ αγαπήσουμε τόσο την ζωή
κι αν βγούμε απ’ του χρόνου την διαταγή,
θα συναντήσουμε τον κόσμο
αγαπώντας το πέρασμά μας,
παρουσία με δύναμη ολόκληρη.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Σημείωμα
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 17:57:46
Ζωή Καρέλλη, Σημείωμα

Πιστεύω σ’ αυτό το παιχνίδι
του χρόνου φοβερό κι ακατάβλητο,
τόσο αφανίζομαι
σ’ αυτό υπάρχοντας αδυσώπητα
αισθάνομαι πνεύμα πως γίνομαι,
ψυχή ακέρια
που χάνει το σώμα της,
υπάρχοντας ερωτικά μες στον χρόνο,
καθώς στον χρόνο επαφίεται.

*

Πάρα πολύ έχει γεμίσει η διάσταση
από πρόσωπα του καιρού,
μήπως ξέρεις τον χρόνο πώς ζεις;
Σχηματίζονται εικόνες,
γιατί τούτο το πάθος της βεβαιότητας
κατατρύχει με τόσα φαντάσματα;

Μέσα στη ροή που κυμαίνεται,
γιατί το πάθος της στάσης
παιδεύει αρχή σταθερότητας;
Να εγκαταλειφθώ στον χρόνο
που τελειώνει, καθώς δεν τελειώνει
από μένα ύστερα το μέλλον, το άπειρο
αισθάνομαι πόσο είμαι
μέσα στο περίβλημα του χρόνου
δεν είμαι ο ίδιος χρόνος εγώ,
της ροής ο έρως;

Ο χρόνος στη σιωπή
παρουσία διπλόηχη
της ζωής του θανάτου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ενάντια στον χρόνο
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 18:00:45
Ζωή Καρέλλη, Ενάντια στον χρόνο

Διαλύομαι
στην έννοια του χρόνου,
προχωρώ αόριστα χάνομαι.

Στ’ αόρατα του χρόνου
δάχτυλα συμφύρομαι, συντρίβομαι
κι η ζωή μου άνεμος της στιγμής,
φωνή απομένει εναγώνια,
αφανίζομαι και ζητώ
στου θανάτου το νόημα
καταφύγιο απίθανο εκεί,
να βρεθώ ακατάλυτη παρουσία.

Ουσία της δικής μου αιτίας,
παρουσία που μου ανήκεις
και με σένα παιδεύομαι,
ύπαρξη του δικού μου χρόνου
της ζωής ποιαν ονομασία να βρω,
για να φωνάξω, την αμφιβολία μου
να σκορπίσω, να υπάρχω
μέσα στον χρόνο εισέρχομαι
και βγαίνω αόρατο σχήμα.

Λαγίστε λόγια, φωνάξτε! Είμαι.
Δεν μετριέται η αλήθεια του χρόνου
που φέρνω.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Χαιρετισμός
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 18:07:15
Ζωή Καρέλλη, Χαιρετισμός

Ο χρόνος
μοιραίος ίσως και μάταιος
ασύλληπτος.
Ο χρόνος
καθαρός πολύτιμος
σταθερός απείραχτος
δυνατός συμπαγής
ολόκληρος νοητός ατελείωτος
αιώνιος αστείρευτος αέναος άθιχτος
ακέραιος ακατάπαυστος
διαρκής ασάλευτος
αδίσταχτος αδιαίρετος
ακίνητος άκρατος αδέσμευτος
πυκνός αδιάφορος αδιαπέραστος
ο χρόνος αδιάλλαχτος
αδιάλεχτος απρόσιτος αδιήγητος
αγνώριστος άγνωστος άδηλος
πολύπλοκος ποικίλος ανεξήγητος
βέβαιος αβέβαιος
χρόνος αβίαστος απροσδόκητος
αδοκίμαστος αδιέξοδος
χρόνος βαθύς και τραχύς.
Αγέρωχος πλούσιος, άφθονος
ο χρόνος ακριβής αιφνίδιος
φανερός ο δίκαιος υπερήφανος
ένας ο μοναδικός χρόνος, λαμπρός
ο έξοχος νέος διαρκώς
ένδοξος θείος ο χρόνος.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μωσαϊκό
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 18:24:21
Ζωή Καρέλλη, Μωσαϊκό

Ο βίος περνά κι εγώ τον περιμένω.
Να μη γνωρίζω, νομίζω
πουθενά να χαρώ δεν χωρώ.
Προβαίνω έξαφνα τρέχω.
Απ’ τον δικό μου φεύγω καιρό.

Υπάρχει πολύ κρύο
διασπαρμένο παντού, ακόμα
και μες στην αγκάλη του ήλιου
ο χρόνος γίνεται θάνατος,
όταν απρόσιτοι περιμένουμε.

Περιμένω τον εαυτό μου
επίμονα με λογική εγκαρτέρηση.
Δεν μπόρεσα σήμερα
ούτε αύριο, χτες, όλες οι μέρες
χάνονται, δεν μπορώ ποτές,
καθώς περιμένω την παρουσία
του ακέραιου.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Της μορφής
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 19:02:22
Ζωή Καρέλλη, Της μορφής

Καθώς κοίταζα πέρα,
είδα τις λυπημένες παράλογες
μορφές
κάτι ακατάστατα
πρόσωπα, στραβωμένα κρανία.
Γιατί γινήκατε έτσι
αγαπημένες ψυχές;
Απορία, δυστυχία, κάτι
το φριχτά μονότονο και χαλασμένο.

Όχι πια η ρομαντική
ανησυχία, καθώς καταντήσαμε
με τούτα τα παράδοξα μέλη
απ’ το σώμα μας ανεξήγητα
σαρκώματα, όχι δίχως έρωτα
η απορία για το σχήμα μας.
Δεν γίνεται η ζωή μας
δίχως τη μορφή της παρουσίας
δικής μας κι όχι μόνο της δικής μας.
Το μηδέν γίνεται βρόχος
γύρω στην αναπνοή μας,
υπάρχουμε οπωσδήποτε,
είμαστε, δεν έφυγε ο χρόνος της ψυχής μας,
σε τούτο το μελαγχολικό μόνο
στάδιο του χρόνου.

Κινεί το κεφάλι εμφαντικά,
μοιάζει παιχνίδι παράδοξο,
σαν υδρόγεια σφαίρα,
που ταλαντεύεται σ’ ελατήριο
μετάλλινο, τούτο το κεφάλι τούτο
δεν είμ’ εγώ το σχήμα, ήμουν
τόσον ωραίος.

Περιμένω τον έρωτα,
τη μορφή, την αγάπη για να γράψω
τ’ όνομά μου σε τούτον, που πολύ
προχώρησα βίαια, τον χρόνο.

*

Αισθάνομαι τις ώρες πότε σαν πουλιά...
Ω τούτα τα βρομερά σκουλήκια,
γλοιώδη απάνω μου, που κατατρών
το σώμα του δικού μου καιρού!

Πλήθος από χρώματα, λουλούδια
και τούτος ο αέρας, αιθέρας,
τα κινεί ρυθμικά, πότ’ εδώ, εκεί
κάποτε συστρέφει βίαια κι απότομα
τα ευθυτενή, τα ωραιότερα δέντρα
της γης με την πλούσια πράσινη κόμη.

Μετρώ στα όντα της φύσης
τις στιγμές, στις όψεις της ζωής,
τελειώνω παράλογα εγώ μέσα
στην απαράλλαχτη θωριά και φαντασία
του χρόνου πότε χαίρομαι,
λυπούμαι, κινούμαι, στρέφομαι.
Αισθάνομαι τις ώρες ομιλήματα
μυστικά κι ίδια, ίσως
ακατάληπτα τότε τα φευγαλέα λόγια.

Λόγια από πουλιά σε παραμύθια
οι ώρες∙ δεν υπάρχει πραγματικότητα,
καθώς η παρουσία έφυγε.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Αβεβαιότητα
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 19:04:20
Ζωή Καρέλλη, Αβεβαιότητα

Οι ώρες που περιμένουν νά ’ρθουν
σε τούτο τον αλλοιωμένο καιρό,
η αβεβαιότητα έφτασε στο έπακρο,
έχουν δυο πρόσωπα,
το ένα πάνω στ’ άλλο,
–τυράννια και καημός της αναζήτησης,
περίεργες καταστάσεις κινούμενης ακινησίας–
και τα δυο σπασμωδικά
όλα τούτ’ αβέβαια.
Το μάθημα του βίου, έτσι
ποτέ δεν ήταν πιο πλήρες,
φανερό το αγωνιώδες ερώτημα.

*

Ο χρόνος έφυγε απ’ την όψη μας.
Ο χρόνος που έμοιαζε του Απόλλωνα
κι εκείνος που ήταν αγάπη
γεμάτη αναμονή κι υπομονή πλήρη.
Έφυγε απ’ την αγκαλιά μας.
απότομα έσβησε σαν ήλιος.

Δεν είναι η νύχτα.
Κατάσταση η σκοτεινή, δεν ξέρω
αν τον χαμένο καιρό κυνηγώ,
αν έξαφνα ο χρόνος με κυνηγά
εχθρός, εχθρικός∙
γρήγορα να παρέλθω ανεξήγητα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Έρως του χρόνου
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 19:26:08
Ζωή Καρέλλη, Έρως του χρόνου

(Μύθος)

Στην καλήν ώρα, την ήσυχη
νεότατη που περιμένει,
όταν ο χρόνος σταματά,
έχοντας τον χώρο δικό του,
όπου στέκεται έφηβος
πολύ περήφανος, με τη δύναμη
της ζωής εντός του συναίσθηση,
ο χρόνος τότε χαμογελά
όπως οι έφηβοι κάπως άγρια
δήθεν, όμως με γλυκύτητα παιδική,
μ’ εμπιστοσύνη ακέρια.

Τότε, η ώρα η καλή
τον κοιτάζει με τρυφερότητα
σχεδόν μητρική, καθώς τον αγαπάει
με τον πόθο πλήρη
της γυναικείας ζωής,
συναίνεση παραδοχής, ίσως
ευδαιμονίας γνώση η ώρα η καλή
κοντά στη δύναμη του χρόνου.

*

Ο χρόνος έγινε μες στην ανήμερη καρδιά
έξαφνα έφηβος μ’ εμορφιά
έκπαγλη κι αστραφτερή, δίχως γαλήνη.
Ξύπνησε απ’ την στιλπνή των ονείρων νύχτα
της αυγής την αχαράκιαστη ώρα
και χαμογέλασε στη χάρη της αρχής.

Ο χρόνος αρχίζει έξαφνα
απαρχής μπορεί το θαύμα
της στιγμής ν’ αρχίσει,
όταν καταλαβαίνουμε τον έρωτα
της ζωής την πολυάριθμη νεότητα.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ευρυδίκη
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 19:55:11
Ζωή Καρέλλη, Ευρυδίκη

I

Αν την είχ’ αγγίξει με τούτα τα χέρια
του εγκοσμίου σώματος μέλη,
δόξα της αφής, ηδονή της ύλης,
θα την έπαιρνα στου δικού μου καιρού
τη σημασία.
Με πάγωσε
η άσπιλη παρουσία της σκιάς
στη διάρκεια του χρόνου
πώς να κρατήσω την παρουσία
του εφήμερου σώματός της∙
αφαίρεση ήταν δική μου
ο θάνατός της, η εξαφάνιση
με πνίγει ερώτηση που δεν μπορώ
ν’ απαντήσω, καθώς την έχασα
εν ριπή οφθαλμού.

Χάος ο χρόνος κι αποζητώ
στων μορφών το πλήθος
εκείνη, που δεν επιστρέφει.

Καθώς το βλέμμα μου στρέφεται
στο αόριστο έχει χαθεί
δεν έρχεται πια η πεθαμένη
μορφή ερωτική.

II

Οι στροφές επιστροφή,
οι διάρκειες, καθώς ξανάρχονται
τα έτη, έτι ο χρόνος υπάρχει
το ακόμα και το μηδέν
υπάρχουν όλα στο έν.

Με φοβίζει που γνωρίζω
την ακινησία, κάποτε στρέφω
στρέφομαι όμως ποτέ
δεν θα επιστρέψει το πρόσωπό μου.

Γι’ αυτό δεν έπρεπε ο Ορφεύς
να στραφεί, όταν πήγε
ν’ αποσύρει τον θάνατο
απ’ το πρόσωπο της υλικής
παρουσίας
– του ερωτικού
φαντασία του χρόνου.

*

Στο ενδιαίτημα του χρόνου
οι μέρες αποκοιμήθηκαν, του ανθρώπου
παρθένες μωρές.
Δεν περιμένουν
λοιπόν τίποτα πια;

Τόσο κουράστηκαν απ’ την ηδονή;
Τόσο κουράστηκαν απ’ την οδύνη,
που δεν έχουν δυνάμεις να βαστάξουν,
δεν έχουν δώρα έξοχα να τάξουν
αρετές, στον χρόνο που τις φυλάγει,
στον νυμφίο που διαρκώς
έρχεται κι όμως παρέρχεται;

Στο παλάτι του ανθρώπινου χρόνου,
κουρασμένες των ανθρώπων οι μέρες
κοιμούνται κι ας τόσος γίνεται
γύρω τους θόρυβος με φώτα πολύπλοκα,
διαρκής και μονότονος.

Πώς βαρέθηκαν τον ερχόμενο
οι μέρες να περιμένουν;
Τίποτε δεν έρχεται για να γλιτώσει
ο άνθρωπος την αναμονή,
τίποτα δεν γεννά
των ημερών η εμορφιά, η παρθενικότητα;

Κοιμούνται δίχως όνειρα καν.
Λησμονήσαν τον άγγελο,
που το χαίρε κατέρχεται να προσείπει,
ευαγγελίζοντας τη μεγάλη χαρά,
το πνεύμα του Χρόνου χαρίζοντας
στην χάρη της παρθένου ζωής,
θαυμάζοντας και τηρώντας.

*

Δίχως Εσέ, Κύριε, πώς
«ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών»,
τολμώ εαυτόν να νομίσω τον χρόνο μου,
κύριον τον εαυτόν μου του χρόνου μου;

Του χρόνου οικοδομή
μόνο Συ εν εμοί γίνεσαι,
φευγαλέα δεν είναι του χρόνου η ροή,
του χρόνου τη λύτρωση έδειξες,
ανέδειξες την αιωνιότητα.

Κι εγώ αποσπάστηκα
και ζητώ τον δικό μου χρόνο
της ζωής να ενώσω πού
να γνωρίσω, να δεχτώ των καιρών
την αμφίβολην έννοια δεν συμπληρώνω
και την παρουσία σου στον αιώνιο χρόνο
δεν εννοώ τον εφήμερο τούτον
της ζωής κόσμον, χρόνον συντριβής
θεωρώ, συντρίμμι ασήμαντο μένω
των ολοκλήρων αιώνων, περνώ.

Όνειρο της στιγμής,
μόνον του θανάτου τότε ο χρόνος
υψώνεται υπέρμετρος, συμπαγής,
υπέρογκο κύμα καταστροφής
που σβήνει την πάσαν Ανάσταση,

καθώς Συ την έδωσες, Κύριε,
«πατήσας θανάτω τον θάνατον»,
τον χρόνον συνθέσας.

Από τη συλλογή Φαντασία του χρόνου (1949)
Title: Ζωή Καρέλλη: [Όταν αντιληφθείς...]
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 20:05:54
Ζωή Καρέλλη: [Όταν αντιληφθείς...]

«Η οξύτατη οδύνη είν’ ένας τρόπος
της ανθρώπινης υπερηφάνειας.»


I

Όταν αντιληφθείς της θλίψης την υπερβολή,
εκείνη την οδύνη, που υπεροψία έξοχη ’τοιμάζει.
Όταν αντιληφθείς ότι μπορείς να κάνεις
και δίχως αυτήν, δίχως τον πόνο να φωνάζεις.
Όχι που το ’κανες για να δειχτείς,
για να βεβαιωθείς για τον εαυτό σου
ορμάς προς την οδύνη, όπως στην ηδονή.
Όταν αντιληφθείς πως με το σχετικό ησυχάχεις,
ίσως, αφού πολύ δοκιμαστείς,
θα αισθανθείς πως λίγο μοιάζεις
μ’ εκείνο που για σένα θέλησες.

II

Τη λύπη μη ζητάς να την διασκεδάσεις
με την ελπίδα πως αποφεύγεις το βάρος της,
ολόκληρο σου ανήκει το μάζεμα
απ’ τις λυπημένες περιστάσεις γύρω σου,
που τις προκάλεσες εσύ.

Ζητάς την άστοχη συμπάθεια των άλλων
κι αυτή προσέρχεται αστόχαστη,
κρατώντας τα δικά σου λόγια, ξένα,
διάφορα, μ’ αδιαφορία μεταχειρισμένα.

Μη μιλάς, λοιπόν, μη λες.
Κράτα τα λόγια του εαυτού σου,
μέσα στο στόμα το δικό σου,
για να σε ξεδιψάσουν.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Μοναξιά
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 20:10:56
(https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Frederick_Leighton_-_Solitude.jpg/800px-Frederick_Leighton_-_Solitude.jpg)

Lord Frederic Leighton, Solitude (https://en.wikipedia.org/wiki/Frederic_Leighton), c. 1890
Oil on canvas. Maryhill Museum of Art


Ζωή Καρέλλη, Μοναξιά

Πού θα πάμε, ψυχή, μ’ όλη τούτη
την εξορία που μέσα μας φέρνουμε;
Μαζί μας κανένας κι η μοναξιά
έγινε τόσο παράξενη, που είναι ίδια
με τη συντροφιά των πολλών ανθρώπων.
Μιλάς και σωπαίνεις και τα πράγματα
μένουν αδιάλλαχτα, σα να μην υπάρχει
θέληση καμιά, να τα κυβερνήσει.
Αστειότερες, οι θλιβερές προσπάθειες,
γιατί τόση απαισιοδοξία;… Σαν το τίποτα
να μεγάλωσε, να φούσκωσε αλλόκοτα,
δείχνει ένα πρόσωπο παράφορο δίχως μορφή,
έτοιμο να σκάσει, να βγάλει απ’ το νου,
όλα τα πλήθη που το κρατούν
και τώρα διασπώνται, σαν το τίποτα
να γίνετ’ ένα μυρμήγκιασμα.

Α, τι αθλιότητα περιέχουν
τα μάτια της μοναξιάς!
Φύγετε τόσο μακριά,
που ποτέ να μη συναντήσετε πια
την μονάχην εικόνα σας,
καθώς φαίνεται, σήμερα, ολόκληρη.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Της περηφάνιας
Post by: wings on 06 Dec, 2019, 20:15:53
Ζωή Καρέλλη, Της περηφάνιας

Περηφάνια κρυστάλλινη, απάνω μου,
με χωρίζ’ η διαφάνεια με τυραννεί.

Διαταγή επίμονη, γιατί
μου σφραγίζεις το στόμα;
Γιατί χάνεστε βλέμματα
σε απίθανα οράματα;

Πάγωσα στη μοναξιά
της τόσης υπεροψίας
κι η φωτιά που με καίει
ακατάβλητη πιο πολύ με βαστά.

Ποια γνώση μετράει τ’ αμέτρητα;
Ποια λευτεριά ζητάει η άπληστη,
ασήμαντη σημασία μου;

Η περηφάνια μου δόξα του απόλυτου μ’ αφαιρεί
απ’ τους ανθρώπους του σώματός μου.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)
Title: Ζωή Καρέλλη, Ιδεολογία
Post by: wings on 07 Jan, 2020, 01:48:23
Ζωή Καρέλλη, Ιδεολογία

Πόθος, πάθος ιερό με κατέχει,
δεν εξηγώ πού με φέρνει.
Ποια περηφάνια με ’τοιμάζει
κι αισθάνομαι πλούτον πολύ δυνατόν;
Όνειρα σπουδαία είστε φτωχά,
δεν αποδείχνετε ό,τι κρύβω.
Πιο μακριά κι απ’ την παρηγοριά
του θανάτου ατενίζω.
Αδάμαστη φιλοδοξία, ποια ζωή μαρτυράς;
Εκείνη, που δε θέλει ποτέ να νικηθεί
απ’ την καίριαν έλλειψη,
πιστεύει ακόμα σε νίκη
δίχως την αμαρτία,
σε πληρότητα πέρ’ απ’ τη δοκιμασία.
Αγάπη της πιο ανήσυχης ομορφιάς,
της απείραχτης ζωής, δε θα πάψεις ποτέ
ελπίδες γλυκόλαλες να μιλάς
να διηγείσαι ωραίες δυνάμεις;
Ψυχή μου, η αρμονία πού θα βρεθεί,
τι θυμάσαι πάντα για να ζητάς;

Σώμα κουρασμένο ποια γνώση
σε τρέφει της άψογης καλλονής;
Ποιες φέρνεις κρυφές αναμνήσεις
πιο δυνατές απ’ όλες τις θείες τιμωρίες;

Όλα με βοηθούν, όταν με τυραννούν,
για να μαρτυρήσω μέσα μου
το αιώνιο.

*

Κανένας απ’ τ’ αδέρφια μου δεν κατάλαβε,
πόσο ζητούσα, πώς, συγγνώμη κι ελεημοσύνη.
Όλοι γνώρισαν απάνω μου το σημάδι
της περηφάνιας, που με παιδεύει.
Φοβούμαι... Θέλω εγκόσμια να ζήσω,
ακόμα και την δική σας ζωής, αδέρφια.
Ας είναι η κάθε μέρα ίδια. Να είμαι
πάντα ο ερχόμενος άνθρωπος.

Έχω μάθει περσότερα.
Μισώ τη φαντασία μου.
Που τόσο νομίζω πολύ,
η βεβαιότητα χάνεται.

Θε μου, πολύ σε φοβούμαι,
δίχως τ’ αδέρφια μου, μόνος,
καθώς τον ευρύτατο θάνατο,
που με γλιτώνει από κάθε λύπη
και συμφορά. Μεγαλοστομία
καθώς σ’ ονομάζω, επαίρομαι Κύριε.

Η ψυχή μου βογκά
για την καίριαν ανάγκη.
Ζώντας, ζητώ, ξαναρχίζω.
Επιθυμώ την ψυχή που ανήκει
σε όλους μας.

Πώς, έχω δική μου
την έκφραση; Στην δική μου, πώς,
εξήγηση προχωρώ;
Πουθενά δε χωρώ.

Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)