Γιώργος Ιωάννου

[wings]

Κάτι παραπάνω από 40 χρόνια περάσανε από την πρώτη έκδοση των πεζογραφημάτων του Γιώργου Ιωάννου με τίτλο Για ένα φιλότιμο. Γράφτηκαν στη Βεγγάζη της Λιβύης και στο Καστρί της Κυνουρίας από το 1961 ως το 1964.

Είμαστε λοιπόν στο 1964 και το άστρο του Γιώργου Ιωάννου ανατέλλει στην ελληνική πεζογραφία - ένα άστρο που έμελλε να λάμψει για δυο ατόφιες δεκαετίες και να φωτίσει τη σύγχρονη λογοτεχνία μας και μάλιστα σε χαλεπούς καιρούς.

Σας παραθέτω το ομώνυμο κεφάλαιο του βιβλίου που από πολλούς θεωρείται το κορυφαίο του. Και το αφιερώνω στο φίλο μου, τον Σπύρο Μάστορα - γιατί κάπου στα μισά της δεκαετίας του '80 μ΄έφερε ακόμα πιο κοντά στο Γιώργο Ιωάννου. Και γιατί μέσα από τις ατέλειωτες κουβέντες μας αφού ρουφήξαμε μαζί ξανά κάθε λέξη του συγγραφέα, αλλά και μέσα από τις ατέλειωτες σιωπές μας ύστερ' από κάθε ανάγνωση, πιαστήκανε χέρι-χέρι με το Γιώργο Ιωάννου και μου δείξανε ένα τρόπο ζωής και σκέψης αλλιώτικο, πιο φωτεινό - κοντολογίς, έναν άλλο κόσμο που δεν χαλαλίζει χώρο σ' «ανήλιαγους» ανθρώπους.

Μικρή δική μου αυθαιρεσία έναντι του αρχικού γραπτού αποτελεί η έντονη γραφή λέξεων ή φράσεων που με μαγέψανε. Γιατί κυρίως θεωρώ τον Γιώργο Ιωάννου πρωτομάστορα και υποδειγματικό εργάτη της γλώσσας.

Γιώργος Ιωάννου, Για ένα φιλότιμο

Τα κοπάνησα στην καντίνα απόψε. Και δεν πρέπει καθόλου να πίνω, γιατί πολλά λέω και κάνω συνήθως. Μέθυσα απαίσια με ανιζέτα - μοιάζει κάπως με το δικό μας το ούζο αυτό το σπίρτο. Κακά μαντάτα πάλι∙ κυρίως απ' τον εαυτό μου.

Αλλά κι αλλιώς δεν μπορούσε να γίνει. Αμέσως μόλις μπήκα, γύρω μου σχηματίστηκε μια παρέα. Με κερνούσαν συνέχεια και με κανένα τρόπο δε μ' άφηναν να τους κεράσω. Ζηλεύω πολύ αυτές τις συντροφιές. Έχω χάσει άδικα των αδίκων τα χρόνια μου με κείνους τους άνοστους λογοτέχνες. Τα παιδιά αυτά μ' αγαπούν, το παραδέχομαι. Η αγάπη τους όμως είναι ίδια με κείνη, που έχουμε για τον καλόβολο συνταξιδιώτη. Κορυφώνεται κατά το μέσο του ταξιδιού, για ν' αρχίσει να σιγοσβήνει όσο τελειώνουν τα χιλιόμετρα. Στο τέλος μπορεί να μην πούμε ούτε αντίο. Όποιος έχει μιλήσει τα περισσότερα και τα ειλικρινέστερα είναι ο χαμένος. Το 'χω υπόψη μου αυτό το παιχνίδι, κι όμως θέλω με όλη μου την καρδιά να ξαναμιλήσω.

Έχω την υποψία πως σ' όλο αυτό το διάστημα καθόταν στο απέναντι τραπέζι αυτός που πρόκειται να γίνει φίλος μου. Έπινε δήθεν αδιάφορα, μα εγώ ξέρω πως το μάτι του και το αυτί του ήταν εδώ σε μένα. Να δούμε ποιος απ' τους δυο μας θα προσπέσει. Πάντως θα βουρλιζόμαστε έτσι για πολύ καιρό. Είναι βαρύς από μυστικά κι αυτός∙ το διαισθάνομαι∙ και θα πρέπει να σκέφτεται ολοένα το ίδιο πράγμα. Θα δοκιμάσω κι αυτουνού την αντοχή με αποκαλύψεις και θα δούμε. Μ' αυτή τη μέθοδο έχω χάσει όλους τους ανθρώπους μου σιγά σιγά. Ο πιο στενός μου φίλος, πάντως, πήγε τελευταία για γάμο.

Η ανιζέτα είναι αψιά, ιδίως όταν την ανακατεύεις με μπύρα. Τίποτα δεν εξαλείφεται, κακά τα ψέματα. Μ' ένα γρόσι στο τζιουμπόξ άρχισαν τα ζεϊμπέκικα του Μητσάκη:

Όσο βαριά είν' τα σίδερα...

Κάποιος χορεύει κα μάλιστα καλά. Αγαπάει, λένε, απελπισμένα ένα ανήλικο.

Κάποιος με παρατηρεί, με σκέφτεται δυνατά, νιώθω σα βάρος. Άναψαν κιόλας οι ιστορίες για το πώς ξεγλίστρησε ο καθένας μας απ' την όλο στοργή πατρίδα.

Στο μώλο ο γερανός αρπάζει με τις δαγκάνες του βράχους και τους ξαναβυθίζει στο πέλαγος. Είναι φορτωμένοι απολιθώματα ψαριών και οστράκων. Δεν είναι ανάγκη να 'σαι σοφός για να καταλάβεις τι έχει συμβεί. Οι πέτρες είναι βέβαια κατά μας∙ απ' το πέλαγο και πέρα αρχίζει, θαρρείς, η πατρίδα. Ο γερανός με το φωτάκι του συνεχίζει να στρέφεται∙ μια προς εμάς, μια κατά τη θάλασσα, και κει χαμηλώνει. Έτσι, μου φαίνεται, θ' αρπάξει και μένα καμιά μέρα.

Μια τέτοια νύχτα γλυκιάς χαράς θα τρέξω κατά το μώλο. Μέσα στο μεθύσι μου και στην άφθαρτη ακόμα εκτίμηση των φίλων. Όταν με ξαναβρούνε θα με σηκώσουνε στους ώμους τους. Εδώ ευτυχώς δεν υπάρχουν νεκροθάφτες. Ο φιλαράκος μου ο δύτης θα μ' έχει βγάλει απ' τη θάλασσα. Όλα τα έχω προβλέψει. Με τρέφει η απελπισία∙ αυτό το χαλάρωμα είναι που φοβάμαι.

Ο Νταντίνης πλαγιάζει απόψε, κινδύνεψε πάλι τη ζωή του. Τον ζητούσα στο μώλο, μόλις βγήκα απ' τα γραφεία. Μου είπαν πως ζαλιζόταν όταν ανέβηκε απ' τη θάλασσα. Ξαναφόρεσε το φόρεμα και βυθίστηκε, όσο να συνέλθει. Με υποδέχτηκε στην κάμαρά του με γέλια και φωνές. Εγώ στη θέση του θα ήμουν ράκος, σκεπτόμενος κυρίως το μέλλον. Μ' έφαγαν πολλά πράγματα, δεν ξέρω ποιον άτιμο να πρωτοδείρω. Παρατηρημένο τέλος πάντων∙ κάθε βράδυ έχω νέες αφορμές για ποτό και απανωτά τσιγάρα.

Ένα σφουγγάρι, μου είπε, έβλεπε∙ ριζωμένο όμως πιο βαθιά απ' ό,τι συνήθως κατεβαίνει. Αν και ήξερε καλά τον κίνδυνο, δεν μπορούσε με κανένα τρόπο να τ' αφήσει. Αμολήθηκε, κι αμέσως ένιωσε να μουδιάζει ολόκληρος. Το ξερίζωσε εντούτοις∙ κι ούτε ξέρει με τι χέρια το κατόρθωσε αυτό.

Μαύρο και γλιστερό σαν πάθος, κείτονταν σ' ένα πανέρι το σφουγγάρι. Θα γίνει όμορφο κι αυτό στον ήλιο και στον αέρα.

Και γιατί το 'κανες αυτό; Αφού κανένας απολύτως δε σ' έβλεπε, γιατί το ΄κανες; του φώναξα.

Μα, για ένα φιλότιμο, απάντησε ήσυχα. Και κατόπι πρόσθεσε με σημασία: Εσύ τι ξέρεις απ' αυτά∙ εσένα τα γράμματα σ' έχουνε άσκημα δαμάσει.

[dinomachi]

Τουτέστιν... το φιλότιμο δε διδάσκεται σε κανένα σχολείο...
:-)))


Δ.Δ.

[wings]

To φιλότιμο διδάσκεται από όσους γύρω μας το διαθέτουν. Άρα και στα σχολεία.:-))))

[elena petelos]

To φιλότιμο διδάσκεται από όσους γύρω μας το διαθέτουν. Άρα και στα σχολεία.:-))))

Μπα!! Άλλα μας μάθαιναν εμάς...
:-)))

[wings]

Μα δεν κατάλαβες. Το διδάσκεσαι μέσα από τον τρόπο ζωής των άλλων... άρα και στα σχολεία μπορείς να βρεις ανθρώπους με φιλότιμο ή χωρίς αυτό όπως και παντού. Δεν διδάσκεται στα χαρτιά και στα βιβλία, ωστόσο... κι αν δεν έχεις τα μάτια σου ανοιχτά, αφήνεις και σου μαθαίνουν άλλα αντ' άλλων.

Το λέει κι η Λιλή Ζωγράφου στο άλλο θέμα που συζητούσαμε τα ξημερώματα... συμμέτοχοι είμαστε όλοι μας σε όλα.:-)

[wings]

Πέρυσι τέτοια μέρα ήμασταν πάλι εδώ με ένα νήμα αφιερωμένο σ' ένα Γιάννη που όλοι μας αγαπάμε πολύ με ένα άλλο κείμενο του Γιώργου Ιωάννου.

Πέρασε ήδη ένας ακόμα χρόνος και ο Ζεφυρόγιαννος ήταν κατ' επανάληψη η πιο καλή παρέα παρά τα χιλιόμετρα που μας χωρίζουν, κυρίως τα ατέλειωτα βράδια της δουλειάς. Εύχομαι να ακολουθήσουν πολλά ακόμα τέτοια βράδια με ακόμα περισσότερα κείμενα του Ιωάννου και δικά μας και πολλών άλλων και να 'μαστε πάντα καλά για ν' ανταμώνουμε σε τούτη την ενότητα και σ' όλες τις άλλες. Πολύ τον ευχαριστώ για την παρέα όλα αυτά τα χρόνια και γιατί είναι αυτός που είναι και αξίζει τα καλύτερα. :-)

Χρόνια ευτυχισμένα και καλά, Γιάννη!

Το φετινό σου δωράκι (αυτή τη φορά εικονογραφημένο):

Γιώργος Ιωάννου, Η σαρκοφάγος

Ανάμεσα στο παρθεναγωγείο και την έκθεση, σ’ ένα δρομάκι πολύ στενό, μονοπάτι μάλλον, χρόνια βρίσκονταν παραπεταμένη – κατά την προσφιλή συνήθεια των αρχαιολόγων μας – μια θαυμάσια αρχαία σαρκοφάγος. Είχε βαθιά σκαλισμένες τις πλευρές με έρωτες, κλήματα και λουλουδένιες γιρλάντες, ενώ πάνω στο κάλυμμά της χαμογελούσε μισοπλαγιασμένο απαλά ένα αγαλματένιο ζευγάρι ρωμαϊκής εποχής. Ανασηκωμένοι στο ανάκλιντρο, ερεθιστικά γυμνοί κάτω απ’ το σεντόνι, η γυναίκα εμπρός και ο άντρας πισωκολλητά κατόπι, συνέχιζαν θαρρείς τους θαυμάσιους έρωτές τους. Μου άρεσε να τους κοιτώ, γι’ αυτό, τις νύχτες ιδίως, περνούσα συχνά από κει. Με αναπαύουν, άλλωστε, όλοι οι έρημοι και σκοτεινοί δρόμοι. Μόνο καθώς βαδίζεις σ’ αυτούς, μπορεί κάτι το ελπιδοφόρο να προβάλει εντός σου και κάπως να ημερέψει η ψυχή. Πήγαινα και καθόμουν στο χείλος της μισοσκεπασμένης λάρνακας, σα να περίμενα ν’ αναστηθεί το αντρόγυνο ή να έρθουν οι γλυκιές μυροφόρες για να τις αναγγείλω εγώ πρώτος την ανάσταση: ηγέρθησαν, ουκ εισιν ώδε∙ ίδε ο τόπος όπου έτηκαν αυτούς. Συνήθως όμως ξεπρόβαλε ανάμεσα στ’ αγριόχορτα και στα ψηλά σινάπια κάποιος που έρχονταν για ανάγκη του ή κανένας τύπος ύποπτος, μόνος του ή με παρέα. Οπότε, αντί να αναγγείλω την ανάσταση, δίπλωνα τα φτερά μου κι έφευγα μαζεμένος, περισσότερο για λόγους προνοίας παρά από διακριτικότητα. Κι όμως, η σαρκοφάγος εκείνη ήταν ολόκληρη η λατρευτή ειδωλολατρία για μένα.

Σε λίγο, με χαρά διεπίστωσα πως την είχε κάνει φωλιά του ένα ζευγάρι νεαρών εραστών. Μπαίναν μέσα απ’ το λοξά τραβηγμένο καπάκι και ξαπλώναν πάνω σε στρωμένες εφημερίδες, κολλημένοι, βέβαια, σφιχτά σφιχτά. Ίσως να βγάζαν και τα ρούχα τους το καλοκαίρι. Κάτι μου φάνηκε μια βραδιά πως υπήρχε αφημένο στο χείλος. Πάντως, ακόμα και να ’βρεχε, προφυλάγονταν απ’ αυτούς, εφόσον εκείνες τουλάχιστο τις ώρες κανένας δεν πλησίαζε να τη βρωμίσει. Οι νεαροί, μόλις άκουγαν τα βήματά μου, σταματούσαν τους ψιθυρισμούς. Κι εγώ περνούσα γρήγορα και κρυφογελαστά, μια και μισώ τα κρυφακούσματα όσο τίποτε άλλο στον κόσμο. Δεν παρέλειπα όμως να χαϊδέψω λίγο πονηρά στο πλάι την τυχερή σαρκοφάγο.

Το ζευγαράκι, σίγουρα, δεν μπορούσε ούτε να υποψιαστεί σε τι είχε χρησιμεύσει άλλοτε εκείνη η λάρνακα. Ούτε από μακριά δε θα μπορούσε να φανταστεί τα πτώματα τα τουμπανιασμένα, τη βρώμα και τη σαπίλα, που την είχαν κάποτε διαποτίσει. Πολύ περισσότερο δε θα ’ξερε πως ήταν καμωμένη από πέτρα ειδική, που έχει την ιδιότητα να κατατρώγει πιο γρήγορα τις ανθρώπινες σάρκες. Ένας θεός μονάχα ξέρει, τι θα νόμιζαν πως ήταν εκείνο το κουβούκλιο.

Υπήρξε όμως κάτι, που οπωσδήποτε θα ’πρεπε να τους ενοχλεί. Κι αυτό ήταν η στενότητα του χώρου. Την είχα διαπιστώσει κι ο ίδιος μπαίνοντας κάποτε μέσα. Τότε, γιατί η επιμονή τους αυτή; Ποιος τους εμπόδιζε ή τους κυνηγούσε; Στα ζευγαράκια, όπως είναι γνωστό, κάνει πλάτες ολάκερη η κοινωνία χαμογελώντας πονηρά στο πέρασμά τους. Να ’ταν καμιά άλλη περίπτωση, από κείνες τις κατακριτέες, να το καταλάβω. Αλλά εδώ ήταν αδύνατο λογικά να βρω άκρη. Θα ’πρεπε, πάντως, να τους άρεσε πολύ εκεί μέσα.

Απ’ αυτά κι απ’ αυτά άρχισε στο εξής να με βασανίζει: πώς θα μπορούσε να κυλήσει το ασήκωτο εκείνο σκέπασμα πάνω στη λάρνακα; Ασφαλώς, με μοχλούς ή με τακάκια, κατέληξα. Επομένως, το καπάκι θα μπορούσε να παγιδευτεί και να κυλήσει ακριβώς την ώρα που θα ’μπαινε μέσα στο ζευγάρι. Θα ’ρχιζαν, φυσικά, να φωνάζουν, να χτυπούν, να χτυπιούνται, μα τελικά κάποιοι ασφαλώς θα τους άκουγαν και θα ’φερναν ένα γερανό να τους ξεσκεπάσει. Θα δημιουργούνταν έτσι μια εξαιρετικά πρωτότυπη και έξυπνη – να πάρει ο διάβολος – υπόθεση και πολλοί θα ’σπαζαν άδικα των αδίκων το κεφάλι τους για να βρούνε τη λύση. Μονάχα αυτοί που θα ’ξεραν απ’ τη μυθολογία εκείνο το παγίδευμα του Άρη και της Αφροδίτης απ’ τον Ήφαιστο, κάτι θα υποπτεύονταν. Μπορεί, βέβαια, να μην τους άκουγε και κανένας, οπότε εγώ που εκεί κοντά θα παραφύλαγα, θα τηλεφωνούσα στους αρμόδιους να έρθουν να τους βγάλουν. Δε θα τους άφηνα να πάθουν τίποτε, απλώς θα τους βοηθούσα να ζήσουν έντονα κάτι. Ήθελα εξάλλου να ζωντανέψω τη λάρνακα. Να ’ναι πάλι κλειστή και πάλι με γυμνά νεανικά σώματα μέσα, που θα πετιούνταν όμως με λαχτάρα σε λίγο σα νεκραναστημένα. Σαρκοφάγος να ξαναγίνει επ’ ουδενί λόγω θα της επέτρεπα.

Απάνω που αναμελετούσα την ένατη ραψωδία της Οδύσσειας κι έλεγα πια με αγαλλίαση να βάλω το σχέδιό μου σε εφαρμογή, άρχισαν τα εγκλήματα του δράκου. Και μολονότι δεν πίστεψα όλα εκείνα τα παραμύθια, από πείρα πικρή ανέστειλα αμέσως τις περιπολίες μου στα έρημα και στα σκοτεινά. Το ίδιο, άλλωστε, θα ’κανε και το ζευγαράκι.

Σε λίγο, πήρα των ομματιών μου και ξανάφυγα απ’ την πόλη αυτή, όπου αναβλύζει, για μένα τουλάχιστο, σαν το μύρο η αγωνία. Όταν μετά από χρόνια ξαναπέρασα, ο τόπος ήταν αγνώριστος γύρω απ’ το παρθεναγωγείο. Γκρεμίστηκαν τα πάντα κι απλώθηκε κι εκεί η λεγόμενη διεθνής έκθεση. Είναι, μάλιστα, καθώς υπολογίζω, ένα απ’ τα πιο φωτισμένα σημεία της το στενάκι εκείνο. Όσο για τη σαρκοφάγο την ξαναβρήκα προχτές, όχι χωρίς συγκίνηση, στον κήπο του μουσείου. Μου φάνηκε θλιβερή, σα να ξανάγινε τάφος.

Από τη συλλογή πεζογραφημάτων η σαρκοφάγος (1971)

[zephyrous]

Ο διχασμένος μου εαυτός ξαφνικά ενώνεται, αν και για μια μόνο στιγμή.
Λέει ένα γρήγορο, αλλά ειλικρινές "ευχαριστώ" και επιστρέφει στα γνωστά του λημέρια.
Μην με περιβάλλετε με τόση στοργή. Μου τα δυσκολεύετε τα πράγματα.
Ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου όλους εσάς, γνωστούς και γνωστούς-αγνώστους.

p.s. Much appreciated, αρχηγέ. :)

[Evmorfia]

Καταπληκτικό το "δώρο" του Γιάννη. Λόγω ελλείψεως χρόνου, δεν είχα σκοπό να το διαβάσω, απλά ήθελα να ρίξω μία ματιά στο λινκ (curiosity kill the cat etc...), αλλά την πάτησα!!! Φοβερή πένα!!!

Και μετά την κριτική, η αφελής ερώτηση: Αλήθεια, υπάρχει η σαρκοφάγος στο μουσείο;

Υ.Γ. Κείμενα σαν κι αυτό με κάνουν να αισθάνομαι για άλλη μια φορά πόσο λάθος έχω κάνει που δεν έδωσα στην ελληνική πεζογραφία την ίδια βαρύτητα που έδωσα στην ξένη λογοτεχνία.

[wings]

Μείνε «συντονισμένη». Θα δεις πολύ περισσότερα από τα κείμενα αυτά στο εγγύς μέλλον.

Φοβερή πέννα; Μα εδώ μιλάμε για έναν από τους κορυφαίους των ελληνικών γραμμάτων.

Και πού είσαστε; Να αγοράζουμε και κάνα ελληνικό βιβλίο, ε; Όχι μόνο τα αποσπάσματά τους στο Τρανσλάτουμ. Για τα αποσπάσματα αυτά πάντα μπορούμε να ξεκλέψουμε λίγο χρόνο. Κι έχει κι άλλα τέτοια κείμενα, ακόμα καλύτερα, αυτή η ενότητα.:-)

Όσο για το μουσείο όλο και κάποια σαρκοφάγος θα υπάρχει. Αυτήν που λέει ότι ήταν κάποτε στην αυλή του τη θυμάμαι κι εγώ αλλά έχω πολλά χρόνια να πάω και δεν ξέρω αν είναι εκεί ακόμα.

[sopherina]

Έρωτας και Θάνατος!
Πώς να μη νιώθεις για μια στιγμή να ενώνονται τα κομμάτια;
Εξαιρετικό!

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Η μεγαλοκόρη

Όταν πέθανε η μεγαλοκόρη, την έβγαλαν σέρνοντας απ’ το κοτέτσι, έβαλαν τρεις σανίδες πάνω σε δυο σιδερένια στριπόδια και την ξάπλωσαν σεμνά κάτω απ’ τη βερικοκιά της ξένης πια αυλής. Στα ξεθωριασμένα μαύρα φορέματά της ξεχώριζα χώματα και λάσπες απ’ το σούρσιμο, καθώς κοίταζα την αυλή τους απ’ το καφασωτό παραθυράκι της θειας μου. Μ’ εμπόδιζε, είναι αλήθεια, κάπως και η ασύστολα ανθισμένη βερικοκιά. Αλλά ήταν άνοιξη και μάλιστα του 1942.

Την άφησαν εκεί και ξανακλείστηκαν στο κοτέτσι. Σίγουρο όμως πως θα την κοίταζαν διαρκώς μέσα απ’ το διχτυωτό. Ο γιος της αδελφής της δε φαίνονταν πουθενά. Θα ζητιάνευε κάπου ή θα είχε τρέξει στα χωριά για να τους προφτάσει. Πάντως, από τότε που οι αγοραστές τούς είχαν πετάξει απ’ το δίπατο σπίτι τους, και ύστερα από πολλά παρακάλια τούς είχαν επιτρέψει να κατοικήσουν προσωρινά στο κοτέτσι, το παιδί είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Δεν εννοούσε να μπει εκεί μέσα. Τώρα, όταν τον συναντώ καμιά φορά στο δρόμο, κατεβάζει το κεφάλι. Το ξαναπήρε, βέβαια, προ πολλού το σπίτι, σύμφωνα με τον μεταπολεμικό νόμο, και το ’δωσε κι αυτός για πολυκατοικία.

Το κοτέτσι τους ήταν ψηλό και μερακλίδικα καμωμένο. Μεταπολεμικά έτρεφαν πολλές κότες. Τη μέρα που πέθανε η μεγαλοκόρη σώζονταν ακόμη ο κάτασπρος πετεινός και μια κότα. Άγνωστο τι τα ’διναν να φάνε. Τα πουλιά ξαφνιάστηκαν στην αρχή απ’ τη φασαρία. Πήδηξαν στον περίβολο, έτοιμα να πετάξουν στις διπλανές αυλές. Μα, σαν ησύχασαν τα πράγματα, κατέβηκαν κοιτάζοντας συνεχώς λοξά. Την αγαπούσαν τη μεγαλοκόρη. Αυτή πάντα τα τάιζε κι αυτή τα είχε διασώσει μέχρι τώρα. Την άκουγα συχνά που τα μιλούσε.

Ο πετεινός πήδηξε πρώτα στην άκρη του σανιδιού και περίμενε κάποια κίνηση. Ύστερα, θαρρετά, διέσχισε το σώμα, πάτησε στα σταυρωμένα χέρια, κάτι τσιμπολόγησε, και ξαφνικά τεντώθηκε κι άρχισε να λαλάει. Πάνω στο δεύτερο ή τρίτο λάλημα τον έκοψε ένα χέρι μέσα απ’ το κοτέτσι. Πήδηξε κάτω αναψοκοκκινισμένος κι αμέσως σχεδόν ανέβηκε στην κότα. Πού να φανταζόταν η σεμνή μεγαλοκόρη, η οποία όταν πήγαινε στον μπακάλη ή τον ψωμά έκανε ολόκληρο γύρο για να μην περάσει μπροστά απ’ το καφενείο «Ο Σκοπός» και τη βλέπουν οι άντρες, πως θα ’ρχονταν ώρα που θα καμάρωνε ξελιγωμένο πάνω της το ερωτιάρικο αρσενικό πουλί.

Όταν νύχτωσε, την άφησαν εκεί. Όλη νύχτα ακούγονταν πνιγμένα αναφιλητά μέσα απ’ το κοτέτσι.

Πρωί πρωί ήρθε το κάρο της δημαρχίας. Την έριξαν στο κοινό κασόνι και την έβγαλαν, ευτυχώς, απ’ την πόρτα και όχι απ’ το γκρεμισμένο τοιχαράκι της αυλής, απ’ όπου τους επέτρεπαν να περνούν οι αυστηρών αρχών νέοι ιδιοκτήτες. Το κάρο ξεκίνησε αμέσως, χωρίς τσιριμόνιες κι αργοπορίες. Σαν τα φαντάσματα τρίκλιζαν στην αρχή το κατόπι η αδερφή της με τον άντρα της. Ο καροτσιέρης όμως δε χαμπάριζε από τέτοια, δεν μπορούσε να περιμένει, είχε πολλή δουλειά. Στη γωνιά σταμάτησαν, ήταν αδύνατο να συνεχίσουν. Το κάρο έτρεχε πιο γρήγορα στον ίσιο δρόμο. Πιάστηκαν για να μην πέσουν κι άπλωσαν τα σκεβρωμένα χέρια σε χαιρετισμό.

Από τη συλλογή πεζογραφημάτων η σαρκοφάγος (1971)

[banned]

Κι εδώ η ίδια αντίθεση (και σύνθεση) ζωής και θανάτου. Δοσμένη με ρεαλισμό, λιτότητα και δύναμη. Θαυμάσιο.

[wings]

Πρωί πρωί ήρθε το κάρο της δημαρχίας. Την έριξαν στο κοινό κασόνι και την έβγαλαν, ευτυχώς, απ' την πόρτα και όχι απ' το γκρεμισμένο τοιχαράκι της αυλής, απ' όπου τους επέτρεπαν να περνούν οι αυστηρών αρχών νέοι ιδιοκτήτες.

Και καυστικότατος είναι ο Γιώργος Ιωάννου, τόσο στο σημείο που παραθέτω όσο και σε ορισμένα άλλα με τις σχεδόν ευθείες βολές για τα περί ηθικής και δήθεν σεμνότητας, αλλά και στις αναφορές περί αντιπαροχής και «νέας τάξης πραγμάτων» στη μεταπολεμική Ελλάδα, όπου τα κοτέτσια και οι μονοκατοικίες γίνανε αυτό που βλέπουμε και σήμερα.

[banned]

Οι νέοι σήμερα είναι αδύνατον να φανταστούν τις συνθήκες που επικρατούσαν στην μεταπολεμική Ελλάδα. Και από αυτή την άποψη είναι χρήσιμα τα πεζογραφήματα του Γιώργου Ιωάννου. Δίνουν μια εύγλωττη εικόνα της κυρίαρχης υποκρισίας, των συναλλαγών και της γενικότερης αθλιότητας που εκείνος έζησε στο πετσί του.

[wings]

Και, δυστυχώς, όσα εκείνος έζησε στο πετσί του συνεχίζουν να ταλανίζουν τη σημερινή Ελλάδα, μισό αιώνα μετά.

Τα πεζογραφήματα του Γιώργου Ιωάννου είναι χρήσιμα από κάθε άποψη. Και κυρίως για όσους ασχολούνται με το γραπτό λόγο σε κάθε του έκφανση είναι απαραίτητο ανάγνωσμα αφού έχουμε να κάνουμε με έναν εξαιρετικό χειριστή του γραπτού λόγου. Με λίγα λόγια, είναι μεγάλο σχολείο τα γραπτά του Γιώργου Ιωάννου.