Αλέξανδρος Ίσαρης

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης (1941-2022)



Γεννήθηκε το 1941 στις Σέρρες. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στα πολυτεχνεία του Γκρατς και της Θεσσαλονίκης. Από το 1962 ως το 1978 έζησε στη Θεσσαλονίκη. Έκτοτε εγκαταστάθηκε στη Αθήνα, όπου εργάζεται και ως γραφίστας. Δημοσίευσε δοκίμια, ποιήματα και μεταφράσεις σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Από το 1970 ως το 1978 ήταν υπεύθυνος της ελληνικής σύνταξης του περιοδικού Ausblicke. Παρουσίασε ζωγραφική του σε πολλές ατομικές εκθέσεις. Πέθανε στην Αθήνα στις 24 Φεβρουαρίου του 2022.

Ο ιστότοπος του ποιητή: https://www.alexandrosissaris.gr/

Ποιητικές συλλογές:
«Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής», Λέσχη του Δίσκου, 1976
«Οι παρενέργειες της σιωπής», εκδ. Ύψιλον, 1984
«Οι Τριστάνοι (ποιήματα 1966-1992)», εκδ. Νεφέλη, 1992
«Θα επιστρέψω φωτεινός (ποιήματα 1993-1999)», εκδ. Άγρα, 2000

Ανθολογημένα ποιήματα:

• Άδεια βαρέλια / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Αίγινα / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Δύσκολος χρόνος / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Ένδεκα αποφθέγματα και σημειώσεις για τη συμπεριφορά και το θάνατο του ισορροπιστή (1, 2, 3) / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Η ασύδοτη τρυφερότητα / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Η μουσική / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Κλινική ησυχία / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Κρατάω σφιχτά / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Μια φούχτα / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Οι σταυροί / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Όμιλος Φίλων Θαλάσσης / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Προγράμματα / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Προπαντός όταν η Κρήτη / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Στους διαδρόμους / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Τη νύχτα που δηλητηρίασαν τον Μότσαρτ / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Υγρόν πυρ / Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)
• Ημερολόγιο / Οι Τριστάνοι (1992)
• Θυμάσαι, Ρεγκίνα; / Οι Τριστάνοι (1992)
• Περιχώρηση / Οι Τριστάνοι (1992)
• Το ποίημα της Πλυτώς / Οι Τριστάνοι (1992)
• Horror a Manos Llenas / Οι Τριστάνοι (1992)
• Ανταύγειες / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Άνυδρη καρέκλα / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Γεννήθηκα στην Αίγυπτο το 200 π.Χ. / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Εμπιστεύομαι / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Έτσι γίνεται το ποίημα / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Η μέρα που νυχτώνει / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Η σιωπή του Θεού / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Θα επιστρέψω φωτεινός / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Πρέπει να βρω μια γλώσσα / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Το τόξο του χαμόγελου / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]
• Johann Sebastian Bach / Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) [2000]

Συνεντεύξεις του Αλέξανδρου Ίσαρη:

• Αλέξανδρος Ίσαρης: «Κρατάω τους μεγάλους έρωτες και τις μεγάλες φιλίες, ακόμα κι αν τελείωσαν» (στην Ευαγγελία Ανδριτσάνου)

 
[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Πρέπει να βρω μια γλώσσα

Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Που να ενώνει τα σύννεφα
Να χωρίζει τη θάλασσα
Να οξύνει τον πόνο
Για να μπορώ να σε κοιτάζω
Σκύβοντας και ρωτώντας
Ρουφώντας και παίζοντας
Περπατώντας στα τέσσερα.

Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Που να ταιριάζει στις φωνές
Όταν θα δύουν οι αισθήσεις
Και θα ξυπνά το αίσθημα
Όταν θα βάζω το νύχι
Στις πληγές, το ακάνθινο στεφάνι
Στα μαλλιά μου.

Πρέπει να βρω μια γλώσσα πυρετού
Που να γεμίζει πύον
Θα γίνεται μπλε το πρωινό
Και τρυφερό το βράδυ.
Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Που θα ’χει την πίκρα
Του πιο γλυκού φιλιού
Την αλαφράδα του πουλιού
Και το στυφό της γνώσης.

Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Για να σου μιλήσω.

Από τη συλλογή Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) (2000)

[Evmorfia]

Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Που θα ’χει την πίκρα
Του πιο γλυκού φιλιού
Την αλαφράδα του πουλιού
Και το στυφό της γνώσης.

Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Για να σου μιλήσω.

Και εμείς, που κάθε μέρα χανόμαστε μέσα στα μονοπάτια της γλώσσας, ξέρουμε ίσως λίγο παραπάνω πόσο δύσκολο είναι να βρούμε μια γλώσσα για να μιλήσουμε στους άλλους.

[Anastasia]

Πρέπει να βρω μια γλώσσα
Για να σου μιλήσω.

Ευτυχισμένος αυτός που θα το καταφέρει.

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Γεννήθηκα στην Αίγυπτο το 200 π.Χ.

Γεννήθηκα στην Αίγυπτο το 200 π.Χ.
Με ήλιο στον Αιγόκερω
Και με σελήνη Κρόνου στον Κριό.
Ο πατέρας Μακεδόνας
Κι η μάνα μου από τη Μαύρη Θάλασσα.
Έγινα χτίστης κι απόκτησα πολλά παιδιά.
Αργότερα θεόρβη έπαιζα δίπλα στον Λοκ.
Αντιγραφέας έγινα το 1701 στη Μαδρίτη
Και εραστής μιας δούκισσας
Που κάηκε σε πυρκαγιά.
Με σκότωσαν σε όργιο κάπου στο Περού
Μα εγώ εμφανίστηκα ξανά
Στη Σαρλεβίλ των Αρδενών με τ’ όνομα Ρεμπώ.
Πέθανα τριάντα επτά ετών κι όταν ξαναγεννήθηκα
Ήμουν γυναίκα ζωηρή
Που έγινε διάσημη
Σε ρόλους κωμικούς
Μέχρι που γνώρισα στη Ρώμη κάποιον Σάντρο Λίππι.
Πόρνη κατέληξα που πήγε από χολέρα
Μα τώρα φτιάχνω πιάνα στη Λειψία.

Άλλαξα σχήματα, καρδιές, μυαλό
Μίλησα τόσες γλώσσες.
Τυφλός εκ γενετής έχω τρία παιδιά
Γυναίκα από τη Σάμο.
Την τέχνη έμαθα στο σπίτι των γονιών μου
Και μες στη μουσική ζω τη ζωή μου.
Λέγομαι Γιούλιους, είμαι εβδομήντα δύο χρονών
Και θέλω να πεθάνω στην Ελλάδα.

Από τη συλλογή Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) (2000)

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Το ποίημα της Πλυτώς

Σιωπή είναι ένας πόνος που αρχίζει
Από το στήθος σαν μοναξιά.
 
Το μεσημέρι κιτρινίζει
Ρημάζει το δέρμα μου
Μπαίνει στο μυαλό.
Σκόνη σηκώνεται, τα τζάμια στάζουν
Η προσπάθεια αιμορραγεί.
 
Στηρίξου πάνω μου – είπα στον καθρέφτη.
Θα σε κρατήσω.

Από τη συλλογή Οι Τριστάνοι (1992)

[banned]

Ο καθρέφτης είναι ένα από τα πιο κοινά ποιητικά σύμβολα. Ίσως γιατί ο ποιητής προσπαθεί να αναγνωρίσει και να γνωρίσει το πρόσωπό του πέρα από την επιφάνεια των πραγμάτων και των λέξεων. «Πάνω στον καθρέφτη, μέσα απ' τον καθρέφτη, πίσω απ' τον καθρέφτη». Και σε έναν διάλογο με τον καθρέφτη που μοιάζει με ενδοσκόπηση.

Θα μάθει κάτι παραπάνω κάποτε; Μάλλον όχι με τη συμβατική έννοια. Ίσως όμως με την έννοια μιας βαθύτερης επίγνωσης, όπως όταν φωτίζονται τα υπόγεια της ψυχής. Και δεν το ξέρει κανείς άλλος, δεν είναι δυνατόν να το ξέρει κανείς άλλος. 

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Άνυδρη καρέκλα

Σηκώνομαι και πάω στο παράθυρο
Όλα αλλάζουν μέσα μου σαν μέσα σε νερό.
Έξω το τοπίο καταπράσινο. Πράσινα σύννεφα
Και μια φωνή λησμονημένη στ’ όνειρο
Της χθεσινής ρουφήχτρας.
Τ’ άλογα αποκτούν φτερά
Ο ήλιος με φοβίζει
Βγάζω αγκάθια σπαρταρώ.

Σηκώνομαι και πάω στο παράθυρο.
Βλέπω χρυσόμυγες, αράχνες
Σκνίπες, κοράκια και σμήνη μελισσών.
Με κεντημένα αισθήματα
Θα παρηγορηθούμε μεταξύ μας
Στη βραδινή ομοβροντία.
Χωρίς να βλέπουμε του άλλου την πληγή
Σαν μια τερατωδία
Με λεπτεπίλεπτες ματιές
Και άμουσα λόγια θα ψάλουμε
Τα έπη της σελήνης στη φωτεινή ταράτσα.
Ανάμεσα σε τσακισμένες προσμονές
Σε κόπρανα και αποφάγια, θα σκάσουμε
Μέσα στα αγκαλιάσματά μας.

Πώς λαχταρώ να φύγω!
Στη Βραζιλία, στο Νεπάλ, στη Νάπολη
Ή και στο θάνατο ακόμα.
Με κούρασε αυτή η άνυδρη καρέκλα.
Κι έπειτα δίχως αγάπη τι να πεις;
Ακόμα και οι στίχοι μας μοιάζουν από πηλό.

Από τη συλλογή Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999) (2000)

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Κλινική ησυχία

[Ενότητα Όμιλος Φίλων Θαλάσσης]

Οι μέρες που θα ’ρθουν
Θα ’ναι ακίνητες
Σαν παράλυτες
Μέσα σ’ ένα καροτσάκι∙
Θα ’χουν κέρινα χέρια
Μάτια από πλαστικό∙

Μια καρδιά να χτυπάει
Με τονωτικά.

Από τη συλλογή Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Περιχώρηση

[Ενότητα Πηγή χαρίτων]

Τα χέρια μου έχουνε το χρώμα της
Μα ντρέπομαι να ’χω καρδιά τόσο λευκή.

Άλλοτε ψηλώνει ως το ταβάνι
Κι άλλοτε την κρατώ στη φούχτα μου
Σαν νεογέννητο πουλί.
Η άνοιξη έφτασε με ματόκλαδα κλειστά
Το ’να σεντόνι πίσω απ' τ' άλλο
Και στο τελευταίο ο Ουριήλ που άνοιξε την πόρτα.
Καληνύχτα γιατρέ μου, ψιθύρισε.
Καληνύχτα καρδιά μου.
Στο κρεβάτι η κοιμισμένη μας μέρα
Αναστενάζει και μουγκρίζει.
Από δω κύριέ μου
Γύρνα διαόλου σκύλε, γύρνα να σε δω!
Η γλώσσα μου είναι το σπαθί μου
Οι αναμνήσεις μου ωχρές
Οι μέρες κάτωχρες κύλησαν ως εδώ
Μέσα στην προσμονή χαραμιστήκανε.

Il faut choisir: Mentir ou mourir
Και γέλασε
Ο φίλος ο παλιός που γέρασε
Η αγάπη που ανέβηκε στο τρένο
Ο φόβος που έκατσε στην ψυχή
Εκείνος ο άνθρωπος με την ντροπή
Ο άλλος που μας έφτυσε στο πρόσωπο
Ο Άγγλος που μας πήγε στο νησί
Ο Ιταλός που μας δάγκωσε στην καρδιά
Οι Έλληνες που μπήκανε στη βάρκα
Il faut choisir: Mentir ou mourir
Τι τρέλα!
Τι απίστευτο θέαμα!
Να πετάς πάνω απ' τα δάση
Και να βυθίζεσαι στην έξαψη
Στη θαλπωρή εκείνου του παλτού
Στο Χορευτό!

Από τη συλλογή Οι Τριστάνοι (Ποιήματα 1966-1992) (1992)

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Ένδεκα αποφθέγματα και σημειώσεις για τη συμπεριφορά και το θάνατο του ισορροπιστή (1, 2, 3)

[Ενότητα Ο Ισορροπιστής]

1

Ο ισορροπιστής μισεί το σχοινί που τον πληγώνει.

2

Οι άνθρωποι που παρακολουθούν τους πειραματισμούς και την αντοχή του, παραμένουν αμέτοχοι. Ο ισορροπιστής, καθώς τους βλέπει από ύψος πάνω απ’ το κανονικό, δεν ξεχωρίζει το επάγγελμα και την ταξική τους προέλευση, τον ενδιαφέρει κυρίως η ματαίωση της πτώσης του και ο πιθανός ακρωτηριασμός∙ οι πιο πολλοί δεν σηκώνουν καν το κεφάλι για να παρακολουθήσουν τις πορείες του ισορροπιστή.

3

Το σχοινί ανέχεται
το βάρος του ισορροπιστή
και μόνον αυτό.
το σχοινί επηρεάζεται
από τον ήλιο και τις
κατά συρροήν χιονοπτώσεις∙

το σχοινί είναι αμφιβόλου
κατασκευής και προελεύσεως.
παρ’ όλ’ αυτά καθορίζει
το ογδόντα τοις εκατό
των κινήσεων του
ισορροπιστή.

Από τη συλλογή Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)

[wings]

Ο καημός της φυσαρμόνικας - Μαρία Δημητριάδη [Όνειρο που φεύγει ειν' η ζωή] - YouTube

Γιώργος Σταυριανός, Καημός της φυσαρμόνικας
(τραγούδι: Μαρία Δημητριάδη / δίσκος: Έρημη πόλη (1982))

Αλέξανδρος Ίσαρης, Προγράμματα

[Ενότητα Όμιλος Φίλων Θαλάσσης]

Πρώτον:
Αύριο θα ξεριζώσω
Και τις τελευταίες ρίζες του χειμώνα
Γιατί ο Μάιος πάει να τελειώσει
Κι οι υποθέσεις μας ακόμα στον Φεβρουάριο
Βρίσκονται, με τα δικαστήρια
Και μ’ όλα τα δυσάρεστα.

Δεύτερον:
Θα στείλω γράμματα σε φίλους.
Σ’ αυτόν από την Καστοριά
Άρτι απολυθέντα απ’ το στρατό, φιλόλογο,
Σ’ αυτόν που μου υποσχέθηκε
Ποιήματα, ημερολόγια και τέτοια
Και σε σένα από την Καλαμάτα
Από τη Λακωνία και την οδό Μνησικλέους
Για να τελειώσουν αυτές οι ιστορίες
Με τα γραμμάτια και τις κατεδαφίσεις.

Τρίτον:
Θα σ’ αγαπήσω περισσότερο∙
Θα προσπαθήσω τουλάχιστον.
Εξάλλου, σκέφτομαι ν’ αλλάξω
Τις κορνίζες και τις φωτογραφίες μας
Γιατί οι πόζες άλλαξαν τώρα πια
Κι οι επισκέπτες ζητούν όλο
Και περισσότερη ποικιλία, ακόμα και
Στα λόγια, και στη ματιά.

Προς το παρόν δουλεύω
Την κάτοψη που άρχισα πέρσι
Κι ακόμα να βρω λύση.

Από τη συλλογή Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)

[wings]

Αλέξανδρος Ίσαρης, Η ασύδοτη τρυφερότητα

[Ενότητα Όμιλος Φίλων Θαλάσσης]

Αυτές οι μέρες
Της ασύδοτης τρυφερότητας
Θα ακινητοποιήσουν
Τη ζωή σου∙
Θα σταματήσεις για πολύ
Καιρό να βλέπεις
Τα σύννεφα και τους τυφλούς
Που τραγουδάνε στο δρόμο∙

Μετά
θα ξαναφύγεις
Για τα χιόνια

Από τη συλλογή Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής (1976)

[spiros]

ασύδοτη τρυφερότητα

Τι σύναψη και αυτή. Δεν έχει πει ποτέ κάποιος στους ποιητές να μην κάνουν ασύδοτες συνάψεις; Άμα πια...

[wings]

Πολύ απρόβλεπτη σύναψη, ε; Μου αρέσει. :-)