Claviceps purpurea → γομφόμορφος ο πορφυρός, ερυσιβώδης όλυρα, ροπαλοκέφαλη η πορφυρή, ροπαλόμορφη η πορφυρή

[iogo]

Claviceps purpurea → ερυσιβώδης όλυρα

https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=59876.0

[spiros]

Βλέπω και κάποιες αποδόσεις ως κλάβισεψ ο πορφυρός

[spiros]

Και ένα σχόλιο μέσω εμαιλ «Έχω υπόψη την ονομασία Ερυσιβώδης Ολύρα αλλά θα ήθελα να ξέρω πώς προκύπτει, αφού Claviceps purpurea σημαίνει Ροπαλοκέφαλη η πορφυρή». Μπορεί κάποιος να βοηθήσει στην επιβεβαίωση της εγκυρότητας της μετάφρασης; Ίσως και το ροπαλόμορφη να είναι μια πιθανότητα.

Στο Liddell, Scott, Jones Ancient Greek Lexicon (LSJ) βρήκα:

ἐρῠσῑβώδης, ες, affected with rust, ἄνθη, ὕλη, Arist.HA605b18, 626b23; liable to mildew, Thphr.HP8.3.2; χῶραι Id.CP3.24.4.

ὄλῡρᾰ (on the accent v. Hdn.Gr.1.262), ἡ, mostly in pl. ὄλυραι, prob. emmer, Hdt.2.36, 77, D.8.45, PHal.20.2 (iii b.c.), LxxEx.9.32, etc.; mentioned as food for horses along with barley (κρῖ), Il.5.196, 8.564.
2. rice-wheat, a cultural variety of ζειά 2, Thphr.HP8.9.2, Diocl.Fr.113, Dsc.2.91.

Emmer wheat (Triticum dicoccum), also known as farro especially in Italy, is a low yielding, awned wheat. It was one of the first crops domesticated in the Near East. It was widely cultivated in the ancient world, but is now a relict crop in mountainous regions of Europe and Asia.
https://en.wikipedia.org/wiki/Emmer

claviceps -- "club shaped", refers to the body shape of a mature plant.
http://www.mfaint.demon.co.uk/cactus/noto/etymology.html

Η όλυρα ή αγριοσίταρο (Triticum spelta, Σιτάρι η σπέλτα) είναι ποικιλία σίτου. Η όλυρα ήταν σημαντικό προϊόν σε σημεία της Ευρώπης από την Εποχή του Χαλκού έως τον Mεσαίωνα. Σήμερα επιβιώνει ως ενδημική καλλιέργεια στην Κεντρική Ευρώπη και και αναζωογονήθηκε η παρουσία της στη νέα αγορά της υγιεινής διατροφής. Η όλυρα μερικές φορές θεωρείται υποείδος του συγγενούς κοινού σίτου (T. aestivum, Τρίτικον το θερινόν), περίπτωση κατά την οποία η βοτανική του ονομασία θεωρείται ότι είναι Triticum aestivum υποείδος όλυρα.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8C%CE%BB%CF%85%CF%81%CE%B1

[iogo]

Σωστή η παρατήρηση. Ίσως η σωστή αντιστοιχία να είναι ερυσιβώδης όλυρα/secale cornutum?

Η Ερυσίβη είναι το κοινό όνομα ενός μύκητα του γένους Claviceps που παρασιτεί σε ορισμένα δημητριακά και χλόες. Στο τέλος του καλοκαιριού, ο μύκητας παίρνει μια χαρακτηριστική μορφή για να αντέξει στον χειμώνα και λέγεται «sclerotium», ή «ερυσίβη».
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%81%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B2%CE%B7


Ergot è il nome comune dato ad un ascomiceta denominato Claviceps purpurea. Il termine è lo stesso usato in francese[1], lingua nella quale, letteralmente, vuol dire sperone. Infatti questa specie del genere Claviceps (che ne conta circa una cinquantina) è parassita delle graminacee e forma degli sclerozi simili a speroni o cornetti che conferiscono alla pianta infetta – spesso la Segale – il nome comune di "segale cornuta".
https://it.wikipedia.org/wiki/Claviceps_purpurea



Σπύρο, έχω κάνει λάθος στον τίτλο, Όλυρα με τόνο στην προπαραλήγουσα.

[spiros]

Είναι και ομοιοπαθητικό φάρμακο.

Secale Cornutum
Alternative names, keywords, and common mis-spellings
Claviceps Purpurea, Ergot, Secale, Secal
http://abchomeopathy.com/r.php/Sec

Το Secale cornutum παράγεται από τη Βρίζα (είδος σιτηρού, που έχει προσβληθεί από τον παρασιτικό μύκητα Claviceps purpurea, και ως εκ τούτου περιέχει διάφορα αλκαλοειδή). Ως ομοιοπαθητικό φάρμακο δίνεται σε γυναικολογικά προβλήματα, αποβολές, σπασμούς, γάγγραινα. Τα συμπτώματά του καλύπτουν αιμορραγίες, φλεβική αιμορραγία, παθητική, σκούρο αίμα. Επίσταξη. Σε γυναίκες που έχουν κάνει πολλά παιδιά αλλά παρουσιάζουν αποβολές του τρίτου τριμήνου.
http://www.homeopathy.gr/homeopathy.php?remedy=secale-cornutum


http://laternamagika.rajce.idnes.cz/farmakognozie/

Πάντως το «c» στα λατινικά προφέρεται πάντα «κ», άρα θα ήταν «κλάβικεψ» και όχι «κλάβισεψ».

[spiros]

Είναι μια λεπτομέρεια που δεν γνώριζα. Ισχύει βέβαια για τα κλασσικά λατινικά, για τα επιστημονικά ισχύει άλλος κανόνας, αυτός της σύγχρονης ιταλικής, κατά τον οποίο, όταν το c προηγείται των i/e, προφέρεται «c». Άρα, στην προκειμένη περίπτωση το σωστό είναι «κλάβιτσεψ».

Δεν είμαι σίγουρος, διότι το ceps προέρχεται από το ελληνικό «κεφαλή».

[spiros]

Γομφόμορφος ο πορφυρός

[kupirijo]

Έχω μπερδευτεί λίγο με την ετυμολογία. Η λέξη «claviceps» προέρχεται από τα:
clavus (καρφί) + -ceps = (η) γομφοκέφαλος

ή από τα:
clava (ρόπαλο) + -ceps = (η) ροπαλοκέφαλος (βλέπε επίσης  clava@perseus.tufts.edu)
;

τα παραπάνω είναι κατά το «biceps» = δικέφαλος

υπάρχει και ο μύκητας «cordyceps» = ροπαλοκέφαλος , βλ. Είναι πιθανή μια πανδημία τύπου «The Last of Us»; Ο Γιώργος Παππάς των «Ημερολογίων Κορωνοϊού» εξηγεί | LiFO

φυσικά αυτό μπορεί να αποδοθεί και ως «κορδυλοκέφαλος»