Translation - Μετάφραση
Favourite texts, movies, lyrics, quotations, recipes => Favourite Music and Lyrics => Translation reviews => Topic started by: wings on 08 Mar, 2009, 15:29:21
-
Έλενα Λαζάρ: μια ζωή αφιερωμένη στη μετάφραση ελληνικής λογοτεχνίας στα ρουμανικά
4 Μαρτίου 2009
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.ota.gr%2Fmedia%2F250px%2FACE%2F509b9b6982c6084760a3b18db6cfd39f.jpg&hash=bdedeec3a72c431e7fda6f67fe1fc5419ad48d1b)
Της ανταποκρίτριάς μας Ι. Ράντου
Είναι... ερωτευμένη με τον Καβάφη, ποιήματα του οποίου, μεταφρασμένα στα ρουμανικά, "κόσμησαν" για πρώτη φορά τις προθήκες των βιβλιοπωλείων στο Βουκουρέστι πριν από μια 20ετία, όταν ο εκδοτικός της οίκος, η "Ομόνοια", κυκλοφόρησε ποιητική συλλογή του ξακουστού Αλεξανδρινού ποιητή.
Η Έλενα Λαζάρ είναι το "μυαλό" και η "καρδιά" του εκδοτικού οίκου "Ομόνοια", που ξεχωρίζει στη ρουμανική λογοτεχνική αγορά για την προώθηση της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και του ελληνικού πολιτισμού.
Απόφοιτη της Σχολής Κλασικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου, η 60χρονη σήμερα Έλενα Λαζάρ είναι Πρέσβειρα του Ελληνισμού, τίτλος που της απονεμήθηκε το 2005, ενώ έχει τιμηθεί και με τρία βραβεία μετάφρασης στην Ελλάδα (1994) και τη Ρουμανία (1994 και 2003).
Εδώ και 30 χρόνια μεταφράζει ελληνική λογοτεχνία και εξομολογείται πως δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει την αγαπημένη της αυτή ενασχόληση.
Η οικονομική κρίση δεν την τρομάζει, αφού οι χορηγίες που έχει εξασφαλίσει από την προηγούμενη κιόλας χρονιά, είναι ικανές να της εξασφαλίσουν μια απρόσκοπτη και δημιουργική χρονιά και το 2009.
Ο εκδοτικός οίκος "Ομόνοια"
Ο εκδοτικός οίκος "Ομόνοια" δημιουργήθηκε το 1991 και είναι ο μοναδικός εκδοτικός οίκος στη Ρουμανία, που εστιάζει αποκλειστικά στην προώθηση της νέας ελληνικής λογοτεχνίας και του ελληνικού πολιτισμού εν γένει, στη Ρουμανία.
Στο ερώτημα γιατί ένας εκδοτικός οίκος στη Ρουμανία αποφασίζει να ασχοληθεί αποκλειστικά με τον ελληνισμό και την κουλτούρα του, η απάντηση, όπως δηλώνει η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι απλή: "Επειδή μας ενώνουν (Έλληνες και Ρουμάνους) τρεις αιώνες συνεχών σχέσεων. Επειδή μοιραζόμαστε αιώνες κοινής ιστορίας. Επειδή μεταξύ αυτών των δύο πολιτιστικών χώρων (σ.σ. της Ελλάδας και της Ρουμανίας) υπήρχε πάντα πολιτιστικός διάλογος. Επειδή έχουμε πολλά να κάνουμε προκειμένου να γνωρίσουμε ο ένας τον άλλο και ο πολιτισμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να πετύχουμε αυτό το στόχο. Επειδή, όπως το έθεσε ο Γκ. Καλινέσκου, "εμείς, οι Ρουμάνοι, είμαστε γεωγραφικά και πνευματικά εγγύτερα στην Αρχαία Ελλάδα από ό,τι κάθε άλλος λαός". Κι αυτό ισχύει και για τη σύγχρονη Ελλάδα".
Διαβάζουν, όμως, οι Ρουμάνοι ελληνική λογοτεχνία και δη σύγχρονη; Η Ρουμανία, απαντά η κ. Λαζάρ, υπήρξε η πλέον "δεκτική" στο φαινόμενο της νέας ελληνικής λογοτεχνίας μεταξύ των κρατών της ΝΑ Ευρώπης και οι μεταφράσεις ελληνικής λογοτεχνίας στη Ρουμανία έχουν ιστορία 400 και πλέον χρόνων.
"Για τρεις και πλέον αιώνες (XVII - XIX), επί ρουμανικού εδάφους μεταφραζόταν εντυπωσιακός αριθμός χειρογράφων, ενώ εδώ γράφτηκε κι ένα σημαντικό "κεφάλαιο" της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Επομένως, πρόκειται για έναν οικείο πολιτιστικό χώρο για το Ρουμάνο αναγνώστη. Μια οικειότητα που αναπτύχθηκε για αρκετούς αιώνες. Μιλάμε για κάτι περισσότερο από τον όρο "φιλελληνισμό", μιλάμε για συγγένειες που έχουν βαθιές ρίζες στην ιστορία", υπογραμμίζει η κ. Λαζάρ.
Από τις αρχές του 19ου αιώνα, στη Ρουμανία άρχισαν να μεταφράζονται πολλοί τίτλοι σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, που σήμερα φτάνουν τους 400, γεγονός που κατατάσσει τη Ρουμανία μεταξύ των πρώτων χωρών στην Ευρώπη σε αυτόν τον τομέα.
"Οι Ρουμάνοι αναγνώστες μπορούν να επιλέξουν μεταξύ αντιπροσωπευτικών ονομάτων από όλα τα λογοτεχνικά είδη, από κλασικούς συγγραφείς έως νεότερους. Έχουμε εννέα ανθολογίες ελληνικής ποίησης στα ρουμανικά, έξι ανθολογίες μυθιστορήματος, δύο ανθολογίες ελληνικών δοκιμίων. Νομίζω πως οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους", τονίζει η κ. Λαζάρ.
Το πρώτο βιβλίο που μετέφρασε η ίδια ήταν ένας τόμος δοκιμίων του Πέτρου Χάρη (σ.σ.πραγματικό όνομα Ιωάννης Μαρμαριάδης), το 1979. Από τότε, εδώ και 30 χρόνια, από τα χέρια της "πέρασε" πληθώρα βιβλίων του Κωστή Παλαμά, του Γρηγόρη Ξενόπουλου, του Άγγελου Τερζάκη του Νίκου Καζαντζάκη, του Σπύρου Πλασκοβίτη, της Γαλάτειας Σαράντη και πολλών άλλων Ελλήνων λογοτεχνών.
Στη 18ετή παρουσία του στη ρουμανική λογοτεχνική "αγορά", ο εκδοτικός οίκος "Ομόνοια" έχει μεταφράσει περισσότερους από 60 τίτλους ελληνικών βιβλίων, δηλαδή τα 2/3 όλων των ελληνικών βιβλίων που μεταφράστηκαν στα ρουμανικά τη δεδομένη χρονική περίοδο. Μεταξύ αυτών των 60 τίτλων είναι και ορισμένοι από την κυπριακή λογοτεχνική παραγωγή.
Τι απήχηση έχει, όμως, σήμερα η ελληνική γλώσσα στη Ρουμανία; Όπως λέει η κ. Λαζάρ, για αρκετές δεκαετίες, πολλοί ήταν οι Ρουμάνοι που ήθελαν να μάθουν ελληνικά είτε από απλή περιέργεια είτε για άλλους λόγους, αλλά δεν τους δινόταν αρκετές δυνατότητες για να εκπληρώσουν την επιθυμία τους αυτή. Ωστόσο, από το 1999, όταν ήρθησαν όλα τα εμπόδια, αυξήθηκε το ενδιαφέρον για την εκμάθηση της ελληνικής και μαζί του οι δυνατότητες για κάτι τέτοιο. Από το 2001, λειτουργεί Τμήμα Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στη Σχολή Κλασικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου, που, σύμφωνα με την κ. Λαζάρ, συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερους μαθητές.
Το ενδιαφέρον για την εκμάθηση της ελληνικής, όπως εξηγεί η ίδια, αυξήθηκε και από το γεγονός ότι οι περίπου 4.000 ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα αναζητούν συνεχώς Ρουμάνους ειδικούς, με καλή γνώση της ελληνικής.
Η διδασκαλία των ελληνικών στο Βουκουρέστι ενισχύθηκε από τη λειτουργία της εστίας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, ενώ στο Ιάσιο, ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία διδάσκεται στο πανεπιστήμιο Alexandru Ioan Cuza.
Λίγα λόγια για την Έλενα Λαζάρ
Γεννήθηκε το 1949 στο Στεφανέστι-Ιλφοβ, στη Ρουμανία. Αποφοίτησε (1972) από τη Σχολή Κλασικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου. Διετέλεσε επιμελήτρια-συντάκτρια σε δύο σημαντικούς κρατικούς εκδοτικούς οίκους (1972-1999). Είναι ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ρουμανικής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, αντιπρόεδρος του ρουμανικού τμήματος της Διεθνούς Εταιρείας ''Φίλοι του Νίκου Καζαντζάκη'', μέλος της Ενωσης Ρουμάνων Λογοτεχνών. Από το 1991, είναι ιδιοκτήτρια και διευθύντρια του εκδοτικού οίκου "Ομόνοια". Είναι συγγραφέας πέντε έργων (Πανόραμα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας,1987, δεύτερη έκδοση αναθεωρημένη και επαυξημένη, 2001, Πανόραμα της Κυπριακής Λογοτεχνίας,1999, Αριστουργήματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, 2003 και Νεοελληνική Λογοτεχνία στη Ρουμανία. 1837-2005, 2005) ενώ έχει δημοσιεύσει στο ρουμανικό φιλολογικό τύπο πάνω από 80 άρθρα αφιερωμένα στα Ελληνικά Γράμματα.
Πηγή: http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=5430