Translation - Μετάφραση

Favourite texts, movies, lyrics, quotations, recipes => Favourite Poetry => Favourite Music and Lyrics => Poetry of Thessaloniki => Topic started by: wings on 31 Jan, 2007, 01:03:57

Title: Μανόλης Ξεξάκης
Post by: wings on 31 Jan, 2007, 01:03:57
Μανόλης Ξεξάκης

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.biblionet.gr%2Fimages%2Fpersons%2F19980.jpg&hash=ac4a06834a5472e7f228189409c9ec9f4626b786)

Γεννήθηκε το 1948 στο Ρέθυμνο της Κρήτης. Το 1966 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε μαθηματικά στο ΑΠΘ και εργάστηκε ως καθηγητής σε φροντιστήρια, ως δημοσιογράφος στη ραδιοφωνία, σε εφημερίδες και περιοδικά, ως κειμενογράφος  στη διαφήμιση κλπ. Από το 1982 ως το 1987 παρουσίαζε την εκπομπή «Ο κόσμος του βιβλίου» στη ραδιοφωνία της ΕΡΤ2. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1971 και υπήρξε στενός συνεργάτης του περιοδικού «Το τραμ».

[Πηγή για το βιογραφικό και τη φωτογραφία: biblionet.gr (http://www.biblionet.gr/author/19980/%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BB%CE%B7%CF%82_%CE%9E%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82)]

Ποιητικές συλλογές:
«Ασκήσεις μαθηματικών», 1980
«Πλόες ερωτικοί», 1980
«Κάτοπτρα μελαγχολικού λόγου», 1987
«Ποιήματα 1972-2006», εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες, Θεσσαλονίκη, 2008

Πεζογραφία:
«Ο θάνατος του ιππικού» (αφηγήματα), 1977
«Πού κούκος, πού άνεμος» (μυθιστόρημα), 1987
«Σονάτα κομπολογιών» (διηγήματα και μικρά πεζά), 2000

Ανθολογημένα ποιήματα:


[Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=9084.0)]
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: wings on 03 Oct, 2007, 23:38:07
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.desert-tropicals.com%2FPalm%2FPhoenix_theothrasti.jpg&hash=0408aedff70e3574a5063638f51d91afc1803c1e)

Cretan Date Palm (Phoenix theothrasti)
Πηγή: desert-tropicals.com (http://www.desert-tropicals.com/Palm/Phoenix_theothrasti.html)


Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)

[Ενότητα Το τραγούδι της Ελένης]

1

Φοινικιά μου ψηλή και λιγόπειρη,
σε νησί τού Ειρηνικού ή του Ινδικού,
σε πέτρα από βασάλτη ριζωμένη,
ποιος πρέπει να ’ν’ ο δρόμος του καραβιού μου
για να σε βρω;

Τα μάτια σου κλείνουν σαν άνθη του κρόκου τη νύχτα
κι η γραμμή του προσώπου σου
μου θυμίζει το σχοινί των γερανών
που ανεμοπορούνε πλάι-πλάι το φθινόπωρο.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: Anastasia on 04 Oct, 2007, 11:25:17
Όταν φύγει η συναισθηματική φόρτιση, ίσως καταφέρω να το σχολιάσω...
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: wings on 05 Oct, 2007, 13:32:07
Ανάστο, ρίχνεις τη βομβίτσα σου και μετά χάνεσαι; Άντε, σχολίαζε. Ακόμα δεν έβαλες τη φόρτιση στο χρονοντούλαπο;
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: Anastasia on 05 Oct, 2007, 15:55:01
Θα τα πω έτσι όπως μου έρχονται, όπως τα νιώθω, ασυνάρτητα δίχως χρονική σειρά. Ελπίζω να βγάλετε άκρη (εγώ θα βγάλω σίγουρα). ;-)

Βλέπω ένα δυναμισμό. Βλέπω μια άμυνα της ψυχής να νικά τον πόνο με πόνο. Αισθάνομαι μια εκδίκηση να γεννιέται μέσα από μια μεγάλη αγάπη. Βλέπω μια βαθιά θλίψη να σβήνει το φως μιας ψυχής. Ακούω στον απόηχο της νύχτας μιαν ανάσα βαριά και κοφτή. Βλέπω ένα ξωτικό να περιπλανιέται στα σοκάκια του μυαλού και να ξετυλίγει τα κουβάρια των αναμνήσεων για να βγει - έστω για λίγο - ο ήλιος. Χωρίς τις βόλτες του ξωτικού, ο ήλιος παραμένει κρυμμένος στις στάχτες...

Δεν ξέρω αν είναι σωστά όλα τα παραπάνω, αλλά αυτά βλέπω στο συγκεκριμένο ποίημα...
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: wings on 05 Oct, 2007, 16:07:51
Κουκλίτσα μου, ποιος θα 'ρθει ποτέ να κρίνει αν όσα βλέπει η δικιά σου η ψυχή είναι σωστά ή λαθεμένα; Με ποιο δικαίωμα; Τι πάει να πει δεν ξέρεις αν είναι σωστά όσα βλέπεις μέσα από τούτο το ποίημα; Είναι δικά σου συναισθήματα, δικές σου σκέψεις και δεν μας πέφτει λόγος. Εγώ μπορεί να βλέπω κάτι παρόμοιο σε άλλο γραφτό ή κάτι εντελώς διαφορετικό από σένα σε τούτο το γραφτό του Μανόλη Ξεξάκη. And so what?

Και, τελικά (για να τ' ακούνε και μερικοί άλλοι που μπαίνουν εδώ και διαβάζουν όσα λέμε κρυφά κι αθόρυβα), ποιος είναι αυτός που έχει δικαίωμα να κρίνει τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τις επιλογές και τον τρόπο ζωής των άλλων; Μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του και, με βάση όσα ζεις εσύ ή εγώ, να πάρει τις δικές του αποφάσεις για τη δικιά του ζωή - αυτό, ναι, και επιτρέπεται και ενδείκνυται να το κάνει ο καθένας μας, αλλά κανείς δεν έχει το δικαίωμα να βάλει σφραγίδα «ΣΩΣΤΟ» ή «ΛΑΘΟΣ» στις δικές σου σκέψεις ούτε καν να παρέμβει και να τις αναστατώσει ποικιλοτρόπως, Ανάστο, και πάρ' το απόφαση για να τα έχεις πιο καλά με τον εαυτό σου. :-)
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: Anastasia on 05 Oct, 2007, 16:29:40
Για να σου απαντήσω όσο πιο απλά μπορώ στο ερώτημα σου... ΚΑΝΕΙΣ δεν έχει το δικαίωμα!
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: banned on 05 Oct, 2007, 19:45:27
Εμένα μου άρεσαν πολύ αυτά που είπε η Αναστασία. Θεωρώ πλέον ότι ανήκει σε ένα στενό κύκλο των φίλων της ανθολογίας. Προς το παρόν ως αναγνώστρια ...



Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: wings on 05 Oct, 2007, 19:59:29
Αναμφίβολα και δικαιωματικά ανήκει στον στενό κύκλο των φίλων της ανθολογίας, Τόλη. Και «ανθίζει» όλο και περισσότερο, μέρα με τη μέρα. :-)))
Title: Re: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (1)
Post by: Anastasia on 06 Oct, 2007, 13:05:50
;-)))
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση δεύτερη
Post by: wings on 24 Feb, 2008, 15:28:08
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση δεύτερη

Σε μια βελούδινη περιφέρεια
δύο εφαπτόμενες νύχτες
έχουν σε επαφή
τα γεννητικά τους όργανα

ένας μαθητής
βρίσκει τις εφαπτόμενες
πως ταυτίζονται
και ο έρωτας εξωραΐζει
τη μακριά μαύρη νύχτα
των περιφερειών.

(Εσείς να βρείτε το κατάλληλο βρέφος που ανακυκλώνεται στη κοιλιά της μητερούλας και του επιτίθεται και το φονεύει ο στοχασμός.)

Σημείωση

Οι ασκήσεις μέχρι και την έβδομη αναφέρονται στα μέγιστα και ελάχιστα της τιμής του πολυωνύμου Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης.
Οι φιλομαθείς μαθητές μπορούν να βρουν κι άλλα σημεία απ’ τα οποία περνά η γραφική παράσταση αυτού του πολυωνύμου.
Εξάλλου εδώ βρίσκεται η μαγεία της καμπύλης:
Ενώνοντας δυο πόλεις γεμάτες πίκρα, μπορεί ταυτόχρονα να περνά από χαρούμενα τοπία κρυμμένα μακριά απ’ την ευθεία οδό.

Στο πολυώνυμο που μελετούμε, βρείτε τον τρόπο με τον οποίο ενώνεται η πολίχνη της ατομικότητας με το μεγάλο αγωγό. Να μη συμφωνήσετε όμως.


Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση τρίτη
Post by: wings on 07 Mar, 2008, 17:59:24
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση τρίτη

(Να λυθεί με το αξίωμα της συνεχούς επίκλησης. Η άσκηση γίνεται όσο περνά ο καιρός αποδομητική, αλλά βοηθά τις φυτείες των ελπίδων να μεγαλώνουν, τα κίτρινα πέπλα –που βουτιούνται οι άκρες τους στο παρελθόν– να ντύνουν τις αιχμηρές νύχτες των συνόλων.)

Έλα τρίγωνο ισοσκελές,
έλα στο σχήμα μου!

Σε ψάχνω ώρες∙
έχω φέρει ευθείες παντού
ώστε η επιφάνεια της λογικής
δε βλέπει πια
στον ορίζοντα του συγκεκριμένου.

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (2)
Post by: wings on 08 Aug, 2008, 13:11:43
Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (2)

[Ενότητα Το τραγούδι της Ελένης]

2

Θυμάσαι που χάθηκες απ’ το χιτώνα σου...
Στης νύχτας το μάτι που ήταν πανσέληνο
παράδωκες τη γύμνια σου.

Κορμί αλαβάστρινο στη ροή του φωτός
καταιγίδα που νυχτώθηκες σ’ άγνωστο τοπίο, μη φοβάσαι.

Έλα στη θήκη σου ακριβό βιολί
μην παίζεις σήμερα για κανένα.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Η κίτρινη πτέρυγα
Post by: wings on 08 Aug, 2008, 18:58:59
Μανόλης Ξεξάκης, Η κίτρινη πτέρυγα

Εσύ, κυρ-Γιαννάκη,
τι έκλεψες από το πουγκί της φυλής
ποιο έντομο, ενοχλητικό για τη θητεία σου,
σύντριψες στα μαλακά σου δάχτυλα∙

Έλα πατρίδα των ελπίδων
πάνω στους ωκεανούς,
θέλω χρώματα στο δωμάτιο
θέλω το παλιό μου μολύβι
τη σειρήνα που κρυβότανε στον ήλιο,
το σπιρούνι, τα κρόταλα, το φεγγοβολητό
και την ψηφίδα που λείπει.

Δημοσιευμένο στο περιοδικό Το δέντρο

Πηγή: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης / 1930-1980 [Νίκος Καρατζάς (1990)]
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Νύχτα
Post by: wings on 10 Aug, 2008, 04:59:12
Μανόλης Ξεξάκης, Νύχτα

Βραδιάζει σε κατοικημένες χαράδρες κι άγρια πολλά ακούγονται για τις λαστιχένιες κούνιες της εξουσίας.
Τραβάς το δρόμο σου κοσμάκη, πηδηχτός πηδηχτός, και δε σου βρίσκω τίποτε να υπάρχει, έξω από τυρόψωμο, στην καρουδωτή πετσέτα του φαγιού.
Και όποιος παίζει στα χέρια του το τσεκούρι ποτίζει τα πράγματα με το ίδιο θολό νερό που του φέρνουν άγνωστες πηγές κι εμείς τι κάνουμε;
Η χώρα μικρή κι ο χορός μεγάλος.

Πηγή: Η ελληνική ποίηση ανθολογημένη από τον Ρήγα Φεραίο έως σήμερα [Βασίλης Βασιλικός (1993)]
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Πλόες ερωτικοί (2)
Post by: wings on 10 Aug, 2008, 13:45:27
Μανόλης Ξεξάκης, Πλόες ερωτικοί (2)

[Ενότητα Πλόες ερωτικοί]

2

Καρδιά μου, ανεμώνη, αγαπημένη μου,
ο καημός σου είναι μαχαίρι, μα μαχαίρι κι εγώ κρατώ.
Ήρθες πάλι κι αναπνεύσανε οι κυκλάμινοι πόθοι μου.
Γεμάτος σκοτεινιά, μέσα σε λαβυρίνθους νοσταλγίας,
απάνω στις επιφάνειες ενός κρίνου με χρυσαφένια παράθυρα,
ξοδεύτηκα,
ώσπου με σκέπασεν η δωδεκάτη λύπη.
Σαστισμένος κοιτάζω στον ορίζοντα τις μολυβένιες κοιλάδες
της θάλασσας, τον ήλιο που χάνεται
σ’ ένα πανάρχαιο βουρκωμένο κρατήρα.
Κάτω απ’ το λαμπτήρα του δρόμου, ενώ η πολιτεία κοιμάται,
σε ίση απόσταση απ’ την ύπνωση και τον ατέλειωτο χωρισμό,
σε φίλησα κι ευωδιάζεις μέσα μου,
ένας πιλότος της ερωτικής κλίνης.
Οι φίλοι των χρωμάτων δε θα πιστέψουν ποτέ,
πως σε ξεγύμνωσα ως τη βαθιά διαθήκη, όπου το ρόδινο πέπλο
απλώνεται ρυθμικά και χαϊδεύει τη ρέουσα σμίλη.
Η βροχή δυναμώνει μέσα στο πράσινο δάσος.
Μ’ επισκέπτονται πράματα που δεν περίμενα, μνήμη μου χλωμή
με τον αξιοπρεπέστατο μανδύα!
Θα περνούσαμε μαζί εκατοντάδες χρόνια.
Οι φτερούγες των αγγέλων παρασύραν τ’ αλογάκι μου.
Από τότε ταξιδεύω αθέλητα
σε διάφορα σχήματα ηλικιών σαν δαχτυλίδι.
Θυμάμαι που μπήκαμε σ' ένα αυτοκίνητο και σε μια κατηφόρα
έγειρα και σύρθηκα μέσα στα υγρά σου φυλλώματα
κι εσύ άρχισες ν’ αρμενίζεις.
Δεν έχει ποικιλία ο μεσημεριάτικος ύπνος.
Σηκώθηκα και περπάτησα ως τη διπλανή αυλή,
όπου μια γυμνή ωραία χτενίζεται
και τη ρώτησα αν γυρίζει κι αυτή κι αγρυπνά,
τα φύλλα στο πιάνο του θανάτου.
Έκαμε πίσω και ταράχτηκε κι όπως σηκώθηκε και τίναξε τα μαλλιά της,
έπεσε και περπάτησε και χάθηκε μια κατακόκκινη πασχαλίτσα
–Πασχαλίτσα-λίτσα-λίτσα
σύρε στη Καρδίτσα
σύρε φέρε μου παπούτσια.–

Το ένδυμα του χρόνου ασχημονεί
στο λεπτεπίλεπτο γυμνό πόδι της μνήμης.
Λοιπόν, πρέπει να ξέρεις: ο ερωτευμένος είναι ένας μικρός βοσκός
που εξωθεί ένα πλήθος συναισθήματα σε ξένα χωράφια.
Ο ερωτευμένος οδηγείται από ένα μόνο άστρο.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (4)
Post by: wings on 10 Aug, 2008, 15:21:55
Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (4)

[Ενότητα Το τραγούδι της Ελένης]

4

Υμνώ τώρα
τις στάσεις των πλοίων μέσα στον ωκεανό.
Παίρνω και ξεχωρίζω τους γλάρους
και τα υπόλοιπα θαλασσοπούλια,
γυμνώνω τις αλατόβρεχτες επιφάνειες των πλοίων,
πλοία και ναύτες, κορμιά και ψυχές βουτηγμένα
στην αρμύρα και το νόστο του γυρισμού.

Ω άρπες ιόντων
που μεταφέρετε τους πειρατές στα σταματημένα καράβια
και διχάζετε τα πληρώματά τους στους πέντε ωκεανούς,
σας υμνώ.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Η καρδιά του παιχνιδιού (3)
Post by: wings on 10 Aug, 2008, 20:07:52
Μανόλης Ξεξάκης, Η καρδιά του παιχνιδιού (3)

[Ενότητα Η καρδιά του παιχνιδιού]

3

Έκατσα και βημάτισα ένα γράμμα παραπονεμένο.
Και περίμενα ώσπου σκορπίσαν οι γειτόνοι στα σπίτια τους ο καθένας.
Και ζευγολάτιζα το σκοτάδι ώσπου να γίνει βαθιά σιγή.
Ύστερα πήδηξα απ’ τα μπαλκόνια στις στέγες, με το μουλινέ
ψαροκάλαμο στο χέρι και το τετραδιόφυλλο,
έφτασα πάνω απ’ το παράθυρό της,
έβαλα στη θέση του δολώματος το χαρτί στρογγυλεμένο
και το κατέβαζα σιγά-σιγά, μπροστά στα μάτια της
πρέπει να εμφανίστηκε σαν κομήτης.
Άνοιξε το παράθυρο χωρίς θόρυβο, το πήρε και διάβαζε.
Να τι διάβαζε:
«Κοπέλα μου, αγγελική των ανέμων,
πάλι μου κλείνουν την πόρτα οι δικοί σου.
Θηρία γίνονται τα κλειδιά του κορμιού μου.
Νομίζω πως θα χαθούν τα χαρτιά απ’ τα συρτάρια της δημαρχίας
και δε θα ’χω όνομα και δε θα ξέρει κανένας ποιος είμαι,
ώσπου θα διακρίνει κάποιο παιδί το παράλυτο χέρι του έρωτα
πάνω στο πρόσωπό μου και όλοι θα ησυχάσουνε και θα λένε:
Είναι αυτός που αγαπά την Ελένη
».
Περίμενα, περίμενα κι ανεβοκατέβαζα τ’ αγκίστρι,
κι ακούω χραπ τη πόρτα κι άνοιξε
και μπαίνει στο δωμάτιο ο αδερφός της, που μου ’χε μέγα αχτιμάνι,
ανάψανε τα φώτα, είδε την πετονιά που κρέμονταν,
φωνάζανε «κατέβα κάτω τσόγλανε»,
κι εγώ παράτησα καλάμια και δολώματα και γίνηκα λαγός.
Περάσανε τρεις μέρες και την είχανε μανταλωμένη μέσα κι έσκασα.
Σάββατο βράδυ μεσάνυχτα φυσούσε αέρας,
πάω και παίρνω ένα σάρακα και πριονίζω όλες τις μικρές ελιές
που είχανε δεντροστοιχία έξω απ’ το σπίτι τους,
κι άκουγα τα κύματα της θάλασσας να μουγκρίζουν,
κι έβλεπα τα φυλλώματα που είχα σκορπισμένα χάμω,
έφευγα σιγά-σιγά, έκλαιγα κι έλεγα:
«Δέντρα μου, δέντρα ξέφυλλα
στη νύχτα του Δεκέμβρη
μια σκοτεινή βαθιά δεντροστοιχία
μαζί πηγαίνουμε,
μαζί και η νύχτα θα μας εύρει,
ω ερημικά θλιμμένα μου στοιχεία...
»

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Το τυροκέλι του τραγουδιού
Post by: wings on 13 Aug, 2008, 01:08:16
https://www.youtube.com/watch?v=GWBVO8wCqbA

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Άνοιξη μπαίνει
(ερμηνεία: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999))


Μανόλης Ξεξάκης, Το τυροκέλι του τραγουδιού

Τώρα πια αναβλύζει και σκορπίζεται μέσ’ απ’ τους πυλώνες εκείνων
των νεοσσών αισθημάτων που ένιωσα γράφοντας το τραγούδι
μια ανεκτίμητη μυρωδιά.
Οι κλώνοι μου, αργά και σταθερά, φυλλορροούνε και μοναχά αυτή η οσμή
των αισθήσεων που σαρώνει τα λυχνάρια της νύχτας με κινεί ν’ ανιχνεύω
τη συναισθηματική φουρτούνα που προσπαθούσα να δαμάσω εκείνη την εποχή. Ανίκανο για άλλη δράση το οπλοστάσιο ενός συγγραφέα, προσπαθεί να περισώσει εδώ τα ψιχία του ρομαντισμού και της απελπισίας των εγκαταλειμμένων εφήβων, που μεγάλωσαν σε μικρές πολιτείες, με μικρές χαρές, γεμάτοι άγνοια, χωρίς σταλάγματα πολιτικής οικονομίας στο δραστικό πεδίο του νοητικού τους.
Η άνοιξη της εφηβείας των ελληνοπαίδων, στις ασφυκτικές επαρχιακές πολιτείες, δεν είναι καθόλου ανθηρή.
Η χαρά και η συναισθηματική επάρκεια, που είναι απαραίτητες στις παιδικές που αναδύονται ψυχούλες, αγγίζουν μονάχα τους τολμηρούς μικροαστικής νοοτροπίας και παράγουν κατά κανόνα βλάκες.
Η ζωή κυλάει μέσα από παράτες αμφίβολης εμβέλειας, με τους τοπικούς άρχοντες προκλητικούς και δασκαλεμένους από επιτυχόντες προγόνους.
Το ιερατείο εν δράσει στις ετήσιες γιορτές.
Το σχολείο φάκα, η φτώχεια, η μιζέρια, το ψέμα και μέσα σ’ όλα αυτά το λουλουδάκι του έρωτα, δικτατορικά κύριοι, εν τούτοις, ανθίζει.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Ο χάλκινος φάκελος
Post by: wings on 22 Aug, 2008, 13:30:10
Μανόλης Ξεξάκης, Ο χάλκινος φάκελος

Αυτός ο χάλκινος φάκελος
που ανοιγοκλείνει με πάταγο
και περιέχει τη λογική σκέψη,
μέσα στην πευκόφυτη καμπύλη κατοικεί∙
αυτός,
ο δολοφόνος της υπαίθριας σονάτας.

Δημοσιευμένο στο περιοδικό Το δέντρο

Πηγή: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης / 1930-1980 [Νίκος Καρατζάς (1990)]
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Χρόνος έβδομος: Σχεδόν μηδέν
Post by: wings on 20 Sep, 2008, 21:36:25
Μανόλης Ξεξάκης, Χρόνος έβδομος: Σχεδόν μηδέν

[Ενότητα Χρόνος]

Δεν έχουν κουραστεί
τόσο μεγάλοι αριθμοί

να τρέμουν όλη νύχτα στο computer
του γραφείου μου;

Το ξέχασα ανοιχτό με μια μεγάλη πράξη
ακατανόητη να λαμπυρίζει στην οθόνη.

Μίλησα με πολλούς από τ’ απόγευμα,
διάβασα κι αποστήθισα την διδακτέα ύλη,

έβγαλα φύλλα των περασμένων ημερών απ’ το ημερολόγιο,
έγινα άλλος άνθρωπος σιγά σιγά,
πιο ήρεμος, σχεδόν μηδέν μέσα στον ύπνο.

Όμως αυτοί οι μεγάλοι αριθμοί κι οι πράξεις τους
πρωί πρωί περίμεναν εδώ,

ίδιοι και αναλλοίωτοι, για να μου πουν
πως ζουν, ξανά θα ζουν και πάντοτε θα ζουν στο μέλλον.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Κορδόνι πέμπτο: Στα μπαράκια (1. Οι κηπουροί της μοναξιάς)
Post by: wings on 22 Jan, 2009, 02:56:56
https://www.youtube.com/watch?v=iI_YK-VZOU8

Αρλέτα, Μπαρ «Το ναυάγιο» (δίσκος: Άσε τα κρυφά κρυμμένα (1991))

Μανόλης Ξεξάκης, Κορδόνι έκτο: Στα μπαράκια

[Ενότητα Κορδόνια]

1. Οι κηπουροί της μοναξιάς

Δύο και, μετά τα μεσάνυχτα∙
όποιος είναι ακόμα στο μπαρ
θα ξεκουκίσει μόνος
και την υπόλοιπη νύχτα.

Δεν έχουμε σπίτι με παιδιά,
φωνές, αναπνοές και γέλια.

Όσοι είχαμε το χάσαμε.

Κανένας δεν σηκώνεται να φύγει.
Ακόμα ένα ποτό,
η ιστορία στα βιβλία με λέξεις,
πουθενά και κανένας, τίποτα.

Για τους κηπουρούς της μοναξιάς
ο χρόνος είναι άδικος, ατελείωτος
και τυρβώδης...

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση τέταρτη (λυμένη)
Post by: wings on 14 Mar, 2009, 22:43:29
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση τέταρτη (λυμένη)

(Υποψήφιοι που ταλανίζεστε στις καθημερινές εξετάσεις, ανοίξτε τις τρύπες του σώματός σας να εξέλθει ο χρόνος)

Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης
ένα πολυώνυμο εφ του χι ψι
σχισμένο στη μέση
με τους αγνώστους του
σκορπισμένους στο πάτωμα
αναζητά τιμή της μεταβλητής χι
που να το μηδενίζει
στον παρόντα ασυνάρτητο χρόνο.

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Πλόες ερωτικοί (1)
Post by: wings on 10 Apr, 2009, 01:34:52
Μανόλης Ξεξάκης, Πλόες ερωτικοί (1)

Εγώ, ο Μανόλης Ξεξάκης,
καπετάνιος της αμφιβολίας για τα συμβαίνοντα στον κόσμο,
το «σωτήριο» έτος 1974,
προσπαθώντας να βρω το δρόμο μου,
μέσα από συγκρουόμενα ίχνη, που οδηγούσαν σε αμφίβολα λιμάνια,
διάκρινα στο παρελθόν μου, τοποθετημένο ψηλά,
ένα αβέβαιο κύμα από έρωτα,
που επιθυμώ να κατρακυλήσει στην αφρισμένη πρύμνη,
μακριά απ’ τη γέφυρα του καραβιού.
Λοιπόν, βρισκόμενος σ’ εφτά πατώματα ύψος-ψηλά,
έβλεπα απέναντι το σπιτάκι της λογικής σκοτεινιασμένο.
Κι άρχισε να ρίχνει απ’ τη νύχτα στις τρεις.
Έριχνε χιόνι πεταλούδα και σκεπάστηκαν τα δέντρα.
Σηκώθηκα και περπάτησα σε διάδρομους νοσταλγίας
κι επέστρεφε και χάνονταν συνεχώς
ως το λευκό χιονισμένο πρωί, η εικόνα σου στο μυαλό μου.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)

Σημείωση του ποιητή:
«Εγώ ο Μανόλης Ξεξάκης, καπετάνιος της αμφιβολίας...» είναι παράφραση της αρχής του κειμένου «Ναυάγιο Του Καπετάν-Μποντέκε Στα Νερά Της Σουμάτρας» του Φώτη Κόντογλου.
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Πρόβλημα δεύτερο
Post by: wings on 01 May, 2009, 17:04:03
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg4.imageshack.us%2Fimg4%2F9538%2Fromancavalrylg.jpg&hash=13cd88138d7fcd1174859a3d5f0fc8d52e37d91f)

Reenactor showing Roman military equestrian
Πηγή: wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Cavalry)


Μανόλης Ξεξάκης, Πρόβλημα δεύτερο

Ιππεύς, διανύων 12,5 χιλιόμετρα καθ’ ώραν, καταδιώκει πεζόν, όστις ανεχώρησεν πολλούς αιώνας προ αυτού και περπατεί ακόμη. Μετά πόσας ώρας ο ιππεύς θα φθάσει τον πεζόν και εις ποίαν απόστασιν από του σημείου της αναχωρήσεώς του θα τον φονεύσει;

Λύση

Ο πεζός, όλον αυτό το μακρύ καιρό, έχει λιπάνει ένα σωρό βουνά και φύτεψε ρουμάνια δέντρα, αλλά ο ιππέας ούτε καθυστερεί ούτε θαυμάζει∙ έτσι, ο ιππέας, θα φτάσει τον πεζό σε Χι ώρες και θα διανύσει 12,5 Χ χιλιόμετρα.
Ο θεματοθέτης σκόπιμα δεν θα μας έδωσε την ταχύτητα του πεζού γιατί αυτός ξεκουράζεται, γιατί αυτός θαυμάζει τα φυτά, τα φουσκωμένα μες στην άνοιξη οπωροφόρα δέντρα.
Λοιπόν, ας πάρουμε τον πεζό που βαδίζει κανονικά και σπάνια σαλτέρνει, να διανύει 5 χιλιόμετρα την ώρα.
έχομε 12,5∙Χ = 5∙(Χ+πολλούς αιώνες). Λύνουμε την εξίσωση.

Σημείωση

Πολλοί υποστηρίζουν, πως στο χρόνο που θα διαρρεύσει, θα έχει σκληρύνει ο σβέρκος του πεζού και το μαχαίρι του ιππέα θα σκουριάσει. Δεν είναι όμως έτσι.
Αυτοί που νομίζουν πως ίσως δεν δολοφονήσει τον πεζό, δεν ξεύρουν τι λέγουν∙ γιατί ο ιππέας, εστεμμένος και τραγιασκοφόρος, συνήθως δεν γνωρίζει το χρόνο που βαδίζει ο πεζός.
Κανείς ιππέας δεν λυπάται το λουλουδάκι του αγρού.


Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Όνειρο όγδοο
Post by: wings on 24 May, 2009, 00:54:13
https://www.youtube.com/watch?v=qJW0_cfRc9Q

Μιχάλης Χατζηγιάννης & Θανάσης Βούτσινος, Μόνο στα όνειρα
(με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη / δίσκος: Παράξενη γιορτή (2000))


Μανόλης Ξεξάκης, Όνειρο όγδοο

[Ενότητα Όνειρα]

Δεν ξέρω αν πεθαίνω τη νύχτα;

Πού πάει η ζωή μου;

Τι όνειρα βλέπω;

Οι άνθρωποι που αγαπήσαμε
δεν είναι στον ουρανό.

Στα όνειρα φυγοδικούν∙

επιθυμίες ανομολόγητες,
φόβοι και ξεχασμένες οδύνες.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (3)
Post by: wings on 11 Jun, 2009, 00:33:15
(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg151.imageshack.us%2Fimg151%2F3387%2Fdunescrub.jpg&hash=4cffa65e81ff41875e5bfc13837c8b436c3ae162)

Sand dune with Juniper, Kephalonia, Greece
Πηγή: coastalwiki.org (http://www.coastalwiki.org/coastalwiki/Sand_Dunes_in_Europe)


Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (3)

[Ενότητα Το τραγούδι της Ελένης]

3

Ήρθες πάλι κύματα-κύματα
με τη ζέστη φυτεμένη στα μόριά σου
και λύγισες τα δέντρα κι έφρυξες το χώμα
κι έστρωσες τη θάλασσα με θίνες
που οδεύουν κι ολοένα χάνονται
στο βάθος του ορίζοντα, αφρικανέ...

Ήρθες πάλι σήμερα και πήρες τη συνάντηση
με την Ελένη.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Η καρδιά του παιχνιδιού (1)
Post by: wings on 30 Jun, 2009, 02:27:04
Ένα πρωινό ( Αναμπέλ ) - Μαρία Δημητριάδη - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=X9oI-b2U4cI)

Σταύρος Ξαρχάκος & Γιώργος Παπαστεφάνου, Ένα πρωινό
(τραγούδι: Μαρία Δημητριάδη / από τη μουσική της ταινίας Κορίτσια στον ήλιο (1968) του Βασίλη Γεωργιάδη)


Μανόλης Ξεξάκης, Η καρδιά του παιχνιδιού (1)

[Eνότητα Η καρδιά του παιχνιδιού]

1

Ένα πρωινό χαρμόσυνο μας πήρε μια μανία
και τρέχαμε και φτάσαμε στο μόλο.
Καθίσαμε δίπλα στο νερό, απάνω στο ζεστό τσιμέντο.
Έγινε το πρόσωπό της μια χοάνη φωτιάς και με ρουφούσε.
Της έλεγα:
«Σ’ αγαπώ γιατί ιππεύεις τα όνειρά μου.
Γιατί κατοικείς τον αιμάτινο κοχλία που φυσώ.
Κατεβαίνει το σώμα σου στις στοές του έρωτα
όπως κατεβαίνουν τα φέρετρα στη γη
».
Γνωρίζει και σκίζει το πέπλο της ομορφιάς
και δίνει μια μέσα στα νερά, σαν να μην είχανε σημασία τα λόγια μου
και χουφτώνει ένα ψαράκι μικρό σαν βδέλλα και γελά.
Τότε κατάλαβα πως εγώ δημιουργώ την ομορφιά του κορμιού σου
και σηκώθηκα σφαγμένος και πήγα σπίτι μου.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (5)
Post by: wings on 17 Sep, 2009, 19:54:42
https://www.youtube.com/watch?v=8MBVN4PTJnw

Παντελής Θαλασσινός, Στο κάστρο το παλιό (με τον Πέτρο Γαϊτάνο)

Μανόλης Ξεξάκης, Το τραγούδι της Ελένης (5)

[Ενότητα Το τραγούδι της Ελένης]

5

Στη χαίτη του ανέμου ταξιδεύω τις αναμνήσεις μου.
Σε κυνηγώ πάλι στις πολεμίστρες του κάστρου
και δε σε χορταίνω, πέλαγο.
Αγκαλιά με την προχωρημένη νύχτα
περιμένω τα μελτέμια και τα πρώτα κίτρινα φύλλα.
Οι ελπίδες είναι σαν τα σπαθιά.

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Η καρδιά του παιχνιδιού (4)
Post by: wings on 06 Dec, 2009, 23:18:08
https://www.youtube.com/watch?v=RiP5KjR6qPQ

Μάριος Τόκας & Σαράντης Αλιβιζάτος, Σ’ αγαπώ
(τραγούδι: Μαρινέλλα & Αντώνης Καλογιάννης / δίσκος: Μικρά ερωτικά (1984))


Μανόλης Ξεξάκης, Η καρδιά του παιχνιδιού (4)

[Ενότητα Η καρδιά του παιχνιδιού]

4

Ρακένδυτο βλέπω το μίσος μας του Ιουλίου
να κυλά και να σβηέται στα ρείθρα Ελενίτσα.
Μια αναπνοή είν’ η αγάπη και χάνεται μέσα σε πλήθος άλλες.
Μετρώ τις αναπνοές και μου λείπεις.
Γυναίκα μου, έχεις σκόνη στα μάτια και κλαις.
Λένε πως βάφεσαι, πως ξενυχτάς την ομορφιά σου,
πως λαχταράς στον έρωτα και πως δεν έχεις μνήμες.
Τα νοσοκομεία του μυαλού σου τα γνωρίζω.
Ώσπου να με μουσκέψει ο θάνατος θα γράφω,
να πίνουν τα μικρά μου εφήμερα αισθήματα λύπες,
οι επιβάτες των καιρών, ρόδο μου, ρομφαία...
Μοναχός σαν ένα βιβλίο!
Ώου, ανθισμός πάλι!
Μυρίζει νάφθα και πετρέλαιο και μια σημαία στο πάρκο γυμνή.
Στους βυθούς μου τα πάντα διψούνε.
Έναν μικρό θάνατο, σαν πλοίο που ερωτεύτηκε το μουράγιο,
μια δόξα είχα κι έναν χορευτή.
Ελενίτσα, κεριά κι αποτυπώματα λαχτάρησες;

Από τη συλλογή Πλόες ερωτικοί (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Κορδόνι πρώτο: Αινίγματα και φύλλα
Post by: wings on 04 Mar, 2010, 19:41:05
Edith Piaf - Autumn Leaves (Les Feuilles Mortes) - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=n2s2tPORlW4)

Jacques Prévert & Joseph Kosma, Les feuilles mortes (by Edith Piaf, 1950)

Μανόλης Ξεξάκης, Κορδόνι πρώτο: Αινίγματα και φύλλα

[Ενότητα Κορδόνια]

Φύλλα παράκτια πεσμένα
στους δρόμους της Θεσσαλονίκης.

Οπτασίες του πράσινου σήμερα,
πρώην φύλακες της δροσιάς,
απίστευτοι ηλιοσυλλέκτες,

παιδιά των μεγάλων ανεμοδεικτών
που βυθίζονται στην πλακόστρωτη
κρύα γη των πεζοδρομίων,

εκτοξεύοντας προς τον ουρανό
το αιωρούμενο λοφίο.

Φύλλα των δέντρων
που σαπίζετε το φθινόπωρο,
ντυμένα εξαίσια θεραπευτικά χρώματα
από το φαρμακείο της φύσης!

Καμένο κίτρινο, σχεδόν περγαμοντί,
μια υποψία πιο κοντά στην ξανθοφύλλη.

το κόκκινο που έρχεται από καφέ βαθύ
και βρέχεται στο βάραθρο του μαύρου,

αυτό το βαθυπράσινο με τους χαλκούς
που ακουμπά την ορυκτή κιννάβαρη –

Φύλλα νεκρά και άταφα
στα μαντεμένια χαρακώματα της πόλης!

Φύλλα βαλβίδες της καρδιάς των υπονόμων
σαρωμένα από τον άνεμο πάνω στις σχάρες,

μακριά από τον περίτεχνο τάπητα
της υπαίθρου που θα ανακατέψει
το αλέτρι του γεωργού.

Φύλλα άστεγα
που σας έχει αξιωματίσει
η θρηνώδης μεταλλική σιωπή
της τσιμεντένιας πόλης,

διωγμένα από κορμούς ερημόφιλους
που αποφάσισαν γυμνοί το χειμώνα!

Φύλλα δαρμένα απ’ το φραγγέλιο
του γυμνού καιρού που σαλπίζει επίθεση,

θα μπορούσατε,

αν ήσασταν στην ερημία της εξοχής,
να κρυφτείτε βαθιά στο χώμα,

μέσα στην υγρή τεφροδόχο του χειμώνα
να γίνετε ουσίες της γης∙

εκτεθειμένα εδώ, στην άσφαλτο
δεν είστε χρήσιμα σε κανέναν.

Φύλλα, σήμερα το πρωί στάθηκα
κάτω από ένα δέντρο-μητέρα
και κοίταξα ψηλά.

Είδα ένα βαθιά μαραμένο, αραιό,
χρυσό ημισφαίριο φωτός
που το τρυπούσαν τ’ αδέλφια σας
καθώς έπεφταν ατέλειωτα.

Μ’ έλουσε ένας τρυφερός,
αβαρής, χρωματικός αφρός
και μπήκα για λίγο κι εγώ
στην περιδίνηση της πτώσης.

Στη ρίζα του δέντρου
ένας αναδευτήρας άνεμος
σέρνονταν χαμηλά.

Σας υποδέχονταν πάνω στις πλάκες
και στα ρείθρα και σας στοίχιζε
στις κοιλότητες του οδοστρώματος.

Άνεμος βοηθητικός, φτιαγμένος
από δυνάμεις που θέλουν
να μην ξεχάσετε τη φιλία
των καλοκαιρινών ημερών.

Φύλλα, πέφτετε, δεν είστε πια ζωή
και ο άνεμος σας προσφέρει
τους τελευταίους ασπασμούς
με την αναπνοή πάνω σ’ αυτό
το γαλάζιο πλανήτη.

Φύλλα των δέντρων της Θεσσαλονίκης
και όσων άλλων δέντρων
αρχίζει κάποτε η ετήσια φυλλορροή,

κορίτσια τρυφερά και ευφρόσυνα
με τη λαμπρή χρυσόσκονη της εφηβείας,

που την οξειδώνει ταχύτατα ο χρόνος
και την αποθέτει στις καλύτερες θέσεις
του μουσείου της μνήμης!

Φύλλα, είναι ήδη αργά∙ πρέπει
να πάω στην καθημερινή εργασία μου,

να μετακινηθώ από αυτό
το πλέγμα των σκέψεων,

από τη σιωπή που βαλσαμώνει τις ψυχές σας.

Να φύγει από τα μάτια μου η οδυνηρή
πολύχρωμη λάμψη της πτώσης.

Κλαδιά ρέουν πεισματικά προς το έδαφος.

Γυμνά κλαδιά, ασπρισμένα, κόκαλα
που τα γλέντησε καιρό η έρημος.

Πουθενά τώρα ο άρχοντας χρόνος...

Όλα πνίγονται στο αδέσποτο χρωματικό χιόνι

και σε ήχους χρυσών μηδενικών

που μετράει αιώνια ο φιλάργυρος άνθρωπος.

Φύλλα, φεύγω αλλού.

Ο ορίζοντας με βαρύ σκονισμένο λευκό
ακουμπά σε μακρινά κεντήματα-όχθες

που βυθίζονται στο πέταλο
του Θερμαϊκού κόλπου.

Εκεί πλέει το αιωρούμενο νερό στο νερό,
η βλάστηση των εκβολών του Αξιού
γράφει με αραιό μαύρο.

Μπροστά μου η θάλασσα της Θεσσαλονίκης γαλήνια,

δυνατή σαν στερεό, απέραντο κέλυφος,

σκεπάζει τη φλόγα στα έγκατα της γης.

Πνίγει τους ήχους του πέτρινου τρόμου
στο ρήγμα της σερβομακεδονικής ζώνης...

Φύλλα, εσείς φύλλα των άλλων δέντρων
έξω από το παράθυρό μου,

σήμερα 11 Δεκεμβρίου πέσατε όλα.

Έτσι μπορώ να δω τη θάλασσα
που το χειμώνα έρπει πάνω της
παράξενη, λευκή ομίχλη ατμού.

Κάθε πρωί στα χρόνια που έρχονται
θα την ατενίζω από το δρύφρακτο
των έρημων κινούμενων βλαστών.

Μετά, μαζί με τα παιδιά κι εγώ,
συνταξιούχος πια, μα πάντα μαθητής,
θα φεύγουμε για το σχολείο των ελπίδων,

υψώνοντας τις τσάντες με τα νέα γράμματα
που μάθαμε ψηλά στον ουρανό,

πατώντας με ταχύτητα και δύναμη
ώρες πολλές τα πεζοδρόμια της πόλης,
επιδιώκοντας να καταπιεί
αυτός ο τσιμεντένιος τάπητας
το ρέμπελο στρατό των πεθαμένων φύλλων,

φτάνοντας επιτέλους με καλό καιρό
σ' εκείνα τα σχολεία μαθημάτων
υπομονετικών καθηγητών

που θα μας δείξουν ίχνη
για να βρούμε βήματα
του γίγαντα που λέγεται ζωή.

Που θα μας πείσουν ότι όλα από άλλους
συνεχίζονται κι ας είναι εφήμερα.

Και πως αξίζει να πιστεύουμε
ότι παράγει αέναα τα νέα έμψυχα
και την μοναδικότητα
ένας ακούραστος μελισσουργός
μέσα στο ακατόρθωτο να νοηθεί
μεγάλο κατασκεύασμα ενέργειας και ύλης.

Πως πλοηγείται μέσα από σκοτάδια η ζωή,
ίσως να πέφτει και βυθίζεται σε τάρταρα
πριν ξαφνικά κι απρόσμενα φθαρεί
σαν μια μικρή ετήσια φυλλοβολή
που αγωνίζονται να καταπιούν τα έγκατα της πόλης

και πρέπει ο άνθρωπος να προχωρεί
χωρίς να βλέπει γύρω του

στρατούς, τα άταφα αινίγματα και φύλλα.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση πρώτη
Post by: wings on 04 Jun, 2010, 01:52:03
https://www.youtube.com/watch?v=iZeoDF-jp4k

Γιάννης Σπανός & Λίνα Νικολακοπούλου, Κι ήταν πάντα η νύχτα
(τραγούδι: Άλκηστη Πρωτοψάλτη / δίσκος: Έξοδος κινδύνου (1984))


Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση πρώτη

Άγνωστε χι που λείπεις απ’ αυτό το σύστημα
που λείπεις απ’ τη ψυχή μου
φυγάδευσέ με στους λόφους των αριθμών
τα χρόνια που περνούν με ρυτιδώνουν
η νύχτα φορεί τον αγαπημένο μου χιτώνα του σκοταδιού.

(Μην ασχοληθείτε με ψυχρές αλγεβρικές σχέσεις, μ’ ανοιχτά διαστήματα, φθίνουσες ακολουθίες·
είναι εδώ, μέσα στο σχήμα, γωνίες με πλευρές παράλληλες, ερειπωμένοι κύκλοι των ασκήσεων των περυσινών.)


Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Κορδόνι πέμπτο: Το φως των εποχών
Post by: wings on 17 Oct, 2010, 23:18:38
https://www.youtube.com/watch?v=yPBIh0JJIiY

Παντελής Θαλασσινός & Ηλίας Κατσούλης, Του παραδείσου λεμονιά
(τραγούδι: Παντελής Θαλασσινός / δίσκος: Απ’ την Τήλο ως τη Θράκη (1999))


Μανόλης Ξεξάκης, Κορδόνι πέμπτο: Το φως των εποχών

[Ενότητα Κορδόνια]

Ελένη, έλα στο μπαλκόνι
να σου γνωρίσω τα νέα φύλλα
της μικρής λεμονιάς μας

τώρα που τα χαϊδεύει απαλά
ο κουρασμένος πλάγιος ήλιος
του φθινοπωρινού απογεύματος.

Πρέπει να προλάβεις∙ ο βασιλιάς,
απότομα βουτά και χάνεται μακριά
στην πυρφόρα αχλύ του Θερμαϊκού.

Έλα αμέσως. Μπορείς
να τρίψεις ελαφρά τα βαριά φύλλα
και να τα μυρίσεις.

Οι σκιές είναι μακριά.

Η ευωδία θα σε γεμίσει
ωραία συναισθήματα γαλήνης.

Η ώρα περνάει∙
αυτό το υπέροχο τίποτα, η νύχτα,
επελαύνει ήδη στις σκέψεις μου.

Νιώθω παράξενα αυτή την εποχή∙
σαν να έχω κάτι μεγάλο στα χέρια μου.
Δικό μου και πολλών άλλων.

Φοβάμαι το σκοτάδι που χτίζεται αργά
γύρω από τα γήινα πράγματα.

Ελένη, τα φύλλα πάλλονται
από ξαφνικές ριπές ανέμου.

Αρχίζουν μια αρωματική
γυμναστική.

Αισθάνομαι έναν πίδακα οσμών
κοντά μου. Βιάζομαι∙

ας αρχίσουμε τη θεραπευτική
ριναψία των αρωμάτων

με το αγαπημένο μας φυτό
που απαλύνει με τον τρόπο του
την ουσία της ροής του χρόνου:

Προσφέρει την ίδια στιγμή
όλα τα στάδια της ζωής∙

άνθη λευκά με μια υποψία
κίτρινη στα καμπύλα τους,

εργατικούς στήμονες
που μεταφέρουν στους ώμους
οριζόντια ψωμάκια,

σπαθόμορφα πέταλα ανοιχτά
σε στάσεις θηλυκότητας,

πράσινα ημισφαίρια
μόλις δεμένα στους κάλυκες,
μικρά νήπια λεμόνια

και υπέροχα ώριμα γεμάτα χυμούς.

Ελένη, θα ξεχαστούμε μυρίζοντας
ξανά και ξανά τα φύλλα.

Το φθινόπωρο δεν είναι εποχή∙
είναι προετοιμασία και προσευχή
για τον ακραίο χειμώνα που έρχεται.

Ας έχουμε ελπίδες. Να ασκούμε
μαζί όλες τις αισθήσεις μας.

Να είμαστε ικανοί, αν ξαφνικά βρεθούμε
σε καταιγίδες και βροχές.

Αγκαλιασμένοι τα λευκά του έρωτα
να ξεφυλλίσουμε αγαπημένα όλες τις νύχτες
του χειμερινού ημεροδείκτη.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης: [Ελληνική επαρχία, γενέθλια γη...]
Post by: wings on 16 Apr, 2011, 18:41:26
https://www.youtube.com/watch?v=Fnzz-bw1Z4Y

Αντώνης Βαρδής & Πάνος Φαλάρας, Επαρχία 1978
(τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Βασίλης Παπακωνσταντίνου (1978))


Μανόλης Ξεξάκης, Άτιτλο (Ελληνική επαρχία, γενέθλια γη...)

Ελληνική επαρχία, γενέθλια γη
έδρα της υπερβολής που ραντίζει
το χώμα της πρωτεύουσας
και φυτρώνουν όλα αυτά τα ξόρκια
της καθημερινής μίζερης ζωής.

Από τη συλλογή Κάτοπτρα μελαγχολικού λόγου (1987)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Χρόνος πέμπτος: Απορίες παιδιού
Post by: wings on 07 May, 2013, 19:07:44
https://www.youtube.com/watch?v=m7uocLS1fEY

Λουδοβίκος των Ανωγείων, Αμυγδαλιά (από τον δίσκο: Ποια πάθη από τον έρωντα (2008))

Μανόλης Ξεξάκης, Χρόνος πέμπτος: Απορίες παιδιού

[Ενότητα Χρόνος]

Είναι χειμώνας. Χιονίζει.
Τα βουνά κοιμούνται.

Να ρωτήσω το χρόνο∙
γιατί μας παγιδεύει έτσι;

Γιατί ο ουρανός αρχίζει με ήλιο,
φορεί το πηλήκιο της βροχής
και μετά παγώνει το χιόνι;

Ας άνθιζε στο κατώφλι μας
μια υποψία αμυγδαλιάς,
στις αποφάσεις που μας ζητούν τώρα...

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Λημνίσκος έβδομος: Τα ψέματα
Post by: wings on 16 Oct, 2014, 18:22:39
https://www.youtube.com/watch?v=2EpzRsV04ZY

Σταμάτης Κραουνάκης & Λίνα Νικολακοπούλου, Τι τα θες (http://thepoetsiloved.wordpress.com/2010/06/27/kostas-papadopoulos-stamatis-kraounakis-ti-ta-thes-%CF%84%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%82-ti-ta-thes-stamatis-kraounakis-lina-nikolakopoulou-kostas-papadopoulos-arleta/)
(τραγούδι: Αρλέτα / δίσκος: Δεν έχω ιδέα (1989))


Μανόλης Ξεξάκης, Λημνίσκος έβδομος: Τα ψέματα

[Ενότητα Λημνίκοι]

Τα ψέματα που μεγεθύνουν την εικόνα μου
μου χτίζουν σήμερα το πρόσωπο υπέροχο και ζηλευτό.

Λέω, και είναι ψέματα,
πως έφαγα χταπόδι, πασπαλισμένο νηπενθές παυσίλυπο,
παρέα γεροντόμαγκες, ταβέρνα «Η φωλιά».

Λέω, και είναι ψέματα,
απ’ τα χειρότερα μαστίγια είναι η ομορφιά,
αν δεν υπήρχε βέβαια στον άνθρωπο αρρώστια.

Λέω, και είναι ψέματα,
ήμουνα το ’66 σε σταφύλι φοιτητές που δείρανε
αστυνομία και ρουφιάνοι «άκρο–» στο Χημείο.

Λέω, και είναι ψέματα,
πως παίζαμε μεσάνυχτα σε στρατιωτική κουβέρτα ζάρια
και είπε: Μαϊμούνια περιμένετε,
το ριψοκίνδυνο ζαρόμουτρο, ο Πετρουλάκης.

Γύρισε με συμβόλαιο σπιτιού στο χέρι.
Το πέταξε αρχοντικά απάνω στην κουβέρτα
και έφερε ασόδυο. Την άλλη μέρα έκλαιγαν
γυναίκα και παιδιά στους πέντε δρόμους.

Λέω, και λέω, λέω ψέματα
που μεγεθύνουν την εικόνα μου.

Αυτά θα διαλύσουν αύριο το προσωπείο που οικοδομώ.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Όνειρο δωδέκατο: Αγγελιοφόρος θερμότητας
Post by: wings on 10 Jun, 2015, 15:29:43
ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΧΑΡΙΣ ΑΛΕΞΙΟΥ - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=1Nrx_RPSAOQ)

Χάρις Αλεξίου, Χειμώνας (δίσκος: Το παιχνίδι της αγάπης (1998))

Μανόλης Ξεξάκης, Όνειρο δωδέκατο: Αγγελιοφόρος θερμότητας

[Ενότητα Όνειρα]

Ονειρεύομαι και βλέπω ένα χειμώνα με κρύο
που εισχωρεί από τις σύγχρονες καθρεπτοτζαμαρίες
μαζί με παγοκρύσταλλα στα κτίρια της πόλης.

Δεν έχουμε ψυγεία για ποτά και τρόφιμα.
Κάθε δωμάτιο, θάλαμος ψυκτικός. Ο κόσμος
τρέφεται με κρύα φαγητά και ζει σε παγωμένα σπίτια.

Ένα σαλόνι δίπλα μας είναι φωλιά των πάγων.
Αλλού, εκεί που κατοικούν τυριά, θάλαμος της γραβιέρας.

Τα μπρι, οι παρμεζάνες και τα καμαμπέρ είναι αναποφάσιστα.
Ψάχνουν αριστοκρατικά προάστια αχιόνιστα να εγκατασταθούν...

Διαλαλώ, μας απειλούν νυχθημερόν πολλών αιώνων κρύα.
Σκοτάδια ασύλληπτα αγριεμένων ημερών, νύχτες αραβικές, αιμάτινες
έρχονται για την παγωμένη ευρωπαϊκή οντότητα, τώρα που ζει
με τις επιλογές του λογχοφόρου γίγαντα της υφηλίου.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Μανόλης Ξεξάκης, ποιήματα 1972-2006 (2008)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση πέμπτη
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:09:07
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση πέμπτη

(Εναντίον του ψυχρού τρα-λα-λά, με την καλή έννοια, εννοείται.)

Κάποτε σε μιαν εκκλησία
μια μαυροφορεμένη γριούλα
ντάλα καλοκαίρι μεσημεριάτικα
έβρεξε το μαντίλι της στην πηγή
και τ’ απίθωσε στο μέτωπο
του εικονιζόμενου Χριστού
να δροσιστεί κι αυτός
κι εκείνος μέσα της που περιμένει.

Τα μεσάνυχτα είχαν φουσκώσει
τα χρώματα στο εικόνισμα
και μέσα στις ρωγμές
έχω θέση κι εγώ
να κουρνιάσω και να δροσιστώ,
είπε η γριούλα, και ξεψύχησε
ζώντας συνεχώς ως το θάνατο.

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση έκτη
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:14:53
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση έκτη

Μικρή μου νύμφη,
πυξίδα και ορθόκεντρο και λεμονανθός,
θέλω να κοιμηθώ
με το μαγικό ολόλευκο πόθο μου
για το γλυκό σου κορμάκι
και να μην είμαι πια
τυχαίο πεντάπλευρο
τσακισμένο στις τέσσερίς του γωνίες.

(Να εξετάσετε πότε βλέπει κανείς να ’ρχεται από μακριά ένα νυχτερινό φωτισμένο τρένο.)

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση έβδομη
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:20:28
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση έβδομη

Δοκιμασμένο καράβι
διστακτικές ρίζες
απ’ το πέπλο του χρόνου
ακινητούνε τη σκάφη σου,
το βαθύ αυτό
κι ανεξερεύνητο τέλος∙

μα όταν κυματίζουν σημαίες,
όταν μέσα στα σπλάχνα σου
κυματίζουν σημαίες,
κυνηγούν μακριά ως τους βάλτους
τις αμφιβολίες σου για το ταξίδι.

(Η λανθασμένη πορεία που ακολούθησαν μέχρι τώρα οι λύτες ήταν η προσπάθεια να ονομαστεί το καράβι. Εσείς να μην ξεχνάτε τα μαχαίρια του ταξιδιού.)

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Θεώρημα πρώτο & Εφαρμογές
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:32:09
Μανόλης Ξεξάκης, Θεώρημα πρώτο & Εφαρμογές

Θεώρημα πρώτο

Αυτός ο κύκλος που μέσα του ζούμε
χωρισμένος σε νικητές και νικημένους
μυρίζει άσχημα,

όπως το βάλτο μέσα στο σπίτι σας
όπως την ομορφιά σε λάθος χέρια.
Εφαρμογές
  • Μέσα στην τάξη σου μέσα στη λύπη σου,
    η κόλαση ενεδρεύει απέξω.
  • Εσύ κοπέλα μου προχωρείς αμέριμνη στη βροχή
    η ομίχλη του λιμανιού βάφει τα παπούτσια μου
    και όλοι πεινάμε.
  • Πολλοί αγωνιστές προχώρησαν
    σε μια σκοτεινή παύση αισθημάτων
    φορώντας τα υποδήματα της μελαγχολίας.

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Θεώρημα δεύτερο & Εφαρμογή
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:43:51
Μανόλης Ξεξάκης, Θεώρημα δεύτερο & Εφαρμογή

Θεώρημα δεύτερο

Ξύπνησα την αυγή με το κεφάλι σπασμένο
θρυμματισμένο σε μαύρους ήλιους
και σκέφτηκα:
πώς τυραννιέμαι∙
πως είμαι νεκρός και με μαντιλοδένουνε
και, πώς φοβούνται οι έλξεις μου
μέσα σ' αυτό το σκοτεινό πηγάδι.

Ανθρωπάκο φίλε,
με το μανδύα της απόγνωσης φίλε,
υπάρχει πάντα μέσα σου μια φυλακή
που δεν ξέρεις πότε ανοίγει
και ποια ταλαιπωρημένα
και ολότυφλα παιδιά σου
βγαίνουνε στον καθαρό αέρα.
Εφαρμογή

Σκοτάδι λασπουριά και μοναχά φώτα
κοινόβια της γαλήνης στο στρατόπεδο∙

έβρεχε και συλλογιόμουνα
τα στρατιωτικά μυστήρια
και πήρα τον ανήφορο για τις παράγκες,
τρελάθηκε η μαϊμού η μεγάλη λεύκα,
μέσα στα κανάλια του αέρα
βρέθηκα κι εγώ και παρασυρόμουν
και πήγα να πάρω απ’ τη λάσπη το καπέλο μου
κι όπως έσκυψα
ένιωσα
τις αραχνιασμένες αναπνοές των νεκρών
που θα πυρπολήσουνε τα ξύλινα πόδια
αυτής της καθημερινής εξουσίας των όπλων.

(Να συνεχίσετε τις πράξεις.)


Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Χειμωνιάτικο θεώρημα
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:50:30
Μανόλης Ξεξάκης, Χειμωνιάτικο θεώρημα

Σε κάθε ιδρωμένο τετράπλευρο χρόνου
διακρίνει κανείς
τους φίλους και το θάνατο
και τις αγαπημένες περιοχές
και δεν μπορεί να τα χωρίσει
όλα τούτα.

(Προσέξτε! Το θεώρημα χρησιμεύει σ’ αυτούς που αποφάσισαν την κοινωνική ύπαιθρο∙ γιατί, ποιος άλλος θέλει να φιλήσει πια τα χείλη που άδειασαν όλα τους τα χαμόγελα για τις σιωπηλές συμφωνίες.)

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)
Title: Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση ενδέκατη (λυμένη)
Post by: wings on 18 Dec, 2015, 23:56:51
Μανόλης Ξεξάκης, Άσκηση ενδέκατη (λυμένη)

στον Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλο

Ο απολησμονημένος Νίκος Καχτίτσης σκέφτεται:
Οι μέρες κατασταλάξανε σε μερόνυχτα
και η γαλήνη είναι γιαγιά.
Δε θέλω να μετρήσω κι αυτή τη νύχτα.
Έχουν απελπίσει τις ώρες μου
πεινασμένες μετάνοιες
κι όλο σε περιμένω,
κυριακή με τα μάλλινα,
που με κυνηγάς κι εγώ φεύγω,
σ’ άλλα τοπία ημερών.

Από τη συλλογή Ασκήσεις Μαθηματικών (1980)