Ευτέρπη Κωσταρέλη

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη



[Πηγή για τη φωτογραφία: βιβλιοnet]

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1981. Είναι βιολόγος, με μεταπτυχιακές σπουδές στη βιοχημεία, και διδάκτορας μοριακής βιολογίας και γενετικής του ΑΠΘ. Από το 2009 ζει στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας και εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και στο Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (DKFZ) ως ερευνήτρια. Είναι ιδρυτικό μέλος της λογοτεχνικής ομάδας «Ιδεοκύματα» (Θεσσαλονίκη, 2004) και της μουσικής ομάδας «Gruppetto» (Χαϊδελβέργη, 2013).

Ποιητικές συλλογές:
«Βερντάντι», εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2013

Ανθολογημένα ποιήματα:

• Αλκοολούχα πορίσματα (I) / Βερντάντι (2013)
• Αλκοολούχα πορίσματα (II) / Βερντάντι (2013)
• Αλκοολούχα πορίσματα (III) / Βερντάντι (2013)
• Αλκοολούχα πορίσματα (IV) / Βερντάντι (2013)
• Αλκοολούχα πορίσματα (V) / Βερντάντι (2013)
• Αλκοολούχα πορίσματα (VI) / Βερντάντι (2013)
• Ανοχή / Βερντάντι (2013)
• Αντικοινωνικός ύμνος / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (I) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (II) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (III) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (IV) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (V) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (VI) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (VII) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (VIII) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (IX) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (X) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (XI) / Βερντάντι (2013)
• Επιστολές από το Βόρειο Σέλας (XII) / Βερντάντι (2013)
• Εφιάλτης / Βερντάντι (2013)
• Οι θνητοί έρωτες / Βερντάντι (2013)
• Παιχνίδια με το νου / Βερντάντι (2013)
• Περί ματαιότητας / Βερντάντι (2013)
• Περίπατος (I) / Βερντάντι (2013)
• Περίπατος (II) / Βερντάντι (2013)
• Περίπατος (III) / Βερντάντι (2013)
• Προλετάριοι του χειμώνα / Βερντάντι (2013)
• Σε τιμή απειρίας / Βερντάντι (2013)
• Το νόημα / Βερντάντι (2013)
• Υπάρχεις; / Βερντάντι (2013)

Έγραψαν για την Ευτέρπη Κωσταρέλη:

• Σταύρος Ζαφειρίου: Ευτέρπη Κωσταρέλη, «Βερντάντι» | ποιήματα

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[wings]

Αν (Μίκης Θεοδωράκης & Κώστας Τριπολίτης) - YouTube

Μίκης Θεοδωράκης & Κώστας Τριπολίτης, Αν
(τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη / δίσκος: Ο επιβάτης (1981))

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Εφιάλτης

Αιμορραγούντα σώματα
σε δύσοσμες πόζες.
Ακρωτηριασμένες ελπίδες
σε τυφλά παιδικά μάτια.
Αγανάχτηση στημένη
μπρος στην αψήφηση του θανάτου.
Εικόνες
ενός ντόμινου φτιαγμένου
από σάλιο ραγιάδων
π’ άγγιξαν την ουδό
μιας εξατμισμένης ισότητας.
Μαζικότητα πόνου
πέρα από αριθμούς
πέρα από ξεκάθαρες απόψεις και στόχους.
Όχλος ή ήρωες
δεν έχει σημασία...
Άραγε αξίζει τόσες θυσίες
μια Δημοκρατία;
Όχι, μη βιαστείς
να επαναστατήσεις.
Δεν προσφιλώ καμιάν αλαζονική εξουσία,
καμιά ταξική συστηματική ανθρωπολογία.
Απλά, είναι μισοάδειο το ποτήρι
του ίσου προς ίσο
στις δήθεν εξανθρωπισμένες κοινωνίες μας.
Και, ξέρεις, φοβάμαι μήπως η Δημοκρατία
που διψούν να κληροδοτήσουν
είναι σαν τη δική μας:
Β' διαλογής.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Αντικοινωνικός ύμνος

Διάπυρα μάτια αποζητούν
τη δροσιά της σιωπής
το ανάλαφρο χάδι της μοναξιάς
Σβηστά τηλέφωνα∙
Απενεργοποιημένα φώτα∙
Κεριά να τρεμοπαίζουν
αναποφάσιστα
επιζητώντας την επιβεβαίωση
της ύπαρξής τους
στον αναπτήρα.
Κι όμως γαλήνη διαχέει
ο καπνός των φρεσκοσβησμένων
ρομαντικών ειδωλίων.
Τώρα ξέρεις πως καμιά αλλαγή
δε θα βεβηλώσει
τα μελαχρινά ταξίδια στην ενδοχώρα.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Το νόημα

Σε μπόρες μνήμη δεν απέκτησες
και από ομπρέλες
άγνοια είχες.
Τα μουσκεμένα πόδια
μένουν να σου θυμίζουν
πως δεν έχεις απάντηση:
Τι νόημα έχει η βροχή;

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Περίπατος

I

Μυρίζουνε ακόμα οι βρεγμένες φυλλωσιές
μαζί με τη μούχλα αυτής της πόλης
γεμίζουν τα πνευμόνια σου
θύμησες που δεν υπήρξαν
και στα δάχτυλά σου χορεύουνε ακόμα
τα όνειρα που μούσκεψαν
σαν να ’ταν φυλαγμένα κάτω από τρύπιες στέγες.

Πετούνε χελιδόνια κι ας έχει κρύο
είναι αυτά που τάχα ξέχασαν να φύγουν
τ’ ατίθασα που χάσανε το δρόμο
και μείνανε ρισκάροντας για μια επανάσταση.

Είναι περασμένες δώδεκα και τέσσερις
μοίρες χειμώνα.
Όχι εκεί έξω.
Εκεί έξω λένε πως είναι Μάρτης.
Μα εδώ μυρίζουνε ακόμα οι βρεγμένες φυλλωσιές
μαζί με τη μούχλα αυτής της πόλης
σε κάνουν να βαριανασαίνεις
και να μετράς αντίστροφα – φαντάρος
10 μέρες θ’ αργήσει η άνοιξη
9 μέρες με σκυμμένο το κεφάλι
8 μέρες με άδεια μάτια και ραγισμένα χείλη.

Ζυγώνουν δυο σύννεφα κι ας έχει ήλιο
είναι αυτά που προμηνύουν ατομική συσκότιση
υποτακτικοί στην υπηρεσία σου άνευ αιτήσεως
συνοδεύουν τη διαπόμπευση της διαφοροποίησης.

Κι αν πέρασε ώρα
ακόμα βαριανασαίνεις
και μετράς αντίστροφα – φαντάρος
7 μέρες με θλιμμένα χαμόγελα
6 μέρες με πληγωμένες φτέρνες
5 μέρες θα περπατάς ακόμα.
4 μέρες, 3, 2, 1...
κι αν τέλειωσε το μέτρημα
μυρίζουνε ακόμα οι βρεγμένες φυλλωσιές
μαζί με τη μούχλα αυτής της πόλης
αιχμαλώτισαν την άνοιξη.
Πάρ’ το απόφαση – δε θα ’ρθει.
Όχι εκεί έξω.
Εκεί έξω λέν’ πως είναι Απρίλης.
Μα εσύ θα περπατάς ακόμα.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Περίπατος

II

Αστράφτουν ακόμα τα χάδια του ήλιου
πάνω στην γκρίζα μάσκα του Θερμαϊκού
καλούν στα νυσταγμένα μάτια
δάκρυα πνιγμένα τάχα από ανδρεία
και στο κορμί τυφλώνουν
τις πύλες εισόδου των ερώτων
σαν να ήταν λιμάνια λαθρεμπορίου.

Ακίνητα όλα τα μόρια του νερού
τα σιγοψήνει η πλήξη της ελευθερίας
οι δούλοι που όταν τους χάρισες ταξίδι
λαχτάρησαν το σπίτι – νοσταλγία ή σχιζοφρένεια;

Είναι περασμένες έντεκα και δέκα
ανατολές θέρους.
Όχι εκεί έξω.
Εκεί έξω λένε πως είναι Νοέμβρης.
Μα εδώ αστράφτουν ακόμα τα χάδια του ήλιου
πάνω στην γκρίζα μάσκα του Θερμαϊκού
σε κάνουν να ποθείς λίγη ομίχλη
σκέπασμα των φάλτσων φθόγγων
και να κρατάς ρυθμό-τυμπανοκρούστης
5 χρόνοι να έρθει η δύση
4 χρόνοι λιοπύρι οι σκέψεις
3 χρόνοι παύσεις-παύσεις-παύσεις.

Βραστές οι πλάκες χάμω
φλυαρούν για χαρακιές, σπρέι, ονόματα και μέρες
ψευδαισθήσεις αιωνιότητας σε πουλημένο παιχνίδι
αθανασία παρελθόντος εδάφους – νοσταλγία ή σχιζοφρένεια;

Κι αν μέτρα τρέχουν, πεντάγραμμα, σελίδες
ακόμα ποθείς λίγη ομίχλη
να ζέψει τον ήλιο
και κρατάς ρυθμό-τυμπανοκρούστης
6 χρόνοι χωρίς βροχής
5 χρόνοι χωρίς ιδέες
4 χρόνιοι περιπλανήσεις χωρίς σκιά
3 χρόνοι παπούτσια χωρίς σόλες
2 χρόνοι παύσεις-παύσεις-παύσεις.

Κι αν χάθηκε ο ρυθμός
ξεκίνα απ’ την αρχή
4 χρόνοι, 3, 2, 1...
το χρονόμετρο να ψέλνει
καθώς αστράφτουν ακόμα τα χάδια του ήλιου
πάνω στην γκρίζα μάσκα του Θερμαϊκού
αφόρητα για βάδην.
Πάρ’ το απόφαση – θα σε παιδέψουν κι άλλο.
Είναι κορύφωση Αυγούστου.
Όχι εκεί έξω.
Εκεί έξω λέν’ πως είναι Γενάρης.
Μα εσύ θα περπατάς ακόμα.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Περίπατος

III

Κυλάει ο χρόνος
τα δρομολόγια των εποχών του
ξενέρωτοι Εγγλέζοι
στην ώρα τους ακριβώς.
Μα εσύ θα περπατάς ακόμα
πιστός στη δική σου πυξίδα
με ημερολόγιο τη διάθεση
ρολόι το σφυγμό σου
και προορισμό ένα όνειρο
σε χρόνο Παρατατικό ή Αόριστο.
Νοσταλγία ή σχιζοφρένεια;

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη: Υπάρχεις;

«Σκοπός της ζωής μας είναι
το σεσημασμένο δέρας της υπάρξεώς μας»
Α. Εμπειρίκος

Το νόημα του πρωινού
κατάπιε λαίμαργα
η φλυαρία προβλέψεων.
Ξεψυχισμένες νότες παρόντος
ήχησαν σαν την κούπα του καφέ
που γλίστρησε από τα χέρια
ταράζοντας τη νοσηρή ονειροπόληση.
Κεράτινη επικάλυψη των αποφάσεων
η αμφιβόλου υγείας φιλοδοξία
χαρτογραφεί σκοπούς ή σκοπιμότητες;
Να νιώθεις ξεχωριστός
Να εστιάζεις μίλια μακριά απ’ τη θνητότητα
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ψευδαίσθηση...

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Προλετάριοι του χειμώνα

Απομαγνητοφωνώ
τα κίνητρα αυτού του
–ηχορυπαντικού–
κόσμου,
αξίες και ιδανικά
ενός παγετώνα παρόντος.
Οι διάβολοι χορεύουν
ειρωνικά
στους ρυθμούς
της όποιας επιβίωσης.
Ακτινογραφώ τη λαϊκή οργή
σε πολιτείες με εξειδικευμένη σιωπή
και Πιλάτους με βιολογικά κρεμοσάπουνα
και αιθέρια έλαια δακρύων.
Ψυχές στερημένες από αέρα
βαλτωμένες στη χωνευμένη ανελευθερία
και τις πρόστυχες ανισότητες.
Δυο γενιές κομίζουν το βάρος μιας ελπίδας,
απασφαλισμένη βόμβα
στα θεμέλια κάποιου ακόμη κατεστημένου.
Κι η Άνοιξη;
Ίσως δέσει φτερά
σε όσες κάμπιες επέζησαν της έκρηξης.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Περί ματαιότητας

Στενό το πέρασμα
από το «μάταιο»
στο «πλήρες»
κι οι Συμπληγάδες
που φυλάσσουν
το μυστικό της ευτυχίας
δεν φαίνονται διαλλακτικές.
Στα αριστερά αιχμηρή
η αμφισβήτηση
στα δεξιά προεξέχει
η απογοήτευση
κι ανάμεσα μια χαραμάδα
ικανοποίησης
να σέρνει με αγκίστρι
και πετονιά
τα όνειρα που τσίμπησαν
άνευ δολώματος.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Ανοχή

Σπασμένη μοιάζει η ραχοκοκαλιά
των ονείρων μου
καθώς τ’ αστέρια παλεύουν
να στολίσουν με αισιοδοξία
το κέντημα του αύριο.
Θυμάμαι είχα γεννηθεί
υγιές παιδί
με νου χορτάτο από ταξίδια
και ψυχή εύκολη στο «πλανάσθαι».
Μα κάπου ίσως χτύπησα
κι η μνήμη φύλαξε
την αίσθηση του πόνου.
Το σώμα κράτησε το σημάδι
κείνης της συνάντησης.
Έπαψα να πιστεύω στις σεισμικές δονήσεις.
Και απ’ όνειρα κράτησα
τα μόνα ανεχτά,
τα περιτυλίγματα της μετριότητας.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Παιχνίδια με το νου

I

Νεύματα ικανοποίησης κίβδηλα
«Ναι, είμαι καλά»
χαμόγελα περισπούδαστα
παιχνίδια στο φως
μιας εγωιστικής παντιέρας.
Πτυχίο κι αν δεν προσκόμισες
η Επίδαυρος σε καλοδέχτηκε.
Είναι το μεγαλείο της υποκριτικής σου
ασύλληπτο
από νου που ξέρει
πως η Χαρά
έχει τέσσερα γράμματα χρωματιστά
και αυτά που έχει η Λύπη
ηχούνε πάντα γκρίζα.

II

Δόρατα απειλούν
την επίπλαστη νηνεμία
αντίδοτο του λικνιστικού χορού
της ευφυΐας σου.
Οι συναντήσεις με την αλήθεια
στα απαγορευμένα μονοπάτια
του μυαλού,
παιχνίδια π’ αφήνουν
σημάδια στα γόνατα.
Αγέρωχη η φωνή
«Ναι, είμαι καλά»
μα ο ήχος
διστάζει να εισέλθει στα αυτιά
και το χαμόγελο ξύλινο
στα χείλη που προφασίζονται
τέσσερα γράμματα χαράς
ή μήπως λύπης;

III

Άσβεστη ηχώ το πείσμα
«Ναι, είμαι καλά»
παιχνίδι επιβολής στα έσω
πόθος να εμβαπτιστείς στο νερό της Στυγός.
Μα αν είχες μόνο αχίλλειο πτέρνα,
θα ήταν όλα «Ναι, καλά».
Εσύ είσαι ολόκληρη
ευάλωτες νησίδες
και τρέμεις μήπως κάποιο βλέμμα
ικανό
αντιληφθεί τα μπαλώματα
του ισορροπημένου προφίλ.
«Ναι, είμαι καλά»
χωρίς χαμόγελο
τελειώνει το παιχνίδι
τέσσερα γράμματα έχει η Χαρά
τέσσερα γράμματα κι η Λύπη
κι η Ευτυχία γι’ αυτό είναι ακριβή
κοστίζει τρία γράμματα παραπάνω.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Αλκοολούχα πορίσματα

I

Ο χρονισμός κάθε τοκετού
συναισθημάτων
δεν αποθηκεύεται
στις προβολές της ζωής.
Θα αυτοσχεδιάζει πάντα
η κυοφορούσα
για να περισώσει
την επιτιμητική αγάπη.
Κι αν ψάχνεις σε θερμοκοιτίδες
θα ανταμώνεις
μονάχα πρόωρες αγάπες.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Αλκοολούχα πορίσματα

II

Οι ταλαντώσεις συναισθημάτων
δεν είναι απαραίτητα φθίνουσες.
Υφίστανται και αρμονικές
απουσία προστριβών
κι αναποφασιστικότητας.
Το πλάτος σταθερό
με τη γεύση του ύψους
στα χείλη τα πρωινά
και το μείον άπειρο
να σε τυλίγει τα βράδια
που αναρωτιέσαι
αν σου ’χουν κρύψει τα αστέρια
τα σύννεφα καπνού
οι ατμοί οινοπνεύματος
ή η νοθευμένη ελπίδα.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)

[wings]

Ευτέρπη Κωσταρέλη, Αλκοολούχα πορίσματα

III

Οι στίχοι μνημονικό φορτίο
ανίκανο να σε διδάξει
τη χρήση της επεμβατικής λογικής.
Φαίνεται θα ’σαι επιρρεπής
σε χάδια ονείρων
ανεπαρκής
σε συγκρατημένη αισιοδοξία
κι όντως είσαι,
είμαι...
Δηλώνω ολιγαρκής
στα σκληρά δούναι-λαβείν
και είμαι...
είναι πλήρωση το να χάσω.

Από τη συλλογή Βερντάντι (2013)