Ο Έρως σκέπει την πόλη (Ερωτική τοπογραφία Θεσσαλονίκης)
ΕΡΩΤΑΣ ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ
Ο ερωτικός Λόγος της πόλης περιφέρεται διάχυτος ως βλέμμα, διαπερνώντας και τις πιο πυκνές καταχνιές, στη Τσιμισκή, στην Εγνατία, στο Βαρδάρη, δείχνοντας πως ο Άλλος υπάρχει, τόσο εντός σου όσο και δίπλα σου...
Κωστής Μοσκώφ
Λαϊκισμός ή πρωτοπορία;
Ο Έρως σκέπει την πόλη, διαποτίζει τα υπέργηρα τείχη της, καθολικά μονών, ελληνιστικά και ρωμαϊκά ερείπια, βυζαντινές εκκλησιές και ερημωμένα τζαμιά, εγκλωβίζεται στα χαμηλά εναπομείναντα σπίτια της καθ' ημάς Ανατολής, περιφέρεται στα στεγανά πλαστικά διαμερίσματα των πολυκατοικιών της και τα λαϊκά ξενοδοχεία, ίπταται υπεράνω των πάλαι ποτέ ερωτικών τόπων διαποτισμένων με βόγκους ηδονής: των Λαδάδικων, της Μπάρας, του Πανοράματος, της Μίκρας, του Σέιχ Σου, του Ωραιοκάστρου, των αγροτεμαχίων που φιλοξένησαν πρόσφυγες και υπαίθριους έρωτες, στη Ραμόνο, το Κουρί, τη Βάρνα, το Κουλέ Καφέ, στου Καφαντάρη, τη Σταυρούπολη, την Ηλιούπολη, την Καλαμαριά, την Κρήνη, την Αρετσού, την Αγία Φωτεινή, την Τούμπα και τη Δόξα.
Ο Έρως ως υπέρτατη έκφραση - αποπομπός της ανθρώπινης μοναξιάς, ο έρωτας ως συνύφανση με το συνάνθρωπο, τον Άλλο, υμνολογείται διαχρονικά σε συνοικίες με τα σαχνισιά, στις πλατείες-πάρκινγκ, τις εκκλησιές και τα τζαμιά και στις εκλεκτικιστικού ρυθμού βίλες, στις ευώδεις λαϊκές αγορές και τα εργοστάσια, στα παγκάκια της προκυμαίας και τα έμφορτα λεωφορεία, δομημένος και αδόμητος ερωτικός λόγος, "που περιφέρεται διάχυτος ως βλέμμα, διαπερνώντας και τις πιο πυκνές καταχνιές, στην Τσιμισκή, στην Εγνατία, στο Βαρδάρη"", κατά τον Κωστή Μοσκώφ, "δείχνοντας πως ο Άλλος υπάρχει τόσο εντός σου όσο και δίπλα σου..."
Ο έρωτας ως αγοραία πράξη πλανάται σε παραθαλάσσια καλντερίμια και ροζ μισόφωτα δωμάτια διαβαθμισμένων και περιθωριακών μπορντέλων και ξενοδοχείων, διαχέει τη Θεσσαλονίκη των καστρόπληκτων και των προνομιούχων κατοίκων της, προσθέτοντας ένα ακόμη επίθετο, ερωτική, κοντά στα επίθετα δόξας, πλούτου και ευθυμίας που κατά καιρούς τής χάρισαν περιηγητές και εραστές της: "Ευδαίμων Βαβυλών", "πόλις ευλίμενος και εμπορικοτάτη", "μάκαρ", "τρισόλβιος πόλις".
Ο έρωτας ως αίσθηση αιωρείται στους δρόμους της πόλης, τα μπαράκια, πλατείες και ταβέρνες, στην προκυμαία, τις ντισκοτέκ και τα καταστήματα, ως διαφυγών άνεμος βαρδάρης ή χειμωνιάτικο πούσι του Θερμαϊκού, αποχυδαΐζεται και αποχωρίζεται το Σώμα σωματούμενος, γίνεται θεσπέσιο βλέμμα παρουσίας, καταλυτής μοναξιάς, εξαγιάζεται, Έρωτας πολιούχος και πανταχού παρών.
Ο έρωτας κουρνιάζοντας σε αποδεκατισμένα σώματα μέσα σε ανήλιαγα καταφύγια, ο έρωτας ως γνήσιος εραστής που επιζεί τροπαιούχος, κατακαίοντας τις διαχρονικές και προσαρμοζόμενες στους αιώνες κοινωνικές αναστολές, λειτουργήθηκε, δοξάστηκε και τιμήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το ερωτικό τελεστήριο της νεότητας. Αφήνοντας για τους κοινωνιολόγους τις ηθικές και κοινωνικές ιεραρχήσεις, η ερωτική αίσθηση αναδίνεται από τρισχιλιετίας σε χαμένους, παραλλαγμένους από την πολεοδομική εξέλιξη και διαστροφή ή σωζόμενους χώρους, σε κείμενα και παραδόσεις, επιβιώνει ως πολύτιμη έκφραση, που δεν πυρπολήθηκε από εισαγόμενα πρότυπα και κινήματα, στις συνοικίες και το κέντρο της πόλης, στη νεότητα του μπεμπελάκ και της άνεσης, συσπειρώνεται στα γλυκά πρόσωπα των παππούδων και των γονιών τους από τη Σμύρνη, τη Μοσχόπολη, την Ορντού, το Αϊβαλί, την Κλεισούρα, τα Γρεβενά, τη Φιλιππούπολη, την Τιφλίδα, το Μοναστήρι, τα Σφακιά, τη Σάμο, τα Βλαχοχώρια της Πίνδου, το Σουφλί, τις Σαράντα Εκκλησιές, την Πρίγκιπο, τη Μεσημβρία, το Μόναχο, την Αδελαΐδα, τη Στοκχόλμη, την Πρετόρια, την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, τη Νέα Υόρκη, κοντολογίς στην ερωτική προσωπογραφία της πατίνας του χρόνου και του σήμερα απ' όλο τον ελληνισμό.
Σας έδωσα μια γεύση από τον πρόλογο ενός βιβλίου πραγματικά υπέροχου. Αν αγαπάτε τη Θεσσαλονίκη και θέλετε να θυμηθείτε κάθε γωνιά της που γνωρίσατε κάποτε ή αν θέλετε να μάθετε τι θα βρείτε όποια πέτρα της κι αν σηκώσετε όταν έλθετε για πρώτη φορά ή όταν με το καλό ξανάρθετε, σας το συστήνω ανεπιφύλακτα.
Ο Χρίστος Ζαφείρης από την Κρανιά της Ελασσόνας ζει από το 1963 και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Φιλόλογος-απόφοιτος του Αριστοτέλειου και δημοσιογράφος-μέλος της ΕΣΗΕΜΘ συνεργάστηκε με το περιοδικό τέχνης "Παρατηρητής" και με τη δημόσια τηλεόραση σε ντοκιμαντέρ για τη Β. Ελλάδα. Το 1990, κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο για την πόλη, Θεσσαλονίκης τοπιογραφία από τις εκδόσεις Παρατηρητής και το 1993, το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας, Ο Έρως σκέπει την πόλη από τις εκδόσεις Εξάντας.
