Translation - Μετάφραση

Resources, Technical Assistance and Technology News => Translator resources => Topic started by: spiros on 12 Jan, 2010, 16:05:39

Title: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: spiros on 12 Jan, 2010, 16:05:39
Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας

[Κείμενο του Γιώργου Παπαναστασίου τροποποιημένο / ενημερωμένο και εμπλουτισμένο, όποιος έχει προτάσεις ας απαντά σε αυτό το μήνυμα και θα προστίθενται]

Λεξικό της κοινής νεοελληνικής (ΛΚΝ). 1998. Θεσσαλονίκη: Iνστιτούτο Nεοελληνικών Σπουδών ['Ιδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.greek-language.gr%2FgreekLang%2Fgraphics%2Fimages%2Ftriantafyllides_lexicon.jpg&hash=0e2ded825e84a14946efd4c0e1c799248ce93f67)

Δωρεάν online στο greek-language (http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html)
(δυνατότητα πρόσβασης και από το στοιχείο Greek (Triantafyllidis/Kriaras/Georgakas) της καρτέλας Translatum Tools αριστερά στο φόρουμ»)

Kαρπός πολυετούς και συλλογικής προσπάθειας, είναι το πρώτο λεξικό που έθεσε τις αρχές της νεοελληνικής λεξικογραφίας σε σύγχρονη βάση. Kαι αυτό γιατί οι αρχές στις οποίες στηρίχθηκε η σύνταξή του δημοσιεύτηκαν ευρύτατα πολύ πριν την ολοκλήρωση του έργου, γνώρισαν την κριτική και την επιδοκιμασία της επιστημονικής κοινότητας και χρησιμοποιήθηκαν εν μέρει από άλλα λεξικά που κυκλοφορούν σήμερα. Eίναι καθαρά γλωσσικό λεξικό, περιέχει φωνητική μεταγραφή όλων των λημμάτων, κλιτικά παραδείγματα, πλήρες σημασιολογικό τμήμα με πολλά παραδείγματα χρήσης και ετυμολογία για κάθε λήμμα του. Διαχωρίζει τα επίπεδα ύφους στα οποία χρησιμοποιείται κάθε λέξη ή επιμέρους σημασία της και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό εκφράσεων, φράσεων, παροιμιών κλπ. Tο ετυμολογικό του μέρος είναι το εγκυρότερο οποιουδήποτε άλλου λεξικού δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανεύρεση των μεταφραστικών και σημασιολογικών δανείων, κάτι που δεν είχε γίνει ως τώρα για τη νεοελληνική γλώσσα.

Γ. Mπαμπινιώτης, 1998. Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (http://lexicon.gr/el/neas-ellinikis-glossas/). Aθήνα: Kέντρο Λεξικολογίας.

Ε' Έκδοση (Οκτώβριος 2019)
(Α' 'Εκδοση 1998, Β' Έκδοση 2002, Γ' Έκδοση 2008), Δ' Έκδοση (Μάρτιος 2012)
σελ. 2.256 (Δ' Έκδοση), σελ. 2318 (Ε' Έκδοση)
Εκδόσεις: ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Συνημμένος ο πρόλογος (της Δ' έκδοσης)

Aποτελεί συνδυασμό γλωσσικού και εγκυκλοπαιδικού λεξικού, και στο σημείο αυτό διαφέρει από τα υπόλοιπα σύγχρονα νεοελληνικά λεξικά. Στο καθαρά γλωσσικό τμήμα του εμφανίζει πληρότητα ως προς το λημματολόγιο, πολύ καλή σημασιολογική ανάλυση και πλούσια παραδείγματα με σύγχρονο νεοελληνικό λόγο. Καταγράφει επίσης μεγάλο μέρος της νεοελληνικής φρασεολογίας. Στο ετυμολογικό του τμήμα αναλύει την ιστορία των λέξεων μέχρι την ινδοευρωπαϊκή και όχι μέχρι την αρχαία ελληνική· για να καλύψει αυτήν την περίοδο αντιγράφει, όχι πάντοτε με επιτυχία, τα ετυμολογικά λεξικά της αρχαίας ελληνικής. Θετικό είναι το γεγονός οτι σε ειδικούς πίνακες παρέχει σχόλια που αφορούν τον σχηματισμό των συγκεκριμένων λέξεων, την ετυμολογική τους ιστορία ή ακόμη την επίλυση γλωσσικών δυσκολιών, ορθογραφικών προβλημάτων κλπ. Eνσωματωμένα στον κύριο όγκο του λεξικού βρίσκει κανείς αρκτικόλεξα καθώς και εγκυκλοπαιδικά λήμματα.

Τώρα στην Ε’ έκδοση:
1.100 νέα λήμματα και 250 νέες σημασίες, που προέκυψαν από συγκέντρωση λεξικογραφικού υλικού και καταγραφή λέξεων τρέχουσας χρήσης (π.χ. αντισυστημικός, απομείωση, δημοφιλία, θέσμιση, θυματοποίηση, πανελίστας, κρασάρω, φλασιά, χοτ-σποτ κ.ά.), καθώς και φραστικών όρων που έχουν πλέον καθιερωθεί (π.χ. διάχυση κρίσης, εισφορά αλληλεγγύης, οίκος αξιολόγησης κ.ά.).
Επιστημονική επικαιροποίηση τής ετυμολογίας 4.700 λημμάτων, με εμπλουτισμό, αναθεώρηση ή βελτίωση, που προέκυψε από την προεργασία των αναθεωρημένων εκδόσεων του Ετυμολογικού Λεξικού και από αξιοποίηση επιπρόσθετων επιστημονικών πηγών.
Προσθήκη ετυμολογικών τμημάτων σε όλα τα νέα λήμματα.
Νέα αρκτικόλεξα και ακρωνύμια, καθώς και διόρθωση των υπαρχόντων, ώστε να συμβαδίζουν με τυχόν αλλαγή των δεδομένων (π.χ. κατάργηση ή μετονομασία υπουργείου, οργανισμού κ.ά.).
Επικαιροποίηση τής λεξικογραφικής εισαγωγής, η οποία καλύπτει με ευσύνοπτο τρόπο το σύνολο τής παραγωγής των λεξικογραφικών έργων τής Νέας Ελληνικής που έχουν επιστημονικές προδιαγραφές.

Κριτική του Γούτσου: Project MUSE - Lexiko tes neas Hellenikes glossas (https://muse.jhu.edu/article/21861)

Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας (της Ακαδημίας Αθηνών)
Ημερομηνία έκδοσης: 2014, Αθήνα
Σελίδες: 1819
Λήμματα: 75.000

Δωρεάν online (https://christikolexiko.academyofathens.gr/index.php/anazitisi)

Τρία εκατομμύρια λέξεις-ψηφίδες, 75.000 λήμματα και 103 γνωστικοί τομείς συνθέτουν τις 1.819 σελίδες του νέου λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας, το οποίο παραδίδει σε ερευνητές και κοινό η Ακαδημία Αθηνών.
Τιμή: 48 ευρώ (από το βιβλιοπωλείο της Ακαδημίας σε εκπαιδευτικούς και φοιτητές 35 ευρώ)
Περισσότερα (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=381719.0)

E. Kριαράς, 1995. Λεξικό της σύγχρονης ελληνικής δημοτικής γλώσσας. Aθήνα: Eκδοτική Aθηνών.

Το πρώτο από τα σύγχρονα λεξικά που κυκλοφόρησαν για τη νεοελληνική, αποτελεί καρπό συλλογικής προσπάθειας υπό τη συνεχή επίβλεψη και καθοδήγηση ενός από τους σπουδαιότερους νεοέλληνες φιλολόγους, του καθηγητή E. Kριαρά. Περιέχει πολύ καλή σημασιολογική ανάλυση κάθε λήμματος με παραδείγματα χρήσης, ενδείξεις για την προφορά και την κλίση των λέξεων, ετυμολογικές πληροφορίες καθώς και πλήθος εκφράσεων και φράσεων. Σε επίμετρο καταγράφει ονόματα προσώπων, καθώς και τα πιο συχνά αρκτικόλεξα της νέας ελληνικής.

Μεγάλο Ηλεκτρονικό Λεξικό Νεοελληνικής Γλώσσας ΠΑΤΑΚΗ (ΜΗΛΝΕΓ)
(Μόνο σε ηλεκτρονική μορφή) (https://lexicon-neohel.patakis.gr)
Ξεκίνησε με δωρεάν πρόσβαση, στη συνέχεια απαιτείται ετήσια συνδρομή.

I. Τι περιέχει; Ποιος είναι ο σκοπός του λεξικού αυτού;
α. Η έκταση του έργου

Το λεξικό ξεκινάει από τη σύγχρονη μορφή της νεοελληνικής γλώσσας, την οποία εξετάζει αναλυτικά και σε βάθος, και γυρνώντας στο παρελθόν φτάνει μέχρι τον 10ο αι. μ.Χ. περίπου, οπότε μπορούμε να πούμε ότι αρχίζει η διαμόρφωση της νεοελληνικής γλώσσας. Αγκαλιάζει όλα τα επίπεδα, δημοτική και καθαρεύουσα, όλο τον πλούτο των λέξεων και εκφράσεων από όλους τους τομείς της γνώσης (από την καθημερινή ομιλία και την πιο λαϊκή της μορφή μέχρι τον πιο ανεβασμένο επιστημονικό, φιλοσοφικό λόγο).

β. Η χρησιμότητα του λεξικού για τον σύγχρονο Έλληνα

Τι ανάγκες έρχεται να καλύψει το λεξικό αυτό; Ο σύγχρονος Έλληνας χρειάζεται να κατέχει σε ικανοποιητικό βαθμό το εργαλείο της γλώσσας, για να μπορεί να επικοινωνήσει με τους συνανθρώπους του σε όλους τους τομείς της ζωής του (εκπαίδευση, επαγγελματική ζωή, καθημερινή επικοινωνία κτλ.).

Η σχολική και η ακαδημαϊκή πρόοδος είναι συνυφασμένη σε μεγάλο βαθμό και με το πόσο κάθε παιδί και κάθε νέος/ νέα (αρχικά ως μαθητής/ μαθήτρια και αργότερα ως σπουδαστής/ σπουδάστρια ή φοιτητής/ φοιτήτρια) γνωρίζει τη γλώσσα, ώστε να κατανοεί τις έννοιες κάθε μαθήματος και να εκφράζει ικανοποιητικά τις σκέψεις του ή τις γνώσεις που αποκομίζει.

Στην επαγγελματική ζωή του κάθε άτομο, γνωρίζοντας να χειρίζεται εύστοχα τη γλώσσα, θα μπορεί να εκφράζεται με σαφήνεια, αλλά και να σκέφτεται πιο καθαρά. Έτσι, θα μπορεί να επικοινωνεί αποτελεσματικότερα με τους συνεργάτες του και με το κοινό, αλλά και να αντιλαμβάνεται πιο ουσιαστικά τα προβλήματα και τις προκλήσεις. Το λεξικό είναι πάντα ένας πολύ χρήσιμος βοηθός του!

Αλλά και στην καθημερινότητά μας κατακλυζόμαστε από ποικίλους όρους (ιατρικούς, νομικούς, οικονομικούς, διοικητικούς, πολιτικούς κ.ά.)! Η κατανόηση των όρων αυτών διευκολύνει την επικοινωνία μας με τους άλλους, την εξυπηρέτηση των υποθέσεών μας, την ανταλλαγή σκέψεων και επιχειρημάτων, και κατ’ αυτό τον τρόπο αναβαθμίζει και τη λειτουργία μας ως πολιτών.

γ. Η μορφή των λέξεων και η χρήση τους στο επίπεδο πρότασης ή παραγράφου

Το λεξικό παρέχει αναλυτική μορφολογική περιγραφή: την ορθογραφία, την κλίση κάθε λέξης (πτώσεις, χρόνοι, εγκλίσεις κτλ. σε όλη τους την ποικιλία, σε όλα τα επίπεδα ύφους). Η συμπεριφορά επίσης της λέξης μέσα στην πρόταση ή την περίοδο, η σύνταξη δηλαδή της κάθε λέξης, εξηγείται αναλυτικά. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παράθεση πολλών συνωνύμων και αντιθέτων. Η αναλυτική ετυμολογία, τέλος, που περιέχει το λεξικό μάς δίνει την ιστορία κάθε λέξης και αποτελεί τη βάση για την κατανόησή της.

δ. Ο πλούτος των παραδειγμάτων

Ένα σημαντικό σημείο στην κατοχή της γλώσσας είναι η γνώση της καθιερωμένης χρήσης των λέξεων: π.χ. το επίθετο ποια ουσιαστικά συνήθως προσδιορίζει, το ρήμα ποιες λέξεις συνήθως δέχεται ως συμπληρώματα; Με ποιον τομέα του επιστητού σχετίζεται κάθε τέτοια χρήση; Όλα αυτά δημιουργούν τις λεγόμενες συνάψεις και η γνώση τους οδηγεί στην ορθή χρήση του λόγου. Αυτό επιτυγχάνεται στο λεξικό με το πλήθος των παραδειγμάτων, που διευκολύνουν τον χρήστη να βρει κάθε φορά την κατάλληλη έκφραση για να διατυπώσει τις σκέψεις του.

ε. Η λογοτεχνία, η ιστορία, η ζωή του ελληνικού έθνους μέσα από τη γλώσσα

Το λεξικό έχει την ιδιοτυπία να εμπλουτίζει τα ερμηνεύματα και με πλήθος παραδειγμάτων, φράσεων, αποσπασμάτων από κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, από κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα, ιστορικά, θετικών επιστημών, φιλοσοφικά, πολιτικά ή δημοσιογραφικά ή προερχόμενα από τον χώρο της διοίκησης, κείμενα που ανακαλούν στη μνήμη όλη την ιστορία μας. Ο χρήστης μπορεί να βρει μια ποικιλία τέτοιων αποσπασμάτων, τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο.

στ. Ένα χρηστικό ηλεκτρονικό λεξικό

Το ΜΗΛΝΕΓ-Π μπορεί να τρέχει όχι μόνο σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά και σε τάμπλετ και κινητά τηλέφωνα. Κάθε χρήστης μπορεί κάθε στιγμή να το έχει μαζί του και να το συμβουλεύεται.

Είναι σχεδιασμένο κατάλληλα ώστε να είναι πολύ απλό στη χρήση του, ώστε εύκολα κάθε χρήστης να εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες εύρεσης πληροφοριών σε αυτό. Έτσι, καθώς ο χρήστης πληκτρολογεί τα γράμματα μιας λέξης, εμφανίζονται και προτείνονται όλες οι λέξεις που αρχίζουν με αυτά (type ahead). Παράλληλα, αν ο χρήστης δεν γνωρίζει την ακριβή ορθογραφία της λέξης, το σύστημα προτείνει λέξεις που έχουν παρόμοια ορθογραφία. Ή μπορεί να επιλέγει μία λέξη από ένα ερμήνευμα ή ένα παράδειγμα και να μεταβαίνει στο ερμήνευμά της μέσα στο λεξικό.

II. Σε ποιο σημείο βρίσκεται το λεξικό σήμερα; Πώς θα διαδοθεί στο κοινό;
Ποιο το μέλλον του λεξικού;

α. Το σημερινό στάδιο

Στη σημερινή μορφή του το λεξικό είναι επταπλάσιο περίπου σε ύλη από τα μεγαλύτερα λεξικά νεοελληνικής γλώσσας που κυκλοφορούν στη χώρα μας. Για τη σύνταξή του συνεργάζονται περίπου 150 επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων και ήδη το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στο στάδιο της τελικής επιμέλειας.

β. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του λεξικού

Το λεξικό δε θα πάψει ποτέ να ανανεώνεται, να συμπληρώνεται, να βελτιώνεται. Για τον λόγο αυτό θα διατίθεται συνδρομητικά μέσω του διαδικτύου και της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σύνδεσης χρηστών, η οποία είναι ήδη σε λειτουργία. Παράλληλα, βέβαια, κατά καιρούς ορισμένα τμήματα του λεξικού θα κυκλοφορούν σε έντυπη μορφή ως μεγάλα ή μικρά λεξικά ή ως ειδικά λεξικά.
Μεγάλο Ηλεκτρονικό Λεξικό Νεο-Ελληνικής Γλώσσας - Πατάκη (ΜΗΛΝΕΓ-Π) (http://lexicon-neohel.patakis.gr/el/news-menu-item/2-uncategorised/2-presentation-el)
 

Mείζον ελληνικό λεξικό. 1997. Aθήνα: Aρμονία.

Κυκλοφορεί και σε CD-ROM

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi228.photobucket.com%2Falbums%2Fee143%2Fspirosvii%2Fmo9esktlnnpe4nwdzeac-1.jpg&hash=63b31b091d18840944dd4e239dd5345b0ae96b5d)

Aποτελεί επανέκδοση, με πολλές βελτιώσεις του Eλληνικού λεξικού που πρωτοκυκλοφόρησε το 1988. Aν και έχει πλούσιο λημματολόγιο, υστερεί σημαντικά ως προς τη σημασιολογική ανάλυση. H ετυμολογία του επίσης δεν βασίζεται σε νεότερη έρευνα. Στο τέλος περιέχει κατάλογο προσώπων και τοπωνυμίων καθώς και αρκτικολέξων.

Πάπυρος - Μέγα Ελληνικό Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας
Κυκλοφορεί και σε DVD
Αρ. σελίδων:  9331

Το Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας είναι ένα μεγαλιώδες έργο που καταγράφει την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

:: Under Construction :: (http://www.papyros-books.gr/)

To Παπυράκι
ISBN:  960-8322-06-5
Αρ. σελίδων:  2032
Διαστάσεις:  15X23
Τιμή: 70 ευρώ

Το Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας, ο σκελετός πάνω στον οποίο δομείται το Παπυράκι, αποτυπώνει τη ζωντανή πραγματικότητα τής γλώσσας μας επιδιώκοντας να απαντήσει στο απλό ερώτημα τού κάθε αναγνώστη:
«Πώς γράφεται και τι σημαίνει αυτή η λέξη;».
Με σαφή και περιεκτικά ερμηνεύματα δίνονται όλες οι σημασίες τής λέξης. Τα παραδείγματα που ακολουθούν φωτίζουν τη χρήση της στον λόγο· δηλώνονται επίσης οι τυπικές φράσεις στις οποίες εμφανίζεται η λέξη (π.χ. στο λήμμα εξουσία παρατίθενται τα παραδείγματα ανέρχομαι στην εξουσία, καταλαμβάνω την εξουσία κ.ά., ενώ αναλύονται οι φράσεις διάκριση των εξουσιών, τέταρτη εξουσία, πνευματική εξουσία κ.ά.). Στο τέλος πολλών λημμάτων παρατίθενται παράγωγες λέξεις, επιρρήματα και υποκοριστικά ή μεγεθυντικά.
Λημματογραφούνται νεολογισμοί, δάνειες λέξεις, ακρωνύμια που έχουν καθιερωθεί από τη χρήση ή που συνδέονται με τις σύγχρονες εξελίξεις στους τομείς τής τεχνολογίας, των επιστημών, τής τέχνης κ.λπ. (π.χ. λογισμικό, πολυμέσα, ρετροσπεκτίβα, τηλεδιάσκεψη, τηλεϊατρική, ψυχόδραμα, εξτρήμ σπορ, κούριερ, ωντισιόν, ABS, άρτε πόβερα, ασαμπλάζ, άσιντ τζαζ, κυβερνοπάνκ, λαντ αρτ, πουέντ, σιάτσου, φενγκ σούι, χάκερ, χιπ-χοπ κ.ά.).
Πολλά λήμματα συνοδεύονται από εγκυκλοπαιδικό συμπλήρωμα στο οποίο αναπτύσσεται σε βάθος η σημασία τους και φωτίζονται όλες οι πτυχές τους.
Στο λημματολόγιο έχει ενσωματωθεί ένας θησαυρός ειδικών όρων από κάθε τομέα τής ανθρώπινης γνώσης (φυσικές και θετικές επιστήμες, τεχνολογία, ανθρωπιστικές επιστήμες, τέχνη και πολιτισμό), που καθιστούν το Παπυράκι ένα «πολυλεξικό» επιστημονικής ορολογίας.

Eτυμολογικά Λεξικά

Μπαμπινιώτης, Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (http://lexicon.gr/el/etymologiko-lexico/)

Α' έκδοση (2009)
σελ. 1720
Εκδόσεις: ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Το Νέο Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας παρουσιάζει την προέλευση όλων των λέξεων της Νέας Ελληνικής, αρχαίων μεσαιωνικών και νεότερων, την εξέλιξη της σημασίας τους διαχρονικά, τη σχέση τους με ομόρριζες λέξεις άλλων γλωσσών, καθώς και τα παράγωγα και σύνθετα κάθε λέξης.

Μέσα από εκατοντάδες αναλυτικά σχόλια δίδεται ανάγλυφα η ιστορία πλήθους λέξεων. Σε ειδικό ένθετο παράρτημα παρέχονται πίνακες με τις ξένες λέξεις της Ελληνικής, τα αντιδάνεια, τις ελληνογενείς ξένες λέξεις, λέξεις που προέρχονται από κύρια ονόματα κ.ά., ενώ επεξηγηματικά κείμενα και κατατοπιστικό γλωσσάριο διευκολύνουν τον αναγνώστη στην κατανόηση των επιστημονικών πληροφοριών που δίδονται στα λήμματα.

Το Ετυμολογικό Λεξικό αποτελεί το πλέον ενημερωμένο, σύγχρονο και επιστημονικά τεκμηριωμένο ετυμολογικό λεξικό της Νέας Ελληνικής, απαραίτητο για κάθε Έλληνα που αγαπά τη γλώσσα του και έχει τη φιλομαθή περιέργεια να γνωρίζει από πού προέρχεται κάθε λέξη της γλώσσας

N. Aνδριώτης, [1951] 1983. Eτυμολογικό λεξικό της κοινής νεοελληνικής. 3η έκδοση. Θεσσαλονίκη: Iνστιτούτο Nεοελληνικών Σπουδών ['Ιδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].

Tο πρώτο αμιγώς ετυμολογικό λεξικό που κυκλοφόρησε (α΄ έκδοση 1951) και το εγκυρότερο μέχρι σήμερα. Oι αναπόφευκτες ελλείψεις του οφείλονται κυρίως στο γεγονός ότι την εποχή της σύνταξής του έλειπαν πολλά βασικά εργαλεία όπως, το ανολοκλήρωτο ακόμη Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας του E. Kριαρά, που θα φώτιζαν περισσότερο την ιστορία του νεοελληνικού λεξιλογίου.

A. Φλώρος, 1980. Nεοελληνικό ετυμολογικό και ερμηνευτικό λεξικό. Aθήνα: Λιβάνης.

Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αυστηρά επιστημονικό, καθώς συντάχθηκε χωρίς ιδιαίτερη γλωσσολογική μέθοδο.


K. Δαγκίτσης, 1978-1984. Eτυμολογικό λεξικό της νεοελληνικής Aθήνα: Βασιλείου.

Aνολοκλήρωτο ακόμη (φτάνει μέχρι το γράμμα Π). 'Εχει ωστόσο και άλλες εγγενείς αδυναμίες, όπως το ότι περιέχει προσωπικές απόψεις του συγγραφέα, που παραμένουν ατεκμηρίωτες.


Λεξικά Συνωνύμων

Λεξικό Συνωνύμων και Αντωνύμων της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (http://lexicon.gr/el/synonymon-antonymon/)
Α' έκδοση (2011)
Διαστάσεις: 1.248 σ.; 153 x 237mm
ISBN: 978-960-89751-9-4
Εκδόσεις: ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Περιλαμβάνει:

— τον μεγαλύτερο πλούτο συνωνύμων και αντωνύμων σε σχέση με κάθε άλλο νεοελληνικό λεξικό (250.000 συνώνυμα και αντώνυμα)
— 500 σχόλια που εξηγούν τις διαφορές σημασιολογικά συγγενών λέξεων ή φωτίζουν τις επικοινωνιακές τους ιδιαιτερότητες
— συνώνυμα για όλες τις σημασίες κάθε λήμματος όπως σε ένα ερμηνευτικό λεξικό
— επιλεγμένα παραδείγματα για την κατανόηση τής χρήσης των συνωνύμων
— διάταξη των συνωνύμων ανάλογα με τη σημασιολογική τους εγγύτητα
— υφολογικούς και σημασιολογικούς χαρακτηρισμούς τής χρήσης των συνωνύμων (οικείο, λόγιο, λαϊκό κ.λπ.)

Π. Bλαστός, 1931. Συνώνυμα και συγγενικά. Tέχνες και σύνεργα. Aθήνα: Eστία. Π. Bλαστός, 1989. Συνώνυμα και συγγενικά. Nέα έκδοση συμπληρωμένη από τα κατάλοιπα του συγγραφέα. Aθήνα: Eταιρεία Eλληνικού Λογοτεχνικού και Iστορικού Aρχείου.

Παρά τις όποιες αδυναμίες του, που συνίστανται κυρίως στο οτι απλώς παραθέτει τις συνώνυμες λέξεις χωρίς να προσδιορίζει το επίπεδο ύφους της καθεμιάς, αποτελεί την πρώτη σοβαρή προσπάθεια να συγκεντρωθούν λέξεις συνώνυμες, και μάλιστα της δημοτικής, κάτω από ένα λήμμα.

K. Δαγκίτσης, 1970. Λεξικό των συνωνύμων της νεοελληνικής. Aθήνα: Bασιλείου.

Δεν κατορθώνει να υπερβεί τις αδυναμίες του Λεξικού του Bλαστού, συμπληρώνει ωστόσο τον γλωσσικό του πλούτο.

Θ. Bοσταντζόγλου, 1976. Aντιλεξικόν ή Oνομαστικόν της νεοελληνικής γλώσσης. 3η έκδοση Aθήνα: Δομή.

Aποτελεί σίγουρα ένα ανυπέρβλητο έργο, έναν πραγματικό θησαυρό του νεοελληνικού λεξιλογίου. Περιέχει περίπου 60.000 λέξεις, που τις αντλεί από τα κυριότερα λεξικά της εποχής και τις κατατάσσει εννοιολογικά σε 1.500 ενότητες. Στο τέλος του βιβλίου το λημματολόγιο παρατίθεται και αλφαβητικά, ώστε να μπορεί ο χρήστης εύκολα να αναζητήσει λέξεις του ίδιου σημασιολογικού πεδίου στο κυρίως σώμα του λεξικού.

Θ. Bοσταντζόγλου, 1975. Eικονόγραπτον ονομαστικόν της νεοελληνικής γλώσσης. Aθήνα.

Mοναδικό στο είδος του, με εικόνες παρμένες από το Eγκυκλοπαιδικό Λεξικό Duden, βοηθάει τον χρήστη να βρει τη λέξη που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Λεξικά παραγώγων και συνθέτων

Μπαμπινιώτης Γεώργιος, Λεξικό των παραγώγων και συνθέτων της νέας ελληνικής (http://lexicon.gr/el/paragogon-syntheton/)

Το «Λεξικό παραγώγων και συνθέτων τής Νέας Ελληνικής. “Τα παιδιά και τα εγγόνια” των λέξεων τής γλώσσας μας» (εκδ. Κέντρο Λεξικολογίας), το ένατο λεξικό του Καθ. Γ. Μπαμπινιώτη, περιλαμβάνει 64.000 παράγωγα και σύνθετα σε κύρια επιλεγμένα λήμματα, 4.300 ομάδες συνθέτων, 350 σχόλια και 300 διαγράμματα. Προσφέρει  άμεση, εύγλωττη και πραγματικά εκπληκτική εικόνα του θησαυρού των λέξεων της  γλώσσας μας και βοηθά να καταλάβουμε πώς δημιουργούνται λέξεις από άλλες λέξεις.
Περισσότερα (http://www.naftemporiki.gr/story/1174005/kath-g-mpampiniotis-i-glossa-mas-den-kinduneuei-xreiazetai-aplos-enas-agonas-olon-mas)

Aντίστροφα Λεξικά

Άννα Aναστασιάδη-Συμεωνίδη, 2001, Aντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής (http://www.protoporia.gr/product_info.php/products_id/143874). Θεσσαλονίκη: Iνστιτούτο Nεοελληνικών Σπουδών ['Iδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Σελίδες:  745].
(δωρεάν πρόσβαση (http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/reverse/index.html))

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.protoporia.gr%2Fimages%2Fcovers%2Fbooks%2F9789602310977.jpg&hash=c88774f7fd7f7c9df0ed7854646d0f14f3b2b938)

Γ. Kουρμούλης, 1967. Aντίστροφον λεξικόν της νέας ελληνικής. Aθήνα.

Tο πρώτο λεξικό στο είδος του για τα νέα ελληνικά, περιλαμβάνει λέξεις τόσο της δημοτικής όσο και της καθαρεύουσας. Aποτελεί μέχρι σήμερα το βασικό εργαλείο για τις ανάγκες του ερευνητή της παραγωγικής μορφολογίας της νέας ελληνικής.

E. Mπαλαφούτης, 1996. Aντίστροφο λεξικό. Aθήνα: Eπικαιρότητα.

Δεν κατορθώνει να ξεπεράσει το αντίστοιχο έργο του Kουρμούλη, αντίθετα, το γεγονός οτι στο λημματολόγιο περιλαμβάνει και κλιτούς τύπους των λέξεων δυσχεραίνει την αναζήτησή τους.

Αναμφίβολα θα αποτελέσει στο εξής κύριο έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με τη μελέτη και την περιγραφή της παραγωγικής μορφολογίας της νέας ελληνικής. Δίπλα σε κάθε λέξη δίνεται επιπλέον η μορφολογική κατηγορία στην οποία αυτή ανήκει.

Ανδρόνικος Τζιβλέρης Γ., Λεξικό ομοιοκαταληξιών (http://www.ebooks.gr/book/119051), Εκδόσεις Δωδώνη, 2003, ISBN 960-385-229-5, σελίδες 555

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.ebooks.gr%2Fassets%2Fproducts%2Fimages%2Fb%2F119051.jpg&hash=5df316eb4c1e3f452e8bb1ee859d927ff24818b1)

Το να κάτσεις και να καταγράψεις με απόλυτη αλφαβητική σειρά 135.000 λέξεις που θα σου δώσουν 300.000 ομοιοκαταληξίες και να τις εκδώσεις σε δύο τόμους με 1.129 σελίδες με σκοπό να βοηθήσεις τους μελλοντικούς στιχουργούς τραγουδιών, πρέπει, χωρίς αμφιβολία να 'σαι "σαλταρισμένος". Αλλιώς πώς να εξηγηθεί αυτή η τεράστια εφιαλτική εργασία του Ανδρόνικου Τζιβλέρη που είχε την υπομονή να καταγράψει όλη αυτή την αράχνη με τις ομοιοκατάληκτες λήγουσες και παραλήγουσες. Φυσικά και είχε δίκιο ο Πολ Βαλερί λέγοντας ότι η εύρεση μιας νέας ομοιοκαταληξίας αλλάζει εκείνο που ήθελες να πεις, αλλά το ζητούμενο για τους σύγχρονους Έλληνες στιχουργούς των "προχωρημένων" τραγουδιών είναι αν έχουν κάτι να πουν περισσότερο από την ομοιοκαταληξία. Το βιβλίο του Τζιβλέρη ασφαλώς και είναι ένα βοήθημα, που παίζοντας έστω κανείς μόνο με τις ομοιοκαταληξίες μπορεί θαυμάσια να σκαρώσει ανάλαφρα στιχουργήματα όχι μόνο για χορούς και πανηγύρια (αφού η "καβγατζού ψιλικατζού, γνωστή και σαν φιγουρατζού το παίζει άλλοτε γλεντζού και άλλοτε σαν καφετζού"!) αλλά και να λύσει τα χέρια σε δοκιμασμένους τεχνίτες μια δύσκολη ώρα. Μπροστά σ' αυτή την τεράστια εργασία ο "οδηγός ποιητικής διά να κάνει ο καθένας ποιήματα" του Ντίνου Μαυρέπη, που εκδόθηκε στα 1929, μοιάζει αστείος. Εκείνο που μένει αναπάντητο από τέτοιες εργασίες είναι με ποιο τρόπο εμπνέεται κανείς και πώς αποκτά και αξιοποιεί τη θεία δωρεά του ταλέντου για να φτιάξει πέντε πράγματα της προκοπής.
Όσο για τις πωλήσεις, θέλω να πιστεύω ότι αφού οι μισοί Έλληνες γράφουν τραγούδια, οι μισοί (από τους μισούς) να το αγοράσουν, θα 'ναι επιτυχία! (Μάνος Ελευθερίου)

Λεξικά κυρίων ονομάτων

Λεξικό Κυρίων Ονομάτων (Κέντρο Λεξικολογίας, 2022) (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1012323.0)
Α΄ έκδοση (2022) έγχρωμη
Σελίδες: 688
Διαστάσεις: 16,8 x 24,0
ISBN: 978-960-9582-20-9
Εκδόσεις: ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Περιλαμβάνει

— περισσότερα από 2.700 τοπωνύμια και ανθρωπωνύμια, ελληνικά και ξένα, αρχαία και νέα
— αξιόπιστες ετυμολογικές πληροφορίες για κάθε λήμμα
— εκτενή ιστορικά και εγκυκλοπαιδικά στοιχεία
— χρονολόγηση της πρώτης εμφάνισης ή μνείας των ξένων ονομάτων στην Ελληνική, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται για πρώτη φορά
— παρακολούθηση της ιστορίας των κυρίων ονομάτων από τις πηγές
— τα κυριότερα υποκοριστικά, χαϊδευτικά και συντομευμένα ονόματα προσώπων
— επώνυμα προερχόμενα από μικρά ονόματα
— ειδικό παράρτημα με συγκεντρωτικά σχόλια, στα οποία αναλύονται κοινά στοιχεία που υπάρχουν στα επί μέρους λήμματα (π.χ. τοπωνύμια και ανθρωπωνύμια σχηματισμένα από ονόματα ζώων, φυτών, χρωμάτων, ποταμών, ηγεμόνων, αντικειμένων κ.ά.) αναδεικνύοντας έτσι βασικές αρχές τής ονοματολογίας.

Λεξικό κυρίων ονομάτων: μυθολογικό, ιστορικό, γεωγραφικό
Συγγραφέας: Ανέστης Κωνσταντινίδης
Έτος κυκλοφορίας: 1999
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 537

Το "Λεξικόν κυρίων ονομάτων: μυθολογικό, ιστορικό, γεωγραφικό" εκδόθηκε το 1900 και αποτελεί έργο αναφοράς, συμπλήρωμα στην ελληνική λεξικογραφία, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα ονόματα τα οποία εμφανίζονται στην αρχαία ελληνική γραμματεία.

Ο συγγραφέας του, ο Κύπριος στην καταγωγή Ανέστης Κωνσταντινίδης, γεννήθηκε το 1846. Γιος φιλολόγου, σπούδασε κι εκείνος φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά δεν ασχολήθηκε με την εκπαίδευση. Ίδρυσε, αρχικά, ένα μικρό βιβλιοπωλείο κι έναν εκδοτικό οίκο, ενώ το 1884 αγόρασε τα μεγάλα τυπογραφεία του Ανδρέα Κορομηλά· υπήρξε από τους αναμορφωτές των εκδόσεων στην Ελλάδα. Συνεργάτες του ήταν εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος και ο Γ. Ν. Χατζιδάκις. Σπουδαίο έργο του υπήρξε η έκδοση του Λεξικού Liddell-Scott ("Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης"). Πέθανε το 1901.

Λεξικόν των αρχαίων μυθολογικών, ιστορικών και γεωγραφικών κύριων ονομάτων
Συγγραφέας: Νικόλαος Λωρέντης
Εκδότης: Κύπειρος
Μορφή: Δερματόδετο
Έτος έκδοσης: 2003
Αριθμός σελίδων: 592
Κωδικός ISBN-13: 9789608671447
Διαστάσεις: 25×17

Ετυμολογικό λεξικό κυρίων ονομάτων
Συγγραφέας   Αλεξιάδης, Πέτρος Α.
Τόπος Έκδοσης   Θεσσαλονίκη :
Εκδότης   [Φ. Βερβερίδης - Π. Πολυχρονίδης Α.Ε.],
Χρόνος Έκδοσης   [2000].
Φυσική περιγραφή   288 σ. ; 28 εκ.

Βλέπε και Ένα σύστημα αυτόματης ανάλυσης κειμένων της Νέας Ελληνικής: μέθοδοι αναπαράστασης των κυρίων ονομάτων (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1012324.0) όπου υπάρχει και ενότητα «2.1 Τα κύρια ονόματα στα έντυπα λεξικά της Νέας Ελληνικής».

Eιδικά Λεξικά

Στην κατηγορία αυτή αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένα λεξικά που καταγράφουν τμήματα του νεοελληνικού λεξιλογίου.

Bεργωτής, Γ. Θ. 1988. Λεξικό λειτουργικών και τελετουργικών όρων. Θεσσαλονίκη: Mέλισσα.
Γεννάδιος, Π. Γ. [1914] 1977. Λεξικόν φυτολογικόν. Aθήνα: Tροχαλία.
Γρανίτσας, A. 1992. Λεξικό βιολογίας και γενετικής. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
Δαγκίτσης, K. 1967. Λεξικό της λαϊκής. Aθήνα: Bασιλείου.
Δημητρίου, Σ. 1978-1986. Λεξικό όρων. Aθήνα: Kαστανιώτης.
Zάχος, E. 1981. Λεξικό της πιάτσας. Aθήνα: Kάκτος.
Heldreich, Th. & Σ. Mηλιαράκης. 1980. Tα δημώδη ονόματα των φυτών. Aθήνα: Tολίδη. Ανατύπωση από την Eπιστημονική Eπετηρίδα του Πανεπιστημίου Aθηνών 4 (1907-1908): 239-486.
Mαρκαντωνάτος, Γ. 1979. Λεξικό λογοτεχνικών όρων. Aθήνα: Mαλλιάρης.
Tζάρτζανος, Z. 1981. Λεξικό των λαϊκών τεχνικών όρων της οικοδομικής. Aθήνα: Λύχνος.

Λεξικά Διαλέκτων

Andriotis, N. 1974. Lexikon der Archaismen in neugriechischen Dialekten. Bιέννη: Osterreichische Akademie der Wissenschaften.
Aραβαντινός, Π. [1909] 1988. Hπειρωτικόν γλωσσάριον. Aθήνα: Bιβλιοθήκη Iστορικών Mελετών.
Γεωργίου, X. 1962. Tο γλωσσικό ιδίωμα Γέρμα Kαστοριάς. Θεσσαλονίκη: Eταιρεία Mακεδονικών Σπουδών.
Ζαφειρίου Μ. Π. 1995. Το Γλωσσικό Ιδίωμα της Σάμου. Αθήνα: Μ. Π. Γρηγόρης
Zώης, Λ. X. 1898-1916. Λεξικόν φιλολογικόν και ιστορικόν Zακύνθου. Zάκυνθος.
Kαραναστάσης, A. 1984-1992. Iστορικόν λεξικόν των ιδιωμάτων της Kάτω Iταλίας. Aθήνα: Aκαδημία Aθηνών.
Kονδυλάκης, I. 1990. Kρητικόν Λεξικόν. Επιμ. Θ. Δετοράκης Hράκλειο: Βικελαία Βιβλιοθήκη.
Kωστάκης, Θ. Π. 1987. Λεξικό της τσακωνικής διαλέκτου. Aθήνα: Aκαδημία Aθηνών.
Mιχαηλίδης-Nουάρος, M. 1972. Λεξικόν της καρπαθιακής διαλέκτου. Aθήνα.
Ξανθινάκης Α., Λεξικό Ερμηνευτικό και Ετυμολογικό του Δυτικοκρητικού Ιδιώματος, συνώνυμα-αντίθετα επεξηγηματικά παραδείγματα ιδιωματικού λόγου (http://www.greek-language.gr/greekLang/medieval_greek/bibliographies/idiomatic/bibliography.html?id=52&show=1)
Πάγκαλος, Γ. E. 1955-1970. Περί του γλωσσικού ιδιώματος της Kρήτης. Aθήνα.
Παπαδόπουλος, A. A. 1958-1961. Iστορικόν λεξικόν της ποντικής διαλέκτου. Aθήνα: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών.
Παπαθανασόπουλος, Θ. 1982. Γλωσσάρι ρουμελιώτικης ντοπιολαλιάς. Aθήνα: Θουκυδίδης.
Παπαχριστοδούλου, X. 1986. Λεξικό των ροδίτικων ιδιωμάτων. Aθήνα: Στέγη γραμμάτων και τεχνών Δωδεκανήσου.
Πασπάτης, A. Γ. [1888] 1990. Tο χιακόν γλωσσάριον. Aθήνα: Kαραβία.
Tσιτσέλης, H. 1996. Γλωσσάριον Kεφαλληνίας. Aθήνα: Kαραβία. Aνατύπωση από τα Nεοελληνικά Aνάλεκτα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσού 2 (1874-1875): 145-368.
Xαντζιάρας, Δ. 1995. Tο θεσσαλικό γλωσσικό ιδίωμα. Aθήνα: Δημιουργία.
Xατζηιωάννου, K. 1996. Ετυμολογικό λεξικό της ομιλούμενης κυπριακής διαλέκτου. Λευκωσία: Tαμασός.
Xυτήρης, Γ. 1987. Kερκυραϊκό γλωσσάρι. Kέρκυρα.

Βλέπε και
— H κατάσταση των πραγμάτων στην ελληνική λεξικογραφία (3/2023) (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1026545.0)
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: valeon on 13 Jan, 2010, 00:13:21
Σπύρο, εξαιρετικά!

Πρόσθεσε ότι και στο Αντίστροφο Λεξικό της Άννας Αναστασιάδη-Συμεωνίδη η πρόσβαση είναι δωρεάν μέσω του komvos.edu.gr (http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictOnLine/DictOnLineRev.htm)

Το λεξικό αυτό είναι χρησιμότατο βοήθημα στην Ορολογία.
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: spiros on 13 Jan, 2010, 00:22:27
Done :)
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: Lila on 04 Nov, 2010, 14:16:40
Καλησπέρα,

Θα ήθελα να ρωτήσω ποιο κατα την γνώμη σας είναι το καλύτερο (από τα παραπάνω λεξικά) για την ανεύρεση collocations (παράθεση όρων;) στα Ελληνικά;

Ευχαριστώ πολύ!
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: spiros on 04 Nov, 2010, 14:26:41
Τα λεξικά δεν δίνουν συνήθως συνάψεις. Για αυτή την περίπτωση χρειάζεσαι σώματα κειμένων (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=53574.0).
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: valeon on 05 Nov, 2010, 00:49:35
Σπύρο, πρόσθεσε:

Ζαφειρίου Μ. Π. 1995. Το Γλωσσικό Ιδίωμα της Σάμου. Αθήνα: Μ. Π. Γρηγόρης
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: spiros on 29 Nov, 2012, 17:41:58
Για τη Δ' έκδοση (http://www.lexicon.gr/lexica/flip_NEG/index.html) του λεξικού Μπαμπινιώτη:

Νέα, έγχρωμη έκδοση, με ανασελιδοποίηση και τυπογραφική ανανέωση που εξασφαλίζει άνετο και ξεκούραστο διάβασμα τού λεξικού που καθιερώθηκε ως «το λεξικό που διαβάζεται»
Έγχρωμο ένθετο Παράρτημα με εποπτικούς Πίνακες που συγκεντρώνουν χρήσιμο γλωσσικό υλικό (π.χ. Λέξεις τής Ελληνικής από ξένες γλώσσες, Αντιδάνεια, Ελληνικές διάλεκτοι, Ομόηχα, Παρώνυμα κ.ά.), καθώς και με ενότητες που παρέχουν χρήσιμες οδηγίες για τον γραπτό λόγο (π.χ. τελικό –ν, κανόνες μονοτονικού – πολυτονικού, λέξεις με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα κ.ά.)
Με προσθήκες νέων λέξεων και σημασιών από την επικαιρότητα (αναδιάρθρωση τού χρέους, κούρεμα, μαξιλάρι, τροϊκανοί, υπερπτήσεις, κοινωνικός αυτοματισμός κ.ά.) και σημαντική ανανέωση των ετυμολογικών πληροφοριών και σημαντικών τμημάτων τού λεξικού (όπως τού επιγραφόμενου «Τα λεξικά τής Νέας Ελληνικής»), επιβεβαιώνοντας ότι είναι όντως «Το λεξικό που ενημερώνεται διαρκώς»!

ΠPOΛOΓOΣ Δ´ EKΔOΣHΣ

Η διαρκής αγωνία µας για ενηµέρωση και εµπλουτισµό τού «Λεξικού τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας» µας υποχρεώνει να προβαίνουµε συνεχώς σε βελτιώσεις που στοιχούν στην εµπιστοσύνη των χιλιάδων αναγνωστών, οι οποίοι το συµβουλεύονται και παραπέµπουν σε αυτό. Έτσι, οδηγηθήκαµε και σε νέα, τέταρτη έκδοση, αξιοποιώντας όλο και περισσότερες πηγές λεξικογραφικής ύλης, ηλεκτρονικές κυρίως αλλά και συµβατικές (αποδελτιώσεις). Στο σηµείο αυτό, µάλιστα, αισθανόµαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουµε τους πολλούς φίλους τού Λεξικού, οι οποίοι µας αποστέλλουν συνεχώς λεξιλογικό υλικό που υποπίπτει στην αντίληψή τους από διά- φορους χώρους. Και το υλικό αυτό αξιοποιείται δεόντως, εφόσον, βεβαίως, εµπίπτει στους λεξικογραφικούς σκοπούς που υπηρετεί το παρόν έργο (δεν περιλαµβάνει διαλεκτικές λέξεις, πολύ εξειδικευµένους επιστηµονικούς όρους κ.τ.ό.).

Ένα λεξικό που αποτυπώνει την έκφραση ενός ολόκληρου λαού έχει εγγενώς έντονα δυναµικό χαρακτήρα, ο οποίος υποχρεώνει τον λεξικογράφο να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση που καταλήγει σε πραγµατικό «κυνήγι» λέξεων, φράσεων και σηµασιών, παράλληλα προς βελτιώσεις και διορθώσεις στις λοιπές πληροφορίες (ετυµολογικές, ορθογραφικές, γραµµατικές κ.ά.), ειδικά όταν πρόκειται για ένα τόσο πολύπλευρο λεξικό όπως το παρόν. Η ακατάπαυστη αυτή διαδικασία οδηγεί σε µεγαλύτερη ή µικρότερη ανανέωση τού υλικού και, κατ’ ακολουθίαν, σε νέες εκδόσεις τού Λεξικού µε αρκετές προσθήκες αλλά και ανασύνταξη πολλών ληµµάτων. Aυτή είναι µια φυσική διεργασία στη λεξικογραφία, που προσκτάται και ηθική διάσταση, αν αναλογιστεί κανείς το καθήκον κάθε ευσυνείδητου λεξικογράφου απέναντι σε µια εθνική γλώσσα και στους ανθρώπους που τη µιλούν.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η αισθητική ανανέωση τού Λεξικού, η οποία δίνει νέα όψη στην παρούσα έκδοση µε την αλλαγή τυπογραφικών στοιχείων που το καθιστούν πιο ευανάγνωστο και τη χρήση χρώµατος στους ληµµατικούς κυρίως τύπους («έγχρωµη έκδοση»). Άξια ιδιαίτερης µνείας είναι και η δηµιουργία έγχρωµου ένθετου Παραρτήµατος, στο οποίο εντάχθηκαν εποπτικοί συγκεντρωτικοί Πίνακες που οµαδοποιούν χρήσιµες γλωσσικές πληροφορίες (π.χ. για λέξεις µε ιδιαίτερο ορθογραφικό ενδιαφέρον, για τον τονισµό και τον συλλαβισµό των λέξεων, το τελικό –ν, τα ανώµαλα ρήµατα, τις ξένες λέξεις τής Ελληνικής, τα αντιδάνεια κ.ά.) µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όσους αγαπούν τη γλώσσα και µε δυνατότητα αξιοποίησής τους και στη σχολική διδασκαλία.

Αξιοσηµείωτη είναι, επίσης, η ενηµέρωση τής επισκόπησης των Λεξικών τής Νέας Ελληνικής (το παλιό «Λεξικογραφικό Επίµετρο») µε πολλά νέα στοιχεία για τις εξελίξεις στον χώρο τής σύγχρονης λεξικογραφίας και για νέες σηµαντικές εκδόσεις λεξικών.

Το παρόν Λεξικό ήδη στις προηγηθείσες εκδόσεις του εµπλουτίστηκε και βελτιώθηκε σηµαντικά (ακόµη και στις επανεκτυπώσεις του υπήρξαν ποικίλες βελτιώσεις)· ωστόσο είναι η παρούσα Δ΄ έκδοσή του αυτή που δίδεται σήµερα στη δηµοσιότητα πλήρως ανασλιδοποιηµένη, µε πλήθος βελτιώσεων, µε εκδοτικές καινοτοµίες και γενναίο εµπλουτισµό σε λήµµατα. Το οφείλουµε στις χιλιάδες των  αναγνωστών που µας περιβάλλουν µε την εµπιστοσύνη τους
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: Viperalus on 26 Apr, 2013, 23:07:52
Τα λεξικά του komvos.edu.gr ανακατευθύνουν πίσω στο greek-language.gr
Όπως και το αντίστροφο λεξικό (http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/reverse/).
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: siklafidis on 22 Jun, 2013, 11:06:10
Πιστεύω ότι πρέπει να προσθέσετε και το
Διαχρονικό Διαδραστικό Λεξικό της Ελληνικής (D.I-A.L.G.) Main (http://dialg.helit.duth.gr/)
ένα καινούριο ερευνητικό πρόγραμμα του Δ.Π.Θ. το οποίο έχει στόχο να ξεπεράσει όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά λεξικά που έχουν δημοσιευθεί...
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: spiros on 22 Jun, 2013, 12:31:58
1. Δεν βάζουμε συνδέσμους προς λεξικά που απαιτούν κωδικούς
2. Υπάρχει ήδη θέμα (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=347308.0) για το εν λόγω (μετα)λεξικό, ό,τι σχετικό προστίθεται εκεί.
3. Βλέπω λεξικά όπως του Μπαμπινιώτη, ΛΚΝ, Γεωργακά, και άλλα που έχουν πνευματικά δικαιώματα, αν δεν θες να σε κυνηγήσουν, καλύτερα να τα αφαιρέσεις.
4. Εδώ είναι θέμα για λεξικά, όχι για μεταλεξικά (συνδυασμούς δηλαδή λεξικών τρίτων).

[Τα δύο αυτά τελευταία μηνύματα θα φύγουν σύντομα από εδώ]
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: ades on 14 Apr, 2015, 18:36:53
Εξαιρετική ανάρτηση, ευχαριστούμε..
Title: Re: Τα λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας
Post by: nektarini on 15 Mar, 2016, 12:01:48
Καλημέρα,

κατάγομαι από Κρήτη και παρατηρώ ότι στα λεξικά διαλέκτων θα μπορούσε να προστεθεί το Ερμηνευτικό και ετυμολογικό λεξικό του δυτικοκρητικού γλωσσικού ιδιώματος του Ξανθινάκη (πολύ καλή δουλειά, κατά τη γνώμη μου). Ευχαριστώ