Νομοθεσία σχετικά με δικαιώματα μεταφραστών βιβλίου

[spiros]

Θυμάμαι πριν κάμποσα χρόνια να έχω θίξει το θέμα σε έναν εκδότη (χωρίς να έχω και συγκεκριμένες αναφορές σε νόμους) λέγοντάς του ότι κανονικά θα πρέπει να παίρνουμε και 5% από τα έσοδα της λιανικής ως μεταφραστές, ο οποίος βιάστηκε να με βάλει να υπογράψω ένα έντυπο ότι δεν έχω άλλες αξιώσεις για τις μεταφράσεις μου... έχει κανείς ιδέα περί σχετικής νομοθεσίας; Βασίλη Μ.;

[diceman]

Απ' όσα γνωρίζω, η κοινοτική νομοθεσία υποχρεώνει τους εκδότες να δίνουν ποσοστό επί της λιανικής στους μεταφραστές ως δικαιώματα, χωρίς όμως να ορίζει το ποσοστό αυτό. Σκεπτόμενοι...Ελληνικά, αρκετοί εκδότες συμπεριλαμβάνουν στα συμφωνητικά τους με τους μεταφραστές έναν όρο που ορίζει το ποσοστό αυτό σε κάτι ψιλά (π.χ. 0,05 τοις χιλίοις), με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό που προκύπτει μετά την εξάντληση της πρώτης έκδοσης να ανέρχεται σε μερικά ευρώ και ο μεταφραστής να μην μπαίνει ποτέ στον κόπο να το ζητήσει.

Βέβαια, ας ήταν οι κανονικές αμοιβές της προκοπής, κι ας μην παίρναμε ποτέ αυτά τα ποσοστά.

Από την άλλη, για να παίξω το δικηγόρο του Διαβόλου, το βιβλίο είναι ένα ακριβό προϊόν. Έχετε σκεφτεί ποτέ πόσοι άνθρωποι πρέπει να πληρωθούν για κάθε βιβλίο που βγαίνει: Έχουμε και λέμε: συγγραφέας, ατζέντης, αντιπρόσωπος του ατζέντη στην Ελλάδα, μεταφραστής, επιμελητής, γραφίστας, τυπογράφος, χαρτέμπορος, φιλματζής, βιβλιοδέτης, μεταφορέας, διαφημιστής, χονδρέμπορος, βιβλιοπώλης, εκδότης και --βέβαια-- το Κράτος!

[spiros]

Όντως, η αγορά στην Ελλάδα είναι πολύ μικρή... ωστόσο θα είχε ενδιαφέρον να ξέραμε τι γίνεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης σχετικά με τα δικαιώματα των μεταφραστών βιβλίου.

Τώρα βέβαια που το καλοσκέφτομαι, γνωρίζω τουλάχιστον έναν μεταφραστή ο οποίος αξίωσε (και παίρνει) 5% για ένα βιβλίο που μετέφρασε...

[diceman]

Πιθανόν να υπάρχουν και άλλοι, αλλά σε γενικές γραμμές το θεωρώ σπάνιο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στις θεατρικές μεταφράσεις, όπου εάν ο μεταφραστής είναι μεγάλο όνομα ή πολύ καλός διαπραγματευτής, αμείβεται με ποσοστό επί των εισιτηρίων.

Βέβαια, αυτά είναι ψιλά γράμματα κατά τη γνώμη μου. Θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει περισσότερο πώς θα ανεβάσουμε τις αμοιβές για τη μετάφραση ενός βιβλίου. Κι αυτό θέλει υπομονή στις διαπραγματεύσεις με έναν εκδότη και άμεση, ξεκάθαρη άρνηση να εργαστούμε για αμοιβές που δεν ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο ποσό. Φταίνε και οι εκδότες, που προσπαθούν διαρκώς να βγάλουν από τη μύγα ξύγκι, αλλά φταίμε κι εμείς, που χαλάμε την πιάτσα και τους κακομαθαίνουμε.

[σα(ρε)μαλι]

Από όσα γνωρίζω, συζητώντας με ένα γνωστό μου τυχερό μεταφραστή, στην Αυστραλία τα διακαιώματα ανέρχωνται στο 10%! Θ είχε ενδιαφέρον να γνωρίζαμε το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το ποσοστό των μεταφράσεων επί του συνολικού αριθμού των εκδώσεων είναι πολύ μικρό (δεν υπερβαίνει το 5%). Αν και αυτόν τον καιρό ζω στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχω ιδέα. Θα φροντίσω όμως να μάθω, εκτός αν βρεθεί κάποιος και μου λύσει την απορία.

[spiros]

Φαίνεται ότι οι Τούρκοι την έχουν καλύτερα από όλους μας...
Ακολουθήστε τους συνδέσμους για περισσότερα.

In my country [Turkey], average rates range between 5% and 10%...
I am surprised to hear that book translators would be paid so poorly in the European zone when their Turkish colleagues have been receiving a percentage on sales with rights on repeat editions since years, and in a country with relatively recent and still rudimentary intellectual property laws?

http://www.proz.com/post/155469
http://www.proz.com/post/185409
http://www.proz.com/post/189858

[fokianos]

παιδιά καλησπέρα

πρόσφατα ο εκδοτικός οίκος με τον οποίο συνεργάζομαι μείωσε στο τελευταίο μας συμβόλαιο το ποσοστό του μεταφραστή επί της λιανικής τιμής κάθε πουλημένου αντιτύπου από 1,5% σε 0,5%, με την αιτιολογία ότι άλλαξε η νομοθεσία και αυτό ισχύει πλέον για όλους τους εκδότες. Ξέρει κανείς περισσότερα γι΄αυτή την αλλαγή?

Ευχαριστώ

[diceman]

Δε γνωρίζω κάτι σχετικό. Γιατί δεν του ζητάς να σου πει ποιος νόμος είναι αυτός, ώστε να τον βρούμε και να τον διαβάσουμε κι εμείς;

[spiros]

πρόσφατα ο εκδοτικός οίκος με τον οποίο συνεργάζομαι μείωσε στο τελευταίο μας συμβόλαιο το ποσοστό του μεταφραστή επί της λιανικής τιμής κάθε πουλημένου αντιτύπου από 1,5% σε 0,5%, με την αιτιολογία ότι άλλαξε η νομοθεσία και αυτό ισχύει πλέον για όλους τους εκδότες. Ξέρει κανείς περισσότερα γι΄αυτή την αλλαγή?

Τυχερός είσαι, υπάρχουν πολλοί που δεν είδαν ποσοστό από εκδοτικό ούτε στα όνειρά τους...

[Zazula]

Ο Νόμος 2121/1993 «Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα» είναι εδώ: http://www.eeths.gr/UserFiles/File/2121_1993_amended_GR.doc

Στο Άρθρο 33 § 6 αναφέρει:
Η αμοιβή που οφείλει να καταβάλλει ο εκδότης έντυπης έκδοσης στο μεταφραστή ενός έργου για τη μετάφραση, την αναπαραγωγή και "διανομή" του έργου, συμφωνείται σε ορισμένο ποσοστό επί της τιμής λιανικής πώλησης όλων των πωλούμενων αντιτύπων. Οι διατάξεις των παραγράφων 2, 4 και 5 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται αναλόγως.

Ο Ν.2121/93 τροποποιήθηκε με τον Ν.3524/07 «Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς τις Οδηγίες 2001/84/ΕΚ και 2004/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 2001 και 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με το δικαίωμα παρακολούθησης υπέρ του δημιουργού ενός πρωτοτύπου έργου τέχνης και την επιβολή των δικαιωμάτων της διανοητικής ιδιοκτησίας αντίστοιχα και άλλες διατάξεις», ο οποίος βρίσκεται εδώ: http://www.eeths.gr/UserFiles/File/3524_2007.pdf

Ο Ν.3524/07 δεν αλλάζει σε κάτι το Άρθρο 33 § 6 του Ν.2121/93, το οποίο αφορά τους μεταφραστές.

[spiros]

Δεν μου λες, Ζαζ, εσένα ο εκδότης σου πληρώνει δικαιώματα; :Ρ

[Zazula]

Χε χε, μπαίνουμε σε προσωπικά δεδομένα τώρα, έτσι; :-ppp

[spiros]

Όχι απαραίτητα. Μπορεί απλά να είναι δεδομένα χιούμορ (π.χ. όταν εκδότης και μεταφραστής είναι ένα και το αυτό άτομο) -:)

[Zazula]

Ε ναι, αυτό λέω κι εγώ, όταν είναι να μιλήσεις για τον εαυτό σου πιο προσωπικό δεν γίνεται! :-)))

[wings]

Σπύρο, κάτι μου λέει ότι στην περίπτωση του Σάκη την πληρώνει ο εκδότης τη νύφη, αλλά δεν παίρνω κι όρκο. :-)