Για να σας προϊδεάσω, θα πω ότι το σημείωμα αυτό θα μπορούσε να τιτλοφορείται "Λεξικού Penguin Εγκώμιον". Σκοπός μου δεν είναι να κάνω κριτική σε ένα λεξικό που είναι γνωστό σε όλους, τι λέω, είναι το δεξί χέρι του έλληνα μεταφραστή. Θα ήθελα να κάνω έναν συναισθηματικό περισσότερο απολογισμό της σχέσης μου με το Penguin. Δεν σας κρύβω δε ότι αφορμή αποτέλεσε μια από τις εκπλήξεις που μου επεφύλασσε αυτό το φόρουμ, δηλαδή το γεγονός ότι ο επιμελητής του λεξικού είναι το εκλεκτό και αγαπητό μέλος της εξίσου εκλεκτής και αγαπητής ομήγυρης, Νίκος Λίγγρης.
Απέκτησα το Penguin όταν είχα πρωταρχίσει να ασχολούμαι με τη μετάφραση ως εκπαιδευόμενη. Μέχρι τότε χρησιμοποιούσα ένα καλό λεξικό που είχα από τα λυκειακά μου χρόνια. Το Penguin ήταν μια αποκάλυψη. Δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι αισθάνθηκα σα να ήμουν τυφλή και βρήκα το φως μου. Ο ενθουσιασμός μου ήταν ακόμη μεγαλύτερος λόγω της τότε φτώχιας των βοηθημάτων του μεταφραστή. Το πιγκουινάκι με κέρδισε αμέσως με την ευστοχία του, την ακρίβεια, την πληρότητα, την κομψότητα, την αξιοπιστία του. Όσο περνούσε ο καιρός κι εγώ εξελισσόμουν ως μεταφράστρια και το λεξικό δοκιμαζόταν υπό πλείστες συνθήκες, τόσο εδραιωνόταν και πολλαπλασιαζόταν η εκτίμησή μου προς αυτό. Ακόμη και σε τεχνικά-επιστημονικά θέματα, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια με την τεράστια πρόοδο της γνώσης που έχει μεσολαβήσει, το Penguin - που είναι ένα γενικό λεξικό - μπορεί να δώσει λύσεις ή να χρησιμεύσει ως βάση για μια απόδοση. Δυστυχώς, δεν έχω πρόχειρο παράδειγμα να δώσω, γιατί αυτά που λέω είναι απόσταγμα εμπειρίας και δεν χρειάστηκε ποτέ να τα σημειώσω για λόγους τεκμηρίωσης. Το κυριότερο: ίσως είναι περίεργο, αλλά μετά από τόση χρήση, αισθάνομαι ότι το Penguin με δίδαξε μετάφραση, ότι μαθήτευσα στη σχολή του. Ακόμη και τώρα, όταν ανατρέχω σε αυτό έχοντας κατά νου κάποια απόδοση και βρίσκω αυτούσιο αυτό που είχα σκεφτεί (γι'αυτό λέω ότι είναι σχολή), δίνω συγχαρητήρια στον εαυτό μου.
Όταν πριν από χρόνια ένας συνάδελφος από τη μεταφραστική υπηρεσία της Επιτροπής στις Βρυξέλλες μου είπε να το φυλάξω ως κόρη οφθαλμού (κι εκεί το έχουν περί πολλού), γιατί δεν πρόκειται να ξαναεκδοθεί (κάτι μου εξήγησε για κληρονομιές και δικαιώματα, αν θυμάμαι καλά), η συμβουλή του ήταν περιττή. Το φύλαγα ήδη ως κόρη οφθαλμού. Και τώρα, που έχει στραπατσαριστεί λίγο και θα του έκανε καλό λίγη περιποίηση, δεν το εμπιστεύομαι σε κανένα βιβλιοδέτη. Όλα κι όλα, το πιγκουινάκι μου δεν το αποχωρίζομαι με τίποτα. Κι αν μου έλεγαν ότι θα μου έπαιρναν όλα μου τα δίγλωσσα λεξικά και θα έπρεπε να κρατήσω μόνο ένα, ε, δεν χρειάζεται και ρώτημα, ξέρετε ποιο θα ήταν αυτό.
Ανέφερα παραπάνω την έκπληξή μου όταν έμαθα για τον επιμελητή του λεξικού και δη για το νεαρό της ηλικίας του. Μέχρι τότε δεν το είχα σκεφθεί, αλλά θα φανταζόμενου ότι συντάκτες αυτού του έργου ορόσημου θα ήταν κάποιοι σεβάσμιοι κύριοι με πολλές περγαμηνές. Πού να φανταστώ ότι ήταν παιδιά! Αλλά τι παιδιά: με γνώση, με πάθος και με ταλέντο.
Νίκο, σε ευχαριστούμε. Η ελληνική μεταφραστική κοινότητα σου είναι ευγνώμων.