Αλλη μια "χειρότερη μετάφραση όλων των εποχών"

[user3]

Δεν ξέρω αν μπαίνει εδώ, αν όχι παρακαλείται ο ταξιθέτης να επιληφθεί.

Τις τελευταίες μέρες έβαλα μερικά καινούργια κομμάτια στο σάιτ μου,
μεταφραστικού ή άλλου ενδιαφέροντος.



Ομως δεν θέλω να ανακοινώσω αυτό. Απλώς, μου έγραψε μια κοπέλα που μια μετάφρασή της
χαρακτηρίστηκε "από τις χειρότερες όλων των εποχών" ή κάτι τέτοιο σε κριτική στα Νέα
και με παρακάλεσε να δημοσιεύσω την απάντησή της επειδή τα Νέα δεν τη βάζουν
λόγω χώρου -της δίνουν 400 λέξεις.

Δεν ξέρω ούτε το βιβλίο, ούτε τη μετάφραση, πάντως φαίνεται ότι ήταν δύσκολη
δουλειά. Ούτε την κοπέλα ξέρω (μπορεί να είναι και μέλος του φόρουμ for all I know)
Την έκφραση "χειρότερη μετάφραση όλων των εποχών" την έχω κι εγώ
χρησιμοποιήσει, ίσως πιο δικαιολογημένα. Αυτό δεν σημαίνει ότι επιδοκιμάζω τα
λεγόμενα της συναδέλφου, μάλιστα σε μερικά σημεία διαφωνώ σαφώς. Αλλά, ας τα
πει.
Νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον για ανθρώπους της πιάτσας.

[banned8]

Ούτε το βιβλίο του Μίτσελ ξέρω ούτε τη μετάφραση ούτε τη μεταφράστρια, άρα ούτε και άποψη επί του συγκεκριμένου μπορώ να έχω. Έχω όμως μια γενική άποψη, που λέει ότι πολύ συχνά μεταφραστές αναλαμβάνουν έργα πάνω από τις δυνάμεις τους, αμείβονται οικτρά, χύνουν πάρα πολύ ιδρώτα και, όταν πια, μετά από ένα μεγάλο «ουφ», βλέπουν το έργο τους τυπωμένο, έρχεται ο ειδήμων, ο άνθρωπος στο πόστο, και με μια φράση σε κάνει –μπορεί να σε κάνει– σκόνη.

Δεν θα ήθελα να είμαι στη θέση της μεταφράστριας, όσο δίκιο ή άδικο κι αν έχει. Ωστόσο δεν θα ήθελα να είμαι ούτε στη θέση του ανθρώπου με την τόση εξουσία που τόσο εύκολα, με μια μονοκονδυλιά, μπορεί να απαξιώσει τον κόπο του άλλου. Ο χρόνος μας έχει περιοριστεί αφόρητα και καλές λύσεις έχουν γίνει οι γρήγορες λύσεις. Ο εκδότης θέλει μια μετάφραση γρήγορα και όσο γίνεται πιο φτηνά. Ο μεταφραστής πρέπει κι αυτός να τη βγάλει γρήγορα αν θέλει να του φτάσουν τα λεφτά για να φάει. Η παρουσίαση του βιβλίου πρέπει να γίνει γρήγορα – περιμένουν μερικές δεκάδες άλλα βιβλία στην ουρά. Και ο αναγνώστης θέλει με δυο λόγια να καταλάβει: του κάνει το βιβλίο ή δεν του κάνει.

Έτσι, μέσα στην πληθώρα της παραγωγής, όλα πατικώνονται και όλα γίνονται φτενά και φτηνά. Κι εγώ δεν έχω χρόνο να προβληματιστώ άλλο· πρέπει να γυρίσω στη δουλειά μου.

[mavrodon]

Εκτός και αν η μετάφραση/επιμέλεια είναι πάρεργο, όπως στην περίπτωσή μου, οπότε δε μετρά η αμοιβή αλλά η ικανοποίηση από την ποιότητα.

[mavrodon]

Διάβασα με προσοχή την απάντηση της μεταφράστριας. Ό,τι και να είναι μια μετάφραση δεν πρέπει να χαρακτηρίζεται με αυτό τον απαξιωτικό τρόπο. Και οι κρίνοντες κρίνονται. Για να είναι σε θέση κάποιος να προβεί σε τέτοιο χαρακτηρισμό θα πρέπει να έχει διαβάσει όλες τις μεταφράσεις βιβλίων σε όλες τις γλώσσες από τον καιρό τουλάχιστον του Γουτεμβέργιου! Ακόμη και αν περιοριστεί στην ελληνική βιβλιοπαραγωγή, θα πρέπει να έχει διαβάσει εκατοντάδες χιλιάδες μεταφράσεις βιβλίων που δημοσιεύθηκαν στους τελευταίους δυο αιώνες. Υπενθυμίζω ότι την προηγούμενη χρονιά εκδόθηκαν περίπου 7.000 τίτλοι βιβλίων στη χώρα μας , με πλέον από το 40% να είναι μεταφράσεις.

[mavrodon]

Νίκο, βλέπω έσπασες και εσύ (μετά τη Βίκυ) το φράγμα των 10.000 παρεμβάσεων. Εύχομαι και στις 100.000, τουλάχιστον.

Καληνύχτα!

[mavrodon]

Μια και ο κριτικός πιάστηκε σε δυό λάθος αποδόσεις ονομάτων διερωτώμαι γιατί στην ευχή, ακόμη και σε λογοτεχνικά βιβλία, να μην αναγράφονται τα ονόματα όπως είναι στο αρχικό κείμενο.

[diceman]

Μια και ο κριτικός πιάστηκε σε δυό λάθος αποδόσεις ονομάτων διερωτώμαι γιατί στην ευχή, ακόμη και σε λογοτεχνικά βιβλία, να μην αναγράφονται τα ονόματα όπως είναι στο αρχικό κείμενο.

Γιατί δε μεταφράζουμε για ανθρώπους που έτσι κι αλλιώς ξέρουν να διαβάζουν αγγλικά.

[NadiaF]

... Δεν θα ήθελα να είμαι στη θέση της μεταφράστριας, όσο δίκιο ή άδικο κι αν έχει. Ωστόσο δεν θα ήθελα να είμαι ούτε στη θέση του ανθρώπου με την τόση εξουσία που τόσο εύκολα, με μια μονοκονδυλιά, μπορεί να απαξιώσει τον κόπο του άλλου. ...

Τα είπες όλα!!

Διαβάζοντας όμως την απάντησή της, αναρωτιέμαι είναι τόσο κακή η μετάφρασή της; Αιτιολογεί και τεκμηριώνει καλά (στην επιστολή) τις επιλογές της. Αναρωτιέμαι: έχω τη δύναμη να διαβάσω το βιβλίο (σε μετάφραση) για να σχηματίσω ιδία γνώμη;

Αλλά, και πάλι... ο Νίκος τα είπε όλα :-((

[Porkcastle]

Χωρίς ούτε κι εγώ να έχω διαβάσει το παραπάνω βιβλίο, συμφωνώ απόλυτα με τα όσα είπατε.
Συγκεκριμένα, από αυτά που διάβασα, θα σταθώ στα όσα γράφτηκαν περί "νεολογισμών που μετατρέπονται σε ανέμπνευστες ανορθογραφίες", όπου θα συμφωνήσω με τη μεταφράστρια.

Δύο απορίες έχω, περισσότερο ή λιγότερο σχετικές:

1) Την πληρώνει ο μεταφραστής αν το βιβλίο (στο πρωτότυπο) είναι για κλάματα;

2) Αν γνωρίζετε, διαφωτίστε με: Ο κύριος που έγραψε την κριτική είναι ο ίδιος με αυτόν;

Edit: Wow, είμαι Junior Member! :D

[auditor]

Εκεί που έχουμε καταντήσει, ο μεταφραστής πανηγυρίζει αν δεν γραφτεί λέξη για τη μετάφρασή του. Γιατί όταν γράφεται, 95% θα είναι για κακό.

[stathis]

1) Την πληρώνει ο μεταφραστής αν το βιβλίο (στο πρωτότυπο) είναι για κλάματα;

2) Αν γνωρίζετε, διαφωτίστε με: Ο κύριος που έγραψε την κριτική είναι ο ίδιος με αυτόν;

1) Μα πάντα ο μεταφραστής δεν την πληρώνει; Τα έχει ακούσει ποτέ ο εκδότης, ο συγγραφέας, ο επιμελητής;
2) Λογικά ναι.

[diceman]

Αναρωτιέμαι γιατί ορισμένοι βιβλιοκριτικοί αναζητούν την τέλεια μετάφραση. Μήπως, όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούνται με το βιβλίο, έχουν βρει ποτέ το τέλειο μυθιστόρημα;

[elena petelos]

1) Μα πάντα ο μεταφραστής δεν την πληρώνει; Τα έχει ακούσει ποτέ ο εκδότης, ο συγγραφέας, ο επιμελητής;

Στην προκειμένη περίπτωση, αν μπούμε στον κόπο να διαβάσoυμε την κριτική, ο συγγραφέας «τ'ακούει» κυρίως. Ο μεταφραστής κατηγορείται γιατί αν είχε κάνει καλύτερη μετάφραση θα διαπιστώναμε το «ψυχικό έλλειμμα του κειμένου» του πρωτότυπου. Ελάχιστα γράφονται για τη μετάφραση -αν και αυτά τα λίγα που γράφονται δεν δικαιολογούν το χαρακτηρισμό «χειρότερη μετάφραση όλων των εποχών»- αλλά ο κριτικός απευθύνεται στο κοινό. Θέλω να πιστεύω, ιδιαίτερα βάσει των όσων καταλογίζει στον συγγραφέα και στο πρωτότυπο, ότι εννοεί το μεταφρασμένο κείμενο στο σύνολό του -όπως είναι διαθέσιμο στον έλληνα αναγνώστη- κι όχι το έργο της μετάφρασης καθαυτό (ή έστω, μόνο). Δεν ξέρω κατά πόσο είναι σαφές αυτό που γράφω. Ούτε, στην περίπτωση που αυτό εννοούσε ο κ. Μιχαηλίδης, αν ήταν η καλύτερη δυνατη η διατύπωσή του, δεδομένου του εξαιρετικά έντονου χαρακτηρισμού.


Υπάρχει συναισθηματική φόρτιση και στην απάντηση, όμως. Αλλιώς, αδικαιολόγητη βιασύνη.
Διαβάζω στην κριτική του κ.Μιχαηλίδη:
Ένας Αμερικανός δικηγόρος του 1850 γράφει σε ασυνεπή καθαρεύουσα.

Kαι στην απάντηση της κ. Λόη:
Το πρώτο επιχείρημα του κ. Μιχαηλίδη κατά της μετάφρασης ήταν «η ασυνεπής καθαρεύουσα στην οποία έγραφε ένας Αμερικανός δημοσιογράφος του 1850».

Κ.λπ. κ.λπ.

Η εντύπωση που δόθηκε -κι όχι μόνο- σε εμένα είναι ότι ο κ. Μιχαηλίδης είχε διαβάσει το βιβλίο στα αγγλικά και κάποιες ενότητες από την ελληνική μετάφραση. Ενδέχεται να κάνουμε λάθος, αλλά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Πάντως, σε εμένα, δεν δίνεται η εντύπωση «κακοπροαίρετης» κριτικής.

Αν και, λυπάμαι που το λέω, το «Βιβλιοδρόμιο» σίγουρα δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε. Συχνά-πυκνά (πλέον) μου δίνεται η εντύπωση ότι διαβάζω από την κριτική κάποιου που διάβασε μόνο λίγες -να πω τριάντα-σαράντα- σελίδες. Είτε πρόκειται για θετικά σχόλια είτε για αρνητικά.

[user3]

Μια διευκρίνιση:
το σωστό στην επιστολή της κας Λόη είναι "συμβολαιογράφος του 1850",
το "δημοσιογράφος" έπρεπε να είχε διορθωθεί αλλά ενώ νόμιζα ότι το
διόρθωσα ο δαίμων του κυβερνοχώρου έβαλε το χεράκι του.
Ζητώ συγνώμη ένθεν και ένθεν και θα το διορθώσω το βράδι.

[elena petelos]

Μια διευκρίνιση:
το σωστό στην επιστολή της κας Λόη είναι "συμβολαιογράφος του 1850",
το "δημοσιογράφος" έπρεπε να είχε διορθωθεί αλλά ενώ νόμιζα ότι το
διόρθωσα ο δαίμων του κυβερνοχώρου έβαλε το χεράκι του.
Ζητώ συγνώμη ένθεν και ένθεν και θα το διορθώσω το βράδι.

Γεμίσαμε δαίμονες... :)
"Notary" στο πρωτότυπο. Χαίρομαι που η επιστολή της κ. Λόη λέει «συμβολαιογράφος». Σαφώς η κριτική του κ. Μιχαηλίδη λέει «δικηγόρος».