Παναγιώτης Γούτας

wings

Παναγιώτης Γούτας

[Φωτογραφία από το αρχείο του Γιάννη Δ. Βανίδη]

Γεννήθηκε το 1962 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε νομικά και παιδαγωγικά. Εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση. Από το 1990 δημοσιεύει ποίηση, διηγήματα και μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ από το 2002, δημοσιεύει τακτικά βιβλιοκρισίες και κριτικά κείμενα σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες.

Ποιητικές συλλογές:
«ντόρτια», εκδ. ποιήματα των φίλων, Αθήνα, 2012

Πεζογραφία:
«Τα λάφυρα του Αυγούστου» (αφηγήματα), εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2001
«Το ίδιο έργο της ζωής μου» (αφηγήματα), εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2002
«Η ρεβάνς» (μυθιστόρημα), εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2004
«Γυναίκα στις δύο και μισή» (μυθιστόρημα), εκδ. Σύγχρονοι ορίζοντες, Αθήνα, 2006
«Ενός καφέ μύριοι έπονται» (αφήγημα), εκδ. Νησίδες, Θεσσαλονίκη, 2010
«Πάντα είναι Αύγουστος» (μυθιστόρημα), εκδ. Σύγχρονοι ορίζοντες, Αθήνα, 2011
«Μικρό παιδί σαν ήμουνα...» (μικρά πεζά), εκδ. Μπιλιέτο, Αθήνα, 2013
«Τζαζ, παθήσεις και άλλα τινά» (διηγήματα), εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 2015

Δοκίμια-κριτική:
«Αποκούμπι στην κουβέντα με τον Περικλή Σφυρίδη», εκδ. Μπιλιέτο, Αθήνα, 2010
«Διεισδύσεις στα βιβλία των άλλων: Μελέτες και βιβλιοκρισίες (2002-2011), εκδ. Νησίδες, Θεσσαλονίκη, 2011

[Πηγή για το βιογραφικό και την εργογραφία: biblionet.gr]

Ανθολογημένα ποιήματα:

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

wings

Γρηγόρης Μπιθικώτσης - Τι να γίνεται ο κυρ Φώτης - YouTube

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Τι να γίνεται ο κυρ-Φώτης
(ενορχήστρωση: Δήμος Μούτσης, τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης / δίσκος: Επιστροφή (1970))

Παναγιώτης Γούτας, Ψυχοσάββατο

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Παππού Γιώργο, γιαγιά Αγγελική, γιαγιά Λοξία,
Ιωάννα και Αρίστη, Γιώργο και Κώστα,
Μυρτώ, Ειρήνη και Ευφημία,
κυρ Φώτη και μπάρμπ’ Ανδρέα,
Μηνά, κυρ Γιάννη και θεία Κλειώ,
Χρυσάνθη, Τριαντάφυλλε και Νίκο,
αναπαυθείτε εν ειρήνη.

Εμείς, εδώ κάτω, ακόμα πολεμούμε αδίκως.
Ψηνόμαστε στο ακατανόητο καμίνι του εφήμερου
και σας μνημονεύουμε.
Σας φέρνουμε δίπλα μας,
τις λίγες στιγμές που αναπαυόμαστε,
γαληνεύουμε,
και πάλι συνεχίζουμε τον μάταιο αγώνα μας.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, 28η Οκτωβρίου

[Ενότητα Επέτειοι (2002)]

Ανήμερα εικοστής ογδόης
μετρώ τα «όχι» της ζωής μου.
Ελάχιστα, ασήμαντα περνούν από μπροστά μου.
Λίγα, μα αξιοπρεπή.

Σαν τους ανάπηρους πολέμου
με τα κομμένα μέλη,
στις παρελάσεις.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, 25η Μαρτίου

[Ενότητα Επέτειοι (2002)]

Γερά της θλίψης τα πλοκάμια,
πάλι μου σφίγγουν τον λαιμό.
Της πίκρας τούτη η θηλιά δεν χαλαρώνει.
Πάλι γραψίματα, σκισίματα.
Ξανά-μανά στιχάκια, διορθώματα.

Πάλι με ποίημα-δαδί στο χέρι,
στης ερημιάς το Κούγκι
παρανάλωμα.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Επέτειος γάμου

[Ενότητα Επέτειοι (2002)]

Τον θυμόμουν από την Κομοτηνή,
από τα φοιτητικά μου χρόνια.
Πανύψηλο παιδί,
με τζάκετ στρατιωτικό και άρβυλα χοντρά.
Τα μαλλιά κατσαρά και πλούσια.
Στα μάγουλα άχνιζε ένα αραιό γενάκι.
Συχνά παίζαμε τάβλι και μπιλιάρδο
στα καφενεία της πλατείας και στα σφαιριστήρια.
Ανοίγαμε ατέλειωτες ιδεολογικές συζητήσεις.
Ο επικεφαλής των αυτόνομων φοιτητών της Νομικής.

Εκείνο που μου προξενούσε ζωηρή εντύπωση
ήταν οι σχέσεις του με τις φοιτήτριες του «χώρου».
Τις άλλαζε σαν τα πουκάμισα.
Στις συνελεύσεις, στις πορείες, στις κρασοκατανύξεις,
όλο και κάποια θα τον κοιτούσε στα μάτια σαν Θεό.
Κι όλες τους, όλο και κάποιο δωράκι αναμνηστικό
είχαν να του χαρίσουν από το πενιχρό τους χαρτζιλίκι,
στο τέλος της γνωριμίας τους
– μου το εξομολογήθηκε κάποτε,
δείχνοντάς μου την πλούσια συλλογή του
σ’ ένα ράφι του φοιτητικού του δωματίου.

Τον αντάμωσα τις προάλλες – χρόνια μετά
να βγαίνει από ένα ανθοπωλείο, επί της Μπότσαρη.
Ντυμένος στην τρίχα, κοντοκουρεμένος
και με μια μεγάλη ανθοδέσμη στα χέρια,
βιαζόταν να χωθεί στο αμάξι του.
Προλάβαμε ν’ αλλάξουμε δυο κουβέντες.
Ήταν καλά, παντρεύτηκε, δικηγορούσε
και δεν έβλεπε σχεδόν κανέναν
από τους παλιούς συμφοιτητές μας.
Μου γλίστρησε στην τσέπη
μια καρτούλα με τα τηλέφωνά του.

Όσο για την ανθοδέσμη:
«Έχω επέτειο γάμου!»
μου σφύριξε περήφανα
και χάθηκε στο βάθος του δρόμου.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, 17 Νοεμβρίου

[Ενότητα Επέτειοι (2002)]

Οι φίλοι μου, οι αριστεροί.
Ποτέ τους δε με πείσανε, στο λύκειο,
να πάω στην πορεία.
Φοβόμουνα μπλεξίματα και σχόλια
– πού ακούστηκε του τμήματος ο αριστούχος,
το καλό παιδί, να βγει στα πεζοδρόμια.

Είκοσι δύο χρόνια από τότε, Κυριακή,
τους ψάχνω στα τηλέφωνα.
Άλλος υποχρεώσεις με μωρά,
άλλος στο εξοχικό του.
Πεθερικά, βαφτίσια, τραπεζώματα.
Κακή διάθεση απ’ την ακρίβεια
και τις χαμένες επενδύσεις.

Το τανκ απ’ το πρωί μπουκάρει στο μυαλό μου.
Στο στήθος μου κάγκελα καταρρέουν.
«Ετούτη η απραξία δεν ταιριάζει στα παιδιά,
δεν τους αρμόζει...»
γεμάτος τύψεις σκέφτομαι.

Είκοσι δύο χρόνια μετά,
μ’ ένα γαρίφαλο στο χέρι,
κι εγώ στα πεζοδρόμια.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Λουλουδάδικα

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

1

Ανθίζει το πρωί στα Λουλουδάδικα.
Οι πωλητές βγάζουν απ’ τα ψυγεία τριαντάφυλλα.
Συντηρημένη ομορφιά.

2

Αέρινη την Κομνηνών κατηφορίζει.
Τα πάνινα χαϊδεύουν το πλακόστρωτο.
Χλωμιάζουν από ζήλια οι γαρδένιες των ανθοπωλείων.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Οδός Ειρήνης

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Αίματα στάζουν στην κρεαταγορά
απ’ τα τσιγκέλια με τα σφαγμένα ζώα.
Η γλίτσα του πλακόστρωτου
κι η σκόνη που επικάθεται πάνω της
ξεθωριάζουν τις σταγόνες
παραγράφοντας τα εγκλήματα.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Ο τυφλός της στοάς

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Πόσες ψευδαισθήσεις δεν απαλείφει,
πόσες ματαιοδοξίες δεν εξαρθρώνει,
πόση σκληράδα δεν καταλαγιάζει,
ο τυφλός οργανοπαίχτης της στοάς Κολόμβου!

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Σινέ «Αλκαζάρ»

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Το Σινέ «Αλκαζάρ»
πρόβαλλε, παλιά, τα πάθη του Χριστού.
Μετά, το γύρισε, με ταινίες πορνό,
στα ανθρώπινα πάθη.
Αμήχανο, πλέον, το αλλοτινό κτίσμα,
με μόνο σημάδι αίγλης
τον ημικυκλικό σκονισμένο τρούλο του,
στέκει μετέωρο στους καινούριους καιρούς.

Απαλλαγμένο ολότελα από τα πάθη του.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Λούστρος

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Γωνία Συγγρού με Αμβροσίου
φύτρωσε αναπάντεχα ένας λούστρος.
Με το κασελάκι του, τις μπογιές του,
τα χαρτονάκια και τις βούρτσες του
περιμένει καρτερικά πελατεία.
Δεκάδες σκονισμένα ζευγάρια παπουτσιών
περνούν από μπροστά του,
μα σπάνια κανείς να σταματήσει.
Όταν όμως κάποιος κοντοσταθεί και τ’ αποφασίσει,
πέφτει στα παπούτσια μερακλίδικα
–σχεδόν τα προσκυνά–
κι αρχίζει το γυάλισμα.

Είχα μήνες να το δω το γεροντάκι.
Η γωνιά του έρημη.
Ρώτησα, απέναντι, τον περιπτερά για την ύπαρξή του.
«Τώρα;» μου λέει.
«Πάει, από συκώτι...»

Θα γυαλίζει, με τα βερνίκια του,
παπούτσια αγίων.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Για καπνίζοντες

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Ασφυκτιούν ο Ροΐδης, ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης,
μέσα στους δερματόδετους σκονισμένους τόμους,
στην αποθήκη του σχολείου επί της Κρυστάλλη.
Πλάι τους, προτομές αγωνιστών του ’21
κι εγκαταλειμμένες χειροκίνητες γραφομηχανές.

Στα διαλείμματα
τρυπώνουν δασκαλίτσες και καπνίζουν
ανυποψίαστες για τη διάχυτη
ποιητικότητα του χώρου.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας, Εισιτήρια

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

1

Δίπλωνε το εισιτήριό της
Στα δύο, στα τέσσερα, στα οχτώ
Μα ήταν η ίδια θρυμματισμένη

Σε δύο, σε τέσσερα, σ’ οχτώ
Σε χίλια δυο
κομμάτια

2

Κράτησε το εισιτήριό του,
εκείνο που τσαλάκωνε
από εκνευρισμό κι αμηχανία στο αστικό,
όσο της αποκάλυπτε τον έρωτά του.
Το είχε κάνει μια μικροσκοπική βεντάλια
απ’ τα τσακίσματα.
Το φύλαξε στο πορτοφόλι της
για να ’χει κάτι δικό του.
Για να θυμάται τη νευρικότητα
που τα δάχτυλά του μετάγγισαν στο μικρό χαρτί
τη στιγμή της εξομολόγησής του.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας: Με θερμοκόλληση;

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Με θερμοκόλληση; ρώτησε η υπάλληλος
που πήγα να δέσω τα ποιήματά μου.
Για σπιράλ σκεφτόμουν, μα έγνεψα «ναι».
Λέξη που έχει μέσα της
και θερμότητα και κόλλημα
πώς να την απαρνηθείς;

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

wings

Παναγιώτης Γούτας: «Τυχαία»

[Ενότητα Κολόμβου (1998, 2003)]

Μόλις σχολνά απ’ τη δουλειά
στήνεται στη στάση «Αλκαζάρ».
Εκείνη δεν μπορεί να ξέρει τι τεχνάσματα μηχανεύεται
για να τη συναντά «τυχαία».
Τι σκόπιμες καθυστερήσεις
τι αλλαγές προγραμμάτων.
Τα λένε για λίγο στο όρθιο.
Ο άνδρας της, το παιδί,
κείνο το άγχος της για τις ιώσεις,
τα χέρια βοήθειας που της λείπουν.
Η νοσταλγία για το χωριό της...

Η υπέρμετρη διακριτικότητά του
στο να την πλησιάσει περισσότερο
γυρίζει εις βάρος του.
Όλα καταλήγουν σ’ ένα ανώδυνο φλερτ.
Λείπει το φιτίλι, η πυρίτιδα για την έκρηξη,
το κομμάτιασμα στην άσφαλτο.
Κι εκείνη δεν δείχνει διαθέσιμη για περισσότερα.
Βολεύεται μ’ αυτήν την κουβεντούλα.
Ώσπου έρχεται το αστικό της
κι ο άλλος μένει στα κρύα του λουτρού.

«Δε θα με δει ξανά σ’ αυτήν τη γαμημένη στάση...»
σκέφτεται,

μα πάλι πηγαίνει.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)