Τώρα βρήκα το χρόνο να διαβάσω την ωραία και χρήσιμη συλλογή υποδείξεων του καθηγητή. Θα ήθελα να κάνω κι εγώ τα εξής συμπληρωματικά σχόλια:
6. Κακώς χρησιμοποιούνται αδόκιμες ή ανύπαρκτες στα λεξικά λέξεις όπως: νεολαίος, πισωγύρισμα, αντιπαλότητα, ετεροκατευθύνομαι κλπ.
7. Αποφεύγουμε κατάχρηση δημιουργίας ουσ. σε -ποίηση: ελαχιστοποίηση, ανωτατοποίηση, αυστηροποίηση, πακετοποίηση, θυματοποίηση κλπ.
Αναδιατύπωση: Όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια λέξη ή μια έκφραση χωρίς να είμαστε απολύτως βέβαιοι για το νόημά της και τη σωστή χρήση της, θα πρέπει να συμβουλευόμαστε έγκυρα λεξικά και έγκυρες σελίδες του διαδικτύου, και να την προσθέτουμε στο λεξιλόγιό μας και στα γραφτά μας μόνο αφού θα είμαστε βέβαιοι για το δόκιμο της χρήσης της. Οι ζωντανές γλώσσες παράγουν συνεχώς νέες λέξεις και νέες σημασίες. Παλαιότερα, μαθαίναμε τα καινούργια από τα ΜΜΕ και τους λογοτέχνες ενώ τα λεξικά ήταν ο μόνος μπούσουλας για όσα δεν γνωρίζαμε. Σήμερα το διαδίκτυο είναι το πιο σημαντικό σώμα (corpus) κειμένων, ιδιαίτερα για νέες λέξεις αρκεί να διαλέγουμε προσεκτικά τις πηγές μας.
14. Αποφεύγουμε ξένες λέξεις και εκφράσεις, όταν υπάρχουν αντίστοιχες ελληνικές: ρισκάρω ή παίρνω τα ρίσκα μου (διακινδυνεύω), μοντάρω (συναρμολογώ), καριέρα (σταδιοδρομία), σαμποτάζ (δολιοφθορά), ίματζ (εικόνα, εντύπωση), πρεστίζ (κύρος), γκλάμουρ (σαγήνη, αίγλη), σνομπάρω (περιφρονώ, υποτιμώ), μίτινγκ (συνάντηση), κουλ (ψύχραιμος), πρες ρουμ (αίθουσα τύπου), πρες κόνφερανς (συνέντευξη τύπου), σπόνσορας (χρηματοδότης, χορηγός), τιμ (ομάδα), πρότζεκτ (έργο, μελέτη), ντιζάιν (σχέδιο), τάιμινγκ (συγχρονισμός), εξιτάρω (εξάπτω, ερεθίζω) κλπ.
Αναδιατύπωση: Καλό θα είναι, όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια ξένη λέξη ή έκφραση, να σκεφτούμε αν υπάρχει αντίστοιχη ελληνική. Και να χρησιμοποιήσουμε εκείνη που πηγαίνει καλύτερα στο ύφος και το νόημα. Δεν πρέπει να έχουμε κόμπλεξ / συμπλέγματα απέναντι στις ξένες λέξεις. Απλώς να επιλέγουμε την ξένη λέξη επειδή είναι η πιο ταιριαστή, όχι η πιο πρόχειρη.
19. Πτώσεις επιθ. σε -ής/ης: ο/η διεθνής, του/της διεθνούς, τον/τη διεθνή, το διεθνές, τα διεθνή, ο/η συνήθης, του/της συνήθους, τον/την συνήθη, το σύνηθες, τα συνήθη, των συνήθων. Προσοχή (μόνο για αρσ.): Του ευγενούς αγώνα, αλλά: του ευγενή (=αριστοκράτη) (επίθ. το α΄, ουσ. το β΄). Επιστήμη συγγενούς (επίθ.) κλάδου. Είναι φίλος ενός στενού μου συγγενή (ουσ.).
Να προσθέσω: του Έλληνα διεθνή. Οι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι στο μέλλον θα επικρατήσει τελικά η γενική σε ή είτε πρόκειται για ουσιαστικό είτε για επίθετο.
21. Ευχαριστούμε όλους όσοι μας συμπαραστάθηκαν (και όχι: όσους, διότι είναι υποκ. στο ρ. που ακολουθεί), ή: ευχαριστούμε όσους ...
Θέλει μεγάλη συζήτηση και εγώ προσωπικά έχω τις αντιρρήσεις μου. Θα ανοίξω χωριστό νήμα εν ευθέτω χρόνω.
36. Μία, μια (=μιά), δύο, δυο (=δυό).
Το έχουμε συζητήσει αλλού διεξοδικά. Η πιο πάνω διατύπωση δεν έχει κανένα νόημα.
42. Των (πρώην) τριτόκλιτων θηλυκών ουσιαστικών να προτιμάται η γενική σε -εως αντί σε -ης μετά από λόγιες προθέσεις ή λόγιες ή μη λόγιες τυποποιημένες φράσεις: προ της αποφάσεως, υπέρ της λύσεως, περί της σχέσεως, σχέδιο πόλεως, πρώτης τάξεως, οδηγίες χρήσεως, ημερομηνία λήξεως, ομάδα κρούσεως, κρίση συνειδήσεως, χαίρω εκτιμήσεως, πάσης φύσεως, πορεία πλεύσεως, έτος ιδρύσεως κλπ.
Σχόλιο: Το "προ της απόφασης" ή το "πάσης φύσης" πρέπει να αποφεύγονται λόγω συμπαράταξης λόγιας λέξης με τύπο της δημοτικής, αλλά εκφράσεις όπως "πρώτης τάξης", "ομάδα κρούσης", "έτος ίδρυσης" ή "οδηγίες χρήσης" κ.λπ., με το πες-πες, έχουν πάψει να μας ξενίζουν.
67. Ορισμένα αφηρημένα ουσιαστικά, όπως: πολιτική, λογική, πρακτική, συμπεριφορά, υποδομή κλπ. δε χρησιμοποιούνται στον πλ.: η πολιτική που θα ακολουθηθεί σε πολλούς τομείς (και όχι:οι πολιτικές που ...) κλπ.
Όχι, τέτοιους κορσέδες δεν τους θέλει η γλώσσα. Και η σκέψη είναι αφηρημένη, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει να κάνουμε σκέψεις.
74. Νέα ορθογραφία λέξεων: αβγό... βρόμα
καινούριος
λιμέρι
μακελιό
Εγώ γράφω αβγό και αφτί και βρόμα (που δεν έχει καθιερωθεί: η Μανδαλά του Μείζονος συστεγάζεται με την Ελευθεροτυπία, αλλά αυτοί επιμένουν να προτιμούν τη "βρώμα") και δεν βλέπω γιατί να αποβάλω το "καινούργιος". Τις δυο τελευταίες, όλα τα λεξικά τις θέλουν "λημέρι" και "μακελειό" (μόνο ο Μπαμπ. θέλει μακελλειό).
82. Επί τούτω (και όχι: επί τούτου).
Ποιο απ' όλα εννοεί; Άλλο το "επί τούτω" και άλλο το "επί τούτου".
87. Αψίκορος = αυτός που χορταίνει εύκολα (και όχι: οξύθυμος).
100. Ο προβλήτας του λιμανιού (και όχι: η προβλήτα).
Όπως το λένε οι παραπάνω φίλοι. Αψίκορος χρησιμοποιείται πια ΜΟΝΟ με τη σημασία του οξύθυμου και η προβλήτα είναι ΜΟΝΟ θηλυκή. Λόγω χρήσης. Ο προβλήτας ξενίζει και αν πείτε αψίκορο κάποιον λιτοδίαιτο, θα έχει δίκιο να σας θυμώσει.
88. Πρέπει να συνεισφέρουν όλοι στον έρανο και δη και οι πλούσιοι (και όχι: και δη οι πλούσιοι).
Πείτε "και μάλιστα", "και ιδιαίτερα" ή (εδώ) "και πρώτοι απ' όλους". Αν θέλετε (και ξέρετε) να χρησιμοποιείτε αρχαϊσμούς σωστά, πείτε "και δη και". Αν θέλετε να σνομπάρετε / περιφρονείτε τους κανόνες και να πηγαίνετε με το ρεύμα, πείτε "και δη οι πλούσιοι". Αφού έχουμε συνδυάσει το "δη" με το "μάλιστα", ακούγεται πιο λογικό για τα σημερινά δεδομένα.