καταχώριση ή καταχώρηση; (καταχωρίζω / καταχωρώ)

spiros · 11 · 11765

spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854546
    • Gender:Male
  • point d’amour
καταχώριση ή καταχώρηση;

καταχώρηση ή καταχώριση;

καταχώρηση η [kataxórisi] O33 : καταχώριση. [λόγ. καταχωρη- (καταχωρώ) -σις > -ση]
— Λεξικό της κοινής νεοελληνικής του ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη

καταχώριση η [kataxórisi] O33 : η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του καταχωρίζω. 1. εγγραφή στοιχείων σε ειδικό βιβλίο και σε ορισμένη θέση ή εναποθήκευση στη μνήμη ηλεκτρονικού υπολογιστή με την κατάλληλη διαδικασία: Έγινε η καταχώριση των ονομάτων στους πίνακες των επιτυχόντων. H καταχώριση των εξόδων γίνεται στη δεξιά στήλη του λογιστικού βιβλίου. Έγινε έλεγχος στις καταχωρίσεις των κονδυλίων. 2. δημοσίευση ενός κειμένου σε εφημερίδα ή σε περιοδικό. || το δημοσίευμα: Διάβασα την καταχώριση του ισολογισμού της εταιρείας. [λόγ. καταχωρι- (καταχωρίζω) -σις > -ση]
— Λεξικό της κοινής νεοελληνικής του ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη

καταχωρίζω ή καταχωρώ; Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε τον τύπο καταχωρίζω (αντί τού καταχωρώ), όταν θέλουμε να δηλώσουμε την καταγραφή «κατά χωράν» (στην οικεία θέση) μιας επίσημης ή τυπικής πληροφορίας: Το αγοραστήριο καταχωρίζεται στα βιβλία τής εταιρείας - Όλες οι συναφείς πληροφορίες είναι καταχωρισμένες στα αρχεία τής Κοινότητας. Το καταχωρίζω (< κατά χώραν θέτω) διαφέρει από τα σύνθετα τού χωρώ «προχωρώ, βαδίζω» που δηλώνουν κατά βάσιν κίνηση: ava-χωρώ, προ-χω-ρώ, προσ-χωρώ, υπο-χωρώ, οπισθο-χωρώ, απο-χωρώ, εισ-χωρώ, συγχωρώ («συμβαδίζω, συγκλίνω, συμφωνώ, απαλλάσσω), υπανα-χω-ρώ, παρα-χωρώ, εκ-χωρώ. Το καταχωρίζω δηλώνει θέση (τοποθέτηση σε ορισμένη θέση) με σκοπό την ταξινόμηση και διάκριση των πληροφοριών πβ. και χωρίζω, δια-χωρίζω, απο-χωρίζω, ξε-χωρίζω τα οποία δηλώνουν «διάκριση θέσεως» και, κατ' επέκτασιν, διάκριση. Βεβαίως, το καταχωρίζω προσδιορίζει ως προτιμότερες τις χρήσεις καταχώριση (και όχι καταχώρηση), καταχωρισμός, καταχωρίσιμος, καταχωρισμένος (και όχι καταχωρημένος).
— Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γεωργίου Μπαμπινιώτη

καταχώριση (η) [1782] {-ης κ. -ίσεως | -ίσεις, -ίσεων} 1. η καταγραφή στοιχείων στην κατάλληλη θέση σε κατάλογο, πίνακα, λογιστικό βιβλίο, λογαριασμό ή βάση δεδομένων: ~ κονδυλίων | δαπανών στα βιβλία ΣΥΝ. εγγραφή, πέρασμα, πρωτοκόλληση ANT. διαγραφή, σβήσιμο
2. (ειδικότ.) η δημοσίευση (αγγελίας, διαφήμισης κ.λπ.) σε εφημερίδα ή περιοδικό: η ~ τής αγγελίας στην εφημερίδα || διαφημιστική ~ 3. (συνεκδ.) οποιοδήποτε κείμενο δημοσιεύεται σε εφημερίδα, περιοδικό ή άλλο έντυπο: οι σημερινές ~ έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ΣΥΝ. δημοσίευμα, αγγελία. Επίσης καταχωρισμός (ο) κ. (εσφαλμ.) καταχώρηση.
— Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γεωργίου Μπαμπινιώτη

Το καταχωρίζω (κατά + χωρίζω) απαντά ίδιο κι απαράλλακτο στην αρχαία ελληνική γλώσσα με την έννοια τού τοποθετώ, βάζω σε τάξη, βάζω κάτι στη θέση του, το θέτω κατά χώραν (εκεί όπου ανήκει).

Στη νέα ελληνική γλώσσα το καταχωρίζω σημαίνει καταγράφω ή εγγράφω στοιχεία, συναλλαγές, σημειώσεις κ.λπ. στην κατάλληλη θέση μιας βάσης δεδομένων, ενός καταλόγου, πίνακα, μητρώου, λογαριασμού εσόδων – εξόδων, βιβλίου, εντύπου κ.ο.κ.:

«Οι σημειώσεις αυτές πρέπει να καταχωριστούν στο βιβλίο σήμερα», «Ο ομιλητής ζήτησε να καταχωριστούν στα πρακτικά της γενικής συνέλευσης οι κατηγορίες που διατυπώθηκαν εναντίον του», «Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι στο πρωτόκολλο της υπηρεσίας καταχωρίζονται κατ’ αύξοντα αριθμό και ημερομηνία όλα ανεξαιρέτως τα εισερχόμενα και τα εξερχόμενα έγγραφα», «Ο συγκεκριμένος διαδικτυακός τόπος καταχωρίζει τις αγγελίες χωρίς καμία επιβάρυνση», «Θα ήθελα να πληροφορηθώ εάν έχει καταχωριστεί όντως η αίτησή μου», «Ο υπεύθυνος φορέας καταχώρισε την αναθεωρημένη έκδοση στο διαδίκτυο».

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα προαναφερθέντα, το ρήμα καταχωρίζω, τόσο στην αρχαία όσο και στη νέα ελληνική γλώσσα, δηλώνει θέση (για την ακρίβεια, τοποθέτηση ενός στοιχείου στην οικεία ή πρέπουσα θέση), όπως και άλλα σύνθετα με δεύτερο συνθετικό το ρήμα χωρίζω (αποχωρίζω, διαχωρίζω, ξεχωρίζω).

Από την άλλη πλευρά, το μεταγενέστερο (ελληνιστικό) καταχωρώ (κατά + χωρώ), όπως και άλλα σύνθετα με δεύτερο συνθετικό το ρήμα χωρώ (αναχωρώ, αποχωρώ, εισχωρώ, προχωρώ, υποχωρώ κ.λπ.), δηλώνει κίνηση και όχι θέση.

Ειδικότερα, το καταχωρώ σημαίνει υποχωρώ, παραιτούμαι από διεκδικήσεις μου, περιορίζω τις απαιτήσεις μου, συμβιβάζομαι.

Βάσει των ανωτέρω, το καταχωρώ δεν ταυτίζεται από σημασιολογικής απόψεως με το καταχωρίζω, γι’ αυτό και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αντ’ αυτού.

Εν κατακλείδι, και παρά τις σεβαστές απόψεις περί του αντιθέτου, δε θα υποκύψουμε στις πιέσεις της σύγχρονης γλωσσικής πραγματικότητας, θα απορρίψουμε τα «καθιερωμένα λάθη» (καταχωρώ, καταχώρηση) και θα επιμείνουμε στη χρήση των ορθών τύπων (καταχωρίζω, καταχώριση), όσο κι αν αυτοί μπορεί να ηχούν πλέον παράξενα στ’ αφτιά πολλών χρηστών της νέας ελληνικής γλώσσας.
Καταχωρίζω ή καταχωρώ; | in.gr
« Last Edit: 03 Sep, 2022, 10:28:37 by spiros »


Dimi

  • Full Member
  • ***
    • Posts: 403
Προσωπικά, βρίσκω όλο αυτό το δίλημμα εκνευριστικό. Ας το γράφει ο καθένας όπως θέλει, μας έπιασε ο καθωπρεπισμός ξαφνικά, με πρώτον και καλύτερο εκείνον που ισχυρίζεται ότι η γλώσσα είναι ζωντανή και συνεπώς εξελίσσεται, και μετά πηγαίνει ετυμολογικά και μας ζητάει να αλλάξουμε. Και τα λάθη μέρος της γλώσσας γίνονται. Όταν κάνω διόρθωση, βλέπω μεταφραστές να σκίζονται με το καταχώριση αλλά να μην ξέρουν ότι το ρήμα είναι το καταχωρίζω και γράφουν παντού καταχωρώ. Αν γράφεις καταχωρώ, να γράφεις καταχώρηση και όχι καταχώριση.



Vasilis

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 9987
    • Gender:Male
+ καταχώριση (καταχωρίζω)
Πλούσιος άνθρωπος είναι ο άνθρωπος που αξίζει πολλά και όχι ο άνθρωπος που έχει πολλά. (Κ. Μαρξ)


valeon

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 13958
    • Gender:Male
  • Κώστας Βαλεοντής <Φυσική, Tηλ/νίες, ΙΤ, Ορολογία>
Άσχετα από το τι λένε τα γενικά λεξικά, στην <Τυποποίηση> εκμεταλλευόμαστε και τα δύο ρήματα:

Όταν πρόκειται απλώς για τοποθέτηση / εγγραφή σε κάποια θέση χωρίς την έννοια του διαχωρισμού, λέμε: καταχωρώ, καταχώρηση, καταχωρητής.

Όταν υπάρχει και η έννοια του διαχωρισμού (του ξεχωρίσματος) ή του καταμερισμού, τότε λέμε: καταχωρίζω, καταχώριση.

Με άλλα λόγια κατά κανόνα:

register (v.) → καταχωρώ
registration (n.) → καταχώρηση
register (n.) → καταχωρητής

allocate (v.) → καταχωρίζω
allocation (n.) → καταχώριση




spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854546
    • Gender:Male
  • point d’amour
Ενδιαφέρουσα χρήση. Συμφωνώ αν και το πρόβλημα είναι ότι ο μέσος ομιλητής αγνοεί τη διαφορά μεταξύ «καταχωρίζω / καταχωρώ», πόσο μάλλον μεταξύ των «καταχώρηση / καταχώριση».


Poshnjari

  • Semi-Newbie
  • *
    • Posts: 6
    • Gender:Male
Ποια είναι σωστή καταχώρηση ή καταχώριση;
« Last Edit: 02 Jan, 2020, 19:34:48 by wings »


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Καταχώριση

Αν αναζητήσεις στο Λεξικό της κοινής νεοελληνικής την καταχώρηση, σε παραπέμπει απευθείας στην καταχώριση.

καταχώρηση η [kataxórisi] Ο33 : καταχώριση.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7&dq=

καταχώριση η [kataxórisi] Ο33 : η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του καταχωρίζω. 1. εγγραφή στοιχείων σε ειδικό βιβλίο και σε ορισμένη θέση ή εναποθήκευση στη μνήμη ηλεκτρονικού υπολογιστή με την κατάλληλη διαδικασία: Έγινε η ~ των ονομάτων στους πίνακες των επιτυχόντων. H ~ των εξόδων γίνεται στη δεξιά στήλη του λογιστικού βιβλίου. Έγινε έλεγχος στις καταχωρίσεις των κονδυλίων. 2. δημοσίευση ενός κειμένου σε εφημερίδα ή σε περιοδικό. || το δημοσίευμα: Διάβασα την ~ του ισολογισμού της εταιρείας.
[λόγ. καταχωρι- (καταχωρίζω) -σις > -ση]
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7&dq=
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854546
    • Gender:Male
  • point d’amour
Υπάρχει παλιό θέμα με το οποίο συγχωνεύτηκε. Προτείνω αναζήτηση πρώτα.


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Και κάναμε ταυτόχρονα τη συγχώνευση, Σπύρο. :-)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


Poshnjari

  • Semi-Newbie
  • *
    • Posts: 6
    • Gender:Male
Υπάρχει παλιό θέμα με το οποίο συγχωνεύτηκε. Προτείνω αναζήτηση πρώτα.
έκανα αναζήτηση αλλά δεν εμφανίστηκε τίποτα. δεν ξέρω που ήταν το πρόβλημα.


spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854546
    • Gender:Male
  • point d’amour
Μπορείς να δοκιμάζεις σε τέτοιες περιπτώσεις την επιλογή Greek στο αναπτυσσόμενο μενού αναζήτησης που κάνει αναζήτηση μόνο σε μονόγλωσσες ενότητες ελληνικών.


 

Search Tools