Πάνος Θεοδωρίδης

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=qlEfd1Mer_4

Διονύσης Σαββόπουλος, Μπάλος (δίσκος: Μπάλος (1971))

Πάνος Θεοδωρίδης, Προσπέκτους

Βαλκανικοί στρατοί στο παράθυρο
με βαριές μελωδίες διασχίζουν τα ποτάμια∙
κάπου τα ξέρω όλα αυτά κάπου τα θυμάμαι:
την ανόητη προσήλωση στα βουνά
τις διαλέκτους αργά το βράδυ στα στρατόπεδα
το ξένο αίμα και την ξένη φωνή
τον ήλιο στη Μακεδονία. Τώρα
στριφογυρίζω με σαθρές δικαιολογίες
στο Δεμίρ καπού
συμμετρικά επισκοπώ τις διαβάσεις στο Πάικο
την ομίχλη στο Βαρδάρη
περιμένω να γυρίσει ο καιρός με άνοιγμα στα βόρεια
να ταξιδέψω υστερικά στην πατρίδα
κομμένος στη μέση δεμένος με τα βουνά
κάπου τα ξέρω αυτά
κάπου.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ - ΜΠΗΚΕ Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ - YouTube

Παναγιώτης Τούντας & Κώστας Κοφινιώτης, Μπήκε ο χειμώνας
(τραγούδι: Στράτος Παγιουμτζής σε ηχογράφηση του 1940)

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Από πότε οι προσωπικές εμπειρίες...]

Από πότε οι προσωπικές εμπειρίες
γίνονται ποίηση διαρκής και λάγαρη
κι ως πότε την πτωχεία των υψηλών
νοημάτων θα κρύβουν∙ χειμώνιασε
οι γνωστοί δουλεύουν∙ η βενζίνη ακρίβυνε
με δυσκολία βγαίνει ο στίχος.

Από τη συλλογή Στην αγκαλιά της Ντεζιρέ (1980)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=mHZJ9qfcrZo

Σταμάτης Κραουνάκης & Λίνα Νικολακοπούλου, Το κάστρο
(τραγούδι: Άλκηστη Πρωτοψάλτη / δίσκος: Ανθρώπων έργα (1993))

Πάνος Θεοδωρίδης, Η πόλη της Ρεντίνας

Την αγαπούσα όσο τίποτε στον κόσμο
κρόσσια αφημένα στη βροχή, λερό
ενδιαίτημα υφύγρου καρυκόξυλου
κι εκείνα τα μυρωμένα σκίνα της,
μικρά και τραγανά για το κοτσύφι

Την αγαπούσα όσο την ήξερα μόνον εγώ
δακρυσμένος, κρατώντας ένα φρυγικό
ή βλάχικο σκουφί στην κορυφή του λιχανού
κι έπειτα, τηγανιτά αυγά, κρασί ασβε-
στωμένο, βλέποντας ν’ αλλάζουν χρώμα

τα πλατάνια. Διότι την αγαπούσα
ως κάτοικος, ως ξενοπάροικος, ως κοινο-
τάρχης: κι όταν στις πέτρες της άγγιζα
τη φαιά απάτη των βρύων, τότε πράγματι
ήμουν λευκός, ένα χαρτί στα σύννεφα.

Πάει καιρός που δεν την αγαπώ.
Του ζώντος σώματος τη γοητεία,
γαλάζια μάτια, δορυφορικό πλεκτό
πάει καιρός που αυτά προτιμώ
και τις Ρεντίνες στα αρχεία θάβω.

Από τη συλλογή Ποιήματα που θα χαθούν στην ομίχλη (2001)

Το βυζαντινό κάστρο της Ρεντίνας (ή Μακεδονικός Μυστράς)
και τα στενά της Ρεντίνας (ή Μακεδονικά Τέμπη) στον Ρήχιο ποταμό.

Ο οχυρωμένος Μυγδονικός οικισμός στη Ρεντίνα ανακαλύφτηκε από τον καθηγητή του Α.Π.Θ. Νίκο Μουτσόπουλο ύστερα από 25 χρόνια ανασκαφών [σχετικό άρθρο: ]



Πηγή για τη φωτογραφία: Κάστρο Ρεντίνας | Strymonikos Online

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Δουλειά των ποιητών είναι...]

Δουλειά των ποιητών είναι η επιστημονική εξακρίβωση του χάους που κυβερνάει αυτή τη χώρα και η υπόδειξη με διαλεκτική μέθοδο τρόπων να γλιτώσουμε το αδιέξοδο με κουπόνια να ενισχύουμε τη γραμμή

Πάντως όλα αυτά να γίνονται με τρυφερότητα και βαθιά εκτίμηση ότι με ποιηματάκια, στιχηρά, χαϊκού, πεζοτράγουδα και σονέτα μόνον, δεν υπάρχει εξέλιξη και αποκλείεται να ηρεμήσουμε στο μάγουλο της επανάστασης

Ίσως είναι θεμιτό να φλερτάρουμε με τους περιθωριακούς και τους αυτόνομους και τους πράκτορες και τις ύπερθεν πολυεθνικές βρίζοντας ολόγυμνοι σε μακάβριες παραστάσεις και να παίζουμε κρυφτό σε μπαρ

Ή ακόμη να μας νοιάζει η ηλικία ενός φυτού, η αντοχή της φρόνησης, η παραψυχολογία, ο πυρετός του κρυπτικού, η λειτουργία των αινιγμάτων, ο αντιποιητικός μονόλογος, η διακόσμηση διαμερισμάτων και διάφορες σάλτσες

Μα σε καμία περίπτωση το κυνήγι των δύσκολων λέξεων, η μαγεία του ζωντανού σώματος, τα ψυχοσωματικά προβλήματα δεν είναι θεμιτό να μας χαλαρώνουν την ώρα που χρειάζεται να γράψουμε με ευθύνη και καλλιέπεια διότι

Δουλειά των ποιητών είναι η επιστημονική εξακρίβωση του χάους που κυβερνάει αυτή τη χώρα και η υπόδειξη με διαλεκτική μέθοδο τρόπων να γλιτώσουμε το αδιέξοδο με κουπόνια να ενισχύουμε τη γραμμή

Από τη συλλογή Ποιήματα που θα χαθούν στην ομίχλη (2001)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης, Ιντερμέδιο

στον Μικ Τζάγκερ

Είναι δύσκολο να γραφτούν τα ποιήματα χωρίς μέτρο
αναγκαστικά καταφεύγει κανείς σε εσωτερικούς ρυθμούς
κάτι σαν λάλαλα, λαλάλα ή λαλαλά∙ δυο τρεις
απ’ τους καλύτερους σφίγγουν τα λουριά
στα συνθεσάιζερ κι ανακατεύουν σάμπα με συρτό
οπότε ακούς απ’ τα βιβλία πυρετώδη μουσική
που ανησυχεί τους βιβλιοπώλες και τα βγάζουν
στο λαμπερό αέρα της βιτρίνας
να τα χαζεύουμε μέσα από τα ημικρύσταλλα
θα ’ταν
πάνω από κάθε έρωτα και κάθε χρονικό
αν έβαζαν τους ποιητές να συναγωνίζονται
πάνω στις ίδιες λέξεις στο ίδιο μέτρο μ’ ένα
τετράστιχο∙ γελάω που το σκέφτομαι αλλά
ταυτόχρονα
τα βάζω με τα βιβλία τόσο
που σκοτεινιάζουν οι καλές ιδέες και μαζί
αποχαιρετώ την καλή εικόνα της ποίησης.

Από τη συλλογή Στην αγκαλιά της Ντεζιρέ (1980)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Χαίρομαι που βλέπω τον Καραμανλή...]

Χαίρομαι που βλέπω τον Καραμανλή
να ταξιδεύει με τ’ αεροπλάνα μας στο εξωτερικό
να φέρνει αναστάτωση στους στρατώνες των ξένων
(γυαλίσματα αρβύλες και τα ρέστα)
με ικανοποίηση κινώντας το δεξί
τρεις και τέταρτο τρεις και είκοσι συνέχεια
και λέω: η δεξιά καλά κρατεί· δεν έχει ξύλο
για την ώρα
βαθιά χαρακώματα έσκαψε σ’ όλα τα μέτωπα.
Στεναχωριέμαι λίγο με το Κέντρο· ο Μαύρος
κι οι Ευρωπαίοι του
συμπάσχουν συγκυβερνούν (λίγο δεν είναι)
αντιγράφουν
περνούν συνέχεια εξετάσεις κάνουν αντιπολίτευση
κόμμα δεν κάνουν κι είναι φυσικό
του Γέρου οι μέρες πέρασαν ολοσχερώς και λέω:
να που σκουριάσανε κι αυτοί,
κρίμα στην αντίσταση,
παλεύουν για το ποσοστό, δεν έχουν μέλλον.
Του Αντρέα τις κινήσεις συμπονώ· μα πιο πολύ
τους αμυνίτες βλέπω μ’ ενδιαφέρον
πώς πάνε πώς θα βγούνε από τον βάλτο και λοιπά
σκανδιναβία μού θυμίζουν όλα και φοβάμαι
Μα εκείνο το στενό εννιά στα εκατό προσέχω
ηφαίστεια σκούζουν πλημμύρες το πνίγουν
ορολογίες ματαιότητες ποτάμια τυπογραφικό χαρτί
σκοπός μας η ενότητα σκοπός μας η αυτοτέλεια
αντισοβιετισμός ιδιαιτερότητα του χώρου μας
μεγάλο μικροαστικό στρώμα καθόλου προλετάριοι
όχι τώρα είναι η ώρα τώρα θα γίνει επανάσταση
εσωτερικοί ανεξάρτητοι κουκουέδες κινέζοι εδαΐτες
τροτσκιστές σοσιαλιστές απέξω από μέσα

Τουλάχιστο δεν έχει ξύλο.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα 1975

Στην πόλη αυτή δεν έχει φίλους
Βιομηχανίες λιβανίζονται αστικά τρέχουν
Πασοκτσήδες κλαίγονται στα σινεμά
Αν δε σου φτάνουν τα γεγονότα πήγαινε
Πιάσε καρέκλα στα προξενεία
Θα βρέξει ειδήσεις στις εννιά
Βαστάει η Πορτογαλία
Ανθρωπιστές ξεσκίζονται στο κλάμα
Οι δημοκράτες συσπειρώνονται
Στον ταραγμένο ύπνο τους κάνουν παρέλαση
Κονσερβοκούτια

Σ’ αυτή τη φάση είμαι ένας ψηφοφόρος
Μισθοφορώ την επιστήμη διακονώ αρχίδια.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Στην άκρη των ερώτων τους οι φίλοι...]

Στην άκρη των ερώτων τους οι φίλοι
Μου επιτρέπουν αδέξιες κινήσεις
Παρατηρήσεις για το φως και τη ζωή
Κάποτε μάλιστα που νιώθουν πως τους αγαπώ
Μ’ αφήνουν με φαρδιές αγκαλιές
Να γλείφω στοργή να επικροτώ αποφάσεις
Μ’ αφήνουν στον δρόμο με τρία χιλιάρικα
Να ονειρεύομαι κιθάρες και βιβλία
Μεγάλωσα· δεν είναι τίποτα, περνάει
Κι αυτό μαζί με τα αυτοκίνητα του σταθμού
Σε άχαρη επαρχία (την Αθήνα) βράδυ.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [πρωί στις έντεκα...]

πρωί στις έντεκα
θα ησυχάσουν τα παιδιά·
ως τότε τελειώνει
η συμπληρωματική τους ανακοίνωση
που εκτιμάει τις ζημιές
και οδηγεί σε νέα φάση
αντίθετη προς τους σεχταριστές
και τους διπρόσωπους γραφειοκράτες

στο μεταξύ αποβραδίς
νεοταξίτες λέρωσαν την πόλη
με σύμβολα και τα σχετικά

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Τις ελεύθερες ώρες το μυαλό κοιμάται...]

Τις ελεύθερες ώρες το μυαλό κοιμάται
τις υπόλοιπες βιάζεται· και τι μ’ αυτό.
Προλαβαίνω να διασώσω σύντομες μνήμες
δουλείας, απάτης και μικρών μυστικών· τόσο
πυκνά και κούφια είναι τα δάση μου.
Στο Βαγιοχώρι και μετά στο Βαγιανό
ύστερα κρασί στο Μοναχήτι
χαρτιά κι άλλο κρασί στο Κηπουρειό·
τελικά, αργά το απόγεμα, κοντά στην Αμφίπολη
που είναι μια στέρνα κι εκεί κοιμηθήκαμε
το 71. Ποια ανάμνηση απ’ όλες
είναι σοβαρή και τεκμηριωμένη
όσο ανακοίνωση σ’ Αρχαιολογικό περιοδικό –

Αυτά που λέμε κι αυτά που γράφουμε
απάτη και θέατρο και δίψα για κρασί
κάποτε στην Έδεσσα ένα μπουκάλι Αμυνταίου
αξίζει όσο αυτά που γράφουμε.
ως τότε τελειώνει
η συμπληρωματική τους ανακοίνωση
που εκτιμάει τις ζημιές
και οδηγεί σε νέα φάση
αντίθετη προς τους σεχταριστές
και τους διπρόσωπους γραφειοκράτες

στο μεταξύ αποβραδίς
νεοταξίτες λέρωσαν την πόλη
με σύμβολα και τα σχετικά

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Να περιγράφεις τον φόβο...]

Να περιγράφεις τον φόβο – μεγαλειώδες
ακούγοντας προσεκτικά τον διπλανό
έτσι που κλαίει με στεγνό στόμα
και βάζει αρχές στα σύννεφα. Κάποτε
θα γυρίσει (τι λέω...) άλλη σελίδα
γραμμένη αποφασιστικά. Μα περιγράφοντας τον φόβο
δεν απομένει μεγάλο φάσμα εναλλακτικό. Είναι
πολύ νωρίς διπλώνω στα δύο
και περιμένω απ’ τα σημεία του ορίζοντα
σημάδια στρατιωτικά.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Ένας αγρότης απ’ το Μαυρονέρι...]

Ένας αγρότης απ’ το Μαυρονέρι
Κι ένας επιστήμονας απ’ τα Γιαννιτσά
το βάλαν κάτω και λογάριασαν:

Τόσο το λίπασμα, τόσο ο σπόρος
Τόσο τα μήλα, τόσο το ψωμί
Πάμε στη Γερμανία.

Κανείς δε σκέφτηκε επικερδείς επιχειρήσεις
στην πατρίδα του. Ήταν ανόητοι
και η κουβέντα εκείνη δεν κράτησε πολύ.

Ήταν όσο να πιούνε δυο ουζάκια
στην αναθεματισμένη τη στροφή
Πρώτο καφενείο αριστερά
Στον δρόμο για τον Μικρόκαμπο.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης, Πες μου

Πες μου τι κάνεις ακριβώς
Σ’ αυτήν την πόλη
Χρειάζομαι σήμερα το χέρι
που αρπάζει τη μνήμη απ’ το κεφάλι μου
Και τη στέλνει στα χωριά

Τα χωριά της Ελλάδας! Τα χωριά της Ελλάδας!
Με διάφορες παρέες κοιταγμένα
Και διάθεση στείρα, με πυρετό.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Μια γριά συνηθισμένη περπατάει μια άσφαλτο...]

Μια γριά συνηθισμένη περπατάει μια άσφαλτο
Αφήνει το σπίτι της να πάει στο καφενείο
Για να συναντήσει τον παππού
Σάββα Παζαρίδη.
Στον δρόμο που επήγαινε είδε μια αλεπού
τον φοιτητή αρχιτεκτονικής Νικήτα
γνωστό σε διάφορα στέκια και παρέες
ερωτύλο, επιδειξία και αδιάφορο
μα τώρα εδώ αποκομμένο απ’ τη βολή του.
Καλησπερίζονται. Αργότερα
ο Νικήτας στη Θεσσαλονίκη
αναπολεί τη στιγμή
γιατί τα θυμάται όλα
η Θεσσαλονίκη.

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)

[wings]

Πάνος Θεοδωρίδης: Ποίημα [Αξύριστος παλικαράς στον δρόμο στέκει...]

Αξύριστος παλικαράς στον δρόμο στέκει
και πίνει γάλα κλεμμένο στα πνιχτά
έξι η ώρα το πρωί η επανάσταση κοιμάται
οι στελεχάρες σφαλίζουν τα παράθυρα
ώρα για δουλειά και καλοσύνη
χειμώνας τα χωράφια αχνίζουν
δακρυσμένοι συνδικαλιστές παίρνουν θέση
η επιστήμη με σπασμένο ταμπουρά

Από τη συλλογή Προσπέκτους (1977)