αὐτάρκης ἔσῃ, ἂν μάθῃς τί τὸ καλὸν κἀγαθόν ἐστι –> you will be contented with your lot if you learn what the honourable and good is
Ἅθροιζε χρυσίον, σύναγε ἀργύριον, οἰκοδόμει περιπάτους, ἔμπλησον ἀνδραπόδων τὴν οἰκίαν καὶ χρεωστῶν τὴν πόλιν· ἂν μὴ τὰ πάθη τῆς ψυχῆς καταστορέσῃς καὶ τὴν ἀπληστίαν παύσῃς καὶ φόβων καὶ φροντίδων ἀπαλλάξῃς σαυτόν, οἶνον διηθεῖς πυρέττοντι καὶ χολικῷ μέλι προσφέρεις καὶ σιτία καὶ ὄψα κοιλιακοῖς ἑτοιμάζεις καὶ δυσεντερικοῖς, μὴ στέγουσι μηδὲ ῥωννυμένοις ἀλλὰ προσδιαφθειρομένοις ὑπ᾿ αὐτῶν. οὐχ ὁρᾷς τοὺς νοσοῦντας ὅτι τῶν βρωμάτων τὰ καθαριώτατα καὶ πολυτελέστατα δυσχεραίνουσι καὶ διαπτύουσι καὶ παραιτοῦνται προσφερόντων καὶ βιαζομένων, εἶτα, τῆς κράσεως μεταβαλούσης καὶ πνεύματος χρηστοῦ καὶ γλυκέος αἵματος ἐγγενομένου καὶ θερμότητος οἰκείας, ἀναστάντες ἄρτον λιτὸν ἐπὶ τυρῷ καὶ καρδάμῳ χαίρουσι καὶ ἀσμενίζουσιν ἐσθίοντες; τοιαύτην ὁ λόγος ἐμποιεῖ τῇ ψυχῇ διάθεσιν. αὐτάρκης ἔσῃ, ἂν μάθῃς τί τὸ καλὸν κἀγαθόν ἐστι· τρυφήσεις ἐν πενίᾳ καὶ βασιλεύσεις καὶ τὸν ἀπράγμονα βίον καὶ ἰδιώτην οὐδὲν ἧττον ἀγαπήσεις ἢ τὸν ἐπὶ στρατηγίαις καὶ ἡγεμονίαις· οὐ βιώσῃ φιλοσοφήσας ἀηδῶς, ἀλλὰ πανταχοῦ ζῆν ἡδέως μαθήσῃ καὶ ἀπὸ πάντων· εὐφρανεῖ σε πλοῦτος πολλοὺς εὐεργετοῦντα καὶ πενία πολλὰ μὴ μεριμνῶντα καὶ δόξα τιμώμενον καὶ ἀδοξία μὴ φθονούμενον.
|
Heap up gold, amass silver, build stately promenades, fill your house with slaves and the city with your debtors; unless you lay level the emotions of your soul, put a stop to your insatiate desires, and quit yourself of fears and anxieties, you are but decanting wine for a man in a fever, offering honey to a bilious man, and preparing tid-bits and dainties for sufferers from colic or dysentery, who cannot retain them or be strengthened by them, but are only brought nearer to death thereby. Does not your observation of sick persons teach you that they dislike and reject and decline the finest and costliest viands which their attendants offer and try to force upon them; and then later, when their whole condition has changed, and good breathing, wholesome blood, and normal temperature have returned to their bodies, they get up and have joy and satisfaction in eating plain bread with cheese and cress? It is such a condition that reason creates in the soul. You will be contented with your lot if you learn what the honourable and good is. You will be luxurious in poverty, and live like a king, and you will find no less satisfaction in the care-free life of a private citizen than in the life connected with high military or civic office. If you become a philosopher, you will live not unpleasantly, but you will learn to subsist pleasantly anywhere and with any resources. Wealth will give you gladness for the good you will do to many, poverty for your freedom from many cares, repute for the honours you will enjoy, and obscurity for the certainty that you shall not be envied.
|
Plutarch, De virtute et vitio, stephpage 101d
τοιαύτην ὁ λόγος ἐμποιεῖ τῇ ψυχῇ διάθεσιν. αὐτάρκης ἔσῃ, ἂν μάθῃς τί τὸ καλὸν κἀγαθόν ἐστι· τρυφήσεις ἐν πενίᾳ καὶ βασιλεύσεις καὶ τὸν ἀπράγμονα βίον καὶ ἰδιώτην οὐδὲν ἧττον ἀγαπήσεις ἢ τὸν ἐπὶ στρατηγίαις καὶ ἡγεμονίαις· οὐ βιώσῃ φιλοσοφήσας ἀηδῶς, ἀλλὰ πανταχοῦ ζῆν ἡδέως μαθήσῃ καὶ ἀπὸ πάντων
|
A razão incute na alma tal disposição. Serás independente se aprenderes o que é belo e bom; serás voluptuoso na pobreza e viverás como rei, e desejarás uma vida sem trabalho e particular não menos que uma vida de estratégias militares e cargos políticos; se não vives sem o prazer de filosofar, por toda parte viverás e aprenderás com prazer, e de tudo;
|
(plutarco, Da virtude e do vício, 101d-e)
https://periodicos.unb.br/index.php/dramaturgias/article/download/27380/23644/57088Σώρευσε χρυσάφι, μάζεψε ασήμι, στρώσε μονοπάτια περιπάτων, γέμισε το σπίτι σου με δούλους και την πόλη με οφειλέτες σου· αν δεν κατανικήσεις τα πάθη της ψυχής σου, αν δεν βάλεις τέλος στην απληστία σου και δεν απαλλαχτείς από τους φόβους και τις έγνοιες, είναι σαν να προσφέρεις κρασί σε κάποιον που έχει πυρετό, σαν να προσφέρεις μέλι σε κάποιον που πάσχει από χολή, και σαν να ετοιμάζεις φαγητά και λιχουδιές για κάποιους που πάσχουν από κοιλιακά και δυσεντερία, που δεν μπορούν να τα συγκρατήσουν ή να δυναμώσουν από αυτά, αλλά που τους επιδεινώνουν την κατάσταση.
Δεν βλέπεις τους αρρώστους πώς δυσαρεστούνται, πώς απορρίπτουν και αρνούνται τα ωραιότερα και ακριβότερα φαγητά, τα οποία τους προσφέρουν και προσπαθούν να τους κάνουν να φάνε με το ζόρι αυτοί που τους φροντίζουν, ενώ μετά, όταν η όλη κατάστασή τους έχει αλλάξει και η κανονική αναπνοή, το υγιές αίμα και η φυσιολογική θερμοκρασία έχουν επιστρέψει στα σώματά τους, πώς σηκώνονται και χαίρονται και νιώθουν ικανοποίηση τρώγοντας σκέτο ψωμί με τυρί και κάρδαμο;
Τέτοια κατάσταση δημιουργεί η λογική στην ψυχή.
Θα γίνεις αυτάρκης, αν κατανοήσεις ποιο είναι το καλό και το αγαθό. Θα ζεις πολυτελή ζωή μέσα στη φτώχεια σου και θα περνάς σαν βασιλιάς και δεν θα βρίσκεις μικρότερη ικανοποίηση στην ανέμελη ζωή του απλού πολίτη απ’ όση θα έβρισκες στη ζωή του στρατηλάτη ή του πολιτικού ηγέτη.
Αν επιδοθείς στην φιλοσοφία, δεν θα ζεις δυσάρεστα, αλλά σε όλα και απ’ όλα θα μάθεις να ζεις ευχάριστα.
Ο πλούτος θα σου δίνει χαρά για το καλό που θα μπορείς να κάνεις σε πολλούς, η φτώχεια για την απαλλαγή σου από πολλές φροντίδες, η διασημότητα για τις τιμές που θα σου προσφέρονται και η ασημότητα για το ότι δε θα σε φθονούν.
Lectures Bureau | ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΚΙΑΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ)