όλων όσων vs. όλων όσοι

[Asdings]

Βλέπουμε συχνά, σε βιβλία με λάθη (ή δήθεν λάθη) στη χρήση της Ελληνικής, ότι θα πρέπει κανείς να λέει π.χ. αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσοι παρευρέθησαν... και όχι (δήθεν) αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσων παρευρέθησαν... με την πρόχειρη δικαιολογία ότι το όλων όσων υπονοεί υποκείμενο σε γενική (-ποιοι παρευρέθησαν; -όσων!!!). Όμως, μια προσεκτική ανάλυση της αναφορικής αντωνυμίας/του αναφορικού συνδέσμου φανερώνει ότι το πραγματικό υποκείμενο δεν είναι το όσων, αλλά το υπονοούμενο οι οποίοι (άρα το υποκείμενο είναι ούτως ή άλλως σε ονομαστική), αφού το όσοι αναλύεται σημασιολογικά σε διατύπωση με δεικτική αντωνυμία και αναφορικό σύνδεσμο (αναφορική αντωνυμία): όσοι = αυτοί/εκείνοι οι οποίοι, όσων = αυτών/εκείνων οι οποίοι, όσους = αυτούς/εκείνους οι οποίοι κ.ο.κ.

Δοκιμάστε και το εξής τέχνασμα, για τον έλεγχο της ορθότητας όλων όσων υποστηρίζω (ή "όλων όσα" υποστηρίζω):

α) αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσοι παρευρέθησαν
β) αναφέρθηκαν τα ονόματα (όλων) όσοι παρευρέθησαν
γ) αναφέρθηκαν τα ονόματα όσοι παρευρέθησαν (!!!)

Ενώ, αντίθετα:

α) αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσων παρευρέθησαν
β) αναφέρθηκαν τα ονόματα (όλων) όσων παρευρέθησαν
γ) αναφέρθηκαν τα ονόματα όσων παρευρέθησαν (Που είναι, όπως όλοι θα αντιληφθείτε, απολύτως ορθό. Εδώ, δηλαδή, γιατί δεν ενοχλεί η χρήση του υποκειμένου δήθεν σε γενική;!;)

Η αρχαιοελληνική έλξη αναφορικού ήταν ένα παρόμοιο, αν και όχι ταυτόσημο, φαινόμενο, πράγμα που δείχνει ότι τέτοιες αναλογίες είναι απολύτως ανεκτές στον ελληνικό λόγο.

Δυστυχώς όμως τα όλων όσοι, όλους όσοι κ.τ.ό. έχουν περάσει για τα καλά στη δημοσιογραφική (ανάθεμά τη!) γλώσσα...

[spiros]

όλους όσοι ή όλους όσους;

[Asdings]

Δεν το είχα προσέξει ότι με είχε προλάβει... (ο) άλλος... Ένωσέ τα, αν το κρίνεις σκόπιμο :)

Πάντως, ο user7, ενώ έχει γενικά δίκιο, επεκτείνει πολύ τη συλλογιστική του και περιλαμβάνει και περιπτώσεις όπως η ακόλουθη:

"ονομαστική + γενική 
- Θα φορολογηθούν όλοι όσων το εισόδημα υπερβαίνει τα 6.000 ευρώ. - Θα φορολογηθούν όλοι όσοι το εισόδημά τους υπερβαίνει τα 6.000 ευρώ.
Ή: Θα φορολογηθούν όλοι εκείνοι που το εισόδημά τους υπερβαίνει τα 6.000 ευρώ.
Ή (αποφεύγουμε τις κακοτοπιές): Θα φορολογηθούν (όλοι) όσοι έχουν εισόδημα πάνω από 6.000 ευρώ".

Τονίζω, όμως, ότι αυτό είναι άλλη περίπτωση. Εγώ αναφέρομαι μόνο σε περιπτώσεις όπου το αναφορικό όσοι κ.λπ. βρίσκεται σε θέση υποκειμένου. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις υποστηρίζω την πιο "καθαρολογική" διατύπωση, δηλαδή την χρήση του στην πτώση που αρμόζει ανάλογα με το νόημα.

[valeon]

Παιδιά, το παρακάτω, το ανέβασα στο Φόρο Μελών της ΕΛΕΤΟ όπου με ενημέρωσε η Βίκυ για την εδώ συζήτησή σας. Το μεταφέρω και εδώ. Κάθε συζήτηση δεκτή :-)

Τον τελευταίο καιρό έχω ακούσει συχνά να χρησιμοποιείται (κλίνεται) λανθασμένα αυτό το δίλεκτο (επίθετο όλοι + αναφ. αντωνυμία όσοι). Το ζήτημα είναι ότι κατά τη χρήση συνδυάζονται, με όλους τους τρόπους, οι πτώσεις του πρώτου μέλους με τις πτώσεις του δεύτερου μέλους. Παρακάτω δίνεται συγκεντρωτικός πίνακας με όλες τις πτώσεις και σχετικά παραδείγματα. (Αν θέλετε, Σπύρο, Βίκυ, βγάλτε αυτό το θέμα και για το ευρύτερο κοινό του Translatum :-))

[Asdings]

Ενδιαφέρον, Κώστα :)

[Dubitans]

Βλέπουμε συχνά, σε βιβλία με λάθη (ή δήθεν λάθη) στη χρήση της Ελληνικής, ότι θα πρέπει κανείς να λέει π.χ. αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσοι παρευρέθησαν... και όχι (δήθεν) αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσων παρευρέθησαν... με την πρόχειρη δικαιολογία ότι το όλων όσων υπονοεί υποκείμενο σε γενική (-ποιοι παρευρέθησαν; -όσων!!!). Όμως, μια προσεκτική ανάλυση της αναφορικής αντωνυμίας/του αναφορικού συνδέσμου φανερώνει ότι το πραγματικό υποκείμενο δεν είναι το όσων, αλλά το υπονοούμενο οι οποίοι (άρα το υποκείμενο είναι ούτως ή άλλως σε ονομαστική), αφού το όσοι αναλύεται σημασιολογικά σε διατύπωση με δεικτική αντωνυμία και αναφορικό σύνδεσμο (αναφορική αντωνυμία): όσοι = αυτοί/εκείνοι οι οποίοι, όσων = αυτών/εκείνων οι οποίοι, όσους = αυτούς/εκείνους οι οποίοι κ.ο.κ.

Δοκιμάστε και το εξής τέχνασμα, για τον έλεγχο της ορθότητας όλων όσων υποστηρίζω (ή "όλων όσα" υποστηρίζω):

α) αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσοι παρευρέθησαν
β) αναφέρθηκαν τα ονόματα (όλων) όσοι παρευρέθησαν
γ) αναφέρθηκαν τα ονόματα όσοι παρευρέθησαν (!!!)

Ενώ, αντίθετα:

α) αναφέρθηκαν τα ονόματα όλων όσων παρευρέθησαν
β) αναφέρθηκαν τα ονόματα (όλων) όσων παρευρέθησαν
γ) αναφέρθηκαν τα ονόματα όσων παρευρέθησαν (Που είναι, όπως όλοι θα αντιληφθείτε, απολύτως ορθό. Εδώ, δηλαδή, γιατί δεν ενοχλεί η χρήση του υποκειμένου δήθεν σε γενική;!;)

Η αρχαιοελληνική έλξη αναφορικού ήταν ένα παρόμοιο, αν και όχι ταυτόσημο, φαινόμενο, πράγμα που δείχνει ότι τέτοιες αναλογίες είναι απολύτως ανεκτές στον ελληνικό λόγο.

Δυστυχώς όμως τα όλων όσοι, όλους όσοι κ.τ.ό. έχουν περάσει για τα καλά στη δημοσιογραφική (ανάθεμά τη!) γλώσσα...

Συμφωνώ απολύτως! Πειστικότατη η επιχειρηματολογία.
Ας μου επιτραπεί να προσθέσω ότι στις συνεκφορές "όλων όσων", "όλους όσους" κ.λπ. δεν ακολουθεί η αναφορική αντωνυμία την πτώση του "όλων", "όλους" κ.λπ., αλλά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Με συντακτικούς όρους το "όλων", "όλους" κ.λπ. είναι κατηγορηματικός προσδιορισμός στην αναφορική πρόταση.

[Asdings]

Χαίρομαι πολύ που συμφωνείς με τα παραπάνω επιχειρήματα.

[valeon]

Να προσθέσω και τη γνώμη του Γ. Μπαμπινιώτη:
http://www.babiniotis.gr/wmt/webpages/index.php?lid=1&pid=20&apprec=1

[wings]

Έτσι και κάνει επιμέλεια κειμένου μου ο Μπαμπινιώτης, μαύρο φίδι που μ' έφαγε. :-)

[valeon]

Μ' έκανες και χαμογέλασα, Βίκυ :-)  Καλό μήνα!

[wings]

Καλό μας μήνα, Κώστα μου!

[Asdings]

Εν προκειμένω διαφωνώ με τον Μπαμπινιώτη (αν και γενικά συμφωνώ με τα περισσότερα απ' όσα υποστηρίζει), αλλά δεν βαριέσαι... Εγώ, δηλαδή, βάζω πάντα στην ίδια πτώση το στοιχείο "όλος" με το στοιχείο "όσος" όταν (και μόνο όταν) το αναφορικό όσοι κ.λπ. βρίσκεται σε θέση υποκειμένου, για τους λόγους που εξηγώ στην αρχή του νήματος. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις υποστηρίζω τη χρήση του στην πτώση που αρμόζει ανάλογα με το νόημα.

[elmera]

Καλησπέρα σε όλους

Θα ήθελα αν μπορείτε να με βοηθήσετε να διατυπώσω σωστά κάτι.
Θέλω να πω: Η εκδήλωση έγινε εις μνήμη όσων (εννοώ προσώπων) αναφέρω στο κείμενο.
Πώς πρέπει να γραφτεί; Εις μνήμη όλων όσους αναφέρω; Εις μνήμη όλων όσων αναφέρω;
Είναι κάποιο από τα δύο σωστά;
Ευχαριστώ πολύ.

[wings]

Εγώ θα έγραφα «όλων όσων αναφέρω».

[dimace]

Σωστή είσαι Βίκυ, όχι πως χρειάζεται απαραίτητα το «όλων». (εντάξει το διατυπώνει / αποδίδει η ερωτούσα στο κείμενό της.)

*Ο Κώστας με τον πίνακά του λύει το θέμα και δεν χρειάζεται να ειπωθεί κάτι άλλο.