Ανδρέας Λίτος

wings

Ανδρέας Λίτος

Γεννήθηκε το 1934 στη Δράμα, αλλά μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη όπου και σπούδασε ιατρική στο ΑΠΘ. Ειδικεύτηκε στην παθολογία και στην καρδιολογία, ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Ιατρικής από το ΑΠΘ και στη συνέχεια μετεκπαιδεύτηκε στην Αγγλία, στην αιμοδυναμική. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Άρχισε να συγγράφει λογοτεχνικά κείμενα στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και η πρώτη του ποιητική συλλογή δημοσιεύτηκε το 1990.

Ποιητικές συλλογές:
«Φωτολογία», Θεσσαλονίκη, 1990
«Φωτορροές», εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη, 1993
«Φωτοδοχή», εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη, 1995
«Φωτός Έρως», εκδ. Δόμος, Αθήνα, 1998
«Φωτοτράγουδα», εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2000
«... της Αγάπης και του Φωτός», εκδ. Δόμος, Αθήνα, 2002
«Φωτός Κάλλος», εκδ. Φωτεινός, Θεσσαλονίκη, 2006
«Φως στην ογδόη», εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2009
«Andreas Litos, 25 selected luminous poems | Ανδρέας Λίτος, 25 επιλεγμένα φωτεινά ποιήματα», εκδ. Φωτεινός, Θεσσαλονίκη, 2010
«Φως ο τόπος του άλλου τρόπου», εκδ. Φωτεινός, Θεσσαλονίκη, 2012

[Πηγή για τη φωτογραφία, το βιογραφικό και την εργογραφία: ο ιστότοπος του ποιητή]

Ανθολογημένα ποιήματα:

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

wings

Ανδρέας Λίτος, Το εμβατήριο

Θα γράψω ένα εμβατήριο
να τραγουδούν στις πορείες τους οι επαναστάτες.
Να λάμπουν τα πρόσωπα «ως εν εκστάσει»,
και να ηχούν ενθουσιαστικές οι φωνές,
παράφορες, ορμητικές, με ιερή μανία.
Πολύ τους αγαπώ τους επαναστάτες,
πριν νικήσει η επανάσταση!
Είναι φωτοφόροι.
Μετά κολυμπούν στο ζόφο της εξουσίας.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Χωρίς το νόημα

Σκοντάψαμε στο θαύμα της Τεχνολογίας
και παραπάτησε η ψυχή.
Ξεχάσαμε την Αγάπη
και τυφλώθηκε το φως.
Κοινωνήσαμε το άμετρο της ύλης τόλμημα
και χάσαμε την ιερότητα της ζωής.
Με οπτικές κλωστές περικυκλώσαμε τον λόγο,
χάνοντας την ευωδιά, της φαντασίας την αρμονία,
την πείρα που γεννά γνώση,
και σάπισαν τα όνειρά μας
χωρίς το νόημα που δίνει το Φως.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Σώμα και ελευθερία

Σώμα κι ελευθερία χαρισμένα,
όχι στον άγγελο, αλλά στον άνθρωπο.
Κι όταν αυτά φωτίζονται,
γίνονται άγιο ένδυμα.
Υπερισόβια συνεχής συμβίωση
σε ανακλώμενους κόσμους.
Του κορμιού το βάρος εξαερώνεται
στα φτερά του φωτός.
Κι είναι οι ελευθερωμένοι
που σαν κερί λιωμένο
και συνάμα γρανιτένιοι
αποκρυπτογραφούν το Μυστήριο.
Συντρίβουν γλυκά-γλυκά το όστρακο
κι αγκαλιάζουν ερωτευμένοι το μαργαριτάρι.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Η ηλικία του πρίγκιπα

Ξεκινάμε με ηλικία και καταλήγουμε στο αείδροσο αιώνιο.
Το φως ανακατεμένο με το χώμα,
πνοή και πηλός,
ήχος γλυκύς της γέννησης
κι άνθος μισάνοικτο το αέναο ταξίδι.
Άναυδοι περιπατητές
στ’ αλώνια τα σπαρμένα με τ’ άστρα.
Πρίγκιπες ανυποψίαστοι στα φτερά
του άγιου αέρα της ύπαρξης.
Κι ο θάνατος να περνιέται για νικητής!
Οι λυγαριές, χαμόκλαδα ασήμαντα,
στο ζύγωμα ευωδία αθανασίας.
Στου κόσμου τα σταυροδρόμια
ροδάνθη η μεγάλη έκπληξη της Ανάστασης,
σαπρία ο μαρασμός του άδη.
Η ψυχή χωρίς το κορμί ανομάτιστη,
και το φως να μη μετριέται ποτέ.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Ο πύργος του αύριο

Τα λουλούδια στο περιλαίμιο της εκκλησιάς
φωτίζουν την πρωινή μου ευεξία
καθώς αγωνίζομαι ν’ αρπάξω
τον καλπασμό στο κορμί
της άγνωστης ψυχής μου.
Αυτή θα δώσει στο κορμί μορφή,
όταν θα σκαρφαλώνω την κλίμακα
κι οι φτερούγες μου θ’ αγγίζουν
τον πύργο του αύριο — το προνομιούχο αιώνιο παρόν.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

https://www.youtube.com/watch?v=YH06hBkFENU

World hunger (by UNICEF)

Ανδρέας Λίτος, Τα παιδιά της «Γιούνισεφ»

Η παχυσαρκία του νεόπλουτου και της ψυχής μας.
Ο μετεωρισμός του νου και της γαστέρας μας.
Και το ψωμί, αγκωνάρι ζωντανό, στο πνεύμα και το σώμα.
Οστέινοι σκελετοί με ντύμα το δέρμα του ανθρώπου
τα λιπόσαρκα παιδιά της «Γιούνισεφ»
με ολάνοιχτα τρομαγμένα μάτια
ιππεύουν το μεταίχμιο του αυριανού τους θανάτου.
Δεν θα ξαναφάγω ποτέ!
Η κραυγή αυτή και οι ευχές, η πιο ανώδυνη συμπαράστασή μας.
Και ιδιωτικό μας άλλοθι η αναλγησία της κοινωνίας.
Τα πεινασμένα παιδιά της οικουμένης πεθαίνουν ζωντανά
μέσα στο τρομαγμένο βλέμμα της μεγάλης απορίας.
Άμωμα όλα αγγελοφεύγουν προς το Φως.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Μουσική

Μουσική, η αέναη κρούση της ηχοσυγκίνησης,
με την υπέρλογη συμμετρία της ζώσης ύπαρξης.
Τα παρθενικά ηχοχρώματά σου
ακούσματα αρμονικά, μελωδικά, καταιγιστικά,
ερεθιστικά, πραϋντικά
ξυπνούνε ξεχασμένα μυστήρια.
Η ομορφιά, ντυμένη τον ήχο
με βιοτικές ηχολαλιές, άυλες τονικές
και χαρούμενα πεταρίσματα της ψυχής,
μακαρίζει όσους δαπανούν χρόνο και ουσία
στη διάβαση από το τώρα προς το Φως.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Μνημόσυνο

Κανέλα κι άσπρη ζάχαρη
στα ταπεινά τα κόλλυβα
σε ανάμνηση των πεθαμένων.
Κανέλα, ο ιδρώτας της ζωής
και ζάχαρη το φτεροκόπημα ψυχών αναπαυμένων.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Οι εκλεκτοί

Σκέφτομαι τους ταπεινούς εκείνους, εκλεκτούς
που άρχουν της σοφίας.
Πώς χρωματίζουν μ' ευσπλαχνία την όψη τους
διακρίνοντας το λίγο δίκαιο και στους εχθρούς ακόμη.
Οι πράξεις, τα λόγια και οι μικροί ηρωισμοί τους,
λες και είναι λάδι στις πληγές των συνανθρώπων
και ράντισμα με φως του νου τους.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Η κοινωνία των λέξεων

Η κοινωνία των λέξεων,
αντικατόπτρισμα νοητό
της κοινωνίας των άνω ιόντων.
Συνομιλούν οι λέξεις με τους ιοστέφανους
και τους αγαπημένους.
Κι αυτά που η οθόνη δεν φανερώνει φωτίζονται
και γοητεύουν ενδόμυχα.
Ύμνοι και νοητές μεταβάσεις, ασώματες επαναστάσεις
κι ολόλαμπρα εκρηκτικά αλληλούια!
Λόγοι καυτοί της μέθεξης και της κρυφής Αγάπης.
Μέσα στο σπέρμα της ατελεύτητης ουσίας,
τον εν ημίν σπινθήρα ζωής Αχειροποίητης,
βασίλισσα της γης και τ’ ουρανού, η Λέξη.
Οι μικροί ποιητές, εσύ, εγώ, εμείς, οι κοινωνούντες τον Ήλιο.
Τα λόγια, οι λέξεις, η πένα και ο λάρυγγας.
Η σκέψη μεταμορφούμενή τους, αϋλομορφή,
κι ο Λόγος, η ακατανόητη αμφίδρομη κλίμακα της Αγάπης.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Οι καμπύλες της Αγάπης

Θα πάρω τις πράξεις, τα αισθήματα
και τις μικρές μικρές πονηριές μου
κι όλες θα τις στοιχίσω
στις δίκαιες ευθείες του Ήλιου.
Θ’ αρχίσω απ’ την πρώτη ώρα του κύκλου
και θα τις τεντώσω μέχρι το κέντρο της πυρκαγιάς.
Όχι. Έτσι θ’ αποστεωθούν!
Καλύτερα να τις βάλω να χορεύουν
σαν φωτεινές νοητές μπαλαρίνες
στις παλίνδρομες καμπύλες της Αγάπης
και γλυκά-γλυκά να ροδολάμπουν
πάνω στ’ άγιο αλώνι του Ήλιου.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Είμαι

Είμαι οι μνήμες του παρελθόντος μου
κι οι αμφίβολες προσδοκίες του μέλλοντός μου.
Νότες και συγχορδίες ιστορικές
κι ονειρευτές μελωδίες στο αύριο.
Σ’ ευθύγραμμη πορεία σκαρφαλώνω
προς τα έσχατα.
Δεν γυροφέρνω, δεν ανακυκλούμαι,
δεν έζησα σ’ άλλη ζήση.
Μια αμοιβάδα με ψευδόποδα πλοκάμια στο χτες
και σ’ ό,τι γεννήσει ο χρόνος ως τη δύση.
Ένα καλάθι ψάθινο γεμάτο προσευχές
που στο ναό φτεροκοπούν
κι η ραθυμία σαν τις μωρές παρθένες.
Η Εικόνα στο βάθος της ουσίας,
στητή, αχνή στέλνει το μελιχρό της Φως.
Είμαι το κορμί που πονάει κι ολόκληρο πλέει
στη θάλασσα των δακρύων της ψυχής μου.
Είμαι ο γεωμέτρης των εκτάσεων
του χρόνου μου του ιδιωτικού, της ιστορίας μου.
Γλιστράω, κολυμπώντας στη νοητή θάλασσα της οικουμένης
με φωταυγή επιδερμίδα
και την ελπίδα λοφίο στο κεφάλι.
Φωτοτετράς, φωτοτετράς, καντίλι ιλαρό της Θεσσαλονίκης!
Στους ηλιόδρομους, σταρένιο το δέρμα του νου και της καρδιάς
αγκομαχώντας για το Ιδανικό,
που πάλι μου ξεφεύγει.
Είμαι αυτός.
Ίσως ένας άλλος;
Ποιος ξέρει;

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Ιδιωτικός χρόνος

Τα χρόνια τα βίωσες προσωπικά,
ασυναίσθητα και εν γνώσει.
Μέτρησες τη ζωή σου με πενταετίες,
δεκαετίες και σε φανταστικές εικοσαετίες.
Εξακόντισες το νου σου στεφανωμένο την ελπίδα
στο άπειρο και αιώνιο μέλλον,
στις άτμητες στιγμές του φευγαλέου,
χαρισμένου παρόντος.
Και ζεις τώρα με τις γλυκιές αναμνήσεις σου
και τις ζεστές προσδοκίες.
Το χθες, το νυν και αεί σφιχταγκαλιασμένα
στην καρδιά σου.
Κι η αγάπη, η θεϊκιά ουσία μέσα στο κάθε κύτταρό σου.
Βομβαρδισμένος με δωρεές χαράς, ειρήνης, ευωχίας
πλέεις αστόχαστα κι ελεύθερα στους ωκεανούς
του χρόνου σου, της ιστορίας σου.
Δοξολογία στο Φως, το πάνυ ωραίο,
για το χθες, το νυν και τα επέκεινα.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)

wings

Ανδρέας Λίτος, Ιορδανία

Στη Φιλαδέλφεια των παλιών Ελλήνων,
την πόλη που προφέρει τ’ όνομά της αναστενάζοντας (Αμμάν),
οι καλοκάγαθοι ανατολίτες χορεύουν την υποδοχή
και τραγουδούν τη δύση.
Οι τρωγλοδύτες στην καυτή άμμο
ιππεύουν την κακή μοίρα τους
πάνω σε άτια αραβικά της περήφανης Πέτρας.
Παρέκει τα κλέη των προγόνων
Γέρασα(ν) οδεύοντας μέσα στον χρόνο
και στα «αρχαίοις γράμμασι» στολίδια
πάνω στα αιώνια σιωπηλά μάρμαρα.
Των Ρωμιών η δόξα και των Ελλήνων,
χαραγμένη βαθιά στο νου των Αγαρηνών,
ακόμα και στις μέρες μας κρυφολάμπει
στα νοσταλγικά τους πρόσωπα.

Από την ποιητική συλλογή Φωτός Έρως (1998)