finger-glass/bowl →

[mortal69]

His attack did not last long, however, for when we undid his collar, and sprinkled the water from one of the finger-glasses over his face, he gave a gasp or two and sat up.

Όπως το καταλαβαίνω, και κοίταξα και είδα πως το finger-glass παραπέμπει στο finger bowl, θα πρέπει να ήταν μικρού μεγέθους ποτήρια (πως τα έλεγαν όμως) που κάποιοι βουτούσαν (οκ, ακόμη και για αυτό δεν είμαι 100% σίγουρος, απλά είδα etiquette οπότε έχει να κάνει με κανόνες καλής συμπεριφοράς) τα δάκτυλα τους για να τα καθαρίσουν από κάτι που έπιασαν ενόσω γευμάτιζαν ή έπαιρναν κάποιο βούτημα με το τσάι ή τον καφέ τους. Μπορεί φυσικά να είμαι και εντελώς λάθος. Και βρήκα επίσης την αναφορά "Τι είναι και ποια η χρήση του Finger Bowl;" εδω.

[banned13]

Σε ποιο χώρο βρίσκονταν αυτά τα άτομα; Ήταν καθισμένοι στο τραπέζι για φαγητό;

[mortal69]

Βασικά το ξεκινάει μετά το δείπνο, με τους χαρακτήρες μας να πίνουν, όπως λέει ένα ποτήρι πόρτo και από μια μετέπειτα αναφορά (πριν τη λιποθυμία) λέει πως ο δικαστής πέφτει πάνω σε ένα πανί που έχει σκορπισμένα καρυδότσουφλα. Λογικά έτσι ... θα πρέπει να ... είναι, αλλά δεν μου κολλάει να βάλω ποτήρι καθαρισμού χεριών ή κάτι συναφές, και τσάσκα, φλυτζάνι ή κάτι άλλο δεν μου κολλάει λογικά. τον ραντίζουν με νέρό από ένα (από τα) ποτήρι(α) για τον καθαρισμό των χεριών (δεν χτυπάει άσχημα; ).

[paraskevi]

Σύμφωνα με το OED, το finger-glass (ή finger-bowl) είναι γυάλινο δοχείο για να ξεπλένονται τα δάχτυλα μετά το επιδόρπιο. Στο γκουγκλ το δίνει "επιτραπέζιο δοχείο νιψίματος δαχτύλων".

[mortal69]

Ευχαριστώ για την επιβεβαίωση (ούτε καν σκέφτηκα να το κοιτάξω εκεί). :-) Εμείς έχουμε κάποια λέξη ώστε να το δηλώνουμε άμεσα και γρήγορα δίχως να τίθεται ανάγκη να αναφερθεί περιφραστικά;

[Zazula]

Αν κατάλαβα καλά ο mortal69 αναρωτιέται κατά πόσο πρέπει οπωσδήποτε να ακριβολογήσει, εφόσον οι δημοφιλείς αποδόσεις είναι περιφραστικές - τόσο, που μάλλον θα πληγεί η διατύπωση στην οποία τελικά θα καταλήξει. Εάν δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους χρησιμοποιήθηκε από το συγγραφέα η λέξη finger-glass (και όχι κάποια άλλη) -που ομολογώ πως όντως μπορεί να υπάρχουν- τότε εκτιμώ ότι ένα απλό "ποτήρι" είναι εντάξει. Αν το αναγνωστικό κοινό στόχος είναι εξοικειωμένο με τον όρο finger-glass/bowl (δεδομένου ότι λέγεται αμετάφραστο στους παροικούντες τη μαγειρική τέχνη), μπορεί να μείνει και ως έχει. Αν χωρά λεξιπλασία, νιπτοπότηρο (λέω 'γώ τώρα...).

[mortal69]

Ευχαριστώ, αλλά πρόκειται για μυθιστόρημα (ή μάλλον συλλογή διηγημάτων) και επειδή μιλάμε Αγγλία στις αρχές του περασμένου αιώνα και για κάποια βασικά για αυτούς ζητήματα (ταξεις, διαφορές, αντικείμενα κ.λπ.) οπότε και προσπαθώ (διαβάζοντας/μεταφράζοντας/πίσω κι από την αρχή σε κάποια σημεία) να κρατηθώ πολύ κοντά (όσο μου επιτρέπουν οι γνώσεις και το κείμενο) έτσι σκεφτόμουν (και σκέφτομαι) να αποφύγω όπου αυτό γίνεται να χρησιμοποιήσω κάτι περιφραστικά.

[Τα κείμενα είναι εκτός πνευματικών δικαιωμάτων και απλά τα δουλεύω σαν εξάσκηση/χόμπι 100%, και σιγά σιγά προσπαθώ πλέον να παραμένω πολύ κοντά (αν γίνεται και πάρα πολύ κοντά) στο συγγραφέα. Δεν θα καταστραφεί κάτι από το κείμενο (τουλάχιστον όχι ανεπανόρθωτα), απλά δεν θα είναι το κείμενο που έγραψε ο Doyle (ούτως ή άλλως :-))]

Το νιπτοπότηρο ακούγεται λογικό πάντως, αν και πρέπει να συνηθίζω την ιδέα της λεξιπλασίας για τις ανάγκες του κειμένου. Και τουλάχιστον το "χρώμα" θα παραμείνει (π.χ. ο απλός/μέσος πολίτης θα έριχνε νερό με μια καράφα, ενώ ο "εκλεπτυσμένος" δικαστής (εφέτης) έχει στην οικία του το αντικείμενο που χρησιμοποιούν οι χαρακτήρες μας για να κάνουν την ίδια ακριβώς ενέργεια με τον απλό πολίτη, αλλά με το τουπέ του high-class).

[paraskevi]

Αν θες να κρατήσεις οπωσδήποτε το θέμα της υψηλής τάξης και του σαβουάρ βιβρ και θες να αποφύγεις την περίφραση, μήπως θα μπορούσες να παραλείψεις το finger bowl, και να πεις ότι του έριξαν νερό από ένα κρυστάλλινο κολονάτο ποτήρι;

[mortal69]

Θα ληφθεί και αυτό υπόψη (για την ώρα τα μαζέυω με τα ??? στο πλάι :-)). Κάθε πρόταση δίνει και μια ιδέα.

[Και οι τάξεις είναι κάτι που κρατά ο Doyle μιας και ο Sherlock με τον Γουώτσον (αρχικά μικροαστός αλλά ευγενής (ένεκα γιατρός) και κατόπιν παντρεμένος με ιατρείο και συνεπώς σε καλύτερη μοίρα από την απλή αστική τάξη {η τουλάχιστον έτσι το έχω δει μέχρι στιγμής}) μπορούν να κυκλοφορήσει και να μιλήσουν με άνθρωπο κάθε τάξης (από τον ταπεινό σιδηροδρομικό υπάλληλο ή χαμάλη, μέχρι έναν ευγενή λόρδο, έναν αυτοκράτορα ή και την βασίλισσα ακόμη), απλά ορισμένα πράγματα που είχαν εκεί στα βόρεια, δεν τα είχαμε εμείς εδώ στο μακρινό Ευρωπαϊκό νότο και για κάποιον αρχάριο είναι πάντοτε δύσκολα. Αυτά τουλάχιστον έχω δει μέχρι στιγμής στα 6 από τα 9 βιβλία που κυκλοφόρησε συνολικά για τον συγκεκριμένο χαρακτήρα του. ]

[banned8]

Τη συνήθεια αυτή του καλού κόσμου την είχα πρωτομάθει όταν μικρός διάβασα τον Πρίγκιπα και Φτωχό του Τουέιν και μου είχε κάνει μεγάλη έκπληξη, αρκετή ώστε να το θυμάμαι μέχρι σήμερα. Μου φαίνεται ότι την επόμενη φορά που το θυμήθηκα ήταν όταν μου έφεραν καυτή πετσέτα σε αεροπλάνο.

Αναρωτήθηκα τώρα πώς να είχε μεταφραστεί εκείνο το μπολ. Σε περιλήψεις διαβάζεις για «finger bowl»:
When an elaborate finger bowl is presented to him, he takes it, drinks from it, and comments, “It hath a pretty flavor, but it wanteth strength.”

Ωστόσο, το πρωτότυπο έκρυβε έκπληξη:
His meal being ended, a lord came and held before him a broad, shallow, golden dish with fragrant rosewater in it, to cleanse his mouth and fingers with; and my lord the Hereditary Diaperer stood by with a napkin for his use. Tom gazed at the dish a puzzled moment or two, then raised it to his lips, and gravely took a draught. Then he returned it to the waiting lord, and said—

“Nay, it likes me not, my lord: it hath a pretty flavour, but it wanteth strength.”

This new eccentricity of the prince’s ruined mind made all the hearts about him ache; but the sad sight moved none to merriment.

Μια σημείωση ως προς τους νεολογισμούς: Αν δεν έφτιαχναν νεολογισμούς οι μεταφραστές που βρίσκονται αντιμέτωποι με τη δυτική πραγματικότητα, θα είχε μείνει πολύ φτωχή η γλώσσα μας.