Γιάννης Ποδιναράς

[wings]

Σ' ευχαριστώ πολύ, Γιάννη, και για το σχόλιό σου και για τα καλά σου λόγια.

Χαίρομαι πολύ που σ' έχουμε κοντά μας και μπορείς να φωτίζεις τις πιο αόρατες πτυχές κάθε γραπτού σου, ιδίως τώρα που έχουν περάσει ήδη μερικά χρόνια από την έκδοση της κάθε συλλογής σου.

[wings]

Γιάννης Ποδιναράς, Χωρίς νόημα

[Μέρος Α' της συλλογής]

Το παιδί ρώτησε πάλι τους μεγάλους
αν εφέτος ο Αϊ-Βασίλης
θα του μιλήσει
σαν ακούσει το μεγάλο ευχαριστώ
για τα πλούσια δώρα του.

Η απόκρισή μας
ένα μουρμουρητό χωρίς νόημα.
Το παιδί τεντώνει την ψυχή
να συλλάβει την αρμονία των ήχων...

Ορθά τα μάτια
μαχαιρώνουν το λόγο
κι επίμονα μας πολιορκούν:

«Ποιος σέρνει το έλκηθρο
μέσα στα χιόνια;»

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[Ypodinaras]

Βίκυ, σε ευχαριστώ για την ανάρτηση του ποιήματός μου.Αλήθεια ποιός σέρνει το έλκηθρο μέσα στα χιόνια; Πάντα αγαπούσα τη μαγεία των Χριστουγέννων. Πώς μπορούμε χωρίς τα μυστικά μονοπάτια της αθωότητας και του ονείρου;

[wings]

Να 'σαι καλά, Γιάννη μου. Καλή χρονιά να έχουμε!

Όσο για το έλκηθρο του αγίου, εδώ και πολλά χρόνια δεν μ' απασχολεί και δεν έχω απάντηση να σου δώσω. :-)

[Ypodinaras]

Καλή χρονιά, Βίκυ. Είδα με μεγάλη χαρά τη συμπερίληψη στο εξαίρετο ανθολόγιό σου του έργου του καλού μου φίλου ποιητή Ανδρέα Καρακόκκινου. Είναι ένας δημιουργός με αυθεντική και γνήσια αποτύπωση των ιδεών και συναισθημάτων του. Έχει πολλά να μας προσφέρει.

[wings]

Γιάννης Ποδιναράς, Καλοκαιρινά γητέματα

II

Τα καλοκαίρια τα δικά μας
γητεύουν τους περαστικούς.
Πόσο λίγοι, ωστόσο, μπορούν να δουν
τους παγερούς χειμώνες,
όταν οι στέγες στάζουν στο κορμί
τη στυφή ψύχρα του ξάστερου στερεώματος
τις νύχτες που ακολουθούν την πορεία του ιερού αστερία.
Στάζει το κρύο στο κόκαλο
διαπερνώντας τα τεντωμένα από το φόβο νεύρα.
Πάντα αναρωτιόμουνα,
σαν τριγυρνούσα στις μικρές τις πόλεις.
Γιατί τα φώτα σβήνανε τόσο νωρίς
τα βράδια του χειμώνα;
Κι οι άνθρωποι που έβλεπα τα καλοκαίρια,
ν’ απλώνουνε γραμμή τις λύπες τους
στην καυτή άμμο;
Πόθοι χωμένοι στην άμμο.
Χαλαρωμένα σώματα
στη διάθεση αμείλικτου ήλιου
διαστέλλουν τα όνειρά τους
ν’ ακουμπήσουν τη φλόγα των ερώτων.
Βάτος ανίκητη στα ερέβη
που πυρπολεί του πόθου τους ιριδισμούς
των μελαψών, γυμνών σωμάτων.
Τώρα ζαρώσανε τα σώματα
να χωρέσουνε στη χούφτα μικρού παιδιού
την ψυχή που όλο μικραίνει στους χειμώνες.

Κι η απορία μου
φεγγάρι μισό
στην ξάστερη παγωνιά των ουρανών.

«Γιατί τα φώτα σβήνουνε τόσο νωρίς
τα βράδια του χειμώνα;»

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

Γιάννης Ποδιναράς, Καλοκαιρινά γητέματα

III

Ράθυμο, βαρύ το πνεύμα
βούλιαξε μέσα στο καλοκαίρι.
Το σούρουπο έστειλε στάλες γυμνές
στο σώμα που άνοιξε
σαν ανθός να ποτιστεί.

Μόνο το βράδυ,
γύρω στα μεσάνυχτα,
στοιχειώνουν οι κάμαρες.
Αφυπνισμένα πνεύματα,
σαν φίδια αλλάζουν πουκάμισο
και σεργιανούν την απορία τους
στους άδειους δρόμους.

«Πώς μπορεί να γεννιόμαστε
χωρίς καλοκαίρια;»

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

Γιάννης Ποδιναράς, Καλοκαιρινά γητέματα

IV

Γκρίζοι όγκοι άφησαν τη λευκάδα τους
πέρα... πιο πέρα από το χέρι
π’ ανάδευε τα σπλάχνα
του καλοκαιριού που έφυγε.
Ένα γκρίζο, σαν κατακάθι, απόμεινε
στα στραγγισμένα σώματα
που ’χαν κρατήσει, για λίγο, στην παλάμη τους
το λευκό χέρι της θάλασσας.
Μια γκρίζα σκόνη που διαπέρασε το φως,
τα σώματα και τις ψυχές,
σκεπάζει αργά-αργά το σύμπλεγμα
πέφτοντας σαν από κλεψύδρα.
...

Γυρίζει ο κύκλος.
Χασμουριέται το γκρίζο στερέωμα.
Το λευκό πρόβαλε πάλι
μέσα από τις θολές γραμμές
του αθέλητου ύπνου.
Ανασηκώθηκε ο Έρωτας
κρατώντας σφιχτά στην παλάμη του
το λευκό χέρι της θάλασσας.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=MDMiUPcZst8

Τάκης Μωράκης (μουσική) & Δανάη Στρατηγοπούλου & Γιάννης Φερμάνογλου (στίχοι): Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
(τραγούδι: Σοφία Λόρεν & Τώνης Μαρούδας / ταινία: Το παιδί και το δελφίνι (1957) του Τζιν Νεγκουλέσκο)

Γιάννης Ποδιναράς, Η αγάπη

[Μέρος Α' της συλλογής]

Νιώσαμε πως δε μαστορεύεται η αγάπη
κι ούτε ακολουθεί σαν πιστό σκυλί
τις τρομαγμένες ψυχές.
Κι ούτε υπόσχεται ανάπαυση
μήτε εξαγοράζεται
με ράβδους σοφίας ή χρυσού.
Είδαμε το πρόσωπό της
που δεν ήταν άσκαφτο
μα ούτε φαγωμένο.
Ο καρπός που δε βαστά πια στο δέντρο
αλλά και δε χαραμίζεται στο χώμα
μήτε στα άγουρα σπάργανα της άγνοιας.

Μια λαχτάρα κρέμεται
από το δέντρο της Ζωής
έτοιμη ν’ αφήσει τη μήτρα,
έτοιμη για βρώση.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

Γιάννης Ποδιναράς, Χωρίς παρέκκλιση

[Μέρος Α' της συλλογής]

Κλείσανε το παράθυρο στο εργοστάσιο.
Ο ήλιος ζέσταινε τα κορμιά
ηδονικά ξεκουρδίζοντάς τα
σπάζοντας τη συντονισμένη,
επιδέξια κίνησή τους.
Η στέρεη μορφή τής μαριονέτας έλιωνε
κι οι μαλακές γραμμές
άλλαζαν με ποικιλία το περίγραμμα.

Στην παρείσαχτη ηλιαχτίδα
τα μάτια παίρναν τα χρώματα της ίριδας
κι οι καρδιές συνταξίδευαν.
Κλείσανε το παράθυρο.
Διώξαν το φως.

Οι ζωγραφιές τους τυπώθηκαν τώρα
σε χιλιάδες πανομοιότυπα σχήματα.
Χωρίς σπασμένες γραμμές.
Χωρίς διαφάνεια.
Χωρίς χρώμα.
Προπάντων,
χωρίς παρέκκλιση.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=1mMW_PY24sw

Γιώργος Στάντζος & Κώστας Πεΐδης, Άλλη μια μέρα
(τραγούδι: Ελπίδα Καραγιαννοπούλου / δίσκος: Άλλη μια μέρα (1976))

Γιάννης Ποδιναράς, Απολογισμός

[Μέρος Α' της συλλογής]

Διορθώσαμε τις στραβές γραμμές
και τακτοποιήσαμε τα περιθώρια συμμετρικά.
Ελέγξαμε κάθε λέξη από το κείμενο
καθαρογράφοντας τις παραγράφους.
Υπογραμμίσαμε τους τίτλους με κόκκινο
και περιβάλαμε με πράσινο τους αριθμούς.
Προσέξαμε τη στίξη, τους τόνους
καθώς και την ομοιομορφία
στα ονόματα των ανθρώπων
που συναντούσαμε
περισσότερο από μια φορά.
Κι αφού το κοιτάξαμε ήσυχοι,
ξαλαφρωμένοι το τοποθετήσαμε
με ευλάβεια στο αρχείο μας.

Πέρασε ακόμη μια μέρα από τη ζωή μας.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

Ματωμένο Φεγγάρι ~ Ορχηστρικό (Μίκης Θεοδωράκης, Χρυσοπράσινο Φύλλο) - YouTube

Μίκης Θεοδωράκης, Ματωμένο φεγγάρι (ορχηστρικό) (δίσκος: Χρυσοπράσινο φύλλο (1966))

Γιάννης Ποδιναράς, Τεσσάρων χρόνων

[Μέρος Α' της συλλογής]

Κοιτάζει το φεγγάρι απ’ το παράθυρο.
Μάταια προσπαθεί να το αγκαλιάσει.
Κι όμως φαίνεται να ’ναι πλάι της.
Απλώνει το χέρι.
Σηκώνεται στις μύτες των ποδιών.
Βγαίνει έξω στην αυλή
προς το πηγάδι.
Το φεγγάρι έχει τώρα έναν αδελφό
που επιπλέει χορεύοντας
στο νερό του πηγαδιού.
Αρπάζει τον κουβά,
μαζεύει το φεγγάρι
και με λαχτάρα το σφαλίζει
καλύπτοντάς το
με τα δυο μικρά της χέρια.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=tn98ApDi0bQ

Χάρις Αλεξίου, Μεγάλωσα (δίσκος: Η αγάπη θα σε βρει όπου και να ’σαι (2009))

Γιάννης Ποδιναράς, Απόσταση

[Μέρος Α' της συλλογής]

Δεν γράφουμε πια γράμματα στους φίλους μας
και τις κρυφές μας σκέψεις τις κρατάμε.
Δε συνομιλούμε. Κοιταζόμαστε.
Και η αγάπη σε χειμερία νάρκη.

Κι ίσως να ’ναι καλύτερα έτσι.
Τουλάχιστον μένουν κλειστές,
προστατευμένες από την αδιακρισία
ή την άγνοια
οι πηγές της οδύνης.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=w4DzKzspzX0

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Άσπρο περιστέρι
(τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη, ενορχήστρωση: Γιάννης Σπανός / δίσκος: Της γης το χρυσάφι (1971))

Γιάννης Ποδιναράς, Έγερση

[Μέρος Α' της συλλογής]

Μορφές, σχήματα και επιθυμίες
στο υγρό πέπλο της αυγής.
Λευκά περιστέρια φέραν το μήνυμα
και τ’ απιθώσαν στο πεζούλι.
Τα παράθυρα μια χαραμάδα...
Λιωμένο χρυσάφι δρασκελά
παίζοντας με το βάρος
που κράτησε τα βλέφαρα κλειστά.
Άγγιξε τους μαύρους κύκλους.
Στάζει βαθύ χρυσό
στους αρμούς της μνήμης
και απαλά, διακριτικά,
–σχεδόν ανεπαίσθητα–
προλειαίνει την έγερσή μας.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=ALZm47VR-WQ

Μόρφου: η κατεχόμενη πολίχνη

Γιάννης Ποδιναράς: Νυχτερινή συνεστίαση αποφοίτων γυμνασίου Μόρφου (Λευκωσία, 1990)

[Μέρος Α' της συλλογής]

Όταν ήμασταν έφηβοι,
ξανοιγόμασταν στο περιβόλι
ή στο ακρογιάλι με τις πέτρες
και την κόκκινη θάλασσα.
Τ’ απογεύματα, με την αρμύρα στους γυμνούς ώμους,
ανεβαίναμε στο θέατρο των Σόλων
και χαϊδεύαμε από ψηλά τα κίτρινα στάχυα
που ’σβηναν κύματα – κύματα
στην αποβάθρα του μεταλλείου.
Πέρα στον ορίζοντα, σαν σκιές, καράβια
ή οι ακτές της Τουρκίας...
Κι ολόγυρα μεθυστικά πολιορκούσαν
οι ανάσες των κοριτσιών.
Σαν βράδιαζε, με σκηνικό τα φώτα των πλοίων,
έβγαινε ο Ορέστης τρελός,
κυνηγημένος από τις Ερινύες
να αναγνωρίζει έξαφνα
την αδελφή του στην Ταυρίδα
...

Και να ’μαστε τώρα μαζί.
Τούτη η νύχτα κρύβει τις σκιές.
Τ’ άγουρα στάχυα.
Το πρώτο σκίρτημα που θέρισε το κακό.
Το πρόσωπο του καλοκαιριού που άλλαξε.
Αυτή τη νύχτα στις ματιές μας,
μαζί με τα σημάδια του καιρού,
ψηλαφίζουμε τη γεύση εκείνη την πρωτόγνωρη.
Τη μορφή που δρασκέλισε τα πιο βαθιά όνειρά μας.
Το ρίγος της άγνοιας
και τη διάτρητη κίνηση των λευκών σωμάτων.
Τη μεταμέλεια των αναβολών
και την οδύνη της ικεσίας των παθών μας.
Ένα παλιό σινιάλο.
Το καράβι που θα μας αφήσει
ναυαγούς στο πέτρινο ακρογιάλι.

Από τη συλλογή Ένα Πράσινο Θολό (1996)