Γ. Ξ. Στογιαννίδης

[wings]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης (1912-1994)



Γεννήθηκε στην Ξάνθη και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Θάσο, στη Θεσσαλονίκη και στην Καβάλα. Κατά τη διάρκεια του ελληνοαλβανικού πολέμου υπηρέτησε στο αλβανικό μέτωπο. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 ως γύρω στα 1970 έζησε στην Καβάλα, εργαζόμενος σε οικογενειακή βιοτεχνία και μετά το 1970 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου ασχολήθηκε επαγγελματικά με το εμπόριο. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Καβάλα υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών και το 1934 εξέδωσε το λογοτεχνικό περιοδικό «Νέοι» που κυκλοφόρησε τέσσερα τεύχη. Συνεργάστηκε επίσης ως μέλος της συντακτικής επιτροπής με τα περιοδικά της Καβάλας «Σκαπτή Ύλη», «Εννέα Οδοί», «Αργώ» και τα περιοδικά της Θεσσαλονίκης «Μακεδονικά Γράμματα», «Ροτόντα» καθώς επίσης με διάφορες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας, όπου δημοσίευσε κριτικά δοκίμια. Από το 1975 και για πέντε χρόνια πραγματοποίησε ραδιοφωνικές εκπομπές με τίτλο «Γύρω από την ποίηση» στο ραδιοφωνικό σταθμό ΕΡ2 της Θεσσαλονίκης. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1931 με δημοσιεύσεις ποιημάτων του στο περιοδικό «Ορίζοντες» του Πειραιά. Πέθανε το 1996.

[Πηγή για το βιογραφικό και τη φωτογραφία: ΕΚΕΒΙ]

Ποιητικές συλλογές:
«Περιστέρια στο φως», 1949
«Συγκομιδή της μοναξιάς», 1952
«Εαρινά εγκώμια», 1956
«Το ξύλινο πουλί», 1960
«Ο εξώστης και τα πράγματα», 1964
«Ενοχή αθωότητος», 166
«Περίπτερο», 1973
«Απειλή», 1974
«Το πρόσωπο της Ευριδίκης», 1975
«Στις προσβάσεις του ύπνου», 1976
«Εσωτερική επένδυση», 1977
«Αφήγηση ξεναγού», 1979
«αμήχανη έξοδος», 1982
«Περιγραφή ακινήτου», 1983
«Εν μέσω αλαλαζόντων», 1991

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Αποδημίες (I) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (II) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (III) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (IV) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (V) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (VI) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (VII) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (VIII) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (IX) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (X) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Αποδημίες (XI) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (I) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (II) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (III) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (IV) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (V) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (VI) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (VII) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (VIII) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (IX) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (X) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (XI) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Περιστέρια στο φως (XII) / Περιστέρια στο φως (1949)
• Μικρά εξαπτέρυγα (I) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Μικρά εξαπτέρυγα (II) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Μικρά εξαπτέρυγα (III) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Μικρά εξαπτέρυγα (IV) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (I) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (II) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (III) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (IV) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (V) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (VI) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (VII) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (VIII) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (IX) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (X) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Τροπάρια (XI) / Συγκομιδή της μοναξιάς (1952)
• Άνεση / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Ανθισμένος αέρας / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Βρέχει, βρέχει πολύ / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Για να μη φύγεις / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Διάθεση / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Έαρ γλυκύ / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Η αγάπη / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Ήρθε / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Ίσως τα χελιδόνια / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Καλοκαιρινή ευδία / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Κάποτε / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Με κάτι γαλάζια μολύβια / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Μεταμόρφωση / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Νεκρή φύση / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Ο φράχτης / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Όταν έρθεις / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Περνάς / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Σε κλείνω / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Συναλλαγή / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Της αθωότητος / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Της αναλήψεως / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Υποψίες / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Ψευδαίσθηση / Εαρινά εγκώμια (1956)
• Άρνηση / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Αφύπνιση / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Εικόνα / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Εντελώς απροσδόκητα / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Η κόμη της Βερενίκης / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Παιάνων 37 / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Στάχτη / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Το σώμα μου / Το ξύλινο πουλί (1960)
• Η διαδρομή / Ο εξώστης και τα πράγματα (1964)
• Υστερόγραφο / «ελληνική ανθολογία της νέας ποιήσεως», εκδ. Άγκυρα (1974)
• Θα μείνουμε πάλι μονάχοι... / Απειλή (1974)
• Το παράθυρο / Το πρόσωπο της Ευριδίκης (1975)
• Γυμνός / Στις προσβάσεις του ύπνου (1976)
• Η ποίηση / Στις προσβάσεις του ύπνου (1976)
• Το ποίημα / Στις προσβάσεις του ύπνου (1976)
• Η εξουσία / Εσωτερική επένδυση (1977)
• Η επάνοδος της Περσεφόνης / Αφήγηση ξεναγού (1979)
• Αμήχανη έξοδος / αμήχανη έξοδος (1982)
• Απ’ τον ίδιο δρόμο / αμήχανη έξοδος (1982)
• Ενδότερα / αμήχανη έξοδος (1982)
• Η αφανέρωτη λέξη / αμήχανη έξοδος (1982)
• Με δέκα πρόσωπα / αμήχανη έξοδος (1982)
• Με τις λέξεις / αμήχανη έξοδος (1982)
• Ο βαρκάρης / αμήχανη έξοδος (1982)
• Οι λέξεις διαστρέφουν την ηδονή / αμήχανη έξοδος (1982)
• Όπως με τον σεισμό / αμήχανη έξοδος (1982)
• Το γυμνό / αμήχανη έξοδος (1982)
• Ελευθερία / περιοδικό «το τραμ» (1990)
• Εσύ δε θα ’σαι / περιοδικό «το τραμ» (1990)
• Πικ νικ / περιοδικό «το τραμ» (1990)
• Υπόμνηση / περιοδικό «το τραμ» (1990)
• Απελευθέρωση / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Βατόμουρο / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Εξευτελισμός / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Η Ερμιόνη / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Θερισμός / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Μέσα στο ρολογάδικο / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Μοσχοβόλημα / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Ο έκπτωτος άγγελος / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Οι άνθρωποι / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Όπως σε λούνα παρκ / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Σε χαμηλό τόνο / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Σκηνικό / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Τα καρφιά / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Τα παιδιά μας / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)
• Το πραγματικό του χρώμα / Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[Soldier]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Γυμνός

Λίγο πιο πριν μέσα στο λεωφορείο
άγγιζα πληγές ανοιχτές
και το σώμα μου ασήκωτο ένοιωθα
τόσο που στη στάση ξεχάστηκα, σα
να ’μουν έξω απ’ τ’ όχημα.
Άκουγα μουσική απ’ το δρόμο
ή κρυφαπάγγελνα ποιήματα μέσα μου
μισοχαμένος μισοϋπαρκτός,
καλά καλά δεν ήξερα τι ήμουν.
Όταν ο εισπράκτωρ φώναξε τέρμα
ντράπηκα
σα να μ’ είχε πιάσει γυμνό!

Από τη συλλογή Στις προσβάσεις του ύπνου (1976)

[wings]

Μαράκι, εκπλήσσομαι που αγαπάς τόσο αυτό το ποίημα. Για να μην παρεξηγηθώ, εξηγώ ότι η ηλικία σου δεν θα με άφηνε να το φανταστώ ποτέ. :-)

Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο χαίρομαι. Μου έφτιαξες τη διάθεση για όλη τη βδομάδα.

Καλημέρα και καλή μας βδομάδα!

[Soldier]

Βίκυ μου, η ηλικία μου κι εγώ είναι 2 πράγματα λιγάκι ασυμβίβαστα:) To συγκεκριμένο ποίημα εξέφραζε και συνεχίζει να εκφράζει όλα όσα ένιωθα σε μια περίοδο της ζωής μου που ήμουν κι εγώ "μισοχαμένη, μισοϋπαρκτή". Χαίρομαι που σ' έκανα να νιώσεις τόσο όμορφα, είναι υπέροχο πράγμα να βλέπεις ότι δεν είσαι ο μόνος αποδέκτης όσων σε εκφράζουν (κοινώς μου έφτιαξες το μήνα:)

Υ.Γ. Μάλλον σε ξεγέλασε χθες το καροτί μαλλί και το σαβούριασμα που έριξα:))

[wings]

Χαίρομαι που σ' έκανα να νιώσεις τόσο όμορφα, είναι υπέροχο πράγμα να βλέπεις ότι δεν είσαι ο μόνος αποδέκτης όσων σε εκφράζουν (κοινώς μου έφτιαξες το μήνα:)

Υ.Γ. Μάλλον σε ξεγέλασε χθες το καροτί μαλλί και το σαβούριασμα που έριξα:))

Όσον αφορά το υστερόγραφό σου, Μαράκι, θα σου πω το εξής και να το θυμάσαι: ήμουν στην ηλικία σου όταν πήγα σινεμά με κάποιον τότε 35άρη και πολύ σημαντικό άνθρωπο στη ζωή μου. Δεν θυμάμαι ποια ταινία είδαμε, αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ τι μου είπε την ώρα του καθιερωμένου καφέ μετά το σινεμά - σου μεταφέρω αυτολεξεί τη συμβουλή/προτροπή του: «Οι άξιοι άνθρωποι ξέρουν να βλέπουν σινεμά πίσω και πέρα απ' το πανί της οθόνης. Το ίδιο κάνουν και στη ζωή τους.»

Περιττεύει να σου πω ότι τα λόγια του χάραξαν τη ζωή μου. Το καροτένιο μαλλί και το χτεσινό φαγητό για μένα δεν είναι παρά ένα τοσοδούλι πανάκι στην περίπτωσή μας. :-)

Σε καταλαβαίνω, όσον αφορά το ποίημα του Γ. Ξ. Στογιαννίδη, γιατί όλοι περάσαμε και περνάμε συνεχώς ποικίλες φάσεις στη ζωή μας που «δεν ξέρουμε καλά καλά τι είμαστε».

Δικό μου Υ.Γ.: Σου έφτιαξα το μήνα τώρα που τελειώνει ή μεταβιβάζουμε την καλή μας διάθεση και στον Οκτώβρη για να 'χουμε να πορευόμαστε; :-)))

[Soldier]

Πολύ όμορφα κι αληθινά αυτά τα λόγια και σ' ευχαριστώ που τα μοιράστηκες μαζί μου:) Προσωπικά προσπαθώ να κινούμαι σ' αυτήν την κατεύθυνση-αναζήτηση ουσίας πίσω από περιτυλίγματα και τα συναφή. Εύχομαι να το πετυχαίνω έστω και στο ελάχιστο γιατί καμιά φορά είναι δύσκολο να προσπερνάς το εξώφυλλο και να πηγαίνεις κατευθείαν στα περιεχόμενα.

Υ.Γ. Μα στον Οκτώβρη αναφερόμουν απ' την πρώτη στιγμή:))

[wings]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Το πραγματικό του χρώμα

[Ενότητα Αγριοφράουλες]

Ο ήλιος
έκλινε προς το μαβί.
Έσκυψε και τη φίλησε
και ο ουρανός γέμισε χρώματα.

Από τη συλλογή Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)

[Anastasia]

Μου έφτιαξες τη διάθεση τώρα!

[wings]

Μόλις δεις χρώματα, τρέχεις εσύ, ε; Σαν τα μικρούλια, τα τοσοδούλια παιδάκια...

Εμένα μου άρεσε η λέξη μαβί. Είναι από τις αγαπημένες μου. Κι ο έρωτας δείχνει να είναι το αγαπημένο θέμα των ποιητών μας. Έχουν γράψει υπέροχα πράγματα με λόγια τόσο απλά!

[Anastasia]

Έχουν γράψει υπέροχα πράγματα με λόγια τόσο απλά!

Αυτή, νομίζω πως είναι η μαγεία της ποίησης... τόση φλόγα και δύναμη μέσα σε τόση απλότητα...

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=HvxZG07aHuU

Το γιασεμί (παραδοσιακό Κύπρου)
(ερμηνεία: Κωνσταντίνα / δίσκος: Η καρδιά μου τραγουδά τη Μεσόγειο (1993))

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Η Ερμιόνη

[Ενότητα Αγριοφράουλες]

Παραμονή γεμάτη αγωνία.
Κάτι θα ’ρθει (όμως δεν ξέρεις τι ακριβώς)
μέσα μου μοσχοβολά γιασεμί
και φρέσκο κομμένο όνειρο.

Η Ερμιόνη όλο λέει θα ’ρθει και δε φαίνεται.

Από τη συλλογή Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)

[wings]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Όπως σε λούνα παρκ

[Ενότητα Αγριοφράουλες]

Χορεύουμε Μαρία;

Πήρε το χέρι της μέσα στο χέρι του
κι άρχισαν να γυρίζουν γύρω τους τ’ άστρα
όπως ακριβώς σε λούνα παρκ.

Από τη συλλογή Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)

[wings]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Μοσχοβόλημα

[Ενότητα Αγριοφράουλες]

Κει πάνω
την πήρε ο ύπνος.

Όταν ξύπνησε
μοσχοβολούσε ακόμη η κάμαρη.
*
Από τότε που έφυγες σε καλωσορίζω συνέχεια.
*
Άνοιξε την ομπρέλα σου,
τόσο άσπρο μπορεί να σε σκοτώσει.
*
Αυτό το άστρο μύριζε θάλασσα.
*
Είμαστε τόσο μακριά κάθε φορά που επιστρέφουμε.
*
Γιατί φωνάζεις; Μέσα σε τόση σιωπή ποιος
θα σ’ ακούσει;
*
Χαμήλωσε το φως μπορεί να χτυπήσεις.
*
Μ’ αρέσει το πρωί να στοχάζομαι.
Με βοηθεί να ξυπνώ.
*
Πάντα στο βάθος έπιανα τον εαυτό μου έξω.
*
Μύριζε πάλι κερί και βεγγαλικό έξω απ’ τον νάρθηκα
τα δικά μας ανοιξιάτικα πάθη ξεσηκώνοντας.

Από τη συλλογή Εν μέσω αλαλαζόντων (1991)

[wings]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Απ’ τον ίδιο δρόμο

Έρχεται απ’ τον ίδιο δρόμο
σ’ ένα επαναλαμβανόμενο χρόνο
κάποτε υποχωρεί
πιο πολύ στο ψυχρό
η είσοδος
πάντα στο βάθος.
Μ’ αρέσει που η αφή απ’ το σώμα
γλιστρά
περνά
σ’ ένα ουδέτερο άσπρο
που δεν είναι του Έρωτα.
Αφηρημένη ζωγραφική
που δυναμώνει η ενθύμηση.

Η φωτιά έχει ένα κόκκινο χρώμα
μια κόκκινη γεύση.

Από τη συλλογή αμήχανη έξοδος (1982)

[wings]

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Όπως με τον σεισμό

Πάλι
εκείνη η ανασφάλεια
μέσα του
εκείνη η εξωτερική υπόμνηση
το πολύφωτο που πάει κι έρχεται
το ψυγείο
το κάθισμα
το σπίτι ολόκληρο που τρέμει
ενισχύουν τον φόβο του σκοτώνουν την πίστη του
όσο κι αν ρωτά
θέλει να βεβαιωθεί
πως
αυτή τη φορά δε θα κινδυνέψει
το σπίτι που διάλεξε θ’ αντέξει.

Από τη συλλογή αμήχανη έξοδος (1982)