Ξέρεις, ΚάδμεΈκανα δύο σκέψεις (που θα μπορούσα να τις είχα κάνει και από την αρχή...):- πρώτον, γιατί ντε και καλά να βάλουμε και τη Γη μέσα στον όρο, αφού ούτε και ο ξενόγλωσσος όρος την περιέχει και- δεύτερον, οι Αρχαίοι Έλληνες που ανέπτυξαν σε μεγάλο βαθμό την αστρονομία δεν μπορεί να μην είχαν αντιμετωπίσει την έννοια αυτή έστω και αν βρίσκονταν πολλούς αιώνες πριν από τη διαστημική εποχή!Δεν έπρεπε, λοιπόν, να μείνουμε μόνο στα σημερινά λεξικά και στο Google! Βέβαια τα παλαιά λεξικά (Δημητράκος, Σταματάκος, Liddell-Scott-Jones) δεν υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή τέτοια ώστε να ψάξεις π.χ. με παραγωγικές καταλήξεις ή δεύτερα συνθετικά (π.χ. το συνθετικό -σελήνιος) και να βρεις όλες τις σχετικές λέξεις, με αποτέλεσμα να θέλει πολύ χρόνο το ψάξιμο. Εδώ, όμως, (όσο και αν κατηγορώ την αλόγιστη χρήση του :-)) με βοήθησε το Google με την εντολή define οδηγώντας με στον ορισμό:cislunar sublunar: situated between the earth and the moon wordnetweb.princeton.edu/perl/webwnτον οποίο ορισμό, όταν πήγα στη σχετική ιστοσελίδα του Wordnet , τον βρήκα γραμμένο ως εξής: AdjectiveS: (adj) sublunar, sublunary, cislunar (situated between the earth and the moon)Δηλαδή τα sublunar, sublunary, cislunar είναι ταυτόσημα!Από την άλλη πλευρά την αντίθετη δουλειά του cis- την κάνει το trans- και έχουμε τα translunar, translunary ως αντώνυμα. Η ίδια πηγή δίνει τον ορισμό:AdjectiveS: (adj) translunar, translunary, superlunar, superlunary (situated beyond the moon or its orbit around the earth) Δηλαδή τα translunar, translunary, superlunar, superlunary είναι μεταξύ τους ταυτόσημα και είναι αντώνυμα των προηγουμένων!Το ερώτημα, λοιπόν, για το τι έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες απαντήθηκε με αναζήτηση, πλέον, προθημάτων/συνθετικών αντίστοιχων των λατινικών sub και super, που δεν είναι άλλα από τους ελληνικούς στενούς «συγγενείς» τους υπό και υπέρ).Οι Αρχαίοι, λοιπόν, χρησιμοποιούσαν το επίθετο σεληνιακός (Δημητράκος, LSJ) ή και το συνώνυμο σεληνιαίος (LSJ) με τη σημασία "αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη Σελήνη, ο της Σελήνης". Με τη Σελήνη και την τροχιά της (ή τη σφαίρα της) ως αναφορά χρησιμοποίησαν (όπως ήταν εξάλλου φυσικό) τον προσδιορισμό "κάτω από" = υπό για ό,τι βρίσκεται κάτω από τη Σελήνη, μεταξύ Σελήνης και Γης, μέσα στη σφαίρα της Σελήνης (με κέντρο τη Γη) και τον προσδιορισμό "πάνω από" = υπέρ για ό,τι βρίσκεται πάνω από τη Σελήνη, έξω από τη σφαίρα της Σελήνης (με κέντρο τη Γη) και απέδωσαν τα επίθετα αυτά, αντίστοιχα, με τους όρους-λέξεις: υποσέληνος ή υποσελήνιος και υπερσέληνος ή υπερσελήνιος (μη σε ξενίζει το συνθετικό -σέληνος το έχουμε ακόμα και σήμερα στην πανσέληνο και στην ημισέληνο!).Έχουμε, λοιπόν, δεδομένα ότι: lunar → σεληνιακός, σεληνιαίος (σήμερα μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο το πρώτο)sublunar → υποσέληνος , υποσελήνιος (σήμερα μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο το δεύτερο)superlunar → υπερσέληνος , υπερσελήνιος (σήμερα μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο το δεύτερο)Σήμερα, αν θέλουμε ακριβώς αντίστοιχο του cislunar μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το προσσελήνιος (με το σκεπτικό που αναπτύχθηκε στην αρχή του νήματος), κάλλιστα όμως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον παλαιότατο όρο υποσελήνιος αφού αποδίδει ακριβώς την ίδια έννοια. Επίσης, αν θέλουμε ακριβές αντίστοιχο του translunar με το ανάλογο σκεπτικό μπορούμε να οδηγηθούμε στον όρο-αντώνυμο αποσελήνιος (πέρα από τη Σελήνη, μακριά από τη Σελήνη)Συνοψίζω, λοιπόν:cislunar space → προσσελήνιο διάστημα, υποσελήνιο διάστημαsublunar space → υποσελήνιο διάστημα, προσσελήνιο διάστημαtranslunar space → αποσελήνιο διάστημα, υπερσελήνιο διάστημα superlunar space → υπερσελήνιο διάστημα, αποσελήνιο διάστημα[/color]
