Translation - Μετάφραση

Favourite texts, movies, lyrics, quotations, recipes => Favourite Music and Lyrics => Favourite Poetry => Topic started by: dimace on 11 Dec, 2013, 02:02:38

Title: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 11 Dec, 2013, 02:02:38
Φαίνεταί μοι κήνος ίσος θεοίσιν                          Μου φαίνεται με τους θεούς ίσος πως είναι
έμμεν 'ώνηρ όστις ενάντιος τοι                            ο άντρας αυτός, που κάθεται αντίκρυ σου,
ιζάνει και πλάσιον άδυ φωνεύσας υπακούει      κι όταν κοντά του μαγευτικά μιλάς, σε γλυκακούει.
και γελώσας ιμέροεν, το μοι 'μάν                        κι όταν χαριτωμένα τού γελάσεις,
καρδίαν εν στήθεσσιν επτόασεν.                        στα στήθια μέσα η καρδιά μου σπαράζει.

Βρήκα αυτό το ποίημα της Σαπφούς, η αρχή του μου άρεσε και μια κι είχα όρεξη του έριξα μια μεταφρασούλα και ιδού το. :) Είμαι λίγο ελευθέριος στο πνεύμα αλλά ερωτική ποίηση είναι και δε με χαλάει. Εσάς δεν ξέρω... Θα δούμε...
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: billberg23 on 11 Dec, 2013, 06:38:42
Kαλή απόδοση, dimace!  ΒΤW το ποίημα είναι της Σαπφούς.  Σαπφώ ονομάζεται η ποιήτρια.
Βλ. και https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=35673.0.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 11 Dec, 2013, 09:18:15
Thanks Bill. Misspelling. Now it's fixed!
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 04:39:19
Είδα πως η μετάφρασή μου είναι από τις λίγες υπάρχουσες  στα νέα ελληνικά στο διαδίκτυο και αυτό λέγεται ένδεια.

Μετάφραση του πατρός μου, 1964, στο ίδιο ποίημα με απόπειρα ομοιοκαταληξίας και σημείωση «όχι προς διδασκαλία». Απίστευτη η ελευθεριότητα του Αναγνωστόπουλου, ίσως ήταν και η τελευταία της ζωής του. Πάντως θαυμάζω το θάρρος του να γράψει κάτι τέτοιο, άσχετα αν ποτέ δεν το δημοσίευσε. 

Θεός ίδιος μου φαίνεται ο νεαρός αυτός,
που αντικριστά σου κάθεται και σε γλυκά ακούει,
κι όταν μαγευτικά εσύ μιλάς και πονηρά γελάσεις
μέσα στα στήθια μου η καρδιά σκίζεται [και σπαράζει]. 

Μετάφραση στο ίδιο θέμα του Ηλία Βουτιερίδη, από το 1928, ανέκδοτη σε δεκάφυλλο άδετο, με διορθώσεις προέκδοσης.

Φαίνεται ίσος με τους θεούς πως είναι
ο άντρας αυτός, που κάθεται αντίκρυ σου,
κι όταν μαγευτικά μιλείς σιμά του
σε γλυκοακούει,
κι όταν χαριτωμένα τού γελάσεις,
μέσα στα στήθη μου η καρδιά σπαράζει. 

Πιστεύω πως μετά τον θάνατό του, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με το σύνολο των μεταφράσεών του στην αρχαία ελληνική ποίηση. Αυτό, ενθυμούμενος αμυδρώς, πως ο πατέρας μου είχε χρησιμοποιήσει, στην πρώτη μάλλον έκδοση του μεγάλου λεξικού (25 χρόνια πριν) των ρημάτων, το πεντάστιχο αυτό ως παράδειγμα. Στις επόμενες πρέπει να το αντικατέστησε με κάτι άλλο ή απλά να το παρέλειψε, δεν ξέρω. Ίσως να ήταν επιλογή του καθηγητή Ασωνίτη... Σημασία έχει πως είναι μια ξεχωριστή στιγμή για το συγκεκριμένο ποίημα, που αποκτά λίγο περισσότερη ελληνική φωνή στο διαδίκτυο. Τον Φλεβάρη, που θα είμαι Ελλάδα, θα κοιτάξω στη βιβλιοθήκη του πατέρα μου για το κανονικό βιβλίο και αν το βρω θα βάλω την τελική, εκδομένη μετάφραση, κάνοντας το πλήθος τους τέσσερις. (τέσσερεις κατά Τρ/δη) 
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: billberg23 on 09 Jan, 2014, 06:13:43
Είδα πως η μετάφρασή μου είναι η μοναδική στα νέα ελληνικά στο διαδίκτυο και αυτό λέγεται κατάντια.
Εδώ πάλι: https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=35673.msg166678#msg166678
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 09:04:16
Εδώ μέσα δεν κοίταξα είναι αλήθεια και δεν πήρα και αποτέλεσμα από τη μηχανή. Θα διορθώσω, αν και το νούμερο παραμένει τραγικά μικρό για την γενέτειρα του Αισχύλου. Ευχαριστώ για τη σοβαρή διόρθωση.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: vbd. on 09 Jan, 2014, 16:17:19
Πράγματι, οι μεταφράσεις των ποιημάτων της Σαπφούς στα ΝΕ είναι δύσκολα προσβάσιμες στο γενικό κοινό, αλλά υπάρχουν, κρυμμένες εδώ και εκεί. Τι εννοείς "γενέτειρα του Αισχύλου";
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 16:29:44
Τίποτα. Είναι χρονολογικά ο παλαιότερος και γι' αυτό αναφέρω αυτόν και όχι κάποιον από τους άλλους δύο.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: Simplizissimus on 09 Jan, 2014, 16:48:49
Στο Διαδίκτυο ίσως να είναι λίγες, αλλά στην έντυπη γραμματεία οι μεταφράσεις (ή απόπειρες μετάφρασης) της Σαπφώς δεν είναι λίγες.

Έχω και μιαν άλλη υπόψη μου:

Μου φαίνεται ίδιος με θεό
ο άντρας αυτός που κάθεται αντικρύ σου,
που παραδίνεται όλος
στα γλυκά σου τα λόγια
και γελά από αγάπη — κι όλα' αυτά κάνουν
την καρδιά στο στήθος μου να σπαρταρά.

Κάθε που σας κοιτώ
μου κόβεται η μιλιά,
η γλώσσα μου ακίνητη μουδιάζει,
φωτιά κάτω απ' το δέρμα μυρμηγκιάζει,
σβήνουν τα μάτια, βουίζουνε τ' αφτιά μου,
κρύος ιδρώς με περιλούζει,
τρέμει ολόκληρο το κορμί μου,
γίνομαι χαλκοπράσινη
πιότερο κι από χόρτο·
πιο κοντά στο θάνατο
μου φαίνεται πως έρχομαι.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 16:57:36
Έτσι φαίνεται πως είναι φίλε μου. Δική σου η μετάφραση; Αν ναι, καλή (μιλώ για τους πέντε πρώτους στίχους, γιατί με τους υπόλοιπους δεν έχω ασχοληθεί για να κρίνω). 
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: billberg23 on 09 Jan, 2014, 20:33:31
Τίποτα. Είναι χρονολογικά ο παλαιότερος και γι' αυτό αναφέρω αυτόν και όχι κάποιον από τους άλλους δύο.
"Οι άλλοι δύο" = ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης;  Η Σαπφώ (7. αιώνα π.Χ.) μήπως έχει σχέση με τους τραγωδούς του πέμπτου αιώνος π.Χ.;
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 21:00:43
Γλωσσικά τι σχέση να έχει η αιολική διάλεκτος της Σαπφούς ή του Αλκαίου, με τη διάλεκτο της τραγωδίας, που είναι στα χορικά η δωρική, στον πρόλογο και στα επεισόδια η ιωνική με μεγάλη επίδραση της αττικής. (ΔΒΑ)

Χρονικά, επίσης, οι Αιολικοί ποιητές, προηγούνται των τραγικών.

Σημαντικά καμιά σχέση! Μιλάμε για ωραία ποιήματα σε σχέση με το μεγαλύτερο πνευματικό αριστούργημα όλων των εποχών (Η αρχαία ελληνική τραγωδία κατά τον Βάγκνερ και όχι μόνο)
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: mavrodon on 09 Jan, 2014, 22:41:24
Από το βιβλίο του μακαρίτη και μοναδικού φίλου Μιχάλη Μπαχαράκη, ΛΥΡΙΚΟΙ Ι (Ιιλαρόν φέγγος), Σειρά ΚΙΒΩΤΟΣ, Εκδόσεις Μπαχαράκη, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 20. Το απόσπασμα που ακολουθεί έχει κάποιες μικροδιαφορές από το κείμενο που παρέθεσες (το κείμενο είναι σε πολυτονικό το οποίο δυσκολεύομαι να αντιγράψω ως έχει).

Φαίνεταί μοι κήνος ίσος θεοίσιν                         
έμμεν 'ώνηρ όστις (όττις) ενάντιός τοι                           
ιζάνει (ισδάνει) και πλάσιον άδυ φωνεύσας (φωνείσας) υπακούει     
και γελώσας (γελαίσας)  ιμέροεν, το μοι (μ' ή) μάν                       
καρδίαν εν στήθεσσιν (στήθεσιν) επτόασεν (επτόαισεν).   

Ακολουθεί η μετάφραση του φίλου μου:

Ίδιος θεός μου φαίνεται πως είναι
εκείνος ο άντρας π' αντίκρυ σου στέκει,
και σ' ακούει με γλύκα κοντά σου,
καθώς του μιλάς και γελάς τρυφερά (άνω τελεία)
και αυτό την καρδιά μου στα στήθια μου σχίζει.

Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 22:42:39
große Gesamtkunstwerk

Wagner bezeichnete die attische Tragödie als das „große Gesamtkunstwerk“. In seiner kurz danach entstandenen Schrift Das Kunstwerk der Zukunft weitete Wagner die Bedeutung des Begriffes aus. In seiner Konzeption eines integralen, verschiedene Künste umfassenden Kunstwerks, die er detailliert in seinem umfangreichen Buch Oper und Drama beschrieb und die erst später von anderen als Musikdrama angesprochen wurde, ordnete Wagner die einzelnen „Schwesterkünste“ einem gemeinsamen Zweck, dem Drama, unter. Die zunehmende Arbeitsteilung (etwa bei der Spartentrennung im Theater) und die egoistische Vereinzelung in der Gesellschaft sollten aus seiner Sicht aufgehoben werden. Als Vorbild und Feindbild zugleich hatte er den französischen Grand opéra vor Augen, in dem bereits alle Bühnenkünste auf ihrem neusten technischen Stand vereinigt waren. Wagner ging von der Überzeugung aus, dass sich die Oper auf einem Irrweg befinde, wenn sie die Musik absolut setze und ihr alle anderen Elemente, vor allem das Drama selbst, unterordne.

Ausschnitt aus Wikipedia
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 22:49:57
Φαίνεταί μοι κήνος ίσος θεοίσιν                         
έμμεν 'ώνηρ όστις (όττις) ενάντιός τοι                           
ιζάνει (ισδάνει) και πλάσιον άδυ φωνεύσας (φωνείσας) υπακούει     
και γελώσας (γελαίσας)  ιμέροεν, το μοι (μ' ή) μάν                       
καρδίαν εν στήθεσσιν (στήθεσιν) επτόασεν (επτόαισεν).   

 Άψογος!

Χειλικά στη θέση οδοντικών συμφώνων, σδ αντί ζ κλπ... Οι άλλαγές συντελέστηκαν από το 1600 πχ, όταν η αχαική / αιολική διάλεκτος εισάγεται στην Ελλάδα. (αλλαγές σε σχέση με την ιωνική / αττική διάλεκτο, πάντα)
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: mavrodon on 09 Jan, 2014, 23:10:12
Δυστυχώς δεν είχα κλασική παιδεία, καθώς σπουδασα σε εμπορική σχολή στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του 50. Τα αρχαία που διδάχτηκα ήταν λίγα (Ζούκης, Ξενοφώντος Οικονομικός κ.α.).
Τον Μπαχαράκη, που ήταν δεινός φιλόλογος (μαθητής του Ιωάννη Κακριδή) και ίδρυσε ένα από τα καλύτερα φροντιστήρια στην πόλη μου, γνώρισα όταν μου ζήτησε να συγγράψω τα οικονομικά κείμενα στο τετράτομο έργο του "Θεμέλιο στην Έκθεση Ιδεών".
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 23:21:17
Τους ξέρω τους φιλόλογους, Θωμά. (ιδιαίτερα τον Κακριδή, που είναι άριστος)

Για σπουδές, τουλάχιστον με μένα, μην συζητήσεις ποτέ! Τις έχω γραμμένες στον κ...ο μου και το λέω έτσι χυδαία για να μην υπάρχει περιθώριο παρερμηνείας και διζήσεως. Οι πλέον αμόρφωτοι άνθρωποι που ξέρω έχουν και κάποιο μάστερ από καλό πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Ξέρεις τι κάνουν; Τρώνε τα λεφτά του μπαμπά τους και λένε Μ...ΕΣ. Εγώ μετρώ μόνο αυτό που άλλος μου δίνει στη συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, γραπτά και προφορικά. Ένας εκ των πλέον καλλιεργημένων ανθρώπων που γνωρίζω, είναι σερβιτόρος. Μακάρι να ήξερα τη μισή ιστορία που ξέρει...
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: mavrodon on 09 Jan, 2014, 23:33:45
O.K.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 23:40:31
................................................................
κάββαλε τον χείμων', επί μεν τίθεις
πυρ, εν δε κίρναις οίνον αφειδέως
μέλιχρον, αυτάρ επί κόρσα
μάλθακον αμφιβάλων γνόφαλλον.

Κι άλλος λίγος Αλκαίος με την αιολική του διάλεκτο.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: wings on 09 Jan, 2014, 23:46:54
Παιδιά, συνεχίστε την περί της κατάστασης και της παιδείας μας συζήτηση σε άλλο νήμα του General discussion. Τα εκτός θέματος μηνύματα πρέπει να είναι λίγα και με γκρίζα γράμματα. Ας διευκολύνουμε τους μελλοντικούς αναγνώστες αυτού εδώ του νήματος που έχει σοβαρότατο θέμα.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: dimace on 09 Jan, 2014, 23:55:39
..........................................................................

ου γαρ πω τοιόνδε, ίδον βροτόν οφθαλμοίσιν,
ούτ' άνδρ' ούτε γυναίκα σέβας μ΄έχει εισορόωντα.
Δήλω δη πότε τοίον Απόλλωνος παρά βωμώ
φοίνικος νέον έρνος ανερχόμενον ενόησα.

Και η γλώσσα του Ομήρου (Οδύσσεια) προς αντιπαραβολή κα σύγκριση.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: wings on 10 Jan, 2014, 00:01:20
Μα δεν έχουμε κάνα λόγο να σβήσουμε κάτι. Έχουμε τόσα θέματα ανοιχτά στη γενική συζήτηση και μπορούμε να φτιάξουμε άλλα τόσα. Κανόνας του φόρουμ είναι να είμαστε εντός θέματος και οφείλουμε να τον τηρούμε πιστά σε θέματα ειδικού ενδιαφέροντος.
Title: Re: Σαπφούς, Fragment 31 (excerpt 1,2)
Post by: spiros on 17 Nov, 2018, 10:03:55
Θεός μου φαίνεται στ΄ αλήθεια εμένα κείνος
ο άντρας που κάθεται αντίκρυ σου κι από
κοντά τη γλύκα της φωνής σου απολαμβάνει
και το γέλιο σου αχ που ξελογιάζει
και που λιώνει στο στήθος την καρδιά μου
σου τ΄ ορκίζομαι· γιατί μόλις που πάω να
σε κοιτάξω νιώθω ξάφνου μου κόβεται η μιλιά μου
μες στο στόμα η γλώσσα μου·
πυρετός κρυφός με σιγοκαίει κι
ούτε βλέπω τίποτα ούτε ακούω μα
βουίζουν τ΄ αυτιά μου κι ένας κρύος ιδρώτας
το κορμί μου περιχάει· τρέμω σύγκορμη αχ
και πρασινίζω σαν το χόρτο και λέω πώς λίγο ακόμη·
λίγο ακόμη και πάει θα ξεψυχήσω.

Οδυσσέας Ελύτης



Μου φαίνεται ίσος με θεούς πως είναι
ο άντρας αυτός, που κάθεται αντικρύ σου,
κι όταν μαγευτικά μιλείς κοντά του
σε γλυκακούει·
κι όταν χαριτωμένα του γελάσεις,
μέσα στα στήθια μου η καρδιά σπαράζει.
Γιατί ως σε ιδώ μου πιάνεται η φωνή μου
τότες αμέσως,
μα κι είναι ως να μου κόπηκε κι η γλώσσα·
κι αμέσως μέσ᾽ απ᾽ το κορμί μου κάποια
φωτιά περνάει, τα μάτια μου δε βλέπουν,
τ᾽ αυτιά βουίζουν,
ίδρωτας κρύος με λούζει κι όλη τρέμω,
και γίνομαι πιο πράσινη απ᾽ το χόρτο,
και φαίνομαι, πως λίγο θέλω ακόμη
για να πεθάνω….

Ηλίας Βουτιερίδης



Όμοια θεού μού φαίνεται η θωριά του
του αντρός αυτού που κάθεται αντικρύ σου
κι αγρικάει με λαχτάρα τη φωνή σου
σα μιλήσεις κοντά του
και γλυκά σαν γελάσεις· μα η καρδιά μου
στα στήθη μου από τούτο σπαρταράει·
μόλις στρέψω και ιδώ σε ξεψυχάει
κι αποσβήν᾽ η λαλιά μου,
σαν τη γλώσσα μου κάτι να τσακίζει,
σιγανή φλόγα τρέχει το κορμί μου,
θαμπωμένοι δεν βλέπουν οι οφθαλμοί μου,
κι η ακοή μου βουίζει,
ιδρώτ' από τα μέλη μου αναδίνω,
κι όλη τρέμω, πιο πράσινη στο χρώμα
κι από χόρτο, και λέω πως λίγο ακόμα
και νεκρή θ᾽ απομείνω.

Π. Λεκατσάς



Σαν τους θεούς στα μάτια μου φαντάζει
ο άντρας αυτός που κάθεται αντικρύ σου,
και τη γλυκιά φωνή σου ακούει, το γέλιο
που ανάβει πόθους·
όμως την ώρα αυτή σε μένα αλήθεια
ταράζεται η καρδιά βαθιά στα στήθη·
τι κάθε που σε δω, φωνή απ᾽ το στόμα
πια δε μου βγαίνει!
Μου σπάνει η γλώσσα, φλόγα το κορμί μου
το διαπερνάει κρυφή την ίδιαν ώρα·
τίποτε πια τα μάτια δε θωρούνε,
τ᾽ αυτιά βουίζουν·
σταλάζει ο ιδρώτας, το κορμί μου ακέριο
ζώνει η τρεμούλα, κι απ᾽ το χόρτο δείχνω
πιο πράσινη· λίγο θαρρώ μου λείπει
να ξεψυχήσω!
Όμως, καρδιά μου, υπομονέψου...

Κακριδής



Αυτός ο άντρας μού φαίνεται ίσος με τους θεούς,
που κάθεται απέναντί σου
και ακούει δίπλα σου τα γλυκά σου λόγια
και το γέλιο το γεμάτο πόθο. Αλήθεια,
η καρδιά μου στα στήθη πιάνεται από φόβο.
Όταν σ᾽ αντικρίζω, έστω και για λίγο,
η φωνή μου κόβεται,
η γλώσσα μου κομπιάζει, και μια σιγανή
φωτιά καίει κάτω από το δέρμα μου·
τα μάτια μου δε βλέπουν τίποτε
και τ᾽ αυτιά μου βουίζουν·
ιδρώτας κυλά στο κορμί μου κι ένα τρέμουλο
με συνεπαίρνει ολόκληρη. Γίνομαι πιο χλωμή κι απ᾽ το χορτάρι
και νομίζω ότι βρίσκομαι κοντά στο θάνατο.
Αλλά όλα μπορεί να τα αντέξει κανείς…

Δ.Ι. Ιακώβ



Ίσος με τους θεούς μού φαίνεται ο άντρας εκείνος που κάθεται αντίκρυ και σιμά σου, ακούγοντάς σε να γλυκομιλείς και να γελάς τόσο όμορφα· αυτό, στ᾽ αλήθεια, κάνει την καρδιά μου να σκιρτά πανικόβλητη στα στήθη μου. Γιατί, αρκεί να σε κοιτάξω για μια έστω στιγμή, και λέξη δεν ανεβαίνει στα χείλη μου, η γλώσσα μου σπασμένη βυθίζεται στη σιωπή, παρευθύς μια λεπτή φλόγα αρχινά να τρέχει κάτω από το δέρμα μου, τα μάτια μου παύουν να βλέπουν το παραμικρό και τ᾽ αυτιά μου αρχίζουν να βουίζουν. Ιδρώτας με πλημμυρίζει και τρέμουλο με συνεπαίρνει ολόκληρη, γίνομαι πιο χλωμή κι από τη χλόη, και, στο σκοτισμένο λογικό μου, μου φαίνεται πως πάω να ξεψυχήσω.
Κι όμως πρέπει να αποτολμά κανείς τα πάντα, γιατί και ...

Ι.Ν. Καζάζης



Like the very gods in my sight is he who
sits where he can look in your eyes, who listens
close to you, to hear the soft voice, its sweetness
    murmur in love and

laughter, all for him. But it breaks my spirit;
underneath my breast all the heart is shaken.
let me only glance where you are, the voice dies,
    I can say nothing,

but my lips are stricken to silence, under-
neath my skin the tenuous flame suffuses;
nothing shows in front of my eyes, my ears are
    muted in thunder.

And the sweat breaks running upon me, fever
shakes my body, paler I turn than grass is;
I can feel that I have been changed, I feel that
    death has come near me.

Richmond Lattimore



He seems to me equal to the gods that man
whoever he is opposite you
sits and listens close
to your sweet speaking

and lovely laughing – oh it
puts the heart in my chest on wings
for when I look at you, a moment, then no speaking
is left in me

no: tongue breaks, and thin
fire is racing under skin
and in eyes no sight and drumming
fills ears

and cold sweat holds me and shaking
grips me all, greener than grass
I am and dead – or almost
I seem to me.

Anne Carson