Στέργιος Βαλιούλης

[wings]

Στέργιος Βαλιούλης (1916-1986)



[Πηγή: ιστότοπος Νίκου Σαραντάκου]

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1916. Ήταν δάσκαλος. Άρχισε και σπουδές νομικών που τις εγκατέλειψε λόγω του πολέμου και της Εθνικής Αντίστασης, στην οποία πήρε μέρος από την αρχή ως το τέλος. Δούλεψε ως δάσκαλος, δημοσιογράφος, εργάτης, ιδιωτικός υπάλληλος, καταστηματάρχης, γεωργός, λογιστής, πλασιέ βιβλίων, ταμίας σε οικοδομική εταιρία. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1986.

Ποιητικές συλλογές:
«Πικρά χαμόγελα», 1957
«Το κρυμμένο τετράδιο» (πεζά και ποιήματα), 1959
«Απλά μοτίβα», 1964
«Το κρίμα κι η ερήμωση», 1966
«Παρένθεση», 1971
«Το φίδι και το πουκάμισο», 1976
«Ανταίοι», 1979
«Περιθωριακά», 1982

Πεζογραφία:
«Ένας βασιλιάς δίχως τακτ» (σατιρικό μυθιστόρημα), 1963,
«Ο δεξιός πνεύμονας» (νουβέλα), 1974
«Τα πεζά κείμενα» (διηγήματα), 1974
«Πολίτης Β' κατηγορίας» (χρονικό), 1975
«Τώρα τα χρειάζεσαι περισσότερο» (ευθυμογραφήματα), 1978
«Το ημερολόγιο του Ιάσονα» (σάτιρα), 1980
«Το πούπουλο» (μυθιστόρημα), 1982
«Ο βάτραχος με τις καφετιές βούλες» (διηγήματα), 1982

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Αντίσταση (1) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Αντίσταση (3) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Αντίσταση (4) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Αντίσταση (14, απόσπασμα) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Απελευθέρωση (1) /Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Απελευθέρωση (5, απόσπασμα) /Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Δειλία / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Κατοχή (1) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Κατοχή (2) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Κατοχή (3) / Το κρυμμένο τετράδιο (1959)
• Λιγοψυχία / Παρένθεση (1971)
• Συμβιβασμός / Παρένθεση (1971)
• Δυσπιστία / Το φίδι και το πουκάμισο (1976)
• Εις την Δύσιν / Το φίδι και το πουκάμισο (1976)
• Τι θέλουν / Το φίδι και το πουκάμισο (1976)
• Ανταίοι / Ανταίοι (1979)
• Απόηχοι / Περιθωριακά (1982)
• Αυτό το φάντασμα / Περιθωριακά (1982)
• Κάποτε θα μιλήσω / Περιθωριακά (1982)
• Να μην μπορούμε / Περιθωριακά (1982)

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[banned]

Ίσως έχει ενδιαφέρον να πω ότι γνώρισα τον Στέργιο Βαλιούλη, έναν άνθρωπο συμπαθητικό, πεπειραμένο, δυναμικό και σκωπτικό, ως πρόεδρο της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών Β.Ε., ενός πολιτιστικού σωματείου που είχε διαλύσει η χούντα. Στο πρώτο διοικητικό συμβούλιο της μεταπολίτευσης συμμετείχαν τέσσερις από τους ποιητές που περιλαμβάνονται στην ανθολογία σου, Βίκυ. Ο Στέργιος Βαλιούλης, ο Ανέστης Ευαγγέλου, ο Γιάννης Καρατζόγλου κι εγώ. Επιπλέον, ο πεζογράφος Τόλης Καζαντζής και ο καθηγητής του Α.Π.Θ. και μελετητής της λογοτεχνίας μας, Ξενοφών Κοκόλης. Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς την πληθώρα των λογοτεχνικών και άλλων εκδηλώσεων που οργανώσαμε τα χρόνια εκείνα. Ήταν μια εποχή αγώνα, ενθουσιασμού και ελπίδας που έφτασε στο τέλος της λίγο μετά τα μέσα της δεκαετίας του '80.

[wings]

Και γιατί σταμάτησε ο ενθουσιασμός στα μέσα της δεκαετίας του '80, Τόλη; Βέβαια, ο Στέργιος Βαλιούλης πέθανε το 1986, όμως οι υπόλοιποι γιατί δεν συνεχίσατε;

[banned]

Tην περίμενα αυτή την ερώτηση. Οι λόγοι ήταν πολλοί και ανεξάρτητοι από τον Βαλιούλη τον οποίο, αρκετά χρόνια πριν πεθάνει, είχε διαδεχθεί στην προεδρία ο Ανέστης Ευαγγέλου.

Πρώτα-πρώτα, οι άνθρωποι που κινούσαν τα νήματα, σ' αυτόν και σε άλλους φορείς, δεν ήταν πολλοί. Πόσο μπορεί να αντέξει εκείνος που, για παράδειγμα, αφού χτυπήσει στη γραφομηχανή του γραφείου του πρακτικά, απολογισμούς και εισηγήσεις, διακόπτοντας τις επαγγελματικές του ασχολίες, τρέχει στην Εταιρία Λογοτεχνών κι από κει στην κομματική συνεδρίαση, για να ακολουθήσει ένα πέρασμα από τη Λέσχη, την Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση και μία τουλάχιστον εκδήλωση αλλού; Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν είχαν και ελαττώματα, έκαναν λάθη. Ταυτόχρονα ωρίμασαν, κουράστηκαν, απογοητεύτηκαν. Όπως ήταν φυσικό.

Κάποια στιγμή, επίσης, έγινε αφόρητη η μεμψιμοιρία απ' τα παλιά κεφάλια που πάντοτε έβρισκαν κάτι που δεν τους άρεσε σε όσα οι άλλοι έδιναν και την ψυχή τους για να κάνουν. Ύστερα, σαν ιστορική νομοτέλεια, ήρθε η ώρα των τρωκτικών, το πολλαπλά βρώμικο '89 και η κατάρρευση του υπαρκτού ένα χρόνο αργότερα. Τι να απομείνει;

Έτσι, σταδιακά αποχώρησαν οι δημιουργοί και οι πρωτεργάτες και πέρασαν στη θέση τους οι διεκπεραιωτές. Κι όταν εξαντλήθηκαν οι μηχανικές κινήσεις, η Λέσχη και άλλοι φορείς της αριστεράς έπαψαν και τυπικά να υπάρχουν. Περίπου τότε διάβασα μια συνέντευξη του Μανόλη Αναγνωστάκη σε εφημερίδα της Αθήνας, στην οποία εκείνο που έλεγε ουσιαστικά ήταν ότι δεν είχε πια τίποτα να πει. Κάποτε υπήρχε αντίπαλος με ιδεολογία και δράση που ενέπνεε τουλάχιστον κάποιο σεβασμό, κάποτε υπήρχε έρωτας και πάθος και άρωμα, τώρα τι υπήρχε; Η φλόγα που δεν σβήνει και κάποιοι γραφικοί που επέμεναν παράλογα να κάνουν το δικό τους ενώ οι νέοι είχαν πλέον αποχωρήσει; Τα πάντα που έγιναν εμπόρευμα, οι πολυτέλειες ως βασικές ανάγκες και η φρενίτιδα της κατανάλωσης; Το καρότο και το μαστίγιο και ο κυρίαρχος φόβος που διαβρώνει και υποδουλώνει;

Και η έσχατη ειρωνεία. Αντί να μπει η δεξιά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας (όπως ήταν τότε η καθιερωμένη έκφραση), μπήκαμε εμείς. Α, ναι, το εντευκτήριο της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης έγινε γραφείο ταξιδίων και της Λέσχης κομμωτήριο. Ή κάτι ανάλογο. 

[wings]

Και η έσχατη ειρωνεία. Αντί να μπει η δεξιά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας (όπως ήταν τότε η καθιερωμένη έκφραση), μπήκαμε εμείς. Α, ναι, το εντευκτήριο της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης έγινε γραφείο ταξιδίων και της Λέσχης κομμωτήριο. Ή κάτι ανάλογο. 

Καλημέρα, Τόλη.

Το χρονοντούλαπο της ιστορίας θέλει κάπου κάπου και κάνα ξαράχνιασμα, γιατί αλλιώς βγαίνει έξω αυτό το φάντασμα που δεν υποφέρεται, αφού πρέπει να πάρει καθαρό αέρα ωσότου το ξαναμαντρώσουμε.

Τα εντευκτήριο που έγινε γραφείο ταξιδίων ελπίζω να πηγαίνει τον κόσμο σε τόπους μαγικούς των ποιητών. Όσο για τις κυρίες που πηγαίνουν στο κομμωτήριο - πρώην εντευκτήριο της Λέσχης, να πιστέψω ότι τουλάχιστον βγαίνουν με πιο «σοφιστικέ» κεφάλι;

Το κακό δεν είναι που κλείσανε τα παλιά εντευκτήρια, αλλά που δεν άνοιξαν άλλα καινούρια, έτσι δεν είναι;

[banned]

Οι κυρίες παραμένουν κυρίες. Και τα γραφεία τουρισμού πηγαίνουν τον κόσμο σε τόπους μαζικούς. Όπως στην Ισπανία, η κάθε ακτή με 500 ξενοδοχεία-πολυκατοικίες, ο κάθε τουρίστας από το μπαρ στη θάλασσα κι από τη θάλασσα στο μπαρ. 

Κι όμως.  Παράξενα, απρόσμενα, εκπληκτικά, η παλιά ιστορία άρχισε και πάλι απ΄την αρχή πριν λίγα χρόνια. Στη Δημοτική Κίνηση του Κουράκη, στην Ποιητική Εστία του Βαρβιτσιώτη, στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου και στη Βιβλιοθήκη της Άνω Τούμπας, στο Εντευκτήριο του Κορδομενίδη και σε άλλα μέρη. Πράγμα που αποδεικνύει ότι, παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, η ποίηση δεν κινδυνεύει, η τέχνη δεν κινδυνεύει, η λαχτάρα του ανθρώπου για δημιουργία και για μια γνήσια ζωή θα παραμένει πάντα ζωντανή.

Κι ακόμα, ίσως τίποτα δεν πάει χαμένο. Ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον, τα όνειρα που διαψεύστηκαν να ξαναγεννηθούν. Χωρίς κανένας να θυμάται εμάς όπως είναι φυσικό.

[wings]

Μα, ναι. Θαρρώ πως σημασία έχει να προχωράμε και η τέχνη, η ποίηση εν προκειμένω, να εξελίσσεται και, κυρίως, να μην κινδυνεύει από τίποτα. Κι αν υπάρχει η ποίηση εσαεί, όλο και θα θυμάται ο κόσμος κάποιους από εσάς που είστε οι «ανίατοι» εκφραστές της. :-)

Τώρα, όσον αφορά τους μαζικούς ταξιδιωτικούς προορισμούς, θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω οριζοντίως και καθέτως. Στο χέρι του τουρίστα είναι να ξεφύγει από τη μάζα και να βρει τα μαγικά σημεία εκεί που τον πάνε. Αντίστοιχα μπορούν να κινούνται και οι κυρίες ή μάλλον αυτές θα πρέπει να αναζητήσουν τη μαγεία γύρω μας σε κινήσεις πιο κατακόρυφες γιατί οριζόντια χαλάει και το χτένισμα αμέσως και πάει στράφι η μιζανπλί. :-)

Από την άλλη πλευρά, εσείς οι ποιητές ίσως θα πρέπει να βγείτε παραέξω απ' το καβούκι σας και να έλθετε σε επαφή με τον απλό κόσμο έγκαιρα. Γιατί δεν είναι που στον κόσμο δεν αρέσει η ποίηση, είναι που δεν σας ξέρει ούτε εσάς ούτε το έργο σας αφού δεν κάνετε και τίποτα για να σας μάθει. Υπάρχει μια ελιτίστικη αντίληψη για τούτη την τέχνη, καταρχήν από τους ίδιους τους δημιουργούς. Σαν να λέτε «Εγώ έγραψα το αριστούργημά μου. Εσύ, αναγνώστη, άμα σε νοιάζει να διαβάσεις κάτι καλύτερο, κόψε το λαιμό σου και ψάξε να το βρεις (το αριστούργημα).» Έχω άδικο;

[banned]

Oι κυρίες δεν με αφορούν όπως και οι τουρίστες. Μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν με το κεφάλι τους και με τον προορισμό τους.

Για την επαφή των πολλών με την ποίηση ευτυχώς φροντίζεις εσύ με τρόπο αξιέπαινο. Πάντως εγώ ποτέ δεν ήμουν κλεισμένος σε κανένα καβούκι. Νομίζω ότι το ξέρεις και ήδη το έχουμε αναφέρει εν εκτάσει.

[wings]

Ας αφήσουμε τους επαίνους για όσους τους έχουν ανάγκη... να χαρείς ό,τι αγαπάς, μη μου πλέκεις εγκώμια κάθε τρεις και λίγο γιατί δεν τα αντέχω και ούτε είναι η βδομάδα των Παθών αυτή που μόλις άρχισε (ευτυχώς).

Δεν μιλώ για σένα και τα καβούκια σου - δεν μπορεί, όλο και κάποιο θα 'χεις κι εσύ, όπως όλοι μας. Μιλώ για την πλειονότητα των ποιητών.

Αλλά να μιλήσω και για σένα τώρα. Τι πάει να πει ότι δεν σε αφορούν οι κυρίες και οι τουρίστες; Το κεφάλι τους εκτός από περιποιήσεις κάθε είδους στα κομμωτήρια και τα κουρεία της χώρας και της αλλοδαπής το έχουν επίσης γιατί κουβαλάει και μυαλό. Επομένως είναι εν δυνάμει αναγνωστικό κοινό. Δηλαδή, μιλάς τώρα για αναγνώστες δύο ή περισσότερων ταχυτήτων;

[banned]

Δεν είμαι άνθρωπος των εγκωμίων, απλώς σου οφείλονται. 

Τώρα όμως θα λάβεις και την οφειλόμενη απάντηση. Ο Σεφέρης εξέδιδε από την τσέπη του τα βιβλία του σε 250 αντίτυπα και τα μοίραζε σε άλλους ποιητές, σε φίλους και γνωστούς. Του Αναγνωστάκη τού είπε κάποτε ένας φίλος του, «δεν ήξερα ότι γράφεις και ποιήματα». Ο Θέμελης έδωσε σε ένα βιβλιοπωλείο 10 αντίτυπα μιας συλλογής του και ύστερα από έξι μήνες του επέστρεψαν 11 (μαζί με εκείνο που είχε αφιερώσει στον βιβλιοπώλη). Όταν ο Ελύτης κέρδισε το βραβείο Νόμπελ, πούλησε 300 αντίτυπα στα βιβλιοπωλεία. Όλοι οι ποιητές βγάζουν τα βιβλία τους με δικά τους έξοδα διότι κανείς δεν ενδιαφέρεται να τα αγοράσει. Η ποίηση είναι έξω από το εμπορικό κύκλωμα.

Στο μεταξύ, οι κυρίες και οι κυράδες σου αγοράζουν 250.000 αντίτυπα από «τον Ιούδα που φιλούσε υπέροχα» και δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα από κάθε σκουπίδι που κυκλοφορεί στην αγορά. Ως προς αυτά είναι θαυμάσια ενημερωμένες. Οι ποιητές δεν ζουν σε γυάλινους πύργους, βρίσκονται τριγύρω μας, ασκούν επαγγέλματα, κερδίζουν το ψωμί τους, έχουν έναν κοινωνικό ρόλο και, ταυτόχρονα, αναλώνονται σε μια υπόθεση χαμένη από χέρι όσον αφορά την κυκλοφορία των βιβλίων τους. Τα περί ελιτίστικης αντίληψης είναι φληναφήματα παλαιοτάτου τύπου.

Εκτός από το κομμωτήριο και το κουμκάν, οι κυρίες σου ας ξαραχνιάσουν λιγάκι το μυαλό που ισχυρίζεσαι ότι διαθέτουν, ας ανοίξουν και κανένα βιβλίο της προκοπής, ας διαβάσουν μια ανθολογία, ας πάνε και σε μια από τις ποιητικές εκδηλώσεις που κατά  δεκάδες γίνονται κάθε χρόνο. Εν ολίγοις, ας ξυπνήσουν από τον ρόλο της πεντάμορφης. Το ίδιο και τα βόδια του άλλου φύλου.

Το να αναθέτουμε τον ρόλο της παιδείας στους ποιητές είναι εξωπραγματικό. Το να τους αποδίδουμε την ευθύνη για το επίπεδο του αναγνωστικού κοινού, δεν είναι μόνον κραυγαλέα άδικο, είναι και απελπιστικά κουτό.

[wings]

Εδώ που τα λέμε, πήγαινα γυρεύοντας και πήρα την απάντηση που μου χρειαζόταν. Δεν ξέρω αν διατύπωσα κάτι με λανθασμένο τρόπο χτες, ωστόσο το προηγούμενο μήνυμά μου δεν ήταν μομφή αλλά έκκληση στους ποιητές να «προβάλουν» περισσότερο το έργο τους. Και ζητώ συγγνώμη από σένα και απ' όλους τους άλλους αν τα σχόλιά μου φάνηκαν υποτιμητικά ή υβριστικά. Θαρρώ πως όλοι ξέρετε - γιατί το έχω πει πάμπολλες φορές - ότι χρωστάω σχεδόν τα πάντα στη λογοτεχνία, οπότε και θα ήμουν η τελευταία που θα μιλούσε ποτέ απαξιωτικά για τους λογοτέχνες και με τι προσόντα άλλωστε θα μπορούσα να το κάνω.

Πάντως, επιμένω ότι η ποίηση πρέπει να πάψει να είναι υπόθεση των λίγων. Και, όπως καταλαβαίνεις, κάνω μια απέλπιδα προσπάθεια να «σοφιστώ» τρόπους για τη βελτίωση της απήχησής της και την εξάπλωσή της σε περισσότερο κόσμο - δεν θα σταματήσω αν δεν δω κάποιο φως, έστω και μέσα από τη μικρή κοινωνία του Τρανσλάτουμ.

[banned]

Οι ποιητές έχουν μια φυσιολογική ανθρώπινη ματαιοδοξία και κάνουν ό,τι μπορούν για να προβάλουν το έργο τους. Οι περισσότεροι με αξιοπρέπεια και σεμνότητα. Η ποίηση όμως πάντα ήταν και πάντα θα είναι υπόθεση των λίγων. Αυτή είναι η φύση του φαινομένου. 

Αυτοί οι λίγοι μπορούν να γίνουν περισσότεροι, σ' αυτό συμφωνώ μαζί σου. Επικροτώ λοιπόν την «απέλπιδα προσπάθειά σου» και δεν θα πάψω να την ενισχύω όπως μπορώ.

[wings]

Στέργιος Βαλιούλης, Απελευθέρωση (1)

[Μέρος III: Απελευθέρωση]

1

Άργησες και νύχτωσε
κι έκλαιγα που ήρθες...

Έρεψαν –και το ’ξερες–
τα μωρά στις κούνιες.
Άσπρα τα κροτάφια τους
μαύρες οι καρδιές τους
και στ’ αγνά τους μέτωπα
καταφρόνιας ζάρες.
Τα μικρά χεράκια τους
(το στοχάστης τάχα;)
γρόνθοι πετρωμένοι...

Στέρεψαν –και το ’ξερες–
της καρδιάς οι φλέβες.
Στράγγισαν
μαράζωσαν
φύτρα και βλαστοί.

Μα το πείσμα θέριεψε
– Πώς και δεν το νοιάστης;
Πώς και δεν αγρίκησες
απ’ της γης τα βάθια
το μουγκό χοχλάκισμα
της τυφλής οργής;

Από τη συλλογή Το κρυμμένο τετράδιο (1959)

[wings]

Στέργιος Βαλιούλης, Αυτό το φάντασμα

Αυτό το φάντασμα δεν υποφέρεται
Ώρες ατέλειωτες κρύβεται στο σκοτάδι
και με κοιτάζει, με κοιτάζει στοχαστικό
τύψη μαζί και θλίψη
μνήμη κι ηχώ
 
Στο πρώτο θάμπος της αυγής
φοράει το καθημερινό πρόσωπό μου
και μπαίνει στον καθρέφτη
 
Από τη συλλογή Περιθωριακά (1982)

[wings]

Στέργιος Βαλιούλης, Κατοχή (2)

[Μέρος I: Κατοχή]

2

Ποιος πρώτος αφουγκράσθηκε
το βουητό της θάλασσας που κόχλαζε στο στήθος της πατρίδας,
ποιος πρώτος βροντολάλησε
και σκόρπισε το μούδιασμα της νύχτας
με του χωνιού το βούρδουλα
με του χωνιού το φλογοβόλο στόμα;
— Τι κι αν σπαράχθηκε το Φως
κι αν νικητής βασίλεψεν ο τρόμος...

Σταλαγματιά σταλαγματιά
το μάρμαρο τρυπά...

Ο Νώντας έστρεψε το πρόσωπο
κι αρνήθηκε να ιδεί το μαύρο μήνυμα
που κάλπαζε στο φάντασμα της νύχτας:
(Το Πνεύμα που το λάβωσαν
ο πανικός κ' η πείνα).

Ο Πέτρος με τη δύναμη του μίσους του
ανάστησε του Ρήγα το παράστημα
στο μέτωπο των δρόμων:

— Ως πότε παλικάρια...

Στην πρώτη μας παράνομη συνάθροιση
ο Μάκης σάλπισε θούριο καινούριο:

— Και μόνο που βρεθήκαμε τόσοι μαζί
στον ίδιον οργισμένο χώρο
και με την ίδια λάμψη τη γλυκόφεγγη
στα βουρκωμένα μας ουράνια
πρέπει να πούμε πως κερδίσαμε
—και την κερδίσαμε—
την πρώτη νίκη...

Κάποιος —χιλιάδες— φώναξε:

— Μην απελπίζεσθε,
μη θλίβεσθε, αδέρφια,
για ό,τι έχει φύγει.
Κι αν μας σαρκάζουν οι καιροί
μη σκιάζεσθε,
παλιό συνήθειο των καιρών
ο σαρκασμός κι η βία.

Κι εμείς του απαντήσαμε:
— Δώσ’ μας την άδεια
όποιος κι αν είσαι,
φίλε,
με τ’ όνομά σου να βαφτίσουμε
την εποχή μας.

Κι άλλος που αλαφιάστηκε:
— Τι πρόσφερες με τη θυσία σου
γιε του ανθρώπου;

Κι εμείς αποκριθήκαμε:
— Βαφτίζεται ο δούλος του Θεού
σκλάβος ανθρώπου.

Τρίτος απήγγειλε το ποίημα:
— Ας είχα δυο καρδιές
δυο αγκαλιές ας είχα
δυο στόματα γλυκά να σας φιλώ.
Ας ήταν να ’χω δυο γροθιές
δυο δυνατές γροθιές ας ήταν να ’χω
δυο βούκινα σκληρά να σας μιλώ...

Ένα παιδί αμούστακο
φίλησε την καλή του:

Λοιπόν, μείναμε σύμφωνοι; Τ’ αυριανό πρωί
θα ξεκινήσουμε μαζί πιασμένοι χέρι χέρι
και σαν καλοκαιριάτικα τρυγόνια ταίρι ταίρι
θα πά’ να μαστορέψουμε μιαν όμορφη ζωή.

Να ’χεις πλάκα και βιβλίο
για ν’ ανοίξουμε σχολείο
να τους λέμε, να τα χάνουν
δυο και τρία πόσο κάνουν.

Ο δρόμος θα ’ναι δύσκολος κι ανήφορος πολύ
μπορεί να κολυμπήσουμε στον ίδιο μας ιδρώτα.
Ως της κορφής τ’ ανέβασμα θα τσακισθούμε πρώτα
κι αντίς νερό θα πίνουμε κατάρες και χολή.

Να ’χεις ράμμα και βελόνι
κι εγώ σίδερο κι αμόνι
να μπαλώνουμε, να σπάμε
όσο φτάνει κι όπου πάμε.

Σαν όχεντρες, σαν ύαινες, λυσσιάρικα σκυλιά
οχτροί θα μας χυμήξουνε στ’ αντρειωμένα στήθια
—οχτροί με νεύρα σέρτικα και με μυαλά ηλίθια
κι οχτροί που τρέμουν του σχοινιού την άσπλαχνη θηλιά.

Θα τους φάει μαύρο φίδι
—να ’χεις μυτερό ψαλίδι
που να μπήγεται βαθιά
κι εγώ μπρούντζινη γροθιά.

Μη φοβάσαι τρικυμίες και ανέμων ουρλιαχτά.
Ξεριζώνουν, καταπίνουν, σπέρνουν δάκρυα κι ορφάνιες
ώσπου ρεύουν της οργής τους οι θεριόψυχες τυράγνιες
και γκρεμίζονται και πέφτουν στα σκοτάδια τα πηχτά.

Θα φυσήξει και θα βρέξει
μα ξανά θα γλυκοφέξει
στην καθάριαν ατμοσφαίρα
η φρεσκολουσμένη μέρα.

Κι ένας που ήταν ποιητής
μας έδειξε το δρόμο:

— Έξω χιονίζει φως.
Οι νιες κοπέλες στα μαλλιά
το φόρεσαν στεφάνι
στα μάτια τους οι γέροι πυροφάνι
και στις καρδιές της κλεφτουριάς
δαυλοί και σάλαγοι κι ατσάλια.
Κοιτάχτε:
Λάμπουν, αστράφτουν, χαίρονται
στο πανηγύρι των βουνών...
               
Από τη συλλογή Το κρυμμένο τετράδιο (1959)