Τίτος Πατρίκιος

[zephyrous]

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ


Photo: © E.KE.BI, 2001. Τσουμπλέκας

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928.Το 1946 ολοκλήρωσε τα γυμνασιακά του μαθήματα στο Βαρβάκειο και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε για  κάποια χρόνια ως δικηγόρος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, στρατευμένος αρχικά  στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στον ΕΛΑΣ. Το 1944 καταδικάστηκε  σε θάνατο από συνεργάτες των Γερμανών και η εκτέλεσή του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας εξορίστηκε στη Μακρόνησο (1951-1952) και κατά τη διετία 1952-1953 στον Άι-Στράτη, από όπου επέστρεψε στην Αθήνα με άδεια εξόριστου. Από το 1959 ως το 1964 σπούδασε κοινωνιολογία στην Ecole Pratique des Hautes Etudes του Παρισιού και πήρε μέρος σε έρευνες του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας. Επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου, όμως κατέφυγε ξανά στο Παρίσι όπου πήρε μέρος σε εκδηλώσεις ενάντια στο παράνομο καθεστώς, και εργάστηκε στην έδρα της Unesco στο Παρίσι και στη Fao στη Ρώμη. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1975 και εργάστηκε ως δικηγόρος, κοινωνιολόγος και λογοτεχνικός μεταφραστής. Το 1982 επέστρεψε στη θέση που κατείχε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών πριν το 1967. Στην Αθήνα εργάστηκε επίσης στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών. Η πρώτη του εμφάνιση στο χώρο των γραμμάτων πραγματοποιήθηκε το 1943 με τη δημοσίευση ενός ποιήματός του στο περιοδικό «Ξεκίνημα της Νιότης», ενώ το 1954 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Χωματόδρομος». Ιδρυτικό μέλος του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης» από το 1954 δημοσίευσε πολλά άρθρα και κριτικές στις στήλες του, ενώ πολλά δοκίμιά του συμπεριλήφθηκαν σε συγκεντρωτικές εκδόσεις. Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση (κείμενα των Σταντάλ, Αραγκόν, Μαγιακόφσκι, Νερούντα, Γκόγκολ, Γκαρωντύ,
Λούκατς και άλλων) και την πεζογραφία, ενώ τα περισσότερα κοινωνιολογικά έργα του είναι γραμμένα στα γαλλικά. Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, τα φλαμανδικά, τα γερμανικά και τα ολλανδικά. Το 1994 τιμήθηκε με ειδικό κρατικό βραβείο για το σύνολο του έργου του.
[Πηγή για το βιογραφικό: Διαπολιτισμός]

Ο Τίτος Πατρίκιος (Αθήνα, 1928) είναι Έλληνας ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής, που έχει τιμηθεί με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 1994.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο το 1946 και στη συνέχεια από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Άσκησε για κάποιο διάστημα το επάγγελμα του δικηγόρου.

Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση με την ΕΠΟΝ και στη συνέχεια με τον ΕΛΑΣ. Το 1944 καταδικάστηκε σε θάνατο από συνεργάτες των Γερμανών και η εκτέλεσή του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Εξορίστηκε στη Μακρόνησο (1951-1952) και στον Αϊ-Στράτη (1952-1953).

Σπούδασε Κοινωνιολογία στην Ecole Pratique des Hautes Etudes στο Παρίσι (1959-1964), όπου αργότερα πήρε μέρος στις αντιδικτατορικές εκδηλώσεις εναντίον της χούντας των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα.

Εργάστηκε στην έδρα της Unesco στο Παρίσι και στη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στη Ρώμη. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1975 και εργάστηκε ως δικηγόρος, κοινωνιολόγος και λογοτεχνικός μεταφραστής καθώς και στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών.

Στις 6 Νοεμβρίου 2000 ορίστηκε πρόεδρος της ΑΕ Πολιτιστική Ολυμπιάδα με κριτήριο, όπως ανακοινώθηκε πως πρόκειται για «όχι έναν αιθεροβάμονα ποιητή, αλλά έναν άνθρωπο με δυνατότητες δράσης». Από τη θέση αυτή παραιτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2001, διότι, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, «θέλει στο εξής να αφιερωθεί απολύτως και χωρίς περισπάσεις στο ποιητικό και γενικότερα στο λογοτεχνικό του έργο».

Στις 28 Νοεμβρίου 2000 ήταν ένας από τους δώδεκα Έλληνες ποιητές που έλαβαν μέρος στον «Κύκλο Ελληνικής Ποίησης» που διοργάνωσε το Theatre Moliere, Maison de la Poesie στο Παρίσι, όπου το γαλλικό κοινό είχε την ευκαιρία να συναντήσει τους Έλληνες ποιητές και να γνωρίσει το έργο τους, το οποίο παρουσίασαν γνωστοί Γάλλοι συγγραφείς, κριτικοί και μεταφραστές.

Το 2001 ήταν ανάμεσα στους συγγραφείς που επελέγησαν να εκπροσωπήσουν τη σύγχρονή ελληνική λογοτεχνία στην «53η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης», όπου η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα. Η Ομάδα Εργασίας «Φρανκφούρτη 2001» και το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) αποδέχτηκαν την ομόφωνη εισήγηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής σχετικά με τους συγγραφείς που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις του προγράμματος «Νέοι Δρόμοι για την Ιθάκη», μεταξύ των οποίων και ο Τίτος Πατρίκιος.

Στις 20 Μαΐου 2002 συμμετείχε μαζί με τους Στρατή Πασχάλη και Στέλιο Ράμφο σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Γκαίτε με θέμα: «Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σ' ένα μικρόψυχο κόσμο;», στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης.

Στις 12 Απριλίου 2006 παρευρέθη στα εγκαίνια του Μουσείου Πολιτικών Εξορίστων Αϊ-Στράτη, όπου και ο ίδιος είχε εξοριστεί (1952-1953).

Το Μάρτιο του 2007 έδωσε διάλεξη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στα πλαίσια του κύκλου «Η ελληνική ποίηση σήμερα».
Το 2008 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (μαζί με τον Μένη Κουμανταρέα) για το σύνολο του έργου του. «Ποτέ δεν είναι οι μέρες ποιητικές και ακριβώς γι' αυτό χρειάζεται η ποίηση. Και όσο λιγότερο ποιητικές είναι τόσο πιο κόντρα πρέπει να πηγαίνεις», δήλωσε κατά τη βράβευση ο Τίτος Πατρίκιος. Προβληματισμένος για τις ταραγμένες μέρες που βίωσε η Ελλάδα, πρόσθεσε ότι προσπαθεί να κατανοήσει τα γεγονότα «χωρίς έτοιμες ιδέες και χωρίς να θέλει να ταυτιστεί με τους νέους, παριστάνοντας τον δεκαεξάρη».

Η ποιήτρια Κική Δημουλά, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος και ο πανεπιστημιακός Νάσος Βαγενάς στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών
Στις 6 Ιουλίου 2011 συμμετείχε μαζί με την ποιήτρια Κική Δημουλά σε διάλογο για την Ποίηση στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, διάλογο «εφ' όλης της ύλης, όχι μόνο της ποιητικής, αλλά και εκείνης από την οποία τρέφεται η ποίηση». «Επειδή όλοι μας έχουμε όλα τα στοιχεία της ψυχολογίας και της ψυχοπαθολογίας, αλλά ελπίζω σε τέτοιο βαθμό που χρειάζεται για να μας ενεργοποιούν, έτσι και εγώ είμαι λίγο σαδομαζοχιστής. Γράφω λοιπόν και γιατί το απολαμβάνω και γιατί με βασανίζει», ανέφερε ο Τίτος Πατρίκιος, μιλώντας για το πώς γράφει ποίηση. «Αναφερόμενος στην ποιητική έμπνευση, ο Τίτος Πατρίκιος είπε πως επί χρόνια πίστευε ότι δεν υπάρχει έμπνευση. Ότι όλα είναι μεταφυσικά κατασκευάσματα και ότι αυτό που έχει σημασία και σπουδαιότητα είναι η δουλειά. “Ο Ρίτσος έλεγε ότι αν δεν το γράψεις τουλάχιστον είκοσι φορές ένα ποίημα, δεν μπορείς να καταλήξεις αν τελείωσε ή δεν τελείωσε. Τα τελευταία χρόνια όμως έχω αρχίσει να υποπτεύομαι ότι και η έμπνευση παίζει κάποιο ρόλο, με την έννοια ότι κάποια στιγμή κάτι σου φωτίζεται πιο καθαρά απ' ό,τι το συνηθισμένο. Σαν να πέφτει στα πράγματα μία λάμψη, αλλά αυτή η λάμψη πάει χαμένη, όταν δεν κάθεσαι να την δουλέψεις. Για να είσαι καλός ποιητής, πρέπει να έχεις και μία ακατάπαυστη ροπή προς την επιπολαιότητα”».

Εργογραφία

Η πρώτη δημοσίευση ποιήματός του έγινε το 1943 στο περιοδικό Ξεκίνημα της Νιότης. Ήταν ιδρυτικό μέλος του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης. Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, τα φλαμανδικά, τα γερμανικά και τα ολλανδικά. Το 1994 τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.

Ποιήματα
Χωματόδρομος, 1954.
Μαθητεία, εκδ. Πρίσμα, 1963.
Προαιρετική Στάση, εκδ. Ερμής, 1975, εκδ. Γνώση, 1981, 1992.
Θάλασσα Επαγγελίας, εκδ. Θεμέλιο, 1977, 1980, 1985.
Αντιδικίες, εκδ. Ύψιλον, 1981, 1983.
Αντικριστοί καθρέφτες, εκδ. Στιγμή, 1988, 1991.
Παραμορφώσεις, Αθήνα, Διάττων, 1989.
Μαθητεία ξανά, Αθήνα, Διάττων, 1991.
Η Ηδονή των παρατάσεων, εκδ. Διάττων, 1992, εκδ. Κέδρος, 1998.
Ποιήματα Ι, εκδ. Κέδρος, 1998.
Ποιήματα ΙΙ, εκδ. Κέδρος, 1998.
Ποιήματα ΙΙΙ, εκδ. Κέδρος, 1998 .
Η αντίσταση των γεγονότων, εκδ. Κέδρος, 2000.
Η πύλη των λεόντων, εκδ. Διάττων, 2002.
Ποιήματα IV, εκδ. Κέδρος, 2007.
Η νέα χάραξη, εκδ. Κέδρος, 2007.
Λυσιμελής πόθος, εκδ. Διάττων, 2008.
Συγκατοίκηση με το παρόν, εκδ. Κέδρος, 2011, σελ. 72, ISBN 978-960-04-4261-8.

Πεζά
Η Συμμορία των δεκατριών, εκδ. Διάττων, 1990, εκδ. Κέδρος, 2000.
Συνεχές Ωράριο, εκδ. Διάττων, 1993, εκδ. Κέδρος, 2000.
Στην ίσαλο γραμμή (Αφηγήσεις), εκδ. Κέδρος, 1997, 1999.
Περιπέτειες σε τρεις σχεδίες (Αφηγήσεις), εκδ. Κέδρος, 2006.
Μεταφράσεις που έχει κάνει στα ελληνικά [edit]
Γκέοργκ Λούκατς, Μελέτες για τον ευρωπαϊκό ρεαλισμό, εκδ. Εκδοτικόν Ινστιτούτο Αθηνών, 1957.
Aragon Louis, Μ' ανοιχτά χαρτιά, εκδ. Θεμέλιο, 1965, εκδ. Ηριδανός, 1971.
19ος αιώνας, οι κοινωνιολόγοι, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, 1978.
Stendhal, Αναμνήσεις εγωτισμού, εκδ. Γνώση, 1983.
Trotignon Pierre, Encyclopédie de la Pléiade. Ιστορία της φιλοσοφίας, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1991.
Deluy Henri, Πρώτες σουίτες, εκδ. Ερατώ (μετάφραση, επιμέλεια), 1992.
Esteban Claude, Αϋπνία. Ημερολόγιο. Ζωγραφιστές εικόνες, εκδ. Ερατώ, 1992.
Balzac Honoré de, Πραγματεία περί των νεωτέρων διεγερτικών, εκδ. Ολκός, 1993.
Valéry Paul, Ο κύριος Τέστ, εκδ. Ολκός, 1995.

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
Εξουσία και κοινωνία, εκδ. Καστανιώτη, 2010.
Επέτειος, εκδ. Μικρή Άρκτος, 2010.
Η σκόνη του χρόνου, Μίλητος [εισήγηση], 2009.
3.000 ελληνική ερωτική ποίηση, εκδ. Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2008.
Τάσος Λειβαδίτης, εκδ. Κέδρος, 2008
Σύγχρονη ερωτική ποίηση, εκδ. Καστανιώτη, 2007.
Lazongas Α4, εκδ. Άγκυρα, 2005.
Νάνι, τ' άνθι των ανθώ, εκδ. Ίνδικτος, 2005.
Η λογοτεχνία σήμερα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα [εισήγηση], 2004.
Το χρονικό του Κέδρου, εκδ. Κέδρος, 2004
Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα 1950-1967, εκδ. Gutenberg, 2003.
Ποίηση - γλυπτική - πεζογραφία: Κική Δημουλά - Θόδωρος - Θανάσης Βαλτινός, εκδ. Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών [εισήγηση], 2003.
Πέντε ομιλίες για τον Μανόλη Ανδρόνικο, εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Τεχνοκριτών, 2002.
Ραδιόφωνο και πολιτισμός, 9.58 FM της ΕΡΤ 3 [εισήγηση], 2001.
Άνθη της πέτρας, εκδ. Μεταίχμιο, 2000.
Σταθμοί, εκδ. Θεμέλιο, 1995.
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά, εκδ. Κέδρος, 1994.
Παύλος Ζάννας, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1993.
Η επίδραση των ιδεών του μαρξισμού στη λογοτεχνία μας, εκδ. Κένταυρος [εισήγηση], 1984.
Τίτος Πατρίκιος - Βικιπαίδεια

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Αφθαρσία της ύλης / Μαθητεία (1963)
• Το πρόβλημα με τις αντωνυμίες / Αντικριστοί καθρέφτες (1988)
• Η πόρτα / Μαθητεία ξανά (1991)
• Οφειλή / Μαθητεία(1963)
• Όταν κοπάζει ο θόρυβος / Μαθητεία ξανά (1991)
• Ανοιχτά σύνορα / Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, I (1998)
• Ας σταματήσουμε μ' αυτή την ιστορία / Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, II (1998)
• Αφανές μνημείο / Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, II (1998)
• Εγώ δεν είμαι μόνο αυτός που βλέπεις / Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, II (1998)

[Επιστροφή στο ευρετήριο ελληνικής ποίησης]

[wings]

[Από την ενότητα Χρόνια της ασφάλτου]

Τίτος Πατρίκιος, Αφθαρσία της ύλης

Λέξεις που δεν ειπώθηκαν,
μ' ένα νυχτερινό απόηχο μονάχα, μάταιες,
αισθήματα ρευστά που πρόσκαιρα
υποτάσσονταν στο σχήμα του κορμιού,
διαβατικές γυναίκες, επιθυμίες
ακόρεστες κι όμως χωρίς αντίκρισμα
(ίσως και δίχως θέληση να υπάρξουν...).

Τόσα όστρακα νεκρά και πετρωμένα
σκεπάζοντας σιγά - σιγά τη γλώσσα
τους βρόγχους, τα πλεμόνια,
σκεπάζοντας τα ύφαλα
αυτού του εγκαταλειμμένου πλοίου.

Από τη συλλογή Μαθητεία (1963)

Για μια φίλη που πάντα θα χαράζει δικιά της ρότα... καλά ταξίδια, Κ.! :-)))

[wings]

[Από την ενότητα Αντιδικίες]

Τίτος Πατρίκιος, Αφανές μνημείο

Το χαράκωμα χορτάριασε, έγινε κοπρώνας.
Πάνω απ' τους νεκρούς μας
εκεί που πέσανε οι πιο γενναίοι
είναι ένα στρώμα τώρα από σκουπίδια,
σπέρματα από αυνανισμούς κι ασέλγειες.
Σαν αφανές μνημείο
που σκέπασε τα καλύτερά μας χρόνια.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, II [1953-1959] (Εκδόσεις Κέδρος, 1998)

[sopherina]

Και πάνω που πήγες να στρώσεις το κλίμα... Άντε πάλι vanitas vanitatum omnia vanitas! Δεν πειράζει όμως! Είναι ακαταμάχητη και η αλήθεια και η ομορφιά! :-)

[F_idάνι]

Παιράζει, πώς δεν παιράζει... Στα λατινικούλια όμως, προσέχουμε, ε;;; :-)

[sopherina]

Παιράζει, πώς δεν παιράζει... Στα λατινικούλια όμως, προσέχουμε, ε;;; :-)

Στο ανέβασμα του post μου
Έδειξα βιασύνη
Κι αν το σφάλμα είναι δικό μου
Δειξε καλοσύνη!

[F_idάνι]

Τώρα θα με μαλώνει η Βίκυ, αλλά.... κοίτα κι αυτό, δεν είναι τόσο μάταιο, μην κρίνετε τον ποιητή... :-)

Τίτος Πατρίκιος, Η πόρτα

Ο ποιητής εξηγούσε τους μυστικούς συμβολισμούς
τη διαλεχτική του ποιήματός του.
Η πόρτα, έλεγε, είναι το μυστήριο της επικοινωνίας
του μέσα με το έξω, μιας επικοινωνίας που
εναλλάσσεται, αντιστρέφεται, αναχαιτίζεται,
αναιρείται, υποτροπιάζει, τελικά επέρχεται,γι' αυτό κι η πόρτα είναι μια πόρτα
που αναλώνει την πόρτα
που υπερβαίνει την ανάγκη της πόρτας
και μέσα από την αυτοκαταργημένη πόρτα
μπορεί κανείς να βυθομετράει, να βυθράει
να βεθλάει, να βουθλουβάει...
Γύρω οι θαυμαστές νιώθανε μια βαθιά δροσιά
καθώς τους ψέκαζαν τα σάλια.

Από τη συλλογή Μαθητεία ξανά (1991)

[wings]

Τίτος Πατρίκιος, Το πρόβλημα με τις αντωνυμίες

Λέμε εμείς κι εννοούμε εγώ
λέμε εσύ κι εννοούμε πάλι εγώ
λέμε αυτός κι εννοούμε πάλι εγώ.
Στην ουσία μόνο με το εγώ
μπορούμε να εννοήσουμε
κάποιον άλλο.

Από τη συλλογή Αντικριστοί καθρέφτες (1988)

[sopherina]

Θ-Ε-Ο-Σ !!!!!!!
Τέλος!

[Σουρπουίτσα]

Ποιος καλός άνθρωπος έχει στα χέρια του το σημερινό φύλλο της Αυγής, όπου ο Πατρίκιος δημοσίευσε ένα μικρό διαμαντάκι (αν κατάλαβα καλά αυτό που άκουσα στο ραδιόφωνο), και την ευγενή καλοσύνη να το ανεβάσει εδώ;

Δυστυχώς ο ιστότοπος της εφημερίδας δεν βοηθά και πολύ (χρόοοονια τώρα).

[eleni kondyli]

Γεια σας, πρώτο μου ποστ εδώ και θα σας καλέσω, αν είστε στην Αθήνα, όσοι αγαπάτε αυτόν τον άνθρωπο, τον Τίτο Πατρίκιο, να έρθετε και να τον ακούσετε. Θα μιλήσει με τα παιδιά του γυμνασίου, στο σχολείο του γιου μου:

Να η πρόσκληση:
––––––––––

Ο πολιτισμός ανθίζει
στο 3ο Δημόσιο Γυμνάσιο Χαλανδρίου «Γιώργος Σεφέρης»

Δευτέρα 7 Μαϊου 2007, ώρα 12μ.
Ο Τίτος Πατρίκιος συναντά τα παιδιά μας
Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης παρουσιάζει έργα του για την ποίηση

Δυο κορυφαίοι εκπρόσωποι των γραμμάτων και της τέχνης της χώρας μας τιμούν το σχολείο μας.
Η βράβευση του πρώτου ετήσιου ποιητικού διαγωνισμού του σχολείου θα έχει έτσι πανηγυρικό χαρακτήρα.
Σας προσκαλούμε να παραστείτε.
–––––––––
Το σχολείο βρίσκεται κοντά στην Κηφησίας, στον εγκέφαλο, οδός Πλούτωνος και Μικράς Ασίας, δίπλα στη Ριζάρειο σχολή, όπως τη βλέπετε αριστερά...

Πάτησα το γουγλάκι και σας βρήκα. Ασχολούμαι κι εγώ με τη μετάφραση και θα τα ξαναπούμε.
Το θέμα εδώ είναι η αγάπη για τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο... θα το ποστάρω και αλλού.
Καλημέρα σας.

[spiros]

Τίτος Πατρίκιος, Όταν κοπάζει ο θόρυβος

Για το ψωμί το δίκιο την αλήθεια, ίσως και να μη φτάνει μια ζωή.
Μα τη ζωή μου την ένιωσα ζωή μες στον αγώνα, αδέλφια.
Και για να μάθω να μιλώ, όταν ο τρόμος τα στόματα βουβαίνει
Να μάθω να ανορθώνομαι, όταν θεριεύει ο θάνατος
Για να μπορώ τα ίδια τα λάθη μας να αντέχω
πόσες αδυναμίες έπρεπε να κατανικήσω,
με πόσες πρέπει κάθε στιγμή να αντιπαλεύω.
Όμως μονάχα τούτη την αδυναμία, συγχωρήστε μου,
όταν κοπάζει ο θόρυβος και μένω μοναχός με ένα μου αγαπημένο πρόσωπο
για την αγάπη του που ολόκληρος διψάω δεν μπορώ ν' αγωνιστώ.
Αν την επιδιώξω τη χάνω.
Αν τη διεκδικήσω τη σκοτώνω.
Αδέλφια μου συγχωρήστε με, μα η αγάπη που πιο βαθιά γυρεύω, πρέπει να μου δοθεί μονάχη.

Από τη συλλογή Μαθητεία ξανά (1991)

https://www.youtube.com/v/o4gIlpNs0pA

[Μελοποιημένο από τον Ορφέα Περίδη. Δίσκος: Κάποιον αγαπάει ακόμα]

[wings]

[Από την ενότητα Τέλος του καλοκαιριού (1953-1954)]

Τίτος Πατρίκιος, Άτιτλο (Εγώ δεν είμαι μόνο αυτός που βλέπεις...)

VI

Εγώ δεν είμαι μόνο αυτός που βλέπεις, αυτός που ξέρεις
δεν είμαι μόνο αυτός που θα 'πρεπε να μάθεις.
Κάθε επιφάνεια της σάρκας μου και κάπου τη χρωστάω,
αν σ' αγγίζω με την άκρη του δαχτύλου μου
σ' αγγίζουν εκατομμύρια άνθρωποι,
αν σου μιλήσει μια λέξη μου
σου μιλάνε εκατομμύρια άνθρωποι
Αν σ' αγγίξω με την άκρη του δαχτύλου μου
σ' αγγίζουν εκατομμύρια άνθρωποι –
θ' αναγνωρίσεις τ' άλλα κορμιά που πλάθουν το δικό μου;
θα βρεις τις πατησιές μου μες σε μυριάδες χνάρια;
θα ξεχωρίσεις την κίνησή μου μες στη ροή του πλήθους;
Είμαι κι ό,τι έχω υπάρξει και πια δεν είμαι –
τα πεθαμένα μου κύτταρα, οι πεθαμένες
πράξεις, οι πεθαμένες σκέψεις
γυρνάν τα βράδια να ξεδιψάσουν στο αίμα μου.
Είμαι ό,τι δεν έχω γίνει ακόμα –
μέσα μου σφυροκοπάει η σκαλωσιά του μέλλοντος.
Είμαι ό,τι πρέπει να γίνω –
γύρω μου οι φίλοι απαιτούν οι εχθροί απαγορεύουν.
Μη με γυρέψεις αλλού
μονάχα εδώ να με γυρέψεις
μόνο σε μένα.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, II [1953-1959] (Εκδόσεις Κέδρος, 1998)

[wings]

[Από την ενότητα Επιστροφή στην ποίηση (1948-1951]

Τίτος Πατρίκιος, Ανοιχτά σύνορα

Θυμάσαι είχαμε κάνει την ίδια υπογράμμιση
στο ίδιο βιβλίο του Μαρξ...

Δεν υπάρχουν για μας μακρινοί περίπατοι
σε δρόμους ολόσκεπους με δέντρα
το πολύ στα κράσπεδα σκονισμένες πικροδάφνες.
Στις άδειες τσέπες μας δεν κουδουνάνε αστέρια
μόνο ένα κουτί τα πιο φτηνά τσιγάρα
και ρέστα από χιλιάρικο.
Το μέτρησαν επιτέλους οι ξένες αποστολές
το γράψαν οι εφημερίδες με ημίμαυρα
το αγνοούν οι Πολιτικές Επιστήμες του Πανεπιστήμιου:
στον τόπο μας
έχουμε κατά κεφαλήν
ογδόντα δολάρια εισόδημα το χρόνο.

Ακρόπολη
αρχαία μάρμαρα που με κοιτάτε
ποιοι πέρασαν
ποιοι πολέμησαν
ποιοι χάραξαν τ' όνομά τους
ποιοι μείναν άγνωστοι για πάντα
είμαι κι εγώ ένας απ' αυτούς.
Πατάω το ίδιο χώμα
με τα θαμμένα παράνομα βιβλία
και τ' αυτόματα που αρπάξαμε από τον εχθρό
στην ίδια πόλη ζω
που απλώνει πέρα από σύνορα και χρόνο.
Και γίνονται όλα ένα
τ' ανόμοια και τα μακρινά.

Ε, σεις πολιτείες που βρίσκεστε κοντά μου
σας μιλάω εγώ απ' την Αθήνα
στεφανωμένος από ένα γέρικο ουρανό
που βαρέθηκε να 'ναι γαλάζιος
τον Κόκκινο πρωινό ουρανό ολωνών μας.
Μιλάω σε σένα Παρίσι
με τις παλιές σου καρμανιόλες, λιθόστρωτο
πλυμένο απ' τη βροχή, το αίμα,
τις βρισιές των κομμουνάρων,
Παρίσι δίχως Σηκουάνα γι' αυτοκτονίες.
Σε σένα Άγια Πετρούπολη
με τα παρμένα Χειμερινά Ανάκτορα
που γδύθηκες τ' όνομά σου
για να φορέσεις την απλή στολή του Λένιν.
Μιλάω σε σένα Μαδρίτη
κάρβουνα σαν και μας
καρφωμένη απ' τις μαυριτάνικες λόγχες,
Μαδρίτη αγαπημένη, οδόφραγμα δικό μας.

Πέφτοντας κάπου μα πάντα νικώντας.
Το εμβατήριο.

Γενάρης 1950

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, I [1943-1953] (εκδόσεις Κέδρος, 1998)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=kl9PR-6OAsU

Λουκιανός Κηλαηδόνης, Φταίει ο χοντρός (δίσκος: Γιατί θα γίνω μαραγκός (1990))

Τίτος Πατρίκιος, Ας σταματήσουμε μ' αυτή την ιστορία

[Από την ενότητα Μαθητεία (1956-1959): Το δάσος και τα δέντρα]

Ας σταματήσουμε μ' αυτή την ιστορία
πως έφταιξε μονάχα ο Μπέρια.
Όλοι μας κάποτε θαυμάσαμε
κάποιον εγχώριο μιμητή του
όλοι τη σκέψη μας την είχαμε εκχωρήσει
σ' αρχηγούς σοφούς που σκέφτονταν για λογαριασμό μας
όλοι μας λιβανίσαμε για μεγαλοφυΐες καθοδηγητές
που βλέπαμε τι ντενεκέδες ήσαν
όλοι αρνηθήκαμε την καλημέρα σε διαγραμμένους
που ξέραμε πως δεν ήσανε χαφιέδες
όλοι καταπίναμε τη γνώμη μας σα φλέμα
δίχως το σθένος να πάμε μιαν άποψη ως το τέλος
όλοι μας γράψαμε ποιήματα προσωπολατρίας
ή πάντως τα ορεχτήκαμε.
Δεν έφταιξε μόνο ο Μπέρια.

*

Αλίμονο το νιώθαμε πόσο ήμαστε ανίσχυροι
πόσο εύκολα γινόμαστε ύποπτοι όλοι
πώς σ' αχρηστεύει μια συντροφική κουβέντα
ένα φιλικό χτύπημα στον ώμο
άλλωστε το 'χαμε δεχτεί
οι διανοούμενοι είναι ανεύθυνοι
οι ποιητές ευάλωτοι
και πια δεν ήταν ο φόβος της ζωής
δεν ήταν καν ο φόβος του στιγματισμού,
της απομόνωσης, της καταδίκης,
ήτανε πάνω απ' όλα ο φόβος μήπως βλάψεις
μην άθελά σου βοηθήσεις τον εχθρό
μη δεν προσφέρεις πέρα απ' τη ζωή σου
την ίδια σου τη συγκατάθεση
έτοιμος πάντα κι εσύ να ξαναπείς
θρόνου εξώσατε, πόλεως απελάσατε,
αιρούμαι παθείν ό τι αν βούλησθε
και περ αθώος ων,
της υμών ένεκεν ομονοίας...
Μα αν είναι για χάρη της ομόνοιας
να πνίγεται πάντοτε η αλήθεια
να βασιλεύουνε διαρκώς οι φαύλοι,
όχι καθάρματα, όχι άλλο πια,
μια τέτοια ενότητα καλύτερα να συντριβεί.

*

Δεν έφταιξε μονάχα ο Μπέρια
όταν ακόμα τόσοι εμπνέονται
από βιογραφίες κίβδηλες και γλοιώδεις
τόσοι χρειάζονται πρόθυμους γραφιάδες
παραχαράκτες δημοσιογράφους, κόλακες ποιητές,
τόσοι επαναλαμβάνουν ξεθωριασμένες ρητορείες
καλύπτοντας συντάξιμα έτη επανάστασης
και καταστρώνοντας την προσεχή προαγωγή τους.

Μάης 1956

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τίτος Πατρίκιος – Ποιήματα, II (εκδόσεις Κέδρος, 1998)