Τελικό νι (τελικό «ν») και η χρήση του

[wings]

Παιδιά, τι λέτε; Πότε και ποιος είπε ότι το «στη Κρήτη, στη Τρίπολη κ.λπ.» είναι σωστό; Σας παρακαλώ να ξαναδιαβάσετε όλοι το αρχικό μήνυμα του Σπύρου στο νήμα μας. Άλλο να επισημαίνουμε τα λάθη που κάνουν ορισμένοι κι άλλο να λέμε ότι η προηγούμενη γραμματική δεν ξεκαθάριζε τα πράγματα στο θέμα αυτό.

[mavrodon]

Σωστό. Το είχα προσέξει και εγώ.

[Vasilis]

Παιδιά, τι λέτε; Πότε και ποιος είπε ότι το «στη Κρήτη, στη Τρίπολη κ.λπ.» είναι σωστό; Σας παρακαλώ να ξαναδιαβάσετε όλοι το αρχικό μήνυμα του Σπύρου στο νήμα μας. Άλλο να επισημαίνουμε τα λάθη που κάνουν ορισμένοι κι άλλο να λέμε ότι η προηγούμενη γραμματική δεν ξεκαθάριζε τα πράγματα στο θέμα αυτό.

Ενδεχομένως να μην αναφέρεσαι σε εμένα αλλά εγώ δεν μίλησα για την προηγούμενη γραμματική αλλά για πάγια τακτική μου να βάζω τελικό (ν) πάντοτε.

[wings]

Αυτό είναι άλλο θέμα, Βασίλη.

Είχαμε πει και στο παρελθόν εδώ στο φόρουμ ότι υπάρχει πάντα το περιθώριο προσωπικής προτίμησης του χρήστη της γλώσσας και ότι αν, με συνέπεια, βάζει το νι σε όλες τις αιτιατικές του κειμένου του, δεν υπάρχει πρόβλημα.

Εγώ σχολίασα τη χαρά όλων για το παράδειγμα που δίνει ο Θεόφιλος στην επιστολή του προς την «Καθημερινή». Τα εκτρώματα που αναφέρει είναι περιπτώσεις όπου δεν τηρήθηκαν οι κανόνες της γραμματικής ή της φωνητικής. Για δοκιμάστε να πείτε «τη Τρίπολη» και αν δεν στραμπουλήξετε τη γλώσσα σας εμένα να μη με λένε Βίκυ.

[mavrodon]

Αυτό με την υπογραφή των τεσσαράκοντα παλικαριών:
Σαράντα παλικάρια
από τη Λει-. από τη Λειβαδιά.
Πάνε για να πατήσουνε
την Τροπο-, μωρ' την Τροπολιτσά

Στο δρόμο που πηγαίνανε γέροντα,
μωρ' γέροντ' απαντούν.
Ώρα καλή σου γέρο
καλώς τα τα, καλώς τα τα παιδιά.

Πού πάτε παλικάρια
πού πάτε βρε, πού πάτε βρε παιδιά.
Πάμε για να πατήσουμε
την Τροπο-, μωρ' την Τροπολιτσά

[Vasilis]

Συμφωνώ Βίκυ.

[spiros]

Ο κανόνας χρήσης του τελικού ν (νι) ισχύει και σε περιπτώσεις όπου τα «την» / «στην»  είναι πριν από ρήμα

[evitaki]

Καλημέρα!

στην αιτιατική ισχυει ο κανόνας του ν, (μπροστά από κ, π, τ, ξ, ψ, μπ, ντ, τς, τζ.) ή δεν ισχύει σε αυτή την περίπτωση;

π.χ. τον μηχανικό  την δασκάλα; το βρήκα και το μηχανικό, τη δασκάλα

τι είναι σωστό;

ευχαρσιτώ πολύ

[mavrodon]

Ισχύει σίγουρα για τα θηλυκά. Για τα αρσενικά καθιερώθηκε τελευταία να μπαίνει σε όλες τις περιπτώσεις το ν. Υπάρχει και σχετικό νήμα.

[spiros]

Ακριβώς. Βλέπε και:

https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=3439.30
https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=176155.0
https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=174001.0

[spiros]

Διαδικτυακή εφαρμογή για αυτόματη διόρθωση τελικού -ν (προσθήκη/αφαίρεση στις λέξεις: την, στην, αυτήν, μην, δεν)

[spiros]

Πρόσθεσα στην αρχή της πρώτης δημοσίευσης ένα απόσπασμα από το τελευταίο βιβλίο γραμματικής το οποίο πιστεύω καλύπτει συνοπτικά τον κανόνα έτσι όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα.

[mavrodon]

Σε διάφορα έντυπα, οι κανόνες για το τελικό ν δεν τηρούνται. Ιδιαίτερα με το αρνητικό μόριο δεν το συναντά έτσι σχεδόν παντού. Ένα επιχείρημα που άκουσα είναι ότι αν αφαιρεθεί το ν το δε θα μπερδεύεται με το άλλο δε, δηλαδή τον αντιθετικό σύνδεσμο ή ουσιαστικό (βλ. https://el.wiktionary.org/wiki/%CE%B4%CE%B5).

[spiros]

Όσον αφορά την περίπτωση του δεν, που έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις, η άποψη μας είναι ότι δε χρειάζεται να παρεκκλίνουμε από τον κανόνα παρά μόνο όταν θέλουμε να δώσουμε έμφαση στην άρνηση, όπως πολλές φορές γίνεται στον προφορικό λόγο, καθώς και στις περιπτώσεις όπου μπορεί να προκύψει νοηματική ασάφεια και σύγχυση με τον αντιθετικό σύνδεσμο δε:

Δεν θέλω, σου είπα!
Εκείνη τον κοίταξε αυστηρά- εκείνος δεν χαμήλωσε τα μάτια.

[valeon]

Ο κανόνας του τελικού ν στο νέο βιβλίο της γραμματικής της Ε' και ΣΤ' Δημοτικού: