Κατερίνα Καριζώνη

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Το παιχνίδι των πνιγμένων
 
Έλα, μου είπες, να παίξουμε το παλιό παιχνίδι
χάνει αυτός που αγαπάει περισσότερο
γι’ αυτό και φόρεσα μια ατσάλινη καρδιά
γι’ αυτό και φόρεσα ένα κόκκινο κοράλλι
κι έχω το σφύριγμα ενός πλοίου στα αυτιά μου
κι ένα μαντίλι μουσκεμένο στον αφρό.

Κοίτα πώς παν και χάνονται τα πλοία
κι ανοίγουν διάπλατα της θάλασσας οι πύλες
σε σκοτεινούς νεροθαλάμους γυρίζει ο καπετάνιος
και σ’ άλλες αίθουσες υγρές προσμένουν οι παράνυμφοι
και μια γυναίκα μ’ ένα πέπλο πνιγμένη από χρόνια.

Δεν ξέρω πώς παντρεύονται οι πνιγμένοι
ίσως μοιράζουν αλμυρά κουφέτα και κοχύλια
ίσως μοιράζουν μαύρα λέπια απ’ την ψυχή τους
και ανεβαίνουν για μια στιγμή στην επιφάνεια
για να μαζέψουν μαργαρίτες του αφρού.

Έλα λοιπόν να παίξουμε το παλιό παιχνίδι
χάνει αυτός που αγαπάει περισσότερο
οι άλλοι τον κατεβάζουν δεμένο με σκοινιά
ύστερα κοιτάζονται περίλυποι στα μάτια
ύστερα ανάβουνε τσιγάρο συντριμμένοι
ύστερα βγάζουν αναμνηστικές φωτογραφίες.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Το εικόνισμα
 
Θα ’ταν θλιμμένος φαίνεται ο εικονοποιός
εκείνο το κρύο απόγευμα του αιώνα
γι’ αυτό σου έβαλε τόσο βαθύ μαύρο
στις κόρες των ματιών
ίδιο βαθύ με το χρώμα που έχει η νύχτα
όταν κανένας δεν σε συλλογιέται πια
ίδιο βαθύ με τις σκιές των εραστών
που σμίγουνε για τελευταία φορά
κάτω απ’ τα φώτα
και φεύγουν αγκαλιασμένες βιαστικά
πριν εκείνες προλάβουν να χωρίσουν.

Θα ’ταν θλιμμένος φαίνεται ο εικονοποιός
κι όλα του τα κεριά θα είχαν καεί
κι όλα τα δάχτυλά του θα ’γιναν λεπίδες.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τα γάντια
 
Παλιά φθαρμένα γάντια μου
έχετε ακόμα τη θέρμη των χεριών μου
το άρωμα κάποιας μυστικής συναλλαγής.

Σας διάλεξα
μέσα από εκατομμύρια γάντια
πέτσινα γάντια δολοφόνων και γάντια δαντελένια
γάντια θαυματοποιών, γάντια χειρούργων
γάντια του μποξ και γάντια πεθαμένων
γάντια που σφίξαν χέρια αγαπημένα
κι άλλα που πλήρωσαν κάποτε τον φόνο
κι εκείνα που κράτησαν το αλάτι τ’ ουρανού
το χιόνι μιας αγάπης που βασίλεψε.

Παλιά φθαρμένα γάντια μου
γάντια που πια δεν ξεκολλάτε
από τα χέρια μου.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Οι γάτες των παλιών κτηρίων
 
Οι γάτες των παλιών κτηρίων μάς κοιτούν
όπως θα μας κοίταζαν οι πεθαμένοι ένοικοι
μιλούν μες στο σκοτάδι με ανθρώπινες φωνές
λεν πως τα σπίτια κάποτε παλιώνουν
κι οι ένοικοι γερνούν και μένουν μόνοι τους
και τότε η ζωή του αναπόφευκτα γεμίζει
από γάτες
μιλούν ψιθυριστά, βήχουν επίμονα
και δεν γνωρίζουν τον μέλλοντα και τον ενεστώτα.

Τις νύχτες
μια βυθισμένη κρήνη αναδύεται
απ’ τα υπόγεια των σπιτιών
οι γάτες ορμούν μέσα στη γούρνα πλατσουρίζοντας
λούζονται, βγάζουνε το τρίχωμά τους
γίνονται γριές με πρόσωπα αποτρόπαια
φορούν κουρέλια και καπνίζουνε τσιγάρα άφιλτρα
ανεβαίνουν αθόρυβα τις σκάλες των σπιτιών
και χτυπούν τα κουδούνια των ενοίκων
νιαουρίζοντας.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Οι δώδεκα στρατιώτες
 
Το τραπέζι ήταν πάντοτε στρωμένο
κάτω απ’ τις ιτιές
αντί για πιάτα
είχε δώδεκα μεγάλα ρολόγια
τα μεσάνυχτα παρουσιάζονταν δώδεκα στρατιώτες
και τα κούρδιζαν.
Ένας στρατιώτης έχασε μια μέρα το κλειδί
κάποιος του το είχε κλέψει και το έκρυβε
εκείνος μιλούσε και γελούσε ακατάπαυστα
για να μη δείξει ότι ήταν πεθαμένος.

Την άλλη νύχτα ένας καινούριος
ήρθε στη θέση του
κι αυτό έγινε διαδοχικά
και με τους δώδεκα στρατιώτες.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Το άλογό μου
 
Το άλογό μου κρύβεται
στο φως του φεγγαριού
έχει ένα κέρατο από φώσφορο
πάνω απ’ τα δυο του μάτια
και μου υπαγορεύει ποιήματα.

Όταν γεννήθηκε
το χώρισαν από τα άλλα άλογα
γιατί είχε κέρατο
κι έλεγε πάντα πράγματα αλλόκοτα.

Από τότε
γύριζε μόνο του από ερημιά σε ερημιά
ώσπου συναντηθήκαμε
παρηγορώντας ο ένας τον άλλον
με στίχους.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470
 
Θα αφήσω απόψε τα παραθυρόφυλλα ανοιχτά
για νά ’ρθει πετώντας ο ράφτης Ραντοσλάβ
κραδαίνοντας το χάλκινο ψαλίδι του
ανεμίζοντας τη σάπια του κλωστή μέσα στην καταχνιά
θα φέρει τα ρούχα των νεκρών
για να τα σιδερώσω
τις ξηλωμένες τους ψυχές μες σ’ ένα δίχτυ
σαν ένα κοπάδι πεθαμένες πεταλούδες.

Θ’ ανάψω πάλι εκείνο το κιτρινισμένο φως
στο πορτατίφ
και θα λαδώσω καλά τους μεντεσέδες
για να μην τρίζουν όταν πιάνει ο βοριάς
θα βάλω ακόμα την τσαγιέρα στη φωτιά
και τα αναμμένα κάρβουνα στο σίδερο
γιατί ξέρω πως φοβάται την αυγή ο Ραντοσλάβ
κι όταν καμιά φορά καθυστερώ, θυμώνει

και μου ράβει τα βλέφαρα
και μου παίρνει αυτούς που αγαπώ.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Το παλτό σου
 
Χρόνια τώρα κρεμόταν στο σκοτάδι του μυαλού μου
βαρύ και απειλητικό το πανωφόρι σου
το διαπερνούσαν ρίγη από αιφνίδιους πυρετούς
θέρμες από ύπουλες αρρώστιες
πάνω του άνοιγαν πληγές κι αιμορραγούσαν
απ’ τις ραφές του γλιστρούσε πότε πότε
ένα παραπονεμένο φως.
Έσταζε χρόνια στο μυαλό μου το παλτό σου
δεν μπορούσε να στεγνώσει
όσο κι αν πάγωνε ο νοτιάς του χωρισμού
κι οι κρύες βραδιές στα αναρρωτήρια της μνήμης μου
όσο κι αν το φυσούσαν οι παλιές μας μέρες
κι η σκόνη από λυπημένες εκδρομές κοντά στη θάλασσα.

Έσταζε αίμα το παλτό σου
γέμιζε το στόμα μου, με έπνιγε,
λέρωναν τα χέρια μου, τα χρόνια μου
έπαιρνα τους δρόμους σαν τρελή
έτρεχα στα φαρμακεία
παντού νεκροί οι φαρμακοποιοί
παντού ναρκωμένοι οι νοσοκόμοι
παντού σκοτωμένο το αίσθημα.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Το οθωμανικό πειθαρχείο*
 
Καμιά φορά στα όνειρά μου
επισκέπτομαι
το ερειπωμένο πειθαρχείο
των ψαράδικων
με δυσκολία ξεχωρίζω ένα φως
κάποιος μου γνέφει με μια λάμπα στην ομίχλη.

Ο κύβος ερρίφθη, ψιθυρίζει χαμηλόφωνα
κι ήταν φτιαγμένος από εύθραυστο υλικό
σπάζοντας σκότωσε χιλιάδες μανδαρίνους
σκότωσε όλα τα καλοκαίρια μας στους χάρτες
τις πιο λεπτές συγκυρίες των προορισμών
μετά από χρόνια θα μας εντοπίσουν στα αρχεία
σαν μία περίπτωση αναίμακτου στραγγαλισμού,
όπως ορίζουν οι θεσμοί της αυτοκρατορίας.

Το πειθαρχείο αποτελεί τόπο δυσάρεστο
το αναφέρουν άλλωστε σαφώς
και οι περιηγητές
είναι κι η μυρωδιά απ’ τα ψαράδικα
κάθε φορά που σηκώνεται ο αέρας του αιώνα.
Κι αρχιθαλαμηπόλος
που μας περιμένει βλοσυρός
μ’ ένα ποτήρι πόσιμο αίμα και σιρόπι.

* Πρόκειται για θεσμό της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Αν το σιρόπι στο ποτήρι ήταν κόκκινο σήμαινε θάνατο διά στραγγαλισμού, αν ήταν άσπρο σήμαινε εξορία.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Αγιορείτικο Αίνιγμα
 
Κάθε νύχτα
μια λεμονιά φυτρώνει στον τυραννισμένο ύπνο μου
που κάνει χίλια λεμόνια
μέσα σε κάθε λεμόνι
κοιμάται ένας καλόγερος
δεν έχει κόκαλα ούτε καρδιά
παρά μονάχα κουκούτσια και οξέα.

Τι είναι;
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Ποτέ δεν θα τη φτάσω την καρδιά σου
 
Στάζουν απόψε οι λέξεις απ’ τον ουρανό
στάζουν πάνω στις στέγες
στ’ αυτοκίνητα
στάζουν στα ρούχα μου, στο χάρτινο μυαλό μου
ποτίζουνε σιγά-σιγά τα ποιήματα
φαίνονται κάτι σπίτια με κόκκινα φανάρια
τρεις γέροι Κινέζοι στέκονται μπροστά τους
βαθιά μέσα στις τσέπες
κρύβουν τα κλειδιά τους
βαθιά μες στις καρδιές τους
κρύβεται η καρδιά σου
τους βλέπω από μακριά και τους ακούω.

Τι θέλουν εκεί κάθε φορά που γράφω ποιήματα;

Ποτέ δεν θα το λύσω τούτο το μυστήριο
ούτε θα πάρω στα χέρια τα κλειδιά τους
ούτε θα μπω στα σπίτια με τα κόκκινα φανάρια
ούτε ποτέ θα φτάσω την καρδιά σου
κι ας έρχονται κάθε φορά που σε θυμάμαι
κι οι τρεις με τις παράξενες στολές τους
και τις μακριές κρυστάλλινες γενειάδες.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Οι τρεις γκέισες
 
Τρεις γριές γκέισες περάσαν από δω
η Ερημιά, η Σιωπή και η Απόγνωση
τρυπούσαν με τις βεντάλιες τους το τζάμι
η ψυχή έσκαβε στα ορύγματα των στίχων
δεν τις άνοιξε.

Οι τρεις γκέισες πέρασαν, ξαναπέρασαν
και θύμωσαν
έβγαλαν τότε απ’ τα μαλλιά τους τις βελόνες
και τις βύθιζαν στα ποιήματα
ράγισε το χαρτί
φάνηκαν από μέσα οι σταυροί
και τα άλλα γυμνά έπιπλα της ποίησης
αποκαλύφθηκαν τα έλκη των ονείρων.

Η ψυχή καθόταν στο βάθος αμέριμνη
δοκίμαζε πιπέρι κι άγριο μέλι
μαζί με κάποιον άγνωστο
που έκλαιγε πολύ.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Η νοικοκυρά στο απέναντι μπαλκόνι
 
Πολύ τη λυπάμαι τη νοικοκυρά
στο απέναντι μπαλκόνι
όλη τη μέρα σκουπίζει, σφουγγαρίζει
πλένει τα ρούχα με τα δάκρυά της
βάζει τη χύτρα στη φωτιά
και βράζει
τα κόκαλα των ημερών που πέρασαν
ξεπαγώνει τις νύχτες της
το μεσημέρι θά ’ρθουν τα εγγόνια της να φαν
θά ’ρθει κι ο πεθαμένος της πατέρας
ρίχνει το χιόνι της ψυχής της στο φαΐ
σήμερα θα φτιάξει κύκνο με διαμάντια
και τούρτα με σταφίδες και απόγνωση
θα φτιάξει και λίγο παγωτό απ’ τις πληγές της
μετά θ’ αποσυρθεί μέσα στη ρόμπα της
κι εκεί θ’ αρχίσει να καρικώνει πλάι στη λάμπα
θα καρικώνει πάλι αμίλητη ως το πρωί
τις μακριές χειμωνιάτικες κάλτσες
του άντρα της.

Πολύ τη λυπάμαι
τη νοικοκυρά στο απέναντι μπαλκόνι
και κάποια μέρα σκέφτομαι να τη σκοτώσω.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Γράμμα στη μητέρα
 
Αρρώστησα από μοναξιά, μητέρα
αρρώστησα από κρύο φως των αστεριών
που εισβάλλει κάθε νύχτα μες στο αίμα μου
κι αρχίζω να πετώ,
πετώ χωρίς ελπίδα
βλέπω τα σπίτια ολοσκότεινα, κλειστά
και τον αγαπημένο να κοιμάται μαγεμένος
βλέπω ζητιάνους στα πάρκα
να φεγγίζουνε
σαν πλάσματα από φώσφορο
ψηλά στα δέντρα τις τρέσες του κακού
και στους νερόλακκους διαμάντια.
Δεν έχω πού να πάω, μητέρα
το σπίτι, το πηγάδι και τον κήπο
τα σήκωσε ένας στρόβιλος από φωνές
τα πήρε ένας χειμώνας στοιχειωμένος
και τα σκόρπισε
πέρα απ’ τους χάρτες
στους πάγους των δακρύων.

Αρρώστησα από μοναξιά, μητέρα
έβγαλα ράμφος
εκεί που ήταν παλιά η πληγή του στόματος
έβγαλα απαίσια φτερά από μεμβράνη
δηλητηριώδη αγκάθια γύρω από τα δάχτυλα
τρέμω από πυρετό τις νύχτες στο ταβάνι
και πνίγω ό,τι αγαπώ.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Γράμμα σ’ έναν πρίγκιπα
 
Πρίγκιπα, με ξέχασες
γυρίζοντας σε αβέβαιες εκστρατείες
για να κερδίσεις το χρυσάφι του απογεύματος
τους εύθραυστους καθρέφτες της βροχής
άσκοπα χύνεις χρόνια το αίμα
των χιλιάδων μισθοφόρων σου
σ’ εφήμερους έρωτες
τίποτα δεν σου μένει, το στέμμα σου
το οικόσημο, τα χρήματα
τα σκόρπισες πρώτα στον πόλεμο της διαδοχής
μετά στους αυλοκόλακες, στην ακριβή πορσελάνη
των εφηβικών κορμιών που στοίβαζες
στα υπόγεια του ανακτόρου σου,
έξω απ’ την ήσυχη πόρτα σου
τώρα μια λεμονιά δακρύζει.

Πρίγκιπα, με ξέχασες
μάταια γυρεύοντας να καταπιείς
το είδωλο του φεγγαριού και να πεθάνεις
στα σκιερά νερά της στέρνας σου
με τα χρυσόψαρα και τα ρουμπίνια του βυθού
και τις πνιγμένες αρραβωνιαστικές σου
κάτω από τη χλόη.

Ήσουν κορίτσι, πρίγκιπα, και το ’κρυβες.
 
Από τη συλλογή Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470 (2001)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)