Βικτωρία Καπλάνη

[wings]

Βικτωρία Καπλάνη



[Πηγή για τη φωτογραφία: Εντευκτήριο]

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1961. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Διδάσκει στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας της Θεσσαλονίκης. Ποιήματα και μεταφράσεις της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά.

Ποιητικές συλλογές:
«Ήχοι – απόηχοι», εκδ. Γαβριηλίδης, 2007
«Λευκές συνομιλίες», εκδ. Γαβριηλίδης, 2010
«Σημείο φυγής», εκδ. Γαβριηλίδης, 2013
«Η άγνωστη φίλη», εκδ. Γαβριηλίδης, 2015
«Μεταίχμιο», εκδ. Γράφημα, 2021

Ανθολογημένα ποιήματα:

• αντί επιλόγου / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• αντί προλόγου / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Εδώ σε θέλω πώς κάνεις τώρα την αρχή... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Εκεί που βρίσκεσαι... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ένας εξόριστος «πρίγκιπας» ανάμεσά μας... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Η αρχή έχει γίνει σε μιαν ασύλληπτη στιγμή... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Η μεγάλη αναμέτρηση έρχεται... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Η τέχνη υπάρχει... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ίσως ήρθε ο καιρός... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Κάποτε σ’ αιφνιδιάζει ο χρόνος... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Κι όμως στιγμές... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Με το βουνό γεννιέται η λύπη του... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ο ενεστώς της αγωνίας... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ο ήχος του τσεκουριού... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ό,τι και να πεις ο φόβος υπάρχει... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ό,τι σ’ αναζητά σε βρίσκει... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Όταν απ’ τα βάθη του ορίζοντα... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Όταν λείπει το ζωτικό κέντρο... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Πάλι δεν πρόφτασες... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Ρόδινο, ρόδινο αγέρι... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Σκιά και μ’ ακολουθεί σε κάθε βήμα... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Τα λόγια τα ανείπωτα... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Τη ζωή που σου ταιριάζει να ζητάς... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Την αλήθεια δεν είναι μόνο να τη βρεις... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Φυσάει απόψε σαν να τρομάζουν οι ψυχές... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Χάλκινος ουρανός... / Ήχοι – απόηχοι (2007)
• Το σκηνικό επαναλαμβάνεται... / Λευκές συνομιλίες (2010)
• Δίνη / Σημείο φυγής (2013)
• Κατάδυση / Σημείο φυγής (2013)
• Πρόσωπα του μύθου... / Η άγνωστη φίλη (2015)
• Ακροπατεί σ’ ένα ψηλό περβάζι... / Μεταίχμιο (2021)

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=VDkMZVXIFY4

Δημήτρης Κοντόπουλος & Ηρώ, Είναι η ζωή
(ερμηνεία: Αλέκα Κανελλίδου & Ηρώ / δίσκος: Άργησες (2002))

Βικτωρία Καπλάνη: [Τη ζωή που σου ταιριάζει να ζητάς...] & [Όταν απ’ τα βάθη του ορίζοντα...]

[Ενότητα Είσοδος (1998-2000)]

β Τη ζωή που σου ταιριάζει να ζητάς όσο κι αν σου στοιχίζει αυτή είναι η ευχή της γης που ξέρει τι σημαίνει γέννα και τι επιστροφή ό,τι είναι φριχτό γεννάει τη σπορά του όσα άγγιξαν τον πρώτο πυρήνα του αίματος παλαιά και καινούρια θροΐζουν κάθε τόσο γίνονται ανερμήνευτη γραφή μας καθηλώνουν (για πάντα;) στον δικό τους χρόνο. Άφησε την Αριάδνη να πλέκει με το πολύχρωμο κουβάρι της όνειρα μαγκάλια του χειμώνα σ’ ένα μισογκρεμισμένο λαβύρινθο περιμένει, βλέπεις, μάταια την ιστορία να γυρίσει. Μέσα μας μια αόρατη γραμμή (συχνά πέφτω πάνω της, τρομάζω) θαρρείς κλείνει το δρόμο από τον θάνατο της σελήνης στη γέννηση του ανθρώπου το ίδιο κατακόκκινο αίνιγμα όλο δικό σου για πάντα.

β' Όταν απ’ τα βάθη του ορίζοντα ανάβει ξαφνικά ένα φως σαν τη λύση στο αίνιγμα της ζωής σου που τόσο επίμονα γυρεύεις η λύση στο καινούριο αίνιγμα γυρίζω το βλέμμα κι όλα μεταβάλλονται η δωρεά αλλού χαρίζεται είναι υπόθεση μιας στιγμής το σύμπαν τελεί και συν-τελείται. Οι μεγάλες αλήθειες που απαγγέλλει η σιωπή τυλίγονται με το ίσως να μην είναι κι έτσι και τις παίρνει ο ύπνος άντε να περιμένεις πάλι το ξημέρωμα όμως εσύ είσαι σπηλιά –φοβάσαι;– στο σκοτάδι σου όλα αρχίζουν κι όλα επιστρέφουν εκεί.

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

Το μερακλίδικο πουλί-Στέλιος Φουσταλιέρης - YouTube

Στέλιος Φουσταλιέρης, Το μερακλίδικο πουλί
(ερμηνεία: Ιωάννης Μπερνιδάκης (1938))

Βικτωρία Καπλάνη: [Σκιά και μ’ ακολουθεί σε κάθε βήμα...] & [Φυσάει απόψε σαν να τρομάζουν οι ψυχές...]

[Ενότητα Είσοδος (1998-2000)]

δ Σκιά και μ’ ακολουθεί σε κάθε βήμα μολυβένια φτερούγα τρομερή σαν άγγιγμα αγγέλου προσπερνάω, δεν θέλω να γνωρίζω όμως κάθε φορά που η ζωή κρέμεται από μια φωτεινή κλωστή κι η λάμψη της στιγμής κατατρώει τον χρόνο η σκιά μεγαλώνει πάει ν’ αγγίξει ό,τι αγαπάω λευκό το αφήνω το χαρτί, τ’ άλλο πρωί λευκότερο. Φοβάμαι θα φορέσω κι εγώ τον σκοτεινό χιτώνα όπως η μητέρα τόσες φορές όπως η μητέρα της μητέρας με ρόδια, λινάρι και στάχυα όλο και συχνότερα πια ιέρεια του κύκλου η τελική σφραγίδα στο διαβατήριο για το άλλο ταξίδι. – Κι ύστερα; Νίβεις τα χέρια σου που ’δωσαν του θανάτου δώρο; – Και το αντίδωρο; Μπορεί η γεύση του ανεπανόρθωτου δίχως εξαγορά καμία –δεν είναι λίγο– ό,τι δεν σήπεται για λίγο θα σταθμεύσει σε δυο μέτρα γης την ίδια στιγμή η έναρξη του άλλου κύκλου –ο τρόμος και η λύτρωση– εδώ απομένει τίποτα ένας αριθμός στη στατιστική για τους ιστορικούς του μέλλοντος η συνέχεια.

δ' Φυσάει απόψε σαν να τρομάζουν οι ψυχές σαν να γυρεύουν να μιλήσουν τα μυστικά που καίγονται στη λάμψη μιας στιγμής. Βάλε τ’ αστέρια στο παράθυρο λήθη την αυγή η πορφυρή άμμος θα σκορπίσει. Κάπως έτσι απολύεσαι αίφνης εκ του κόσμου χωρίς αποζημίωση με άφθονους ανοιχτούς λογαριασμούς ποιος θα πληρώσει; Κι οι θυγατέρες του αγέρα δεν σε περιμένουν πια σειρήνα κι άγγελο σύντροφο ήχο στων ανθρώπων τα έργα. Τι θα απομείνει από σένα; Ένα σφύριγμα του αέρα, κάτι σαν αιώνιο «παρόν» ή;... Μόνο τα δέντρα μένουν κι αυτά όχι για πάντα με τα σχέδια του χρόνου φυλαγμένα στον σπόρο τα δέντρα κατέχουν αλλά δεν μιλούν όσο κι αν προσπαθείς τίποτα δεν γνωρίζεις. Μόνο ένα πείσμα μένει η ζωή έξω από το κέλυφος του μύθου ποντάρει την κάθε στιγμή όλα εδώ κι όλα για μία φορά. Ναι, μητέρα εσύ είχες το δίκιο «το μερακλίδικο πουλί ποτέ φωλιά δεν κάνει έτσι θα βασανίζεται... μέχρι που να...» εσύ είχες εγώ δεν ει... (αλήθεια πότε πεθαίνουν οι προσωπικές αντωνυμίες;)

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=W0EhHTDEjMs

Αλκίνοος Ιωαννίδης, Μαύρη πεταλούδα
(ερμηνεία: Αλκίνοος Ιωαννίδης / δίσκος: Ο δρόμος, ο χρόνος και ο πόνος (1997))

Βικτωρία Καπλάνη: [Το σκηνικό επαναλαμβάνεται...]

[Ενότητα Λευκές συνομιλίες I (2005)]

Το σκηνικό επαναλαμβάνεται
πάλι η βροχή
τώρα στην άλλη πόλη

επιλήσμων άγγελος
διπλώνει φθαρμένα ειλητάρια
η ύλη των ειδώλων
η ύλη της νόησης

ο ένας απέναντι στον άλλο
οι σελίδες μας αγγίζουν η μία την άλλη
στροβιλίζονται οι λέξεις
η εγκατάλειψη του εγώ στη ροή
των λέξεων
κοιτάζω εσένα
κοιτάζεις το μαύρο μελάνι να τρέχει
στο χαρτί
ροή του χρόνου
οι λέξεις αγωνίζονται να επιβιώσουν

(ο πυθμένας με τα μυστικά όστρακα
και τα δροσερά κοράλλια
στα λόγια του γύρευες να τ’ αγγίξεις
να βυθιστείς να αναδυθείς
στην άκρη του ορίζοντα
να πάρεις το δρόμο τον άγνωστο
δικό σου)

«αυτό το μελάνι
δεν κάνει για μένα
αργεί να στεγνώσει
αν η κόρη μου βάλει στο στόμα της
τις μαύρες λέξεις
θα κινδυνεύσει» είπες και

όλα άγγιγμα δύναμης ιερής
κι όλα ζωή είναι

να βλέπεις σημαίνει
να δημιουργείς το παρόν
να κρατήσεις
ό,τι επέπρωτο να χαθεί
ν’ ανασύρεις το σώμα

(φλεγόμενο στης μακρινής νύχτας
τα συναπαντήματα)

ένας κόμπος στο λαιμό
ο αέρας λιγοστεύει
επανέρχεται η μνήμη της θάλασσας
ψηλά από το κάστρο
τα λέπια του ήλιου στο σώμα σου
μια πόρτα κλείνει

διάτρητο φιλί

στο τρυφερό αγκάλιασμα
το χάος δείχνει την αύρα του

κάτι χάθηκε
–θάψον τους εαυτού νεκρούς–
γεννά την αναζήτηση
κάτι να βρεθεί

(χαρτοκόπτης
απελευθερώνει άγραφα ποιήματα
αίμα στα δάχτυλα
αντηχείο των αισθημάτων)

[...]

Από τη συλλογή Λευκές συνομιλίες (2010)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=BNxOoqyclRo

Μάνος Χατζιδάκις, Ελεύθερη κατάδυση/Ταξίδι του μέλιτος
(μουσική του Μάνου Χατζιδάκι για δύο ταινίες του Γιώργου Πανουσόπουλου, δίσκος: Ελεύθερη κατάδυση/Ταξίδι του μέλιτος (1995))

Βικτωρία Καπλάνη, Κατάδυση

[Ενότητα Φωτο-παίγνια (2009)]
(Τα ποιήματα αυτά γράφτηκαν για την ομώνυμη σειρά φωτογραφιών του Λάζαρου Ιωαννίδη.)

α

Εσύ και τα πράγματα
μια ύλη αξεδιάλυτη
τοπίο θολό ανεξιχνίαστο
να βυθιστείς εντός του
βλέμμα και είδωλο ένα

οι ρίζες του δέντρου το στέρνο σου
γλιστράς αργά στην ενδοχώρα
εντός φωτεινού κελύφους
όλα εκεί ίδια και διαφορετικά μαζί
οι αλήθειες σου κλαδάκια του ανέμου

εκεί μεγαλώνει αργά
φλεγμαίνει
ο δικός σου κόκκινος ήλιος

στο φιλμ αποτυπώνονται
αδιόρατες αισθήσεις
αναζητάς αυτό που θα υπάρξει
επιμένεις ν’ αγνοείς το υπάρχον

β

Κινούμαι αργά
σε σπειροειδή τροχιά
εγώ ο διπλός καθρέφτης
η μία διπλή είσοδος

ψίθυροι του αιθέρα
μεταγράφονται στο σώμα μου
ο χώρος διάστικτος
απλές αρμονίες και καθαρούς χρωματισμούς
κατέρχομαι στο φαινομενικά αδρανές τοπίο

σκοτεινά ηχοχρώματα
επιστρέφουν πάνω μου
χρησμοδοτώ τη νοσταλγία
αντιστρέφω τα φαρμακερά βέλη
το εσωτερικό φως να ξημερώσει

γ

Ίχνη του αδιαμόρφωτου μικρόκοσμου όλο και πιο δυσανάγνωστα ξεθωριάζουν οι σκιές αλλάζουν τις διαστάσεις των πραγμάτων αδήριτη ανάγκη η διαφυγή στο απρόσωπο ενύπνια θραύσματα είδωλα σκέψης αντιστρέφονται γυρεύουν την πληρότητα της μορφής την ες αεί μεταβαλλομένη

Από τη συλλογή Σημείο φυγής (2013)

[dimace]

Φίλη σου, η ποιήτρια, Βίκυ;

[wings]

Ναι. Οι περισσότεροι ποιητές της Θεσσαλονίκης είναι και λίγο έως πολύ φίλοι μου είτε τους έχω ανθολογήσει είτε όχι.

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=JQENJnQAv0U

Μάνος Χατζιδάκις, Σερενάτα για την σεξουαλική απουσία
(μουσική του Μάνου Χατζιδάκι για την ταινία «Sweet movie» του Dusan Makavejev (1974))
[Πηγή & πρόσθετες πληροφορίες για τον δίσκο: http://www.hadjidakis.gr/homeweb.htm]

Βικτωρία Καπλάνη, Δίνη

[Ενότητα Φωτο-παίγνια (2009)]
(Τα ποιήματα αυτά γράφτηκαν για την ομώνυμη σειρά φωτογραφιών του Λάζαρου Ιωαννίδη.)

α

Στο κόκκινο χρυσώνεται
κρατώντας μια διάφανη σφαίρα ευχών
ψυχή απεγνωσμένη

στο κόκκινο στροβιλίζεται
τα μυστικά της σφαίρας περιστρέφει
μάγισσα του χρόνου

δίνη μανίας συγκλονίζει το δωμάτιο
η πράσινη σκιά
η φτερούγα της ανέγνωρης δικαιοσύνης

γυρεύεις να ακινητοποιήσεις την κίνηση
να μη σε πάρει μαζί της
μην ανταμώσεις το συνοδοιπόρο
–τη σκιά της σκιάς σου–
εντός σου ταξιδεύει
στα πιο μαγευτικά τοπία
ad libitum

β

Ο έρωτας ανταριάζει
ενδύομαι
την απουσία
το εκτυφλωτικό κόκκινο
να μη φαίνεται ότι ο άλλος λείπει

πλησιάζω το φως
επιμένω
ξωτικό του δάσους
μιας κεκοιμημένης συνείδησης
ρίχνω φωτιά
παίρνω φωτιά

ξαναγεννιέμαι
παραμονεύω
μετρώντας
ποιος θ’ αντέξει
την αβάσταχτη θερμότητα
του θαύματος
–που την ίδια στιγμή
ξορκίζω και ποθώ–
μέσα του να φωλιάσω

γ

Ένας ψίθυρος η αρχή μετέωρη όλα χαμένη αγάπη είναι ανεβαίνει φτερούγισμα απαλό γραμμές ασύμμετρες ρυθμική αντίστιξη του διχασμού περιπλάνηση της σιωπής στο άπειρο πάντα το εναγώνιο αίτημα η απολεσθείσα αδημιούργητη μορφή γλυκό φως μια στιγμούλα πριν χαράξει αιφνίδια αποκάλυψη δρόσος του ουρανού στα βαριά βλέφαρα της συνείδησης

Από τη συλλογή Σημείο φυγής (2013)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=JyVtSWOm7Hs

Μίκης Θεοδωράκης & Μάνος Ελευθερίου, Όσους δεν πήρε η μοναξιά
(τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης / δίσκος: Οκτώβρης ’78 (1978))

Βικτωρία Καπλάνη: [Ο ήχος του τσεκουριού...]

[Ενότητα Ήχοι – Απόηχοι (2003-2004)]

IV

Ο ήχος του τσεκουριού
αντίσταση και πόνος
προς στιγμήν τα δέντρα γέρνουν
η ισορροπία κλυδωνίζεται

πτώση
το χέρι που έθεσε τον σπόρο
παγωμένο, ανήμπορο
να ματαιώσει τη σφαγή
την επέλαση των νέων καιρών
τώρα
τα πεύκα η συνέχειά του
το σημάδι του στον χρόνο
πίστωση ζωής
ξεριζώθηκε από του χρόνου τα γυρίσματα

Η έσχατη μοναξιά να έχεις φύγει
και κανείς να μη σε αναζητά
σαν να μην υπήρξες ποτέ
αόρατος
κι από τον ίδιο τον εαυτό σου ανερμήνευτος

ποθητός
στα άπληστα μάτια του παιδιού
της αγάπης
απόρθητος

στεγνώνει στα χείλη ο ήλιος
καταπίνει το νόημα
τη βλέπω – ανοίγει πάλι ένα μεγάλο κουτί
γεμάτο αρνητικά
από τα φιλμ των παιδικών της χρόνων
βάζω στο φως τα αρνητικά
η χαμένη αύρα των στιγμών
διαγράφεται
τίποτα
κενό
καμιά απεικόνιση στο φως

αιχμάλωτη της δικής του Εδέμ
πόσα καλοκαίρια
περιφέρεται με την προσμονή της εξόδου
από παιδί νικήθηκα
δεν μπορώ να εγκαταλείψω το Άργος

μια ολόκληρη ζωή κυνηγάς τον ίσκιο του
όλος σου ο βίος
στον χρόνο μιας αφήγησης ελλειπτικής
γεμάτος σκιές
να ταξιδεύει, να αλλάζει κινήσεις
δεν μπορούσα να σε διακρίνω
στη θύελλα
να σε σκοτώσω
σπορά
στων αγγέλων τα δάκρυα
κρυσταλλένια κόκκινα δάκρυα

Ο θάνατος δεν άλλαξε τίποτα

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

Νάνα Μούσχουρη: Ήρωες και θύματα - Nana Mouskouri: Iroes kai thimata - YouTube

Μάνος Χατζιδάκις & Αγαθή Δημητρούκα, Ήρωες και θύματα
(τραγούδι: Νάνα Μούσχουρη / δίσκος: Οι μύθοι μιας γυναίκας (1988))

Βικτωρία Καπλάνη: [Πρόσωπα του μύθου...]

Πρόσωπα του μύθου
επάλληλοι διπλοί καθρέφτες
μέσα στο λαβύρινθο του ιστορείν
λόγια φτερωτά τους δίνουν σχήμα και μορφή
επαναλαμβάνουν τα λάθη τους
για να υπάρξουν
θρυλούν τα πάθη τους
σε ευήκοα ώτα
πρόσωπα συμπαγή
αντιστέκονται στων βροτών τα είδωλα
ο ανίδωτος κόσμος της σκιάς
η μοίρα

παρουσία αναπαράσταση
μια ιλιγγιώδης εναλλαγή
αποσχημάτιστη
ψηφιακή νωπογραφία

είδωλα σκιές ινδάλματα του μύθου
μας επινοούν
χαμογελούν με νόημα στις συμπτώσεις
μας δίνουν το άλλοθι
της αποταύτισης
τα πρώτα βήματα
του δικού μας πεπρωμένου.

Από τη συλλογή Η άγνωστη φίλη (2015)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=xS7pJdRsj9s

Αριάδνη | Ariadne
(δημιουργία βίντεο: Askomav1)

Βικτωρία Καπλάνη, αντί προλόγου

[Ενότητα Είσοδος (1998-2000)]

Στο μεγάλο ρολόι της πλατείας οι σπασμένοι δείχτες του
κατάργησαν τον χρόνο.
Η σκιά της Αριάδνης καθρεφτίζεται
τα μεσημέρια στους δρόμους
καβάλα στο ποδήλατο περιφέρεται ανήσυχη
σαν να γυρεύει κάτι
ίσως και η ίδια να μην ξέρει τι.

Αριάδνη, εγώ σου το ’λεγα
ο θεός σου πέθανε
κι ο ήρωας που λάτρευες παρέδωσε τα όπλα
πάει καιρός, αλλάξαν οι εποχές
τώρα
το κουβάρι ξετυλίγεται πάνω στα βήματά σου
ο χορός του θρήνου
ο θρήνος του χορού
χαρτογραφούν αυτό που είσαι αλλά δεν γνωρίζεις

ο μίτος και ο λαβύρινθος ένα.

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=_uIVQx9BPfs

Γιώργος Καζαντζής, Το βαλς της ουτοπίας
(δίσκος: Του ταξιδιού τα κίβδηλα (1996))

Βικτωρία Καπλάνη: [Πάλι δεν πρόφτασες...]

[Ενότητα Ήχοι – Απόηχοι (2003-2004)]

I

Πάλι δεν πρόφτασες
(μην αργείς, το πλοίο φεύγει)
πάλι προσπέρασες
(δεν υπάρχει, έχω χαθεί)
δεν τόλμησες ν’ αναγνωρίσεις το σπίτι

(αντί-βλέμμα)

βήματα δραπέτες στο λιθόστρωτο
δύο νεαρά κορίτσια
με μιαν αγκαλιά στάχυα στα χέρια
(φωτογραφία σε παλιά καρτ ποστάλ)
εκεί στην ανηφόρα για το κάστρο
γεμίζουν στάρι
ένα μεγάλο πανέρι
για την τελετή της σποράς

στον άνεμο
ανεβοκατεβαίνουν οι λέξεις
των ποιητών
των ανολοκλήρωτων ηλικιών

(άραγε ποιας ψυχής την άνοδο αναμένεις;)

Το τοπίο αλλάζει μετακινείται στο βορρά
υγρασία, μυρωδιά νοτισμένου ξύλου
τριγύρω της κλωστές από πολυκαιρισμένα
λευκά εργόχειρα της μητέρας ανέγγιχτα

«Δεν βρίσκω την άκρη»
το νήμα αναρριχάται πάνω της
σφίγγει τους μηρούς, τις λαγόνες
ελίσσεται πάνω στα χέρια
(το νήμα – οδηγός χωρίς αποδέκτη)
τυλίγεται γύρω από το στέρνο κι αλλάζει χρώματα
κίτρινο, πράσινο
προχωράει τελετουργικά πάνω της
κόκκινο, βυσσινί
ανεβαίνει αργά προς τον λαιμό
–σφίγγει ο κλοιός–
μοβ, μαύρο
στο στόμα
σκουριά και αρμύρα
«Εί... είμαι ένα κου... βά... ρι δίχως ά... άκρη εί...

μαι...» τίποτα μια ανάσα μόνο και
σβήνει ο απόηχος της δικής σου
φωνής της ανέγνωρης
τα πράγματα με αργό ρυθμό
παίρνουν τη γνώριμη θέση τους στο χώρο
μόνο ένα παράξενο σημάδι μοιάζει να κινείται στον τοίχο
τη στιγμή της μετάβασης
(η σκιά σου ένα θρόισμα ήταν και πάει)
το χτες ανασυντίθεται
η μνήμη αναδημιουργεί
άλλη μια φορά
τη δική της αυθαίρετη αφήγηση
για το σήμερα

... τις χαμένες προσδοκίες

σε μια διαρκή κατάσταση αναμονής
δεσμώτης του φόβου (βλέπεις, καθένας έχει τη δική του
Εδέμ περιμένει ένα θεό
να τον εξορίσει μήπως και σωθεί)
η ισοπεδωτική δύναμη του καλού
το λευκό και το μαύρο
ο πατέρας ζωντανός ή νεκρός
αποσιωπά τα χρώματα

... τις λαθεμένες ερμηνείες

την πραγματικότητα
εμείς τη δημιουργούμε
πάνω σε δεδομένο κάθε φορά υλικό
παρεμβαίνεις
και αν βρεις τη δύναμη
επιτυγχάνεις τη μεταμόρφωση

... τις ψευδαισθήσεις

ένα τυχαίο σύμπλεγμα ιδιοτήτων είμαστε
χρόνια παλεύουμε
ν’ αλλάξουμε τους συνδυασμούς
να βάλουμε τη ζωή μας σε τάξη
ή –αν το δεις ανάποδα–

άνευ όρων αταξία
καθώς απορρυθμίζεται ο ένδον χάρτης
χωρίς συντεταγμένες αναζητάς

... της ουτοπίας την απώλεια

τον σπόρο που δεν φύτεψες
μην αγγίξουν τα χέρια σου
κοπριά και χώμα
και χλοΐσει η σκέψη
λόγια διάφανα και υγρά
αλάφρωμα του σώματος ν’ ανοίξει

... των ονείρων τα όνειρα

Συνεχίζει ο καθένας όπως μπορεί...                               

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

Βικτωρία Καπλάνη: [Με το βουνό γεννιέται η λύπη του...]

[Ενότητα Ήχοι – Απόηχοι (2003-2004)]

III

Με το βουνό γεννιέται η λύπη του
ηχείο της ψυχής αντίλαλος
της σιωπής παιδικός σύντροφος

Μ’ έδιωξε η πέτρα
της πρώτης μου πατρίδας η αρχέγονη ύλη

Ο κήπος κιβωτός και καταφύγιο
άσυλο μοναχικών πουλιών και ζώων
δέντρα που μεγαλώνουν
στης ικεσίας το σχήμα
κι αδέσποτες πέτρες
για ένα σπίτι φάντασμα

Η πέτρα ο λίθος του αναθέματος
στων γεννητόρων τα πεισματικά προστάγματα   

Περιπλάνηση στα ασπρόμαυρα σπίτια
μιας πατρίδας χρόνια ντυμένης στο χακί
κατεβαίνουν εικόνες
άνδρες οπλισμένοι
τρόμος κυνηγητό
χιλιόμετρα νύχτας
το απειλητικό χτύπημα της καμπάνας
(πού να σε κρύψω;)
η φυγή με τη βάρκα
η αιχμαλωσία, η φυλακή
η μητέρα βράζει τα κόλλυβα
μνημόσυνο
για το αγνοούμενο κομμάτι της σάρκας της
(η αγριάδα έπνιξε τον φράχτη
τα ζώα της αυλής ρημάχτηκαν).

Η πέτρα η αγρύπνια των λησμονημένων ονείρων
των προ του τέλους πενθούντων   

Ο αόρατος ιστός της εξουσίας
κράτησε χρόνια αιχμάλωτη τη σκέψη του
(στις αυλές της νύχτας
ο άνεμος έκλεισε τα φτερά σου
απομένει το ανελέητο φάσμα)
δεν έμαθε ποτέ πως
οι ερμηνείες των ιστορικών στιγμών
είναι κατασκευές
υπεράνω πάσης υποψίας
για τους αμύητους
πίστη
σε μια στολή φορτωμένη νεφελώδη γαλόνια-οράματα
(ένα διαμελισμένο σώμα – το μεγάλο ερωτηματικό)
παραμορφωτικά σιρίτια αξιών
–κενοδοξίας τεχνάσματα–
σε χαλεπούς και ύπουλους καιρούς
(άραγες έβαλες ποτέ ανθρώπινο σημάδι;)
η ίδια εξουσία τα γεννά η ίδια τα λυγίζει
και σε ρίχνει στη φωτιά
κλαδάκι άχρηστο

Η πέτρα που έστρεψα εναντίον μου
η ξενιτιά και η εξορία

Τα εβένινα μάτια της Ισμήνης
τα σοκάκια του Καΐρου
η παρεξήγηση

ο συμβιβασμός στο τελευταίο λιμάνι
ο γκρίζος γάμος
η κόπωση της αληθοφανούς
ευτυχίας
κάτι από αυτό που θα ήσουν
έχει ολότελα χαθεί

Η πέτρα η ενοχή μου 

Για τα άλλα δεν έμαθε ποτέ κανείς
σκουριά η σιωπή
την τρίβει από πάνω του και δεν φεύγει
είναι αργά
η επωδός του

Η πέτρα επισφράγιση του τέλους
αντιμέτωπη με μια μνήμη
που αντιστέκεται

Δεν έχεις μνήμη
δεν έχεις κέντρο, έλεγε

αλυχτά το σκυλί
οσμίζεται την απώλεια
περιμένει

Ο θάνατος άλλαξε τα πάντα                 

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

Βικτωρία Καπλάνη: [Η τέχνη υπάρχει...]

[Ενότητα Ήχοι – Απόηχοι (2003-2004)]

VII

«Η τέχνη υπάρχει
... επαναφέρει...
... μορφή... ζωή... 
βρίσκουμε...
τους αληθινούς συγγενείς μας»
είπε πάλι σήμερα ρητορεύοντας με αυταρέσκεια
σημαδεμένος από τον χρόνο
(πόσες φορές τα ίδια λόγια χωρίς λόγο!)
παλεύοντας να κρατήσει ένα σπινθήρα στο βλέμμα

Όταν ο έρωτας του άλλου διαφέρει
από τη δική μας εικόνα για τον έρωτα
η καταδίκη του βέβαιη
και η δική μας γεγονός

μιλούσε για την πανοραμική εικόνα του ποιήματος
κάτι για κινηματογραφική γραφή
(η εγγραφή έχει φθαρεί – παλίμψηστος η μνήμη)
για το θέατρο των Αλεξανδρινών
η φωνή του ανακαλεί ήχους
ελκυστικούς
ακατανόητους
το είδωλό του δεν έχει σχήμα
είναι ψίθυροι, φωνές
αυτάρεσκες στον ήχο τους
ο ήχος των λέξεων σε πάει στο βυθό
στο βυθό των λέξεων
βρίσκεις τα πράγματα

τον έρωτα
όλα για μία φορά
και για πάντα

ο σαλτιμπάγκος τον αποκαθηλώνει τώρα
παίρνει τη μορφή του
παρωδεί τα λόγια του
χορεύουν μαζί ένα θεότρελο βαλς
και γίνονται πρόσωπο ένα

το κορίτσι εμμένει
στην εσωτερική αναπαράσταση του άνδρα
με ένα υφαντό από λέξεις
ταραχή
τα σταθερά σημεία της αντίληψης
μετακινούνται διαρκώς
μόλις συντεθεί η εικόνα
αποσυντίθεται σε στίγματα φωτός
στροβιλίζονται στα μάτια της   
η όραση θολώνει
το αίνιγμα διαρκώς αναπαράγεται
επιμένει

(πόσο δύσκολο ν’ αγαπάς έναν ίσκιο
να είσαι ο ίσκιος ενός ίσκιου
κρόνιου που
συσκοτίζει τις αιχμές των αισθημάτων!)

πόσες περίπλοκες συνθέσεις
πόσες μάταιες ερμηνείες
(αλλού είναι τα αινίγματα
που από δειλία
δεν φρόντισες να λύσεις)
μόλις βρεις τα σκούρα
ξαναγυρνάς στο παραμύθι
αναβιώνεις
την απώλειας της ψαρίσιας ουράς
τις μαχαιριές των ποδιών
της γυναίκας που αρνήθηκε τη φύση της
για την αγάπη

ή μήπως για την αθάνατη ψυχή;

Τότε ύβρις
θεοδικία
η μοναξιά της κόλασης
να μην αντέχεις στο πλευρό σου
άλλη παρουσία καμία

ο Φάουστ περιέχεται
στη γυναικεία ψυχή
μόνο που (εξωραΐζοντας) αντιστρέφεται
ο αφέντης

Οι απαντήσεις έρχονται
πάντοτε κατόπιν εορτής         

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=Y85GKQRgsx4

Σταύρος Λάντσιας, Επιστροφή
(δίσκος: Επιστροφή (1999))

Βικτωρία Καπλάνη: [Κι όμως στιγμές...]

[Ενότητα Ήχοι – Απόηχοι (2003-2004)]

XIX

Κι όμως στιγμές
οι λέξεις μας
εφάπτονται
βυθίζονται
η μία μέσα στην άλλη
αιφνίδιο φως
πάλλεται κι αγγελίζει

ο κόσμος γύρω θόρυβος
και μαζί ακατάληπτη απάθεια
πιο πέρα οργή

βαδίζουμε μορφές
φασματικές ενός απόντος
ασφυκτιά, νοσταλγεί
το ποιείν και το πράττειν

από μακριά
κοιτάζουν οι άνθρωποι
η απόσταση
–λένε είναι σοφία–

ο έρωτας
η ανατροπή
η δημιουργία
θεάματα εκλεκτά για να κυλάει
ανεπαίσθητα ο χρόνος
και πίστη καμία

οι λέξεις εισχωρούν αργά στο δέρμα
άσε να βλαστήσουν οι λέξεις 

τίποτα δεν θεραπεύεις
μαθαίνεις μόνο να το αντέχεις
η πνοή της ζωής
η επιθυμία
και όχι η διαρκής ανελέητη μάχη
με το αδύνατο

η τελειομανία στεγνώνει τα αισθήματα
ο έρωτας αλλάζει ρότα
χάνεται στα σύννεφα
στα ρομαντικά του στερεότυπα
το τέλειο σφαγιάζει τον έρωτα

κοιτάζουμε τον κόσμο
μέσα από αλλεπάλληλα πρίσματα
εμμονές, ανάγκες
ό,τι αγαπάμε είναι μόνο
μια σκιά

καμία αναμέτρηση καμία
μετακίνηση από ένα ιδεατό (ανύπαρκτο) σημείο     
θέασης του κόσμου
(η ζωή ωστόσο ρέει)
σχήματα, χρώματα, φωτοσκιάσεις συγχέονται
ενάργεια μηδενική
(ό,τι περνά και φεύγει με παίρνει μαζί του)
απουσία προοπτικής
ο κόσμος καθηλώνεται σε μια πλαστή αυθυπαρξία
το εγώ σε προστατευτική ανυπαρξία

κι όμως εντός και εκτός
το τοπίο ανεπαίσθητα μετακινείται
η αθέατη μηχανή
με την ακούσια συνδρομή σου
ροκανίζει τα ξύλα, τον κορμό
διαβρώνει τα βράχια και τα όρη
να προφτάσω να σώσω το βλέμμα

με την απώλεια των ορίων
φτάνεις στην υπέρβαση των δικών σου ορίων

Επιστρέφει ή επιστρέφω
(ποιο είναι άραγε το πραγματικό υποκείμενο;)
Το κλειδί έτριξε στην πόρτα
άνοιξε το νοτισμένο σπίτι
άνοιξε τα παράθυρα
«η εσωτερική μεταβολή
για τον καθένα μας
ο μόνος αληθινός χρόνος» είπε
κι έστρωσε το τραπέζι

Από τη συλλογή Ήχοι – απόηχοι (2007)