μόχθος / μοχθηρός: κοινή ρίζα με διαφοροποιημένες σημασίες;

spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854556
    • Gender:Male
  • point d’amour

Dr Moshe

  • Moderator
  • Full Member
  • *****
    • Posts: 301
    • Gender:Male
  • Shir HaShirim 8:6,7
Καλησπέρα, αγαπητέ Σπύρο, και ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον θέμα.

Η σύντομη απάντηση στην ερώτηση του τίτλου είναι: Όχι ακριβώς. :)
Στην πραγματικότητα το επίθετο μοχθηρός είναι παράγωγο της λ. μόχθος, όχι ομόρριζο. Το ενδιαφέρον είναι ότι εντάσσεται σε σειρά λέξεων, οι οποίες ξεκινούν με αφετηρία τον σωματικό μόχθο και παρουσιάζουν σημασιολογική δείνωση ή χειροτέρευση, δηλώνοντας κάποιο αρνητικό στοιχείο τού χαρακτήρα. Παρόμοια μεταβολή συναντούμε σε λέξεις όπως π.χ. άθλιος (< αρχ. ἆθλος), βάναυσος (αρχική σημασία «τεχνίτης που χρησιμοποιούσε φούρνο μετάλλων», π.χ. μεταλλουργός), πονηρός (< πόνος, αρχικώς «κούραση, μόχθος») και παρόμοια.

Τέτοιου είδους μεταβολές συναντώνται και σε άλλες γλώσσες, δείχνοντας ότι πρόκειται για γενικότερη τάση.
Ευχαριστώ.

A Reina, mi tesoro

אשׁת־חיל מי ימצא ורחק מפנינים מכרה :Mishle משׁלי  31:10
A woman of valour who can find? For her price is far above rubies (JPS)



wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Ευχαριστούμε, Θεόδωρε!

Το συζητούσαμε προχθές με τον Σπύρο στο τηλέφωνο και μας έκανε εντύπωση η κοινή ρίζα των λέξεων.
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854556
    • Gender:Male
  • point d’amour
Ενδιαφέρουσα τάση, δεν την είχα υπόψη, ευχαριστώ, πολύχρονος και ακορώνιστος -:)



 

Search Tools