Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: ΙΕ' [σαν το σκυλί]

Ξέρω
τώρα ψάχνεις να με βρεις στα δελτία των αγνοουμένων,
στους απολογισμούς των απεργιών,
το πρωί γυρίζοντας στους δρόμους
τις τοιχοκολλημένες ανακοινώσεις κηδειών
κοιτάς με μάτια εξορυγμένα.

Δεν μπορείς να με γνωρίσεις
έτσι που ’χω γίνει σαν τομάρι
χωρίς στέγη και κατάλυμα
φορώντας εφημερίδες κατάσαρκα
ένα δύο ημερομίσθια τη βδομάδα
στην παραλία να ξεφορτώνω κάσες
στους δημόσιους δρόμους να σπάω χαλίκι
να εκλιπαρώ μια θέση στα καπνομάγαζα
στην ουρά να περιμένω μέρες
για μια ελπίδα επιδόματος.

Ούτε να φύγω πια μπορώ.

Σχεδόν δεν έμεινε χώρος για την ύπαρξή μας,
μόλις μπορούμε να σταθούμε όρθιοι,
πώς να με γνωρίσεις
καθώς γυρνώ σαν το σκυλί στους δρόμους.

Από τη συλλογή Χωροστάθμηση (1965)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: ΙΣΤ' [αυτός ο τόπος]

Αυτόν τον τόπο
τον αγαπάμε σαν τη μήτρα της μάνας μας.

Στους στενούς δρόμους
με τις τετράγωνες πέτρες
έχουμε σπείρει τον εαυτό μας
χωρίς να φυτρώνει κανένα όνειρο.

Όλη μέρα στα γραφεία ανεργίας.
Δεν έμεινε ένα κομμάτι ψωμί
να συντηρήσει λίγη ελπίδα,
να επιζήσεις.

Η πείνα καλπάζει,
μπαίνει στα σπίτια ανεμοστρόβιλος. Τ’ αφανίζει.
Μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παιδιών,
των παιδιών
που η αρρώστια κι η στέρηση
στα πελώρια μάτια τους
συμπυκνώνουν το σπέρμα της αγανάκτησης,
του μίσους.

Έτσι ρυθμίζονται οι αποφάσεις που θα ’ρθουν.

Από τη συλλογή Χωροστάθμηση (1965)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: ΙΖ' [νύχτες]

Οι άνεργες μέρες μεγαλώνουν το χάσμα,
αυτό που σιωπηλά μετατρέπει τη στοργή
σε χειρονομία σκοτωμένη,
αυξάνει την ενοχή του άντρα
τους αναστεναγμούς της γυναίκας.
Πώς να χαρείς αυτό το σώμα
έχει ρέψει στις ξένες δουλειές,
πώς να ζητήσεις συμπαράσταση κι αγάπη,
να διεκδικήσεις τον βαρύ ύπνο της.
Τις νύχτες
δίπλα στο βυθισμένο σώμα της αγαπημένης,
το καθημαγμένο,
συγκρατεί τις κραυγές που πληθαίνουν,
αποθησαυρίζει, πλαταίνοντας τα πνευμόνια,
τους στεναγμούς.

Κάθε πρωί
το πρόσωπό του,
φαγωμένο από τις μεγάλες νύχτες,
ανατέλλει όλο και πιο άγριο.

Από τη συλλογή Χωροστάθμηση (1965)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: ΙΗ' [οι δρόμοι]

Οι δρόμοι
κάθε μέρα ξεπουλάνε τους ανθρώπους,
στα φαρμακεία διαφημίζουν δυνατότητες,
πίσω από τα εμπορικά καταστήματα,
τα Δημόσια κτήρια,
σειρά τα πορνεία συντηρούν τα όνειρα των αστών
αυτά που υφαίνονται διαφανή κι αναίσχυντα
φθείρονται από την ανταλλαγή
καθώς τα χέρια στην απόγνωση κάτι ζητάνε να κρατήσουν
κι όλα ρέουν
ενώ οι εγκέφαλοι υπνωτίζονται
η δράση περνάει στη λευκή οθόνη
το σπαθί του πατέρα κάτω από την πέτρα
σκουριάζει
το μαχαίρι κάτω από το κλαδί της ελιάς
φθίνει την απόφαση
κι ο κύκλος κάθε μέρα συντελείται
κι η ρόδα γυρίζει.

Από τη συλλογή Χωροστάθμηση (1965)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Κ' [η πόλη]

και υψώνεται
λαμπρόν το μέτωπό σας
υπέρ την νύκτα.
Α. Κάλβος

Κάθε βράδυ η πολιτεία
νεκρούς γεμίζει και τραυματίες,
πεδίο μάχης.

Πρόσωπα με διαμπερή τραύματα
αλαλάζουν και πεθαίνουν στ’ όνειρο.

Οι εναπομείναντες
τη νύχτα δένουν τις πληγές,
θάβουν τους νεκρούς, πρόσωπα αγαπημένα,
μοιράζουν τα πολεμοφόδια
φυλάγουν την τελευταία σφαίρα
μαζεύουν τις δυνάμεις για την άλλη μέρα,
για την άλλη νύχτα.

Ο καθένας είναι ένα οδόφραγμα.
Που πέφτει και στήνεται
που πέφτει και στήνεται
μέχρι το θάνατο
έως την ελπίδα.

Ένα οδόφραγμα
που ο ήλιος το βρίσκει πάντα να μάχεται.

Σεπτέμβρης 1960-Μάρτης 1963

Από τη συλλογή Χωροστάθμηση (1965)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Μέσα στη νύχτα

[Ενότητα Καθημερινό τοπίο]

Ο ουρανός από γυαλί και σίδερο
επίστρωμα ασφάλτου οι πολιτείες,
πέφτουνε απ’ την καρδιά μας τα δόντια
τραυλίζουμε
στα όνειρά μας ζητάμε νερό,
διψώ πάντα για σένα,
στα χέρια μας καρφωμένα γυαλιά
τα στήθη σου μνήμη λεπτής σκιερής χλόης,
φωνάζουμε
μέσα στη νύχτα
από έναν πόνο αγιάτρευτο
και στην προθήκη τα κρύσταλλα ραγίζουν
εκθέτουμε σε κίνδυνο τα εμπορεύματα
ανησυχεί ο καταστηματάρχης
ωρύεται
απαιτεί ησυχία, αφοσίωση
σ’ ένα ορίζοντα δύο χιλιοστών
τα υλικά κατεδαφίσεως
σωρεύονται
καρφί στο καρφί
σφαίρα στη σφαίρα

και αίμα,
αίμα πολύ.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Καθημερινό τοπίο

[Ενότητα Καθημερινό τοπίο]

Σχεδόν γυμνοί
και πρέπει τώρα να μετρήσουμε την τάφρο
λάσπες, πέτρες, ξύλα και σύρματα
σχήματα οργανωμένα
πούπουλα από φτερά πρώην αγγέλων
εδώ
ένα πεδίο εκτελέσεων
μια ταφή λαμπρή
γεμάτη υποσχέσεις
ένας θάνατος με προϋποθέσεις,
που εμείς
ποτέ δεν αποκτήσαμε.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Άνοιξη

[Ενότητα Καθημερινό τοπίο]

Τώρα είναι μια πληγή.
Το φως τη διαστέλλει,
οι πάντες αναλογίζονται την αποσύνθεση,
όπου να ’ναι θα καταρρεύσει.

Όμως εκείνη η πληγή,
αλλεπάλληλα μαχαίρια την έχουνε ανοίξει,
μόνον εκείνος ξέρει
μπορεί ν’ ανθίσει.

Τώρα γνωρίζει την υπομονή των φυτών,
όταν αργά περιστέλλουν τα δάκρυά τους,
ήδη η πληγή είναι μια παραπλάνηση,
αφού
αυτός γνωρίζει
πως σχεδόν ανθίζει,
μιαν άνοιξη οδυνηρή,

μιαν άνοιξη
προετοιμασμένη με χίλια βάσανα.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Ο δρόμος

[Ενότητα Καθημερινό τοπίο]

Ακόμα
αυτός ο δρόμος με τα σπασμένα γυαλιά,
ακόμα το αίμα να τρέχει
συντηρώντας τα επικίνδυνα όνειρα,
μέχρι πότε θα κρατήσουν τα σφιγμένα δόντια,
ν’ αναχαιτίζουν τις κραυγές,
τα νύχια μας μέχρι πότε θα κρατήσουν.

Κάποτε θα πέσουμε
στο λιθόστρωτο
με την ύστατη κραυγή στο στόμα,
μ’ έναν κρότο πολυσήμαντο,
ενώ γύρω τα μεγάφωνα
θα μας κατηγορούν,
οι θεατές,
για λιποψυχία.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Α' Αφανής

[Ενότητα Η αναγνώριση]

Σε κατηγορούσαν για τη φτώχεια σου,
για τα χρόνια που πέρασες στην αφάνεια,
τρώγοντας τις σάρκες σου,
σε κατηγορούσαν
με λόγια χυδαία, με υπεροψία
αυτοί οι ανίδεοι,

κι εγώ ένιωθα υπερήφανος
που ήσουν δική μου,
σ’ όλο το βάθος,
και μου ’χες εμπιστευθεί το αφανές μεγαλείο σου.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Β' Σε κρατούσα από το χέρι

[Ενότητα Η αναγνώριση]

Σε κρατούσα από το χέρι,
σου ’λεγα για τα χρόνια τα σκοτεινά
αυτά που εσύ δε γνώρισες,
για τα τραύματα που έλαβα εγώ και η γενιά μου,
πως μας κόψανε τα μέλη και τα πέταξαν στους σκύλους,
εσύ χαμογελούσες,
δίπλα ήταν η θάλασσα κι ο ήλιος του Σεπτέμβρη σκαρφάλωνε στα φωτεινά σου μαλλιά,
λίγο πιο πέρα τραγουδούσαν τα τρανζίστορ την κενότητα των ημερών,
τα αισθήματα είναι περιττά, είπες, σε τι μας χρησιμεύουν
κι η θάλασσα ήταν εκεί ήρεμη
κι ο ήλιος διέσχιζε τέθριππος τα μάτια σου,
κι εγώ σώπαινα νιώθοντας να βουλιάζουν μέσα μου τα λόγια,
να σωρεύονται ογκόλιθοι,
στο χάσμα το μεγάλο της γενιάς μου που πίστεψε,
της δικής σου γενιάς που χλεύασε.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Α' Κάθοδος

[Ενότητα Επεισόδια στην κόλαση]

Πέθαινε κοιτώντας έναν ουρανό
που κάποτε
έδινε την υπόσχεση πως ξανοίγει
αλλά μόνον την υπόσχεση,
ενώ ουσιαστικά έκλεινε,
έκλεινε καθώς αυλαία κάτω από αόρατα χέρια,
χέρια γνωστά για τη σφαγή,
χέρια που μάθαμε ν’ αναγνωρίζουμε
από το νύχι, από την περίπτυξη, από το δαχτυλίδι.

Κοιτούσε ένα τοπίο
που μεταμόρφωσαν τα πεύκα,
ενώ κατρακυλούσαν τα βράχια στη θάλασσα,
και το αρχαίο υδραγωγείο,
ενώ τα σπίτια βούλιαζαν
κι οι στρατιές των αστέγων συνωμοτούσαν στις γωνίες,
ένα τοπίο μαύρο που ξανοίγει το μολυβί
και σε συντρίβει αυτόχθονα.

Τον σήκωνε ο θάνατος απ’ τις μασχάλες
χωρίς αναβολές,
χωρίς περιττές συζητήσεις,
πέταξε τα καταπραϋντικά,
τα άσπρα και μαύρα όνειρα,
ζητώντας περισσότερο φως
απαιτώντας
«περισσότερο φως
περισσότερο φως»
και κύλησε
με τα κοτρόνια στον Άδη.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Β' Θηλιά

[Ενότητα Επεισόδια στην κόλαση]

Του περνούσαν τη θηλιά στο λαιμό,
κάθε μέρα,
και τον άφηναν.

Εκείνος γύριζε μέσα στους τοίχους,
ένα ζώο στη φάκα:
Με το σχοινί κηδεμονία υψηλή.

Βέβαια τον επηρέαζαν
οι ενδείξεις:
Σε πολιτείες και λιμάνια
σπάζανε τα κεκτημένα σχήματα
και τότε ζητούσε ν’ απαλλαγεί,
να πιστέψει.

Αλλά κάθε πρωί του φορούσαν τη θηλιά
κι αυτός τη ζητούσε
σχεδόν ανυπομονούσε,

γιατί αν τον ξεχνούσαν
ήξερε
όλα τα σκηνικά θα πέφταν,
αφού τον είχατε πνίξει,
με δόσεις,
σε καιρούς σκοτεινούς σαν τους δικούς μας,
ήδη ήταν ένας νεκρός από χρόνια
που έπαιζε αυτό το άθλιο
παιχνίδι.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Γ' Γάντζος

[Ενότητα Επεισόδια στην κόλαση]

Του κάρφωναν το γάντζο στην καρδιά
και τον τραβούσαν.

Έσερνε μαζί του
ένα τοπίο κατάφυτο από αναμνήσεις
ερείπια από γυναίκες να κλαίνε,
να εκλιπαρούν.

Με τη γλώσσα σφιγμένη στα δόντια.

Οι άλλοι διεκδικούσαν το σώμα,
στο διάβολο η ψυχή,
το σώμα είναι ιδιοκτησία τους,
του ξήλωσαν την καρδιά
και τα μάτια.

Δεν αρνήθηκε τίποτε,
καμιά κατάφαση,
γιατί κάθε πράξη ή πιθανή χειρονομία τους
δικαίωνε την αγάπη του,
μεγάλωνε την οπτική του προσμέτρηση,
γύμνωνε το ανυπέρβλητο μεγαλείο των τιποτένιων.

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)

[wings]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου: Δ' Άνοδος

[Ενότητα Επεισόδια στην κόλαση]

Μας τσάκισαν τα κόκαλα.

Μέσα στους φριχτούς πόνους,
στους ακρωτηριασμούς,
πέφτει το πέπλο κι ο κόσμος
βουλιάζει
στο ύστατο σημείο,
όλοι περιμένουμε να παραδώσουμε την ψυχή μας,
το καρφί τρυπάει το κόκαλο
αναδύεται η γνώση,
γυαλιστερό μαχαίρι,
ανέρχεται καθώς βεγγαλικό,
μας ξαναστήνει στα πόδια,
η υπέρτατη και τρομερή γνώση,
μέσα και πέρα από κάθε απώλεια,
έτοιμοι να χάσουμε,
να κερδίσουμε
πάλι και πάλι
τον κόσμο.

Ιούλης 1962-Οκτώβρης 1965

Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές (1971)