Γιώργος Θέμελης

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=8Lcbh2YTQ9k

Ευανθία Ρεμπούτσικα & Ελένη Ζιώγα, Ο χορός των άστρων
(τραγούδι: Έλλη Πασπαλά / δίσκος: Ο χορός των άστρων (2007))

Γιώργος Θέμελης, Κυμοθόη

II

Σε μια στροφή ουρανού
Στον ψίθυρο που χορέψαμε
Γέμισε το σώμα μύρια κλειστά βλέφαρα
Εικόνες που έγιναν άστρα

Σε κάθε γωνιά της ύπαρξής μου κι ένας χτύπος
Περπατεί ένας άγγελος
Ένας μεγάλος ίσκιος
Μέσα στα μάτια μου

Είναι κάτι φτερά που βυθίζονται

Πούθε αρχίζει ο κόσμος
Η δική μου γύμνια

Από τη συλλογή Γυμνό παράθυρο (1945)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=JothUCFANPI

Μάνος Χατζιδάκις, Ερημιά (σουίτα μπαλέτου, 1957)

Γιώργος Θέμελης, Κυμοθόη

III

Ένα βήμα κι ένα παράθυρο
Θάρρος
Και καθαρή καρδιά
Κι όπου μας βγάλει ο άνεμος
Η τελευταία περιπέτεια

Μπροστά μας η θάλασσα
Η σιωπή
Με τ’ απλωτά καρδιοχτύπια και τους θανάτους
Ανοιχτή ανέπαφη μέρα

Ένα ταξίδι κι έναν ουρανό
Στον τρίτο
Στον τέταρτο
Στον πέμπτο
Θα κοιταχθούμε στον ίδιο καθρέφτη
Ανάμεσα στους πιο γυμνούς αγγέλους

Σαν τα κουτιά π’ ανοίγουν
Και γίνονται περιστέρια
Και δάκρυα

Από τη συλλογή Γυμνό παράθυρο (1945)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=-YxOlRKSdZg

Σταμάτης Κραουνάκης, Δυο χαμόγελα (δίσκος: Πόσο σ’ αγαπώ (2007))

Γιώργος Θέμελης, Κυμοθόη

IV

Οι μνήμες άνοιξαν τα μάτια τους σαν πεταλούδες
Τα φτερά μας σχηματίστηκαν επάνω στον άνεμο

Μια ματιά καρφωμένη
Ανάμεσα σε δυο χαμόγελα
Καθαρό λουσμένο δάκρυ

Μαθαίνουμε να ζούμε
Μαθαίνουμε να πεθαίνουμε
Παλιά ξεχασμένα πορτρέτα
Μέσα σε μια θύμηση

Ευλογημένα τα καινούρια χέρια
Οι ενωμένες μοναξιές

Από τη συλλογή Γυμνό παράθυρο (1945)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=i27SE5-ILH4

Μάνος Χατζιδάκις & Άρης Δαβαράκης, Νυχτερινά αγάλματα
(τραγούδι: Νένα Βενετσάνου, Βασίλης Λέκκας, Ηλίας Λιούγκος, Έλλη Πασπαλά / δίσκος: Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς (1983))

Γιώργος Θέμελης, Κυμοθόη

V

Όταν αισθάνομαι πως είμαι μόνος
Κινδυνεύω μέσα σ’ ένα λυγμό

Υπάρχω για να κοιτάζομαι
Μ’ ένα βλέμμα κλειστό
Ανέκφραστου κοριτσιού

Πόσο σμιχτά υπάρχουμε
Ακριβή μοναξιά μου
Ανάμεσα στα γυμνά μπράτσα

Σ’ έχω κρυφό καρδιοχτύπι
Όπως η ψυχή το σώμα
Όπως η θάλασσα το φεγγάρι

Ποιο είναι το δέντρο
Ποιος ο άνεμος

Να μην πάψω ποτέ να είμαι
Κι όμως δεν είμαι παρά ένας άλλος
Που σκύβει μέσα στα μάτια μου
Μ’ ένα βλέμμα που τρυπάει

Ποιος είναι

Με παραμονεύουν
Διπλές ματιές
Φορεμένα χέρια
Σε κάθε κατώφλι

Από τη συλλογή Γυμνό παράθυρο (1945)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=RjQ2sHeldjo

Γιώργος Θέμελης & Σταύρος Κουγιουμτζής, Χασάπικο
(τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας / δίσκος: Ηλιοσκόπιο (1973))

Γιώργος Θέμελης, Κυμοθόη

VI

Εξακολουθεί ο θόρυβος και ο ήλιος
Τα πουλιά μονάχα γλίτωσαν
Ανοίγοντας τρύπες στον ουρανό
Προφτάνοντας την καλή γαλάζια ελπίδα

Ουρλιάζει το λυσσασμένο σκυλί
Τους ίσκιους που απόμειναν
Επάνω στα εγκαταλελειμμένα βήματα

Μια φορά ήταν εδώ κάτι αγάλματα
Που ονειρεύονταν αγγέλους

Από τη συλλογή Γυμνό παράθυρο (1945)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=FZrKYHGEv5M

Κωστής Παλαμάς & Μελίνα Τανάγρη, Έν άνθος
(τραγούδι: Μελίνα Τανάγρη / δίσκος: Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ (δεκαεννέα συνθέτες μελοποιούν Κωστή Παλαμά (2004))

Γιώργος Θέμελης, Κυμοθόη

VIII

Όταν κλειδώνεται το στόμα
Η φωνή κινδυνεύει χωρίς άγγελο

Ένα φτερό παίζει στον ήλιο με το κενό
Πώς ν’ αντικρίσει κανείς τη θάλασσα

Κάθομαι κι αφουγκράζομαι τη βοή

Γεμίζουν οι έρημοι δρόμοι
Άνθρωποι επάνω σε φτερωτά άλογα
Καλπάζοντας τον ετοιμασμένο θάνατο

Τα φτερά μπερδεύονται στα πόδια
Όμως πρέπει ν’ αγρυπνώ

Θα ’ρθει η ευτυχισμένη έκπληξη
Ένα πουλί
Μια σταγόνα

Από τη συλλογή Γυμνό παράθυρο (1945)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=9Jgda7s6x2M

Μάνος Χατζιδάκις, Η μπαλάντα του Ούρι (ορχηστρικό) (δίσκος: Αθανασία (1976))

Γιώργος Θέμελης, Απουσία πικρότερη

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Μελωδικός ήταν ήχος με της Μορφής συνόμοιος.
Σολωμός

Απουσία πικρότερη από νύχτα

Η πτήση σου αντιλάλησε μέσα σ’ όλες τις φλέβες
Σιγά-σιγά σαν ένα θαλάσσιο πουλί

Το φως επάνω μια πελώρια σιωπή
Μια παγερή μετέωρη λύπη

Ακολουθώ τα δάση που σιωπούν
Τα λουλούδια που συνοδεύουν τους πεθαμένους

Ο ουρανός με κοιτάζει με περιέργεια
Με μάτια μικρού παιδιού που φοβάται τα ζώα

***

Ουρανέ γεμάτε βροχή κι αγαθότητα
Που υφαίνεις την ημέρα και ξηλώνεις τη νύχτα

Ρίξε μου ένα κόκκινο χαλάζι
Ένα λευκό αστέρινο δάκρυ
Από την άσπιλη ευφορία της αστραπής

Να περπατήσω κάτω απ’ την άκρα του επιείκεια

Νάβρω τα ίχνη των φτερών που φώτισαν τον άνεμο
Τους ορίζοντες που έκλεισαν λυπημένοι

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=Di06ZrhjpIc

Νότης Μαυρουδής & Γιάννης Κακουλίδης, Άκρη δεν έχει ο ουρανός
(τραγούδι: Γιώργος Ζωγράφος / δίσκος 45 στροφών (1964))

Γιώργος Θέμελης, Απ’ τον καιρό

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Απ’ τον καιρό που έπεσαν τα λουλούδια
Μέσα στη νύχτα
Η φωνή μου έχει κλείσει

Στην καρδιά μου κείτεται
Ένα μεγάλο πουλί

Η φωνή μου έχει κλείσει

Ποιος τραγουδάει
Ποιος ανοίγει το στόμα
Κάτ’ απ’ τη γέφυρα

Ο ουρανός με λησμόνησε

Απ’ τον καιρό που έπεσαν τα λουλούδια
Μέσα στη νύχτα

Θέλω να ιδώ τον ήλιο
Όταν ανοίγει
Τα μάτια του

Κοίταξέ με
Σαν ένα καθρέπτη

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=Fxqh8EgJDzU

Σταύρος Ξαρχάκος & Κώστας Κινδύνης, Γυρνάν αμίλητα παιδιά
(τραγούδι: Νίκος Ξυλούρης / δίσκος: Διόνυσε καλοκαίρι μας (1972))

Γιώργος Θέμελης, Αμίλητα πεθαίνουν

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Αμίλητα πεθαίνουν τα φτωχά λουλούδια

Όπως τα καρπερά καλοκαίρια επάνω στα δέντρα
Τα χέρια που αφήνονται χωρίς να ραγίσουν

Αμίλητα πεθαίνουν τα φτωχά λουλούδια
Γαλήνια εγκατάλειψη πιο τρυφερή κι από μητέρα

Ύπνος βαραίνει τα δάση σκοτεινή βροχή
Τα εγκαταλελειμμένα σπίτια που κλείστηκαν στην ερημιά τους
Κι αν δακρύζει για μας –ποιος ξέρει– κάποιος άγγελος
Κι αν μας θυμάται κάποιος ουρανός
Είναι για τα λουλούδια που πεθαίνουν έτσι απλά
Για τα φτωχά λουλούδια που έχασαν τη μιλιά τους

Όμως η καρδιά τους ανοίγεται σαν ένα μυστικό
Η σιωπή τους βυθίζεται μέσα στη νύχτα μας

Γαλήνια εγκατάλειψη πιο τρυφερή κι από μητέρα

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=a9OPJbe515Q

Αρλέτα, Το καλοκαίρι (δίσκος: Ένα καπέλο με τραγούδια (1981))

Γιώργος Θέμελης, Ξυπνάς το αιώνιο καλοκαίρι

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Ξυπνάς το αιώνιο καλοκαίρι
Ανατέλλοντας έναν άλλο ήλιο
Κάνοντας πιο όμορφα πιο θαυμαστά τα μάτια
Καθώς ελπίζουν να σε ιδούν κρεμώντας μια λευκή αντηλιά

Κι είναι η σκιά σου αυτό το φως το ειρηνικό που πέφτει
Στους κάμπους στεφανωμένους με πορφυρήν αιωνιότητα

Κι είναι η σκιά σου αυτό το φως που με τυλίγει
Και με σηκώνει με κρεμνάει ψηλά
Στην άνοιξη του κόρφου του

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=grCHv9hA12U

Μάνος Χατζιδάκις & Γιάγκος Αραβαντινός: Ήρθε βοριάς, ήρθε νοτιάς
(τραγούδι του 1943 με ερμηνευτή τον συνθέτη)

Γιώργος Θέμελης, Έκρυψες

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Έκρυψες χαμηλώνοντας τα μάτια
Την απέραντη
Άνοιξη

Κλείστηκες
Σα μια βαριά σφιγμένη
Πόρτα

Θα γυμνωθούν τα δέντρα και θα πεθάνουν
Γέρνοντας επάνω στη λευκή σιωπή τους
Ο άνεμος θ’ αφήσει τα κόκαλά του στις πεδιάδες
Κι οι άγγελοι θ’ αναριγήσουν στους ουρανούς
Χωρίς ούτ’ ένα κάρβουνο αναμμένο

Δίχως το βλέμμα μου
Πού θα χαράξεις το σχήμα σου
Σε ποια καρδιά θα ξαποστάσει η ομορφιά σου
Για να υπάρξεις

Η φτερούγα σου είμαι
Κι είσαι
Η ασήκωτη
Πτήση μου

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=WVGONu06LTk

Η ώρα του αποχαιρετισμού (διασκευή του παραδοσιακού τραγουδιού της Δωδεκανήσου «Πέρα στους πέρα κάμπους»)
[διασκευή & διεύθυνση ορχήστρας: Μάνος Χατζιδάκις / έργο: Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη (1962)]

Γιώργος Θέμελης, Περπατώ μέσα στους κάμπους

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Περπατώ μέσα στους κάμπους από ένα χαμόγελο
Τα βήματά μου σχηματίζονται
Σε μιαν άνοιξη

Ποιος ξεδιπλώνει τη γαλάζια απλωσιά της ημέρας
Το βαθύ μεσημέρι που φτεροκοπάει ο ουρανός
Ανάμεσα στα σιωπηλά δέντρα
Την αιωνιότητα που χαϊδεύει τους βράχους

Ένα πρόσωπο ένα φεγγάρι μέσα στο βλέμμα μου
Ένα φεγγάρι που έγειρε μες σε κατάλευκο πρωινό
Δεν είμαι μονάχος τα βήματά μου δεν αντηχούν

Αγαπώ τον ποταμό που αφήνεται στη βοή της καρδιάς του
Όπως ένας καβαλάρης όπως ο άνεμος που στρώνει την πεδιάδα
Που ξαφνιάζει τ’ ακρογιάλια ραγίζοντας τη μοναξιά των καθρεφτών σαν ένα πουλί

Κι αυτό το φτερό που ζυγιάζεται σαν ένας λυγμός μες στο διάστημα
Κι αυτό το δέντρο που σηκώνεται σαν ένα γυμνό γυναικείο σώμα
Αδέρφια είμαστε λυμένα ταξίδια μέσα στην ίδια ματιά
Άστρα σα βρέφη μέσα στην ίδια τρυφερότητα μιας πρωίας

Ποιος ξεδιπλώνει τη γαλάζια απλωσιά της ημέρας
Δεν είμαι μονάχος τα βήματά μου δεν αντηχούν

Περπατώ μέσα στους κάμπους από ένα χαμόγελο

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

Γιώργος Θέμελης, Ας αφήσουμε τις μνήμες

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Ας αφήσουμε τις μνήμες
Τα πεινασμένα περιστέρια
Που παιδεύουν το σώμα

Ώρα
Που αγρυπνώ
Ώρα
Δεν μπορώ
Να εκφραστώ
Σκοτεινιά π’ αγαπώ
Και
Κατάγομαι

Ακούω τον ήχο που τρυπάει τον άνεμο
Το κρυφό καρδιοχτύπι
Ένα δάκρυ που ράγισε
Το κλάμα ενός παιδιού
Που ξεσχίζει
Τη νύχτα

Στερνή βυθισμένη ανταύγεια
Ματώνοντας τα πονεμένα νερά
Λαβωμένη ελπίδα

Σε συνθλίβουν τα ψυχρά διαστήματα
Αφήνοντας
Την ηχώ τους

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=nKC0vfhARi8

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Αερικό
[τραγούδι: Γιώργος Ρωμανός / δίσκος: Μυθολογία (1966))

Γιώργος Θέμελης, Να σε κρατήσω παντοτινά

[Ενότητα Στα ίχνη των πουλιών]

Να σε κρατήσω παντοτινά σαν ένα κλειστό κοχύλι
Ομορφιά που ανάβεις τη φλόγα σου
Επάνω σ’ ένα πέταλο
Μέσα σ’ ένα πρόσωπο

Απλώνεις το χέρι σου
Και γράφεις τ’ όνομά σου
Στα φύλλα του χαμόγελου

Από ποια θλίψη κατεβαίνουν τα δάκρυά σου
Μέσα στα μάτια που σκοτείνιασαν να κοιτάζουν τον ίσκιο σου
Μέσα στον τρόμο των πουλιών που δοκιμάζουν τον άνεμό σου

Τα μάτια μας κουράστηκαν να σηκώνουν τον ύπνο

Να ξυπνήσουμε
Να σταθούμε μπροστά σου σαν τα λουλούδια

Ανάμεσα στ’ αγάλματα όπου αναπαύεται η ματιά σου

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=8_oZXnKVY24

Psalm 8 (by the Richard Smallwood Singers / album: Psalms (1984))

Γιώργος Θέμελης, Στους ίσκιους των ασωμάτων

[Ενότητα Κάτω απ’ τους αγγέλους]

«Ηλάττωσας αυτόν βραχύ τι παρ’ αγγέλους.»
Ψαλμ. Η’

Ουσία από διάσταση και τρόμο
Απλότητα πουλιού κι έκπληξη κρίνου

Διάφανη νύχτα χωρίς σκοτάδι

Καθρέφτισμα στεγνό καθαρό
Από κάθε στιλπνό μελάνι
Κι από θαλασσινή ηλικία
Που πληθαίνει τη θέα

Παιδιά μεγάλα που έχασαν τη μορφή τους

Δεν έχουν χέρια ν’ ανάψουν φωτιά
Δεν μπορούνε να κλάψουν
Να πεθάνουν μέσα σ’ ένα λυγμό

Μας ξαφνιάζουν με τις πελώριες φτερούγες τους
Μας βασανίζουν με τους εφιάλτες των ονείρων τους

Αγναντεύουν την όχθη
Της γυμνής καρδιάς μας
Μες απ’ την πάχνη του ύπνου
Αγγίζουν το σώμα μας
Στη νυχτερινή επιείκεια
Και θυμούνται τη μετουσίωση
Σ’ αιφνίδιες αστραπές

Το αίμα που έπεσε σε νιφάδες

Από τη συλλογή Άνθρωποι και πουλιά (1947)