Σταύρος Ζαφειρίου

[vmelas]

Λένε συνήθως ότι μία εικόνα - χίλιες λέξεις... νομίζω ότι το ποίημα αυτό κατάφερε να δείξει ότι με λίγες λέξεις μπορείς να φτιάξεις τόσες εικόνες, τόσα στιγμιότυπα που έχεις (ίσως) ζήσει και ο ίδιος...

Ευχαριστούμε για την υπέροχη «ματιά» σε μία στιγμή του χρόνου...

[Anastasia]

Δεν μπορούσες να το θέσεις καλύτερα, Βαλεντίνη μου. Καλημέρα και καλή εβδομάδα. ;-)

[wings]

Ε, ώρα είναι να μας πεις, Ανάστο, ότι η Βαλ. έθεσε το θέμα καλύτερα κι απ' τον Σταύρο. Σας έχω άξιες. :Ρ

Τελικά, πού πάει όλος ο κόσμος τα Σαββατόβραδα; Θα μου πει κανείς ή με την απορία θα μείνω;

[vmelas]

Ε, ώρα είναι να μας πεις, Ανάστο, ότι η Βαλ. έθεσε το θέμα καλύτερα κι απ' τον Σταύρο. Σας έχω άξιες. :Ρ

Τελικά, πού πάει όλος ο κόσμος τα Σαββατόβραδα; Θα μου πει κανείς ή με την απορία θα μείνω;

Με παρέα σε καφετέριες, στο σπίτι μπροστά στο χαζοκούτι, με σβηστά φώτα, διαβάζοντας ένα βιβλίο ... εμένα πάντως μου αρέσει να είμαι ο "τουρίστας" και να τους βλέπω να περιφέρονται, σα καραβάκια :)

Β

[Anastasia]

Είπα εγώ τίποτα για το Σταύρο; Τα είπε όλα μόνος του με πολύ όμορφα λόγια. Αλλά να μην πούμε κάτι και για τη Βαλ που σχολιάζει τόσο ωραία;;; Να μας πάρει από φόβο και μετά να την ψάχνουμε;;;;; ;-)))

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, Οι άλλοι προχωρούν

Την άλλη μέρα επιστρέφεις
στον τόπο του εγκλήματος.
Μαζεύεις τις λέξεις μου
που σκορπίστηκαν στα τραπέζια,
τις συναρμολογείς
και φτιάχνεις το καινούργιο μου ποίημα.
Λέει για κλωστές, ραφές
και κάτι τέτοια,
δε βγάζω νόημα, άλλωστε τώρα
βρίσκομαι στη μνήμη ενός κομπιούτερ,
περιμένοντας να γίνω λογάριθμος.

Από τη συλλογή ... και να μπλοφάρουμε στο όνειρο (1984)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, Αδράνεια

Βγαίνουν με τ’ ακατάστατα μαλλιά τους στον αέρα
Εραστές των τυχαίων σκιών
Έτσι καθώς μαλακώνει η πυκνότητα
Εικόνες γλιστρούν απ’ την ίριδα μέσα τους
Σώματα μνήμες συναντούνε τον πόθο

Τοίχο-τοίχο βουλιάζοντας
Αισθήσεις απρόοπτες αποτεφρώνουν το λόγο

Κι όταν η νύχτα αστράψει στην καύτρα
Χωρίς μάγια και θαύματα κι αυτή τη φορά
Είναι οι ίδιοι
Που ρίχνουν το βλέμμα τους σαν μαχαιριά
Χωρίζουν τα σκέλια των γυναικών
Κι ακουμπούν ελαφρά το μυαλό τους
Στη ζεστή υγρασία των εσωρούχων

Από τη συλλογή Ζεστή Πανσέληνος (1988)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, Πέρα από τα σώματα

Μες στο μυαλό μου σε γδύνω ξανά
Χωρίς χυδαίες κινήσεις
Χωρίς χαμηλούς φωτισμούς
Και πάνω απ’ όλα
Όχι εντελώς
Αφήνω απείραχτο στη θέση του το δέρμα σου
Να παίρνει χρώμα η φαντασίωση
Εκείνους τους ιριδισμούς εννοώ
Που ανατριχιάζει καθώς αγαπιέσαι

Είμαστε στην μπανιέρα σου
Όχι στην καθημερινή
Στην άλλη
Με τα χρυσά λιονταράκια στα ρουμπινέτα
Και τ’ αλαβάστρινα φεγγάρια
Του γέλιου σου
Γλιστρούν τα χείλη σου
Γλιστρούν τα μάτια σου στο νερό
Γλιστράς ολόκληρη
Μ’ αρέσει έτσι
Με τη σαμπάνια στον πάγο
Με τους αφρούς
Να σκεπάζουν τα πόδια σου
Με τα ξανθά σου μαλλιά να μυρίζουν
Μεσκαλίνη και έρωτα
Μ’ αρέσει εδώ
Με τους περίτεχνους καθρέφτες
Των φόβων σου
Με τις πετσέτες
Που στεγνώνουν τον πόθο

Με τα φτερά σου που ξεκουράζονται
Στην κρεμάστρα
Ζεστά είναι
Τρυφερά και διάχυτα
Εύπλαστα όλα για παιχνίδια
Των αισθήσεων

Πρέπει να φύγω όμως
Το τελευταίο λεωφορείο φτάνει
Κοντεύουν μεσάνυχτα
Την άλλη φορά
Θα φροντίσω να είμαι
Στη στάση νωρίς
Να προλάβουμε
Πέρα απ’ τα σώματα ν’ απολαύσουμε
Και κανένα τσιγάρο
Απ’ τα δικά σου
Τ’ αμερικάνικα
Γλυκιά μου Μέριλιν.

Από τη συλλογή Ζεστή Πανσέληνος (1988)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου: Με τα μάτια (ε')

[Ενότητα Με τα μάτια]

ε'

Καπνίζω το τελευταίο τσιγάρο και σηκώνομαι.
Θέλω να μείνω μα στο δωμάτιο
μπαινοβγαίνουν πουλιά,
οι παλιές σου αγάπες.
Τα μισώ αυτά τα πουλιά, τα ζηλεύω,
αν μπορούσα θα τα ’πνιγα μ’ ένα μου ποίημα.
Φεύγω όμως και τ’ αφήνω να κουβαλάνε
χώμα και άχυρα, να χτίζουν
στις μασχάλες σου τις φωλιές τους.

Το βράδυ δαγκώνεις πάλι τον ύπνο μου.
Δεν συμβαίνει τίποτα, μόνον
τα όνειρά μου κυκλοφορούν με σημάδια.
Κι ο κόσμος ρωτάει συνέχεια πώς και γιατί.

Από τη συλλογή Τα Κατοικίδια (1997)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, Διάλογος

«Θέλω να φύγω κάπου και να ξαναδιαβάσω Προυστ»
Είπε ένας εκδότης του Φόρτσιουν σ' έναν άνθρωπο του Τάιμ
Γουέλντον Κιζ

Του μίλησε για τον Ηράκλειτο
και για την Μπαγκαβάτ Γκιτά.
Του μίλησε για τον Οντίν και τον Μπαλντούρ
τους θεούς του βορρά.
Του μίλησε για το πνεύμα του δάσους
και τον χορό των Μαγισσών μες στη φωτιά.

Ο άλλος άκουγε κουνώντας το κεφάλι.
Απ’ όλα αυτά, στο τέλος είπε,
τίποτα δεν υπάρχει.
Ούτε θεοί ούτε δαίμονες
ούτε ο Αρζούνα ο Ινδός πολεμιστής.
Αν κάτι υπήρχε
θα μας το είχε δείξει η τηλεόραση.

Από τη συλλογή Η δεύτερη πεταλούδα και η φωτιά (1993)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου: Δον Σάντσο Πάντσα Ντε Λα Μάντσα
ο ιπποκόμος της ελεεινής μορφής

Να ’μαι και πάλι τώρα εδώ
Πάνω απ’ τους τόπους της φτωχής γεωγραφίας
Μια κι όπως λεν τα πάντα είναι παρόντα
Κι αυτό που ήταν μια φορά ακόμα είναι
Μέσα απ’ το φως κοιτάζοντας τη φλόγα
Και μέσα από τη λάμψη τη φωτιά

Καθήκον είχα ως παλιός χριστιανός
Έργα και λόγια των κυρίων να πιστεύω
Ήσυχος του ύπνου το μανδύα τυλιγόμουν
Στα όνειρά μου έτρεχαν νερά
Απ’ τις βρυσοπηγές της Αραγώνας
Ούτε γητειές παραμυθένιων μάγων.

Τυχαία μου έπεσε στα χέρια η φυλλάδα
Κι όπως κουτσά-στραβά τις λέξεις σεργιανούσα
Της σκευωρίας βρήκα την κλωστή
Τα μυστικά τους πάρε-δώσε αγνοώ, μα ξέρω τώρα
Πως και οι δυο δοξάστηκαν στη ράχη μου πατώντας

Πολλοί εξ αρχής με είχαν συμβουλέψει
Μη βγεις στο δρόμο με τρελό, θα φορτωθείς μπελάδες
Μ’ αρχοντοπούλες μου είχε τάξει και οφίτσια
Έτσι καβάλησα το γκρίζο μου γαϊδούρι
Μια τίμια προσμένοντας συναλλαγή

Ωστόσο ο Δον Κιχάνο με ξεγέλασε
Στου κουλοχέρη εγκαταλείποντάς με τη γραφίδα
Έρμαιο αφέθηκα πράξεων γελοίων
Που οι ίδιοι μηχανεύτηκαν για μένα
Ήμουν εγώ ο αλανιάρης σκύλος της Αποκριάς

Ήμουν αυτός που απόμεινα στεγνά να ονομάζομαι
Σάντσο Πάντσα, ο πλανόδιος κοιλαράς
Ειρηνικός ακόλουθος του Ιδάλγου
Ένας αγροίκος κουτοπόνηρος χωριάτης
Που σε όλα πίστεψε και αμφέβαλλε για όλα
Ο πάντα δεύτερος σ’ αυτήν την κωμωδία

Κι αν τελικά με κράτησαν στα μέτρα της σειράς μου
Και δεν ελπίζω σε τίποτα πια
Διόλου δε θλίβομαι
Ξέρω καλά πως η ιστορία ευνοεί τους ισχυρούς
Δεν αφαιρώ και δεν προσθέτω
Πέρα απ’ το χρόνο σμίγω με το χρόνο
Μένω της μάνας μου ο γιος
Μένω ο Σάντσο

Αυτός που είμαι εγώ

Σημείωση του ποιητή:
στ. 20. Βλ. Θωμά Κοροβίνη Τούρκικες παροιμίες, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα, 1988.

Από τη συλλογή Η δεύτερη πεταλούδα και η φωτιά (1993)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, Νέρων πυρόμενος

Έλα ηδύποτη φωτιά, γιόρτασε τώρα
Την πόλη τούτη την εφήμερη, θυσία σου προσφέρω
Στο διαρκές ελπίζοντας κι αιώνιο
Θρέψου και ψήλωσε και άφησέ με
Στης φλόγας σου το κέντρο να υπνωτιστώ

Την πένθιμη αποθέωση να νιώσω
Της λύρας της επτάχορδης
Και του αρχιλόχειου μέτρου

Να λάμψει ο στίχος ο καλός
Κι η βλασφημία μου ας υψωθεί στο χρόνο
Χρεία ποτέ δεν είχα των θεών
Και παρελθόν κακό με καταδιώκει
Μα είναι η τέχνη που
Τη μοναξιά μου σαν συνείδηση φωτίζει

Βλέπω τον κύκλο γύρω μου να κλείνει
Συγκλητικοί και ιππείς συνωμοτούν
Κόλακες κι ανόητοι με πνίγουν
Το πολλαπλό μου είδωλο
Στην προστασία των κατόπτρων περιφέρω

Ομολογώ το κύρος του Αυγούστου δε διαφύλαξα
Αλλιώς τι γύρευα πεζός στην αγορά
Με φορεσιά απελεύθερου εμπόρου

Στα ταβερνεία με γυναίκες αργυρώνητες τι γύρευα
Όμως βαραίνει επάνω μου η πορφύρα
Κι η αγωνία στου θεάτρου τη σκηνή
Τον Καίσαρα επευφημούν ή το τραγούδι του

Μ’ απόψε είναι η φωτιά που με παρηγορεί
Φτερά πυρόμενα θερμαίνουν την καρδιά μου
Στην όχθη τούτη έκθαμβος μετρώ το φως
Μέχρι το θάνατο ακινητώ το χρόνο

Κι αν μαύρη η τέφρα μείνει της σορού
Γλυκός θα ’ναι και άπειρος ο αέρας

Από τη συλλογή Η δεύτερη πεταλούδα και η φωτιά (1993)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, Περισσότεροι μύθοι

[Ενότητα Στάσιμα]

Ποιος λόγος καθησύχασε τη βία τ’ ουρανού,
τη μονοπόδαρη αστραπή, την αστραπή
την πιο μικρή από τις άλλες
και την πανέμορφη, την πράσινη αστραπή;
Και ποιος το αιώνιο σύθαμπο
καθάρισε, για να φανεί η πατρίδα
της φωτιάς και πιο ψηλά το κράτος
της ομίχλης; Για να φυσήξει σαν πνοή
ο πρώτος άνεμος, να βγει στη θάλασσα
του φεγγαριού το πλοίο;

Ποια πόρνη εξημέρωσε τον γιο των κοπαδιών,
εκείνον που δεν μοιάζει με κανέναν,
μαθαίνοντάς του κάθε τέχνη της γυναίκας;
Χαρίζοντάς του απλόχερα επιθυμίες των θεών,
μα πιο απλόχερα τη μοίρα των ανθρώπων.
Φορέματα δεν πέφτουνε στους ώμους της
ούτε λινά εσώρουχα το στήθος της σκεπάζουν,
καμιά κορδέλα δεν της δένει τα μαλλιά∙
μόνο η ανάσα της σαν ράντισμα βροχής
τον κόσμο μαλακώνει.

Ποιος βασιλιάς άφοβα είδε την αυγή
ν’ ανασκιρτά σαν φως έξω απ’ τον ήλιο;
Απ’ τη στιγμή που του έδεσε γερά τον αφαλό
η ίδια μαμή που αφαλόκοψε την κτίση,
χτυπούσε, λένε τις καμπάνες για το κέφι του.
Κανείς δεν ήταν να του αντισταθεί,
και η περηφάνια του, ένα μπόι πιο ψηλή,
περνούσε πάνω από το γέλιο και τη λύπη.
Άγριος ταύρος δυνατός, λένε, ο πόθος του
νύφη παρθένα δεν παράδωσε σε γάμο.

Σφίγγα, λιοντάρι, χερουβείμ, γυπαετός,
(σκυφτό το πνεύμα πάνω απ’ το κεφάλι μου)
ένα κομμάτι γης που τους θεούς
τάχα με τους ανθρώπους αδερφώνει.
(Η μούρη του χωμένη στα χαρτιά μου.)

— Πάλι τα ίδια, φίλε μου; Πάλι στους μύθους
ψάχνετε να βρείτε πώς έγινε η κόμη αστερισμός;
Αφήστε πια τα εν αρχή και τις κοσμογονίες,
ανοίξτε και καμιά εφημερίδα να δείτε
Λόγος τι θα πει, ποια είναι η πόρνη,
ποιος ο βασιλιάς, ποια η κυρία των μαχών,
το άστρο των θρήνων∙
στα γεγονότα, αγαπητέ, στα γεγονότα.

Οι κάτοικοι του ορίζοντα θερίζουν βρώμη δίπλα απ’ τις ψυχές∙ μικροφγραφώντας τα βουνά φέρνουνε πιο κοντά τις κορυφές με την καρδιά τους. Όμως τον μήνα

των σκιών, καθώς στομώνουν ένα ένα τα δρεπάνια, σκουπίζουν τον ιδρώτα απ’ τις παλάμες τους, ντύνονται ρούχα καθαρά κι εκεί, στον δρόμο του άρματος,

προτού οι τροχοί τη σκόνη ξεσηκώσουν, χύνουν κρασί, κόβουν στη μέση το ψωμί και το αφήνουν. Μισό για πρωτοσέλιδο, μισό για επιφυλλίδα.

Τα γεγονότα, προπαντός. Τα γεγονότα.

Σημείωση του ποιητή:
Οι μύθοι, με τη σειρά που παρουσιάζονται, αποτελούν αναφορά στις κοσμογονίες των Μάγια (Popol Vuh) και των Βορείων, καθώς και στους ήρωες Ενκιντού και Γκιλγκαμές, από το Έπος του Γκιλγκαμές.

Από τη συλλογή Χωρικά (2007)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου: Με τα μάτια (ι')

[Ενότητα Με τα μάτια]

ι'

Ανοίγω πάλι εκείνον το χάρτη
με τους θαμμένους θησαυρούς
Τον απλώνω στο σώμα σου και
προσπαθώ να ερμηνεύσω τα σύμβολα.
Το δέντρο, τη μάσκα, το κόκκινο Χ.
Μετρώ απ’ την κοιλιά σου βηματίζοντας
με τα δάχτυλα.
Μια πάνω, μια κάτω,
μια στις θερμές σου θάλασσες.

Όλη τη μέρα καρφώνω τα σημάδια.
Όλη τη νύχτα υποθέτω τα χώματα.

Από τη συλλογή Τα Κατοικίδια (1997)

[wings]

Σταύρος Ζαφειρίου, E=mc²

[Ενότητα Πάροδος]

Ανέκαθεν υπήρξα χωρομέτρης.
Εντεταλμένος χωρομέτρης, αν θυμόσαστε.
Κι έμπειρος στην ομοίωση του λόγου
με ό,τι μοιάζει αδύνατον μα είναι
σαν λόγος δυνατόν.

Πιστεύοντας πως όλα είναι χώρος
που υπάρχει για να υπάρξουν τα ενυπάρχοντα,
στην αποτύπωση του άδειου επιδίδομαι∙
με σταθερές που αυθαιρετούν και σχετικότητες,
με γραφικά της αταξίας και της τάξης,
απ’ την αρχή του άναρχου τεντώνω τις γραμμές
να φτάσουν ως του άπειρου το τέλος.
Εύκολο και όχι τόσο ασαφές,
αν πριν απ’ το μηδέν μετρήσεις το ένα
ή ένα αν ονομάσεις το μηδέν.

Με πράξεις που ανήκουν στο παρόν∙
μα το παρόν δεν έχει νόημα κανένα,
όταν ο χρόνος μέσα από τον χρόνο
το τώρα διαιρεί
σε τώρα πριν, σε τώρα επερχόμενο,
σε τώρα διαρκές∙

όταν η ενέργεια, η ταχύτητα και η μάζα
υποταγμένες στο ίσον μιας εξίσωσης
καταπονούν του απόλυτου τη φύση∙

και όταν ακόμη αυτό που είναι περατό
μπορεί εξίσου να υπάρχει απεριόριστο
και την αιωνιότητα να βάζει σε μπελάδες.

Έτσι η αιτία, το σημείο και η σύμπτωση
και η έκρηξη που ξέσπασε σαν γέλιο
και η διαστολή του ελάχιστου και η ψύξη
και η περιπλάνηση της ύλης μες στο φως∙

έτσι η γένεση

και οι αστερισμοί και οι γαλαξίες και οι γίγαντες
και οι νάνοι κι οι υπερκαινοφανείς
και η σύντηξη και η αντιρροπία
και οι δυνάμεις του κοσμικού ιστού∙

έτσι ο ορίζοντας.

Και ο μύθος ο εικώς κατά τη μίμηση
του νοητού και αναγκαίου ομοίου.

Σημείωση του ποιητή:
Στ. 1: Πρόκειται ασφαλώς για ευθεία αναφορά στον χωρομέτρη Κ, ήρωα του Kafka στο ημιτελές μυθιστόρημά του Ο Πύργος. Θα τον συναντήσουμε και σε επόμενα ποιήματα.
Στ. 38: Ο ορισμός «εικώς μύθος» συναντάται στον Τίμαιο του Πλάτωνα. Σύμφωνα με την εισαγωγή του Βασίλη Κάλφα (Πλάτωνος Τίμαιος, εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Βασίλης Κάλφας, Πόλις, Αθήνα, 1995): «Ο Τίμαιος δηλώνει ότι η έκθεση της δημιουργίας του κόσμου θα πάρει τη μορφή εικότος λόγους ή μύθου: η διήγηση δεν αποσκοπεί στην αντικειμενική αλήθεια αλλά στη μεγαλύτερη δυνατή αληθοφάνεια». Και ο Β. Κ. συνεχίζει: «Αποτελεί πλέον παράδοση να αρχίζει κανείς την ερμηνεία του Τίμαιου από την παρατήρηση του Γρ. Βλαστού ότι στην έκφραση εικώς μύθος το βάρος πέφτει στο εικώς και όχι στο μύθος. Κατά τον Βλαστό, η ορθή απόδοσή της είναι "εύλογη εξιστόρηση" και όχι "αληθοφανές παραμύθι", δεδομένου ότι στο κείμενον οι εκφράσεις εικώς λόγος και εικώς μύθος είναι απολύτως ισοδύναμες».

Από τη συλλογή Χωρικά (2007)