stellacadente, αν έχεις πολλές μεταφράσεις του Ρώτα, να ξέρω να ρωτάω.
kassiani, τυχερή! Αγαπημένη η ταινία και πολυαγαπημένη η μουσική της επένδυση. Όσο έβλεπα την ταινία, αναρωτιόμουν για ποιο καταπληκτικό έργο της κλασικής επρόκειτο που μου ήταν τόσο άγνωστο.
Ο εκπληκτικός στίχος είναι, όπως λέει και η stellacadente, "We are such stuff as dreams are made
on", αν και πιο συχνά ακούμε να λένε "the stuff that dreams are made of", όπως το έλεγε κι ο Μπόγκαρτ στο Γεράκι της Μάλτας.
Υπάρχει ένα μυστήριο ως προς την ερμηνεία του τελευταίου στίχου. Στο OED, λέει:
To finish off, bring to completeness or to a perfect form.
και ακολουθεί το παράθεμα αυτό, σαν παράδειγμα. Είναι η σημερινή σημασία του round (off), τελειώνω, ολοκληρώνω, κλείνω.
Ωστόσο, σ'
αυτόν εδώ τον χρήσιμο τόπο, ερμηνεύει:
"We are all made of dreams, and our life stretches from sleep before birth to sleep after death."
Δεν θεωρώ εξίσου σαφή τα «περιβάλλει» που βλέπω. Ούτε το (ωραιότερο) «ζώνει» του Κων. Θεοτόκη σε μια σπάνια μετάφραση που διαθέτω: «και ζώνει ο ύπνος τη μικρή ζωή μας».
(Ταπεινά) Η δική μου απόδοση θα ήταν:
Από τη στόφα των ονείρων είμαστε καμωμένοι
και η μικρή μας η ζωή από έναν ύπνο ξεκινά και σ' έναν ύπνο πηγαίνει.Ή: ... και μ' έναν ύπνο τελειώνει.
Ή: ... από έναν ύπνο αρχινά και σ' έναν ύπνο βαίνει.
Αν έκλινα προς τον Θεοτόκη:
...και η μικρή μας η ζωή από έναν ύπνο ζωσμένη.
Προς το παρόν, καταθέτω και τη μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, σπασμένη σύμφωνα με τα σπασίματα του υποτιτλισμού:
Το πανηγύρι τέλειωσε.
Και όλοι αυτοί οι θεατρίνοι, όπως σου είχα πει
ήταν πνεύματα
που διαλύθηκαν στον αέρα
γίναν αέρας διάφανος
Και, όπως το αέρινο υλικό
αυτού του πράγματος
έτσι κι οι πύργοι που αγγίζουνε τα σύννεφα
τα υπέροχα παλάτια
οι άχραντοι ναοί
κι αυτή η ίδια η τεράστια σφαίρα
και όσα είν’ απάνω της, ναι
όλα θα διαλυθούν
και, όπως εξαφανίστηκε αυτό
το άυλο θέαμα, θα σβήσουν όλα
και δε θα μείνει ούτε ίχνος τους.
Είμαστε όλοι φτιαγμένοι
από υλικά ονείρων
και η ασήμαντη ζωή μας
περιβάλλεται από ύπνο.Και το μέγα ερώτημα:
Προσαρμόζεις σ' αυτές τις περιπτώσεις τις μεταφράσεις των άλλων ή τις ρίχνεις ατόφιες;