Ονοματολογία οργανικών ενώσεων

[spiros]

Ονοματολογία οργανικών ενώσεων

Η ονοματολογία οργανικών ενώσεων είναι υποκλάδος της Οργανικής Χημείας. Έγινε απαραίτητη η δημιουργία των κανόνων που την διέπουν, για να είναι δυνατή η συστηματοποίηση της ονομασίας των οργανικών ενώσεων, αφού το πλήθος τους είναι, σήμερα, υπερβολικά μεγάλο, ώστε να μπορεί να υπάρχει ένα εμπειρικό όνομα για κάθε μία από αυτές. Είναι, επίσης, ιδιαίτερα χρήσιμο το ίδιο το όνομα να περιγράφει "στενογραφικά" τη δομή, και άρα τις βασικές ιδιότητες, των ενώσεων αυτών. Έτσι αποφεύγεται και η πιθανή σύγχυση, που μπορεί να προκύψει από την αντιστοιχία ενός ονόματος σε περισσότερες από μια ενώσεις.

Για τη θέσπιση των κανόνων αυτών διεξήχθη το 1961 διεθνές Συνέδριο στην Γενεύη της Ελβετίας, υπό την ονομασία "International Union of Pure and Applied Chemistry" (IUPAC).

Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται η συστηματική κατά IUPAC ονομασία, αλλά ταυτόχρονα συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται και εμπειρικές ή ημιεμπειρικές ονομασίες που επικράτησαν. Επίσης, ορισμένες κατηγορίες οργανικών ενώσεων ακολουθούν δικούς τους κανόνες σε μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας. Αυτές θα αναλυθούν εκτενέστερα στα οικεία άρθρα των κατηγοριών αυτών.

Οι κανόνες IUPAC που ακολουθούν χρησιμοποιούνται από την ελληνική βιβλιογραφία, ενώ κάθε άλλη γλωσσική βιβλιογραφία, ακολουθεί ορισμένες μικροδιαφορές, που αντιγράφονται όμως κατά γράμμα, συνήθως από Έλληνες συγγραφείς που σπούδασαν στο εξωτερικό και τις συνήθισαν.

ΟΜΟΛΟΓΗ ΣΕΙΡΑ Καρβονικά οξέα Σουλφονικά οξέα Καρβονικά άλατα Εστέρες Ακυλαλογονίδια Αμίδια Αμινοακύλια Αμιδίνες Νιτρίλια Αλδεΰδες Κετόνες Αλκοόλες Θειόλες Αμίνες Ιμίνες Αιθέρες Θειεθέρες Αλκίνια Αλκένια Αρένια Κυκλοαλκάνια Αλκυλαλογονίδια Νιτροενώσεις Νιτρωδοενώσεις Διαζωενώσεις Αλκάνια

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ -COOH -SO3H -COOM -COOR -COX -CONH2 -NHCOR -C(NH)NH2 -CN -CHO >CO -ΟΗ -SH -NH2) =ΝΗ -OR -SR -C≡C- >C=C< Ph- (CH2CH)n- (n < 3) -Χ -ΝΟ2 -ΝΟ =Ν2 R-

ΠΡΟΘΕΜΑ καρβοξυ- σουλφο- ——— καρβοαλκοξυ- αλογονοφορμυλο- καρβοξαμιδο- ακυλαμινο- αμιδινο- κυανο- φορμυλο- οξο- υδροξυ- μερκαπτο- αμινο- ιμινο- αλκοξυ- αλκοθειο- αιθινυλο- βινυλο- φαινυλο- κυκλοαλκυλο- αλογονο- νιτρο- νιτρωδο- διαζω- αλκυλο-

ΚΑΤΑΛΗΞΗ -ικό ή οϊκό οξύ -σουλφονικό οξύ -ικό ή -οϊκό μέταλλο -ικός ή -οϊκός αλκυλεστέρας -οϋλοαλογονίδιο -αμίδιο -ακυλαμίδιο αμιδίνη -νιτρίλιο -άλη -όνη -όλη -θειόλη -αμίνη -ιμίνη -αλκυλαιθέρας -αλκυλοσουλφίδιο -ίνιο -ένιο -ένιο -άνιο -αλογονίδιο -άνιο -άνιο -άνιο -άνιο

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ μεθανικό οξύ μεθανοσουλφονικό οξύ μεθανικό νάτριο μεθανικός μεθυλεστέρας μεθανοϋλοχλωρίδιο μεθαναμίδιο μεθανοφορμυλαμίδιο μεθαναμιδίνη μεθανονιτρίλιο μεθανάλη προπανόνη μεθανόλη μεθανοθειόλη μεθαναμίνη μεθανιμίνη διμεθυλαιθέρας διμεθυλοσουλφίδιο αιθίνιο αιθένιο βενζένιο κυκλοπροπάνιο μεθυλοχλωρίδιο νιτρομεθάνιο νιτρωδομεθάνιο διαζωμεθάνιο μεθάνιο

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%BF%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CE%BD%CF%8E%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD