Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία (1920-2002)



[Πηγή για τη φωτογραφία: Vivlioniki]

Γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας το 1920. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και δημοσίευσε τα πρώτα της κείμενα το 1945. Δέκα χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και έμεινε ως το τέλος της ζωής της. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο και ασχολήθηκε με το διήγημα,το μυθιστόρημα και το παιδικό βιβλίο. Πέθανε στις 12 Ιουνίου του 2002.

Ποιητικές συλλογές:
«Οι αποσταμένοι», Θεσσαλονίκη, 1964

Λοιπή εργογραφία [Πρόσφατες εκδόσεις (πηγή: ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ)]:
«Τηλεφωνικό κέντρο», εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1972
«Τι νέα κύριε γάτε;», εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Θεσσαλονίκη, 1984
«Διά χειρός», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1987
«Άγονη γραμμή», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1989
«Η κοιλάδα με τους άμπουλες», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1990
«Ο έρωτας των ασεβών», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1992
«Τσαγκαροδευτέρα», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1993
«Οι καληώρες και άλλα τινά», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994
«Όταν οι Έλληνες γιορτάζουν», εκδ. Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών - Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη, 1995
«Ρέινα Ζιλμπέρτα», εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα, 1996
«Εξ Ιονίου πελάγους», εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα, 1997
«Από το Λίβα στο Βαρδάρη», εκδ. Ιανός, Θεσσαλονίκη, 1998
«Εάν δεν είσθε ό,τι είσθε, τι;», εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2000
«Η μαύρη νύφη», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2005
«Το εγχειρίδιο του καλού αντισημίτη», εκδ. Οδός Πανός - Σιγαρέτα, Αθήνα, 2005
«Τίποτα πριν, τίποτα μετά», εκδ. Οδός Πανός - Σιγαρέτα, Αθήνα, 2006

[Πηγή για το βιογραφικό και την εργογραφία: ΕΚΕΒΙ]

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Αγαπάτε τα άνθη / Οι αποσταμένοι (1964)
• Αδιάφοροι / Οι αποσταμένοι (1964)
• Ανάγκη / Οι αποσταμένοι (1964)
• Αποχωρισμός / Οι αποσταμένοι (1964)
• Άσκοπη πορεία / Οι αποσταμένοι (1964)
• Άτομο / Οι αποσταμένοι (1964)
• Βάρβαρος / Οι αποσταμένοι (1964)
• Γυναίκες / Οι αποσταμένοι (1964)
• Διάδρομοι και βράχοι / Οι αποσταμένοι (1964)
• Διαφορετικοί / Οι αποσταμένοι (1964)
• Είναι / Οι αποσταμένοι (1964)
• Εκείνοι κι εμείς / Οι αποσταμένοι (1964)
• Εφτάκλωνη λυχνία / Οι αποσταμένοι (1964)
• Η υποδοχή του Σαββάτου / Οι αποσταμένοι (1964)
• Ιλόνα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Κι ακόμα πάμε / Οι αποσταμένοι (1964)
• Λευτεριά / Οι αποσταμένοι (1964)
• Λιγούστρες / Οι αποσταμένοι (1964)
• Μάνα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Με τους αλήτες / Οι αποσταμένοι (1964)
• Μπαρ-Μιτσβά / Οι αποσταμένοι (1964)
• Ναζαρέτ / Οι αποσταμένοι (1964)
• Ο νέος με τ’ άσπρα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Οι αποσταμένοι / Οι αποσταμένοι (1964)
• Οικοδομικές απόψεις / Οι αποσταμένοι (1964)
• Παραμύθια / Οι αποσταμένοι (1964)
• Προσπάθεια / Οι αποσταμένοι (1964)
• Ρομαντισμός / Οι αποσταμένοι (1964)
• Σε φίλη / Οι αποσταμένοι (1964)
• Στην πόρτα σου / Οι αποσταμένοι (1964)
• Στρατός / Οι αποσταμένοι (1964)
• Σύγκρουση / Οι αποσταμένοι (1964)
• Σύνθεση / Οι αποσταμένοι (1964)
• Τα κρείττονα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Τα κύματα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Τα μυστικά / Οι αποσταμένοι (1964)
• Το μεγάλωμα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Το παλιό σπίτι / Οι αποσταμένοι (1964)
• Το ταξίδι / Οι αποσταμένοι (1964)
• Το τείχος των δακρύων / Οι αποσταμένοι (1964)
• Το φόρεμα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Τώρα / Οι αποσταμένοι (1964)
• Φόβος / Οι αποσταμένοι (1964)

Έγραψαν για τη Νίνα Κοκκαλίδου Ναχμία:

• Γιώργος Μπασαγιάννης: Η Πελοποννήσια, που υιοθέτησε η Θεσσαλονίκη

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[wings]

ΝΤΑΛΑΡΑΣ DALARAS " ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΘΑ ΦΥΓΕΙΣ " 1974 - YouTube

Σταύρος Κουγιουμτζής & Μάνος Ελευθερίου, Τώρα που θα φύγεις
(τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας / δίσκος: Μικρές πολιτείες (1974))

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Τώρα

Τώρα που μονάχα το δικό μου όνομα
δεν είναι στο στόμα σου
πρόσεξε τη νύχτα να μην ξεσκεπάζεσαι,
η κουρτίνα ανεμίζει σ’ όλους τους καιρούς
μα και η νύχτα είναι κρυφή∙
να θυμάσαι το χέρι μου όταν
μάζευε τις κουβέρτες από χάμω
μα πιο πολύ να θυμάσαι τ’ όνομά μου
για να μην ξεσκεπάζεσαι τη νύχτα.

*

Τώρα που το χνούδι φύτρωσε
στο μάγουλό σου
μην πεις πως ξεροκλαδιάζεται η ζωή κι ασχημαίνει
η πολιτεία έχει όνομα
και νόημα ο δρόμος∙
πότε πότε γύρνα το κεφάλι πίσω
καθώς θα πορεύεσαι.

Πότε πότε γύρνα το κεφάλι πίσω, παιδί
θα μικραίνεις την απόσταση που μεγαλώνει.

*

Όταν θα γυρίσεις θα μας εύρεις στην ίδια θέση
να καρτεράμε το αύριο,
πού και πού θα λέμε καμιά κουβέντα
για να θυμόμαστε πόσο είμαστε μεις
όσα αύριο κι αν περάσουν θ’ αναγνωρίσουμε το βήμα σου
μόνο που η καρδιά μας
μπορεί να μην έχει πια δύναμη να σκιρτήσει.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=-M3OHTDf3so

Γιάννης Ρίτσος & Χρήστος Λεοντής, Τούτες τις μέρες
(τραγούδι: Νίκος Ξυλούρης / δίσκος: Καπνισμένο τσουκάλι (1975))

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Οι αποσταμένοι

Τόσο ωραίοι στις μπλεγμένες ανταύγειες
των μισόκλειστων ματιών τους.

Μια κόκκινη γραμμή
στον άσπρο λαιμό περιστεριού το χαμόγελό τους
μια σχισμή αβύσσου η ρυτίδα στο μέτωπό τους.
Ήρθε ο χειμώνας
κι ο ένας ζεσταινόταν απ’ την ανάσα του άλλου
ήρθε το καλοκαίρι
κι ο ένας δροσιζόταν απ’ τον ιδρώτα του άλλου
ήρθε η άνοιξη
και δεν μπορούσαν να τεντώσουν τα μπράτσα τους
να πηδήσουν τους βάτους
να φεγγαριάσουνε τα όνειρά τους
και να τ’ αποκοιμίσουν στ’ ασπροκέντητα μαξιλάρια
τα παλιά.
Κι όταν απαντούσαν τις μικρές ελαφίνες
με τα κυματιστά κορμιά
άπλωναν τα χέρια σα σπαραγμένα κλαδιά
να φυλλώσουν.

Αποσταμένους τους ονομάσαμε
μα πώς να εξηγήσουν ότι
δεν απόστασαν από το δρόμο
μα απ’ την απόσταση που μας χωρίζει.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[spiros]

Πολύ δυνατό αυτό το ποίημα. Έχει ένα συμβολισμό και μια κρυπτικότητα που συναρπάζει σε συνδυασμό με το λεκτικό εύρημα «αποσταμένοι - απόσταση - απόστασαν».

[wings]

Αυτό ακριβώς σκέφτηκα κι εγώ, Σπύρο, όταν βρήκα τη συλλογή και διάβασα το ομότιτλό της ποίημα.

Και μου άρεσε πολύ που αυτό το λεκτικό εύρημα δημιουργεί έναν πολύ δυνατό επίλογο για το ποίημα. Ουσιαστικά, η συγγραφέας ξέρει ότι το θέμα της είναι πολύ βαρύ και λυπητερό και λες και προσπαθεί από την αρχή ως το τέλος να το ελαφρύνει με ωραίες εικόνες και μ' έναν επίλογο που κάνει το γραπτό της να μη γίνει μελό.

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=89cUws0ib1M

Σωκράτης Μάλαμας, Θίασος (δίσκος: Το άδειο δωμάτιο (2005))

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Αδιάφοροι

Στα λασπωμένα πεζοδρόμια γονατίσαμε
ν’ αρπάξουμε της χαράς τον ψίθυρο,
υψώσαμε τα μάτια μας στα παράθυρα
να θρέψουμε την πείνα μας με μια καλημέρα
κι όταν πια το χιόνι αποκοίμισε
το σφύριγμα και του τελευταίου αλήτη
άρπαγες και μη γίναμε αδιάφοροι.
Τα κλαδιά και τα χέρια μας
ήταν το ίδιο φορτωμένα με παγωνιά,
καμιά σπίθα δεν απόμεινε μέσα μας
να συνδαυλίσει τη φωταψία των ονείρων μας.

Ακόμα και στους κινηματογράφους οι διαφημίσεις
τοιχοκολλούσαν ανθρώπους με μίσος στα μάτια και στα χέρια
με λιονταροτόμαρα στ’ αλύγιστα κορμιά
με δίσκο επαιτείας στην ψυχή.

Τον τόπο μας δεν τον αναγνωρίζαμε,
τις ανάβρες που ερωτικά ρουφούσαν τ’ αθώα μας χείλη
τις νανούριζε στα σπλάχνα της η γη
κι ο ήλιος πιο ξένος απ’ τον ξένο
ξαπλώθηκε πάνω στο χορτάρι κι ήπιε
τη δρόσο που ασήμωνε τα γυμνά μας πόδια.

Τώρα τι να ελπίσουμε;
Η άσπρη σιωπή του χιονιού είναι πιο βουβή κι απ’ τον μαύρο θάνατο.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=TqqCm3McZ-w

Χρήστος Γκάρτζος & Λάκης Τεάζης, Η φτώχεια μου καθρέφτης
(τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας / δίσκος: Οι Μάηδες οι ήλιοι μου (1978))

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Οικοδομικές απόψεις

στ' αδέρφια μου

Μην ξαστοχιέσαι πως μπορείς να χτίσεις ένα σπίτι
με πέτρα και λάσπη,
της αγκαλιάς σου το πλάτος αν δεν δώσεις
ένα πιθάρι απύθμενο θα στήσεις
που τη φωτογραφία του κανένα παιδί
στον κόρφο δεν θα ’χει
για να πορεύεται με σιγουριά
στους παγιδεμένους δρόμους.

Εκείνα τα σαπισμένα σκαλοπάτια
ακόμα κρατάνε το βάρος μας.
Το κούφωμα του τοίχου τα κρυμμένα μυστικά μας
κι ο ίσκιος της αγριελιάς που φύτρωσε
στο τέταρτο, θαρρώ, σκαλοπάτι
μας γιομίζει παιδική ηλικία.

Αν θέλεις να χτίσεις ένα σπίτι
ζύμωσε τη λάσπη με το γαλάχτωμα
απ’ το παλιό σκαφίδι
για να μην χρειαστεί να ξεφορτώσεις τα χρόνια σου
σε χέρια που πυρετικά θα μετράνε το μάκρος τους.

Εκείνο το καντούνι που το φεγγάρι κι εμείς σεργιανούσαμε
μπροστά στο καλοκαιρινό παραθύρι
έγινε μέσα μας ένας δρόμος
που τη γη όλη την πιάνει,
κι απ’ το πρωινό μας ανακλάδισμα πάνω απ’ την μπουγαρινιά
έμεινε η ευωδιά στις αμασχάλες μας.
Μάθαμε ν’ αγαπάμε μ' ανοιχτά μάτια,
να γράφουμε το «σέβας» με σέβας,
μάθαμε να βγάζουμε στο τσιμεντένιο μπαλκόνι
τα χωματόβαζα με τα κυκλάμινα,
και στην κορνίζα της δίφυλλης πόρτας
γλιτώναμε απ’ τη λαχτάρα του σεισμού
γιατί ήταν με αγάπη χτισμένο το σπίτι.

Αν θέλεις να χτίσεις ένα σπίτι
ξέρεις πού θα βρεις το υλικό.
Με τη σειρά σου πάρε το πρώτο σου βήμα πάνω στο σκαλί
και παράδωσε στη γενιά σου μια σκλήθρα για το αιώνιο.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Το παλιό σπίτι

Το παλιό σπίτι επισκευάζεται
καινούργιο υλικό στην κουρασμένη στέγη του
φυσικά οι χελιδονοφωλιές θα γκρεμιστούνε
στα μισόγερτα μπαλκόνια
που με τόση αλαφράδα περπατούσαμε.
Δάση γερασμένα τα πατώματα
που κι η συμπόνοια ακόμα
αρνιέται την περιπλάνησή της.
Γράμμα κι αν στείλουμε πόρτα δεν έμεινε να το δεχθεί
λουλούδι κι αν στείλουμε παράθυρο δεν έμεινε να καμαρώσει
μόνο στους μακριούς μισόφεγγους διαδρόμους του
αθόρυβα περνάει η σιωπή.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Φόβος

Στο πρόσωπό σου οι αντικρινοί καθρέφτες
δεν βρήκαν καμιά χαρά να πολλαπλασιάσουν,
έγειρε η ψυχή σου σαν ένα ηλιοτρόπιο
στο συμπλεγματικό σκοτεινό σου φόβο,
άνθρωπε νέε,
που βήμα δεν αποτόλμησες σε σταυροδρόμι
που όνειρο δεν άπλωσες σε πλατιά λεωφόρο∙
στους ατέλειωτους διαδρόμους της ερημιάς σου
σιδερένια τα πόδια σου κροτούν,
άνθρωπε νέε,
που του γεννησιμιού σου την κραυγή
δεν την απαρνήθηκες ποτέ σου.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία: Αγκάλιασα την πόλη

του Γιώργου Αναστασιάδη

Η Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία (1920-2002), λογοτέχνης και δημοσιογράφος, συνεισέφερε πολύτιμο υλικό για την ιστορία της μικρής, ανθρώπινης κλίμακας στη Θεσσαλονίκη. Όμως ακόμη πιο πολύτιμη είναι η “ποίηση”, η ανθρωπιά και η συγκίνηση που ξεχειλίζουν από τα κείμενά της, μετατρέποντας έτσι τη διαδρομή της μνήμης των αναγνωστών στη διαχρονική “περιπέτεια” της πόλης σε σαγηνευτικό ταξίδι.

Με την ευαίσθητη και διεισδυτική όρασή της και την έντονη συναισθηματική σχέση που σμίλεψε τόσα χρόνια με τη Θεσσαλονίκη αυτή η γυναίκα από τον Πύργο της Ηλείας, που μέσα της φτερούγιζε συνεχώς η ανεξαρτησία, μετακένωσε με τρόπο ελκυστικό τη λατρεία της για την πόλη, τους τόπους της και τους ανθρώπους της:

- “Δεν μπορούσα να φανταστώ”, επισημαίνει ο Γ. Βαφόπουλος στον πρόλογο του βιβλίου της Νίνας Κοκκαλίδου-Ναχμία “Παλιά Θεσσαλονίκη και η ιστορική διαδρομή της ΔΕΘ”, 1926-1989, εκδ. “Παρατηρητής”, 1996. (Η πρώτη έκδοση εκτός εμπορίου είχε κυκλοφορήσει το 1988 με τίτλο “Μια μικρή πόλη στην καρδιά της μεγαλούπολης”), “πως μία γνήσια Πελοποννήσια τόσο γρήγορα θα ρίζωνε στη μακεδονική τούτη πόλη, πως θα γινόταν κι αυτή μια Σαλονικιά”.

Η Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία παίρνει τη “σκυτάλη” από τους παλιούς ερευνητές και αναμνησιογράφους (Περπερής, Σταμπούλης, Τομανάς κ.ά. - Αξίζει κάποτε να τιμηθούν ως “πρωτοπόροι της τοπικής ιστορίας”) και αξιοποιώντας τις μνήμες και τα βιώματα επιφανών και αφανών Θεσσαλονικέων συλλέγει, διασώζει και αναδεικνύει με τη γλαφυρή πένα της πληροφορίες και “εικόνες”:

• Για τα παλιά χαμένα σινεμά της πόλης.
• Για το Φεστιβάλ Τραγουδιού που σφραγίστηκε από την παρουσία του Άλκη Στέα.
• Για τα παραλιακά κέντρα (Το “Φάληρο”, το “Λουξεμβούργο”, τον “Παράδεισο”, τη “Χαβάη” κ.ά.)
• Για το σμυρνέικο συγκρότημα “Βέζος και Αγάπιος” που έπαιζε τότε στο “Χρυσούν Απίδιον”.
• Για την ταβέρνα “Κληματαριά” στην οδό Αγίας Σοφίας, που είχε κι αυτή τη δική της “ιστορία” και μυθολογία, αφού από αυτήν πέρασαν και γεύτηκαν τα περίφημα ψητά της εγγλέζοι στρατιώτες, έλληνες πολιτικοί και καλλιτέχνες αλλά και ο ίδιος ο… Ρόμελ επί γερμανικής κατοχής…

Η Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία ιχνηλατεί και καταγράφει:

• Τους παλιούς “μαχαλάδες” και τα παλιά, εξαφανισμένα πλέον, επαγγέλματα, όπως π.χ. αυτό του… βδελλοπώλη, που γύριζε με τη γυάλα γεμάτη βδέλλες, οι οποίες θεράπευαν, υποτίθεται, πάσαν νόσον…
• Τα παλιά χαμάμ: Εδώ η Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία μάς πιάνει από το χέρι και μας μεταφέρει μέσα στην “ομίχλη” από τους ατμούς του χαμάμ, όπου οι γυμνοί λουόμενοι μοιάζουν, όπως γράφει, “με ξωτικά, με πέπλα αραχνοΰφαντα…”
• Την εφημεριδογραφία της πόλης. Ενδιαφέρουσα είναι η μαρτυρία της για το δημοσιογράφο Νίκο Καστρινό, που έχει συνδέσει το όνομά του με την “Εφημερίδα των Βαλκανίων”, μία από τις πιο σημαντικές εφημερίδες της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης: “Το 1978 ο ʽΚαστρινός, ένας νέος… 88 χρόνων, ερχόταν στην εφημερίδα ʽΘεσσαλονίκηʼ και μας έδινε δουλειά και κουράγιο, καθώς δεν έλεγε να το βάλει κάτω και ζούσε με εργασία προγραμματισμένη και με εμπειρίες από μία μακριά πλούσια ζωή, γεμάτη από αγώνες για τη Δημοκρατία”.

Όλη αυτή η περιδιάβαση της Νίνας Κοκκαλίδου-Ναχμία στην ιστορική τοπογραφία της Θεσσαλονίκης έχει το δικό της ηχόχρωμα: Είναι το πανδαιμόνιο της προετοιμασίας κάθε παραμονή των εγκαινίων της Έκθεσης. Είναι το γραμμόφωνο που παίζει το μοτίβο “ο ταυρομάχος προχωρεί” από την Κάρμεν του Μπιζέ, πίσω από την οθόνη του βωβού κινηματογράφου, όταν καλπάζουν τα άλογα. Είναι τα δημοφιλή άσματα από το φεστιβάλ τραγουδιού, τα παλιά κανταδόρικα τραγούδια του Αλ. Σπάθη, τα σμυρνέικα με τον Βέζο και Αγάπιο, η “Αΐντα” με τη φωνή της Μαρίας Κάλλας, όταν τραγουδά το 1946 στο στρατιωτικό θέατρο της πόλης. Είναι η μαντολινάτα του Μιχαήλ Χατζημιχαήλ και η “Βαρκαρόλα” με τη χορωδία του “Θερμαϊκού”. Και είναι το “φτερό στον άνεμο” με τη φωνή του τσαγκάρη Καρπούζα, μία φωνή που “κάνει τα τζάμια να τρίζουν” κτλ.

Στα μάτια της Νίνας Κοκκαλίδου-Ναχμία η πόλη δεν μένει ακίνητη, πλέει στο Θερμαϊκό ή κάνει τον περίπατό της στην παραλία.

Γράφει: “…Και σαν έπαιρνε να βραδιάζει, ανάβαν τα φώτα, βαπόρι η Θεσσαλονίκη, πολιτεία ολόκληρη με δάδες αναμμένες, με καντηλέρια και πολυελαίους. Έπλεε θαρρείς στον Θερμαϊκό (…) Την είδες σαν όνειρο τη Θεσσαλονίκη, ως κοπελιά να διασχίζει την παραλία, να καλημερίζει τα βυθισμένα αρχοντικά, να φωνάζει ʽθα βγάλω Βαρδάρηʼ και ύστερα ως ψαροπούλα, να κράζει μπροστά στην ιχθυόσκαλα της Σαλαμίνας και να κάνει χάζι τα καΐκια που έφερναν τα ψάρια…”. Ιχνηλατώντας την “παληά” Θεσσαλονίκη η Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία άγγιξε ό,τι έγραψε και έγραψε ό,τι είχε αποθησαυρίσει από την απελευθερωτική καθημερινότητα της πόλης: εικόνες, πρόσωπα, βλέμματα, λέξεις, “ζώνες μαγείας”, θραύσματα μυθολογίας κτλ.

Κάνοντας οίστρο της ζωής της την αγάπη της για το γράψιμο και για τη “μαμά-πόλη”, συνταιριάζοντας με αρμονία στη γραφή της τη λογοτεχνική και τη δημοσιογραφική φλέβα αλλά και την αίσθηση της ιστορίας, η Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία άφησε με το έργο της -και για όσους τη γνώρισαν και την έζησαν έστω για λίγο από κοντά και με την ξεχωριστή ανθρώπινη παρουσία της- κοιτάσματα πολιτιστικά και πολλά ερεθίσματα για τους ερευνητές της ιστορίας της Θεσσαλονίκης.

Πηγή: εφημερίδα Μακεδονία

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Με τους αλήτες

Μάζεψα τ’ απομεινάρια της ημέρας
σε φως και μάταιη προσμονή
και βγήκα στο δρόμο να σφυρίξω με τους αλήτες
της νύχτας τα μηνύματα.

Διεφθαρμένους νέους μας ονομάζουν
κι άλλα πολλά
μονάχα οι απάνεμες γωνιές των σκοτεινών βράχων
ξέρουν πως μέσα στην τρυφεράδα του στήθους μας
κρύβουμε και μια αγαπημένη
μορφή ή ιδέα
που περήφανα μαχόμαστε να συγκρατήσουμε
να κρατηθούμε.

Πάντα σφυρίζουμε ένα τραγούδι
και μαχαιρώνουμε έναν πόνο.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Τα κρείττονα

Δεν σου κήρυξα κανένα λόγο
ούτε για τα «κρείττονα» σου μίλησα,
σ’ έμαθα ν’ αγαπάς τα εκατόφυλλα ρόδα
δίχως να θέλεις να μετρήσεις τα φύλλα τους
και να γυμνώσεις την καρδιά τους.

Σ’ έμαθα να κουβεντιάζεις
και σου ’δειξα τ’ άγραφα σύμβολα της φύσης.
Με ιδρώτα πολύ πότισα τις αμασχάλες σου κι ανθήσανε.
Πήρα το μερδικό μου απ’ τη χαρά της γέννησής σου
όπως το ’χε φυλαγμένο η δική μου γέννηση.

Τώρα κυνήγα μόνος το φιλί
που θα καρπίσει στην αγκαλιά σου.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Το μεγάλωμα

Μέσα στους ξεγυμνωμένους τοίχους
έχασα το παιδί.
Η ερημιά κι ο άντρας που κοίταζε
με τα γυαλιά και το τσιγάρο
ήταν το ίδιο.
Τα μάτια μου φωνάξανε
σα στόματα που η λαλιά τους έγινε τρόμος:
«Πού είναι το παιδί;»
κι ο άντρας βημάτιζε
σάματις και στην αγκαλιά μου δεν έθρεψε ελπίδες.
Σα βαπόρι που σφύριζε αναχώρηση
ο καπνός τύλιγε το πρόσωπό του
κι ο αντίλαλος της κραυγής μου
χτυπημένος στην αταραξία της σοβαρής κάμαρης
μου πολλαπλασίαζε το απαράδεχτο βουητό.

«Μεγάλωσε το παιδί. Μεγάλωσε το παιδί.»

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Στρατός

Φόρεσαν τις καινούριες τους στολές
και γιόμισαν τα στενοδρόμια
με δεύτερης ποιότητας καπνό,
το στήθος των κοριτσιών πίσω απ’ τις γλάστρες
κανόνιζε το βήμα τους.
Ωραία παλικάρια για να γεννήσουν παιδιά
κι όχι για ν’ ανοίξουν λάκκους με δάκρυα.

***

Πονετικός ο στρατιώτης,
το γάλα της μάνας του που βύζαξε
δεν παραδέχεται να το χύσει αίμα
στη δαρμένη γη απ’ της ξηρασίας την απονιά.

Μετρίως ηλίθιο τον είπανε,
με λίγα «μέσα»
του χαρίσανε κι ένα μουλάρι για συντροφιά
αδιάφορο αν του αλλάξανε και τ’ όνομα
εκείνοι που δε λογάριασαν ποτέ
πόσο βάρος έχει μια χλαίνη
και πόσον ήλιο κρύβει ένα κράνος.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)

[wings]

Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, Αποχωρισμός

Σαν χάθηκε μέσα στον κόσμο το περίγραμμά του
γύρεψε ανθρώπους να περπατήσουν στους δρόμους
σιδεράδες να ξεκλειδώνουν τα μαγαζιά
τοξότες να σχίσουν τα σύννεφα.
Ακούμπησε τα χέρια στη μαγεία του κλεισμένου βιβλίου
κι έστησε τ’ αυτί της πάνω στη γη
ν’ ακούει τον χείμαρρο του βηματισμού στα σπλάχνα της.

Ονειρεύτηκε τα τύμπανα της ειρήνης
τις οπλές των αλόγων πάνω στη ζυμωμένη άσφαλτο
κι έμπηξε κατακόρυφα τη συλλογή της
πάνω σ’ ένα λάβαρο αναμονής.

Από τη συλλογή Οι αποσταμένοι (1964)