Το θέμα του μαθήματος της μεταφραστικής μνήμης είναι ένα πονεμένο ζήτημα. Προς το παρόν, προπτυχιακά υπάρχει σαν μάθημα επιλογής στο τρίτο έτος και διδάσκεται με πολύ δύσκολο τρόπο. Χαρακτηριστικά, από τα σχεδόν 15 άτομα που το παρακολουθούσαμε, μόνο 5 το έδωσαν...
Όσο για τον υποτιτλισμό, έχουν γίνει σεμινάρια αλλά αυτό δεν φτάνει. Πρέπει όντως να υπάρξει εκσυγχρονισμός των μαθημάτων. Προσωπικά θεωρώ ότι μαθήματα τύπου Γλωσσολογία, Υφολογία, Θεωρία της Μετάφρασης, θα έπρεπε να διδάσκονται το πρώτο έτος και μετά τέλος. Μας παίδεψαν με αυτά τα θεωρητικά κάθε χρόνο, έλεος πια. Κανένας γλωσσολόγος δεν ήταν καλός μεταφραστής, όλοι το ξέρουμε αυτό! (Τώρα βγάζω λίγο το άχτι μου).
Ως απόφοιτη του Τμήματος, οφείλω να ομολογήσω ότι οι "Τεχνικές της Περίληψης" και τα δύο μαθήματα Αισθητικής Φιλοσοφίας θα έπρεπε να διδάσκονται στο πρώτο έτος. Όσο για τις δύο Υφολογίες, θεωρώ ότι αφενός ορθώς είναι στο 4ο έτος, καθώς οι θεωρίες τους είναι εκ των ουκ άνευ για την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας, αφετέρου είναι απαραίτητα εργαλεία για το μεταφραστή. Νομίζω ότι η καλύτερη λύση θα ήταν να διδάσκονται μεταξύ 2ου και 3ου έτους. Η πλειονότητα των φοιτητών μπαίνει στο πνεύμα της μετάφρασης μετά τον πρώτο χρόνο, οπότε και μπορεί να κατανοήσει και να αξιοποιήσει τα εν λόγω μαθήματα. Επίσης, "η Διδιακτική της Ελληνικής ως Ξένης" θα έπρεπε να διευρυνθεί σε δύο ή και περισσότερα εξάμηνα, ενώ καλό θα ήταν να δοθεί έμφαση στις ξένες λογοτεχνίες, σε γλωσσολογικά μαθήματα και σε μαθήματα διδασκαλίας ξένων γλωσσών (π.χ. Μεθοδολογία διδασκαλίας σύγχρονων γλωσσών). Στην παρούσα φάση, είμαι στο 2ο έτος της Αγγλικής Φιλολογίας του ΑΠΘ. Το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει τίποτε άλλο εκτός από λογοτεχνία και γλωσσολογία, ενώ υπάρχει η δυνατότητα ειδίκευσης στη Μετάφραση. Σχεδόν όλοι την επιλέγουν, θεωρώντας ότι με την αναγραφή και μόνο της ειδικευσης στο πτυχίο τους μπορούν να εργασθούν ως μεταφραστές. Στον οδηγό σπουδών δε γίνεται λόγος για νατίστροφη μετάφραση. Αναρωτιέμαι στις μεταφράσεις κοινοτικών, οικονομικών, νομικών και τεχνικών/επιστημονικών κειμένων πώς τα βγάζουν πέρα; Μόνο μία συμφοιτήτριά μου, προερχόμενη από τη θετική κατεύθυνση, τα κατάφερνε στα τεχνικά/επιστημονικά κείμενα, εξαιρουμένων όσω αφορούσαν στην Πληροφορική. Για τα κοινοτικά κείμενα είναι απαραίτητα μαθήματα όπως οι Θεσμοί της ΕΕ. Δεδομένου ότι τα εν λόγω κείμενα είναι διεπιστημονικά, απαιτούνται και γνώσεις νομικών ή και οικονομικών. Μού φαίνεται αδιανόητο πώς εξισώνουν τα μαθήματα "μετάφρασης" των ξένων φιλολογιών με του ΤΞΓΜΔ. Είναι σαν να μού λένε - βασικά, μού το είχε πει η Γραμματεία όταν ζήτησα αναγνώριση μαθημάτων - ότι ήμουν κορόιδο που τέσσερα χρόνια διάβαζα Δίκαιο, Οικονομικά, Πολιτικές Επιστήμες, Διαπολιτισμικές Σπουδές και διάφορα άλλα μαθήματα, για να έρθουν αυτοί να καταλάβουν τις "όποιες" θέσεις εργασίας υπάρχουν (;). Το ΤΞΓΜΔ έχει υπερβολικά πολλά μαθήματα. Το καλύτερο θα ήταν το Τμήμα να μεταφερθεί στην Αθήνα, κοντά σε σχολές Νομικής, Οικονομικών και Θετικών Επιστημών, ώστε κάποιος να σπουδάζει πχ Νομικά και να ειδικεύεται στο αντίστοιχο είδος μετάφρασης. Το Τμήμα θα λειτουργεί διατμηματικά. Ή μπορούσαν να μειώσουν τη διάρκεια σπουδών στα δύο έτη, όπως στο ITIRI, και μετά να συνεχίζει κάποιος σε άλλη σχολή, προκειμένου να βρει δουλειά. Πάντως, εφόσον το Τμήμα φέρει τον τίτλο "Ξένων Γλωσσών", μπορούσε να διεκδικήσει το δικαίωμα διδασκαλίας των ξένων γλωσσών εργασίας στην πρωτοβάθμια έστω εκπαίδευση, με την προσθήκη των κατάλληλων μαθημάτων. Μια άλλη λύση είναι ένα μονοετές μεταπτυχιακό πρόγραμμα αναβάθμισης του πτυχίου για την απόκτηση δικαιώματος διδασκαλίας στο Δημόσιο. Η Γκερέκου επιχείρηση να μας δοθεί το δικαίωμα εργασίας στην εκπαίδευση, αλλά οι υπόλοιποι βουλευτές είχαν άλλη άποψη. Όσο για τον τίτλο του θέματος, θα πω ένα μόνο πράγμα: μπήκα στη σχολή με πτυχία αγγλικών επιπέδου Γ2 και γαλλικών επιπέδου Γ1. Παρά τις γνώσεις μου, μετάφραση δεν μπορούσα να κάνω. Το μετάφρασμά μου "μύριζε μετάφραση". Δεν ήμουν η μόνη. Κάθε χρόνο, ανακάλυπτα κάτι καινούριο. Όποιος δεν έχει σπουδάσει πάνω στο αντικείμενο, δεν μπορεί να κάνει σωστή δουλειά. Εξαιρούνται τα φυσικά ταλέντα, που σπανίζουν. Έχω συνατήσει τεχνικά κείμενα γραμμένα από Έλληνες που σπούδασαν στο εξωτερικό. Ενώ το κείμενο που είχαν γράψει στην ξένη γλώσσα ήταν σχεδόν αλάνθαστο, το ελληνικό ήταν "δολοφονημένο" και έπρεπε να κάνω ενδογλωσσική μετάφραση για να βγάλω νόημα. Η Μετάφραση είναι μια επιστήμη που σε κάνει να δεις τις διαφορές και τις ομοιότητες της μητρικής και των άλλων ξένων γλωσσών που γνωρίζεις.