Γιώργος Ιωάννου

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Υποψία

Γελούσαν πολύ στη γιορτή∙
γελούσαν ύστερα στο δρόμο.
Κάτι ψιθύρισαν στ’ αυτιά.
Ωρίμασε κάτι στα μάτια.

Δεν έχω τίποτε απάνω μου, θαρρώ.
Τίποτε απολύτως δεν το δείχνει
το πυρωμένο εκείνο σίδερο,
που όλο τις γιορτές με κυνηγάει
και η καρδιά μου λαχταράει να μη φωνάξει.

Αφού γελούσαν όμως, το κατάλαβαν κι αυτοί.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Θα ’ταν αλλιώς

Ξυπνάει τη νύχτα και βυθίζεται
μες στον καθρέφτη.
Κρύβει τη μύτη του, τα μάτια μισοκλείνει∙
αλλάζει τα μαλλιά, φαντάζεται τα δόντια.

Θα ’ταν αλλιώς τα πράγματα...

Μ’ αυτή την ίδια μοίρα σ’ ένα ωραίο περίβλημα.
Σε σώμα μέσα σαν κι αυτά που δεν κατάλαβαν
τη σημασία τους ανάμεσά μας
και σβήνουνε τόσο νωρίς σε χέρια ανάξια.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Εγκύκλιος μαθητεία

Σέρνω τη σιωπή∙ φέρνω την επιφύλαξη.
Αλλιώς μιλούνε μεταξύ τους, αλλιώς χειρονομούν.
Μόλις ζυγώνω ύποπτη ευγένεια τους σκεπάζει.

Κανένας δε μ’ αναγνωρίζει για δικό του.
Ο ένας με υποπτεύεται για τ’ αλλουνού.
Βρίσκει σημάδια ανεξίτηλα επάνω μου,
κατάλοιπα της εγκυκλίου μαθητείας.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=Ro9z4e_D2-I

Σταύρος Κουγιουμτζής, Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά
(ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας / δίσκος: Νάτανε το 21 (1970))

Γιώργος Ιωάννου, Με κυκλώνει απόψε

Έξω αιώνια βρέχει, έξω ερημιά∙
θαρρώ πως χάθηκα για πάντα.
Με ζώνη πάλι ο φόβος, με κυκλώνει.
Πύρινη γλώσσα απειλεί το σπίτι μου.
Το παίρνει, το αιωρεί πάνω απ’ την πόλη.

Ποιος ξέρει τι κατάντησα και δεν το νιώθω.

Ένας απόψε να με άγγιζε στον ώμο,
αμέσως θα κατέρρεα στα πόδια του.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Σφραγίδα μοναξιάς

Έσφιξα τα μάτια να μη βλέπω πια
– να μη με βλέπουν, αυτοί που τριγυρνούνε
με μια σφραγίδα μοναξιάς στο μέτωπο.

Μα ζωγραφίστηκες εσύ στα βλέφαρά μου
με το χαμόγελο της τελευταίας συγκατάβασης.

Κακά τα ψέματα, δεν επαρκεί η μνήμη.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

[spiros]

Ο τρόπος που ο Ιωάννου μιλάει για τη μοναξιά, τον έρωτα και την έλλειψή του (desamor), είναι αυτό που λένε οι Άγγλοι «harrowing» — σκίζει με μια τσεκουριά την παγωμένη θάλασσα μέσα σου.

[wings]

Εξ ου και εύστοχα χαρακτηρίστηκε ο Γιώργος Ιωάννου ως ποιητής της αστικής μοναξιάς.

[spiros]

Υπάρχει άραγε και αγροτική μοναξιά
ή μοναξιά του δάσους;

Φαντάσου, όπως κάνουν οι γιατροί αγροτικό, να κάνουν και οι άνθρωποι της πόλης, την αγροτική μοναξιά τους, έτσι, για ποικιλία βρε αδερφέ.

[wings]

Θα υποθέσω πως όχι. Μάλλον η μοναξιά είναι σύντροφος των αστών.

[spiros]

Άρα, η «βουκολική μοναξιά» φερειπείν, συνιστά contradictio in adjecto.

[wings]

Περίπου. Αλλά, πάλι, κανένας από τους δυο μας δεν έχει ζήσει στην ύπαιθρο για πολύ καιρό ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά.

[spiros]

Εγώ έχω ζήσει, πάνω από 5 χρόνια.

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Στρατόπεδο Παύλου Μελά

Είσαι σκοπός
και γύρω σου χορεύουν τσοπανόσκυλα∙
φεύγουν κοπαδιαστά, μόλις ακούν το σφύριγμα.

Η έφοδος το μπέρδεψε το σύνθημα∙
ρώτησα και μου είπε άλλ’ αντ’ άλλων.

Ο τοίχος είναι απέναντί μου που τους έστηναν∙
στο δέντρο που ακουμπάω τους κρεμνούσαν.
Το όπλο αυτό ζωντάνεψε κάτω απ’ τη νύχτα.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

Γιατί ο Γιώργος Ιωάννου μιλά για εκτελέσεις στο συγκεκριμένο στρατόπεδο:

Στις 29 Αυγούστου 1944 η διοίκηση του 31ου συντάγματος του ΕΛΑΣ διατάζει τον καπετάν Χορτιάτη να κινηθεί με τον 1ο λόχο προς τα χωριά Λιβάδι και Πετροκέρασα. Την ίδια ημέρα όμως, στις 9.30 το βράδυ, δίνεται νέα οδηγία εντελώς αντίθετη: Ο λόχος διατάσσεται να κινηθεί προς το δημόσιο δρόμο Θεσσαλονίκης-Καβάλας στο ύψος του Αγίου Βασιλείου. "Η διαταγή είναι διατυπωμένη σε αυστηρό ύφος και δεν αφήνει περιθώρια παρεξήγησης. Απαγορεύει την υποχώρηση. Κι αυτό γιατί πρέπει να προστατευτεί από ενδεχόμενο πλευροκόπημα ο 2ος λόχος του καπετάν Φλωριά, που περιμένει τους Γερμανούς στη θέση 'Καμάρα'", γράφει ο Θ. Βαλαχάς.

Παράλληλα από την αλληλογραφία των καπετάνιων Χορτιάτη και Φλωριά την παραμονή του ολοκαυτώματος ο τελευταίος επικαλείται "πληροφορίες από κάποιον τσέχο λοχία των γερμανικών στρατευμάτων στο Πανόραμα" ότι "πρόκειται να κινηθεί δύναμις ταγματασφαλιτών με Γερμανούς προς Χορτιάτη με κατεύθυνση το Αρδαμέρι και μία φάλαγγα από Σέδες με την ίδια κατεύθυνση".

Η αρχή της κλιμάκωσης των συγκρούσεων μεταξύ ανταρτών και δυνάμεων κατοχής το καλοκαίρι του 1944 εντοπίζεται σε ένα σχετικά άγνωστο γεγονός, αυτό της εξέγερσης των φυματικών του σανατορίου (σημερινό νοσοκομείο Παπανικολάου). Οι άρρωστοι κατεβαίνουν σε πορεία στην Εγνατία και διαλύθηκαν από τους Γερμανούς με χειροβομβίδες. Όσοι επέζησαν οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο "Παύλου Μελά" και το γεγονός επιβεβαιώνεται από το ημερολόγιο του επίσης κρατουμένου στο "Παύλου Μελά", επάρχου Κατερίνης Λεωνίδα Γιασημακόπουλου, το οποίο δημοσίευσε ο Γιώργος Καφταντζής το 1999.

Στις 12 Ιουλίου αντάρτες του ΕΛΑΣ επιχειρούν την παράτολμη ενέργεια της επίθεσης στο σανατόριο ως πράξη εκδίκησης για το θάνατο των εξεγερμένων φυματικών, ενώ λίγες ημέρες αργότερα ο διευθυντής του σανατορίου πέφτει νεκρός από πυρά ανταρτών μέσα στη στοά Μοδιάνο.

Πηγή: http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=7167 

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Το διάστημα της σιωπής

Με κέρδισε ο φόβος μου – τίποτα δεν υπάρχει.
Χαμένος μες στους δρόμους, μες στα σινεμά,
δεν είμαι πια ο νεαρός που δεν καταλαβαίνει.
Με γύμνωσε ο πανικός, με τίναξε,
με τις καθημερινές, με τις επίμονες παρεμβολές του.
Πυκνώνουν, δένουν μέσα στα συμπτώματα,
το διάστημα της σιωπής μικραίνει.


Κανείς – ούτε η μητέρα δε με σώζει.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)

[wings]

Γιώργος Ιωάννου, Σ’ ένα παλιό τούρκικο σπίτι

Σ’ ένα παλιό τούρκικο σπίτι
κλείστηκα μέρες και παλεύω
με τους λεκέδες του ασβέστη.
Μετρώ τα ξύλα στο ταβάνι, βρίσκω τα νερά∙
δίνω ονόματα, τους δίνω την καρδιά μου.

Ύστερα παίρνει και φυσά.
Σαρώνονται χαρές και γνωριμίες.
Ξανά μονάχος με τα ξύλα και τις πέτρες.

Ίσως στεριώσω τώρα∙ πάλι απ’ την αρχή.
Ίσως προφτάσω να σκαλώσω τους χαμένους.

Από τη συλλογή Τα Χίλια Δέντρα (1963)