Διδασκαλία ξένων γλωσσών και μετάφραση: μια αμφίδρομη σχέση
Η χρησιμότητα της μετάφρασης στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας είναι θέμα πολυσυζητημένο αλλά και αιτία πολλών αντιπαραθέσεων. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 2ού αιώνα κυριαρχούσε απολύτως η άποψη που πρέσβευε ότι η μετάφραση δεν έχει θέση σε μια τάξη όπου διδάσκεται ξένη γλώσσα, επειδή η χρήση της μητρικής αποβαίνει σε βάρος της ξένης. Όμως, από τις αρχές του αιώνα μας όλο και περισσότερο διατυπώνεται από ειδικούς η πεποίθηση ότι η μετάφραση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην κατάκτηση μιας ξένης γλώσσας – βεβαίως, δεν μιλάμε για τη στείρα μετάφραση που χρησιμοποιούσαν οι διδακτικές προσεγγίσεις της δεκαετίας του ΄70!
Γιατί, όμως, να εντάξουμε τη μετάφραση στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας; Πιστεύουμε ότι υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι. Πρώτον, η μετάφραση είναι μια αυτόματη και αναπόφευκτη διαδικασία: όταν καλείται να εκφραστεί ένας άνθρωπος σε μια ξένη γλώσσα, στο μυαλό του αρχικά έρχονται οι λέξεις και οι δομές της μητρικής του γλώσσας. Ώσπου να φτάσει στην κατάκτηση της ξένης γλώσσας χρησιμοποιεί μια «ενδιάμεση» γλώσσα με λάθη που οφείλονται στην επιρροή της μητρικής. Μέσω μεταφραστικών ασκήσεων μπορεί να συνειδητοποιήσει πού οφείλονται τα λάθη του και πώς να εκφράζεται σωστά. Δεύτερον, η μετάφραση βοηθά στην ανάπτυξη ικανοτήτων: ακρίβεια, καθώς οι μαθητές βρίσκουν τις πλέον ενδεικνυόμενες λέξεις για κάθε περίσταση, ευελιξία, επειδή αποκτούν τη δυνατότητα να βρίσκουν εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης, και σαφήνεια στη διατύπωση. Και τρίτον, η μετάφραση αποδεικνύει ότι η σχέση μεταξύ γλωσσών δεν αποτελείται από απόλυτες ισοδυναμίες (εννοιών και δομών), μάλιστα σε μερικές περιστάσεις δεν υπάρχουν καν ισοδυναμίες. Συνεπώς, για να παράγεις λόγο στην ξένη γλώσσα δεν αρκεί να αντικαταστήσεις μια σειρά λέξεων της μητρικής σου με τις αντιστοιχίες τους στην ξένη – μια άποψη συνηθισμένη την οποία πρέπει να καταρρίψει ο μαθητής για να προχωρήσει στη γνώση του κόσμου της γλώσσας που μαθαίνει.
Πώς μπορούμε να εντάξουμε τη μετάφραση στην τάξη; Με πολλούς τρόπους και σε όλα τα επίπεδα. Ωστόσο, ο σχεδιασμός των ασκήσεων πρέπει να βασίζεται σε προσεκτική επιλογή του φαινομένου που θα διδαχθεί καθώς και του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί.
Αν διδάσκετε αγγλικά και θέλετε να μάθετε περισσότερα για το θέμα αυτό, σε πιο πρακτικό επίπεδο, ελάτε στην ομιλία της πολύπειρης μεταφράστριας, καθηγήτριας αγγλικής και εκπαιδεύτριας μεταφραστών της σχολής μας Θάλειας Μπίστικα στην έκθεση ξενόγλωσσης εκπαίδευσης International Publishers Exhibition το Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου, στις 16:30! Στην ομιλία της με τίτλο Grammar-Translation Revisited: Using translation in the classroom to teach English θα παρουσιάσει τους νέους τρόπους με τους οποίους η μετάφραση προς τα αγγλικά μπορεί να συμβάλλει στην ουσιαστική εκμάθηση της γλώσσας.
metafrasi newsletter, τεύχος 156, Σεπτέμβριος 2018
https://www.metafrasi.edu.gr/images/newsletter/PDF/issue156.pdf
« Last Edit: 06 Sep, 2018, 12:51:19 by spiros »