Translation - Μετάφραση

Favourite texts, movies, lyrics, quotations, recipes => Favourite Poetry => Favourite Music and Lyrics => Poetry of Thessaloniki => Topic started by: wings on 05 Nov, 2007, 16:49:07

Title: Άνθος Πωγωνίτης
Post by: wings on 05 Nov, 2007, 16:49:07
Άνθος Πωγωνίτης (1910-1977)

(https://thepoetsiloved.files.wordpress.com/2019/03/pogonitis.jpg)

[Το σκίτσο είναι από το εξώφυλλο του βιβλίου Άνθος Πωγωνίτης: Ο ηπειρώτης εργάτης ποιητής του Νίκου Τέντα (εκδ. Ερωδιός, 20004)]

Φιλολογικό ψευδώνυμο του Βασίλη Καραφύλλη. Γεννήθηκε το 1910 στον Άγιο Κοσμά Πωγωνίου, στην Ήπειρο. Ήρθε σε νεαρή ηλικία στη Θεσσαλονίκη, δούλεψε ως αρτεργάτης, ήταν συνδικαλιστής με σοσιαλιστικό όραμα και διετέλεσε πρόεδρος του σωματείου του κλάδου του στην πόλη. Ήταν λυρικός ποιητής και οι στίχοι του διαπνέονται από την πίστη του στον λαό και στη δημοκρατία. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1977.

Ποιητικές συλλογές:
«Τα κολασμένα Σεραφείμ», Θεσσαλονίκη, 1937
«Οι σκελετοί των ονείρων», Θεσσαλονίκη, 1939
«Καρτερώντας τον ήλιο», Θεσσαλονίκη, 1947
«Περιπτώσεις», Θεσσαλονίκη, 1959
«Γραμμές σε καθρέφτη», Θεσσαλονίκη, 1964
«Οπτικές γωνίες», Θεσσαλονίκη, 1972

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:



[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=9084.0) ]
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Μπορείτε να περάσετε
Post by: wings on 31 Jul, 2008, 18:53:14
Άνθος Πωγωνίτης, Μπορείτε να περάσετε

Ο ήλιος κι η άνοιξη θα πλημμυρίσουν, μην αμφιβάλλετε
πριν χάσετε και τη λίγη αξιοπρέπεια που
στο καπέλο σας έχει μείνει, μπορείτε να περάσετε.

Ένα λάστιχο η μέση σας για υποκλίσεις.
Έχετε χάσει τη γοητεία της αλήθειας.
Ανταλλάσσετε ρόλους με την ίδια μάσκα.
Κάνετε παλκοσένικο τους δρόμους, τους ναούς και τα πάρκα,
που ανασαίνουν φιλοδοξίες ερώτων.

Η φιλανθρωπία, εγωισμού ικανοποίησις είναι
κι η προσευχή εμπαιγμός του εαυτού σας, που
αρλεκίνου σαρκίο φορεί.

Κόψτε τα νύχια από τα χέρια σας∙
αφήστε λιγότερα δόντια στις μασέλες∙
αναζητήστε την άγνωστη αρετή.
Θα καταρρεύσουν τα ξύλινα πόδια σας
Τα οικόσημα θα συντριβούν και θα γελούν
τα χελιδόνια, που τα φτερά τους μιμείστε.

Αν ο φεγγίτης δεν χωρεί
περάστε από μια τρύπα∙
τα ποντίκια συγχωρούν.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ξερονήσι
Post by: wings on 13 Aug, 2008, 00:19:04
Στης Πίκρας τα Ξερόνησα - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=v8XCU4uIueg)

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Στης πίκρας τα ξερόνησα
(τραγούδι: Νίκος Δημητράτος / δίσκος: Ρεμπέτικο (1983))


Άνθος Πωγωνίτης, Ξερονήσι

Ανέμων ραπίσματα δέχεσαι∙
της φυγής σου την πρόθεση περισφίγγει το δίχτυ της μόνωσης
και τα πελάγη ορόσημα γύρω σου.

Μήτε φτερούγας σκιά στην πικρή σου γυμνότητα.
Οι ορίζοντες έχουν τυλίξει με τέφρα την αγέρινη παρουσία σου.
Απ’ της τρικυμίας την ύπαρξη πέρα πολλά έχουν μείνει.

Προσδοκίες δεν κεντρίζουν τη σκέψη σου
απ’ την πέτρα σου κάτω κοιμάται το αύριο, το χθες, το παρόν.
Δεν έχουν φράχτες ολόγυρά σου οι μνήμες.

Είναι απ’ τον θάνατο πικρότερο παγερή η σιωπή σου.
Το κύμα κι ο χρόνος στη ρίζα σου, ανειρήνευτο χάος.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Μνημεία
Post by: wings on 13 Aug, 2008, 01:56:15
Άνθος Πωγωνίτης, Μνημεία

Με σμίλη φυγής ομοίωμα λήθης σκαλίζω
που ναυαγήσαν τα πάντα σε θύελλες.
Με τους ανέμους της μνήμης έρχονται ψίθυροι.
Στις ώρες της νύχτας και στης αυγής την παρουσία
πληθαίνουν των χιμαιρών τα είδωλα.

Γυμνός σαν φύλλο και πέτρα δοκιμάζομαι∙
εκτείνομαι ως το χείλος της πικρίας κι επιστρέφω στο σαρκασμό.
Στην έρημο τον εαυτό μου περπατώ ερευνώντας.

Μια εικόνα που χάνεται, ο χρόνος, σ’ έν’ απύθμενο χάος
και στην επιφάνειά του τα γεγονότα γίνονται μύθος.

Ένα βάθρο μου χρειάζεται και λίγη υπομονή.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Πορεία
Post by: wings on 17 Aug, 2008, 00:14:57
Άνθος Πωγωνίτης, Πορεία

Φεύγεις.
Σε νιώθω κάθε μέρα να φεύγεις.
Ανεμίζουν τα πανιά τους οι θύμησες.
Στο πέλαγος του χρόνου σαν μόριο μοιάζω
δεν περιέχω μήτε τέφρα χωρίς εσένα∙
μια στιγμή μονάχα το νέκταρ σου άφησες.

Πλησιάζω
κάθε μέρα και πλησιάζω στην άγνωστη γέννηση
όταν των αισθήσεων οι σειρήνες θα φεύγουν
των υπολοίπων η κατάθεσις θα γίνει
άλλη πνοή, την πνοή μου θα αφομοιώσει
προσφορά στην αιώνια μεταλλαγή σου.

Ο δρόμος σου
είναι μια κορδέλα για τα μαλλιά των γυναικών.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Γλάροι
Post by: wings on 07 Sep, 2008, 13:02:11
Άνθος Πωγωνίτης, Γλάροι

Ήρθαμε φορώντας γυμνότητα.
Της αυγής το χαμόγελο παραδείσους υπόσχονταν.,
Στο γιαλό μόνο φύκια υπήρχαν και φλοίσβος κυμάτων∙
μήτε ίχνη βημάτων μήτε ίσκιοι καραβιών.

Γλάροι κάτοικοι μιας άγνωστης χώρας ήταν∙
ραμφίζαν το παρόν κι όταν μας είδαν γέλασαν πολύ.
Δεν κάνουν ποτέ μια πλάνη σκοπό.
Αγνοούν τη ματαιότητα, την αθανασία, δεν έχουν ήρωες
και δεν έχουν τάφους να συμβολίζουν.

Απεριόριστοι, μεγάλοι, χωρίς τέρματα οι δρόμοι τους.
Δεν έχει όρια η ελευθερία τους, την κερδίζουν κι όταν κοιμούνται.
Οι γλάροι δεν έχουν δεσμά.

Η αναζήτηση θα παραμείνει μια λεπτομέρεια.
Ας υπήρχε τουλάχιστον λίγο φως κι ένα σκαλοπάτι.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Βίοι παράλληλοι
Post by: wings on 19 Sep, 2008, 21:20:22
Άνθος Πωγωνίτης, Βίοι παράλληλοι

Στη μνήμη μου μένεις μια νέα γυναίκα∙
καθώς κυριαρχούσε στη σκέψι σου προστασίας αναζήτησις,
η αβεβαιότης σ’ ανησυχούσε πολύ.
Το ένστιχτό σου στης υποκρισίας την τέχνη σ’ ανέβασε.
Αδελφή σου η κοινωνία σε προστατεύει.
Των αγίων τα ομοιώματα δεν κάνουν διακρίσεις∙
δέχονται λιβάνια και προσευχές με την ίδια απάθεια.
Τα μεταξύ σας αμοιβαία βλέμματα επιζητείτε
να οικοδομήσετε με δάκρυ πλασματικότητες
– πιστοποιητικόν εντίμου βίου.

Όταν ο χρόνος την πορεία σας ανακόψει
σε πυθίες μεταβάλλεστε.

Τα Σόδομα κι οι Δελφοί δεν έχουν αποστάσεις.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Στον χώρο της μνήμης
Post by: wings on 17 Oct, 2008, 16:23:32
Άνθος Πωγωνίτης, Στον χώρο της μνήμης

Όταν υπήρχες καθόσουν σ’ αυτή την καρέκλα.
Δεν έχει σημασία ποιος κάθεται σήμερα.
Κανένας δεν έχει τη δική σου διαπεραστικήν ειρωνεία
του λόγου, που έσταζε φαρμάκι και γέλιο.

Τη δική σου απουσία δεν την αναπληρώνει κανείς.
Κρατούσες το βάρος απ’ τα λάθη σου στην κορφή της σιωπής σου
και στεκόσουν όρθιος σε σωρούς ερειπίων.

Η νοσταλγία στων ματιών τις ρυτίδες φτερούγιζε
στο παρελθόν, σε χαμένες ελπίδες και πλάνες.
Εξηνταοχτώ φορές είχες δοκιμάσει τον χρόνο τον μάταιο.
Εκείνο το δώδεκα του ρολογιού με τις σειρήνες και τα σείστρα
μια καινούργια δυστυχία έστηνε ανάμεσα στις άλλες.
Οι προσδοκίες ήταν η ευκολότερη λύση για το μέλλον.

Όταν υπήρχες καθόσουν σ’ αυτή την καρέκλα.
Τώρα δεν υπάρχεις.
Τα πάντα είναι επιφάνεια έστω και χωρίς περιεχόμενο.
Αν ηχογραφούσα τον λόγο σου
θ’ αναζητούσα την πηγή του και θα γινόμουν περισσότερο άνθρωπος.

Οι απουσίες, όπως βλέπεις, μας κάνουν σκεφτικούς.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Καράβια
Post by: wings on 02 Nov, 2008, 22:31:46
Άνθος Πωγωνίτης, Καράβια

Δεν έχουν ακροατές οι συμφωνίες των ανέμων
μήτε ίχνη στη θάλασσα έχουν μείνει∙
κοιμάστε στους βυθούς αναμνήσεις.

Δεν συντροφεύουν γλάροι τα πανιά σας.
Τα μύδια βυζαίνουν σίδερα και μοναξιά στα λιμάνια∙
χωρίς τη δική σας κουπαστή, δεν υπάρχει του νερού ο καθρέφτης.

Στην περιοχή της λήθης λικνίζονται οι άνθρωποι
κι απ’ του μύθου τα παράθυρα κοιτούν
χίμαιρες λευκές στη φαντασία του χρόνου.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Η νύχτα
Post by: wings on 21 Jan, 2009, 21:06:18
Άνθος Πωγωνίτης, Η νύχτα

Πάνω από της ερήμου την άμμο
πολλά συγκινήσεων καραβάνια περνούν.
Των πελμάτων τα ίχνη την παρουσία τους
μαρτυρούν, στη σιωπή που κυριαρχεί.

Ήχος ανύπαρκτων λέξεων
Άγγελος προσδοκίας.
Το τέρμα σαν Ιθάκη να φανεί
χαμόγελο Πηνελόπης,
χαμένου Βασίλειου θρόνος
Αισθημάτων εκδήλωσις.

Η πορεία στη μόνωση διδάσκει πολλά.
Της ύστερης βούλησης τη χλαμύδα πετάς
και γυμνός, τον εαυτό σου υψώνεις μαχόμενος
να εκμηδενίσεις την έρημο.

Πάντα ενώπιος ενωπίω.
Η γυμνότης εκτείνεται ως τα πόδια του άγνωστου Θεού
που στο χάος πορεύεται.
Απ’ τη λεπτομέρεια στο μύθο.
Απ’ τ’ όνειρο στη μικρή πράξη
Κι απ’ τη ζωή στο θάνατο περνάς.

Είσαι έτοιμος τα πάντα να δεχτείς
Τα πάντα να αρνηθείς
Να δώσεις και τα υποδήματά σου αν χρειαστεί
της Σαχάρας την έρημο να περάσει κι ο Νέρων.

Επιστρέφεις στο λίκνο της γυναίκας
που της επιθυμίας της προϊόν είσαι.
Στον ίσκιο τής στέγης, που πρώτη
χωρίς επιφύλαξη έδωσε τη στοργή της.

Ιστός αράχνης γίνεται ο συλλογισμός σου
Και κρατάς τους χτύπους του ρολογιού στα χέρια σου
σκαλί του χρόνου, ομοίωμα προσδοκίας.

Το ανάστημα του Χριστού
στο ήθος του Καγιάφα εγκατελείφθη
το συσχετίζεις κι οραματίζεσαι,
λίγο καπνό να κυματίζει μαντίλι
και μια τσιμινιέρα να μεταβάλει τα ιδανικά
σε θούριο ζούγκλας.

Η νύχτα
δημιούργημα των ανθρώπων.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ο γιος του κρίνου
Post by: wings on 14 Jun, 2009, 23:53:04
Άνθος Πωγωνίτης, Ο γιος του κρίνου

Σ’ απόθεσαν σε φάτνη όταν γεννήθηκες.
Κι όπως ήσουν προϊόν κρίνου,
το κλάμα σου ξύπνησε τ’ άστρα και τους ανέμους
της ανατολής, σ’ ένα τρελό παιχνίδι.

Η πορεία προς την Αίγυπτο σου δίδαξε τι είναι ο κάθε Ηρώδης.
Στο Ναό ξάφνιασες τους επαγγελματίες ιερείς
και παραβίασες χώρους, παραδόσεων και προνομίων.

Στην Ελ-Γκαδίρ έγινες ώριμος και σοφός.
Η απόφασις δεν ήταν παρά επιταγή να μιλήσεις.
Οι Γραμματείς, οι Φαρισαίοι και οι πόρνες ήταν το αλάτι.
Τα Σόδομα ο καθρέφτης κι η Μαγδαληνή το δέος.

Οι Εσσαίοι έχτισαν την οικοδομή της ιδέας.
Οι δειλοί δεν είχαν καρδιά και πιο πολύ δεν είχαν όνειρα.

Οι Πέρσες, οι Άραβες κι οι Ρωμαίοι
τον προνομιούχο λαό του Ιεχωβά είχαν εκμηδενίσει.
Η υποτέλεια είχε γίνει συνείδηση και η άρχουσα τάξις
έρπουσα έφτασε στη θέση του υπηρέτη.

Οι Εσσαίοι βύζαιναν μίσος απ’ τους μαστούς της κατοχής.
Την εκατοστή δευτέρα επανάσταση επιθυμούσαν ως το θάνατο να υψώσουν,
και τον Ιούδα καθοδηγητή κι εντολοδόχο απέστειλαν.

Όταν δύναμη σκορπούσες για θάματα
έκπληκτος ο λαός σ’ ακολουθούσε.
Το «αγαπάτε τους εχθρούς σας» οι Εσσαίοι ερμήνευσαν:
να δένεις τους ιμάντες των Ρωμαίων.
Το «ελεήτε τους φτωχούς» θεμελίωση ανισότητος.

Το φραγγέλιο ήταν μια λάμψη, μόνο μια λάμψη χωρίς ίχνη
κι όταν είπες για την «Βασιλεία των Ουρανών»
μια συκιά κι ο Γολγοθάς έπλασαν δυο ήρωες, μια πλάνη και χιλιάδες ελπίδες.

Τα κρίνα θα ’ναι πάντα ωραία κι οι άνθρωποι θα ερευνούν.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Δάκρυ
Post by: wings on 05 Sep, 2009, 12:08:51
https://www.youtube.com/watch?v=1KYngOpXapQ

Κώστας Καπνίσης & Πυθαγόρας, Το δάκρυ μας σταλιά σταλιά (με τον Γιάννη Πουλόπουλο)

Άνθος Πωγωνίτης, Δάκρυ

Σταλαγματιά δροσιάς σε πέταλα θυμίζει.
Το θρίαμβο της άνοιξης στα δάση.
Πρόσωπο που χάραξε λεπίδι.
Απεγνωσμένες έρευνες ματιών∙
κι από σπασμένα όνειρα σε δάχτυλα κομμάτια.

Θύμα σε χέρια δήμιου.
Αγχόνες που στηθήκαν για ιδέες.
Ήττες ηρώων και
μεταίχμια που καθρεφτίζονται στο χάος.

Σε τάφους κλεισμένες αναμνήσεις.
Αισθημάτων κομμένες κλωστές.
Παραθύρια που καρτερούν δυο χέρια να τ’ ανοίξουν.
Απελπισμένες προσμονές
κι αγρύπνιες που το βήμα τους εχάσαν μες στη νύχτα.

Μαντίλια που ανεμίζουνε.
Σταθμούς με παγωμένες οπτασίες
κι όρκους με το θάνατο που σμίγουν.

Ίσκιο μελαγχολίας που ’φτασε με τ’ άλογο της μνήμης.
Νόστους που ντυθήκανε πορφύρα παρουσίας.
Λιμάνια που δεν έρχονται, καράβια βουλιαγμένα.
Φωλιές που μένουν μοναχές στην ομορφιά τ’ Απρίλη.
Πικρά τοπία και παρόν χωρίς τον εαυτό του.

Δάκρυ
αν ήσουν λίμνη
στην όχθη σου θα χτίζαν πολιτείες
οι υποκριτές.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ταξίδια
Post by: wings on 12 Nov, 2009, 16:59:51
Θεοχαρίδης Παντελής ~ Μικρή Πατρίδα - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=gbu0CtohHUk)

Γιώργος Ανδρέου & Παρασκευάς Καρασούλος, Μικρή πατρίδα
(τραγούδι: Παντελής Θεοχαρίδης / δίσκος: Μικρή πατρίδα (1996))


Άνθος Πωγωνίτης, Ταξίδια

Είναι, γιατρέ, κάτι απραγματοποίητες συναντήσεις
που καθηλώνουν στη μνήμη δυο άδειες καρέκλες
στο βράδυ που περπατούν νοσταλγίες με φτερά νυχτερίδας.

Η ευθεία μεταβάλλεται σε καμπύλη και ρίκνωση.
Αναμνήσεων όργανο γίνεται ο λόγος∙
η άγνωστη δειλία έρπουσα έρχεται στα πόδια μας
και μένουν τα επιτεύγματα του χτες, αζήτητες αποσκευές
στο μοιραίο σταθμό των ονείρων.

Όταν της μεσημβρίας η δύναμις χαθεί
για της αθανασίας την ύπαρξη μιλάμε.
Καλοσύνες προσδοκούμε και σεβασμό στην όρθια τέφρα μας.
Ψιχία πλάνης θα μου έλεγες αν ήσουν δίπλα μου.
Ασφαλώς.
Και χορός ψευδαισθήσεων στη βουλιμία του χρόνου.

Δεν είναι δικαίωση μια ξαφνική αναχώρηση∙
τραίνα υπάρχουν πολλά κι οι δρόμοι σαν κορδόνια τυλίγουν τον κόσμο.
Πρόσεξε όμως.
Αν αυτού δεν υπάρχουν ιατρεία
θα πει πως οι πλάνες έχουν εκλείψει.
Λόγος μεταμελείας να μην γεννηθεί∙
η σιωπή είναι σοφία που μας λείπει.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Καλώς ήρθες
Post by: wings on 04 Mar, 2010, 19:33:03
https://www.youtube.com/watch?v=8kMeT7Pfm3s

Μάνος Λοΐζος, Το σίριαλ
(τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Για μια μέρα ζωής (1980))


Άνθος Πωγωνίτης, Καλώς ήρθες

Δεν είχες έρθει.
Η απουσία σου με ρίγη με τύλιγε.
Με μαστιγώναν χωρίς πηδάλια βοριάδες.
Αν ερχόσουν πρωτύτερα
θα είχα μια βεβαιότητα σαν ατσάλινο τόξο.
Με τα φτερά της πίστης μου
ένα γκρίζο σύννεφο θα καβαλούσα κι ένα αστέρι
θα κρατούσα στα χέρια.

Δεν σε περίμενα.
Ήρθες απ’ τους δρυμούς στης πολιτείας τους δρόμους
μ’ ένα στεφάνι από αφρούς του Αλιάκμονα
και νότες τραγουδιών ολόγυρά σου.

Ποια ήσουν; Μήτε τ’ όνομά σου δεν ήξερα.
Απ’ της νύχτας την περίπτυξη έφυγα.
Μπορούσα να σκεφθώ. Και να σκεφθώ το θάνατο ακόμα.
Πριν όμως ετοιμάσω ένα γυάλινο φέρετρο
θάπρεπε το θάνατο να μου συστήσουν.
Οι διπλανοί μου κι’ οι περαστικοί γελούν, υποκρίνονται και κλαίνε.
Κάνουν ανθοδέσμες τα πάθη τους και σέρνουν
με χρυσή αλυσίδα τον ίσκιο τους.

Στα νεκροταφεία υπάρχουν λουλούδια κι εμπόριο
τραγουδιών. Καλώς ήρθες.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Συρματοπλέγματα
Post by: wings on 03 Jun, 2010, 18:50:21
Νίκος Ξυλούρης - Τούτες τις μέρες - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=-M3OHTDf3so)

Γιάννης Ρίτσος & Χρήστος Λεοντής, Τούτες τις μέρες
(τραγούδι: Νίκος Ξυλούρης / έργο: Καπνισμένο τσουκάλι (1975))


Άνθος Πωγωνίτης, Συρματοπλέγματα

Ο ήλιος αφήνει μια γλύκα στις καρδιές των ανθρώπων
καθώς περπατάει στους δρόμους της πολιτείας,
που καρτερεί τους αιώνες του μέλλοντος.
Στη χώρα τούτη άργησε νά ’ρθει.

Η νύχτα ήταν περισσότερο μεγάλη και πικρή∙
είχε περάσει από τα κλειστά παράθυρα, τις πόρτες
και τους τοίχους, που κλείναν μέσα τους τα πάντα.

Ν’ ανέβω στο μεγάλο κλωνάρι του δέντρου
να πολεμήσω τα μολυβένια σύννεφα που στέκουν.
Μπορούν ν’ ανέβουν χιλιάδες άνθρωποι, χιλιάδες.

Να μη λάμπει το δάκρυ των παιδιών στο σκοτάδι,
να μη κρέμουνται τα δάχτυλα στους άδειους μαστούς,
να μη τονίζουν οι λυγμοί το θλιβερό τραγούδι της πείνας.

Αν δεν έλεγες να ελεούνται οι φτωχοί,
δε θα ’χαν εξισώσει τους αδελφούς σου με τα ζώα.
Δε θα ’λουζαν το κορμί τους με τον ιδρώτα και το δάκρυ τους.
Κι αν δε μας χάριζες τον παράδεισο των ουρανών.

Είναι και μαύροι είναι και κόκκινοι
αυτοί που θέλουν το δικό τους παράδεισο,
κι είναι ακόμα τα χέρια μας άδεια κι ο ίσκιος μας αγκαλιάζει το χώμα.

Τα συρματοπλέγματα, οι Καίσαρες και οι Καγιάφες,
καθρεφτίζονται στο πηγάδι του χρόνου.

Λίγη υπομονή κι ένα νεκροτομείο.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Παμβώτις
Post by: wings on 22 Sep, 2010, 13:36:08
Λίμνη Ιωαννίνων(24-02-09) - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=FH9PLSHvD48)

Παμβώτιδα: η λίμνη των Ιωαννίνων

Άνθος Πωγωνίτης, Παμβώτις

Στη Χρυσάνθη Ζιτσαία

Πριν γίνει το Κάστρο υπήρχες
και πριν από σένα ο ίσκιος του Δρίσκου
να χαϊδεύει την υγρή παρουσία σου.

Ο χρόνος με το κύμα σου δεν συγκρίνεται
η ιστορία στην καρδιά σου τα ίχνη της άφησε.
Τα ρίγη της Φροσύνης και τη χίμαιρα του Σκυλόσοφου
στον κόρφο σου κρατάς.

Μια χούφτα βράχια στην αγκαλιά σου
των ψαράδων τους πόθους ξυπνούν
και τα φτερά των ανέμων στάζουν ταραχή
στην ομορφιά σου.

Αν δεν ήσουν
θα μ’ έλειπε η αδερφή π’ οδήγησε
τον Μαβίλη σε μνήμης κορφή
τον Πελερέν να πλέξει με ήχους χαλί για τα πόδια σου
και τον Θρύλο να κάθεται δίπλα σου σκαλίζοντας
αιωνιότητα.

Όσοι σε γνωρίζουν
έχουν καρφώσει τη θύμηση στων βλεφάρων τα τόξα.
Μπορείς το φλοίσβο σου να κάνεις αυλό.
Δεν υπάρχει νεκροταφείο για σένα.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)


Βεβαίως, αναφέρεται στην περίφημη λίμνη των Ιωαννίνων ο Άνθος Πωγωνίτης. Το ποίημα έχει λιγάκι «οικογενειακό θέμα» και αφορά τους Ηπειρώτες λογοτέχνες.

Είναι αφιερωμένο στη «δικιά» μας Χρυσάνθη Ζιτσαία (https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=11284.0) που έζησε μεν στη Θεσσαλονίκη, αλλά χρωστά το λογοτεχνικό της ψευδώνυμο στην καταγωγή της από τη Ζίτσα της Ηπείρου.

Μνημονεύεται ο Λορέντζος Μαβίλης (https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%BF%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%82) που, αν και επτανήσιος (γεννημένος στην Ιθάκη, έζησε στην Κέρκυρα), είχε στενή σχέση με την πόλη των Ιωαννίνων και σκοτώθηκε στον Α' Βαλκανικό πόλεμο στη μάχη του Δρίσκου (αναφέρεται στο ποίημα του Πωγωνίτη), κοντά στα Γιάννενα.

Επίσης μνημονεύεται ο Σκυλόσοφος (http://www.live-pedia.gr/index.php/%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8D%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%BF_%CE%A3%CE%BA%CF%85%CE%BB%CF%8C%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%82), δηλαδή ο μητροπολίτης Τρίκκης Διονύσιος, που στις αρχές του 17ου αιώνα πρωτοστάτησε σε κινήματα της περιοχής κατά των Τούρκων και είχε τραγικό θάνατο (με γδαρμό) στο Κάστρο των Ιωαννίνων το 1611.

Βεβαίως, και ο Άνθος Πωγωνίτης (Βασίλης Καραφύλλης) οφείλει το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο στην καταγωγή του από το Πωγώνι της Ηπείρου. Επισημαίνω ότι ο ποιητής ήταν αρτεργάτης και ένας από τους πρώτους σοσιαλιστές συνδικαλιστές. Έζησε πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη.
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ομοιώματα
Post by: wings on 01 Feb, 2011, 15:40:59
https://www.youtube.com/watch?v=bMOl7at5kJk

Μάνος Χατζιδάκις, Η Μαριάνθη των ανέμων
(τραγούδι: Νένα Βενετσάνου / δίσκος: Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς (1983))


Άνθος Πωγωνίτης, Ομοιώματα

Στον Ποιητή Γιώργο Βαφόπουλο

Το αγέννητο δάκρυ σου αφήνει τη σκιά του
Από τα βλέφαρα στάζει το άγχος την παρουσία του
Κι η αβεβαιότητα γίνεται καθεστώς.

Η νύχτα παρέχει ελευθερία κινήσεων.
Το αντίτιμο ενός απλού γεύματος είναι η έκδοση του εαυτού σου.
Χωρίς λιμάνι πλεούμενο, σε τρικυμίας περιοχή.

Τα παιδικά σου όνειρα μεταβλήθηκαν σε ψιμύθια.
Κάθε απίθανη γωνία, χώρος περιπτύξεων.
Η εφημερότης είναι κανών που έγινε πίστη.

Μέσον επιστροφής δεν υπάρχει.
Η εκμηδένιση δεν σου επιτρέπει να σκέφτεσαι
Το παρελθόν που ήταν τυλιγμένο σε κορδέλες και παιχνίδια.
Οι μορφές που στάθηκαν δίπλα σου σε ημέρες σημασίας
Έχουν γίνει τέφρα στην επιπολαιότητα.

Δύναμις να σε έλξει σε χώρο αποστολής δεν υπάρχει.
Εκλεκτή των κρασπέδων καθώς είσαι
Αποταμιεύεις στιγμές καταπτώσεων
Κι έχεις κρεμάσει στο φτηνό περιδέραιο τις Δέκα Εντολές.

Όταν Μαγδαληνή γίνεις θ’ ανασαίνεις πεζοδρόμιο.
Πριν από αιώνες οι όμοιές σου είχαν δύναμη.
Κυβερνούσαν δέσμια πλήθη
Κι η ακτινοβολία τους εθέσπιζε νόμους.

Σήμερα βλέμματα οίχτου δέχεσαι.
Αύριο δεν θα υπάρχεις
Και μαζί σου θα πεθάνει ο κόσμος που σε γέννησε.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Περιπτώσεις
Post by: wings on 03 Oct, 2013, 23:36:26
Βιετναμ Γιε-Γιε - YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=VAuVlnYHYCM)

Διονύσης Σαββόπουλος: Βιετνάμ, γιε γιε
(τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος / δίσκος: Φορτηγό (1966))


Άνθος Πωγωνίτης, Περιπτώσεις

Στη Σαϊγκόν κάνουν πυροτέχνημα τον εαυτό τους οι άνθρωποι.
Επιζητούν η τέφρα τους να καλύψει τον ήλιο.
Ανεπίτρεπτο είναι το φως.
Η δουλεία αλλάζει ενδύματα.

Ο Χάρτης του ΟΗΕ ανεμίζει τη σημαία του
σε θυρεούς πτωμάτων.
Η αυτοδιάθεσις των λαών χαμόγελο σε παρένθεση.
Χωρίς περιεχόμενο ρήσις.

Ωκεανός ατέρμονος η πείνα
Χάος απύθμενο η αθλιότης.
Νιρβάνα ο Βούδας υπόσχεται. Ειρήνη ο Χριστός.
... Σαϊγκόν!... ζωή! Χαμόγελο αγγέλων.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Συνάδελφοι
Post by: wings on 18 Dec, 2014, 16:24:57
Άνθος Πωγωνίτης, Συνάδελφοι

Μάργελες ώρες, αδερφέ, και λόγια μυστικά κι απλά
στα μάτια τους οράματα και στην ψυχή τους πόθοι∙
σταγόνα ο ιδρώτας τη ζωή πλάθει μ’ ασίγαστο ρυθμό
κι ένας καημός στο σήμερα το παρελθόν τους κλώθει.

Στο νου τους έγνοιες ακριβές μη λείψει το ψωμί κι η ελιά
και μη βρεθούν τρεμάμενα παιδιά, σβηστό μαγκάλι,
χλωμής γυναίκας βλέφαρα να μη δακρύσουν και γονιού
κι έχουνε βλέμμα σκεφτικό κι ασήκωτο κεφάλι.

Πίν’ η ψυχή τους τ’ όνειρο απ’ της ελπίδας τους χυμούς
σε δίνη σάλου αταίριαστου, που νόστοι αγρύπνιες φέρνουν
κι αλλοπαρμένες στόχασες από στοργή πλημμυριστές
κάποιες φορές, σα λούλουδα, σε μια σιωπή τους γέρνουν.

Κι ως είν’ απλοί κι ανθρώπινοι στα μάτια δεν ανθεί ποτέ
θλίψη βαθιά, που γέννησαν πλήξη φριχτή κι ανία,
σαν οπτασίες λικνιστικές πάνω στη σκέψη τους γυρνούν
τ’ απλοϊκά χαμόσπιτα, που ζουν σε μι’ αγωνία.

Μα πριν αχτίδες αυγινές τα μέτωπά τους να δεχτούν
κι ήχους ν’ αφήσουν βήματα σε δρόμο φωτισμένο
— φλόγητρα, πλάσες, ζυγαριές, τα ζυμωτήρια σ’ οργασμό
κι αχνίζει ένα μοσχόβολο ψωμί, ξεροψημένο.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ωσαννά
Post by: wings on 29 Jul, 2019, 20:14:41
Άνθος Πωγωνίτης, Ωσαννά

Οργές δεν είχα... Μ’ έσερνε μια θλίψη σ’ άγνωστες γωνιές
να πίνω της οργής το θολωμένο νέκταρ
σε δίνη κρύου απόβραδου, σ’ άφωτες νύχτες βουερές
που και σκιές δεν σάλευαν στην ερημιά του δρόμου.

Παντού απλώνονταν συννεφιές και γύρω μου και μακριά
όταν κρατούσα τις νεκρές ελπίδες στην καρδιά μου
–κρίνα, που ο πάγος μάρανε σε μι’ ανοιξιάτικην αυγή
πριν των αχτίδων τ’ όραμα φορέσ’ η ευωδιά τους.

Κι όλο πληθαίναν θύμησες –σμάρι κατάλευκων πουλιών–
στης άγρυπνης λαχτάρας μου τ’ ολόγιομο ανθοκήπι
καθώς τη γύρη ετρύγησαν μελίσσι πόθων σ’ οργασμό
περίσσιο κι ασωτεύτηκεν της νιότης μου η περφάνια.

Κι ήταν οι μέρες άτονες και στείρες τόσο, που η ζωή
σε νύχτας σάλο πόντισε –πλεούμενο ρημάδι–
πριν τη δεχτούν τα μάτια μου και πριν την κλείσω στην καρδιά,
φλόγα να πλάθει τ’ όνειρο σε χιμαιρών μεθύσι.

Μ’ αργά δεν ήρθες... κι ένιωσα μες στη βαθιά μου στη σιωπή
αχούς ονείρων πο’ ’σβησαν στης αγωνίας την τέφρα
λυγμούς χαράς, σαν πέταλα ρόδων, στα χείλη μου τα υγρά
σταλιές το δάκρυ πο’ ’λουσε σ’ ώρες κρυφής ορφάνιας.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Προδομένοι
Post by: wings on 29 Jul, 2019, 20:37:10
Άνθος Πωγωνίτης, Προδομένοι

Τους βλέπω κάθε απόβραδο με κάτι φάτσες κωμικές,
σα μεθυσμένους κι άτονους, στης αγωνίας τα ρίγη∙
σε νύχτες, που δεν έφτασαν ποτές αχτίδες αυγινές,
οράματα στα μάτια τους, που το σκοτάδι πνίγει.

Κι είναι σαν κάτι πένθιμες πομπές, σε φρίκη σκελετών,
οι λογισμοί στο πέλαγο τ’ ανώφελου χαμού τους∙
χερουβικές να ’ρχότανε κι αλλόκοσμες κι ευγενικές
μορφές χαράς, που γέννησαν τα κύτταρα του νου τους.

Στα μέτωπά τους τ’ άσαρκα, βρυσούν του ιδρώτα οι σταλιές
και πέφτουν απ’ τα μάγουλα, που χλώμιασαν οι χρόνοι,
μεταλαβιές στα χείλη τους τ’ ασάλευτα και πάντα ωχρά
σε μιαν ατάραχη σιωπή βαθιά να τ’ αυλακώνει.

Κι είν’ οι παλμοί στα στήθια τους ίδιες μακάβριες τελετές,
που την καρδιά τους ρήμαξαν οι φλόγες των ονείρων∙
στο πλαίσιο των ανέλπιδων και στείρων ημερών κρατούν
τ’ αδικημένα τους κορμιά, σε βήματα αναπήρων.

Κι όλη η ζωή τους χάνεται σε μια μιζέρια ταπεινή
κι ως έχουνε τα χέρια τους δετά, σταυρός σα να ’ναι,
σφίγγες στητές, σ’ απόμερους μπάγκους, του πάρκου ή του γιαλού
μόνο τα γκρίζα σύννεφα στα ουράνια να κοιτάνε.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Νικημένοι
Post by: wings on 29 Jul, 2019, 20:54:39
Άνθος Πωγωνίτης, Νικημένοι

Μίσεψ’ ο χρόνος τ’ όνειρο, μες στη ζωή τους τη θλιβή
κι αγνάντια παν οι πένθιμες ματιές τους να ποντίσουν
σε τέρμ’ αβέβαιο, στις αχτές του βραδινού Θερμαϊκού
πριν τα λαμπιόνια τις νωθρές σκιές τους να φωτίσουν.

Μες στη βαθιά τους τη σιωπή κουρνιάζ’ η τέφρα της καρδιάς
την πρώτη φλόγα, πο’ ’σβησαν πηχτές σταλιές αιμάτου∙
στο ερημικό τους χόλιασμα το χτυποκάρδι τους βραχνό
κι έδωσαν όλη τη ζωή στα χέρια του θανάτου.

Οι συλλογές τους τρέμουλες, σ’ ένα φτερούγισμ’ απαλό,
σε μύρ’ ανθών, που βλάστησαν γύρω σε κλώνια βάτων
–πεταλουδίτσες άτονες με τ’ αραχνένια του φτερά–
γύρη τρυγούν, σε θύμησες χαμένων αισθημάτων.

Πλανιέτ’ η θλίψη ανόνειρη, σ’ άπραγες ώρες ημερών
έγνοιες οχιές, που πνίξανε το γέλιο τους στο κλάμα∙
κι ως ήταν άξιοι, σε καιρούς, γίναν παλιάτσοι ταπεινοί
ρόλους να παίζουν άγραφτους στ’ ανθρώπινό τους δράμα.

Και δεν γεννούν μήτε λαλιές ψίθυρον πόθο τραγουδιού
κι ως τύλιξαν άχνες καημού τη νήπια φαντασία
γουλιές ρουφούν απόγνωσης πίκρα σ’ εκτάσεις μακρινές
και δεν βολεί για λύτρωση να κάμουν μια θυσία.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ψαράδες
Post by: wings on 29 Jul, 2019, 21:13:09
Άνθος Πωγωνίτης, Ψαράδες

Φαντάσματα μόχτων παλιών στα στήθια τους τ’ αναιμικά
και τη ματιά τους ρίχνουνε στα πλάτια της θαλάσσης.
Κορμιά γερτά, που χάσανε την αρμονία αισθητικά
είναι τα βράδια στον γιαλό... ’ν’ ο Ράμος κι ο Θανάσης.

Φορούν κι οι δυο μαύρα ριγέ πουκάμισα, πο’ ’χουν φθαρεί
απ’ τον καιρό, τυλίγοντας τις λιοκαμένες σάρκες
όταν οι μέρες χάνονται μες στον χειμώνα τον βαρύ
– στο κύμα του Θερμαϊκού π’ αφρόπλεαν οι βάρκες.

Νεκρή μένει στο μέτωπο νιότη θλιμμένη κι ακριβή,
φαρμάκια που την έκαψαν –η θύελλα του βαρδάρη
σε μπόρες ανεμόηχες– κι η τραμουντάνα η βουβή
τόσο π’ αφήσαν στην καρδιά για πάντα τον Γενάρη.

Ξεχνιέται το χαμόγελο στα χείλη τους πολλές φορές
νοσταλγικό κι αθόρυβο, σαν ειρωνείας γαλήνη∙
κι όπως στη θύμηση γυρνάν οι αναμάρτητες χαρές,
την απορία ο λογισμός στην έκφρασή τους χύνει.

Όμοιες σκιές, αμίλητοι λες, καρτερούν να ξαναρθεί
μι’ ολάνθιστη καλοκαιριά τα βρόμια φυρονέρια
κι ως τα σκεβρά τους μάγουλα, π’ ολότελα έχουν μαραθεί,
τα κομπολόγια παίζουνε στ’ αδύναμά τους χέρια...

Μα πριν να πάρουν άτονα τον ίδιο δρόμο ταπεινά,
κοιτούν βαθιά στο πέλαγο ένα πλοίο να μακραίνει
έτσι που σα να χαιρετούν τα ονείρατά τους τα στερνά,
που πάντα ταξιδεύουνε με μια ζωή χαμένη.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Γέρμα
Post by: wings on 29 Jul, 2019, 21:30:48
Άνθος Πωγωνίτης, Γέρμα

Ξύπνησ’ ο πόνος στην καρδιά την κουρασμένη και ριγά
η σάρκα του η ανήμπορη, π’ αναπαμούς γυρεύει∙
μες σε στενούς ορίζοντες, την ατμοσφαίρα τη βαριά,
το παρελθόν τ’ αγύριστο με το παρόν παλεύει.

Παντού χαμός και μίσεψαν κάποιες ελπίδες μακρινές
κι ως καρτερούσε μι’ άνοιξη ν’ ανθίσει – ολόμοιος κρίνος–
να ’ρθουν χαρές, κατάλευκα πουλιά, ’πό χώρες τροπικές,
γέλιο κρουστό να γίνονταν στα χείλη του κι ο θρήνος.

Μα, σαν κατάρες, ήρθανε μπόρα στην μπόρα οι συφορές,
στα μάγουλα ν’ αφήνουνε του ξεπεσμού τ’ αυλάκια∙
να γίνει στάχτη η φλογερή σπίθα, στα μάτια του τα δυο
κι οι παιδιακίσιες χίμαιρες, στα γηρατειά, φαρμάκια.

Καιρός ήρθ’ αναπάντεχα ν’ αφήσει χιόνια στα μαλλιά
και μια τρεμούλα στ’ άχαρα και σκεβρωμένα χέρια.
Τα πρώτα ξεφαντώματα των αισθημάτων να κοιτά
τώρα βαθιά στις θύμησες, που φύγαν – περιστέρια.

Κι είναι τα βράδια ανόνειρα πάντα στην ίδια τη γωνιά
γερτός, σαν αγαλμάτινος, στη σιωπηλή του ανία∙
κι ως έρχεται μια πένθιμη δύση, ν’ απλώσει τα φτερά,
της μουσικής ο δάσκαλος διασχίζει την πλατεία.

Κι έτσι, στις νύχτες χάνεται, σκιά του ίδιου του εαυτού,
ανόητα κάποιες σέρνοντας ελπίδες των προσώπων
την έκφραση, που γέννησαν κούφιες στιγμές των ημερών
μιαν ειρωνεία συμβατική των αγαθών του κόπων.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Ανθρώπινο
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 16:01:46
Άνθος Πωγωνίτης, Ανθρώπινο

Οι νύχτες σάς εκούρασαν έτσι που ηδύπαθα φιλούν
τα βλέφαρά σας τ’ άρρωστα που φλέγονται και πάλλουν
μες σε χορούς ατέλειωτους νωθρών στιγμών που της σιωπής
τ’ άχρωμα πέταλα κοσμούν την παιδική ομορφιά σας.

Τα μάτια σας στυλώνονται στον ίδιο πάντοτε ουρανό
που συννεφιές τον σκέπασαν θλιμμένες, όμοια ως να ’ναι
γυαλένια, μ’ ακαθόριστο χρώμα που μοιάζει σαν υγρό
χυτό, σε τέφρες άγονες, κάτω απ’ τα δυο σας φρύδια.

Κι ως παίρνουν σκέψεις μάταιες, ώριες στα λόγια σας μορφές
αγνών ερώτων πο’ ’σβησαν και μύθων που δεν ήρθαν,
απλές χαρές, στην άκληρη ζωή που αιστάνεσθε βαριά
και στείρα, σ’ ένα πέλαγο κρύφιων να πλέει ονείρων.

Κι όταν βουβές απόγνωσες η μια την άλλη ακολουθά
να πλάσουν μαύρες στ’ άψογα κορμιά σας καταστάσεις
πριν το λυκόφως, άνθινο στεφάνι ρόδων, στης αυγής
την αίγλη αφήσει, χάνεται κι η πλούσια δύναμή σας.

Τότε ρουφώ την πίκρα σας σταλιές-σταλιές καρτερικά
κι όμοια βαθιά μου αιστάνομαι μέθην αψιά τον πόθο
να με τραβάει τρικλίζοντας προς τον δικό σας τον χαμό
σκόνη κι εγώ να χάνομαι σε ταραχές ανέμων.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Πατόζες
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 16:14:28
Άνθος Πωγωνίτης, Πατόζες

Είναι φορές που συλλογιέμαι
πόσοι δεν ζουν όμοια σε κάμπους
κι απ’ του τραχτέρ τον ίσκιο κάτω
’πά σε γρασίδια λαδωμένα
και σε τσουβάλι ψωμί μαύρο
ελιές μονάχα για προσφάι
νερό ζεστό, θολό και λίγο
γύρω να κάθονται, της ξένης
δουλειάς ο μόχτος ν’ αδερφώνει.

*

Και στ’ Αλωνάρη τα φτερούγια
να ’ρχεται ο λίβας καβαλάρης
τη θερμασιά να ζευγαρώνει
μ’ άχνες που βλάστησαν μαγνάδια
τρεμουλιαστά απ’ της γης το χώμα
το κάμα ως έσκαψε –μαχαίρι–
θαμπό σεντόνι άπλωσ’ ο ήλιος.

*

Στην ερημιά λουφάχτρα σκόνη
τα μέτωπά τους ν’ αυλακώνει
με την αρμύρα του ιδρώτα τους
κάτω απ’ τη θέρμη που φλογίζει
τα κουρασμένα τους κορμιά.
.................................................
Κι όταν έρχονται ζευγολάτες
μ’ αργά βοδάμαξα από πέρα
με συντροφιά χρυσά δεμάτια
κι ως έχουν λιοκαμένα μούτρα
κι αναιμικά και σκεβρωμένα
απ’ την καματερή ζωή τους
στ’ αφεντικά τους πια διαγράφει
τροχιές το πρόσωπο, να βλέπουν
κάποια παράξενη χαρά.

*

Μπρος στην πατόζα αραδιασμένοι
κι ο κυρ-Κωστής, τ’ αφεντικό τους,
να λέει «πιο γρήγορα, παιδιά μου»
λες στάζει από το στόμα μέλι
σε τέντας ίσκιο από κουβέρτα
που τη σκαρώσαν, αν θέλεις πες του,
με τον Μπαλάνο ή όποιον άλλον
στην τίμια πλάστιγγα κοντά.

*

Κι είναι φορές που συλλογιέμαι
–πως δεν βολεί να λησμονήσω–
σε μια χερσιά του κάμπου να ’ναι
βουερό τραχτέρ και μια πατόζα
’πά σε γρασίδια λαδωμένα
και μια χαμένη συντροφιά.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)


Σημείωση ανθολόγου:
Πληροφορίες για τις πατόζες στη σελίδα https://www.ypaithros.gr/xexasmenes-patozes-xypnoun-tiw-mnimes-allis-epoxis/.
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Νοσταλγοί
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 16:27:04
Άνθος Πωγωνίτης, Νοσταλγοί

Καθώς ανώνυμοι κοιτούν τα βραδινά
στο πέλαγο –σκιές– να παν τα πλοία
ν’ αφήνουν σύννεφα τον μαύρο τους καπνό
σ’ ορίζοντες τεφρούς και γκρίζους όμοια
μ’ αστόχαστες ζωγράφων πινελιές.

Με τη ματιά τους κι η ψυχή τ’ ακολουθά
κι αφήνονται βουβοί, στημένοι κάτου,
στα που τρεμίζουνε φανάρια εκστατικοί
αγέρας στα μαλλιά τους ν’ ανεμίζει
– σημαίες που ξεχάσαν οι καιροί.

Κι ως είν’ τα χέρια τους κλεισμένα και δετά
στα πάνινα της φυλακής τους τείχη
λες και κρατούνε της σιωπής τους τον ρυθμό
που χύνει μια σαν πέτρινη γαλήνη
στα μέτωπά τους κάποια συλλογή.

Φαντάζουνε στα σούρουπα τέτοιων στιγμών
σαν πόθοι προδομένοι, σα με γέρμα
σε κουρασμένη καταχνιά τόσο τεφρή
που ένα χαμό σε δύση δοξασμένη
μαλαματένιου ήλιου αναπολούν.

Κι όντας το κύμα πλάθεται μουρμουριστά
πλανιέται, μες στα βάθια τους, του κόσμου
το θρηνολόι για τις αγέννητες χαρές
που στην καρδιά τους κύλησαν λαχτάρες
– σταλαγματιές αιμάτινες κρυφές.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Κοιμωμένη
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 16:36:37
Άνθος Πωγωνίτης, Κοιμωμένη

Έπλασ’ η νύχτα στ’ όνειρο χαμόγελα
και φιλντισένια φάνταξαν τα δόντια σου
στ’ αραχνοΰφαντο σκοτάδι. Αγέρινα
δυο στηθολέιμονα λευκά τρεμίζουνε
στης νιότης τον ολόξανθον Απρίλη.

Ολόγυρα, σαν όραμα μετάξινο,
στην πάναγνη μορφή σου κυματίσανε
πλεξούδες και στον ύπνο τον απόκοσμο
την άγια τη σιωπή λες και δεν χόρτασαν
τα μάτια σου στον ίσκιο των βλεφάρων.

Οι νύχτιες, στο κορμί σου το μαρμάρινο,
στιγμές με τους καημούς σου παιχνιδίζοντας
πρωτόλι ένα μελίσσι από χρυσόμυγες
της σύφλογης λαχτάρας σου τ’ αρώματα
στο λάγνο ανασασμό σου θα τρυγήσουν.

’πά στα γυμνά τα χέρια σου τ’ ανάγλυφα
βλαστήσαν κρινοδάχτυλα σα θάματα
και στάξαν μύρο άλικο – σαν πέταλα,
πνοές πεταλουδίσιες καθώς έφυγαν
θερμές απ’ τους ανθούς των δυο χειλιών σου.

Κι απ’ της αυγής τον ήλιο ξεχαστήκανε
χρυσάφινες αχτίδες να φωτίσουνε
τ’ αλλόκοσμο φτερούγισμα των πόθων σου
– κοπάδι περιστέρια που ξυπνήσανε
γλυκά τραγούδια οι χτύποι της καρδιάς σου.

Και πλάθει η νύχτα στ’ όνειρο χαμόγελα
φαντάζουν φιλντισένια και τα δόντια σου
σ’ αραχνοΰφαντο σκοτάδι. Αγέρινα
δυο στηθολέιμονα λευκά τρεμίζουνε
στης νιότης τον ολόξανθον Απρίλη.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Πλαταμώνας
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 17:01:19
https://www.youtube.com/watch?v=6oDDNrtZ5J4

Το κάστρο του Πλαταμώνα

Άνθος Πωγωνίτης, Πλαταμώνας

Κουρτίνα μοβ η συννεφιά πλαισίωνε τους μακρινούς
ορίζοντες∙ κι είχε απλωθεί μια παγερή γαλήνη
παντού∙ κι ο τρέμουλος γιαλός με τη μουρμούρα του λευκού
κυμάτου, αχός αλλόκοσμου ψαλμού λες κι είχε γίνει.

Ελιές θλιμμένες πο’ ’γερναν τα κλώνια σιωπηλά στη γη.
Βουβή κι η γύμνια φάνταζε στα πένθιμα πλατάνια.
Κι αναπολούσε θρυλικούς καιρούς και το κισσόπλεχτο
κάστρο που καθρεφτίζεται σε θάλασσες κι ουράνια.

Όμως, εσείς που κρύβετε μες στην ψυχή σας θεϊκές
λαχτάρες κι ολοπάρθενο χιμαιρικό μεθύσι
γέλιο σκορπίσατ’ άνθινο στη χειμωνιάτικη ερημιά
κι ένας μου πόθος στην καρδιά τον νόστο έχει ξυπνήσει.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης: Τεντελίνες (I)
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 17:19:59
Άνθος Πωγωνίτης: Τεντελίνες

Είναι μια σειρά τραγουδιών, χαρισμένα στη μάνα μου που ζει στον Αϊ-Κοσμά του Πωγωνιού.

I


Μεθάει ο νους σου στ’ όνειρο και φτερουγίζουν στην καρδιά
κρυφές πεθύμιες που γεννούν της μοναξιάς σου οι ώρες∙
σταυρώνουν στον ορίζοντα τα μάτια σου με τις οξιές
του Πάπιγκου που δέρνονται μες σε βουνίσιες μπόρες.

Στητή μπρος στο παράθυρο τ’ ολάνοιχτο σαν προσευχή
στο φως του ήλιου πο’ ’ρχεται με την καινούρια μέρα
με τις αχτίδες σμίγουνε τα πλούσια γκρίζα σου μαλλιά
και παιχνιδίζουν ξέπλεγα στο πέρασμα τ’ αγέρα.

Κι ως τα ρεμβά σου βλέφαρα πεταλουδίζουν, μια θολή
ματιά χαϊδεύει ολόγυρα τον κάμπο που σωπαίνει
κι απ’ τον ατάραχο ουρανό κάποια γαλήνη ως τα νερά,
τα πάντα πένθιμα νερά, της στέρνας κατεβαίνει.

Τα κλώνια που στο σάλεμα ψίθυρο αφήνουν τραγουδιού
υφαίνουν μες στα στήθια σου την αγωνία σα βράδυ∙
σταλιές κι οι νόστοι επότισαν την έρμη που θρηνεί ψυχή
μια αγάπη μες σ’ ανάμνησες – φωτιάς τεφρό σημάδι.

Σκεπάζει κι η βαθύσκιωτη δράνα την άχαρην αυλή,
χορταριασμένους πο’ ’χτισαν βωμούς τα λιθοσώρια.
Δεν ξαναπαίζουν τα παιδιά – κι ως κουφαλιάσαν οι σκαμνιές
μήτ’ άνοιξες δεν έρχονται και μήτε χινοπώρια.

Μάταια λευκούς χαιρετισμούς έχουν στα κλώνια οι μυγδαλιές
και τα πουλιά στήνουν χορούς σε λουλουδιών μεθύσι.
Μες στην καρδιά σου ανθίζουνε μόνο παράπονα κρυφά
κάτι κρυφά παράπονα που η ορφάνια έχει ξυπνήσει.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης: Τεντελίνες (II)
Post by: wings on 25 Aug, 2019, 17:36:08
https://www.youtube.com/watch?v=ZJcjG9lczms

Διαβάζει ο ποιητής Τάσος Πορφύρης.

Άνθος Πωγωνίτης: Τεντελίνες

Είναι μια σειρά τραγουδιών, χαρισμένα στη μάνα μου που ζει στον Αϊ-Κοσμά του Πωγωνιού.

II


Χαρά στη νύφη πο’ ’ρχεται, λέγαν οι γριές κι ήσουν στητή
πάνω στον γρίβα, π’ άρματα στολίζαν κεντημένα∙
φρύδι γαϊτάνι, κάτασπρο φακιόλι και μεταξωτό
μαντίλι ’πά στα στήθια σου τ’ αφράτα και δεμένα.

Ο κόσμος καλημέριζε το διάβα σου τ’ αρχοντικό
κι οι βάτοι χάιδευαν γλυκά τις κνήμες των ποδιών σου
τα διάσελα σε χαίρονταν κι οι ράχες σου ήταν αδερφές
και τα νερά καθρέφτιζαν τη λάμψη των ματιών σου.

Ωραία τραγούδια λέγανε μόνο για σένα τα πουλιά
και ζευγαρώναν πέρδικες στα πλάγια και τρυγόνες.
Τα φύλλα τ’ ασημόφυλλα σ’ όχτους σαλεύαν των ιτιών
βλασταίναν κι αγιοκλήματα κι ανθίζαν κι ανεμώνες.

Μόνο για σένα οι άνοιξες φέρναν λευκούς χαιρετισμούς
και πάντα, στο ξεφύλλισμα, γι’ αγάπη σου μηνούσαν
οι μαργαρίτες κι έρχονταν βουνίσια μύρα τις αυγές
και, σαν λαχτάρες, στην καρδιά τους πόθους σού ξυπνούσαν.

Τα λόγγα, τα βαθύλακκα κι οι ρεματιές οι σιωπηλές
σου φέρναν ρίγη στην ψυχή, λαχτάρα μες στη σκέψη∙
γι’ αγάπη σου ψιθύριζαν κι όλες μαζί οι νεροσυρμές
κι η μαρμαρένια σάρκα σου κρυφά το ’χε πιστέψει.

Τώρα κοιτάς ολόγυρα κι όμως σε ζώνει η ερημιά
κι η νιότη, ανθός, μαράθηκε, φύλλα κι οι πόθοι ρέψαν∙
γυρνάει μόνο σα φάντασμα στις θύμησες και στον οντά
κάποια παιδούλα νιόπαντρη, τα χρόνια που την κλέψαν.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Title: Άνθος Πωγωνίτης: Στον «εργατικό αγώνα»
Post by: wings on 04 Sep, 2019, 13:59:18
Άνθος Πωγωνίτης: Στον «εργατικό αγώνα»

Είστε μια πίστη εσείς αδέρφια πέρα ως πέρα.
Απ’ τον εργάτη του σφυριού αυτού με τη φλογέρα
απ’ τον σκαφτιά του χωραφιού, του δάσους τον ’λοτόμο
τον δουλευτή της θάλασσας και που μοχτεί στον δρόμο.

Απ’ τον μουντζούρη που χτυπά με το βαριό κι ακόμα
και αυτού που βάζει θέμελα για χτίσματα στο χώμα.
Τον παπουτσή, τον μπογιατζή, τον δουλευτή στην πλάνη
κι αυτόν που βγάζει μέταλλο, σε φάμπρικα που φτάνει.

Αυτόν που νύχτα δέρνεται και στάζ’ ο ιδρώς σαν δάκρυ
τη μηχανή που οδηγεί ’πά στης γραμμής τα μάκρη
που το τιμόνι του τραβά, την άσφαλτο που χύνει
και που δουλεύει τον καπνό χρυσάφι για να γίνει.

Τη νια γυναίκα που η δουλειά την κάνει ανδρειωμένη
τον νιον εργάτη μαστοριά που στη δουλειά μαθαίνει
και τον ιδρώ που χύνεται θολή σταλιά στη γη
και γίνεται για τη ζωή μι’ αστείρευτη πηγή.

Πνοή, παλμός, ιδανικό, πνεύμα, δικαιοσύνη
και μάθηση στον βίο μας καινούριο φως να δίνει.
Κι απ’ του ιδρώτα μας αυτή την τίμια εικόνα
καινούριο εμείς θα χτίσουμε και πάλι Παρθενώνα.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης: 25 Μαρτίου
Post by: wings on 04 Sep, 2019, 14:07:57
Άνθος Πωγωνίτης: 25 Μαρτίου

Γεια και χαρά σου αθάνατη γενιά
πνοή τη λεφτεριά σου πο’ ’χεις μόνο.
Της άνοιξης τη γύρη εσύ την κάπνισες
και νίκησε ο θρύλος σου τον χρόνο.

Οι Λαύρες και τα Ζάλογγα μαζί
βωμού παλικαριών στην ιστορία
εστήσαν κι οι γυναίκες ως τους ουρανούς
εφθάσαν σαν την άχραντη Μαρία.

Πεθάνανε οι Διάκοι σαν θεοί
καινούριες Θερμοπύλες οι Αλαμάνες
κι έγινε ο τόπος τούτος εδώ, ο τόπος μας
να ζουν μονάχα ηρώων μάνες.

Γεια και χαρά σου ασίγαστη γενιά
το χρέος σου οι αιώνες δυναμώνουν
σαν το κρασί και μύθο θα το λεν
οι γέροι στα παιδιά που μεγαλώνουν.

Κάθε κορφή και φλάμπουρο, παλμός
λαού που αντιμάχεται μια μοίρα.
Εδώ γεννήθηκε η λεβεντιά η ανθρώπινη
στον ήλιο, στο βουνό και στην αρμύρα.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Έκτη Δεκεμβρίου 1956
Post by: wings on 04 Sep, 2019, 14:15:02
Άνθος Πωγωνίτης, Έκτη Δεκεμβρίου 1956

Στον Δημήτρη Θεοδώρου

Μπροστά σου λαοθάλασσα γκρεμίζονται τα φράγματα
κι οι άρνησες που υψώνονται σαν τοίχοι στο αίτημά σου
που ’ναι ψωμί, που ’ναι δουλειά προστάγματα αδήριτης
ανάγκης και πρωτόφαντο δέος τ’ ανάστημά σου.

Στήνουν βωμούς οι ασίγαστοι παλμοί για μεροκάματο
και στήνουνε ορόσημα κι οι μεροδείκτες που ’ναι
σαν πυρωμένο σίδερο στο γένος μας τ’ ακάματο
της εργατιάς οι φάλαγγες σαν χείμαρρος αχούνε.

Ηγέτες που τη θρέψανε με ιδρώτα την καρδιά τους
και βύζαξαν τους στεναγμούς του μόχθου και του αγώνα
πρωταρχικό που κάνανε καθήκον τη δουλειά τους
κι έβαλαν μια μαρμάρινη στο κίνημα κολόνα.

Μπροστά σου λαοθάλασσα οι... φαρισαίοι θα ωχριούν.
Μια ιστορία έχει γραφεί στο ΕΚΘ με τη δική σου
πειθαρχημένη δύναμη! Οι αρνητές που θα τη δουν
φως απ’ το φως το πλαστουργό που καίει μες στην ψυχή σου.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Η Διακήρυξη
Post by: wings on 14 Sep, 2019, 21:17:20
Άνθος Πωγωνίτης, Η Διακήρυξη

Μ’ ορθή ψυχή η Διακήρυξη μνημείο έχει σταθεί
δεσμά να σπάσουν, σε φυλές, διακρίσεις που μειώνουν.
Κάτω από πέλματα ισχυρών, άποικος μη σταθεί
Λαός∙ και όλοι οι άνθρωποι την πίστη τους να υψώνουν.

Τέφρα σε λήκυθο το χτες, το σκλαβοπάζαρο κι η βια.
Και το μαστίγιο κι η ματιά τ’ αφέντη σαν μαχαίρι.
Οι δούλοι όντα όρθια στην άσωστη δουλειά
να μην υπάρχουν πουθενά, σ’ όποια της γης τα μέρη.

Δούλα και σάρκα κόσμημα του χαρεμιού∙ που εγέννα
παιδιά κολίγους, άβουλους, γυναίκα σ’ είχαν πλάσει.
Τη σκέψη σου, τα μάτια σου, τον λόγο σου κλεισμένα
τα ’χαν σε θήκη ατσάλινη που τώρα έχει σπάσει.

Κι εμείς, πλήθος ανώνυμο, άνδρες, γυναίκες, γερατειά,
μαύροι, λευκοί και κίτρινοι, το φως, τον ήλιο, τη χαρά
τα ’χουμε κάνει χτήμα μας, με βούληση εργατιά,
Δημοκρατίας να ’χουμε και λευτεριάς φτερά.

Μα η Κύπρος δέσμια στέκεται με τον παλιό πολιτισμό.
Και του αρχαίου ελληνισμού μεγάλη θυγατέρα,
ζει στο μαρτύριο της σκλαβιάς και ζει στον χαλασμό.
– Να γίνεις, Διακήρυξη, της λευτεριάς μητέρα.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Δουλεύτρες
Post by: wings on 14 Sep, 2019, 21:24:20
Άνθος Πωγωνίτης, Δουλεύτρες

Στους κάμπους τους απέραντους, στις φάμπρικες τις βουερές,
μες στ’ αργαστήρια οι μηχανές νερά που κελαρύζουν
και στις φυτείες του καπνού ατέλειωτες σειρές,
με πίστη ν’ αγωνίζεσθε μάτια σας αντικρίζουν.

Αψιές σας πήραν θέλησες απ’ τον γυναικωνίτη
κι είσθε παρόν κι είσθε πνοή και προσφορά εναγώνια.
Έγινε χθες η άπραγη ζωή στο κάποιο σπίτι
κι έγιναν μύθος τα παλαιά, τα στείρα σας τα χρόνια.

Ιέρειες μες στον Ναό του μόχθου, της παραγωγής
παγκόσμιο δώσατε παλμό απ’ τον θερμό παλμό σας,
ποτίζει ο ιδρώτας σας τη διψασμένη γης
και φως καινούριο απλώθηκε το πνεύμα το δικό σας.

Η Σουλαμίτις και η Ρουθ, η Μάρθα κι η Μαγδαληνή
δίπλα στους σύγχρονους Χριστούς τους δουλευτές σταθήκαν
με πένα, σμίλη, δρέπανο, πρέσα και μηχανή
κι από τα πόδια του σταυρού ως τη ζωή υψωθήκαν.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Εξερχόμενοι
Post by: wings on 14 Sep, 2019, 21:29:29
Άνθος Πωγωνίτης, Εξερχόμενοι

Η έξοδος είναι πορεία οδυνηρή
χυμένα πέταλα οι στιγμές σε ίχνη ονείρων.
Δακρύων στάλες σε τραγουδιών ήχους οι αναμνήσεις.
Σύννεφα που χαιρετούν και χαιρετώντας φεύγουν οι σκιές μας
απ’ την ουσία του παρόντος.

Μια λευκή σημαία στον θυρεό του εαυτού μας.
Μια λεμονιά χωρίς ανθούς στην άνοιξη η καρδιά μας.
Ένα τεφρό χινόπωρο οι αισθήσεις μας
κι είναι οι παλμοί μας σήμαντρα που ράγισαν οι πόνοι.

Ένα δάκρυ που λησμόνησε τα βλέφαρα η ζωή μας.

Το χαμένο βασίλειο των χιμαιρών.
Σε νοσταλγία τη μορφή του καθρεφτίζει.
Στην έρημο της απόγνωσης οδεύουμε χωρίς Μωυσή.

Φιλήστε τον ήλιο που χαϊδεύει τα χέρια μας.
Χαϊδέψτε τον αγέρα που φιλάει το πρόσωπό μας.
Δεν θα γυρίσουμε στην Αίγυπτο ξανά.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Εργατική Πρωτομαγιά
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 13:21:27
Άνθος Πωγωνίτης, Εργατική Πρωτομαγιά

στον Σπύρο Πασάλογλου

Σε πλάσαν βόγκοι μηχανών κι ιδρώτες π’ αυλακώνουν
των εργατών τα σώματα, πο’ ’χουν ατσάλια χέρια.
Η φτώχεια με τη στέρηση, που τες ψυχές ματώνουν
και του Σικάγου οι υφαντουργοί μ’ απόφασιν ακέρια.

Σε πλάσαν στάλες αρμυρές δακρύων κι αγωνίες
μέσα στους τόπους της δουλειάς στου κόσμου τ’ αργαστήρι,
των ορυχείων τα βαθιά σκοτάδια, οι τρικυμίες
κι οι πόνοι μας οι ανθρώπινοι που οι μόχθοι έχουν σπείρει.

Σε πλάσαν οι ατέλειωτες οι προσμονές των εργατών
για μεροδούλι τη χαρά που στα παιδιά να δίνει
η σκέψη μας η ακοίμητη κι οι όρθροι των ιδανικών
κι η άρνηση την πίκρα της που στις καρδιές αφήνει.

Γι’ αυτό, στους χρόνους λάβαρο τους πόθους θ’ ανεμίζεις
των εργατών που σμιλευτές πάντα του κόσμου στέκουν
και του Σικάγου τους νεκρούς αιώνια θα θυμίζεις
που ακόμα κι απ’ τον τάφο τους την ιστορία πλέκουν.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)


Η ιστορία της ζωής του Σπύρου Πασάλογλου εδώ (https://michaela-prinzinger.eu/el/genikou-endiaferontos/i-odysseia-enos-katagkastikou-ergati/).
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Μακάριος
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 13:32:10
Άνθος Πωγωνίτης, Μακάριος

Μαζί σου τους Γρηγόριους, τους Σαμουήλ, τους Γερμανούς
φέρνεις ξανά απ’ τις τροπικές τις Σεϋχέλλες τώρα
τη διψασμένη την ψυχή του Έθνους και τους μακρινούς
προγόνους στην τρισένδοξη και ματωμένη Χώρα.

Του ράσου την αδάμαστη μητέρα των αγώνων
σ’ Αρκάδια και σε Διάσελα, σε Κούγκια, σ’ Αλαμάνες
σαν μύθο που τον λέγανε στο διάβα των αιώνων
Μοναστηρίσια σήμαντρα και Εκκλησιών καμπάνες.

Των Αυξεντίων οι ψυχές πάνω στην Τρόοδο αγρυπνούν
και ξανασμίγουν τ’ άρματα μ’ αυτές του εικοσιένα
για λευτεριά απ’ τον τάφο τους ακόμα και νεκροί ξυπνούν
και γίνουνται ένα πύρινο παρόν τα περασμένα.

Και φέρνουν στην αδούλωτη την Κύπρο την προγονική
τη μοίρα να μαχόμαστε σε Θερμοπύλες μόνο
γενιές γενεών μ’ αλύγιστη ψυχή και πάντα ηρωική
πο’ ’γινε θρύλος μυθικός και νίκησε τον χρόνο.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Στον πλάτανο της Βύσσιανης
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 13:43:16
Άνθος Πωγωνίτης, Στον πλάτανο της Βύσσιανης

Ώρα καλή που σμίξαμε στον χάρο και στον πόνο
προς το Βαριά τα μάτια μου τα δειλινά στυλώνω.
Μη δω πουλί να φτερουγάει μην κάνα χελιδόνι
να ξεθυμάνει η συννεφιά που μέσα μου πυκνώνει.

Η άρμη από το δάκρυ μας σε ρίζα πεύκου εστάθη
κι έγινε ο κλώνος ξέρακας κι η φυλλωσιά εμαράθη
και της Πεντέλης η λιθιά η νότια και η θλιμμένη
δικός μας είναι Γολγοθάς κι εμείς οι σταυρωμένοι.

Μια κι έφτασες στης Βύσσιανης τον πλάτανο, αδελφέ μου
αχό ψαλμού να μπόραγα χαιρετισμό να στείλω
στον ίσκιο και στα κλώνια του με τα φτερά τ’ ανέμου
κι εσύ σταφύλι απ’ το Κουρί κι απ’ τα Δοκίμια μήλο.

Κι από της Θειάκος το ρακί, του Λάλου το μοσχάτο
αψιά να ’χει τη γεύση του ’π’ του βαρελιού τον πάτο.
Άσφακα από το Λέπενο, λουλούδια από μια ράχη
κι ένα κλωνί απ’ τον πλάτανο δροσιά και φύλλα να ’χει.

Και κάτω από τον ίσκιο του τους κλέφτες τους Βελεστινούς
να τους χωνέψεις με βιολιά και με τους χωριανούς
το χέρι μια στη φτέρνα σου και μια στη γης το γόνυ
να τρίζει ο γεροπλάτανος, να σειέται το Παγόνι.

Κι αν έρθει ο χάρος σ’ άλογο μια νύχτα καβαλάρης
να στήσεις μάχη, τη ζωή να μου την ξαναπάρεις.
Να σειεί τα κλώνια ο πλάτανος την ντεντελίνα οι ρούγες
κι εσύ αδελφέ μου κι όμοιέ μου του Σταυραϊτού φτερούγες.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Πρωτομαγιά
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 13:52:11
Άνθος Πωγωνίτης, Πρωτομαγιά

στον Παναγιώτη Βασιλειάδη

Εσένα που τα κράσπεδα σε γέννησαν του μακρινού
Σικάγου όταν έσπασαν των σκλάβων οι αλυσίδες
και ζήτησαν τη λευτεριά και των ατόμων και του νου
και πλέξαν με τη θέληση του αγώνα νέες ελπίδες.

Στέκεις παλμός ασίγαστος μες στη δική μας την ψυχή
και φωτειν’ ορμητήριο κι άξια δική μας γνώρα
στες ώρες σου πάνω στη γη το αίτημά μας αντηχεί
ψωμί–ειρήνη–λευτεριά και πάντοτε και τώρα.

Ορόσημο που σ’ έχτισαν το αίμα κι οι νεκροί μας
και στεφανώνουν οι ματιές των εργατών με δάκρυ
απ’ την αυγή που ξεκινούν οι αγώνες της ζωής μας
και στον πλανήτη απλώνουνται απ’ άκρ’ ως άλλη άκρη.

Σύμβολο συ ακατάλυτο μες στην παγκόσμια εργατιά
σε μόχτους που θεμελίωσες και σ’ αίμα τον θυρεό σου
για ν’ ανεμίζει στους καιρούς ψωμί–ειρήνη–λευτεριά
και να ’ν’ η ανθρωπότητα της γης το ιδανικό σου.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)
Title: Άνθος Πωγωνίτης, Μούσα
Post by: wings on 02 Dec, 2019, 13:58:11
Άνθος Πωγωνίτης, Μούσα

Να μείνεις, τώρα κλείσανε οι δρόμοι της φυγής
κι ήρθανε του φθινόπωρου τα γκρίζα μεσημέρια
αναζητούν τα μάτια σου το βλέμμα της στοργής
και χάδι αβρό τα μέλη σου ζητούν από δυο χέρια.

Πνεύμα αγοραίο δεν είσαι συ. Με πέταλα των λουλουδιών
έπλεξες χίλια όνειρα και χίλια έχεις χάσει
οι ελπίδες σου ταξίδεψαν με νότες τραγουδιών
κι απ’ την αψίδα των λυγμών ολόρθη έχεις περάσει.

Να μείνεις, σαν αρχόντισσα ν’ ακώ το θρόισμά σου
στον πύργο που θεμελίωσαν μες στην καρδιά μου οι χρόνοι.
Το ευγενικό κι αγέρινο να αισθάνομαι άρωμά σου
και να κοιτώ τα χέρια σου που ’ν’ ανθισμένοι κλώνοι.

Δεν έχει τρένα σε σταθμούς και σε λιμάνια πλοία.
Μην ψάχνεις στους ορίζοντες και μάταια ζητάς.
Του κόσμου την ατέλειωτη ν’ ακούς τη συμφωνία
κι ό,τι έμεινε αξιόπρεπα σαν κρίνο να κρατάς.

Από τη συλλογή Περιπτώσεις (1959)