Σταύρος Βαβούρης

[wings]

ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΑΒΟΥΡΗΣ (1925 - 2008)

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε ως καθηγητής φιλολογίας στη Μέση Εκπαίδευση. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με τη δημοσίευση του ποιήματος Χίμαιρα στο περιοδικό Νεανική Φωνή. Το 1952 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή του, με τίτλο «Εδώ φαντάσου καλπασμούς και κύματα». Από τότε ασχολείται κυρίως με την ποίηση, ενώ έγραψε επίσης μία μελέτη για την ποίηση του Άθου Δημουλά και τη συλλογή πεζογραφημάτων «Εν ερημίαις και σχόλαις». (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Ποιητικές συλλογές:
«Εδώ φαντάσου καλπασμούς και κύματα», 1952
«Τρία ποιήματα», 1954
«Σημειώσεις για έναν Άνθρωπο που πέθανε», 1956
«Πικρά χείλη δίχως γεύση παραδοχής», 1959
«Τα ξηρά ποιήματα», 1963
«Οι Ατρείδες της φωτιάς και της σιωπής», 1964
«Ορφέας κατερχόμενος», 1971
«Delecta», 1971
«Ποιήματα», 1977
«Στον αστερισμό των χρόνων και των εγκλίσεων του ρήματος "έρχομαι"», 1980
«Carmina Profana I (1979-1982)», 1983
«Τα ακαριαία: εμείς (1980-1984)», 1984
«Πού πάει, πού με πάει αυτό το ποίημα», 1985
«Ημέρες, νύχτες που 'ναι τες», 1987
«Πού πήγε, ως πού πήγε αυτό το ποίημα (1940-1993)», 1998
«Κι αυτά; Ίσως», 1999

Δείτε και: Σταύρος Βαβούρης (1925 - 2008).

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Για τη Μεσσαλίνα, ακολασία και άρνηση - Τρία ποιήματα (1954)
• Δύσκαμπτο ποίημα, δύστροπο... - Πού πάει, που με πάει αυτό το ποίημα (1985)
• Φυγόκεντρό μου ποίημα... - Πού πάει, που με πάει αυτό το ποίημα (1985)
• Μέσ' απ' τις αναμνήσεις μου - Η ελληνική ποίηση ανθολογημένη από τον Ρήγα έως σήμερα (από τον Βασίλη Βασιλικό), εκδ. Πλειάς (1993)

[wings]

Σταύρος Βαβούρης - Για τη Μεσσαλίνα, ακολασία και άρνηση

Σε κάθε σιωπηλή πτυχή των ημερών μου
ελλόχευε ένα ποίημα∙
όχι απ' αυτά που γράφουν στο χαρτί
αλλά από 'κείνα πούναι διάχυτα στον άνεμο
ή που κυλούν με το αίμα μας στις φλέβες
και πούναι αυτό καθ' εαυτό το αίμα πιθανόν
μεθυσμένο από το χρώμα, το ρυθμό και την ιδέα
μας ακολασίας μουσικής.

Η κάθε νύχτα μού μιλούσε μ' ένα ποίημα
πούσπρωχνε και φούσκωνε τα τζάμια
σαν ιστία πλοίου επειγόμενου να φύγη
κι η κάμαρά μου τότε ναυαγούσε σε κυκλώνες
πυρετού και φαντασίας εξημμένης
απ' το χρώμα, το ρυθμό και την ιδέα
μια ακολασίας μουσικής.

Στα μπρούτζινα κορμιά των μονομάχων
στα διψασμένα μάτια των φρουρών
ελλόχευε παντού, με τόσο λυσσαλέα επιμονή
αυτό το διψασμένο κι αδηφάγο ποίημα
ώστε μ' άναψε και μ' έκαψε και μ' έκανε
ολόκληρη και μένα ένα ποίημα που αναπτύχθηκε
και τέλειωσε στο χρώμα, το ρυθμό και την ιδέα
μιας ακολασίας μουσικής.

Πηγή: ελληνική ανθολογία της νέας ποιήσεως, εκδ. Άγκυρα (1974)

[wings]

[Από την ενότητα Πού πάει, πού με πάει αυτό το ποίημα¹]

Σταύρος Βαβούρης - Άτιτλο (Δύσκαμπτο ποίημα, δύστροπο...)

Δύσκαμπτο ποίημα, δύστροπο
Τσινάει: «δε γράφομαι,
δε γράφονται τα ποιήματα».
Εσύ επιμένεις φυσικά,
και κάπου βρίσκεις, τέλος, την αρχή του.
Πας να το ξετυλίξεις
μα μουλαρώνει ξάφνου στρίβεται
τυλίγεται, τυλίγεται
κουβάρι σκούρο μες στο στήθος σου
σου φράζει για καλά τον οισοφάγο.

Πάλι δηλαδή τα ίδια απ' την αρχή
κι έτσι εξαγριωμένος
το ξετυλίγεις άτσαλα∙
(πρέπει να τελειώνεις πια μαζί του, τι να κάνεις;)

Τότ' ακατάσχετο
γεμίζει νήματα το σπίτι
Νήματα, ποιήματα - κλωστές
τυλίγονται στα πόδια σου
στο στήθος στους λαγόνες
φτάνουν ανεπαίσθητες θηλιές
γύρω από το λαιμό σου
και τότε τι να κάνεις;
Πάλι το τυλίγεις, το τυλίγεις
– Σκασμένο, ποίημα αγκυλωμένο τι γυρεύεις;

Νερό; νεράκι του θεού;
Ντερλίκωσε, ρουπώσου –
Τ' αποποιείται δύστροπο – δε θέλει, δεν το θέλει
Αίμα θα θέλει υποψιάζομαι
κι έτσι χορτάτο κι εύκαμπτο
να βγει, να ξεχυθεί σα λογοδιάρροια στο χαρτί.

Δύσκαμπτο ποίημα
σαδιστικά στριμμένο τυλιγμένο με παιδεύει

Δεν το μπορώ, δεν το μπορώ
αυτό το τελευταίο μου ίσως ποίημα.

Σχόλια-παραπομπές σε δάνειους στίχους

¹ Βλέπε το στίχο του Μάρκου Μέσκου:
Πού πάει, πού με πάει αυτός ο άνεμος;

Από τη συλλογή Πού πάει, πού με πάει αυτό το ποίημα (1985)

[wings]

Σταύρος Βαβούρης, Από κει κάτω...

Από κει κάτω θάρθη
το σκοτεινό πουλί της συμφοράς∙
Θ ανέβη
σίγουρα ζυγιάζοντας τ' ατσάλινα φτερά του
για να ραμφίση με το ράμφος του τη νηνεμία αυτή.
Θάρθη και θα ξανάρθη, για να σκίση στα δυο τις ήσυχες ημέρες
που θάχω ξεπληρώσει μ' αίμα

Αλλά κι εγώ, θα είμαι ακονισμένος πια.
Θάχω ένα φίδι μες στα μάτια
για να δαγκώνη στην καρδιά το θάνατο
Θα έχω αυτή τη μυστική πληγή
που αιμορραγεί, χωρίς ποτέ να μ' εξαντλή,
να με τινάζη, πάντοτε σαν έλασμα απ' ατσάλι
σα λόγχη που ανασύρεται απ' τη θήκη της μ' οργή

Ναρθή λοιπόν, ναρθή ο γύπας τ' ουρανού
αν θέλη ακόμα το αίμα μου.
Μια του και μια μου ως το τέλος.
Ναρθή.
Εδώ 'μαι.

Πηγή: ελληνική ανθολογία της νέας ποιήσεως, εκδ. Άγκυρα (1974)

[wings]

Σταύρος Βαβούρης, Μέσ' απ' τις αναμνήσεις μου

Μέσ' απ' τις αναμνήσεις μου προβάλλει
διακριτική μα εμφαντική
και τόσο επίμονη η μορφή του
γεμάτη τραγωδία κι έπαρση∙
επίμονη
και τώρα που δεν μπορεί πια να επιμένη
που δεν χτυπάει τραπέζια
που δεν γυρίζει και ξαναγυρίζει απελπισμένος κι έξαλλος
επιμένει τώρα περισσότερο
να είναι βασιλιάς στη μνήμη μας
επιμένει
τόσο βαρειά να πλημμυρίζη τις καρδιές μας.

Και τώρα πια που δεν φωνάζει
ξαναχυμάει σα θύελλα ανεπαίσθητα
μας ξεκουφαίνει η σιωπή π' άφησαν φεύγοντας
τ' απέραντα πελώρια μάτια του

μας αφανίζει η απορία
π' άφησαν φεύγοντας τα μάτια αυτά
που λησμονούσαμε όταν ολολύζανε παρόντα
και τώρα τόσο ανώφελα θυμόμαστε.

Πηγή: Η ελληνική ποίηση ανθολογημένη από τον Ρήγα έως σήμερα (από τον Βασίλη Βασιλικό), εκδ. Πλειάς (1993)

[wings]

[Από την ενότητα Πού πάει, πού με πάει αυτό το ποίημα¹]

Σταύρος Βαβούρης - Άτιτλο (Φυγόκεντρό μου ποίημα...)

Φυγόκεντρό μου ποίημα
Κάνεις να ξεφύγεις προς τα δω
Κάνεις προς τα κει
Σου 'χω αποκλείσει όλα σου τα διέξοδα
– Αέρα, λίγο αέρα
Κάνε λίγο πέρα, δήμιε κορωμένε
– Εκεί –φρενιάζω– εκεί
Γράψου πρώτα κι ύστερα τα λέμε.

Δήθεν πειθαρχείς, παύεις να καλπάζεις
Λίγο δε λακτίζουν μέσα μου οι οπλές σου
Μαζεύεσαι έντρομο στο κέντρο
όπως οι φλόγες της φωτιάς τής περιφέρειας
που έχω ανάψει όλο και πλησιάζουνε
– Θα σε καρφώσω – μαίνομαι
– Μην ελπίζεις στη φυγόκεντρη φορά σου
Κει που 'σαι θα πλαντάξεις,

θα γίνεις στάχτη, παρανάλωμα μαζί μου
αν δω πως δε μπορώ
πόσο και πώς μπορώ να σε ημερώσω, να σε σώσω.

Η μοίρα σου είμαστε η φωτιά κι εγώ
φυγόκεντρο, αφηνιασμένο ποίημά μου.

Σχόλια-παραπομπές σε δάνειους στίχους

¹ Βλέπε το στίχο του Μάρκου Μέσκου:
Πού πάει, πού με πάει αυτός ο άνεμος;

Από τη συλλογή Πού πάει, πού με πάει αυτό το ποίημα (1985)