microfluidics – μικρορρευστονική
Με αφορμή ερώτημα του καθηγητή αναλυτικής χημείας του ΕΚΠΑ Κώστα Ευσταθίου, το ΓΕΣΥ υιοθέτησε ελληνική απόδοση του όρου microfluidics.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, αλλά και σύμφωνα με στοιχεία από περαιτέρω διερεύνηση, ο όρος αποδίδει ένα σχετικά νέο κλάδο της αναλυτικής χημείας που ασχολείται με χειρισμούς (ροές και αναμίξεις) μικροποσοτήτων διαλυμάτων (τυπικοί όγκοι: μερικές δεκάδες μικρόλιτρα) δειγμάτων και αντιδραστηρίων μέσω μικροσκοπικών σωληνώσεων χαραγμένων σε επιφάνειες (π.χ. από plexiglas, Si) (Lab on a Chip). Έχουν χρησιμοποιηθεί οι αποδόσεις μικρορροϊκή και μικρορρευστομηχανική, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις σε ελληνικά κείμενα ο όρος μένει αμετάφραστος.
Το σκεπτικό που ακολουθήθηκε έχει ως εξής:
1. Πριν από τον όρο microfluidics πρέπει να αποδοθεί ο όρος fluidics, που είναι παράγωγο του ρευστού (fluid) και όχι της ροής (flow). Άρα η απόδοση μικρορροϊκή κρίνεται γλωσσικά μη ορθή.
2. Η έννοια «fluidics» δεν είναι «ρευστομηχανική» γιατί η δεύτερη δεν είναι παρά η «μηχανική των ρευστών» η οποία ταυτίζεται με την έννοια «fluid mechanics» που κατασημαίνεται στα αγγλικά με τον όρο fluid mechanics, επομένως ο όρος fluidics δεν ισοδυναμεί με τον όρο ρευστομηχανική άρα και ο όρος microfluidics δεν μπορεί να αποδοθεί με τον όρο μικρορρευστομηχανική.
3. Εφόσον υπάρχει πράγματι αναλογία της ροής μικρο¬ποσοτήτων ρευστού σε μικροσκοπικές σωληνώσεις με την ροή ηλεκτρονίων μπορεί να προταθεί η απόδοση του όρου fluidics με τον όρο ρευστονική κι ας μην πρόκειται για αυστηρά ορθή παραγωγή από το ρευστ(όν) [εξάλλου είναι: ηλεκτρον ική < électron-ique < électron < ἢλεκτρον (αρχ. ελλ.)] (Βλέπε Λεξικό Ιδρ. Τριανταφυλλίδη).
4. Επομένως, θα μπορούσαν να τεθούν – και προτείνονται – οι ισοδυναμίες:
fluidics – ρευστονική
microfluidics – μικρορρευστονική
Πηγή: ΕΛΕΤΟ - Ορόγραμμα αρ. 91 Ιούλιος – Αύγουστος 2008