Μερικές σκέψεις πάνω στο ζήτημα:
1) Έχω διαμορφώσει εδώ και χρόνια την άποψη ότι το επίσημο κράτος (σε όλο τον κόσμο, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) καταβάλλει ιδιαίτερη φροντίδα ώστε το μάθημα της Ιστορίας να γίνεται όσο το δυνατόν αποκρουστικότερο. Έτσι, τορπιλλίζεται από πολύ νωρίς κάθε διάθεση για ιστορική μελέτη και ανάλυση και δημιουργούνται ενήλικες που αποστρέφονται την Ιστορία τόσο ως αντικείμενο, όσο και ως απλό ανάγνωσμα. Το γεγονός ότι ένα άτομο με την οξυδέρκεια και την αναμφισβήτητη καλλιέργεια του Φιντανιού δηλώνει αδυναμία μάθησης της Ιστορίας, αποδεικνύει περίτρανα τη θεωρία μου (και αποτελεί ένα μόνο από τα πάμπολλα παραδείγματα). Το ότι κάποιοι ξεφεύγουν, αποδίδεται τέλεια με την αγγλική έκφραση "they slip through the cracks".
2) Περί προσωπικών διηγήσεων. Εδώ παίζει ρόλο και η προσωπικότητα, αλλά και η στάση. Το Φιντάνι (πάλι) το έθεσε (για μια ακόμα φορά στο φόρουμ) όσο πιο τέλεια γινόταν: εχθρός είναι ο πόλεμος και όσα φέρνει. Στην κατοχή ο παππούς μου από την πλευρά της μάνας μου υπήρξε μέλος του επιτελείου του ΕΔΕΣ. Απ' ό,τι έχω μάθει από τρίτους, στο σπίτι μας στο χωριό στεγαζόταν οι άγγλοι σαμποτέρ και σύνδεσμοι που δρούσαν στην περιοχή. Στην προσπάθεια να χτυπήσουν το αρχηγείο, οι Ιταλοί βομβάρδισαν ανηλεώς το χωριό προκαλώντας τεράστιες ζημιές σε όλα τα υπόλοιπα σπίτια, αλλά καταφέρνοντας μόνο να γκρεμίσουν τον τοίχο της κουζίνας "μας". Κατόπιν, όταν χτυπήθηκε ο ΕΔΕΣ με τον ΕΛΑΣ στα Τζουμέρκα, ο παππούς μου υποχρεώθηκε να πάρει την οικογένεια και να φύγουν με τα πόδια για τα Γιάννενα και μετά για Κέρκυρα. Κάθε διήγηση αυτής της ιστορίας επικεντρωνόταν πάντα στις κακουχίες και στον φόβο που είχαν νιώσει. Ο διώκτης ήταν πάντα κάτι το απρόσωπο. Όσο ζούσε (ήμαν κούτσ'κο ακόμα), αλλά και αργότερα, από τη γιαγιά και τη μητέρα μου, δεν άκουσα κουβέντα για τους κομμουνιστές ή τους Ιταλούς. Ειλικρινά. Ομοίως, η οικογένεια του πατέρα μου που έφυγε με τους διωγμούς του 56 από την Πόλη δεν είπε ποτέ κουβέντα για τους Τούρκους. Πάντα άκουγα ψύχραιμες απόψεις για την καλλιέργεια του φανατισμού, τα δεινά του πολέμου κ.λπ. (Από την άλλη, ο πατέρας μου δεν έχει καταφέρει ποτέ να ξεπεράσει την απέχθεια που ένιωσε για τους Γάλλους όταν έζησε στο Παρίσι για τρία περίπου χρόνια).