Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου (1931-1996)



[Πηγή για τη φωτογραφία: ιστολόγιο Αυτοβιογραφικά της Κατερίνας Στρατηγοπούλου]

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1931. Στα εφηβικά του χρόνια διάλεξε το ψευδώνυμο «Αλέξης», λόγω του ομώνυμου ήρωα του Ντοστογιέφσκι στο έργο «Ταπεινοί και καταφρονεμένοι». Σπούδασε γαλλική φιλολογία στο ΑΠΘ. Μετά ανέλαβε με το γαμπρό του την εριουργία Μάκερ (επιχείρηση του πατέρα του) αλλά χρεοκόπησε. Συνέχισε τις σπουδές του στα πανεπιστήμια Καΐρου και Αιξ-αν Προβάνς. Δούλεψε ως βιβλιοθηκάριος στο ΑΠΘ, καθηγητής σε φροντιστήριο ξένων γλωσσών και επιστημονικός συνεργάτης στην Αρχιτεκτονική του ΑΠΘ. Μετά το 1980 έζησε στην Αθήνα και ήταν επιμελητής και λογοτεχνικός σύμβουλος σε εκδοτικό οίκο. Στα γράμματα εμφανίζεται το 1951, όταν στο ένα και μοναδικό τεύχος του περιοδικού «Σκέψη» (όπου ήταν συνιδρυτής) δημοσίευσε το πρώτο του δοκίμιο με τίτλο «Θάνατος και γέννηση στην ποίηση του Γιώργου Θέμελη». Πέθανε στην Αθήνα το 1996.

Ποιητικές συλλογές:
«Δύσκολος θάνατος», 1954
«Ο θάνατος του Μύρωνα», 1960
«Ποιήματα για ένα καλοκαίρι», 1963
«44 ποιήματα, Επιλογή 1946-1966», 1970
«Νοσοκομείο εκστρατείας», 1972
«Αργό πετρέλαιο», 1974
«Δύσκολος θάνατος» (συγκεντρωτική έκδοση), 1978
«Ωδές στον Πρίγκιπα», 1981
«Τρία ποιήματα», 1987

Πεζογραφία:
«Θάλασσα και συγχρονισμός» (ποιητικό μονόπρακτο), 1952
«Ταξιδεύοντας στη δροσερή νύχτα» (σύντομα κείμενα δημοσιογραφικού χαρακτήρα), 1991

Μελέτες:
«Θάνατος και γέννηση στην ποίηση του Θέμελη», 1959

Ανθολογημένα ποιήματα:

• Αθήνα / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Αισθηματικό τραγούδι / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Ανάμνηση καλοκαιριού / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Γράμμα από τα τελευταία / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Δεν ήρθε / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Δύσκολη γέννηση / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Επικίνδυνη ηλικία / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Ερημικό / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Ερωτικό / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Ιούδας / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Κανένας δεν ξέρει / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Κέρκυρα / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Κόρινθος / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Μαλαματένια βροχή / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Μες στο υγρό σκοτάδι / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Μνήμη / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Νυχτερινό / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Οδοιπορικό 1953 / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Όχι γι’ αυτόν / Δύσκολος θάνατος (1954)
• «Πεταλούδα» 51 / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Προσδοκία / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Σ’ ακούω να έρχεσαι / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Σταθμός Λιτοχώρου / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Τα μάτια σου / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Τελευταίος σταθμός / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Το τρίτο παράθυρο / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Χάος / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Ωδή στον ταξιδιώτη απ’ τον βορρά / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Tristis usque ad mortem / Δύσκολος θάνατος (1954)
• Αεροδρόμιο Μίκρας / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Γήπεδο στο Κιέρι / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Ερείπια της Παλμύρας / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Μες στ’ αυτοκίνητα / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Ο θάνατος του Μύρωνα / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Ό,τι για πάντα με μουδιάζει / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Πρατήριο βενζίνης / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Πρόσφυγες στην άμμο / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Ars Poetica / Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
• Καμιά αφίσα ή τοίχος / Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
• Κι αν είσαι άνθρωπος / Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
• Κι αν μου ρημάξατε το γήπεδο / Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
• Κληρονομήσαμε την καρδιά / Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
• Μονάχος μου νυχτώνω / Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
• Οι κερασιές ανθίζουν / Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
• Εκκοκκιστήρια Α' / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Εκκοκκιστήρια Β' / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Η ποίηση δε μας αλλάζει / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Καρπάθια Όρη / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Κι αν υποθέσουμε / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Κοιτάζοντας ένα ερωτευμένο σιντριβάνι / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Νοσοκομείο εκστρατείας / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Πένθιμο τραγούδι της Επανομής / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Στο φθινοπωρινό ξενοδοχείο / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Υστεροφημία / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Modus vivendi / Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)
• Κατεδάφιση / Αργό πετρέλαιο (1974)
• Φως του Σεπτέμβρη / Αργό πετρέλαιο (1974)
• Ο χωρισμός / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)
• Περαία / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)
• Πρίγκιπα, η μέρα αργοσβήνει / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)
• Στους κήπους της έπαυλης / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)
• Τίποτα δεν μου ανήκει / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)
• Το πλάσμα / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)
• Ω, διορισμένε Πρίγκιπα, πόσο σε νιώθω / Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Ο χωρισμός
 
Και τώρα έρχεται η ατέλειωτη νύχτα

Το καλοκαίρι ξέφτισε τα πούπουλά του στις γωνιές του δρόμου
και στις ακρογιαλιές γυρίζεις ακόμα μισόγυμνος εσύ
πάνω στ’ αχνάρια των πουλιών που έφυγαν
σφίγγω τα χείλη μου, φιλώ ευλαβικά τα χέρια σου
αντίλαλος μες στα μαλλιά από σάπιο μήλο
το καλοκαίρι κύλησε κι εμείς χωρίζουμε

Πρίγκιπα, δε μιλάς και λέω η ώρα
αργεί ακόμα. Βάζω το χέρι στον ώμο σου
και λέω στ’ αποκαΐδια των ζεστών σπιτιών που υπήρξαμε
είσαι ακόμα ένας χτύπος αγάπης
στη μαλακή φωνή σου τρέμει η ελπίδα μου
για σένα ζω τη σκοτεινιά μιας άνοιξης που παραπαίει
λέω αυτό το σώμα είναι η καρδιά μου σωστή

Μ’ αφήνεις, Άρχοντα. Το καλοκαίρι έφυγε. Η βουή
της φθινοπωρινής θάλασσας αργά σταλάζει
το τέλος που είναι πάντα πνεύμα και δάκρυ
φωτεινός στρόβιλος, ήχος καθάριου νερού, εγκαρτέρηση
πως έτσι θα πάνε όλα ως το τέλος. Ιδωμένα
σ’ ένα καινούριο όραμα που μας μεθάει
εκβιάζει άσκοπα λόγια και μικρές κραυγές
μας κάνει αδέρφια
 
Από τη συλλογή Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Σ’ ακούω να έρχεσαι

[Από την ενότητα Αισθηματική ηλικία (1946-1949)]
 
Σ’ ακούω να έρχεσαι

Φέρνεις τη μνήμη των άδειων ημερών
μαλλιά που δε δόθηκαν σε προσφορά
χέρι που δεν καταχτήθηκε

Μορφή θαμπή
τα μάτια μου βουρκώνουν
στο λαιμό μου χωνεύονται λυγμοί
που δεν πήρανε σώμα

Τώρα βυθίζεσαι σε κάθε μου ρωγμή

Από τη συλλογή Δύσκολος θάνατος (1954)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Ιούδας

[Από την ενότητα Δύσκολος θάνατος (1950-1953)]
 
Ήταν μια δύσκολη υποχώρηση κι αυτή, ν’ αφεθεί, κι ο αέρας του βραδιού
να του χτενίζει τα μαλλιά. Τι κι αν έδωσε το τελευταίο φίλημα
ο πυρετός τού έκαιγε στο στόμα∙ τι κι αν τ’ αργύρια ομορφαίνουν τη ζωή
ο θάνατος ήταν η μόνη συγκατάβαση.

Μα εγώ τον συμπόνεσα στην απελπισμένη του κίνηση. Ήτανε φίλος μου,
μ’ έβλεπε στον ανήσυχο ύπνο του και τιναζόταν. Με ξεχώρισε
στο ανώνυμο πλήθος και μου ’σφιξε το χέρι – «δε χώρισα ποτέ ευθύνες» είπε
«δε δίστασα στην εκλογή, ξέρω πάντα καλά τι είναι αλήθεια».

Από τη συλλογή Δύσκολος θάνατος (1954)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου: Ό,τι για πάντα με μουδιάζει

Ό,τι για πάντα με μουδιάζει κι οδηγεί
εσένα στο χαμό κι αδιαφορεί για μένα
κρατώντας μου τα χέρια και το νου
αναποφάσιστα, σε ένοχη απραξία
βλέποντας καταδίκους να περνούν
απ’ το βαθύ το χάραμα ως τη νύχτα
μες στις γνωστές μου γειτονιές, και το χειρότερο
να περιφέρεσαι ανάμεσα εσύ, ξέρω πως δεν μπορεί
να είναι ο θάνατος. Γιατί χωνεύει
ανάσες μες στη μουσική του ύπνου, αφοπλίζει
καημούς και συμφιλιώνει τ’ όνειρο
με την πυρακτωμένη μνήμη κι όλα γίνονται
λαμπρή σκηνοθεσία
Ό,τι χρόνια με κράτησε
άπραχτο και φιλάσθενο, σχεδόν ανυπεράσπιστο
με το μαλάκωμα της μακριάς αρρώστιας, είναι
προσήλωση τυφλή σε ομοιώματα κι ακόμα
παράξενη επιμονή να καταναλωθούμε

Από τη συλλογή Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Μονάχος μου νυχτώνω
 
Βλέπω τη θάλασσα ν’ ανοίγεται για σένα
τρυφερέ περιηγητή του ουρανού
μες στις ακρογιαλιές μου που κουρνιάζεις

Βλέπω στον ουρανό μια κατασκήνωση για σένα
οργανοπαίχτη μιας σβησμένης εποχής
που ζωντανεύεις πάνω στην οθόνη
τη μνήμη μου ανάμεσα στα παιδικά σου χρόνια

Μονάχος μου νυχτώνω εδωπέρα

Από τη συλλογή Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Γήπεδο στο Κιέρι

Όσοι στεγάστηκαν στη μεθυσμένη μου ψυχή καθώς γυρεύαν
σπίτι μοναχικό, οικόπεδο απερίφραχτο ή δρόμο
χορταριασμένο σ’ εργατούπολη, απόψε θα με βρούνε
σα να ξεχάστηκα μες στο μεγάλο γήπεδο. Τώρα
που βρέχει με το απόβραδο κι η πόλη χαλαρώνει
τους αργαλειούς, το γήπεδο αθόρυβα απλώνει
μια θάλασσα ψαλιδισμένη, την πρασιά του. Χώμα και ήχοι
απάτητοι χωνεύουν τη βροχή. Όλα γυρίζουν
εκεί που δεν αρχίνησαν ποτέ, μες στην αγάπη
 
Κάποτε το φαντάζομαι το γήπεδο στο Κιέρι
να γίνεται μια πρώιμα θαμμένη αρετή κι η αποθέωση
της καλαθόσφαιρας απ’ τις κερκίδες ως τους παίκτες
να στύβεται στο σούρουπο καθώς όλα γυρίζουν
εκεί που δεν αρχίνησαν ποτέ, μες στην αγάπη
 
Είναι ένα γήπεδο που βρέχεται και με στεγάζει

Από τη συλλογή Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Νοσοκομείο εκστρατείας

[Από την ενότητα Νοσοκομείο εκστρατείας (1964-1968)]
 
Άδειασε το στρατόπεδο η καντίνα
και τα παλιά μου πάθη μια συνήθεια

Σηκώνεται άνεμος, πέφτουν τα σάπια φύλλα
μας κουβαλούν κοπαδιαστά στα χειρουργεία

Τα σύνορα είναι κλειστά – τι περιμένω

Από τη συλλογή Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Εκκοκκιστήρια Β'

[Από την ενότητα Νοσοκομείο εκστρατείας (1964-1968)]
 
Προχωρούσαμε με το Δημήτρη αμίλητοι προς το μικρό σταθμό. Αφήναμε τη Βέροια πίσω μας στην καταχνιά
και κοιτάζαμε άφωνοι τους καπνούς στο μισοφώτιστο βράδυ

Εκεί, μες στην ερημωμένη έκταση, ακούγαμε τα εκκοκκιστήρια να κελαηδούνε. Υπόκωφη στην αρχή, η βουή δυνάμωνε με τον καιρό, μας είχε σχεδόν παρασύρει. Φώτα και μηχανές μέσ’ απ’ τα τζαμωτά μάς άφηναν να ιδούμε τον αποχωρισμό. Ο καθαρός καρπός γλιστρούσε και σωριάζονταν δίπλα μας μέσα σ' ένα σύννεφο σκόνης. Ακόμα θυμάμαι τα μάτια του, σα να είχαν δακρύσει

Τότε κατάλαβα πως πέρασε πια η εποχή της συγκομιδής. Και πως ό,τι μπορούσαμε να δώσουμε το είχαμε σχεδόν σκορπίσει

Από τη συλλογή Νοσοκομείο εκστρατείας (1972)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου: Πρίγκιπα, η μέρα αργοσβήνει
 
Πρίγκιπα, η μέρα αργοσβήνει στις χιονισμένες πλαγιές
κι εσύ οδεύεις ψηλότερα. Τα χέρια σου αγκάλιασαν
το τιμόνι. Τα μάτια σου πάγωσαν λίμνες και δάση
κοιτούν κουρασμένα τις άσπρες κορυφογραμμές
ώσπου ο ουρανός ν’ αστράψει τη νύχτα της Γέννησης
χρωματιστά παιδάκια στη δακρυσμένη σου σκέψη

Κι εμένα με στέλνεις στις λασπωμένες ακτές. Να εξάψω
τις φωλιές της αντίστασης στα χωριά και τα πνεύματα
μιας ηλιόλουστης χειμωνιάτικης μέρας. Μεθυσμένος
από μιαν ολονυχτία σε μισοφώτιστα μπαρ
να ορκιστώ πίστη κι ύστερα να πεθάνω
για σένα

Πρίγκιπα, γύρισα κι είδα τον άρρωστο ήλιο στις πορτοκαλιές
είδα τα νυχτολούλουδα στο παλάτι σου και τις κατάκλειστες γρίλιες
και τ’ άλογά σου συλλογισμένα να βόσκουν στη χλόη.
Γιατί τα κτήματα δόθηκαν για το τίποτα, τα οικόσημα
της αιώνιας βασιλείας σου στο εφήμερο αίσθημα.
Στις μαρμάρινες σκάλες, στα ανάκλιντρα μιας επίχρυσης δόξας με πήραν τ’ αναφιλητά
το αίμα σου μας δόθηκε, Πρίγκιπα, δε μας ανήκει
 
Από τη συλλογή Ωδές στον Πρίγκιπα (1981)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Καμιά αφίσα ή τοίχος
 
Καμιά αφίσα ή τοίχος δε θα μαρτυρεί
το ελαφρό σου πέρασμα στη φλέβα
 
Πέφτεις σα σιγανή βροχή ανύποπτη
ανάμεσα στα ξεραμένα φύλλα
 
Καμιά σκαπάνη μουσικού δε θα σε βρει
τόσο βαθιά στο αίμα

Από τη συλλογή Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Κι αν μου ρημάξατε το γήπεδο
 
Κι αν μου ρημάξατε το γήπεδο η καρδιά μου είναι
κόκκινο τούβλο και υλικό για οικοδομές
σα φυσαρμόνικα μέσα στην κατεδάφιση
 
Κι αν τσουρουφλίζεται στον ήλιο αυτός ο κάμπος
θα γίνω δροσερός καρπός λουλούδι απόβραδο
βλασταίνοντας τα παιδικά σου μάτια
 
Κι αν βρέχει στον μικρό σταθμό θα σέρνω
τη μουσική σου μέσα στα χαλάσματα
σαν ξοδεμένο φως στον νεροχύτη

Από τη συλλογή Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Ο δύσκολος θάνατος (Αθήνα, εκδ. Νεφέλη, 1985)

[wings]

Εδώ έχουμε άλλη μια αναφορά στα γήπεδα από τον Αλέξη Ασλάνογλου. Η προηγούμενη ήταν πάλι σε τίτλο ποιήματος, στο περίφημο Γήπεδο στο Κιέρι. Τα γήπεδα μάλλον είναι αγαπημένη εικόνα για τα παιδιά όλων των εποχών.

Δράττομαι της ευκαιρίας για να τονίσω πόσο σπουδαίος ποιητής πιστεύω ότι ήταν ο Αλέξης Ασλάνογλου. Από κάθε άποψη. Όλα του τα ποιήματα έχουν θαυμαστή μουσικότητα, επιμελημένη γλωσσική διατύπωση χωρίς ακρότητες, υπερβολές και φανφαρονισμούς, έχουν λιτούς και μεστούς στίχους και, κυρίως, εικόνες – μυριάδες εικόνες, τις περισσότερες φορές της πόλης, μάλλον της πόλης μας, και της καθημερινής μας ζωής. Και μια γλυκιά μελαγχολία αποπνέει η ποίησή του.

Δεν είναι μελαγχολία καταθλιπτική κι απαισιόδοξη, είναι μάλλον η μελαγχολία λόγω της προσωπικής του μοναξιάς που διαφαίνεται μέσα από τους στίχους του, αλλά η μοναξιά του αυτή είναι πολύ αξιοπρεπής και περήφανη. Δεν παρακαλάει κανέναν, δεν κλαίγεται για την καθημερινή πραγματικότητα και τη μαυρίλα, απλώς μας την παραθέτει με ρεαλιστικές εικόνες και λέξεις, μας τη δείχνει για να μην ξεχνιόμαστε, συχνά ωμά αλλά παράλληλα με μεγάλη τρυφερότητα και ευγένεια, και μετά μοιάζει να αποσύρεται πάλι στα «ιδιαίτερα» της ψυχής του για να επανέλθει με κάποιο άλλο σπουδαίο ποίημα.

Το ίδιο συμβαίνει και με το ποίημα που δημοσιεύω σήμερα. Έχει, θαρρώ, σημασία αυτό το κι αν που υπάρχει και στον τίτλο. Το κι αν για μένα σημαίνει ότι πολλά περίεργα πράγματα συμβαίνουν, πολλά δεν μας αρέσουν, αλλά εμείς αντιστεκόμαστε. Τίποτα δεν μπορεί να μας νικήσει. Το λέει μάλιστα ξεκάθαρα εκεί στο τέλος... θα σέρνω τη μουσική σου, λέει. Θα τη σέρνει μεν αλλά η μουσική είναι πάντα μουσική, είναι ψυχική ανάταση, είναι ομορφιά, είναι φως, έστω και ξοδεμένο φως στον νεροχύτη.

Δεν ξέρω αν κάπου κάνω λάθος ή κάτι δεν καταλαβαίνω σωστά, αλλά συνήθως αυτά νιώθω μέσα από τους στίχους του Ασλάνογλου και είμαι πολύ περήφανη που ο συγκεκριμένος ποιητής ήταν συμπολίτης μας.

[banned]

Είσαι ευαίσθητος δέκτης και καταλαβαίνεις πολύ καλά. Με χαρά συμφωνώ με όλες τις απόψεις που εύγλωττα και εύστοχα εκφράζεις. Έχουμε ήδη μιλήσει για τον Αλέξη Ασλάνογλου και μπορούμε να πούμε πολλά ακόμη. Λιγότερα πάντα βέβαια από όσα λέει εκείνος με τα ποιήματά του.

Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι ο Ασλάνογλου δεν συμβιβάστηκε ποτέ με την «καθημερινή πραγματικότητα». Δεν προσαρμόστηκε, δεν άλλαξε, δεν αλλοτριώθηκε. Τήρησε τη σκληρή εντολή του και τίμησε τη μεγάλη δωρεά του. Με μια γαλήνια βεβαιότητα, όπως κάνουν οι γνήσιοι δημιουργοί από την αρχή του κόσμου.

Έφυγε πικραμένος και μόνος. Δεν ήταν όμως αυτό σχεδόν αναπόφευκτο με τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας; Άφησε πίσω του την εξαίσια τέχνη του, μια ομορφιά που όλους μας θέλγει. Εμάς και τις γενιές που θα ακολουθήσουν. Σε μια κοινωνία ψεύδους και απάτης, υπήρξε μια πολύτιμη και παρήγορη αλήθεια.   

[wings]

Ναι, πάντα θα έχουμε πολλά να πούμε για τον Αλέξη Ασλάνογλου. Ψάχνοντας, λοιπόν, στη βιβλιοθήκη μου βρήκα το πρώτο τεύχος του περιοδικού Οδός Πανός για το 1997, που είχε ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στον ποιητή. Υπενθυμίζω ότι πέθανε στην Αθήνα το 1996. Ας δούμε τι έγραψε το 1997 ο Γιώργος Μαρκόπουλος:

Ο Μύρωνας θα δεσπόζει, ακόμη και αν δεν υπάρχει εκείνος που είχε ορκισθεί να κρατήσει τη μνήμη του άσβεστη και ζωντανή

Γράφει ο Γιώργος Μαρκόπουλος

Πώς θα μπορούσα να φαντασθώ άραγε, εκείνο το ζεστό Αυγουστιάτικο μεσημέρι του 1968, όταν κρατώντας με λαχτάρα στα χέρια την άρτι αποκτηθείσα συλλογή του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου «Ο θάνατος του Μύρωνα», ότι αυτή θα έμελλε να αποτελέσει για μένα μέτρο ευαισθησίας, αισθητικής και ευγένειας εσωτερικής;
Και πράγματι, τόσα χρόνια μετά, ξαναδιαβάζοντάς την και πάλι, ετούτα τα τρία πράγματα είναι εκείνα που μου ξανακομίζει ακέραια και στον ίδιο βαθμό ακριβώς όπως και τότε, μια και ο «Μύρωνας» δεν είναι παρά το σύμβολο του ονείρου, το ερωτικό αντικείμενο εκείνο που προσλαμβάνει αθωότητα αγγέλου μάλιστα εδώ, εξασφαλίζοντας έτσι και μιαν, στο δημιουργό του, τρυφερότητα άκρατη και καταλυτική. Μια τρυφερότητα, η οποία, σε συνδυασμό με το βιωμένο δραματικό στοιχείο (χαρακτηριστικό της ποίησής του), δίνει την ευκαιρία στον Ασλάνογλου να μας αναπτύξει όλη εκείνη την έμφυτη και αστείρευτη, αν και ολιγογράφος, λυρική δύναμή του.
Ως εκ τούτου, ποιήματα σύντομα, με σχεδόν λαχανιασμένη, λυγμική αναπνοή, κάνουν εμφανέστατη μια υποβόσκουσα διάθεση παραίτησης, έναν πόνο βουβό, μια καρτερία, μια θυσία, ένα σκάψιμό του μέσα (άσχετο, εξυπακούεται, από τις σφαίρες της μεταφυσικής αγωνίας), ένα άκαρπο ξόδεμα, μια απόγνωση, ένα πάθος αγιάτρευτο, ένα ανιδιοτελές «δόσιμο», ένα στοιχείο υπαινιγμού, ένα κλίμα απουσίας, παράφορης στέρησης, ένα μαρτύριο που αθόρυβα σφάζει, μια προσμονή που φτάνει ως την παραίσθηση καμιά φορά, μια ανάλωση, μια «φιλάσθενη» ευαισθησία, μια «παιδική» ειλικρίνεια, μια περιπλάνηση, μια διάθεση αυτοεκμηδένισης, αλλά και κάτι το σπαρακτικό, το οποίο μέσα από μιαν απαράμιλλη αισθαντικότητα ξεκινώντας, έρχεται να μας συνεπάρει, μια και ωθεί πολλές φορές τον ίδιο τον ποιητή ως τα όρια μια αφοπλιστικής υποταγής. Και για τον λόγο τούτο, δεν είναι, θα ισχυριζόμουν, τυχαίο το ότι ο Ασλάνογλου όταν παρομοιάζει τον εαυτό του συχνά με κάτι στο βιβλίο, αυτό είναι κάτι που το «πατάμε». («Είμαι η έρημη ασφαλτωμένη δημοσιά που αφήνεται / σα μεθυσμένη ανηφορίζοντας με τις μοτοσυκλέτες...» θα μας πει στο ποίημά του «Πρατήριο βενζίνης» ή «Όσοι στεγάστηκαν στη μεθυσμένη μου ψυχή καθώς γυρεύαν / σπίτι μοναχικό, οικόπεδο απερίφραχτο ή δρόμο / χορταριασμένο σ’ εργατούπολη, απόψε θα με βρούνε / σα να ξεχάστηκα μες στο μεγάλο γήπεδο...», θα μας επαναλάβει στο ποίημά του «Γήπεδο στο Κιέρι», ενώ το όλο κλίμα, ταυτοχρόνως, του βιβλίου του δεν καθορίζεται παρά από κάτι το «εύθραυστον», από κάτι το οποίον ακατάπαυστα αιωρείται, χαρίζοντάς μας στιγμές εξαίσιες, όπως αυτές του ποιήματος «Μες στ’ αυτοκίνητα» ή ακόμη πιο καλά, άψογα σχεδόν, του ποιήματος «Ταφή πουλιού». Προσέτι, μια κρυφή, απόμακρη μουσική, μια μάρτσια άλλοτε μακρινή από μπάντες ολιγομελείς και περιστασιακές κηδείας αδικοχαμένου νεκρού, και άλλοτε σκοτεινή σαν ήχος έγχορδων βγαλμένος μέσα από τη σκόνη μιας εγκατάλειψης, μιας αίσθησης φθοράς, καθώς και της παρακμής ενός μεσοπολέμου της ψυχής λες, έρχεται να συμπληρώσει το εξ ολοκλήρου ερειπωμένο τοπίο του Ασλάνογλου.
Και κάτι ακόμη που πρέπει, τελειώνοντας, να επισημάνουμε: την συνδρομή και την λειτουργία έτσι όπως αυτή στο βιβλίο παρεμβαίνει, της μνήμης, δηλαδή. Διότι ο Ασλάνογλου, μέσα από αυτήν ανακαλεί τα γεγονότα, αλλά και σε αυτήν εναποθέτει την ελπίδα να τα διαφυλάξει, μια και τούτος είναι ποιητής που έχει χτίσει τον κόσμο του βαθιά, στα μύχια του είναι, για να μπορεί έτσι μόνος του, τελείως μόνος του, να τον επισκέπτεται και, με τη δύναμη του στίχου του, να μας εξασφαλίζει τη χαρά να τον επισκεπτόμαστε και εμείς. Και πράγματι, ετούτο θα είναι πάντα και το πιο μεγάλο κέρδος μας,  η επίσκεψη αυτή∙ γιατί θα ερχόμαστε σε κοινωνία έτσι, με έναν κόσμο που, βασιζόμενος στην καθαρότητα των συναισθημάτων, επεδίωξε με τρομερή αυταπάρνηση την συναισθηματική τελείωση, και στάθηκε μονίμως και ακαταπαύστως υπηρέτης αυτού του πράγματος που με την τόσο απλή λέξη αποκαλούμε «ομορφιά».
Γι’ αυτό και ισχυρίσθηκα στην κεφαλίδα του παρόντος κειμένου, ότι ο «Μύρωνας» θα δεσπόζει στις καρδιές μας για πάντα, ακόμη και αν ο Ασλάνογλου, εκείνος δηλαδή που είχε ορκισθεί να κρατήσει τη μνήμη του άσβεστη και ζωντανή, ανάμεσά μας δεν θα υπάρχει πια. Ο «Μύρωνας» θα δεσπόζει, γιατί, ακριβώς, ευτύχισε να «κοιμηθεί» πάνω στα τριαντάφυλλα μια ψυχής γενναίας και, προπάντων, βαθύτατα ποιητικής.

Αθήνα                                                 Γιώργος Μαρκόπουλος

Πηγή: Οδός Πανός, τριπλό τεύχος Νο 90-91-92, Μάρτιος-Αύγουστος 1997, σελίδες 66-67